Themasessie Gemeenteraad

Transcriptie

1 Themasessie Gemeenteraad Bram den Engelsen Hans Hoepel Hoogeveen 5 april 2017

2 Disclaimer Dit document bevat de sheets van de presentatie die Twynstra Gudde op 5 april 2017 heeft gegeven op een door de gemeente Hoogeveen georganiseerde informatieavond voor de gemeenteraad en geïnteresseerde burgers. Dit document kan niet los worden gezien van de mondelinge toelichting zoals die op 5 april is gegeven. Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde. Twynstra Gudde is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden voor wat betreft de inhoud of bronvermeldingen. Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

3 Wat kunt u vanavond verwachten Niet: Analyse van de plannen van Treant Resultaten onderzoek Twynstra Gudde Wel: Overzicht relevante ontwikkelingen ziekenhuiszorg Kader om later mede de plannen van Treant op te beoordelen Sheets zijn achtergrondbeelden bij het verhaal Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

4 Programma 1. Ontwikkeling ziekenhuiszorg 2. Fusies en strategische samenwerking tussen ziekenhuizen 3. Kaders en ontwikkelingen acute zorg, geboortezorg, IC Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

5 Onderzoek Zorgbelang Drenthe (2015) onder burgers Basiszorg is een diffuus begrip Bewust dat zorglandschap verandert Minder tot onbekend met substitutie en anderhalvelijnszorg Mogelijkheden e-health relatief onbekend Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

6 Onderzoek Zorgbelang Drenthe (2015) onder burgers Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

7 1 Ontwikkeling ziekenhuiszorg Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

8 Van basisziekenhuis (vroegere) College Bouw Ziekenhuisvoorzieningen (CBZ): een ziekenhuis dat zich toelegt op de veel voorkomende vormen van ziekenhuiszorg in een dergelijk ziekenhuis: zijn alle (minimaal 25) poortspecialismen en de onmisbare ondersteunende specialismen vertegenwoordigd is een basispakket van diagnostische en therapeutische faciliteiten aanwezig en wordt klinische verpleging en dagverpleging geboden kan 24-uurs spoedeisende zorg worden geboden zijn IC/CCU faciliteiten aanwezig met de mogelijkheden tot ademhalingsondersteuning kan poliklinische zorg, klinische zorg en dagbehandeling worden geboden Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

9 naar waaier aan verschijningsvormen (NVZ, 2014) Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

10 Vier drijvende krachten (1) De maatschappij verandert Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

11 De maatschappij verandert Aloude publieke belangen in de zorg krijgen andere accenten Bereikbaarheid Kwaliteit Doelmatigheid Van ziekte naar gezondheid naar positieve gezondheid Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

12 Vier drijvende krachten (2) De maatschappij verandert De patiënt verandert Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

13 De evolutie van de patiënt Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

14 De visie op de patiënt verandert: van aandoening naar mens Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

15 Vier drijvende krachten (3) De maatschappij verandert De patiënt verandert De medisch specialistische zorg verandert Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

16 Van massa naar maatwerk Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

17 Technologiegedreven precisiediagnostiek precisiebehandeling gepersonaliseerde zorg regeneratieve geneeskunde Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

18 Steeds meer tijd en plaatsonafhankelijk Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

19 Telemedicine Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

20 Evidence based Kwaliteitsnormen Richtlijnen Concentratie en spreiding Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad Bron: HealthCatalyst 5 april

