Origineel bij griffiemedewerkster Ontv.bev.verstuurd d.d. Aan: de gemeenteraad. Cranendonck. 1 IUN 2015 Bezoekadres Capucijnerplein CA Budel

Transcriptie

1 Cranendonck RAADSINFORMATIEBRIEF Cranendonck Origineel bij griffiemedewerkster Ontv.bev.verstuurd d.d. Aan: de gemeenteraad Ons kenmerk No 1 IUN 2015 Bezoekadres Capucijnerplein CA Budel Postadres Postbus AB Budel Datum: Budel, 18 mei 2015 Betreft: Aanpak overlast veehouderijen - Evaluatie geurgebiedsvisie en besluitvorming urgentiegebieden Contactpersoon Marijke Briggeman T E M.Briggeman@cranendonck.nl Beste dames/heren, Op 28 april 2015 hebben wij besloten u in kennis te stellen van de "Evaluatie geurgebiedsvisie en verordening geurhinder en veehouderij". Via deze raadsinformatiebrief informeren wij u over de inhoud van de Evaluatie en onze besluitvorming dienaangaande alsmede inzake de aanwijzing van urgentiegebieden. Evaluatie geurgebiedsvisie en verordening geurhinder en veehouderij Aanleiding Om inzicht te krijgen in de ontwikkeling van de geurbelasting in de gemeente sinds de in 2008 uitgevoerde geurgebiedsvisie, is begin 2014 aan de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant gevraagd om de geurgebiedsvisie van 2008 te evalueren. De behoefte aan inzicht in de geursituatie is ontstaan vanuit de wens de planvorming voor uitbreidingsplannen en woningbouwprojecten vlot te trekken. Dit was nog voordat de "Ladder voor Duurzame verstedelijking" bij onze gemeente zijn intrede deed. Tevens is de evaluatie van de geurbelasting in de gemeente van belang voor de aanpak van de overlast van veehouderijen en een belangrijk onderdeel van het onderzoek naar de noodzaak van de aanwijzing van urgentiegebieden. De rapportage is bijgevoegd als bijlage 1. Voor een korte en adequate samenvatting van de resultaten van de evaluatie wordt verwezen naar paragraaf 4.1. Conclusie De geursituatie in onze gemeente is de afgelopen jarep sterk verbeterd. Naast het positieve effect van de gemeentelijke "Verordening geurhinder en veehouderij" en de marktwerking, kan dit onder meer toegeschreven worden aan het proces van "Afwaartse beweging" waarbij, ten behoeve van de hieraan verbonden subsidieregeling voor het project "Hart van Soerendonk", door onze ambtelijke organisatie hard is gewerkt aan het intrekken van milieuvergunningen waarvan geen gebruik werd gemaakt. Hierbij is prioriteit gegeven aan het intrekken van milieuvergunningen ten behoeve van de intensieve veehouderij. Sinds 2008 is de geuremissie van veehouderijen met 29% gedaald. In de gemeente zijn 33 veehouderijen gestopt met de bedrijfsvoering. Dit leidt tot een aanzienlijke verbetering van het woon- en leefklimaat. Er resteren nog 40 overbelaste knelpunten en 131 aandachtspunten voor geur.

2 RAADSINFORMATIEBRIEF Aanbevelingen De rapportage besluit met het doen van twee aanbevelingen. Aanbeveling 7: geurbeleid Aanbevolen wordt de geurnorm in het buitengebied in overeenstemming te brengen met de Verordening Ruimte. Hierin is een geurnorm voor de voorgrondbelasting van 10 oue/m3 opgenomen. Nu geldt, overeenkomstig de gemeentelijke "Verordening geurhinder en veehouderij" een geurnorm van 14 oue/m3 in het buitengebied van Cranendonck. Een aangescherpte geurnorm beperkt de vrije emissieruimte voor veehouderijen en kan voorkomen dat de geuremissie lokaal toeneemt waardoor nieuwe knelpunten ontstaan. Aanbeveling 2: urgentiegebieden Geconcludeerd wordt dat, gezien de geursituatie in onze gemeente, voor het aanwijzen van urgentiegebieden geen aanleiding bestaat. Aanbevolen wordt te onderzoeken of met behulp van een verbeterplan c.q. plan van aanpak voor geurreductie maatwerk kan worden geleverd op de locaties of clusters waar de kwaliteit van de leefomgeving slecht is (knelpuntlocaties). Hierbij kan eventueel gebruik worden gemaakt van de diensten van het urgentieteam. Besluitvorming Op 28 april j.l is door ons als volgt ten aanzien van de aanbevelingen besloten. Aanbeveling 1: geurbeleid De noodzaak voor het aanscherpen van de gemeentelijke "Verordening geurhinder en veehouderij" zal nader worden onderzocht. Daarbij zal het effect van de aanscherping van de geurnorm voor het woon- en leefklimaat worden afgewogen tegen de consequenties voor de agrarische ondernemers in het buitengebied. Aanbeveling 2: urgentiegebieden Gezien de sterk verbeterde geursituatie in onze gemeente en gesteund door de uitkomsten van de "Evaluatie geurgebiedsvisie en verordening geurhinder en veehouderij" en de hierin opgenomen aanbeveling hebben wij besloten niet tot het aanwijzen van urgentiegebieden in onze gemeente over te gaan. Wel wordt door ons de aanbeveling opgevolgd de belangrijkste knelpuntsituaties in onze gemeente nader te bekijken om te kunnen oordelen of maatwerk (in de vorm van verbeterplannen) voor de knelpuntlocaties/clusters noodzakelijk is. De uitkomsten van deze analyse worden middels een afzonderlijke raadsinformatiebrief aan u voorgelegd waarbij tevens wordt ingegaan op de schriftelijke vragen, gesteld door Cranendonck Actief!, Dhr. Oud, van 4 juli Met vriendelijke groet, Mw. drs. H.L.J. Damen-Twardy Pagina 2 van 3 behoort bij

3 { RAADSINFORMATIEBRIEF y Cranendonck Bijlage 1 Evaluatie geurgebiedsvisie en verorde ling geurhinder en veehouderij Pagina 3 van 3 behoort bij

4 Evaluatie geurgebiedsvisie en - verordening geurhinder en veehouderij Cranendonck

5

6 OMGEVINGSDIENS/ ü Evaluatie geurgebiedsvisie en -verordening geurhinder en veehouderij Gemeente Cranendonck In opdracht van Opgesteld door Auteur Projectnummers Datum Gemeente Cranendonck Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant Fred Stouthart en Jeroen de Vries en maart 2015 Status definitief 4 maart 20154

7 4 maart 20154

8 O Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 2. Werkwijze Verzamelen van gegevens Aanmaken rekenbestanden Uitvoeren van berekeningen met V-Stacks gebied Uitgangspunten aanvaardbaar woon- en leefklimaat Analyse woon- en leefklimaat aan de hand van geurklassen 7 3. Resultaten Ontwikkeling in de veehouderij Achtergrondbelasting en woon- en leefklimaat Achtergrondbelasting op de woonkernen en plangebieden Achtergrondbelasting in het buitengebied Aantal geurgevoelige objecten per geurklasse, knelpunten en aandachtspunten Resultaten: aantal geurgevoelige per geurklasse Knelpunten en aandachtspunten geur Interpretatie van de resultaten en geurkaarten Samenvatting resultaten, conclusies en aanbevelingen Samenvatting van de resultaten Conclusies en aanbevelingen Gemeentelijk geurbeleid Aanbeveling geurbeleid Aanbeveling aanpak van geurknelpunten en urgentiegebieden 21 Bijlagen: (geur)kaarten 1. Ruimtelijke indeling 2. Achtergrond geurbelasting Kwaliteit Leefomgeving Achtergrond geurbelasting Kwaliteit leefomgeving maart 20154

