PSYCHIATRIE EN ZWANGERSCHAP. Just Wernand Psychiater

Transcriptie

1 PSYCHIATRIE EN ZWANGERSCHAP Just Wernand Psychiater

2

3 Intake Vpk Gz psycholoog psychiater Inventarisatie Stadium zwangerschap > consequenties voor zorgplan Gewenst / gepland? (partner?) Verloop fysiek / psychisch (complicaties?) Verloop eerdere zwangerschappen Hulpverlening / psychiatrische voorgeschiedenis. Lopende behandeling? Geneesmiddelen? Middelen misbruik? Partner / Gezin (draagkracht?) Zorgkader (Thuiszorg / sociaalwijkteam? CJG? RvdK) Steun

4 Onderzoek BSI / MINI + / Psychiatrisch onderzoek MDO > Plan afstemmen op betrokkene zorgkader > REGIE?

5 Begeleiding / behandeling Intake tot 3 maanden PP Indicatie vervolgbehandeling? Aanbod: zwangerschap/ bevalling / PP plan Groep Zwanger & Dan / OKI Specifieke behandeling depressie, angst, PTSS

6 ZWANGER EN NU? José van der Kooij Verpleegkundig Specialist GGZ

7 Casus Ingeborg Tweede zwangerschap Bekend met depressieve stoornis in het verleden Na bevalling eerste dochter post-partum psychose Persoonlijkheid kenmerkt zich door ontwijkende en afhankelijke trekken Toename van somberheids- en angstklachten in zwangerschap

8 Intake In kaart brengen van: (Psychiatrische) voorgeschiedenis Familie anamnese Huidige functioneren en klachten Medicatiegebruik Bespreken: Behandel-/begeleidingsmogelijkheden Zwangerschapsplan Zwanger en dan? Ouder Kind Interventie

9 Zwangerschapsplan Bespreken van: Stress- en beschermende factoren De zwangerschap De bevalling Post partum periode

10 Stressfactoren Stress in de zwangerschap kan leiden tot te hoge bloeddruk en verhoogd risico op pre-eclampsie Stress in zwangerschap laat een relatie zien tussen vroeggeboorte en laag geboortegewicht. Er is een verhoogd risico gevonden op aangeboren hartafwijkingen en craniofaciale afwijkingen bij kinderen bij extreme stress in vroege zwangerschap. Kans op regulatieproblemen en gedragsproblemen bij jonge kinderen. Handboek psychiatrie en zwangerschap, M Lambregtse e.a.

11 Stressfactoren Ingeborg Stressfactoren: - Onzekerheid over werk - Zorgen over dochter - Angst voor een terugval na de bevalling - Schoonmoeder (kwam na de geboorte elke dag langs) - Beschermende factoren: - Lopen met de hond - Haken - Lezen - Als ik niet kan slapen met kop thee een stuk lezen - Zwangerschapszwemmen - Contact met anderen

12 Ingeborg Momenteel is Ingeborg zwanger (G2P1, AT ), zwangerschap verloopt ongecompliceerd, wel ervaart ze een toename van somberheids- en angstklachten. Weet deze vooralsnog met aangeleerde strategieën nog beheersbaar te houden. Ingeborg is voor de zwangerschap gestopt met het gebruik van nortrilen, wil dit postpartum wel weer opstarten. Er zijn zorgen over dochter van Ingeborg, KOPP wordt aangeboden. Ingeborg heeft een redelijk goed steunsysteem (partner) waar ze nu meer op kan steunen dan in het verleden het geval is geweest. Maken van een zwangerschapsplan en begeleiding tot 3 maanden pp.

13 Zwangerschapsfase Besproken met partner/verpleegkundig specialist 1. Medicatie 2. Afspraken maken met (Schoon)familie 3. Slaappatroon tijdens de bevalling 4. Overige voorbereidingen bevalling 5. Mogelijkheid Deeltijd Zwanger en Dan Acties/afspraken 1. Nu geen medicatie (mogelijk herstart nortrilen na de bevalling). 2. Duidelijke afspraken maken met schoonouders over frequentie van bezoek e.d. na de bevalling. 3. Als mijn slaappatroon veranderd naar < 6 uur per nacht dan slaapmedicatie overwegen en bespreken met Bart 4. Kraamzorg voorgesproken. Krijgt 60 uur ivm met vorige bevalling. Ik heb gevraagd om een ervaren verloskundige die ook beschikbaar is voor de extra toegekende uren. 5. Neem hieraan geen deel, tenzij de stress tijdens de zwangerschap te hoog oploopt