21 Outcome gestuurd Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

22 Onderscheid in complexiteit Care complexity Complexiteit van het zorgproduct, ofwel zorg die in haar aard complex is, voor alle patiënten Factoren een groter beroep op c.q. hoge(re) eisen aan de (medischtechnologische) infrastructuur voor diagnostiek en behandeling (zoals speciale beeldvormende diagnostische apparatuur, het profiel van de SEH, de uitrusting van een operatiekamer, het niveau van de IC) de inzet van (schaarsere) specifieke medisch specialistische of verpleegkundige expertise multidisciplinaire samenwerking, in de zin dat meerdere (poort)specialismen en paramedici nauw moeten samenwerken specifieke eisen aan de (organisatie van de) zorgverlening, in de vorm van vergunningen of normen. Case complexity Complexiteit van de patiënt, waarbij de complexiteit niet in de diagnose of behandeling ligt, maar in de aandoening, eventuele comorbiditeit, kwetsbaarheid of risicoprofiel van de patiënt Aandoeningen die: meerdere orgaansystemen beïnvloeden (bijvoorbeeld kanker) vragen om strikte beheersing van fysiologische parameters (zoals bij nierfalen) levensbedreigend (kunnen) zijn (bijvoorbeeld bepaalde hartproblemen) ernstige en langdurige gevolgen hebben (zoals zware depressies) ernstige invaliditeit veroorzaken (zoals hersenletsel) significante pijn of ongemak veroorzaken (bijvoorbeeld arthritis) risico s van bijwerkingen van de behandeling met zich meebrengen samengaan met psychosociale of psychiatrische problemen een fluctuerend of onvoorspelbaar verloop kennen (zoals multiple sclerose) samengaan met kwetsbaarheid (frailty). Overige factoren: verhoogd risicoprofiel van de patiënt (bijvoorbeeld co of multimorbiditeit) situational complexity (de context van de patiënt, zoals persoonlijke en omgevingsfactoren) Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

23 Minder vaak naar het ziekenhuis Gezondheidscentrum 2020 Nabije zorg van huisartsen, medisch specialisten, nurse practitioners, paramedici Basale diagnostiek Kleine interventies Het Thuisziekenhuis Ontwikkeld door Johns Hopkins Ziekenhuisbehandeling van oudere patiënten thuis Patiëntennetwerken Zelfmanagement Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

24 De toegevoegde waarde van de dokter verandert Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

25 Vier drijvende krachten (4) De maatschappij verandert De patiënt verandert De medisch specialistische Zorg verandert De manier van organiseren verandert Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

26 Netwerken Virtuele netwerken van patiënten Netwerken van patiënten en zorgverleners Regionale netwerken van zorgverleners Geografische netwerken (wijk/buurt) wijkverpleegkundige, maatschappelijk werker, thuiszorg, mantelzorg Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

27 Meer en multidisciplinair samenwerken Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

28 Sub en superspecialisatie De medisch specialist: van generalist naar sub- of superspecialist Consequenties voor minimale omvang vakgroepen, mede i.v.m. de dienstenbelasting Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

29 Nieuwe functies Nieuwe generalisten: SEH-arts Ziekenhuisarts Nieuwe ondersteuners: Physician Assitant Verpleegkundig specialist Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

30 Anders organiseren Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

31 Ontbundelen en bundelen Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

32 Ontbundelen Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

33 Resultaten onderzoek in opdracht ACM Ongeveer 28% (volume, 14% omzet) van de DBC-zorgproducten kan wellicht geleverd worden zonder dat daarvoor een volledig uitgeruste ziekenhuisorganisatie nodig is. Zes clusters met als dominante specialismen: oogheelkunde, orthopedie, KNO, dermatologie, reumatologie, plastische chirurgie en chirurgie. Op een groot deel van deze productmarkten hebben ZBCs al marktaandelen boven 5%. Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

34 2 Fusies en strategische samenwerking Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

35 Aantal ziekenhuisorganisaties in Nederland Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

36 Aantal locaties Ziekenhuislocaties en buitenpoliklinieken De kaart toont de spreiding van de 121 ziekenhuislocaties (academische, algemene en kinderziekenhuizen) en 144 buitenpoliklinieken. Het aantal ziekenhuislocaties is ten opzichte van 2009 iets afgenomen. Daarentegen is het aantal buitenpoliklinieken sterk toegenomen, van 61 in 2009 tot 144 in Categorale ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra zijn buiten beschouwing gelaten. Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