9 4 maart 20154

10 1. Inleiding Op 1 januari 2007 is de Wet geurhinder en veehouderij (Wgv) in werking getreden. Deze wet biedt de gemeente de mogelijkheid om een eigen geurhinderbeleid op te stellen. Binnen een in de wet vastgelegde bandbreedte mag worden afgeweken van: de standaardnormen voor de geurbelasting van veehouderijen op gevoelige objecten; de standaardafstanden tussen veehouderijen en gevoelige objecten. De andere geurnormen en/of afstanden moeten in een gemeentelijke verordening worden vastgelegd. De Wgv schrijft voor dat de gemeentelijke geurverordening wordt onderbouwd met een geurgebiedsvisie (zie tekstkader op de volgende pagina over de geurgebiedsvisie). Daarin moet de gewenste ruimtelijke ontwikkeling in verband worden gebracht met de huidige en in de toekomst te verwachten geursituatie. In de geurgebiedsvisie wordt op gebiedsniveau gezocht naar passende geurnormen voor de (voorgrond) geurbelasting van de veehouderijen en de daarmee samenhangende achtergrondgeurbelasting van alle veehouderijen gezamenlijk (cumulatief). Geurgebiedsvisie en verordening 2008/2009 Na de inwerking treden van de Wet Geurhinder en veehouderij heeft de gemeente Cranendonck aan SRE Milieudienst opdracht gegeven om in een Quick scan en gebiedsvisie te onderzoeken of de wettelijke normstelling in de gemeente diende te worden aangepast. De gemeente Cranendonck heeft naar aanleiding in 2008 een geurgebiedsvisie opgesteld. Dit heeft er toe geleid dat op 25 juli 2009 een verordening met de volgende geurnormen is vastgesteld: ^ Woonkernen: 2 odour units (oue/m3); s Kernrandzones: 7 odour units (oue/m3). Dit betekent dat in het buitengebied de wettelijke standaardnorm geldt van 14 odour units (OUE/ITI3) voor de maximale geurbelasting op geurgevoelige objecten. Sinds de vaststelling van de geurverordening tot op heden wordt in Cranendonck een vergunningaanvraag van een individuele veehouderij getoetst aan de bovenstaande normen voor de maximale voorgrondbelasting. De vraag is of deze geurnormen nog volstaan. Opdracht: evaluatie geursituatie in 2014 De gemeente Cranendonck wenst inzicht in de ontwikkeling van de geurbelasting sinds de in 2008 uitgevoerde gebiedsvisie. Daarom is de Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant gevraagd om de gebiedsvisie van 2008 te evalueren. In deze evaluatie zijn de volgende geursituaties bepaald en met elkaar vergeleken: de geursituatie van 2008; de huidige situatie in De evaluatie moet antwoord geven op de volgende twee vragen: v is het nodig om het gemeentelijk geurbeleid aan te passen met scherpere geurnormen om ongewenste toename van de geurbelasting voor de toekomst te voorkomen; s moeten urgentiegebieden1 worden aangewezen en waar liggen deze? In dit rapport worden de resultaten van de evaluatie besproken. Naar aanleiding daarvan volgen een advies en aanbevelingen met het oog op het gemeentelijk geurbeleid. Daarvoor worden de werkwijze besproken, welke hulpmiddelen zijn gebruikt en welke uitgangspunten zijn gehanteerd. 1 In de "Nadere Afspraken van het Brabant Beraad" (20 januari 2014) en bij de behandeling van de Structuurvisie en Verordening ruimte in Provinciale Staten (7 februari 2014) zijn afspraken gemaakt die er toe moeten leiden dat er in 2020 geen overbelaste situaties meer zijn in relatie tot de veehouderij. In het Brabant Beraad is afgesproken dat de gemeenten overbelaste situaties in beeld brengen en vervolgens bepalen of deze moeten worden aangewezen als zogenaamd urgentiegebied. Van een urgentiegebied is sprake waar het gaat om overlast door geur en/of fijn stof en/of de beleving van bewoners. 4 maart 2015 pagina 1 van 22

11 O Geurgebiedsvisie en geurverordening In de geurgebiedsvisie wordt het nut en de noodzaak van andere geurnormen beschreven. Daarmee levert de geurgebiedsvisie de onderbouwing voor de gemeentelijke geurverordening waarin de andere dan de wettelijke standaardnormen worden vastgelegd. De gewenste ruimtelijke ontwikkeling in de gemeente is de basis voor de gebiedsvisie. In de geurgebiedsvisie wordt op gebiedsniveau gezocht naar passende geurnormen voor de (voorgrond) geurbelasting2 van de veehouderijen en de daarmee samenhangende achtergrondbelasting3 van alle veehouderijen gezamenlijk (cumulatief). In de gebiedsvisie of de daaraan voorafgaande evaluatie wordt de achtergrondbelasting in het gebied berekend. Voor het opstellen van deze gebiedsvisie is een rekenmodule beschikbaar (V-Stacks-gebied). In tegenstelling tot vergunningverlening wordt niet één bedrijf doorgerekend, maar meerdere bedrijven in de omgeving. Dit resulteert in een beeld van de achtergrondbelasting in het gebied. Door in de rekenmodule de individuele geurnormen voor de voorgrondbelasting waaraan bij de vergunningverlening wordt getoetst, aan te scherpen dan wel te verruimen wordt de achtergrondbelasting lager of hoger. Scherpere geurnormen resulteren in een lager geuremissieplafond (maximale geuremissieruimte) van de individuele veehouderijen. De gezamenlijke maximale achtergrondbelasting van alle veehouderijen is daardoor ook lager. Daarmee is een goed woon- en leefklimaat te waarborgen voor dorpskernen, ontwikkeling van woonwijken of recreatie en toerisme. Omgekeerd leidt het verruimen van geurnormen tot een hoger geuremissieplafond van de individuele veehouderijen en daardoor tot een hogere gezamenlijke achtergrondbelasting. De individuele normen voor de voorgrondbelasting verhogen kan een optie zijn in bijvoorbeeld landbouwontwikkelingsgebieden. Het gevolg is wel dat de achtergrondbelasting hoger zal worden in het gebied wat weer gevolgen heeft voor het leefklimaat (meer kans op geurhinder). Met andere woorden, door het aanscherpen of verruimen van de geurnormen voor de voorgrondbelasting kan de achtergrondbelasting worden aangestuurd en beheerst met het oog op een aanvaardbaar woon- en leefklimaat. Kortom, in de gebiedsvisie wordt gezocht naar bij het gebied passende individuele nomen voor de voorgrond geurbelasting als gevolg van veehouderijen en de daarmee samenhangende achtergrondbelasting. De gemeente bepaalt wat wenselijk en acceptabel is en onderbouwt dit in de gebiedsvisie. 2 De achtergrondbelasting is de geurbelasting als gevolg van de veelheid aan veehouderijen in de omgeving van een geurgevoelig object. Anders gezegd, het is de totale geurbelasting van alle intensieve veehouderijen in het gebied bij elkaar 'opgeteld' uitgaande van de individuele geurbelasting die een veehouderij mag veroorzaken op een geurgevoelig object binnen- of buiten de bebouwde kom. 3 Met de voorgrondbelasting wordt de geurbelasting van een individuele veehouderij bedoeld en wel van die veehouderij (de dominante veehouderij) welke de meeste geur op het geurgevoelige object veroorzaakt, hetzij omdat het een grote veehouderij betreft, hetzij omdat de veehouderij dicht bij het geurgevoelige object is gelegen. Bij de vergunningverlening wordt de aanvraag van een individuele veehouderij getoetst aan de norm voor de maximale voorgrondbelasting. Wanneer de voorgrondbelasting de waarde van de norm overschrijdt, dan wordt de vergunning geweigerd. Blijft de voorgrondbelasting onder de waarde van de norm, dan kan de vergunning worden verleend (tenminste, voor wat betreft het aspect geur in de vergunningverlening). Zowel de voorgrondbelasting als de achtergrondbelasting is van belang voor het bepalen van de verwachte hinder (woon- en leefklimaat). 4 maart 2015 pagina 2 van 22

12 2. Werkwijze Het uitvoeren van de evaluatie bestaat uit de volgende stappen: verzamelen van gegevens ruimtelijke ordening, veehouderijen en geurgevoelige objecten; aanmaken van rekenbestanden; uitvoeren van berekeningen met V-Stacks-gebied; interpretatie en analyse van de resultaten. Hieronder worden deze stappen inhoudelijk besproken. Indien van toepassing wordt vermeld welke aannames of vooronderstellingen zijn gehanteerd bij het uitvoeren van de berekeningen Verzamelen van gegevens. Ten behoeve van de evaluatie worden de volgende gegevens verzameld aangaande de ruimtelijke ordeningsplannen van de gemeente (gevyenste ruimtelijke ontwikkeling), de veehouderijen en de geurgevoelige objecten. Ruimtelijke indeling Vanuit het GIS systeem zijn ruimtelijke data verzameld waaronder de gemeentegrens, bebouwingsgrenzen (begrenzing bebouwde kom en plangebieden) en begrenzingen in het buitengebied op grond van de verordening ruimte 2014 (gebieden met beperking veehouderij en gemengd landelijk gebied). De ruimtelijke indeling is weergeven op bij dit rapport gevoegde kaart 1. Veehouderijen (bronnen) In de evaluatie wordt de achtergrond geurbelasting voor het gemeentelijke grondgebied berekend met V- Stacks-gebied. De belasting wordt niet alleen bepaald door de veehouderijen binnen de gemeentegrenzen. Ook bedrijven van de buurgemeenten hebben invloed. Deze invloed reikt tot 2 km om het gebied. Daarom zijn ook gegevens van veehouderijen in de buurgemeenten verzameld. Het betreft de gemeenten Heeze- Leende, Someren en Weert. In zuidelijke richting grenst gemeente Cranendonck tevens aan België (Hamont-Achel). De gegevens van veehouderijen in België zijn niet in deze gebiedsvisie meegenomen Voor de evaluatie is gebruikgemaakt van het vergunningenbestand uit de gebiedsvisie van 2008 om de uitgangssituatie te bepalen. Deze is geursituatie is opnieuw berekend omdat in april 2010 een verbeterde versie van V-Stacks gebied is uitgebracht door het ministerie van l&m. Voor het vergunningenbestand 2014 zijn de door de gemeente geleverde en geactualiseerde gegevens gebruikt (peildatum november 2014). Geurgevoelige objecten (receptoren) In de evaluatie wordt de achtergrondbelasting berekend door de individuele belasting van de veehouderijen op geurgevoelige objecten (receptoren, woningen etc.) op een zekere manier bij 'elkaar op te tellen'. Voor de evaluatie is gebruikgemaakt van het receptorenbestand Het receptorenbestand is door de gemeente gecontroleerd en goedgekeurd. In verband met de vergelijkbaarheid van de resultaten (aantal woningen en belasting) is voor de geur gevoelige objecten één bestand gebruikt, voor 2008 hetzelfde als voor Het betreft de gebouwen uit het BAG, namelijk het bestand van geur gevoelige objecten Het BAG is het meest complete bestand van gebouwen. De niet voor geur gevoelige gebouwen zijn uit het bestand verwijderd (bedrijfswoningen veehouderijen, transformaterhuisjes etc.) waardoor het bestand alleen de gebouwen bevat die ook in de zin van de Wet geurhinder en veehouderij voor geur gevoelig zijn. NB. In 2008 is het kadastraal bestand voor de geurgevoelige objecten gebruikt. Het BAG is completer en bruikbaarder om geurgevoelige objecten te selecteren (de functie van het gebouw is in het BAG vermeld). Nu in de nieuwe berekening voor 2008 is uitgaan van een ander bestand, dat voor de vergelijkbaarheid van uitkomsten gelijk is aan dat van 2014, ontstaan verschillen in de uitkomsten tussen 2008 berekend in 4 maart 2015 pagina 3 van 22

