Jaarrapportage Treiteraanpak 2017

Transcriptie

1 Jaarrapportage Treiteraanpak 2017 Maart 2017 Jaarrapportage Treiteraanpak

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Resultaten Stand van zaken verankering 6 4 Overige ontwikkelingen 13 5 Samenvattende conclusies en vooruitblik 15 Bijlagen 17 Bijlage 1. Bestuurlijke samenvatting hernieuwd samenwerkingsmodel 18 Bijlage 2. Cijfers Monitor Bijlage 3. Definitie, doel en organisatie 27 Jaarrapportage Treiteraanpak

3 1. Inleiding Voor u ligt de rapportage van de Treiteraanpak over het jaar 2017, waarin een overzicht wordt gegeven van de resultaten, de stand van zaken van verankering en de ontwikkelingen in de aanpak. De Treiteraanpak is in januari 2013 gestart om intimidatie in de woonomgeving tegen te gaan 1. De aanpak richt zich op het beëindigen van de treitersituatie, waarbij bescherming van het slachtoffer voorop staat. Doel daarbij is dat slachtoffers van intimidatie in de woonomgeving worden beschermd, dat de veroorzakers hun gedrag veranderen en stoppen met het intimideren van buren of buurtbewoners, dat er snel en zichtbaar een einde wordt gemaakt aan treiterzaken, en dat als andere oplossingen niet werken, het uiteindelijk de treiteraar is die (desnoods gedwongen) verhuist en níet het slachtoffer. De Treiteraanpak is een samenwerkingsverband van de gemeente Amsterdam, de politie, het Openbaar Ministerie, de Amsterdamse woningcorporaties en de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties, Jeugdbescherming Regio Amsterdam, William Schrikker Groep, Leger des Heils, Stichting Aanpak Overlast Amsterdam, Slachtofferhulp Nederland en reclasseringsorganisaties (3RO). Binnen de gemeente Amsterdam is de Treiteraanpak een samenwerking tussen de zeven stadsdelen, het Actiecentrum Veiligheid en Zorg (dat onderdeel uitmaakt van Openbare Orde en Veiligheid (OOV), Juridische Zaken (DJZ), de Geneeskundige en Gezondheidsdienst Amsterdam (GGD), Werk, Participatie en Inkomen (WPI), Wonen, Zorg, Jeugd, Grond en Ontwikkeling, het Ingenieursbureau en het Juridisch Bureau. De Treiteraanpak is gestart in januari 2013 en bestaat nu vijf jaar. De samenwerkende partijen plegen nog steeds grote inzet en leveren gezamenlijk inspanning om treitersituaties te stoppen en slachtoffers te beschermen tegen intimidatie in de woonomgeving. In deze inleiding speciale aandacht voor wijlen burgemeester Eberhard van der Laan. Hij heeft als de bestuurlijke grondlegger van de Treiteraanpak een doorslaggevende rol gespeeld. Van der Laan heeft zich als burgemeester zeer betrokken getoond bij de traumatiserende situaties waarin slachtoffers van treitersituaties zich bevinden, bij de casuïstiek in meer algemene zin en bij de (door)ontwikkelingen van de aanpak in meer brede zin. Als burgervader had hij in het bijzonder oog voor de bescherming van inwoners van Amsterdam die slachtoffer waren van intimidatie in of rond hun woning. Zijn overlijden in oktober 2017 is een verlies voor Amsterdam én voor de Treiteraanpak. Tot slot een korte toelichting op de opbouw van deze jaarrapportage. De in- en uitstroom van (potentiële) treiterzaken en de resultaten in 2017 zijn in hoofdstuk twee opgenomen. Hoofdstuk drie geeft de stand van zaken bij het verankeren van het programma naar een reguliere aanpak weer. Hoofdstuk vier richt zich op overige ontwikkelingen binnen de Treiteraanpak in Samenvattende conclusies en een blik op 2018 vindt u in hoofdstuk vijf. In de bijlagen van deze jaarrapportage treft u de jaarmonitor 2017 aan, de gehanteerde definitie en organisatievorm bij de Treiteraanpak, en tot slot een bestuurlijke samenvatting van het deels hernieuwde samenwerkingsmodel voor de Treiteraanpak. 1 Het gaat hierbij om situaties die verder gaan dan gewone burenruzies; het gaat om ernstige overlast, gericht tegen één of meerdere specifieke personen of huishoudens. Daarbij is er sprake van één of meerdere strafbare feiten, zoals bedreiging, vernieling van eigendommen en/of mishandeling. Jaarrapportage Treiteraanpak

4 2. Resultaten 2017 In vijf jaar tijd zijn 514 signalen van potentiële treiterzaken ingestroomd in de Treiteraanpak, waarvan 75 nieuwe signalen in De instroom fluctueert per jaar en is in 2017 flink lager dan in 2016 (zie ook bijlage 2). Van de in totaal signalen zijn er op de peildatum (1 januari 2018) 141 bestempeld en opgepakt als treiterzaak en 27 nog in onderzoek om te duiden of de zaak voldoet aan de criteria van de Treiteraanpak. Het onderzoeken van potentiële treiterzaken vormt de eerste fase van de Treiteraanpak 2. Instroom januari 2013 tot 1 januari 2018 aantal signalen van potentiële treiterzaken 514 waarvan aantal signalen in onderzoek 27 waarvan aantal vastgestelde treiterzaken 141 waarvan aantal signalen beoordeeld als géén treiterzaak 346 In de tabel hieronder is te zien dat het totaal aantal treiterzaken, over vijf jaar tijd, een stijgende lijn laat zien, met een extra piek in Op 1 januari 2018 zijn er 39 lopende treiterzaken en 25 afgesloten zaken; een totaal van 64 daadwerkelijke treiterzaken over Ontwikkeling aantal treiterzaken per jaar (peildatum 1 januari 2018) Treiterzaken Lopend Afgesloten Niet alleen het oplossen maar ook het onderzoeken van potentiële treiterzaken, vormt onderdeel van de caseload van de regisseurs en hun partners. Doel van de onderzoeksfase, waarbij veel inspanningen worden verricht, is om vast te stellen of de signalen van potentiële treiterzaken voldoen aan de criteria van de Treiteraanpak. De caseload op de peildatum betreft 66 zaken, waarvan 27 zaken in onderzoek en 39 lopende treiterzaken. Caseload op 1 januari 2018 Caseload totaal waarvan aantal signalen in onderzoek waarvan aantal treiterzaken lopend Van de 141 vastgestelde - treiterzaken in vijf jaar tijd, zijn er op de peildatum 102 zaken uitgestroomd. De overige treiterzaken zijn nog in behandeling. Uitstroom treiterzaken januari 2013 tot 1 januari 2018 aantal vastgestelde treiterzaken 141 waarvan uitgestroomd Twee derde van de signalen blijkt na onderzoek géén treiterzaak te zijn. Zaken waarvan is vastgesteld dat ze niet voldoen aan de criteria worden afgeschaald naar de Meldpunten Zorg en Woonoverlast van de stadsdelen en komen verder niet terug in de hier gepresenteerde cijfers of resultaten. Jaarrapportage Treiteraanpak