37 Bereikbaarheid Dagelijkse ziekenhuiszorg voor bijna iedereen goed bereikbaar Per auto kan ruim 99% van de Nederlandse bevolking een ziekenhuis binnen 30 minuten bereiken. De langere reistijden doen zich met name voor op de Waddeneilanden, in Zuidwest Friesland en in Noord Groningen. In 2016 zijn in Nederland 121 ziekenhuislocaties (exclusief buitenpoliklinieken). Steeds meer buitenpoliklinieken Steeds meer ziekenhuizen openen aan de rand van hun verzorgingsgebied een buitenpolikliniek om te concurreren met omliggende ziekenhuizen. Wanneer we de buitenpoliklinieken ook meenemen in de bereikbaarheidsanalyse levert dat een verbetering van de bereikbaarheid in Friesland en Groningen op. In 2016 zijn er in totaal 144 buitenpoliklinieken. Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

38 Fusies Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

39 Eerste verboden fusie in 2015 Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

40 Drijfveren (1) Tegenmacht zorgverzekeraars Kwaliteitsnormen (met name volume) Financiële overwegingen Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

41 Drijfveren (2) Bedrijfsvoering Gezamenlijke inkoop Bundeling staf & ondersteuning Opleidingen Medisch specialisten Volumenormen Sub- en superspecialisatie Dienstenbelasting Investeringen Medische technologie ICT Innovatie Aantrekkingskracht arbeidsmarkt Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

42 Leidt fusie tot betere kwaliteit van zorg? Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

43 Anders: samenwerking bij inkoop en logistiek Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

44 Anders: samenwerking bij laboratoria Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

45 Anders: strategische alliantie Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

46 Anders: Santeon Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

47 Anders: comprehensive care center Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

48 3.1 Kaders en ontwikkelingen spoedzorg Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

49 Register Zorginstituut Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

50 Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

51 Kwaliteitsstandaard Het concept kwaliteitsstandaard verenigt de kernelementen van richtlijnen (met name de zorginhoudelijke elementen) en zorgstandaarden (met name het perspectief van zorggebruiker en organisatie van zorg) in zich. De wetenschappelijke kennissamenvatting vormt daarbij de basis van de kwaliteitsstandaard. Kwaliteitsstandaarden doen aanbevelingen die zich niet alleen uitstrekken over de inhoud van de zorg, maar ook over de organisatie daarvan en de ondersteuning van de zelfregie van de cliënt. Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

52 Spoedzorg SEH bezoeken naar urgentie Levensbedreigend Spoedeisend Dringend Niet dringend/advies 1% 10% 55% 34% Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad Bron: Nationaal Kompas Volksgezondheid 5 april

53 Ongeveer 16% van het aantal DBC s is direct gekoppeld aan de SEH DBC-aantallen via de spoedeisende hulp [percentage] DBC via SHE DBC zonder SHE 85% 84% 84% 84% 15% 16% 16% 16% Bron: DIS registratie ( ), SiRM analyse Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

54 Ongeveer de helft van de opnames en verpleegdagen is afkomstig van de SEH Aandeel van aantal patiënten en FB-parameters dat via SEH het ziekenhuis binnenkomt [procent] DBC zonder SEH DBC via SEH 11% 19% 89% 81% 47% 52% 53% 48% Dagopnamen Epb's Opnamen Verpleegdagen Bron: DIS registratie (2011), SiRM analyse FB-parameters Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

55 Bijna 40% van de kosten worden gemaakt door patiënten met een SEH bezoek Verdeling van kosten in het ziekenhuis naar herkomst van de patiënt [procent] 39% DBC via SEH 61% DBC zonder SEH Bron: DIS registratie (2011), Kosten per verrichting NZa (2005), SiRM analyse Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