13 OMGEVINGSDIENS/ 2008 versus 2008 berekend in Omdat er in die periode woningen zijn gebouwd, zijn er meer geurgevoelige objecten en wellicht ook meer overbelaste objecten Aanmaken rekenbestanden De verzamelde gegevens zijn ingevoerd in twee tabellen, één voor de bronnen en één voor de receptoren (geurgevoelige objecten). Daarnaast zijn in het rekenprogramma V-Stacks-gebied grids aangemaakt. De rekenbestanden en inhoud daarvan worden hieronder besproken. Het bronnenbestand Voor de parameters van de bronnen zijn onderstaande defaultwaarden ingevoerd: Gemiddelde gebouwhoogte: 6,0 m. Emissiepunthoogte: 6,0 m. Emissiepuntdiameter: 0,5 m. Uittreedsnelheid: 4,0 m/sec. Het receptoren bestand Het rekenbestand met receptoren: bevat de geurgevoelige objecten, waarvan een deel uit het rekenbestand is verwijderd. Het betreft een groot deel van de objecten binnen de bebouwde kom. Daarvoor in de plaats zijn op representatieve locaties op de rand van deze clusters (bijv. bebouwde kom) een beperkt aantal receptoren opgénomen. Omdat het representatieve punten betreft aan de rand van de bebouwingsclusters zijn deze eerst beperkend voor de mogelijkheden van een veehouderij. Het weglaten van de gevoelige objerten binnen de rand van de bebouwingsclusters heeft daarom geen gevolgen voor de nauwkeurigheid van de berekeningen. Het voordeel is dat de rekentijd aanzienlijk wordt verkort omdat het programma V-Stacks-gebied niet alle relaties tussen veehouderijen en geurgevoelige objecten hoeft door te rekenen (de niet relevante zijn dus weggelaten). Na deze rekenslag zijn de geurgevoelige objecten weer toegevoegd is door extrapolatie de geurbelasting op deze objecten bepaald; bevat per object de verplichte parameters: een uniek identificatienummer, de x- en y-coördinaten en de geurnorm. In dit bestand zijn tevens niet verplichte parameters opgenomen zoals postcode en huisnummer indien beschikbaar. Het grid Er is een grid aangemaakt (in V-Stacks-gebied) om de geurbelasting weer te geven. Een grid (of raster) is een rechthoekig gebied waarin op regelmatige afstand van elkaar rekenpunten liggen. V-Stacks-gebied berekent vervolgens per gridpunt de hoogte van de geurbelasting waarna dit in een uitvoerbestand wordt opgeslagen. Met behulp van een dergelijk grid kan de totale geurbelasting van een gebied in beeld worden gebracht. De basisgegevens van het grid zijn: coördinaten hoekpunt linksonder: X: , Y: afmeting: m x m aantal gridpunten: 111 x 151 = gridpunten de gemiddelde ruwheidslengte: 0,36 m. 4 maart 2015 pagina 4 van 22

14 2.3. Uitvoeren van berekeningen met V-Stacks gebied De achtergrondbelasting ten behoeve van de gebiedsvisie wordt berekend met V-Stacks gebied. In april 2010 is een nieuwe versie van V-Stacks gebied door het ministerie van l&m uitgebracht. De evaluatie van de gebiedsvisie van de gemeente Cranendonck bestaat uit het vergelijken van de uitgangssituatie uit de gebiedsvisie 2008 (situatie 2008), de huidige situatie (juni 2014). Bij alle berekeningen is gebruikgemaakt van het receptoren bestand zoals omschreven in paragraaf 2.3. Interpretatie en analyse van de resultaten De resultaten van de berekeningen met V-Stacks-gebied worden in uitvoerbestanden vastgelegd. De resultaten van deze berekeningen worden vervolgens ingelezen in een grafische omgeving (ESRI ArcGIS 10) waarmee de resultaten visueel kunnen worden weergegeven en worden geanalyseerd (Spatial Analyst, interpolatiemethode IDW). In de analyse worden de huidige situatie (huidige situatie 2014) vergeleken met de eerdere berekeningen uit de gebiedsvisie (start- of uitgangssituatie, situatie 2008 uit de gebiedsvisie van 2008). Daarbij wordt een relatie gelegd met de mogelijke kans op geurhinder in het gebied en wordt een indicatie gegeven van de kwaliteit van het woon- en leefklimaat Uitgangspunten aanvaardbaar woon- en leefklimaat Met de evaluatie wordt de achtergrondbelasting voor het gemeentelijke grondgebied in beeld gebracht voor de diverse situaties. Op basis van de hoogte van die achtergrondbelasting wordt beoordeeld of deze acceptabel is voor het leefklimaat. Deze beoordeling ligt aan de basis van besluiten over het al dan niet verruimen of aanscherpen van de individuele geurnormen van de verordening. Om op basis van de achtergrondbelasting uitspraken te kunnen doen over het leefklimaat is een tabel nodig waarin een zogenaamde dosis-effectrelatie is weergegeven. In bijlage 6 en 7 van de Handreiking bij de Wet geurhinder en veehouderij, gepubliceerd op 1 mei 2007 is de dosis-effectrelatie vermeld. Deze is gebaseerd op het onderzoek van PRA Oudournet 2001 en PRA Oudournet In tabel 1 op de volgende pagina is de relatie tussen achtergrondbelasting (ou), kans op geurhinder en leefklimaat samengevat. In deze tabel zijn tussen haakjes maximaal aan te houden streefwaarde opgenomen voor de geurbelasting (voorgrond- en achtergrondbelasting): een hinderpercentage tot 12% binnen de bebouwde kom wordt aanvaardbaar bevonden (dit houdt in: 10 oue/m3 aan achtergrondbelasting in concentratiegebied veehouderij); een hinderpercentage tot 16% in de kernrandzones / zoekgebieden woningbouw wordt aanvaardbaar bevonden (dit houdt in: 14 oue/m3 aan achtergrondbelasting in concentratiegebied veehouderij); in het buitengebied (gemengd landelijk gebied en gebied beperkingen veehouderij) is een hinderpercentage van 20% aanvaardbaar (dit houdt in: 20 oue/m3 aan achtergrondbelasting in concentratiegebied veehouderij). Deze maximale waarden zijn ook opgenomen in de gebiedsvisie van maart 2015 pagina 5 va n 22

15 O Tabel 1. De achtergrond belasting in verband gebracht met de mogelijke kans op geurhinder en een beoordeling van het leefklimaat. Dit is een samenvatting van bijlage 6 en 7 van de handreiking bij de Wgv (Infomil 1 mei 2007). Milieu-kwaliteit Kans op voorgrondbelasting achtergrondbelasting geurhinder (%) oue/m3 oue/m3 zeer goed goed redelijk goed matig tamelijk slecht slecht zeer slecht extreem slecht I < 5 < 1, ,5-3, (12) 3,7-6,5 (5) (16) 6,5-10 (7) (20) (10) > 35 > 25 < B (10) (14) (20) > 50 Toelichting bii tabel 1. Er is sprake van geurhinder als mensen zijn blootgesteld aan geur en dat als hinderlijk ervaren. De mate waarin mensen geur als hinderlijk ervaren is afhankelijk van de mate van blootstelling, maar ook van bijvoorbeeld de onaangenaamheid van de geur en de binding die de mensen hebben met het bedrijf dat de geur veroorzaakt. Hierbij moet het volgende worden opgemerkt. a. De geurhinder is uitgedrukt als percentage. Een geurhinderpercentage van bijvoorbeeld 25% betekent dat 25% van de inwoners in een telefonische enquête heeft aangegeven 'soms of vaak last van geur van stallen van veehouderijen' te ondervinden. Er wordt aangenomen dat de hindercijfers niet alleen de situatie tijdens het afnemen van de enquête beschrijven maar ook een voorspellende waarde hebben voor de te verwachten geurhinder in de toekomst en op andere locaties in Nederland. b. De verkregen geurhinderpercentages moeten met voorzichtigheid worden geïnterpreteerd, zij geven een indicatie. Zij zijn gebaseerd op een omvangrijke representatieve steekproef en de hindermeting is uitgevoerd volgens de daarvoor in Nederland geldende voorschriften. Het betreft echter gemiddelde relaties. Het is mogelijk dat in bepaalde gebieden de werkelijke geurhinderpercentages afwijken van deze gemiddelde relaties. Dat wordt mede bepaald dooraspecten als het hedonisch karakter van de geur ('geurbeleving') en de kenmerken en eigenschappen van de mensen in het gebied (zoals karakter en lichamelijke gezondheid). Zie ook de achtergrondinformatie bij de relatie geurbelasting - geurhinder hierna. c. Effecten van geurhinder voor omwonenden: 'geur is de eigenschap van (een combinatie van) organische stoffen om met behulp van zintuigen in de neus te worden waargenomen. Geurhinder treedt op als de herhaaldelijk waargenomen geur als onaangenaam wordt beoordeeld, het welbevinden daardoor negatief wordt beïnvloed en als onttrekking aan die waarneming niet eenvoudig mogelijk is. Geurhinder leidt tot gewijzigd gedrag of gedragsaanpassing en leidt daarmee tot beperking van mogelijkheden van gehinderden. Een directe relatie tussen geurwaarneming en ziekte is niet aangetoond, maar geurhinder kan lichamelijke processen op gang brengen die leiden tot ziekte. Geurhinder veroorzaakt bij de mens verschillende reacties en effecten, die bij toenemende blootstelling kunnen leiden tot lichamelijke klachten (hoofdpijn, misselijkheid, verstoorde ademhaling en verstoorde hartslag) en/of psychische klachten (spanningen, structurele onvrede over het woonen leefklimaat, vermindering van activiteiten buitenshuis). De mate van geurhinder wordt mede bepaald door aspecten als het hedonisch karakter van de geur ('geurbeleving') en de kenmerken en eigenschappen van de gehinderde (zoals karakter en lichamelijke gezondheid). d. De Wgv schrijft voor dat de geurbelasting door één veehouderij op een geurgevoelig object bepaalde waarden niet mag overschrijden. Voor de mate van geurhinder geeft de wet geen waarden of bandbreedten, de gemeenteraad beoordeelt of de geurhinder past bij de doelstellingen voor het gebied en of hij de mate van geurhinder acceptabel acht. Bron: bijlage 6 en 7 van de handreiking bij de Wgv (infomil 1 mei 2007). 4 maart 2015 pagina 6 van 22