14 Fase van de bevalling Besproken met partner/verpleegkundig specialist 1. Wie is er wel/niet bij de bevalling, 2. Aanwezigheid personeel ziekenhuis/thuis 3. Inleiden of niet 4. Zorg in het ziekenhuis; 5. Zorg voor de (evt.) oudere kinderen 6. Is er een bevalplan gemaakt Acties/afspraken 1. Alleen Martijn 2. Geen bezwaar tegen stagiairs e.d. 3. Nu geen aanleiding om inleiden te bespreken wordt alleen actueel als het slaappatroon daadwerkelijk erg verslechtert. 4. Als ik borstvoeding ga geven wil ik daar graag goed bij begeleid worden. 5. Sanne logeert bij oma, is besproken met familie 6. Ja wordt samen met verloskundige gedaan.

15 Ingeborg bevalling en kraamtijd 22 April bevallen Bevalling zelf is goed verlopen, achteraf veel bloedverlies en een moeilijk loskomende placenta. Ingeborg is wel vermoeid, slapen gaat nog niet echt goed. Na een periode van babyblues van enkele dagen nu een gelukkige kraamvrouw.

16 Post partum 9. Risico s a. Hoge eisen stellen aan mezelf b. Te snel willen gaan werken 10. Signalen waaruit blijkt dat het niet goed gaat: a. s nachts vaker wakker en meer gaan piekeren b. Minder dan zes uur slapen c. Afwezig zijn d. Niet alles meer mee krijgen wat er om me heen gebeurt e. Gesprekken om me heen niet meer volgen f. Kan minder hebben, kortaf g. Op onverwachte gebeurtenissen paniekerig reageren 9. Rust bewaren, op tijd hulp vragen, vaste rustmomenten (tussen en uur). 10. Wat kan ik zelf doen Goed grenzen aangeven Over de week heen de activiteiten verspreiden Nee durven zeggen, ook al dringen anderen aan Martijn om hulp vragen (praktisch) Bij oom van Martijn (Henk) kan ik mijn verhaal goed kwijt Medicatie Wat kunnen anderen doen Als het minder met me gaat weten anderen dat ze dit mogen aangeven Als het slapen 3 of meer nachten niet goed gaat (minder dan zes uur slaap) dan contact opnemen met Dimence

17 Ingeborg post partum Echtgenoot belt via de HAP, patiënte is in behandeling bij de POP poli. Echtgenoot maakt zich ernstige zorgen over haar, ze zou mogelijk psychotisch ontregeld zijn. Ingeborg is toenemend angstig en verward, waarbij randpsychotische symptomen aanwezig zijn, onder opbouw van nortrilen. Denken is vertraagd, kan niet goed uit haar woorden komen, maakt zinnen niet af, inhoudelijk vaak niet goed te volgen. Ingeborg wil het liefste alles vermijden en is erg angstig om de controle te verliezen. Diagnose: Beleid: postpartum depressie met veel angst en paniekklachten Dagelijkse bezoeken vanuit het IHT + systeembegeleiding nortriptyline tablet 50mg, 2 x per dag 50 mg olanzapine tablet 2,5mg1d2.5 mg drie dagen acute deeltijd (ma/wo/vrij)

18 Zwanger en dan? Zwanger en dan wordt wekelijks aangeboden in een groep van zes tot acht aanstaande moeders. Voor aanstaande moeders met psychische problemen. De zwangerschap, bevalling en het aanstaande moederschap met minder klachten en meer vertrouwen tegemoet gaan. Leren omgaan met gevoelens van angst, spanning en onzekerheid. De cursus wordt verzorgd door diverse hulpverleners (diëtist, fysiotherapeut, verloskundige, psychiater) afhankelijk van het thema dat besproken wordt.

19 Ouder Kind Interventie Maakt gebruik van videoreflectie: hoe gaat de relatie nu precies tussen ouder en kind. Hoe maakt het kind gebruik van de aanwezigheid van de ouder? Hoe stemt de ouder zich af op het kind? Alle onderdelen hebben als doel de hechting te verbeteren en het plezier in het gezin te vergroten of terug te brengen. Het optimaliseren van een prettige en veilige gehechtheidsrelatie tussen kinderen en hun ouders