Gemeentelijk tuchtrecht

Transcriptie

1 COLLECTIE PUBLIEKRECHT Gemeentelijk tuchtrecht Overzicht van rechtspraak Ludo Veny Ivo Carlens Nathalie De Vos \XNDEN BROELE

2 INHOUDSTAFEL INLEIDING 1 Afdeling 1. Overzicht relevante rechtsleer 1 Afdeling 2. Verantwoording en afbakening 2 HOOFDSTUKI. TOEPASSINGSGEBIED GEMEENTELIJK TUCHTRECHT 4 Afdeling 1. Statutair personeel 4 Afdeling 2. OCMW-personeel 4 Afdeling 3. Bijzondere personeelscategorieën 7 HOOFDSTUK II. TUCHTRECHTELIJKE FEITEN EN TEKORTKOMINGEN 8 Afdeling 1. Wettelijke libellering 8 1. Indeling van de tuchtfeiten 8 2. Tucht- en ordemaatregelen Verkapte tuchtmaatregelen Nullem crimen 12 Afdeling 2. Ten laste gelegde en aangehouden tuchtfeiten Concrète tenlastelegging Tuchtfeiten en privé-leven Behoorlijk medegedeelde tuchtfeiten Bewezen en vaststaande tuchtfeiten Jurisdicn'onele toets 17 Afdeling 3. "Bewijslast" Mogelijkheden Rechtmatigheid 19 Afdeling 4. Interdependentie van het strafrecht op het gemeentelijk tuchtrecht Verschillende procédures met andere finaliteit Autonomie van het tuchtrecht en van de tuchtoverheid 19 Afdeling 5. Enkele markante voorbeelden 21 HOOFDSTUK III. TUCHTSTRAFFEN 27 Afdeling 1. De tuchtstraffen Indeling en rechtsgrond Discretionaire beoordelingsmacht Niet voorziene tuchtstraffen 28 VII

3 4. Enkele bijzonderheden betreffende de tuchtstraffen 29 Afdeling 2. Aanvang van de tuchtstraf 30 HOOFDSTUKIV. DE TUCHTOVERHEID 31 Afdeling 1. De bevoegde tuchtoverheid De tuchtprocedure is van bestuurlijke aard Wettelijke regeling 32 Afdeling 2. Bijzondere personeelscategorieën Gemeentesecretaris, adjunct-secretaris en plaatselijk ontvanger OCMW-personeel 33 HOOFDSTUK V. DE TUCHTPROCEDURE 34 Afdeling 1. Enkele préliminaire bedenkingen 34 Afdeling 2. Inleiding tuchtprocedure : het tuchtverslag Rechtsgrond Tuchtverslag secretaris Bijzondere personeelscategorieën OCMW-personeel Doelstelling en inhoud Ontstentenis van tuchtverslag 40 Afdeling 3. Het tuchtdossier Doelstelling Samenstelling en inhoud 41 Afdeling 4. De hoorzitting Oproepingstermijn Toesturen van de oproepingsbrief Vermeldingen in de oproepingsbrief Inzagerecht Schriftelijke verdedigingsmiddelen en pleitnota Hoorzitting Getuigenverhoor Openbaarheid van de hoorzitting en van het getuigenverhoor Taalgebruik in tuchtzaken Procès-verbaal van de hoorzitting Proces-verbaal : toezending en ondertekening Afstand van het hoorrecht 62 VIII

4 Afdeling 5. De tuchtbeslissing Oproep en samenstelling tuchtoverheid Termijn waarbinnen het tuchtbesluit moet worden genomen Geheime stemming Betekening van de met redenen omklede beslissing Het verval van de tuchtvordering Uitwerking van de tuchtmaatregel Sanctie bij foutieve kennisgeving Vermelding van de beroepsmogelijkheden Uitvoerbaarheid van de tuchtbeslissing 76 HOOFDSTUKVI. DE PREVENTIEVE SCHORSING 77 Afdeling 1. Rechtsgrond 17 Afdeling 2. Bespreking Préliminaire bedenking Gevallen Hoorplicht Bekrachtiging van de preventieve schorsing Verlenging van de preventieve schorsing en voorwaarden Bijkomende maatregelen Verval van de preventieve schorsing 83 HOOFDSTUK V I I. GESCHREVEN EN ONGESCHREVEN BEGINSELEN VAN BEHOORLIJK TUCHTRECHT 85 Afdeling 1. Non bis in idem Absolu te noodzaak van dubbele bestraffing Voorgaande tuchtsancties Non bis in idem en cumulatie van tuchtstraffen 87 Afdeling 2. Rechten van de verdediging Procesvoering op tegenspraak Rechten van de verdediging en vermoeden van onschuld Rechten van de verdediging en hoorzitting Rechten van de verdediging en de uitoefening ervan 91 Afdeling 3. Audi et alteram partem Beginsel Aanhoudende aanwezigheid van de leden van de tuchtoverheid Hoger beroep en hoorplicht 95 IX