16 omgevingsdiens/ 2.5. Analyse woon- en leefklimaat aan de hand van geurklassen Nadat de geurberekeningen met V-Stacksgebied zijn uitgevoerd, worden de resultaten daarvan op geurkaarten weergegeven: kaarten met geurcontouren woon- en leefklimaat (milieukwaliteit) en geurkaarten met de belasting op geur gevoelige objecten ingedeeld in geurklassen. Geurkaarten met geurcontouren woon- en leefklimaat Het woon- en leefklimaat komt overeen met de milieukwaliteit uit tabel 1 en is inzichtelijk gemaakt met kleuren. De contouren rond de veehouderijen geven de hoogte van de achtergrond geurbelasting naar de omgeving weer: rood is hoog en staat voor een slecht woon- en leefklimaat, groen is laag en staat voor een goed woon- en leefklimaat (zie legenda bij de kaart, zoals hiernaast is weergegeven). Op die geurkaarten is de achtergrond geurbelasting weergegeven (cumulatief als gevolg van alle veehouderijen in de gemeente en alle veehouderijen tot 2 km in de omliggende buurgemeenten). kwaliteit leefomgeving I I zeer goed 0-3 CZI goed 3-7 I I redelijk goed 7-13 I I matig I I tamelijk slecht I I slecht I I zeer slecht I I extreem slecht 50-» Geurkaarten met geur gevoelige objecten ingedeeld in geurklassen Volgens de normen uit de Verordening ruimte 2014 (VR2014) is sprake van een overbelaste situatie als de achtergrond geurbelasting op geurgevoelige objecten gelegen in een woonkern hoger is dan 10 oue/m3of als de achtergrond geurbelasting hoger is dan 20 OUE/ITI'OP geurgevoelige objecten gelegen in het buitengebied. Deze normen komen overeen met de hiervoor in paragraaf 2.4 genoemde streefwaarden voor woonkernen en her buitengebied. In afwijking van de Verordening ruimte bevat deze geurgebiedsvisie een streefwaarde voor de max. achtergrond geurbelasting 14 oue/m3(zie paragraaf 2.4). Voor de analyse van het woon- en leefklimaat is een nieuwe systematiek gebruikt om verschuivingen in het woon- en leefklimaat beter zichtbaar te maken, om de trends 2008 en 2014 beter te herkennen. Voor de geursituatie is per gebied een onderverdeling gemaakt in de volgende categorieën: optimaal+: het woon- en leefklimaat is (zeer) goed). Het geurhinderniveau is laag, de kans op geurklachten is daarom gering; optimaal: het woon- en leefklimaat is goed tot redelijk goed. Het geurhinderniveau is redelijk laag, de kans op geurklachten is daarom beperkt; aanvaardbaar: het woon- en leefklimaat is redelijk goed tot matig. Het geurhinderniveau is redelijk, de kans op geurklachten is aanwezig (aandacht klasse); niet aanvaardbaar: het woon- en leefklimaat is matig tot slecht. Het geurhinderniveau is hoger dan de streefwaarden uit deze geurgebiedsvisie (zie paragraaf 2.4) cq. de normen uit de Vr2014. De kans op geurklachten is daarom aannemelijk. Er is sprake van een overbelaste situatie omdat de achtergrond geurbelasting hoger is dan 10 oue/m3op geurgevoelige objecten gelegen in een woonkern (deze norm is opgenomen Vr2014 als ook in de gemeentelijke geurgebiedsvisie 2008) of de achtergrond geurbelasting hoger is dan 20 oue/m3op geurgevoelige objecten gelegen in het buitengebied (deze norm is opgenomen Vr2014 als ook in de gemeentelijke geurgebiedsvisie 2008). In tabel 2 op de volgende pagina is samengevat hoé inhoud is gegeven aan de indeling in geurklassen: van optimaal+ optimaal ^ aanvaardbaar ^ niet aanvaardbaar. Daarbij zijn de waarden in oue/m3vermeld en de bijbehorende milieukwaliteit (zeer goed-goed-redelijk-matig-slecht). Deze indeling wordt gebruikt bij de analyse van effecten en is ook op de geurkaarten weergegeven. Daarmee is een goed beeld te schetsen of de geursituatie verbetert, verslechtert of gelijk blijft ten opzichte van de huidige situatie. 4 maart 2015 pagina 7 van 22

17 / Tabel 2: Overzicht met gehanteerde gebiedsindeling, streefwaarden met geurklassen en geurhinderniveaus met kwaliteit van het woon- en leefklimaat. Gebied Woonkernen Achtergrondbelasting in odour units (oue/m3), percentage geurhinder, milieukwaliteit optimaal + ou hinder milieu- % kwaliteit zeer goed OU optimaal aanvaardbaar niet aanvaardbaar hinder % milieukwaliteit ou hinder milieu- % kwaliteit goed i redelijk OU hinder % >10 >12 milieukwaliteit redelijk ^ slecht Buitengebied ' redelijk redelijkmatig matig >20 >20 matig o slecht Geurgevoelige Objecten Zoals gezegd, de bovenstaande indeling in geurklassen wordt gebruikt bij de analyse van effecten en op kaart weergegeven. De geurkaarten geven de mate van achtergrondbelasting op geurgevoelige weer conform de Optimaal+ hiervoor genoemde geurklassen. Zie hiervoor de legenda bij de kaart zoals hiernaast is weergegeven. Bijvoorbeeld, met rode stippen zijn woningen Optimaal weergegeven in de geurklasse niet aanvaardbaar met een achtergrond geurbelasting hoger dan de normen uit de Vr2014. Aanvaardbaar Niet aanvaardbaar 4 maart 2015 pagina 8 van 22

18 i \ 3. Resultaten omgevingsdiens/ In deze evaluatie zijn de geursituaties in 2008 en 2014 bepaald en met elkaar vergeleken. De resultaten van het uitgevoerde geuronderzoek worden in dit hoofdstuk weergegeven. Allereerst wordt de ontwikkeling van de veehouderijen behandeld waarna de effecten achtergrondbelasting en de geurbelasting op geurgevoelige objecten worden besproken Ontwikkeling in de veehouderij Aantal veehouderijbedrijven In tabel 3 is het aantal bedrijven per gebied in 2008 en 2014 aangegeven. Het blijkt dat het aantal veehouderijen in de periode 2008 tot 2014 met 28% is afgenomen. Er zijn 33 bedrijven gestopt met de bedrijfsvoering, waarvan 32 in het buitengebied en 1 in de nabijheid van een plangebied. Tabel 3. Aantal (intensieve) veehouderijen per gebied 2008 en 2014 met de procentuele afname. veehouderij* ;n in 2008 veehouderijen in 2014 Gebied aantal % aantal 1 afname % Totaal % Woonkernen % Plangebieden % Buitengebied % Geuremissie (intensieve) veehouderijen Een vergelijking van de geuremissie van de intensieve veehouderijen in Cranendonck is weergegeven in tabel 4. Uit de tabel blijkt dat de totale emissie van geur in de huidige situatie (2014) 29% lager is dan de emissie in 2008 (de referentiesituatie, gebiedsvisie 2008). In het buitengebied is de geuremissie met een vergelijkbaar percentage gedaald. In en rond de woonkernen is de geuremissie in de periode 2008 tot 2014 meer dan gehalveerd. Deze afname van de geuremissies komen het woon- en leefklimaat ter plaatse ten goede (zie paragraaf 3.2). Tabel 4. Ceuremissies intensieve veehouderij Cranendonck in 2008 en 2014 (odour units, ouf/s). Gebied geuremissies 2008 OUc/S % geuremissies 2014 OUE/S % Totaal % woonkernen % plangebieden % buitengebied % 4 maart 2015 pagina 9 van 22