56 Spoedzorg: in ontwikkeling Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

57 Complexe(re) spoedzorg: indicatoren Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

58 Huidige situatie: drie soorten SEH s Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

59 Eisen aan basis SEH s Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

60 Herinrichting acute basiszorg Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

61 Complexe acute zorg: discussie op onderdelen Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

62 3.2 Kaders en ontwikkelingen geboortezorg Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

63 Acute verloskunde: norm versus haalbaarheid Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

64 Zorgstandaard: regionale VSV s Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

65 3.3 Kaders en ontwikkelingen intensive care zorg Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

66 Kerncijfers (1) Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad Bron: Stichting NICE 5 april

69 Ontwikkeling patiëntenpopulatie IC Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad Bron: Stichting NICE 5 april

70 Tot voor kort: drie soorten IC s Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

71 IC patiëntenpopulatie Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

72 Te eenzijdige discussie over concentratie Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

73 Lange discussie over nieuwe conceptrichtlijn Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

74 Zorginstituut: Kwaliteitsstandaard (2016) Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

75 Kwaliteitsstandaard Onderscheid in 3 levels losgelaten. Er zijn nu twee niveaus, namelijk IC s met 12 of meer bedden met een minimaal 70 % bedbezetting eis en IC < 12 bedden. In ziekenhuizen met > 12 bedden kunnen complexere patiënten behandeld worden, zoals patiënten met ernstig orgaanfalen en voor specifieke behandelingen. De aanwezigheid van een intensivist op het laagste niveau IC (<12 bedden) is aangescherpt ten opzichte van het laagste niveau voorheen (level 1). Dit maakt het voor kleinere ziekenhuis kostbaarder (zowel financieel als om noodzakelijk personeel te krijgen) om een IC in de lucht te houden. Overdag (7 dagen per week): intensivist aanwezig en exclusief beschikbaar. Voorheen mocht de intensivist naast het bewaken van de bedden op de IC ook klinische taken vervullen. Nu is sprake van exclusieve beschikbaarheid (dit betekent dat de intensivist niet bijvoorbeeld tegelijk op de OK mag staan of klinisch werk mag doen, wel is het toegestaan dat de intensivist op de acute as werkt). Avond/nacht: IC-arts binnen 5 minuten aanwezig; de intensivist moet exclusief beschikbaar zijn en zo snel mogelijk (maximaal binnen 60 minuten) op de IC te zijn; voorheen was dit binnen twee uur. De overige eisen, zoals een intensivist op een andere locatie is continue consulteerbaar en er is een arts met FCCS (fundamental critical care support) certificaat (IC-arts) binnen 5 minuten beschikbaar, zijn gelijk gebleven. Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

76 Stroomschema definieert echte IC patiënt Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

77 Implementatie door regionale samenwerking Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

78 Implementatie Stuurgroep IC houdt in 2017 de monitoring op de implementatie van de kwaliteitsstandaard in de gaten. Op 25 januari is o.a. besproken wat de consequentie is voor het zorgpallet van ziekenhuizen als deze van een kleine IC naar een PACU gaan. Richtlijn is het stroomdiagram op pagina 9 van het kwaliteitskader. Zorginstituut koppelt terug dat dit nader besproken wordt op 3 april. Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

79 Tele IC Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

80 Tot slot Medisch specialistische zorg is en blijft in beweging, dat vraagt om wendbare (ziekenhuis)organisaties en begripvolle belanghebbenden Het heeft geen zin op zoek te gaan naar een nieuwe gestolde oplossing voor Hoogeveen Inrichting medisch specialistische zorg moet toekomstgericht zijn: Anders organiseren Samenwerken Minder locatiegebonden, meer patiëntgericht Innoveren Zie de vermeende nadelen van de regio als voordelen om een vernieuwende toon te zetten Een gedeelde en gedragen regiovisie kan helpen Alleen ga je sneller, samen kom je verder Twynstra Gudde Themasessie Gemeenteraad 5 april

81 Bram den Engelsen Hans Hoepel Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde.