RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE. Dongen

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEIT VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE IN 2017 IN DE GEMEENTE Dongen Plaats : Dongen Gemeentenummer : 0766 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 13 april 2017 Datum vaststelling : 16 juni 2017

2 Pagina 2 van 24

3 INHOUDSOPGAVE VOORWOORD INLEIDING VVE IN DE GEMEENTE DONGEN CONCLUSIES REACTIE VAN DE GEMEENTE Pagina 3 van 24

4 Pagina 4 van 24

5 VOORWOORD In de periode heeft de Inspectie van het Onderwijs een landelijke bestandsopname uitgevoerd naar de kwaliteit van voor- en vroegschoolse educatie (vve). Daarna is het signaalgestuurd toezicht op vve in werking getreden. Het signaalgestuurd toezicht vve begon eind 2013 met het versturen van digitale vragenlijsten naar de 315 gemeenten. Voor de 37 grote gemeenten is er tot en met 2015 een apart monitortraject. Na de monitor zijn we ook in deze gemeenten gestart met het signaalgestuurd toezicht. Op basis van een analyse van de digitale vragenlijsten is besloten om in gemeenten waar risico's ten aanzien van de uitvoering van de wettelijke vveverplichtingen lijken te bestaan, een onderzoek uit te voeren. Het onderzoek is uitgevoerd in Dit rapport beschrijft in hoeverre de gemeente Dongen in 2016 voldoet aan de eisen ten aanzien van vve en welke veranderingen hebben plaatsgevonden ten opzichte van de bestandsopname. De hoofdinspecteur primair onderwijs en speciaal onderwijs, dr. A. Jonk Pagina 5 van 24

6 Pagina 6 van 24

7 1 INLEIDING Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar het gemeentelijke beleid ten aanzien van voor- en vroegschoolse educatie (vve) in de gemeente Dongen in De aanleiding van het onderzoek is het mogelijk bestaan van risico's ten aanzien van het voldoen aan wettelijke eisen ten aanzien van voor- en vroegschoolse educatie in deze gemeente. De basis van het onderzoek is een digitale vragenlijst die de gemeente heeft ingevuld. Wij hebben deze vragenlijst geverifieerd aan de hand van de aangeleverde documenten en de toelichting daarop in een gesprek met betrokkenen van de gemeente. Vervolgens hebben wij de eisen met betrekking tot het vve-beleid beoordeeld en de veranderingen ten opzichte van de bestandsopname in beeld gebracht. Het signaalgestuurd toezicht op de vve-locaties maakt nog geen deel uit van dit onderzoek. Wij zijn na de zomer van 2015 gestart met het signaalgestuurde toezicht op vve op de locaties. De signalen van de GGD zijn leidend om te bepalen welke peuterspeelzalen en kinderdagverblijven met voorschoolse educatie worden bezocht. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Analyse van de beantwoorde digitale vragenlijst in relatie tot de bevindingen tijdens de bestandsopname. Analyse van aanvullend opgevraagde informatie in relevante beleidsdocumenten van de gemeente. Intern overleg met het team Kinderopvang over GGD-toezicht in de gemeente. Een gesprek met de betrokken beleidsambtenaar over het vve-beleid van de gemeente. Beoordeling van vve-beleid van de gemeente Dongen. Toezichtkader Als basis voor de beoordeling gelden de beoordelingscriteria toezichtkader vooren vroegschoolse educatie voor gemeenten, zoals die te vinden zijn op: Pagina 7 van 24

8 > onderwijssectoren > voor- en vroegschoolse educatie. Opbouw rapport Hoofdstuk 2 geeft een beeld van het vve-beleid op gemeentelijk niveau. Daar wordt ingegaan op de ontwikkeling van de gemeente sinds de bestandsopname (paragraaf 2.1) en op de door de gemeente aangeleverde vve-documenten (paragraaf 2.2). Tenslotte geven wij in dit hoofdstuk een oordeel over het gemeentelijke vve-beleid (paragraaf 2.3). Hoofdstuk 3 bevat de conclusies over het vve-beleid in de gemeente Dongen. In hoofdstuk 4 wordt de gemeente uitgenodigd om kort te reflecteren op onze bevindingen inspectie en zo mogelijk aan te geven welke kwaliteitsontwikkelingen hieraan verbonden worden. Pagina 8 van 24

