Fan de foarsitter: Eala,

Transcriptie

1 Fan de foarsitter: Eala, Hoewol t de blêden fan de beammen falle is de temperatuer noch heech foar de tiid fan it jier. As ik dit stikje skriuw foar it kritenijs jout de kalinder oan dat it novimber is en hawwe wy de earste kritejûn fan dit winterskoft al wer efter ús. Sûnt it útkommen fan it foarige kritenijs krigen wy ek no wer berjochten fan sykte by guon fan ús leden. Wy winskje harren, sa mooglik, fan herte betterskip. Weromsjoch kritejûn fan 31 oktober l.l. Meastentiids begjinne wy it nije winterskoft yn e earste helte fan oktober. No wie dat op de lêste dei fan de wynmoanne. Dat hie alles te krijen mei ôfstimming fan sealrûmte en it beskikber wêzen fan in kabaret- of toanielselskip. Mar wat hiene wy in noflike jûn mei Noordenbos en Ko. Mei sa n lytse santich leden en gasten hawwe wy genietsje kinnen fan sketskes út it deistige libben. As publyk waarden wy sels belutsen by de ledegearkomste fan de frouljusferiening de iene foar de oare. Bysûnder humoristysk wie it foarlêzen fan it jierferslach oer it ûnderdiel lief en leed yn it Bokwerts. Mei troch de moaie meibrochte prizen wie de ferlotting in sukses en by de boeketafel die Andrea ek goede saken. Koartsein, in slagge jûn en in goed begjin fan it winterskoft 2015/2016. Kommende kritejûn: Us twadde kritejûn fan dit winterskoft is op sneon 28 novimber Dan komt it toanielselskip fan de Fryske Krite Assen nei Hurderwyk mei it kluchtige stik Der sit in luchtsje oan. Fierderop yn dit kritenijs fine jo oer dizze jûn wat mear wiidweidiger ynformaasje. Wy begjinne, lykas wênstich, om oere. 1

2 De boeketafel stiet wer klear en, as jo se sels net garje, kinne jo de DE-punten kwyt yn de dêrfoar bestimde doaze. Ledetal: Fanwege û.o. âldens, sykte ensfh. sakket ek ús krite yn it oantal leden. Dêrom: Jo kenne yn jo omjouwing fêst wol Friezen dy t (noch)net lid binne fan ús krite. Nim se in kear mei nei in kritejûn en wa wit..? Se binne tige wolkom en jo kinne hjirfoar de koartingsbon brûke dy t ôfprinte stie yn it kritenijs fan oktober Wat fierder noch yn it fet sit: Sneontemiddei- en jûn 16 jannewaris 2016 hoopje wy de Nijjiersgearkomste tagelyk mei de ledegearkomste te hâlden. Derneist is der in nijsgjirrige kwis, alhiel fersoarge troch Gerrita Otten-Onrust fan de krite Seist en dan fansels it Sop-buffet (snert en brune-beanesop mei boltsjes en al). Nei dit alles en pear rûntsjes Frysk Byld-Bingo ta beslút. Sneontejûn 13 febrewaris 2016 komt de Lytse Kommeedzje fan Drachten mei it stik Male Jan is werom nei de Kiekmure. Wy begjinne dizze jûn om oere. Sneontejûn 19 maart 2016 om oere slute wy dan it winterskoft ôf mei it muzyk-selskip Sânman en Sikke. Ta beslút: Wy sitte wer op it âlde fertroude plak yn de Kiekmure yn Hurderwyk (Tesselschadelaan 1, 3842 GA, till ). De ferbouwing fan de Kiekmure is al geande en wy hawwe op de earste kritejûn al fernaam dat de yngang tydlik op de foarkant sit. De seal is it kommende winterskoft gewoan troch ús te brûken. Jo komme dochs ek op sneon 28 novimber? Dêrom, oant dan! Ut namme fan it bestjoer, Margje Beijert-Bruinsma 2

3 Fan de Ponghâlder: Achte kriteleden, Foar it winderskoft 2015/2016 wolle wy graach de kontribúsje ynbarre. De kontribúsje is mei yngong fan dit seizoen fêststeld op 12,50 de man/frou. Jo kinne noch betelje op de kommende kritejûn fan 28 novimber o.s. - jo kinne it ek oermeitsje op de rekken fan de krite: ABN-AMRO : NL21 ABNA Wa t nei 1 jannewaris 2016 betellet, moat 1 euro ekstra oan adminstraasjekosten betelje. De yntreepriis foar de kritejûnen binne: 5,-- foar leden en 10,-- foar net-leden (bysûndere foarstellings hawwe in oanpaste yntree-priis). Om it Frysk en de Fryske kriten langer yn stân te hâlden en foar de geselligens is it fansels folle better om gewoan lid fan in krite te wurden... Sieds Tilstra 3