19 \ OMGEVINGSDIENS/ i 3.2. Achtergrondbelasting en woon- en leefklimaat De resultaten voor de achtergrondbelasting worden in de volgende paragrafen besproken. De geurkaarten met de nummers 2 en 4 die betrekking hebben op de achtergrondbelasting in 2008 en 2014 als bijlage bij dit rapport gevoegd Achtergrondbelasting op de woonkernen en plangebieden In onderstaande tabel 5 is voor de woonkernen en de plangebieden de gemiddelde achtergrond geurbelasting weergegeven. In tabel 6 op de volgende pagina is de spreiding in waarden voor de achtergrondbelasting weergegeven (minimaal, gemiddeld en maximaal). De geursituatie geschetst in de tabellen 5 en 6 wordt besproken vanaf pagina 12. Tabel 5. Achtergrondbelasting op de bebouwde kom en plangebieden in 2008 en Achtergrondbelasting uitgedrukt in odour units (ouc/m3). In de tweede kolom is de streefwaarde voor een aanvaardbaar woon- en leefklimaat opgenomen. Gebied Streef Achtergrond Achtergrond waarde geurbelasting in geurbelasting in odour units odour units odour units % t.o.v (oujm1) (ouc/m3) (oue/m3) 2008 Woonkernen (gemiddeld) 10 2,6 2,1-20% Budel 10 3,6 2,7-26% Budel-Dorplein 10 0,8 0,6-25% Budel-Schoot 10 2,6 2,1-19% Gastel 10 4,1 4,0-2% Maarheeze 10 2,4 2,2-8% Soerendonk 10 2, % Plangebieden (gemiddeld) 14 4,6 3,3-28% Budel Noord ,7-18% Budel Zuidoost (Bomenbuurt) 14 6,1 5,6-8% Budel Zuidoost (Buiten Inne) 14 6,8 6,1-10% Budel-Dorplein en overige 14 0,3 0,2-30% Budel-Schoot Noord 14 3,5 2,3-34% Gastel Noord 14 4,4 4,3-2% Maarheeze West 14 5,7 5,0-12% Neerlanden 1 en II 14 5,4 5,3-2% Sint Servaasstraat 14 2,2 1,5-32% Soerendonk Oost 14 9,7 1,1-89% Recreatie 14 3,4 2,7-21% 4 maart 2015 pagina 10 van 22

20 O ' Tabel 6. Gemiddelde, minimale en maximale achtergrond geurbelasting op de bebouwde kom en plangebieden in 2008 en Achtergrondbelasting uitgedrukt in odour units (oue/m3). In de tweede kolom is de streefwaarde voor een aanvaardbaar woon- en leefklimaat opgenomen. Gebied Woonkernen (gemiddeld) Streefwaarde odour units (ouc/m1) Achtergrond geurbelasting in 2008 odour units (ouc/m') min gem. max. Achtergrond geurbelasting in 2014 odour units (oui/m3) min gem. max. 10 1,4 2,6 7,1 0,9 2,1 6,6 Budel 10 1,9 3,6 13,4 1,1 2,7 12,8 Budel-Dorplein 10 0,0 0,8 2,2 0,0 0,6 1,6 Budel-Schoot 10 1,5 2,6 6,4 1,2 2,1 5,9 Gastel 10 2,7 7,5 7,5 2,3 4,0 7,4 Maarheeze 10 0,5 2,4 8,6 0,4 2,2 8,0 Soerendonk 10 1,6 2,2 3,4 0,2 1,3 3,8 Plangebieden (gemiddeld) 14 3,5 4,6 8,6 2,8 3,3 5,5 Budel Noord 14 1,9 3,3 21,8 1,5 2,7 21,3 Budel Zuidoost (Bomenbuurt) 14 5,5 6,1 6,7 4,9 5,6 6,2 Budel Zuidoost (Buiten Inne) 14 5,9 6,8 7,6 5,3 6,1 6,8 Budel-Dorplein en overige 14 0,0 0,3 0,6 0,0 0,2 0,5 Budel-Schoot Noord 14 2,1 3,5 5,3 1,5 2,3 3,1 Gastel Noord 14 3,8 4,4 4,9 3,8 4,3 4,9 Maarheeze West 14 5,7 5,7 5,7 5,0 5,0 5,0 Neerlanden 1 en II 14 4,7 5,4 6,3 4,6 5,3 6,2 Recreatie 14 2,6 3,4 4,9 1,8 2,7 4,0 Sint Servaasstraat 14 2,2 2,2 2,2 1,5 1,5 1,5 Soerendonk Oost 14 3,5 9,7 28,9 1,0 1,1 1,2 Recreatie 14 2,6 3,4 4,9 1,8 2,7 4,0 4 maart 2015 pagina 11 van 22

21 Achtergrondbelasting op de woonkernen in 2014 vergeleken met 2008 Vergeleken met 2008 is de gemiddelde achtergrondbelasting op de woonkernen in 2014 afgenomen met 0,5 OUE/ITI3 (-20%). De afname is het grootst in Soerendonck (-55%) gevolgd door Budel (-26%), Budel- Dorpplein (-25%) en Budel-Schoot (-19%). De afname op de andere woonkernen is beperkt tot 2 en 8% voor respectievelijk Gastel en Maarheeze. Woon- en leefklimaat in de woonkernen in 2014 De gemiddelde achtergrondbelasting in 2014 bedraagt 2,2 oue/m3. Deze waarde wordt gewaardeerd als een zeer goed woon- en leefklimaat (zie tabel 1). Afhankelijk van de woonkern is de achtergrondbelasting hoger of lager en bedraagt 0,9 tot 6,6 oue/m3(tabel 6). Dit wordt gewaardeerd als een goed en zelfs zeer goed woon- en leefklimaat. Het geurhinderniveau is (redelijk) laag, de kans op geurklachten is daardoor gering / beperkt. Bij de waarden voor de achtergrondbelasting in tabel 5 m oet worden opgemerkt dit gemiddelde waarden zijn. Er is een spreiding rondom de gemiddelde waarden (tabel 6). Doorgaans is de geurbelasting aan de rand van de woonkern hoger, omdat deze zich het dichtst bij de veehouderij bevindt. Alleen in Budel is de maximale achtergrond geurbelasting met 12,8 out/m3 hoger dan de streefwaarde van 10 out/m3 (het aantal woningen dat hier mee te maken heeft wordt besproken in de volgende paragraaf). De waarde van 12,8 0UE/m3 wordt gewaardeerd als een matig woon- en leefklimaat en is voor woonkernen gekwalificeerd als niet-aanvaardbaar. De maximale achtergrond belasting op de andere woonkernen blijft ruim binnen de streefwaarde van 10 OUE/ITI3. Achtergrondbelasting op de plangebieden in 2014 vergeleken met 2008 Vergeleken met 2008 is de gemiddelde achtergrondbelasting op de plangebieden in 2014 afgenomen met 1,3 OUE/ITI3 (-28%). De afname is het grootst in Soerendonck Oost (-89%) gevolgd door Sint Servaasstraat (- 32%), Budel-Dorpplein (-30%), Budel-Schöot Noord (-34%), Budel-Noord (-18%), Maarheeze West (-12%). De afname op de andere plangebieden is beperkt tot 2, 8 en 10% voor respectievelijk Gastel-Noord, Budel Zuidoost (bomenbuurt) en Budel Zuidoost (Buiten Inne). Woon- en leefklimaat in de plangebieden in 2014 De gemiddelde achtergrondbelasting in 2014 van 3,3 out/m3 wordt gewaardeerd als een goed woon- en leefklimaat (zie tabel 1). Afhankelijk van het plangebied is de achtergrondbelasting hoger of lager en bedraagt 0,2 tot 6,1 out/m3 (tabel 6). Dit wordt gewaardeerd als een goed en zelfs zeer goed woon- en leefklimaat. Het geurhinderniveau is (redelijk) laag, de kans op geurklachten is daardoor gering / beperkt. Bij de waarden voor de achtergrondbelasting in tabel 5 m oet worden opgemerkt dit gemiddelde waarden zijn. Er is een spreiding rondom de gemiddelde waarden (zie tabel 6). Doorgaans bevinden de plangebieden zich aan de randen van de woonkernen en dus ook dichter bij de veehouderijen. Daardoor is de geurbelasting in de plangebieden vaak ook hoger dan in de woonkernen. Alleen in een deel van Budel Noord is de maximale achtergrond geurbelasting met 21,3 oue/m3 hoger dan de streefwaarde van 14 oue/m3 (zie volgende paragraaf voor het aantal woningen het betreft). De waarde van 21,3 oue/m3 wordt gewaardeerd als een tamelijk slecht woon- en leefklimaat en is voor plangebieden gekwalificeerd als nietaanvaardbaar. Daarom zal in het betreffende deel van het plangebied woningbouw niet mogelijk zijn (over de mogelijkheden of beperkingen voor ontwikkeling van het plangebied is een zelfstandige rapportage opgesteld). De maximale achtergrond geurbelasting op de andere plangebieden blijft ruim binnen de streefwaarde van 14 oue/m3. Dit betekent dat de achtergrond geurbelasting realisering van woningbouw /geurgevoelige objecten in de plangebieden niet in de weg staat. Wel moet voor een complete beoordeling van het woonen leefklimaat in de plangebieden nog worden gekeken naar de voorgrond geurbelasting (zie voetnoot 2 op pagina 2, de één op één geurbelasting van een veehouderij op een woning die doorgaans inzichtelijk wordt gemaakt met geurcontouren). 4 maart 2015 pagina 12 van 22