9 2 VVE IN DE GEMEENTE DONGEN De gemeente Dongen heeft een digitale vragenlijst ingevuld. Op basis van de antwoorden hebben wij mogelijke risico's gesignaleerd ten aanzien van het voldoen aan wettelijke eisen betreffende voor- en vroegschoolse educatie. De digitale vragenlijst levert informatie over: wel of geen afspraken van de gemeente met de schoolbesturen en de houders over de doelgroepdefinitie, toeleiding, doorgaande lijn en resultaatafspraken; het bereik; de veranderingen bij de aspecten ouderbeleid, integraal vve-programma, externe zorg en interne kwaliteitszorg; De beoordeling van het gemeentelijk beleid is gebaseerd op de digitale vragenlijst, opgevraagde gemeentelijke beleidsdocumenten, eventuele aanvullende informatie en het gesprek met de gemeente (zie paragraaf 2.3). Bij de beoordeling wordt gewerkt met een vierpuntsschaal: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig Deze kwalificatie geeft aan dat echt iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn nodig Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat anderen hiervan kunnen leren. 2.1 Ontwikkeling van vve in de gemeente Dongen sinds de bestandsopname De gemeente Dongen probeert sinds 2012 de constructie waarbinnen vve wordt aangeboden te harmoniseren. Er zijn enkele aanbieders in de gemeente die hieraan deel willen nemen. Per 1 januari 2016 is de aanbieder die tot dan toe verantwoordelijk was voor vve (Stichting Peuterspeelzalen Dongen) opgehouden te bestaan. De peuters die op dat moment voor vve in aanmerking kwamen, zijn toen verdeeld over de andere aanbieders: Stichting KID, Toverdroom en Petito's. De harmonisatieslag heeft mede hierdoor vertraging opgelopen en is nog niet afgerond. Momenteel zijn er 15 à 16 doelgroeppeuters in de gemeente Dongen, verdeeld over vijf locaties. Pagina 9 van 24

10 Het gaat dan om: Kindercentrum Petito's Kindercentrum Kiddy Peuterspeelzaal 't Schooltje Peuterspeelzaal Agnes Kinderdagopvang De Bengels Daarnaast zijn er drie schoolbesturen betrokken bij vve in de gemeente: BRAVOO Intitia PCPO Midden-Brabant In 2015 zijn met de aanbieders van de voorschoolse voorzieningen subsidieafspraken gemaakt. Deze zijn vastgelegd in een beschikking, waarin onder meer de afspraken over overleg, verantwoording en signalering zijn opgenomen. 2.2 Lijst met de vve-documenten die de gemeente Dongen heeft aangeleverd Format Netwerkbijeenkomsten: inventarisatie knelpunten en mogelijke oplossingen en acties; Integratieplan gemeente Dongen: harmonisatie peuterspeelzalen en kinderopvang (definitief juni 2015). 2.3 Het gemeentelijk vve-beleid In deze paragraaf geven wij onze bevindingen weer over het gemeentelijke vvebeleid. Per domein is beschreven op welke punten wij het gemeentelijk beleid en uitvoering als voldoende ('3') beoordelen, waar nog verbeterpunten worden gezien, zowel zonder ('2') als met ('1') afspraken en op welke punten wij de gemeente als een voorbeeld voor anderen zien ('4'). Wij baseren onze bevindingen op de uitkomsten van de verificatie van de digitale vragenlijst door middel van documentenanalyse en gesprekken met vertegenwoordigers van de gemeente. Waar de bevindingen van de inspectie afwijken van het beeld uit de digitale vragenlijst van de gemeente wordt dit vermeld en onderbouwd. Pagina 10 van 24

11 De inspectie publiceert jaarlijks ook een oordeel over het toezicht dat door de gemeenten op de kinderopvang en peuterspeelzalen wordt uitgevoerd. Voor meer informatie hierover zie >onderwijssectoren > Kinderopvang. HET GEMEENTELIJK VVE-BELEID A1 1A2 1A3 1A4 1A5 1A6 1A7 1A8 1A9 1B 1C Definitie doelgroepkind Bereik Toeleiding Ouders Integraal vve-programma Externe zorg Interne kwaliteitszorg van de voor- en vroegscholen Doorgaande lijn Resultaten Vve-coördinatie op gemeentelijk niveau Systematische evaluatie en verbetering van vve op gemeentelijk niveau DE VVE-CONDITIES A 2B GGD-rapport Gemeentelijk subsidiekader Toelichting '1' Verbeterpunten met een afspraak 1a9 Resultaten (art. 167 WPO, lid 1b): De gemeente Dongen heeft geen concrete afspraken gemaakt met de voor- en vroegscholen over de te behalen resultaten van vve. Nu men te maken heeft met drie nieuwe aanbieders in de voorschoolse educatie, zullen de afspraken die voorheen wel golden met de 'oude' aanbieder opnieuw gemaakt moeten worden. Ook met de schoolbesturen zijn nog geen afspraken gemaakt over de resultaten van vve op de vroegscholen. De Memorie van Toelichting bij de OKE-wet geeft voorbeelden van mogelijke afspraken, overigens zonder uitputtend te zijn: het aantal kinderen dat een niveau stijgt; het aantal kinderen dat bijvoorbeeld minimaal op niveau C zit; Pagina 11 van 24

12 afspraken over de minimale woordenschat aan het einde van groep 2. De inspectie heeft met de gemeente Dongen afgesproken dat in samenspraak met de betrokken partners resultaatafspraken zijn vastgelegd vóór 1 september '2' Verbeterpunten 1a4 Ouders (art. 15i WOT, lid 1b) Het ouderbeleid op gemeentelijk niveau dient betrekking te hebben op: of er een gericht ouderbeleid is dat aansluit bij de specifieke vve-behoefte van de ouders in deze gemeente; of ouders vooraf adequaat geïnformeerd zijn over vve; de intakeprocedure; hoe ouders gestimuleerd worden om thuis ontwikkelingsbevorderende activiteiten met hun kinderen te doen; hoe ouders betrokken worden bij vve op de voorschool; hoe ouders geïnformeerd worden over de ontwikkeling van hun kind; of rekening wordt gehouden met de thuistaal. Deze indicator werd in de vorige rapportage als voldoende beoordeeld op basis van de beleidsvoornemens die toen vorm kregen. Het ging dan vooral om de informatie naar ouders toe en het stimuleren van de ontwikkeling door ouders te wijzen op spelmateriaal. Er is echter nog geen concreet beleid ontwikkeld om ouders als partner te betrekken bij het voorkomen van achterstanden bij hun kinderen. Een analyse van de ouderpopulatie die doelen en activiteiten beschrijft, moet nog worden gemaakt. * 1a7 Interne kwaliteitszorg (art. 15i WOT, lid 1e) Op gemeentelijk niveau dient aangegeven te zijn wat belangrijk is met betrekking tot de kwaliteit van vve en hoe deze kwaliteit gemeten én geborgd wordt. * 1c Systematische evaluatie en verbetering van vve op gemeentelijk niveau (art. 1.50a en 2.5 WKo) Sommige gemeenten werken met een vve-monitor die doorgaans vooral gaat over het bereik van vve. Een monitor is één van de manieren om vve op gemeentelijk niveau te evalueren en waar nodig te verbeteren, maar dat kan ook op andere manieren. Pagina 12 van 24

13 * Deze twee indicatoren worden in samenhang beschreven: De gemeente Dongen belegt netwerkbijeenkomsten met de verschillende organisaties die bij vve betrokken zijn, waaronder de drie voorschoolaanbieders, de externe zorgorganisaties en het consultatiebureau. De afspraken en acties die uit deze bijeenkomsten voortvloeien worden vastgelegd in specifieke formats. Daarnaast zijn er andere (reguliere) bijeenkomsten, die meer gestuurd worden vanuit de LEA. Hierin worden zaken besproken als het herijken van de ondersteuningsstructuur, het doorontwikkelen van de Sociale Teams en het beschrijven van de doorgaande lijn. Tot nu toe zijn er vooral verkennende gesprekken geweest, die weliswaar hebben geleid tot enkele afspraken en acties, maar nog niet tot vastgelegde kwaliteitsnormen en criteria vanuit de gemeente Dongen. Bovendien verdient het aanbeveling om juist óók in de netwerkbijeenkomsten (een vertegenwoordiging van) de schoolbesturen uit te nodigen. Ook de vroegscholen ervaren immers knelpunten in het vormgeven van vve. Bovendien kan hierdoor de doorgaande lijn worden versterkt, omdat alle partners dan samen optrekken. '3' Voldoende 1a1 Definitie doelgroepkind (art. 167 WPO, lid 1a,1) Gemeenten krijgen geld van het rijk om de benodigde vve-voorzieningen in de voorscholen te bekostigen op basis van schoolgewichten in een gemeente. Daarbij wordt de volgende vuistregel gehanteerd om het aantal doelgroepkinderen vast te stellen waarvoor voldoende aanbod moet zijn gerealiseerd: het aantal doelgroeppeuters is driekwart van het aantal kleuters van een gemeente met een leerlinggewicht. Gemeenten hebben nadrukkelijk de ruimte om hun definitie van 'doelgroepkind' nader in te vullen door aanvullende criteria te benoemen en bijvoorbeeld de taalachterstand van kinderen mee te nemen. De gemeente dient helder te verantwoorden welke definitie ze hanteert. Voor de gemeente Dongen geldt de volgende definitie: Een peuter die in aanmerking komt voor de extra vve-dagdelen is een peuter die een achterstand heeft opgelopen of dreigt op te lopen in de taalontwikkeling en/ of op sociaal-emotioneel gebied. Ter verduidelijking van deze definitie zijn de volgende opmerkingen toegevoegd: het hoofddoel van vve is het wegwerken of verkleinen van taalachterstanden en sociaal-emotionele problemen; Pagina 13 van 24