5 Van de 102 afgesloten treiterzaken zijn 93 zaken (91%) met positief resultaat afgerond: in de meeste gevallen doordat de treiteraar zijn gedrag heeft aangepast, dan wel is verhuisd zonder dat daarvoor een kort geding nodig was. Verder zijn twee treiteraars geplaatst in de maatschappelijke opvang. Resultaat afgesloten zaken Aantal gedrag treiteraar aangepast 44 treiteraar verhuisd (geen ontruiming) 30 treiteraar ontruimd 14 treiteraar geplaatst in maatschappelijke opvang 2 verdere aanpak in kader van jeugd - of burenoverlast 3 slachtoffer en treiteraar verhuisd 2 slachtoffer weigert contact/hulp 1 overig 6 Totaal % Positief afgesloten treiterzaken Over een periode van vijf jaar zijn er in totaal negen zaken opgeschaald naar het stedelijke Top Tien Team (TTT), dat de opdracht heeft om de meest complexe zaken tot een goed einde te brengen. In 2017 zijn er géén nieuwe treiterzaken opgeschaald naar het TTT. Eén van de negen zaken wordt op de peildatum nog behandeld onder de verantwoordelijkheid van het TTT. Escalatie van treiterzaken naar het stedelijke Top Tien Team (TTT) januari 2013 tot 1 januari 2018 aantal vastgestelde treiterzaken 141 waarvan opgeschaald naar TTT 9 Als bijlage 2 is toegevoegd de jaarmonitor Jaarrapportage Treiteraanpak

6 3. Stand van zaken verankering In 2015 beschrijft Bervoets 3 c.s. de kenmerkende elementen en verworvenheden van de Treiteraanpak: stevige regievoering en échte gezamenlijkheid in de aanpak; de gedeeld gevoelde noodzaak van de Treiteraanpak; een perspectiefverschuiving van treiteraar naar getreiterde (van dader naar slachtoffer); streven naar gedragsverandering bij de treiteraar gaat niet ten koste van het slachtoffer; als ultimum remedium wordt tot ontruiming van treiteraars overgegaan; de mogelijkheid tot escalatie. Bervoets beschrijft de activiteiten die nodig zijn voor een werkelijk goede verankering van de aanpak. Op grond van het onderzoek doet de auteur enkele aanbevelingen, met het accent op frontlijnsturing. De bevindingen en adviezen uit dit rapport vormen de basis voor een plan van aanpak voor een verankerde Treiteraanpak, dat in de zomer van 2016 is vastgesteld. Het betreffende plan schetst een organisatie van een verankerde Treiteraanpak met deels centrale (ophanging in het Actiecentrum Veiligheid en Zorg) en deels decentrale onderdelen (ophanging onder Bestuur en Organisatie bestuurscommissies). Ook zijn aandachtspunten en acties in het plan opgenomen. Subdoelen voor een blijvend effectieve aanpak Met als einddoel het behoud van een effectieve aanpak, is vervolgens een vijftal subdoelen geformuleerd voor een blijvend effectieve aanpak, als bundeling voor de diverse aanbevelingen en uit te voeren acties: 1. Tijdige signalering en overdracht van (potentiële) treitercasus naar de Treiteraanpak; 2. Zo snel mogelijk oplossen van treitersituaties door de stadsdeelregisseur of overdracht naar het Top Tien Team; 3. Tevredenheid van slachtoffers; 4. Verdere versterking van de samenwerking centrale stad-stadsdelen en naleving van afspraken over werkwijze, mensen en middelen; 5. Verdere versterking van de samenwerking gemeentelijke en externe partners en naleving van afspraken over werkwijze. Hieronder een beschrijving van de stand van zaken van de verankering tot eind 2017, aan de hand van de mate van realisatie van deze subdoelen. 3.1 Tijdige signalering en overdracht van (potentiële) treitercasus naar de Treiteraanpak Voor een goed werkende Treiteraanpak is het essentieel dat de gemeente, politie, woningcorporaties en andere partners (potentiële) treitersituaties tijdig signaleren, en voor gezamenlijke duiding overdragen aan de Treiteraanpak. In 2017 is (voor het eerst sinds 2014) een afname te constateren van het aantal signalen van potentiële treiterzaken. De afname bedraagt ruim 40%. Samen met de partners wordt nader onderzoek gedaan naar de mogelijke oorzaken daarvan. Binnen de gemeente staan de Meldpunten Zorg en Woonoverlast (MZWO) van de stadsdelen, in het bijzonder de informatiemakelaars, aan de basis van sturing op en aanpak van treitercasus door registratie, onderzoek en de eerste duiding van relevante signalen en meldingen. Het in 2016 gestarte programma voor uniformering en doorontwikkeling van de MZWO s heeft verder vorm gekregen in Het programma richt zich op een versteviging van de MZWO s in de volle breedte 4. De stadsdelen hebben besloten om het programma met een half jaar te verlengen, tot eind De stadsbrede 3 Bervoets en Eijgenraam (2015). Treiteraanpak: beschrijven en vasthouden. Onderzoek naar de (door)werking van de Amsterdamse aanpak van intimidatie in de woonomgeving. 4 De activiteiten en ontwikkelen in dat verband die niet specifiek betrekking hebben op de Treiteraanpak, waaronder uitbreiding van het netwerk van de MZWO s, verbetering van de communicatie etc. zijn in deze rapportage niet opgenomen. Jaarrapportage Treiteraanpak