4 UTNOEGING Sneon 28 novimber 2015 Yn de Kiekmure te Hurderwyk Toanielselskip Assen komt mei: DER SIT IN LUCHTSJE OAN Koarte ynhâld: Hyke is toiletdame fan in pear húskes yn de winkel fan juffer Petronella. Hyke hat foar elkenien in wurd, is bytiden dokter, maatskiplik wurkster en boppedat leaf foar elkenien. Gurbe Granaat, Doety en Richtsje binne fêste klanten en sa no en dan komt der in âld wyfke. Juffer Petronella is net sa bliid mei de húskes yn har winkel; sy fynt it stjonken en wol se der wei ha... De fraach is: Litte Taeke Tontsje en Richtsje har foar Petronella s karke spanne? De spilers binne: Sjoege Wiersma Piet Boelens Martsje Sieberichs Hans Groenhof Greta Vos Griet Kingma Tea Haanstra Ynstekster: Hyke Gurbe Granaat (plysje) Richtsje (klant) Taeke Tontsje (wurknimmer skjinmakkersbedriuw) Doety (klant) Klant Petronella Renny Monsma 4

5 Oanfang: oere seal iepen: oere Yntreepriis: 5,00 foar leden - 10,00 foar net-leden Yn t skoft wurde wer lotsjes ferkocht; 1 setsje fan 4 lotsjes foar 1,00 3 setsjes foar 2,50 en 6 setsjes foar 5,00 Meibrochte pryskes binne tige wolkom! Nei ôfrin fan it toanielstik wurde de lotsjes lutsen. Sjoch yn t skoft feral ek efkes by Andrea oan de boeketafel. 5

6 Oprop oan alle Friezen bûten Fryslân, Friezen om Utens, kriteleden, bestjoersleden, famylje en kunde, ensafuorthinne, ensfh. Yn 2023 bestiet It Frysk Boun om Utens 100 jier. Dit bejusterbaarlik barren liket noch fier fuort, mar de tiid hâldt gjin skoft sis mar - de tiid fljocht. It bestjoer fan It Boun wol dit jubileum gruts fiere. Sa folle mooglik Friezen moatte hjir fan heare en moatte der oan mei dwaan. It Boun wol dêrom in list oanlizze fan alle Friezen om Utens dy't berikt wurde kinne. It giet fansels om leden fan Fryske kriten, mar feral ek om harren famylje, kunde en wa ek al net. It Boun freget eltsenien om meiwurking. It Boun hat oan dizze aksje de namme jûn fan 'PLAN23'. We witte dat op dit stuit oer de hiele lynje it oantal kriteleden werom rint en - spitichgenôch - ek it oantal Fryske kriten. Mar de belangstelling foar de Fryske taal en de Fryske kultuer is der noch stees, feral ek no't Ljouwert yn 2018 Kulturele haadstêd fan Europa is. Mei PLAN23 wol It Boun de mooglikheden realisearje om in adekwaat en effektyf funksjonearjend ynformaasjesysteem op te setten. Op dizze wize kin eltsenien streekrjocht op de hichte hâlden wurde fan nije ûntwikkelingen en gearkomsten dy t yn it lân hâlden wurde. Dêrom: foar dyjingen, dy t noch net reagearre hawwe: Jou jimme mailadres en fierdere gegevens troch en freegje dat ek oan (fryske)famylje en kunde om dit te dwaan. Dit kin op trije manieren: 1. Foar minsken, dy t al aardich paadwiis binne op de digitale snelwei: Sjoch op dit is de hiemside fan it Frysk Boun om Utens. Hjir mei elk dy t dat kin en wol syn gegevens oanleverje klik yn it oranje fak op: Oanmelde as -stiper. 2. Stjoer in oan skriuwerfbou@fryskbutenfryslan.frl mei jim gegevens 3. Skriuw jo namme en adres op de list, dy t op de kritejûn yn de seal leit. 6