22 Achtergrondbelasting op het gebied recreatie in 2014 vergeleken met 2008 Vergeleken met 2008 is de gemiddelde achtergrondbelasting in 2014 afgenomen met 0,7 out/m3 (-21%). Woon- en leefklimaat in het gebied recreatie in 2014 De gemiddelde achtergrondbelasting in 2014 van 2,7 OUE/ITI3 wordt gewaardeerd als een zeer goed woonen leefklimaat (zie tabel 1). De achtergrondbelasting is maximaal 4,0 oue/m3 en wordt beschouwd als goed. Het geurhinderniveau is (redelijk) laag, de kans op geurklachten is daardoor gering / beperkt. Conclusies woonkernen, plangebieden en recreatie Voor alle woonkernen èn alle plangebieden geldt dat de achtergrond geurbelasting in 2014 is afgenomen ten opzichte van Het woon- en leefklimaat is daardoor verbetert. In 2014 wordt het woon- en leefklimaat gekwalificeerd als een goed tot zeer goed. Het geurhinderniveau is (redelijk) laag en de kans op geurklachten is daardoor gering / beperkt. In alle woonkernen is sprake van een goed tot zeer goed leefklimaat waarbij de gemiddelde achtergrond geurbelasting voldoet aan de streefwaarden uit deze gebiedsvisie en aan de normen voor de achtergrondbelasting uit de Verordening ruimte 2014 van de provincie. Alleen in de rand van de woonkern Budel is de maximale achtergrond geurbelasting hoger dan de streefwaarde van 10 oue/m3 (zie ook paragraaf 3.3). Ook in alle plangebieden is sprake van een goed tot zeer goed leefklimaat waarbij de gemiddelde achtergrond geurbelasting voldoet aan de streefwaarden uit deze gebiedsvisie en daarbij ook aan de scherpere normen voor de achtergrondbelasting uit de Verordening ruimte 2014 van de provincie. Alleen in een deel van Budel Noord is de maximale achtergrond geurbelasting hoger dan de streefwaarde van 14 oue/m3 (zie ook volgende paragraaf). Dit betekent dat - behalve voor een deel van het plangebied Budel Noord - de achtergrond geurbelasting het realiseren van woningbouw /geurgevoelige objecten in de plangebieden niet in de weg staat. In het gebied recreatie is sprake van een zeer goed tot goed woon- en leefklimaat. Het geurhinderniveau is (redelijk) laag, de kans op geurklachten is daardoor gering / beperkt. 4 maart 2015 pagina 13 van 22

23 i J OMGEVINGSDIENS/ Achtergrondbelasting in het buitengebied In onderstaande tabel 7 is voor het buitengebied de gemiddelde achtergrond geurbelasting weergegeven. In tabel 8 is de spreiding in waarden voor de achtergrondbelasting weergegeven (minimaal, gemiddeld en maximaal). Tabel 7. Gemiddelde achtergrond geurbelasting in het buitengebied in 2008 en Achtergrondbelasting uitgedrukt in odour units (ouc/m3). In de tweede kolom is de streefwaarde voor een aanvaardbaar woon- en leefklimaat opgenomen. Streef Achtergrond Achtergrond waarde geurbelasting in geurbelasting in 2014 Gebied 2008 Buitengebied (gebied met beperkingen veehouderij en gemengd landelijk gebied) odour units odour units odour units % t.o.v (OUE/m3) (ouc/m3) (oue/m3) ,6 3,3-28% Tabel 8. Gemiddelde, minimale en maximale achtergrond geurbelasting in het buitengebied in 2008 en Achtergrondbelasting uitgedrukt in odour units (oue/m3). In de tweede kolom is de streefwaarde voor een aanvaardbaar woon- en leefklimaat opgenomen. Gebied Streefwaarde odour units (oui/m3) Achtergrond geurbelasting in 2008 odour units (ouc/m3) min gem. max. Achtergrond geurbelasting in 2014 odour units (oue/m3) min gem. max. Buitengebied (gebied met beperkingen veehouderij en gemengd landelijk gebied) 20 0,0 4,6 218* 0,0 3,3 162* * Hieronder wordt de gemiddelde achtergrond geurbelasting voor het buitengebied besproken. De spreiding wordt niet besproken. De reden hiervoor is dat de spreiding bepaald is met willekeurige meetpunten (raster-/gridpunten) in het buitengebied en niet specifiek ter plaatse van woningen of andere geurgevoelige objecten. Deze gridpunten kunnen op of nabij een emissiepunt van een stal liggen. Dit verklaard de hoge maximale waarden van de spreiding en zijn daarom niet relevant voor het woon- en leefklimaat. De volgende paragraaf bevat wel een analyse van de achtergrond geurbelasting op woningen in het buitengebied: indeling in geurklassen en beoordeling aanvaardbaar woon- en leefklimaat. Achtergrondbelasting in het buitengebied in 2014 vergeleken met 2008 In het buitengebied is, vergeleken met 2008, de gemiddelde achtergrondbelasting in 2014 afgenomen met 1,3 oue/m3 (-28%). Woon- en leefklimaat in de buitengebied in 2014 De gemiddelde achtergrondbelasting in 2014 van 3,3 OUE/ITI3 wordt gewaardeerd als een goed woon- en leefklimaat (zie tabel 1). Afhankelijk de afstand van de locatie tot veehouderijen is de achtergrondbelasting hoger of lager. Het gemiddelde geurhinderniveau is (redelijk) laag, de kans op geurklachten is daardoor gering en beperkt tot locatie in de nabijheid van een of meerdere veehouderijen. Hiervoor bevat volgende paragraaf een analyse van de achtergrond geurbelasting op woningen in het buitengebied: indeling in geurklassen en beoordeling aanvaardbaar woon- en leefklimaat. 4 maart 2015 pagina 14 van 22

24 OMGEVINGSDIENS/ 3.3. Aantal geurgevoelige objecten per geurklasse, knelpunten en aandachtspunten. Voor de knelpuntenanalyse is de achtergrond geurbelasting op woningen ingedeeld in geurklassen: van optimaal* o optimaal aanvaardbaar ^ niet aanvaardbaar (zie paragraaf 2.5). Per gebied (woonkern, plangebieden, buitengebied) is bepaald hoeveel geurgevoelige objecten / woningen per geurklasse aanwezig zijn. De resultaten zijn weergegeven op de geurkaarten 3 en 5 en in tabel 9. Op de genoemde geurkaarten en tabellen zijn de geurgevoelige objecten / woningen die zich in een bepaalde geurklasse met een Geurgevoelige Objecten kleur weergegeven. Zie legenda hiernaast. ^ Optimaal+ De veranderingen zijn in cijfers vastgelegd in tabel 10, waar de aantallen per geurklasse ook ih de overeenkomstige kleuren zijn Optimaal weergegeven. Uit deze tabel is te lezen hoeveel geurgevoelige objecten / woningen zich in de geurklasse niet aanvaardbaar bevinden Aanvaardbaar en dus overbelast zijn. De woningen die zich in een niet aanvaardbaar woon- en leefklimaat bevinden hebben de kleur rood meegekregen.. Niet aanvaardbaar Hierdoor is te zien waar de overbelaste geurlocaties (knelpunten) zich bevinden. Overbelast zijn de geurgevoelige objecten / woningen met een hogere achtergrond geurbelasting dan de betreffende streefwaarde voor het gebied (voor de streefwaarden zie tabel 2). Dit zijn de potentiële knelpunten die een rol spelen bij het bepalen van urgentiegebieden (hoofdstuk 1). Op de geurkaarten 3 en 5 wordt inzichtelijke op welke locaties de eventuele knelpunten zich bevinden, hoe zij zijn verspreid over het gemeentelijk grondgebied, over er sprake is van clustering en hoe de ligging is ten opzichte van veehouderijen. 4 maart 2015 pagina 15 van 22

25 O OMGEVINGSDIENS/ Tabel 9. Aantal geurgevoelige objecten (woningen en andere gebouwen) per geurklasse in 2008 en 2014 aanwezig in de woonkernen, in de plangebieden en in het buitengebied. De aantallen zijn in kleur weergeven. Deze kleuren komen overeen met de weergave van de geurkiassen op de geurkaarten 3 en5 Woonkernen j 1 1 Jaar Aantal geurgevoelige objecten per geurklasse i met aan- i aan-... vaardbaar i vaardbaar j p 1 1 optimaal + Totaal Budel Budel-Dorplein Budel-Schoot Gastel Maarheeze o { 2443 Soerendonk Plangebieden i I Budel Noord : o Budel-Dorplein overige plangebieden Budel-Schoot Noord Gastel Noord Maarheeze West Neerlanden 1 en II Soerendonk Oost Recreatie Buitengebied Totaal gemeente maart 2015 pagina 16 van 22