7 organisatie van de Meldpunten is in 2017 vormgegeven door uitvoering van een plan van aanpak op maat passend bij de specifieke situatie van het stadsdeel. Overige ontwikkelingen: de MZWO s zijn inmiddels integraal onderdeel van de teams veiligheid van de stadsdelen; in alle stadsdelen is er wekelijks een briefing of ander casusoverleg bij de teams veiligheid waaraan zowel de stadsdeelregisseurs als de medewerkers van de MZWO s deelnemen; om de wisselingen in de bezetting bij de MZWO s beter op te vangen hebben de stadsdelen een stedelijke flexpool opgezet van 3 fte en medewerkers onderling uitgewisseld; wel is sprake van structurele ondercapaciteit bij de MZWO s; continuering van de opleiding, gestart in 2016, met als zwaartepunt het verder ontwikkelen van de benodigde competenties voor regievoering; de GGD-profielen die inzicht geven in de begeleidbaarheid van treiteraars zijn geïmplementeerd bij de MZWO s, waarbij in het bijzonder is stilgestaan bij het profiel 4, dat veel voorkomt bij treiterzaken. De ontwikkeling van een nieuw registratiesysteem vindt plaats in Dat systeem genereert stadsbreed inzicht in de doorlooptijden bij het signaleren en overdragen van (potentiële) treitersituaties. Daarmee kan worden vastgesteld in hoeverre sprake is van tijdige signalering en overdracht van (potentiële) treitercasus. 3.2 Treitersituaties worden zo snel mogelijk door de stadsdeelregisseur beëindigd of voor verdere afhandeling overgedragen naar het Top Tien Team In 2017 zijn 25 treiterzaken beëindigd. Een deel daarvan betreft zaken die zijn ingestroomd in 2017; een deel betreft zaken die in eerdere jaren zijn ingestroomd. De mogelijkheid tot escalatie van die zaken waar sprake is van zeer kwetsbare slachtoffers, een grote kans op herhaling, escalatie of gevaar, of in zaken waar geen perspectief lijkt te zijn op snelle beëindiging van de treitersituatie, is een kenmerkend element van de Treiteraanpak. Het Top Tien Team (TTT) had in 2017 twee zaken onder zijn hoede. Bij één casus vormde het gegeven dat er meerdere personen met een strafblad onderdeel vormen van één huishouden en samenloop met de Top600, één van de redenen voor de opschaling. Deze lastige zaak is inmiddels afgesloten en afgeschaald voor monitoring. De andere zaak is nog in behandeling. In 2017 zijn er geen nieuwe treiterzaken opgeschaald naar het TTT. Bij treitersituaties is het doel om te voorkómen dat slachtoffers zich genoodzaakt voelen om te verhuizen naar een andere woning. Waar het gaat om de woonsituatie van de treiteraar bij het oplossen van treitersituaties, is één van de mogelijkheden dat de treiteraar, als laatste kans, een woning op een ander adres krijgt aangeboden met een zorgcontract en een huurcontract op naam van een begeleidende zorgaanbieder. Het contract gaat gepaard met aanvullende voorwaarden waaraan betrokkene zich dient te houden, waaronder het niet (meer) veroorzaken van overlast 5. Bij goed gedrag wordt, na een periode van één of twee jaar, het huurcontract omgezet in een regulier huurcontract. In 2017 waren er signalen van verhuisde treiteraars, in een woning met zorgcontract en een huurcontract op naam van een begeleidende zorgaanbieder, die de voorwaarden overtraden. In die gevallen worden de contracten na de afgesproken periode níet omgezet naar een regulier huurcontract. Wat volgt is passend verblijf binnen de maatschappelijke opvang. De toegenomen rol van het programmateam bij het oplossen van zaken die op stadsdeelniveau spelen, in combinatie met het geringe aantal naar het TTT opgeschaalde zaken en de nog onderbelichte rol van de informatiemakelaar in de aanpak, vormen in 2017 mede aanleiding voor het herijken van de procesafspraken die bij de start van de Treiteraanpak zijn gemaakt, tot afspraken passend bij een meer reguliere wijze, verankerde Treiteraanpak (zie verder paragraaf 3.4). De implementatie van een nieuw registratiesysteem, medio 2018, zal onder andere inzicht geven in de doorlooptijden bij het oplossen van treitersituaties. 5 In paragraaf 3.5 worden de andere mogelijkheden beschreven. Jaarrapportage Treiteraanpak

8 3.3 Tevredenheid slachtoffers Treitersituaties kunnen een enorme impact hebben op het slachtoffer: het snel en effectief oplossen ervan staat dus voorop. Daarnaast is van belang dat slachtoffers waar nodig, tijdens de treitersituatie alsook daarna, de juiste zorg en ondersteuning krijgen. Aanbevelingen uit het onderzoek van de GGD naar de impact van treitersituaties op de gezondheid van slachtoffers 6 zijn dan ook onder meer dat de GGD bij de start van een treiterzaak de betrokkene standaard screent op gezondheidsrisico s, zorgt voor toeleiding of continuering van de juiste zorg voor slachtoffers en zo nodig nazorg. Voor de stadsdeelregisseurs en informatiemakelaars is een leidraad opgesteld voor het ondersteunen van slachtoffers in alle fases van een treiterzaak: van de start van een melding van een potentiële treitersituatie tot aan het leveren van goede ondersteuning na afloop van een treiterzaak. Het gebruik van de leidraad zal in 2018 verder worden bevorderd. Met de introductie van een nieuw registratiesysteem in de eerste helft van 2018 worden de regisseurs gefaciliteerd bij het afnemen van de vragenlijst naar de tevredenheid van slachtoffers. De tevredenheid moet worden gerelateerd aan dat wat slachtoffers kunnen en mogen verwachten van de overheid in de afhandeling van treitersituaties. Voortschrijdend inzicht is dat slachtoffers soms onrealistische verwachtingen hebben daarover. 3.4 Verdere versterking van de samenwerking stad-stadsdelen en naleving van afspraken over werkwijze, mensen en middelen Samenwerking stad-stadsdelen De regisseurs hebben voor het onderzoeken en oplossen van hun (potentiële) treiterzaken veel contact voor advies en praktische ondersteuning met de vliegende keep, die is aangesteld om de collega s in de stadsdelen te kunnen bijstaan bij lastige casus. De vliegende keep adviseert of spart met de regisseurs, bijvoorbeeld op inhoud: Als een casusregisseur een gebiedsverbod wil inzetten, geef ik advies over de verschillen tussen de bestuursrechtelijke, strafrechtelijke en civiele routes. Ook de vervolgstappen worden dan doorlopen: Wat is de beste route en hoe pak je dit dan aan. De vliegende keep geeft een recent voorbeeld: Laatst speelde een casus in een stadsdeel, waarbij de regisseur mogelijk een slachtoffer in een hotel wilde laten overnachten. Ik word dan gebeld om te sparren en mee te denken. Ik ga naast de regisseur staan, neem de casus niet over. We kwamen tot de conclusie dat er nog een gesprek met het slachtoffer moest plaatsvinden. Dit is meteen dezelfde dag nog georganiseerd en gezamenlijk kwamen we met het slachtoffer tot een andere oplossing. Vervolgens informeer ik de programmamanager hierover, zodat de regisseur de focus op de uitvoering kan houden. De stadsdeelregisseur zegt over deze casus dat het vermogen van de vliegende keep om met eenieder in gesprek te gaan en te blijven erg helpt. In dit geval betrof het een gesprek met de slachtoffer, maar hetzelfde geldt voor treiteraars en advocaten. Een andere stadsdeelregisseur beaamt dit: De vliegende keep heeft het contact overgenomen en dit zorgt dan ook echt voor voortgang in de casus. De rol van de vliegende keep is dus divers te noemen en zit op kennis, kunde (creatieve oplossingen, omgang met betrokkenen) en op tactiek. Ook de juridisch adviseurs bij het programmateam worden regelmatig gebeld door de regisseurs. Dat kunnen meer algemene vragen zijn op tactisch niveau: Bijvoorbeeld of ik wil meelezen met een brief of als een regisseur in een casus te maken krijgt met koopwoning met een Vereniging van Eigenaren. Ik geef dan advies over hoe je dit kan aanpakken. Daarnaast worden ze voor het merendeel gecontacteerd voor juridisch advies. Een stadsdeelregisseur geef een concreet voorbeeld: We lopen in een aantal casussen aan tegen uitdagingen in woonbegeleiding. De juridisch adviseur zoekt dan dingen voor mij uit. Met deze informatie kunnen we vervolgens betere en concrete afspraken maken met onze partners. Een ander voorbeeld betreft een stadsdeelregisseur die bij de juridisch adviseur soms om een toetsing van een casus aan de criteria van de Treiteraanpak vraagt. De rol van de juridisch adviseurs in 6 Rapport: Slachtoffers in Treiterzaken, onderzoek naar de impact van intimidatie in de woonomgeving, GGD Amsterdam, T. Fassaert en G. van Husen, 30 juni 2016, gepubliceerd als bijlage bij jaarrapportage Treiteraanpak Jaarrapportage Treiteraanpak