5 Afdeling 4. Onpartijdigheid Artikel 6 EVRM, juncto artikel 14 BUPO : toepasselijkheid in gemeentelijk tuchtrecht? Onpartijdigheid als algemeen beginsel van behoorlijk bestuur Eigenheid van het overheidsbestuur Vermoeden van onschuld Wraking van een lid van de tuchtcommissie 104 Afdeling 5. Redelijkheid- en evenredigheidsbeginsel Marginaal toetsingsrecht en kennelijke (on)redelijkheid Beoordeling Verschonende, verzachtende en verzwarende omstandigheden Ter afronding 115 Afdeling 6. Redelijke termijn in tuchtzaken Redelijke termijn en verjaring Een feitenkwestie Redelijke termijn en bestuurlijk toezicht Fairplay 118 Afdeling 7. Rechtszekerheid 119 Afdeling 8. Zorgvuldigheidsplicht Zorgvuldige feitenvinding Zorgvuldige kennisgeving 121 Afdeling 9. Beroepsgeheim en geheimhoudingsplicht 121 Afdeling 10. Motiveringsplicht Materiële en formele motivering Toepasselijke regelgeving Motiveringsplichtige tuchtbeslissingen : voorbereidende, beslissende en uitvoerende bestuurshandelingen Draagwijdte Stijlformules en motivering door verwijzing Beoordeling van enkele elementen Motivering en betekening 131 HOOFDSTUK V I I I. DOORHALING VAN DE TUCHTSTRAF 132 Afdeling 1. Van mogelijkheid (N.Gem.Wet, CDL en NGW BHG) tôt automatisch (Vl.Gem.Decr.) 132 Afdeling 2. Rechtsgevolgen van de doorhaling 132

6 HOOFDSTUK IX. VERJARING VAN DE TUCHTVORDERING 1 34 Afdeling 1. De begrippen "instellen" en "tuchtoverheid" Terminologische verduidelijkingen Het begrip "tuchtoverheid" 135 Afdeling 2. Verjaring van de tuchrvordering Verjaring van de tuchtfeiten Libellering van de tuchtfeiten Stuiting en schorsing van de verjaringstermijn? Verjaring bij een op een strafuitspraak gesteunde tuchtmaatregel Voortzetting van de tuchtprocedure en verjaring Verval van de tuchrvordering 143 Afdeling 3. Verjaring van de tuchtvordering en de eerbiediging van de redelijke termijn in tuchtzaken 143 HOOFDSTUKX. BESTUURLIJK TOEZICHT 145 Afdeling 1. Gemeentelijke overheden Rechtsgrond Draagwijdte 146 Afdeling 2. OCMW-besturen Een bijzonder geval : het advies ex artikel 53 OCMW-wet Goedkeuringstoezicht 148 HOOFDSTUKXI. BESTUURLIJK EN JURISDICTIONEEL BEROEP 150 Afdeling 1. Bestuurlijk beroep Regelgeving Vlaams Gewest Waals Gewest Tweetalig Gebied Brussel Hoofdstad Duitstalige Gemeenschap OCMW-personeel : enkele algemeenheden 152 Afdeling 2. Het schorsingscontentieux Tijdigheid Ernstig middel Moeilijk te herstellen ernstig nadeel Financieel nadeel Moreel nadeel Uiterst dringende noodzakelijkheid Dwangsom 158 XI

7 Afdeling 3. Annulatieberoep Objectief contentieux Ontvankelijkheid ratione temporis Ontvankelijkheid ratione personae Ontvankelijkheid ratione materiae Een bijzonder geval : de preventieve schorsing Vernietigingsgronden Wettigheidstoezicht Marginale toetsing en kennelijke (on)redelijkheid Machtsaiwending 164 BlJLAGE : CONCORDANTIETABEL 165 XII