7 Foar wat oars: sjochris op foar Frysktalich nijs fan oer de hiele wrâld. Fan de skriuwer: Wa hie dat ea betinke kinnen: Tsien jier lyn hearden wy noch frjemd op fan it ynternet en alles wat dêrmei te krijen hie. No steane yn sawat alle húskeamers wol kompjoeters, laptops of tablets en mobile tillefoantsjes mei ynternet (snoadfoan moai betocht wurd, is t net sa?). Sels de pakes en beppes wurde troch de bernsbern al by de hân nommen om paadwiis te meitsjen op de digitale snelwei. In postboade is net mear nedich: in tsje is sa ferstjoerd en fuortendaliks teplak ek noch! Jo prate sa mei famylje en kunde oer ôfstannen, wêr t jo eartiids allinnich mar fan dreame koenen. No jo prate mei inoar fia Skype en sjogge inoar tagelyk. Prachtich moai, dy technyk en it wurdt hieltyd makliker makke. 7

8 No wol ik ek wol in lyts bytsje fan dy technyk profitearje: Wylst ús kritejûnen hat al in pear kear in list yn de seal lein, wêr t jo jo namme mei it e- mailadres op ynfolle koene. Mei dy gegevens wurdt it foar it bestjoer in stik makliker om ús leden te ynformearjen oer fan alles en noch wat. Tink bygelyks mar oan it kriteblêd, dat no noch yn drukte foarm by jo troch de brievebus rûgelt dat soe aanstens samar mei ien klik by jo thús yn de boks falle kinne wy besparje ús de printkosten en yn guon gefallen ek de porto-kosten. Jo krije de selde ynfo en as krite besparje wy op ús útjeften. It Frysk Boun om Utens freget jim sa ek al om jim gegevens beskikber te stellen wy slute dêr dus graach by oan. Yn de Nijjiersgearkomste fan 16 jannewaris 2016 wolle wy jimme graach útlizze en sjen litte wêrom dizze oprop sa wichtich is. Op dy Nijjiersgearkomste komme ek de Jierferslaggen fan skriuwer en ponghâlder oan bar. Mei dizze ledegearkomste wurde sa alle kritesaken wer efkes trochnaam; der sil ek wer in bestjoersferkiezing plakfine: it skriuwerspear is ôfgeand... Alle leden wurde oproppen om skriftlik mei kandidaten nei it bestjoer te kommen, sa dat der neffens de rigels in ferkiezing holden wurde kin. N.B. It skriuwerspear hat tasein wol wer foar in parioade fan 4 jier beskikber te wêzen as sy teminste ferkeazen wurde... Kees 8

9 Frysk Folksliet: Frysk bloed tsjoch op! Wol no ris brûze en siede, En bûnzje troch ús ieren om! Flean op! Wy sjonge it bêste lân fan d'ierde, It Fryske lân fol eare en rom. Refrein: Klink dan en daverje fier yn it rûn Dyn âlde eare, o Fryske grûn! Klink dan en daverje fier yn it rûn Dyn âlde eare, o Fryske grûn! Hoe ek fan oermacht, need en see betrutsen, Oerâlde, leave Fryske grûn, Nea waard dy fêste, taaie bân ferbrutsen, Dy't Friezen oan har lân ferbûn. Refrein Fan bûgjen frjemd, bleau by 't âld folk yn eare, Syn namme en taal, syn frije sin; Syn wurd wie wet; rjocht, sljocht en trou syn leare, En twang, fan wa ek, stie it tsjin. Refrein Trochloftich folk fan dizze âlde namme, Wês jimmer op dy âlders great! Bliuw ivich fan dy grize, hege stamme In grie, in krêftich bloeiend leat! Refrein 9