14 er moet altijd een taalachterstand zijn geconstateerd, of minimaal ziet men dat die taalachterstand er dreigt te komen; problemen of risico's die daar de oorzaak van zijn kunnen liggen bij spraak-/taalproblemen en sociaal-emotionele problemen; een gedragsprobleem is iets anders dan een taalprobleem en heeft ook een andere hulpvorm nodig. Getracht wordt met de ouders te zoeken naar een oplossing door onder andere informatie in te winnen bij of overleg te plegen met externe deskundigen. Ondertussen krijgt het kind wel de extra vve-dagdelen aangeboden totdat er een passende hulpvorm kan worden aangeboden; het is geen automatisme dat een kind met externe deskundige hulp ook wordt geplaatst op de extra vve-dagdelen (bijvoorbeeld een kind dat een letter niet uit kan spreken kan hiervoor door de logopedie geholpen worden, maar heeft geen extra dagdelen ondersteuning nodig op de zaal; een doelgroeppeuter heeft niet in alle gevallen externe hulp nodig (bijvoorbeeld een kind dat de Nederlandse taal niet beheerst, maar wel taalbesef heeft, hoeft daarvoor niet per se naar logopedie). Het is dan aan de ouders om ook de Nederlandse taal aan te bieden. We stimuleren ouders nadrukkelijk om de Nederlandse taal aan te bieden. Indicator 1a1 is ook in de vorige rapportage als voldoende beoordeeld. * 1a2 Het bereik (peuters) (art. 166 WPO) Dit betreft zowel het aantal aangeboden kindplaatsen (voor hoeveel doelgroepkinderen zijn er 'plaatsen' gecreëerd) als het aantal bezette vvekindplaatsen (hoeveel vve-kindplaatsen worden ook daadwerkelijk 'bezet' door doelgroepkinderen). De eisen die aan een vve-kindplaats gesteld worden zijn zaken als: er wordt gewerkt met een integraal vve-programma, de leidsters zijn vve-geschoold, er wordt voldoende vve per week gegeven, etc. * 1a3 De toeleiding (art. 167 WPO, lid 1a, 2) Bij de toeleiding wordt beoordeeld of dit op gemeentelijk niveau geregeld is en of daar een verantwoording bij wordt gegeven, met name hoe wordt geprobeerd het non-bereik aan te pakken. * Deze twee indicatoren worden in samenhang beschreven: Op het consultatiebureau wordt door middel van het Van Wiechenschema een achterstand of dreigende achterstand gesignaleerd. Er is een stroomschema ontwikkeld waarin de tijdstippen en routes vermeld zijn in verband met de verwijzing. Pagina 14 van 24