9 de aanpak is essentieel en helpt de stadsdeelregisseurs in de casuïstiek de juiste (juridische) afwegingen te maken. Tot slot raadplegen de regisseurs de collega met specifieke deskundigheid op het gebied van zorg, enerzijds voor advies en anderzijds voor het daadwerkelijk uitzetten van acties. Een stadsdeelregisseur geeft een voorbeeld: Vorige week was een treiteraar die een rechtelijke machtiging had, opeens weer gesignaleerd in zijn woonomgeving. Ik bel de adviseur dan om te vragen of dit klopt, maar ook hoe we dit soort zaken in de toekomst beter kunnen oppakken zodat de bewoners voorbereid worden dat dit staat te gebeuren. Het kan ook heel praktisch zijn, bijvoorbeeld als een treiteraar begeleiding nodig heeft of als er (nood-)opvang georganiseerd moet worden. Het grote netwerk van de adviseur en diens expertise zorgen ervoor dat zaken snel kunnen worden opgepakt. De adviseur vult hierop zelf aan dat het belangrijk is om in zijn rol ook de verschillende mogelijkheden weer te geven: Bijvoorbeeld het advies van een (zorg)instelling, dat hoeft niet per definitie in het belang van de Treiteraanpak te zijn. Ik probeer altijd de verschillende kanten te belichten bij de stadsdeelregisseur en geef zicht op de mogelijkheden binnen de zorg in de brede zin van het woord. Ook hier gaat het soms om vragen waar op korte termijn antwoorden en actie geboden is. Hernieuwd samenwerkingsmodel In het procesmodel voor de Treiteraanpak dat de basis vormt voor de samenwerking in de Treiteraanpak sinds 2013, voeren de stadsdelen, onder bestuurlijke verantwoordelijkheid van de stadsdeelvoorzitters, regie op het onderzoeken en oplossen van treiterzaken op stadsdeelniveau. De voorzitter van het TTT voert sinds begin 2013 onder bestuurlijke verantwoordelijkheid van de burgemeester de regie op treiterzaken die door de stadsdelen worden opgeschaald naar het TTT. Deze afspraken vloeien op een logische manier voort uit de (toen) geldende verantwoordelijkheidsverdeling binnen het bestuurlijke stelsel van de gemeente Amsterdam. De mogelijkheid om snel te kunnen sparren met collega s uit het programmateam, lijkt mede als resultaat te hebben dat de stadsdeelregisseurs anno 2017 minder urgentie voelen voor het opschalen van zaken naar het TTT. Doordat de regisseurs in de praktijk het programmateam veelvuldig raadplegen bij zaken die zich voordoen op stadsdeelniveau, is tegelijkertijd een situatie ontstaan van gezamenlijk optrekken en een meer gedeelde verantwoordelijkheid. Met een voor het programmateam deels gewijzigde en een meer faciliterende en adviserende rol. Relevant is daarnaast dat de doorontwikkeling van de MZWO s vergevorderd is. Waar binnen het programma Treiteraanpak de afgelopen vijf jaar de focus heeft gelegen op de samenwerking en resultaten van het TTT, vervolgens op de rol en positie van de regisseurs en vervolgens op de doorontwikkeling van de MZWO s in brede zin, is binnen het programma de rol van de informatiemakelaars als rechterhand van de regisseurs nog onderbelicht gebleven. De samenwerking tussen de stadsdeelregisseur en informatiemakelaar heeft op stadsdeelniveau vorm gekregen en varieert. In 2017 is gestart met investering vanuit het programma Treiteraanpak in de rol en deskundigheidsbevordering van de informatiemakelaar en in de positionering en samenwerking met de regisseur en het programma. Naar aanleiding van de geschetste ontwikkelingen is onderzocht hoe het piramidevormige procesmodel dat de basis vormt van de Treiteraanpak sinds begin 2013, kon worden doorontwikkeld tot een samenwerkingsmodel Treiteraanpak dat past bij de huidige praktijk van een meer reguliere werkwijze en bij de principes van frontlijnsturing. Professionals uit de stadsdelen hebben samen met de leden van het programmateam besproken op welke punten de samenwerking goed loopt en nog kan worden verbeterd. Daarbij zijn de centrale rol van de MZWO s en de informatiemakelaars binnen de Treiteraanpak bevestigd, als ook het belang van een goede samenwerking tussen de stadsdeelregisseur en de informatiemakelaar en met het programmateam. Verder is uitgebreid gesproken over het feit dat keuzes die in de uitvoering gemaakt worden ook altijd bestuurlijk verantwoord moeten kunnen worden. Een en ander heeft geresulteerd in een hernieuwd samenwerkingsmodel, met de nadruk op wederkerigheid en een gedeelde verantwoordelijkheid bij het oplossen van treitersituaties. Deze meer gedeelde verantwoordelijkheid gaat door de formele verantwoordelijkheidsverdeling (zoals hierboven Jaarrapportage Treiteraanpak

10 beschreven) binnen het bestuurlijke stelsel van de gemeente Amsterdam heen. In de samenwerkingspraktijk vraagt dit om verbinding en vertrouwen. De belangrijkste elementen in het samenwerkingsmodel betreffen: een meer gedeelde verantwoordelijkheid bij het oplossen van treiterzaken; expliciete uitgangspunten voor de wijze van samenwerking; een gewijzigde samenstelling en een verschuiving van taken binnen het programmateam; meer aandacht voor de essentiële rol van informatiemakelaar in het geheel; meer aandacht voor de belangrijke positie van de Meldpunten Zorg en Woonoverlast aan de vóórkant. Ook met de partners is in een werksessie besproken op welke punten de samenwerking nog kon worden verbeterd. Deze punten komen terug bij paragraaf 3.5. Hieronder een visualisering van het hernieuwde samenwerkingsmodel. Jaarrapportage Treiteraanpak