10 Net oanstelle: Aukje treau my in ynformaasjegids fan de Stifting Wolwêzen Alderein ûnder de noas. Sjoch, side trije. In twingende finger by it programma: Itensiede foar manlju: edukatyf, lekker, gesellich en dan steane jo ek ris foar it oanrjocht. Ik wiisde har op it lêste: Do hast rjocht op it oanrjocht! Edukatyf, dat is my te geleard, besocht ik noch. En ek net ûnnoazel dwaan, batste sy der fuort oerhinne. Do bist achtenfyftich jier, wy binne aansten fjouwerentritich jier troud en it iennichste watsto kinst is in aaike bakke. Oerdreaun fansels. Ik heakke der ek net op yn, mar besocht it oars. Leave, sa asto itensiede kinst, dêr komt it djoerste restaurant noch net oan ta. Hoechst ek net te sjerpstriken! Se waard earnstich Der kin my ek wat oerkomme, Tseard. Wy wurde allegear gjin tachtich. Sok praat kin ik min oer. Wy moatte der noch mar ris in nacht oer sliepe... In wike of wat letter fytste ik op in jûn nei de skoalle dêr t dy itensiederij heve soe. De skelk mei in grutte gtrijemêster der op drukt dat wie teminsten net al te âldwivich stiif oprôle yn e bûse. Tsien manlju hiene har opjûn. Nei it mei-inoar yn e kunde kommen sette Henk-Jan, de kursuslieder, ús twa by twa oan it wurk. Gjin teory, daliks los. Tuskentroch fertel ik wol it ien en oar, sei Henk-Jan. Ik wie oan in grutte foarse man, sis mar Marten keppele. Om t it yn e kunde kommen tiid ferge hie, sei Henk-Jan dat wy it dy earste jûn ienfâldich holden. Gehak briede en bypassende raukost klearmeitsje. En it wie de bedoeling dat wy it neitiid ek opite soene. Mei in goed glês wyn derby. Dat lêste lake ús wol oan. Henk-Jan brocht ús in healpûn gehak. Dêr moatte earst krûden en sâlt yn, net te folle, want sa sûn is dat net... Skyt, sei myn maat. Myn wyfke hat itselde gejeuzel, mar in gehakbal moat al wat hertlik wêze. Hy struide mar ta. Ik hie gjin idee hoefolle sâlt oft sa n protsje gehak ferneare koe, mar de manlju njonken ús wiene gâns hoedener as myn maat, dy t nei it sâlt ek noch royaal mei it krûdepotsje dwaande wie. Krûden binne altyd goed, kleare natuer jong. Wylst hy it gehak trochinoar mjuksele en der doe twa ballen fan draaide, sette ik de panne op it gasstel en makke in hoekje margarine waarm. Doe sei Henk-Jan dat de gehakballen plat moasten, oars soene se net gau genôch gear wêze. Hie dat earder sein, sei Marten en hy mepte mei de iepen hân op syn produkten. Yn ien kear yn model! Se pasten krekt yn e panne. It fjoer net te heech, warskôge Henk-Jan. It spat wolris wat. Te let, ik hie al in gloeiende spatter op myn hân. De bêste koks baarne har út en 10

11 troch, gnyske Marten, doe t ik mei de hân ûnder de kâlde wetterstriel stie te foeterjen. Nei t it gehak oan beide kanten brún wie, hiel donkerbrún yn ús gefal, kaam der wetter by en moast it gas op sunich. Wy hiene efkes skoft, dronken kofje út de automaat, guon woene al oan de wyn mar dat wie neffens ús lieder net ferantwurde: Wy moatte noch mei messen wurkje... Werom by it oanrjocht moast de raukost fynsnien. En tink derom, de messen binnne skerp, warskôge Henk-Jan. Wie de dood vreest is een lafaard, ornearre Marten en hy feegde mei sa n bloedgong in heale komkommer yn daalderkes, dat ik stie der op te wachtsjen oft der ek in fingertopke meigong. Dat foel ta. Troch de fynsniene raukost, kninefretten neamde Marten it, moast noch wat sauskebrut en nei t dat klear wie, wiene de gehakskiven ek gear en koe der iten wurde. Mei inoar oan in pear tafels. Flessen reade wyn derby - Marten hie leaver bier of in slokje, mar dat hearde net by sok iten, sei Henk-Jan. Dochs wat grutsk snie ik in hoekje gehak en preau. Ik hie it witte kind! De mûle luts my byinoar ik raamde it wynglês en dwêste it slimste Krigest minen der by, sei ik tsjin myn maat, mar jou my it knine-iten mar. Net oanstelle, sei er en kôge stûf troch. It is wat pikelich, mar dat is in hjerring ek... Dit is ien fan de ferhalen út de bondel, skreaun troch Anders M. Rozendal en útjûn troch de KFFB. Dit ferhaal Net oanstelle stiet ek yn dizze ferhalebondel Hupskee en oare ferhalen, dêr t allerhande personaazjes foarbykomme. Jong en âld, en alles wat der tuskenyn sit. Elk mei eigenaardigheden, tekoartkommings of wivelmoedigens, siket it paad troch it libben. Wolris op in wize dêr t men jin oer fernuveret of om skodholje moat. Mar humor spilet de boppetoan en faaks sille jo glimkje om de nuveraardichheden dy t jo yn dit boek meibelibje. 220 bledsiden foar 16,00 11

12 12