15 In de gemeente Dongen krijgen vve-geïndiceerde peuters vier dagdelen peuteropvang met een vve-programma aangeboden. Het derde en vierde dagdeel wordt geheel bekostigd door de gemeente. De gemeente stelt als voorwaarde dat de tien uren worden verdeeld over vier dagdelen en niet aaneensluitend over bijvoorbeeld één of twee dagdelen. In de netwerkbijeenkomsten met de aanbieders en de GGD is bereik en toeleiding een vast gespreksonderwerp: hebben wij alle (zorg-)peuters in beeld, moet er een extra interventie of oproepmoment worden ingezet, moeten wij ouders nabellen, etc. Momenteel zijn er 15 à 16 doelgroeppeuters in de gemeente Dongen. Het bereik is 100 procent. Er zijn drie aanbieders met in totaal vijf gecontracteerde locaties. Indicator 1a3 is ook in de vorige rapportage als voldoende beoordeeld. 1a5 Integraal vve-programma (Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie art. 5; art. 15i, lid 1c) Voor de voorschoolse educatie wordt een programma gebruikt waarin op gestructureerde en samenhangende wijze de ontwikkeling wordt gestimuleerd op het gebied van taal, rekenen, motoriek en de sociaal-emotionele ontwikkeling. De gemeente geeft aan welke vve-programma's door de gemeente worden geaccepteerd. Binnen de gemeente Dongen wordt gewerkt met de methoden Piramide en Uk&Puk, waarin op gestructureerde en samenhangende wijze de ontwikkeling wordt gestimuleerd op het gebied van taal, rekenen, motoriek en sociaalemotionele ontwikkeling. Dit is in de subsidievoorwaarden vastgelegd. Indicator 1a5 is ook in de vorige rapportage als voldoende beoordeeld. 1a6 Externe zorg (art. 15i WOT, lid 1d) De gemeente dient een overzicht te hebben van zorginstanties waar een beroep op kan worden gedaan door voor- en vroegscholen voor kinderen die deze zorg nodig hebben. Hierbij moet duidelijk zijn welke zorg geboden kan worden en welke afspraken er gemaakt zijn over contactgegevens en werkwijze. Op de voorschoolse locaties worden kinderen gevolgd en geobserveerd. Wanneer er uit kindbesprekingen en -observaties blijkt dat een kind een achterstand heeft of dreigt op te lopen, kan er in overleg met ouders contact worden gezocht met de JGZ-verpleegkundige. In sommige gevallen wordt er geadviseerd contact te zoeken met andere deskundigen, zoals Loket Vroeghulp, MEE, Logopedie etc. Er zijn diverse overlegvormen in het leven geroepen ten Pagina 15 van 24

16 behoeve van signalering en adequate doorverwijzing en feitelijke hulpverlening. De GGD is de belangrijkste signaleerder. Momenteel zijn er geen wachtlijsten, zo geeft de gemeente Dongen aan. De tussentijdse rapportage van de werkgroep 'Opbouw en aansluiting ondersteuningsstructuur voorschool, onderwijs Sociaal Team' dat in januari 2016 is uitgebracht, beschrijft de stappen die de werkgroep tot dusver heeft gezet en geeft een overzicht van de acties voor de komende periode. Daarnaast zijn in deze rapportage concepten opgenomen van de uitgewerkte afspraken. Doel is om met alle partners te werken aan een betere afstemming en een sterkere verbinding tussen de ondersteuning van kinderen in de opvang en het onderwijs enerzijds en de hulp aan kinderen en gezinnen in de thuissituatie anderzijds. Doel is om kinderen die extra ondersteuning nodig hebben, beter en sneller hulp te kunnen bieden. Dit gebeurt door een herijking van de ondersteuningsstructuur rond voorschoolse voorzieningen, primair en voortgezet onderwijs in de gemeente Dongen. De partijen werken gezamenlijk aan een set concrete, praktische en haalbare afspraken. Indicator 1a6 is ook in de vorige rapportage als voldoende beoordeeld. 1a8 Doorgaande lijn (art. 167 WPO, lid 1a, 3; art. 15i WOT, lid 1f) Voor een goede vve-kwaliteit is een doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool belangrijk. Die doorgaande lijn heeft betrekking op de volgende punten: de vve-coördinatie tussen de voor- en de vroegschool; of voldoende doelgroeppeuters doorstromen naar een vroegschool en of voldoende doelgroepkleuters op een voorschool gezeten hebben; of er gewerkt wordt met een overdrachtsformulier en liefst ook met een 'warme overdracht', zeker bij de risicokinderen; de afstemming tussen voor- en vroegschool van het aanbod (vveprogramma), het pedagogisch en educatief handelen van de leidsters, de wijze waarop met ouders wordt omgegaan en de interne begeleiding en zorg. De gemeente Dongen, onderwijs, voorscholen en partners in Dongen hebben ingezet op betere afstemming en een sterkere verbinding tussen de ondersteuning van kinderen in de opvang en het onderwijs enerzijds en de hulp aan kinderen en gezinnen in de thuissituatie anderzijds. Doel is om kinderen die extra ondersteuning nodig hebben, beter en sneller hulp te kunnen bieden. Dit gebeurt door een herijking van de zorgstructuur rond voorschoolse voorzieningen, primair en voortgezet onderwijs in de gemeente Dongen. Overleg hierover vindt periodiek plaats in de stuurgroep en werkgroep herijking Pagina 16 van 24

17 ondersteuningsstructuur, de subwerkgroep doorgaande lijn en het overleg in het kader van de Lokale Educatieve Agenda. Afspraken Op 19 april 2017 zijn de bestuurders van de gemeente, voorschoolse voorzieningen en onderwijs in Dongen akkoord gegaan met de adviezen van de werkgroep herijking ondersteuningsstructuur. Door de bestuurders is een convenant ondertekend waarmee de partners overgaan tot de implementatie van een set concrete werkafspraken. Deze afspraken zijn gebaseerd op de visie zoals overeengekomen in oktober Met betrekking tot de doorgaande lijn is afgesproken dat: De invoering van KIJK! 0-7 bij het voorschoolse veld (inclusief gastouderbureaus) en in het primair onderwijs om de overdracht tussen opvang 0-4 en school te versterken en om met een gemeenschappelijke taal kinderen over te dragen. De invoering vindt plaats in schooljaar , zodat in schooljaar KIJK! 0 7 het Dongense systeem is waarmee alle overdracht wordt ondersteund. Er vindt in najaar 2017 een training plaats in het gebruik van KIJK. De gemeente bekostigt in 2017 een training in KIJK! 0 7 voor medewerkers van kinderopvang en scholen, waar van toepassing. Met de invoering van KIJK! komen 'oude' overdrachtsafspraken en formulieren te vervallen. Er worden procedureafspraken gemaakt over de wijze waarop signalen met elkaar worden gedeeld (extra aandacht voor de signalering tussen primair onderwijs en buitenschoolse opvang). De directeuren/ib'ers en vertegenwoordigers uit het voorschoolse veld worden met elkaar in contact gebracht om ideeën rondom signalering en terugmelding uit te wisselen en vast te leggen. Er is bij alle doelgroepkinderen sprake van een warme overdracht van voorschoolse educatie naar basisonderwijs De subwerkgroep doorgaande lijn met daarin vertegenwoordigers van gemeente, onderwijs en voorschoolse voorzieningen ziet toe op de implementatie van bovengenoemde afspraken en legt verantwoording af aan de werkgroep/stuurgroep en in de LEA. 1b vve-coördinatie op gemeentelijk niveau (art. 1.50a en 2.5 WKo; art 167 WPO) Bij de vve-coördinatie op gemeentelijk niveau gaat het zowel om de sturing als om de uitvoerende coördinatie. De sturing zal doorgaans in LEA-kaders (lokale educatieve agenda) plaatsvinden. Daarnaast zijn er op gemeentelijk niveau Pagina 17 van 24

18 allerlei uitvoerende coördinatietaken over het realiseren van het bereik, de certificering van leidsters, enz. Sinds 1 januari 2016 wordt de peuteropvang, inclusief voor-en vroegschoolse educatie uitgevoerd door drie aanbieders (Stichting KID, Petito's en De Toverdroom) op vijf locaties in de kern Dongen, Dongen Vaart en 's- Gravenmoer. Met aanbieders is afgesproken dat zij op basis van kwartaalrapportages inzicht geven in onder andere bezettingsgegevens, aantal kinderen met een vve-indicatie en wachtlijstgegevens. Tevens is afgesproken dat wanneer het aantal vve-plaatsen 'vol' is, er onmiddellijk contact wordt gelegd met de gemeente. Dan wordt nagegaan of er nog plek is op een andere locatie. Lukt dat niet, dan wordt een aanvullende vve-plek ingekocht. De beschikbaarheid van vve-plaatsen is hiermee gegarandeerd. De GGD voert in opdracht van de gemeente aangekondigde en niet-aangekondigde inspecties uit. Tijdens deze inspecties worden alle domeinen uit de Wet Kinderopvang en Kwaliteit Peuterspeelzalen (Wkkp), inclusief vve geïnspecteerd en wordt beoordeeld of aan alle subsidievoorwaarden is voldaan. Door een extern adviesbureau wordt momenteel onderzocht of per op meerdere locaties een vve-aanbod kan worden gedaan. Via de netwerkoverleggen, de werkgroep herijking ondersteuningsstructuur, de subwerkgroep doorgaande lijn en de Lokale Educatieve Agenda wordt verder gewerkt aan een kwalitatief goed aanbod en het verbeteren van de ondersteuning en zorg aan kinderen in de gemeente Dongen. Tijdens de tweemaandelijkse netwerkoverleggen met GGD, bibliotheek, aanbieders en gemeente wordt nadrukkelijk ingezoomd op het bereik van vve-peuters (hebben we ze allemaal in beeld, knelpunten, ouders eventueel nabellen, extra ondersteuning benodigd, etc). Over verschillende onderwerpen zijn concrete werkafspraken gemaakt, zoals de samenwerking en overdracht tussen consultatiebureau en aanbieders, afspraken over zorg op maat indien sprake is van zwaardere (gedrags-)problematiek, het opstellen van ontwikkelingsplannen voor vve-geïndiceerde peuters, verder versterken van de samenwerking met het onderwijs (kwaliteitsslag doorgaande lijn, overdrachtsformulier, observatiemethode, aansluiting op de herijking ondersteuningsstructuur, vergroten ouderbetrokkenheid, aanvullende vormen van opvoedingsondersteuning en de relatie met particuliere initiatieven (onder andere logopedie). Tevens zijn afspraken gemaakt over het verlagen van de instroomleeftijd van vve van 3 jaar naar 2 jaar en 6 maanden, indien nodig tussentijds beëindigen van een vve-traject en afspraken over toeleiding en monitoring. Dit leidt tot heel concrete werkafspraken. Gezien de schaal van Dongen vinden partners elkaar snel, we hechten aan 'warm contact'. Pagina 18 van 24

19 Verbetering, versterking en doorontwikkeling zijn belangrijke uitgangspunten. In de overleggen van de LEA en bestuurlijk met de werkgroep overleg herijking ondersteuningsstructuur vindt het bredere overleg met schoolbesturen PO en VO plaats. Dit alles krijgt een plek in het Afsprakenkader VVE in de gemeente Dongen. 2a GGD-rapport De gemeente moet geregeld hebben dat de GGD de basiskwaliteit van de voorscholen beoordeelt en dat er recente GGD-rapporten zijn. Dit betreft de basiskwaliteitseisen uit de Wet Kinderopvang en kwaliteit peuterspeelzalen (art en 2.6) en de eisen aan de voorschoolse educatie (art. 1.50b en 2.8 en het Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie). Deze eisen zijn uitgewerkt in het model GGD-toetsingskader. Op gemeentelijk niveau speelt allereerst de vraag hoe de gemeente het GGD-toezicht heeft georganiseerd. De GGD-onderzoeken vinden jaarlijks plaats in de gemeente Dongen. Indicator 2a is ook in de vorige rapportage als voldoende beoordeeld. 2b Gemeentelijk subsidiekader Gemeenten hanteren een verordening met vve-subsidievoorwaarden: voorscholen moeten aan bepaalde eisen voldoen om vve-subsidie te krijgen. De gemeente Dongen hanteert een dergelijk subsidiekader. Indicator 2b is ook in de vorige rapportage als voldoende beoordeeld. '4' Voorbeeld voor anderen Geen. Pagina 19 van 24

20 Pagina 20 van 24

21 3 CONCLUSIES De inspectie heeft op het niveau van de gemeente het beleid voor de voor- en vroegschoolse educatie in de gemeente Dongen beoordeeld. Dit vanwege mogelijke risico's ten aanzien van de uitvoering van wettelijke eisen betreffende voor- en vroegschoolse educatie. Conclusies gemeentelijk vve-beleid De harmonisatie van vve in de gemeente Dongen is in 2012 gestart, maar heeft pas in 2016 handen en voeten gekregen. De peuteropvang en de voorschoolse opvang in het kader van vve zijn ondergebracht bij drie aanbieders en verdeeld over vijf locaties. Dit, maar ook de sluiting van de peuterspeelzalen van de Stichting Peuterspeelzalen Dongen, heeft voor overgangseffecten gezorgd. De gemeente geeft hierbij aan dat het kwaliteitsniveau gelijk is gebleven (negen van de tien oud-leidsters van de SPD zijn aan de slag gegaan bij de nieuwe aanbieders). Na een jaar is de gemeente druk bezig om met alle partners in goed overleg te zorgen voor een kwalitatief goed voorschools aanbod. Verbetering, versterking en doorontwikkeling zijn daarbij de uitgangspunten. Verbeterafspraken Indicator 1a9 Verbeterpunten Indicatoren 1a4, 1a7, 1a8, 1b en 1c Voldoende oordelen Indicatoren 1a1, 1a2, 1a3, 1a5, 1a6, 2a en 2b Voorbeelden voor anderen Geen Vervolgafspraken Uitvoeren verbeterafspraak: in samenspraak met de betrokken partners zijn resultaatafspraken vastgelegd vóór 1 september Pagina 21 van 24

22 Pagina 22 van 24

23 4 REACTIE VAN DE GEMEENTE Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van de voor en vroegschoolse educatie in gemeente Dongen. Daarnaast hebben wij de gemeente gevraagd haar eigen kwaliteit te beoordelen en dat samen met de oordelen van de inspectie te vertalen naar de ontwikkelingsrichting van het vve-beleid. Hieronder geeft de gemeente haar reactie: Onze gemeente heeft negen van de dertien vve-zaken op orde, maar er zijn ook beleidsterreinen waarvan de inspectie vindt dat die nog verder ontwikkeld moeten worden. Dit zijn de beleidsonderdelen die een score 1 of 2 haalden. Verbeterpunten 1. interne kwaliteitszorg voor en vroegscholen; 2. resultaatafspraken; 3. ouderbetrokkenheid; 4. systematische evaluatie en verbetering. Ad.1 en 2. Interne kwaliteitszorg en resultatenafspraken Wat gaan we doen? Vastleggen van eisen die in de gemeente Dongen gesteld worden aan de kwaliteit van de dienstverlening. De al bestaande subsidieafspraken en het wettelijk kader vormen de basis. Resultaat Er is voldoende aanbod voor alle door de GGD-geïndiceerde doelgroepkinderen in de leeftijd 2,5 jaar tot 4 jaar; Op basis van het kindvolgsysteem is groei te zien in de ontwikkeling van doelgroepkinderen; Er is bij alle doelgroepkinderen sprake van een warme overdracht van voorschoolse educatie naar basisonderwijs; Jaarlijkse monitor met daarin in elk geval opgenomen: bezettingsgegevens, aantal kinderen met een vve-indicatie, wachtlijstgegevens en ontwikkelgroei op basis van kind-volgsysteem. Pagina 23 van 24

24 Ad. 3. Ouderbetrokkenheid Wat gaan we doen en met welk resultaat? Alle aanbieders van vve ontwikkelen in de periode een eigen ouderbeleidsplan, gebaseerd op de populatie van de eigen ouders in de instelling. Aanbieders voeren een intakegesprek met de ouders wanneer het kind deel gaat nemen aan vve. Daarin wordt gesproken over: Wat verandert er voor mij als ouder. Waar gaan we gericht aan werken en wat is mijn rol als ouder hierin. Welke ondersteuning kan de peuteropvang aanbieder hierin geven aan de ouder. Maak voor ieder kind met vve een hulpvraag en ontwikkelingsplan (pedagogische vraagstelling) in samenwerking met de ouders en eventueel externe instanties, zodat voor de ouder ook duidelijk wordt aan welk ontwikkelingsdoel bij het kind wordt gewerkt en wat de rol van de ouder hierin is en hoe zij ondersteund kunnen worden. Door middel van de hulpvraag is ook meetbaar wanneer het doel is bereikt. Naast een financiële plaatsingsovereenkomst ook een overeenkomst voor vve waarin voorwaarden worden vastgelegd met betrekking tot deelname aan vve (soortgelijk aan overeenkomst van peuterspeelzaal vve). Intakegesprek is dan vve-specifiek gericht op hulpvraag van het kind en rol van de ouder hierin. Ad. 4. Interne kwaliteitszorg voorschoolse vve Wat gaan we doen en met welk resultaat? Alle instellingen voor peuteropvang/vve die minimaal twee jaren een vve-locatie hebben, moeten hun interne kwaliteitszorg op orde brengen. Aan het einde van schooljaar laten deze instellingen zien dat ze hun interne kwaliteitszorg geregeld hebben. Het gaat dan onder meer over de kwaliteit van uitvoering vve, het volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen en afspraken rondom doorgaande lijn en warme overdracht. Vanaf 2018 gaan we wellicht ook met nieuwe vve-locaties samenwerken. Een beginnende vve-locatie krijgt 1-1,5 jaar de tijd om de interne kwaliteitszorg op orde te krijgen. Pagina 24 van 24