11 Het vernieuwde samenwerkingsmodel heeft geleid tot een aantal nieuwe taken voor het programmateam. Ook is de samenstelling van het programmateam het afgelopen jaar gewijzigd. Caseloadgesprekken Het programmateam is in 2017 gestart met het voeren van caseloadgesprekken met stadsdeelregisseurs en informatiemakelaars. Doelen van de caseloadgesprekken zijn om als programma zicht en overzicht te hebben op: a) de ontwikkeling van de aanpak; b) de uitdagingen (kwantiteit, kwaliteit, inhoud en proces) die er breder spelen; c) het signaleren van systeemfouten; d) het gesprek met elkaar te voeren over de wijze waarop treiterzaken worden aangepakt en opgelost en welke vragen er leven bij de stadsdeelregisseurs. De eerste gesprekken hebben onder andere duidelijk gemaakt dat sommige zaken een lange onderzoeksduur hebben. Dit omdat regisseurs willen voorkomen dat zij - ten onrechte - een zaak zouden bestempelen als géén treiterzaak en slachtoffers gebrek aan steun ervaren door de overheid. Daarnaast is naar boven gekomen dat de stadsdelen nog uniformer kunnen werken in treiterzaken. Ook is gebleken dat de regisseurs en informatiemakelaars behoefte hebben aan verdere deskundigheidsbevordering, bijvoorbeeld op het gebied van dossieropbouw. Van andere orde is dat betrokkenen in treiterzaken, zowel slachtoffers als treiteraars, bij onvrede, hun pijlen vaak richten op de regisseurs of andere professionals. Dergelijke signalen worden nader onderzocht en er worden passende maatregelen getroffen om de uitvoerders te faciliteren. Zo zal in 2018 in de opleiding aandacht worden geschonken aan de weerbaarheid van de regisseurs. De caseloadgesprekken vinden vanaf 2018 één keer per zes weken plaats. Opleiding Vanuit het programma is aan de regisseurs en Meldpuntmedewerkers training aangeboden, enerzijds gericht op verdere professionalisering in regievoering (kunde) en anderzijds op specifiek voor de Treiteraanpak benodigde inhoudelijke expertise (kennis). Onder andere aan het verdiepen van juridische kennis is veel aandacht besteed. Een goede juridische basis is namelijk een randvoorwaarde bij het oplossen van treiterzaken. In 2018 zal verder aandacht aan opleiding en deskundigheidsbevordering worden besteed, voor een deel gestoeld op de leergang die binnen het Actiecentrum Veiligheid en Zorg voor de Top600 is ontwikkeld, met veel aandacht voor gesprekstechnieken en op inhoud verbijzonderd voor de Treiteraanpak. Ook de informatiemakelaars nemen daar aan deel. Implementatie Het hernieuwde samenwerkingsmodel betekent een verdere versterking van de samenwerking tussen centrale stad en stadsdelen. Bij de implementatie van het nieuwe samenwerkingsmodel is een aantal aandachtspunten van belang, waaronder de rol en verantwoordelijkheden van het (stadsdeel)management bij treiterzaken, de wijze waarop na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 de voorgenomen wijzigingen in het bestuurlijk stelsel stad-stadsdelen verder beslag krijgen en de komst van een nieuwe burgemeester. Tot slot is relevant hoe de processen richting de MZWO s hun beslag gaan krijgen, vanuit het in te stellen gemeentelijke crisisnummer voor verwarde personen en de effecten daarvan op de MZWO s, onder andere in relatie tot de onderbezetting die de stadsdelen in 2016 al constateerden en die in 2017 nog steeds aan de orde was. 3.5 Verdere versterking van de samenwerking gemeentelijke en externe partners en naleving van afspraken over werkwijze Samenwerkingsmodel In het kader van de ontwikkeling van het hernieuwde samenwerkingsmodel heeft in het najaar van 2017 een sessie plaatsgevonden met ketenpartners: politie, woningcorporaties, Leger des Heils, William Schrikker Groep, GGD, Wonen en de stadsdelen (vertegenwoordigd door de programmamanager Meldpunten Zorg en Woonoverlast en de ambtelijk trekker Treiteraanpak namens de stadsdelen). In deze sessie is gezamenlijk de conclusie getrokken dat de basis van de aanpak staat en dat de partners Jaarrapportage Treiteraanpak

12 daar tevreden over zijn. Ook is benoemd dat de samenwerking nog verder kan worden verbeterd, onder andere met betrekking tot het proces van de herhuisvesting van treiteraars en met betrekking tot de begeleiding van treiteraars. De Treiteraanpak heeft de afgelopen vijf jaar zijn eigen verantwoordings- en sturingslijnen ontwikkeld met een essentiële rol voor het TTT bij het oplossen van de meest complexe treiterzaken. De rol van het TTT is in 2014 gewijzigd door het onderbrengen van de rol van ambtelijke stuurgroep in het TTT. Sinds begin 2016 is het programma opgehangen onder de bestuurlijke stuurgroep AcVZ. Treiteraanpakoverstijgende zaken worden voor besluitvorming aan de stuurgroep voorgelegd en besluitvorming sec aangaande de Treiteraanpak is aan het TTT. Eventueel benodigde verdere wijzigingen in de ophanging en aansturing met behoud van een effectieve aanpak en passend bij een verankerde Treiteraanpak - vormen onderwerp van gesprek in Aandachtspunt van de gezamenlijke partners vormt verder de verminderde instroom van treitersignalen in 2017, waarvan de mogelijke oorzaken en te treffen maatregelen nader worden onderzocht. Aanscherping afspraken herhuisvesting en begeleiding treiteraars Bij het oplossen van een treitercasus zijn er verschillende mogelijkheden waar het gaat om de woonsituatie van treiteraars. Eén van de mogelijkheden is dat treiteraars blijven wonen in de eigen woning, zonder noodzaak tot aanpassing of opzegging van het huurcontract, doordat de betrokkene zijn gedrag verandert. Soms vraagt het blijven wonen in de eigen woning om een addendum met voorwaarden aan het reeds bestaande huurcontract van de treiteraar. In andere gevallen verhuizen treiteraars vrijwillig naar een andere woning, al dan niet met zorgcontract en een huurcontract op naam van een begeleidende zorgaanbieder. Als ultimum remedium spant de corporatie een kort geding aan, gevolgd door een ontruiming. Daarbij volgt dan, afhankelijk van de aard van de casus en gedrag en omstandigheden van de treiteraar het aanbod van a) een huurcontract met een addendum in dezelfde woning, b) een woning op een ander adres met een addendum bij het huurcontract, c) een woning op een ander adres met een zorgcontract en een huurcontract op naam van een begeleidende zorgaanbieder, d) passend verblijf binnen de maatschappelijke opvang (MO). Het komt ook voor dat er geen enkel aanbod volgt. Signalen dat treiteraars zich in een aantal gevallen na de (in de gegeven treitercasus gedwongen) verhuizing zich niet aan alle gestelde voorwaarden voor zorg en begeleiding houden hebben geleid tot het aanscherpen van de rollen, taken, verantwoordelijkheden en monitoring van het herhuisvestingsproces. In 2018 worden deze zaken strak gevolgd en de bestaande procesafspraken waar nodig bijgesteld. Veiligheidsprotocol professionals Naar aanleiding van een casus, waarbij een treiteraar op zijn Facebookpagina uitlatingen deed over een stadsdeelregisseur en andere professionals, is een veiligheidsprotocol professionals Treiteraanpak opgesteld. Dit protocol is gebaseerd op het veiligheidsprotocol van de Top1000 en gespecificeerd ten behoeve van de omgang tussen regisseurs en betrokkenen in de Treiteraanpak. In 2018 komt in de volle breedte meer inzicht in de casuïstiek Treiteraanpak. Meer zicht op de uitvoeringspraktijk zal handvatten bieden niet alleen wat de gemeente, maar ook wat bij de samenwerkende partners nog nodig is voor het behoud van een aanpak waarin aandacht voor de situatie van slachtoffers gegarandeerd is. Jaarrapportage Treiteraanpak