26 / Resultaten: aantal geurgevoelige per geurklasse In tabel 9 op de vorige pagina is het aantal woningen per geurklasse weergegeven voor de woonkernen, de plangebieden en het buitengebied. Gemeente (totaal) In paragraaf 3.2 is geconstateerd dat de achtergrond geurbelasting in de gemeente substantieel is afgenomen. Dit resultaat uit zich ook in lagere achtergrond geurbelasting op geur gevoelige objecten / woningen. Sinds 2008 heeft een belangrijke verschuiving plaats gevonden van het aantal woning per geurklasse: van niet aanvaardbaar => aanvaardbaar => optimaal => optimaal+. In 2008 waren er 5814 geurgevoelige objecten in de geurklasse optimaal+; in 2014 waren dat er bijna 1900 meer (doorgeschoven van aanvaardbaar ^ optimaal => => optimaal+. In 2014 waar er ook 47 overbelaste geurgevoelige objecten minder dan in Woonkernen Budel Het woon- en leef in de woonkern Budel is sinds 2008 flink verbeterd. Het aantal woningen in de geurklasse optimaal+ is in 2014 ruim 1100 stuks meer dan in Het aantal woningen met een niet aanvaardbaar woon- en leefklimaat is met 1 afgenomen. In 2014 hebben nog 6 woningen te maken met een niet aanvaardbaar woon- en leefklimaat (deze bevinden zich in de omgeving Meermortel). Budel-Dorplein Het woon- en leef in de woonkern Budel-dorplein is sinds 2008 gelijk gebleven. Net als in 2008 bevinden alle woningen zich in 2014 de geurklasse optimaal+. Er zijn geen woningen met een niet aanvaardbaar woon- en leefklimaat. Budel-Schoot Het woon- en leef in de woonkern Budel-Schoot is sinds 2008 aanzienlijk verbeterd. Het aantal woningen in de geurklasse optimaal+ is in 2014 bijna 200 stuks meer dan in Er zijn geen woningen met een niet aanvaardbaar woon- en leefklimaat. Gastel Het woon- en leef in de woonkern Gastel is sinds 2008 verbeterd. Dit uit zich vooral in een toename van het aantal woningen in de klasse optimaal+ (van 0 in 2008 naar 46 in 2014). Er zijn geen woningen met een niet aanvaardbaar woon- en leefklimaat. Maarheeze Het woon- en leef in de woonkern Maarheeze is sinds aanzienlijk 2008 verbeterd. Het aantal woningen in de geurklasse optimaal is in 2014 ruim 300 stuks meer dan in Er zijn geen woningen met een niet aanvaardbaar woon- en leefklimaat. Er zijn wel woningen in de geurklasse aanvaardbaar, maar dat zijn er in 2014 minder dan in 2008 (van 41 in 2008 naar 28 in 2014). Soerendonk Het woon- en leef in de woonkern Soerendonk is sinds flink 2008 verbeterd. Zo'n 55 woningen zijn doorgeschoven naar de geurklasse optimaal. In 2008 waren er nog 2 overbelaste woningen, maar in 2014 geen meer. In 2014 zijn er geen woningen met een niet aanvaardbaar woon- en leefklimaat. Plangebieden Wat betreft de plangebieden moet worden opgemerkt dat ter plaatse nog weinig of geen woningen of andere geurgevoelige objecten aanwezig zijn. In het algemeen bevinden de aanwezige woningen zich in een optimaal+ woon- en leefklimaat. Woningen met een aanvaardbaar en met een niet aanvaardbaar woon- en leefklimaat zijn in 2014 niet meer aanwezig. Met name voor het plangebied Soerendonk Oost is het woon- en leefklimaat substantieel verbetert door een forse door afname van de achtergrondbelasting. Alle aanwezige woningen zich bevinden in de geurklasse optimaal+. In 2008 bevonden deze woningen zich nog in de slechtere geurklassen, waarvan 1 woning in niet-aanvaardbaar. 4 maart 2015 pagina 17 van 22

27 Recreatie Het woon- en leefklimaat in het gebied recreatie is verbeterd sinds In 2014 bevinden alle woningen zich in de geurklasse optimaal+, terwijl deze zich in 2008 nog bijna allemaal in klasse optimaal bevonden. Er zijn geen woningen met een niet aanvaardbaar woon- en leefklimaat. Buitengebied Het woon- en leefklimaat in het buitengebied is sterk verbeterd sinds Belangrijk is dat er in 2014 veel minder woningen zijn in de geurklasse niet-aanvaardbaar (-45). Ook bevinden zich meer woningen in de geurklasse optimaal+. In 2014 hebben nog 34 woningen te maken met een niet aanvaardbaar woon- en leefklimaat (knelpunten) Knelpunten en aandachtspunten geur Voor de knelpuntenanalyse zijn de geurklassen niet-aanvaardbaar en aanvaardbaar van belang. Eventuele geurhinder is voor de bewoners van de woningen in deze klassen is aanwezig en aannemelijk (zie paragraaf 2.5). Uit tabel 9 blijkt dat in 2014: 40 woningen zich bevinden in een niet-aanvaardbaar woon- en leefklimaat. De achtergrond geurbelasting is ter plaatse hoger dan de streefwaarden uit deze geurgebiedsvisie en hoger dan de geurnofmen voor de achtergrondbelasting uit de Verordening ruimte Betreffende 40 woningen zijn dientengevolge overbelast; 131 woningen bevinden zich in de geurklasse aanvaardbaar. Weliswaar worden de streefwaarden uit deze geurgebiedsvisie en de geurnormen voor de achtergrpndbelasting uit de Verordening ruimte 2014 niet overschreden, maar de kans op geurhinder is aanwezig4. We spreken hier over 40 potentiële knelpunten (overbelast met kans op geurhinder) en 131 aandachtspunten (niet overbelast, maar geurhinder is niet uit te sluiten). De woningen in de geurklassen niet-aanvaardbaar en aanvaardbaar woon- en leefklimaat worden op de geurkaart 5 m et rode respectievelijk oranje stippen weergegeven. Deze geurkaart 5 laat zien dat de potentiële knelpunten en aandachtspunten zich vooral clusteren rond de volgende locaties: Budel Noordoost: Broekkant Budel Zuidoost: Meermortel Gastel: Bergsestraat Maarheeze Zuidwest: Het Laar - De Vinnen De overige knelpunten en aandachtspunten liggen verspreid. 4 Daarbij is het goed om te realiseren dat de rekenkundige geurbelasting een jaargemiddelde weergeeft. Dientengevolge zijn de verschillen tussen zomer/winter of windstil weer, weg gemiddeld. Het omgekeerde komt ook voor: rekenkundig een overbelaste situatie, maar er zijn geen klachten of signalen. 4 maart 2015 pagina 18 van 22

28 / 3.4. Interpretatie van de resultaten en geurkaarten De berekening voor de achtergrondbelasting zijn voor geur uitgevoerd met V-Stacks-gebied. De uitkomsten zijn bruikbaar voor een relatief 'grootschalig' gebruik om waar te nemen waar overbelasting een rol speelt. De uitkomsten zijn niet bruikbaar om het absolute niveau van de achtergrondbelasting / -concentratie op locatieniveau te analyseren. De berekeningen van zijn daarvoor niet gedetailleerd genoeg. Vanwege beperkingen van V-Stacks gebied5 worden de uitkomsten van de geurberekeningen verwerkt (en gemiddeld) in een gridstructuur van 100 bij 100 meter. Daardoor kan het voorkomen dat een locatie gelegen in het ene grid een relatief hoge geurbelasting heeft ten opzichte van een nabij gelegen locatie in een ander grid dat door zijn ligging een relatief lage belasting heeft. Inzicht in de absolute hoogte van de achtergrondgeurbelasting is te verkrijgen door het (deel)gebied kleiner te kiezen, zodanig dat iedere locatie (geur gevoelig object) in V-Stacks-gebied kan worden meegenomen tot een max. van 2500 rekenpunten. Dan kunnen ook de emissiegegevens van de veehouderijen in het gebied op stalniveau worden ingevoerd en wordt een voor het gebied specifieke ruwheid gebruikt. NB. Voor deze geurberekening op gemeentelijk niveau, is de totale emissie van het bedrijf toegekend aan 1 representatief punt op het bouwvlak, met standaardwaarden voor de emissiehoogte, emissiesnelheid e.d.). De ruwheid is de gemiddelde waarde voor de gehele gemeente. 5 V-Stacks-gebied kan slecht 2500 rekenpunten verwerken. Dit is onvoldoende op alle locaties / geur gevoelige objecten (ruim 9300) in de geurberekening mee te nemen. Daarom wordt een grid (raster) van 100 bij 100 meter aangemaakt om voor een geurberekening voor de hele gemeente te maken. Wanneer een gebied kleiner wordt gekozen en het aantal locaties kleiner is dan 2500, kan wel voor alle locaties een (achtergrond) geurberekening met V-Stacks-gebied worden uitgevoerd. 4 maart 2015 pagina 19 van 22

29 / 4. Samenvatting resultaten, conclusies en aanbevelingen In deze evaluatie zijn de volgende geursituaties bepaald en met elkaar vergeleken: de geursituatie van 2008 de huidige situatie in In dit hoofdstuk worden de resultaten van de evaluatie samengevat en besproken. Naar aanleiding daarvan volgen de conclusies en de aanbevelingen met het oog op het gemeentelijk geurbeleid Samenvatting van de resultaten Veehouderijen en geuremissie Sinds 2008 zijn in de gemeente Cranendonck 33 veehouderijen gestopt met de bedrijfsvoering. Als gevolg daarvan is de geuremissie uit stallen met 29% afgenomen. In 2008 bedroeg de geuremissie uit stallen nog bijna 1,8 miljoen odour units, in 2014 resteert nog een totale geuremissie uit stallen van veehouderijen van ruim 1,4 miljoen odour units. Achtergrondbelasting en woon- en leefklimaat De afname van het aantal veehouderijen en de geuremissie hebben een positieve doorwerking op de achtergrondbelasting en het woon- en leefklimaat: de achtergrond geurbelasting in 2014 is afgenomen ten opzichte van Het woon- en leefklimaat is daardoor aanzienlijk verbetert, in 2014 is het woon- en leefklimaat als volgt te omschrijven: de kwaliteit goed tot zeer goed; het geurhinderniveau is (redelijk) laag en de kans op geurklachten is daardoor gering / beperkt; de achtergrond geurbelasting voldoet vrijwel overal aan de streefwaarden uit deze evaluatie, de geurgebiedsvisie 2008 en aan de normen voor de achtergrondbelasting uit de Verordening ruimte 2014 van de provincie; de hoogte van de achtergrond geurbelasting in de plangebieden staat het realiseren van woningbouw /geurgevoelige objecten in de plangebieden niet in de weg. Dit geldt niet voor een deel van het plangebied Budel Noord, waar de maximale achtergrond geurbelasting hoger dan de streefwaarde van 14 0UE/m3. Aantal woningen en andere geurgevoelige objecten per geurklasse. Hiervoor is geconstateerd dat de achtergrond geurbelasting in de gemeente substantieel is afgenomen. Dit uit zich ook in lagere achtergrond geurbelasting op geur gevoelige objecten / woningen: sinds 2008 heeft een belangrijke verschuiving plaats gevonden van het aantal geurgevoelige objecten per geurklasse: een verschuiving van niet aanvaardbaar ^ aanvaardbaar => optimaal => optimaal+; in 2008 waren er 5814 geurgevoelige objecten inde geurklasse optimaal+; in 2014 waren dat er bijna 2 meer (doorgeschoven van aanvaardbaar => optimaal o optimaal*):; in 2014 bevinden zich 131 geurgevoelige objecten in de geurklasse aanvaardbaar. Dit zijn er 45 minder dan in 2008; in 2014 zijn er ook 47 overbelaste geurgevoelige objecten minder dan in 2008; van de 87 in 2008 resteren er in 2014 nog 40. Knelpunten en aandachtspunten geur Verwijzend naar de laatste twee opsommingstreepjes hiervoor, kan worden gesproken over 40 potentiële knelpunten (overbelast met kans op geurhinder) en 131 aandachtspunten (niet overbelast, maar geurhinder is niet uit te sluiten). De woningen in de geurklassen niet-aanvaardbaar en aanvaardbaar woon- en leefklimaat worden op de geurkaart 5 m et rode respectievelijk oranje stippen weergegeven. Deze geurkaart 5 laat zien dat de potentiële knelpunten en aandachtspunten zich vooral clusteren rond de volgende locaties: Budel Noordoost: Broekkant 4 maart 2015 pagina 20 van 22

30 Budel Zuidoost: Meermortel Gastel: Bergsestraat Maarheeze Zuidwest: Het Laar - De Vinnen De overige knelpunten en aandachtspunten voor geur liggen verspreid Conclusies en aanbevelingen Gemeentelijk geurbeleid Sinds 2008 is de geuremissies van veehouderijen met 29% gedaald. Dit heeft geleid tot een aanzienlijke verbetering van het woon- en leefklimaat. Het overgrote deel van de woningen en ander geurgevoelige objecten valt in 2014 in de geurklasse met een optimaal of optimaal+ woon- en leefklimaat. Er resteren in 2014 nog 40 overbelaste knelpunten en 131 aandachtspunten voor geur. De kans is klein dat de geurbelasting in de toekomst nog zal toenemen. Deze is de afgelopen jaren juist afgenomen en aangenomen mag worden dat deze trend zich de komende jaren zich voortzet. Gelet op het voorgaande geeft deze evaluatie geen aanleiding tot het aanscherpen van het gemeentelijk geurbeleid cq. het onderzoeken van scherpere geurnormen om deze vast te leggen in een geurverordening. Dit kan worden bevorderd door uitvoering te geven aan de aanbeveling hieronder Aanbeveling geurbeleid Met betrekking tot het gemeentelijk geurbeleid kan worden overwogen om de geurnorm in het buitengebied in overeenstemming te brengen met de komende Verordening ruimte van de provincie. Daarin is een grenswaarde gesteld van 20% voor de maximale achtergrond geurbelasting in het buitengebied. Dit komt overeen met een geurnorm voor de voorgrondbelasting van 10 oue/m3. Nu geldt een geurnorm van 14 ouf/m'in het buitengebied van Cranendonck. Een geurnorm van 10 out/m3 beperkt de vrije emissieruimte van de veehouderijen en kan zo voorkomen dat de geuremissie lokaal toenemen waardoor nieuwe geurknelpunten zouden kunnen ontstaan Aanbeveling aanpak van geurknelpunten en urgentiegebieden Zoals gezegd, de geursituatie in de gemeente Cranendonck is goed tot zeer goed. Er zijn overbelaste locaties voor geur, maar het aantal overschrijdingen (40) is beperkt. De potentiële knelpunten en aandachtspunten bevinden zich vooral in vier clusters: Budel Noordoost (Broekkant), Budel Zuidoost (Meermortel), Gastel (Bergsestraat), Maarheeze Zuidwest (Het Laar - De Vinnen). De knelpunten en aandachtpunten in deze vier clusters zijn het gevolg van de geuremissies van één over enkele veehouderijen. De indruk is dat - op een aantal locaties na - door burgers niet of nauwelijks wordt geklaagd over geuroverlast6. De situatie is in die zin niet problematisch. Voor het aanwijzen van urgentiegebieden is - gelet op deze evaluatie - geen aanleiding7. 6 Indruk van gemeente medewerkers (vergunningverlening). Mogelijke verklaringen voor het verschijnsel dat geen geuroverlast van veehouderijen wordt ervaren zijn de volgende. Agrarische bedrijven liggen al sinds jaren in het buitengebied. Vaak is er acceptatie van geur afkomstig van veehouderijen in de leefomgeving als gevolg van een (historische) binding met de sector of compensatie vanwege de landelijke woonomgeving en andere voordelen verbonden aan het wonen in het buitengebied. Ook gewenning aan geur in de leefomgeving speelt een rol en het kan zijn dat in veedichte gebieden fluctuaties (zie voetnoot 4 op pagina 18) in geur door omwonenden minder worden waargenomen (mede door de hoge aanwezige achtergrondconcentratie, gewenning daaraan en acceptatie). 7 De geurbeleving van burgers is niet onderzocht. Dit is wel een belangrijk criterium voor het bepalen van urgentiegebieden. Van een urgentiegebied is sprake waar het gaat om overlast door geur en/of fijn stof en/of de beleving van bewoners. Ook de fijn stof situatie is niet onderzocht. 4 maart 2015 pagina 21 van 22

31 Aanbevolen wordt per cluster te bekijken of gebruik gemaakt kan worden van de diensten van het urgentieteam. Met dit team zijn opties uit te werken voor het verminderen van de geurbelasting. Daarbij kan gedacht worden aan een proces met alle betrokken en belanghebbenden uit de betreffende cluster, die een dialoog starten dat leidt tot een verbeterplan c.q. een plan van aanpak voor geurreductie. Een aantal mogelijkheden voor geurreductie worden hieronder aangegeven. a. Het benutten van de geurreductie van stoppende bedrijven. Voorkomen moet worden dat het stoppende bedrijf alsnog wordt voortgezet en/of overgenomen. In dit verband kan worden onderzocht welke mogelijkheden er zijn om het stoppen van de bedrijfsvoering aantrekkelijk gemaakt kan worden (beleid Ruimte-voor-Ruimte of Vrijkomende Agrarische Bedrijfsgebouwen). b. Stimuleren vrijwillig toepassen van eenvoudige maatregelen die tot geurreductie leiden: verplaatsen of verhogen van emissiepunten, horizontale uitstroming ventilatielucht omzetten in een verticale uitstroming, verhogen van de uitreesnelheid en dergelijke. c. Knelpunten met een n iet-aanvaard baar woon- en leefklimaat in beeld brengen en de mogelijkheden voor saneren onderzoeken (NB. De Wgv kent geen saneringsregeling en biedt geen oplossing voor bestaande knelpunten). d. Aanpak stilzitters 5-10 jaar. Deze bedrijven hebben geen of nauwelijks ontwikkelingen doorgemaakt en geen gebruik gemaakt van het bouwvlak/blok. Overgaan tot bouwblok op maat, maakt meer regie mogelijk bij overname. e. Stimuleren dat stoppende bedrijven, hiermee worden bedrijven bedoeld die in het kader van het gedoogbeleid bij het Besluit Huisvesting hebben aangegeven in 2020 hun bedrijf te beëindigen, daadwerkelijk stoppen en niet worden overgenomen (zie voorgaande maatregel). f. Technische aanpassingen op het bedrijf, mogelijkheden daartoe onderzoeken; g. Toepassen BBT+, de echt de beste beschikbare technieken. h. Aanpak traditionele stallen met hoge geuremissie. i. Benutten subsidieregeling voor emissiearme technieken. j. Mogelijkheden om veehouderijen in de omgeving van knelpunten (voorlopig) op slot te zetten zoals bijvoorbeeld een aanhoudingsbesluit (Wgv) of voorbereidingsbesluit (Wro). k. De ontwikkelingen van de veehouderijen in de gemeente Cranendonck te monitoren. Dit kan door jaarlijks de achtergrondbelasting opnieuw te berekenen en te vergelijken met de eerdere berekeningen van de achtergrondbelasting. 4 maart 2015 pagina 22 van 22

32 O -* ondergrond Legenda Gemeentegrens j } Woonkernen Beperkingen veehouderij \ 1 Plangebieden Gemengd landelijk gebied [ J Recreatie OMGEVINGSDIEN ST jfi) 2S Opdrachtgever: Gemeente Cranendonck Projectnummer Kaartnummer: 1 Datum: 4 maart FL/FS A3 Schaal: V--. < \/ Projectie: 1: Rijksdriehoekstelsel f C'/ J Bron(nen): BVB nov 2014

33 p Kaart 2: Evaluatie gebiedsvisie - achtergrondbelasting 2008 Gemeente Cranendonck O kadaster Legenda Gemeentegrens Achtergrondbelasting in oue/iti3 ^^1 Zeer goed 0-3 [ 19oed 3-7 \ redelijk goed 7-13 j i: v Opdrachtgever: Projectnummer: Gemeente Cranendoncl Kaartnummer: 2 -i- A -A ^ Datum: 4 maart matig Auteur/CT: JdV/FS [ tamelijk slecht slecht [ J zeer slecht [ ] extreem slecht 50-> Formaat A3 A. *\ Schaal: 1: Projectie: Rijksdriehoekstelsel y. Bron<nen): BVB nov 2014