13 4. Overige ontwikkelingen Niet alleen capaciteit, methodiek, expertise, werkafspraken en een goede samenwerking zijn essentieel voor de werking van de Treiteraanpak, ook de (door)ontwikkeling van instrumentarium, kaders en werkafspraken. Hieronder worden de ontwikkelingen in 2017 toegelicht. Wet aanpak woonoverlast De Treiteraanpak heeft zich de afgelopen jaren, aan de hand van complexe casuïstiek, ingezet voor uitbreiding van instrumentarium op het gebied van ernstige woonoverlast. Op 1 juli 2017 is de Wet aanpak Woonoverlast in werking getreden (artikel 151d Gemeentewet). Deze wet geeft de burgemeester de bevoegdheid om bij ernstige en herhaaldelijke woonoverlast een gedragsaanwijzing op te leggen aan de gebruiker van de woning, zoals de eigenaar, verhuurder en/of huurder. In uitzonderlijke gevallen kan de burgemeester een tijdelijk huisverbod aan de overlastveroorzaker opleggen. Via een wijziging van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) eind 2017 heeft de Amsterdamse gemeenteraad de bevoegdheden van de Wet aanpak woonoverlast aan de burgemeester verleend. De APV-artikelen zijn op 1 januari 2018 in werking getreden. De bevoegdheid tot het opleggen van een gedragsaanwijzing is een ultimum remedium: de burgemeester kan de bevoegdheden op grond van de Wet aanpak woonoverlast alleen inzetten wanneer de ernstige en herhaaldelijke hinder redelijkerwijs niet op een andere geschikte wijze kan worden tegengegaan. Voor de Treiteraanpak is de verwachting dat de bevoegdheid tot het opleggen van een gedragsaanwijzing vooral zal worden toegepast in het geval van koopwoningen. Immers, in geval van huurwoningen, beschikken de woningcorporaties over instrumentarium dat conform de Wet aanpak woonoverlast eerst zal moeten worden toegepast. Bodycams De Treiteraanpak is ontwikkeld om ernstige gevallen van intimidatie in de woonomgeving tegen te gaan en slachtoffers te beschermen tegen treitersituaties. In de Treiteraanpak kunnen zich situaties voordoen waarin slachtoffers worden bedreigd, zich ernstig bedreigd voelen of zelfs slachtoffer worden van geweld. In 2017 zijn voor het eerst in een treitercasus bodycams ingezet, nadat zich in deze casus - ondanks de eerdere inzet van instrumenten ter bescherming van de slachtoffers - een geweldsincident op straat in een ander deel van de stad had voorgedaan. Na een besloten sessie met een aantal raadsleden, waarbij in detail is ingegaan op de bijzonderheden van de casus waarin en de afwegingen waarmee de bodycam als instrument is ingezet, heeft de gemeenteraad in het najaar van 2017 groen licht gegeven om het instrument in uitzonderlijke gevallen in treitercasus in te zetten. Mogelijke toekomstige toepassing van bodycams binnen de Treiteraanpak is met waarborgen omkleed: één van de voorwaarden is dat het besluit tot verstrekking van de bodycam bij de burgemeester ligt na zorgvuldige afweging van de aard, ernst en context van de casus. Containerwoningen De stadsdelen hebben ieder een locatie bestemd voor maximaal drie containerwoningen, voor het uiterste geval dat verhuizing van een treiteraar naar een containerlocatie noodzakelijk is. Uitgezonderd is stadsdeel Centrum, omdat daar geen geschikte locatie voorhanden is. De locatie in stadsdeel West is gereed voor plaatsing van een containerwoning voor een treiteraar 7. Na één zaak in 2013 zijn er geen treiterzaken meer geweest die op deze manier zijn opgelost. Tegelijk kan niet 100% worden uitgesloten dat plaatsing van een treiteraar in een containerwoning nooit meer nodig zal zijn. Stadsdeel Zuid brengt daarom - volgens afspraak - zijn locatie in gereedheid. De afspraak om een aantal van zes locaties voor de Treiteraanpak te reserveren is daarbij aan herijking toe. De besluitvorming hierover zal in 2018 plaatsvinden. 7 Begin 2018 heeft de burgemeester bepaald dat de locatie in West voor minimaal een jaar wordt benut voor een familie, niet zijnde een treitercasus. Jaarrapportage Treiteraanpak

14 Vijf jaar Treiteraanpak Er is een boek over vijf jaar Treiteraanpak samengesteld. Het boek is opgebouwd in twee delen, die afzonderlijk van elkaar kunnen worden gelezen. Eén deel beschrijft de praktijk: de uitvoering van de aanpak door de professionals, die samenwerken om treitersituaties te beëindigen en slachtoffers zorg en bescherming te bieden. De werkwijze die zij hierbij volgen, is gaandeweg ontwikkeld. Het andere deel van het boek beschrijft deze ontwikkeling. Daarin is ook te vinden waarom de Treiteraanpak is bedacht, waarom een integrale aanpak nodig is om treitersituaties te stoppen, waarom informatie delen cruciaal is en wat de juridische instrumenten zijn waarvan in de Treiteraanpak gebruik gemaakt kan worden. Jaarrapportage Treiteraanpak

15 5. Samenvattende conclusies en vooruitblik In vijf jaar tijd zijn 514 signalen van potentiële treiterzaken ingestroomd in de Treiteraanpak, waarvan een naar verhouding lagere instroom van 75 nieuwe signalen in Het totaal aantal treiterzaken over vijf jaar tijd, dat voldoet aan de criteria, bedraagt 142 en laat een stijgende lijn zien, met een extra piek in In 2017 zijn er 64 treiterzaken behandeld die voldoen aan de criteria. Daarnaast waren er op de peildatum nog 27 zaken in onderzoek. Van de 142 treiterzaken zijn er 102 afgesloten, waarvan 93 zaken (91%) met positief resultaat: in de meeste gevallen doordat de treiteraar zijn gedrag heeft aangepast, dan wel is verhuisd zonder dat daarvoor een kort geding nodig was. Aandachtspunt voor 2018 wordt gevormd door signalen over treiteraars die na een dergelijke verhuizing hun gedrag niet aanpassen. Veelal verblijven zij dan in een woning met een huurcontract op naam van een begeleidende instelling, waardoor bij herhaling van het gedrag op de nieuwe locatie, de huurcontracten eenvoudiger kunnen worden beëindigd. De Treiteraanpak is vanaf 2013 ontwikkeld, samen met de partners, met grote bestuurlijke prioriteit en heldere doelen. De eerste jaren was de focus met name gericht het Top Tien Team en de daarnaar geëscaleerde treiterzaken. Het Top Tien Team heeft met name de eerste jaren een essentiële rol gespeeld bij het oplossen van complexe treiterzaken. En met succes. Daarbij zijn dilemma s in de uitvoering aan het licht gekomen en beslecht, bestuurlijke keuzes gemaakt, instrumenten ontwikkeld, werkafspraken gemaakt en de rollen en bijdragen van de diverse partners verhelderd, optimaal benut en op elkaar afgestemd. Na vijf jaar Treiteraanpak zijn professionals veel beter in staat (gesteld) om treiterzaken op te lossen en is in de praktijk de rol van het Top Tien Team grotendeels gewijzigd ten opzichte van de eerste jaren. Inmiddels is ook het bestuurlijk stelsel gewijzigd en heeft de gemeentelijke reorganisatie laten zien dat we nog meer als één organisatie moeten optreden. De afgelopen twee jaar heeft, tussen centrale stad en stadsdelen, een doorontwikkeling naar een steeds meer gedeelde verantwoordelijkheid plaatsgevonden bij het oplossen en onderzoeken van treitersituaties. Deze ontwikkeling past bij de huidige fase van een meer verankerde Treiteraanpak. Goede samenwerking tussen stad en stadsdelen is één van de randvoorwaarden daarbij. Met dat doel zijn in 2017 de procesafspraken, die de basis vormen voor de Treiteraanpak sinds begin 2013, aangevuld met hernieuwde samenwerkingsafspraken en geformaliseerd in een hernieuwd samenwerkingsmodel dat in 2017 zijn beslag heeft gekregen en in 2018 verder wordt geïmplementeerd en zo nodig bijgestuurd. De Meldpunten Zorg en Woonoverlast zijn in 2017 nog uniformer gaan werken bij het oplossen van overlast en het signaleren van potentiële treiterzaken. Verder zijn het onderbrengen van het programma Treiteraanpak binnen het Actiecentrum Veiligheid en Zorg (AcVZ) en de toevoeging van de rol van de vliegende keep aan het programmateam belangrijke stappen voor het behouden van goede resultaten in de aanpak. Ook is in alle stadsdelen formatie voor de Treiteraanpak. Wel vormt de capaciteit bij de Meldpunten een aandachtspunt, zeker waar de komende jaren nog een toename van meldingen rond verwarde personen te verwachten zijn. Met het hernieuwde samenwerkingsmodel en de omslag naar een organisatie meer gebaseerd op de principes van frontlijnsturing, is in 2017 een volgende belangrijke stap gezet in het verankeren van de Treiteraanpak. In 2017 is met het hernieuwde samenwerkingsmodel meer focus gekomen op de caseload in de stadsdelen en het faciliteren van de uitvoering. Betere mogelijkheden voor sturing op de uitvoering en inzicht in onder andere doorlooptijden vormen de volgende stappen voor een daadwerkelijk verankerde Treiteraanpak. Pas dan is het mogelijk om ook trends en ontwikkelingen te verklaren, bijvoorbeeld over de oorzaken van de verminderde instroom van signalen van potentiële treiterzaken in In 2018 maakt dergelijke informatie het ook mogelijk om met de partners te bespreken op welke onderdelen zíj nog een extra bijdrage kunnen leveren voor een daadwerkelijk verankerde Treiteraanpak. Waar eind 2017 vermindering van het aantal locaties voor containerwoningen onderwerp van gesprek is met de partners, is er bij de Treiteraanpak ook sprake van nieuw beschikbare instrumenten. De Jaarrapportage Treiteraanpak

16 gemeenteraad heeft in het najaar van 2017 ingestemd met het - in uitzonderlijke gevallen - gebruik van het instrument van de bodycam ter bescherming van slachtoffers in de Treiteraanpak. Verder is in 2017 de Wet Aanpak Woonoverlast opgenomen in de Amsterdamse APV. Daarmee worden met name de mogelijkheden bij de aanpak van treitersituaties in koopwoningen uitgebreid. Het realiseren van de doelen van de Treiteraanpak, door burgemeester Van der Laan geformuleerd en door alle partners onderschreven, gaat onverminderd door. Ook in 2018 blijft, met de steun en inzet van het gehele netwerk, de bescherming van slachtoffers voorop staan. Jaarrapportage Treiteraanpak

17 Bijlagen Jaarrapportage Treiteraanpak

18 Bijlage 1. Hernieuwd Samenwerkingsmodel De kern van de Treiteraanpak doelen, criteria, opschalingsfactoren blijft onveranderd. Doelen Slachtoffers van intimidatie in de woonomgeving zich beschermd weten door de overheid; Daders door de aanhoudende aandacht die zij ervaren van de overheid hun gedrag veranderen en dus stoppen met het intimideren van buren of buurtbewoners; Er snel en zichtbaar een einde gemaakt wordt aan dergelijke situaties; Als andere oplossingen niet werken, het uiteindelijk de dader is die (gedwongen) verhuist in plaats van het slachtoffer Criteria 1. Herhaaldelijk wangedrag en/of intimidatie; en 2. (Bewust) gericht tegen specifieke personen of huishoudens; én 3. Speelt zich af in de directe woon- en of werkomgeving slachtoffer(s); én 4. Vermoedelijke veroorzaker is een direct omwonende of persoon uit de buurt; én 5. Het slachtofferschap is onbetwist. Samenwerkingsmodel Treiteraanpak 2.0. Opschalingsfactoren Top Tien Team (TTT) Kwetsbare slachtoffers Zeer grote kans op herhaling en escalatie Geweld en gevaar Onvoldoende resultaat Geen perspectief op snelle beëindiging TTT Het TTT heeft het mandaat om bij individuele casuïstiek op te treden en daarbij het volledige arsenaal aan beschikbaar instrumentarium in te zetten desnoods door geldende (beleids)afspraken heen. Nieuwe elementen Uniforme werkwijze meldpunt Zorg en Woonoverlast Versterken positie informatiemakelaars Caseloadgesprekken Intervisie Directe beschikbaarheid van vliegende keep, senior adviseur zorg, juridsche adviseur en adviseur Treiteraanpak Wekelijks casuïstiekoverleg op AcVZ Jaarrapportage Treiteraanpak

19 Ophanging en sturing Operationele sturing Strategische sturing Tactische sturing Operationele sturing: De stadsdeelsregisseur voert de (operationele) regie op de individuele zaken. Hij voert de regie onder verantwoordelijkheid van de stadsdeelvoorzitter (bij opgeschaalde zaken onder verantwoordelijkheid van de burgemeester). De regisseur escaleert zo nodig naar de procesmanager. Tactische sturing: De procesmanager stuurt op tactisch niveau, het verzamelen van informatie, maken van rapportages en het bijsturen. Bij individuele casuïstiek escaleert de procesmanager zo nodig langs onderstaande escalatielijnen. Strategische sturing: De programmamanager brengt inhoudelijke en beleidsmatige punten ter bespreking en besluitvorming in het sturend TTT. Het sturend TTT biedt naast doorzettingsmacht ook expertise en advies. De programmamanager rapporteert aan de burgemeester. Sinds begin 2016 is het programma opgehangen onder de bestuurlijke stuurgroep AcVZ. Het directeurenoverleg wordt vanuit de Treiteraanpak geïnformeerd door het programmateam. Het programmateam zorgt ervoor dat onderwerpen niet op beide tafels worden besproken. Escalatielijnen: Openbaar Ministerie: officier van justitie Politie: stadsdeelregisseur escaleert naar wijkteamchef. De procesmanager escaleert zo nodig naar het sectorhoofd. Stadsdelen: hoofd Bestuur en Organisatie van het verantwoordelijk stadsdeel Woningcorporaties: één vaste vertegenwoordiger op managementniveau in het sturend TTT. Indien nodig daarnaast de verantwoordelijk manager van de desbetreffende corporatie GGD: hoofd MGGZ RVE Werk Participatie en Inkomen: manager Werk en Veiligheid RVE Wonen: manager Wonen 3RO (Reclassering Nederland, Reclassering Inforsa, Leger des Heils reclassering): manager (ingang voor alle reclasseringsorganisaties) Leger des Heils: manager (in de rol van de begeleiding van treiteraars) AcVZ: manager ACVZ WSG: regiomanager WSG, neemt deel aan sturend TTT mede namens JBRA JBRA: manager JBRA SAOA: directeur SAOA OOV: directeur OOV Jaarrapportage Treiteraanpak

20 Bijlage 2. Jaarmonitor Belangrijkste indicatoren In het kader van de Treiteraanpak is een registratiesysteem ontwikkeld: RIS TRAP. Dit registratiesysteem wordt door de stadsdelen gebruikt om signalen van een potentiële treitercasus en daadwerkelijke treiterzaken te registreren. De peildatum van de gegevens is 1 januari Instroom januari 2013 tot 1 januari 2018 aantal signalen van potentiële treiterzaken 514 waarvan aantal signalen in onderzoek 27 waarvan aantal vastgestelde treiterzaken 141 waarvan aantal signalen beoordeeld als géén treiterzaak 346 In vijf jaar tijd zijn 514 signalen van potentiële treiterzaken ingestroomd in de Treiteraanpak, waarvan 75 nieuwe signalen in De instroom fluctueert per jaar en is in 2017 lager dan in Van de in totaal signalen zijn er op de peildatum (1 januari 2018) 141 bestempeld en opgepakt als treiterzaak en 27 nog in onderzoek om te duiden of de zaak voldoet aan de criteria van de Treiteraanpak. Het onderzoeken van potentiële treiterzaken vormt de eerste fase van de Treiteraanpak 8. In de tabel hieronder is te zien dat het totaal aantal treiterzaken, over vijf jaar tijd, een stijgende lijn laat zien, met een extra piek in Op 1 januari 2018 zijn er 39 lopende treiterzaken en 25 afgesloten zaken; een totaal van 64 daadwerkelijke treiterzaken over Ontwikkeling aantal treiterzaken per jaar (peildatum 1 januari 2018) Treiterzaken Lopend Afgesloten Niet alleen het oplossen maar ook het onderzoeken van potentiële treiterzaken, vormt onderdeel van de caseload van de regisseurs en hun partners. Doel van de onderzoeksfase, waarbij veel inspanningen worden verricht, is om vast te stellen of de signalen van potentiële treiterzaken voldoen aan de criteria van de Treiteraanpak. De caseload op de peildatum betreft 66 zaken, waarvan 27 zaken in onderzoek en 39 lopende treiterzaken. Caseload op 1 januari 2018 Caseload totaal 66 waarvan aantal signalen in onderzoek 27 waarvan aantal treiterzaken lopend 39 Van de 141 treiterzaken zijn er op de peildatum 102 zaken uitgestroomd. De overige treiterzaken zijn nog in behandeling. 8 Twee derde van de signalen blijkt na onderzoek géén treiterzaak te zijn. Zaken waarvan is vastgesteld dat ze niet voldoen aan de criteria worden afgeschaald naar de Meldpunten Zorg en Woonoverlast van de stadsdelen en komen verder niet terug in de hier gepresenteerde cijfers of resultaten. Jaarrapportage Treiteraanpak

21 Uitstroom treiterzaken januari 2013 tot 1 januari 2018 aantal vastgestelde treiterzaken 141 waarvan uitgestroomd 102 Van de 102 afgesloten treiterzaken zijn 93 zaken (91%) met positief resultaat afgerond: in de meeste gevallen doordat de treiteraar zijn gedrag heeft aangepast, dan wel is verhuisd zonder dat daarvoor een kort geding nodig was. Verder zijn twee treiteraars geplaatst in de maatschappelijke opvang. Resultaat afgesloten zaken Aantal gedrag treiteraar aangepast 44 treiteraar verhuisd (geen ontruiming) 30 treiteraar ontruimd 14 treiteraar geplaatst in maatschappelijke opvang 2 verdere aanpak in kader van jeugd - of burenoverlast 3 slachtoffer en treiteraar verhuisd 2 slachtoffer weigert contact/hulp 1 overig 6 Totaal % Positief afgesloten treiterzaken Over een periode van vijf jaar zijn er in totaal negen zaken opgeschaald naar het stedelijke Top Tien Team (TTT), dat de opdracht heeft om de meest complexe zaken tot een goed einde te brengen. In 2017 zijn er géén nieuwe treiterzaken opgeschaald naar het TTT. Eén van de negen zaken wordt op de peildatum nog behandeld onder de verantwoordelijkheid van het TTT. Escalatie van treiterzaken naar het stedelijke Top Tien Team (TTT) januari 2013 tot 1 januari 2018 aantal vastgestelde treiterzaken 141 waarvan opgeschaald naar TTT 9 Instroom vanaf 2013 In de grafiek hieronder is de verdeling van de signalen van potentiële treiterzaken over de verschillende jaren en de status van afhandeling op 1 januari te zien. Het gaat hier om alle signalen die zijn binnen gekomen sinds de start van de aanpak en wat de status van deze zaken op de peildatum is. 9 Toelichting op grafiek 1: Potentiële treiterzaken die bijvoorbeeld in 2013 instroomden en waarvan de afronding heeft plaatsgevonden in 2014, 2015 of 2017, blijven in de grafiek vermeld bij de gegevens over 2013 (namelijk bij treiterzaak (afgesloten) Dit heeft te maken met het gegeven dat (signalen van potentiële) treiterzaken soms afgerond lijken, zich soms voor een tweede keer aandienen en die wij dan nog steeds als dezelfde casus meetellen. Daarbij kan het zowel gaan om zaken die al eerdere instroomden en in eerste instantie zijn geduid als niet-zijnde een treiterzaak, als om signalen die zijn bestempeld en opgepakt als treiterzaak en zijn afgesloten omdat het treiteren op dat moment was gestopt. Oók de dossiers die een tweede keer instromen worden dus vermeld bij de cijfers over het jaar dat ze voor het eerst instromen bij de Treiteraanpak. Daarmee geven de cijfers inzicht in de omvang van de instroom in een bepaald kalenderjaar en in de status van de afhandeling van signalen uit verschillende kalenderjaren op de peildatum. De cijfers geven dus géén inzicht in de caseload over de verschillende Jaarrapportage Treiteraanpak