TEZAMEN STREVEN NAAR EEN STERKERE SECTOR

Transcriptie

1 TEZAMEN STREVEN NAAR EEN STERKERE SECTOR INTERVIEW MET GREGORY DEMAL, LID VAN HET DIRECTIECOMITÉ FSMA De FSMA is een belangrijke gesprekspartner van FVF. Dit is ook logisch, want als controle-autoriteit staat de FSMA onder meer in voor het toezicht op de tussenpersonen en de naleving van de gedragsregels. Deze twee belangrijke bevoegdheden vallen onder de verantwoordelijkheid van Gregory Demal, lid van het directiecomité FSMA. Vrijuit interviewde hem over enkele belangrijke FSMA-projecten die de verzekeringsmakelaars aanbelangen. Afgelopen jaren investeerde de FSMA actief in de communicatiestromen met de tussenpersonen. Welke projecten lopen het meest in het oog? Welke doelstellingen worden er nagestreefd? Gregory Demal: De FSMA waakt enerzijds over de kwaliteit van haar interactie met de tussenpersonen, en zorgt anderzijds voor een passende informatieverstrekking aan de sector, zowel over haar toezichtspraktijken als over de wettelijke en reglementaire ontwikkelingen. De informaticatoepassing voor het indienen van de inschrijvingsaanvragen en het beheren van de dossiers, alsook de First Aid -dagen die de FSMA heeft georganiseerd, dragen bij tot een beter contact met onze instelling. Deze toepassing is nu al in gebruik voor de statuten die kredietbemiddelaars kunnen aanvragen en voor nieuwe inschrijvingen als verzekeringstussenpersoon en tussenpersoon in bank- en beleggingsdiensten. De toepassing zal weldra worden uitgebreid tot het beheer van de bestaande dossiers van deze twee categorieën tussenpersonen. De FSMA zal nieuwe First Aid -dagen organiseren om de tussenpersonen die dat wensen op technisch vlak bij te staan. Daarnaast is de nieuwe website van de FSMA meer gebruiksvriendelijk voor de sector, zodat informatie opzoeken veel sneller verloopt. Er werd veel aandacht besteed aan de nieuwe lay-out en de wijze waarop de informatie is georganiseerd opdat de beschikbare informatie op onze website vlotter zou kunnen worden teruggevonden. Het gaat om informatie, wetteksten, regelgeving, lijsten van door de FSMA ingeschreven of vergunde personen, waarschuwingen van de FSMA,... Het grote aantal Frequently Asked Questions dat gepubliceerd is op de website mcc_info vormt een nuttige aanvulling bij de informatie op de FSMA-website en biedt talrijke praktische inlichtingen over de stappen die moeten worden ondernomen bij de FSMA. Dit instrument heeft zijn nut bewezen. Wij blijven dan ook werken aan updates en aanvullingen. Tot slot zal de FSMA zich tevens blijven inspannen om te communiceren rond haar toezichtsbeleid en de wettelijke en reglementaire ontwikkelingen, door geregeld newsletters en newsflashes te publiceren, alsook sectorale verslagen met de krachtlijnen van haar inspecties op het terrein. Al die instrumenten samen moeten de sector een beter inzicht verschaffen in de punten waaraan de FSMA bij haar toezicht op de sector bijzondere aandacht besteedt, en ruchtbaarheid geven aan de nieuwe vereisten ingevolge de evolutie van de wet- en regelgeving. 16 Federatie voor Verzekerings- en Financiële tussenpersonen

2 INTERVIEW Deze initiatieven moeten samen leiden tot een nog doeltreffender administratief beheer van de dossiers en ervoor zorgen dat de wettelijke vereisten, de verwachtingen van de FSMA en de initiatieven van de sector op het vlak van compliance nog beter op elkaar worden afgestemd. De FSMA voerde in 2016 controles uit bij verzekeringstussenpersonen in het kader van de naleving van de gedragsregels. Het rapport werd intussen gepubliceerd. Kunt u de belangrijkste vaststellingen meegeven? De heer Demal: De FSMA heeft een eerste reeks inspecties ter plaatse verricht waarbij zij heeft onderzocht of de verzekeringsmakelaars de zorgplichtregels in acht nemen wanneer zij advies verlenen over spaar- of beleggingsverzekeringen, in het bijzonder over tak 21- en tak 23-producten. In deze eerste controlefase staat de pedagogische benadering centraal. Het is vooralsnog de bedoeling om de tussenpersonen te laten nagaan welke punten zij nog kunnen verbeteren opdat zij de gedragsregels nauwgezetter zouden naleven. De FSMA zal deze benadering blijven hanteren tot de inwerkingtreding van de wet tot omzetting van Insurance Distribution Directive. Tijdens deze inspecties heeft de FSMA onderzocht of de verzekeringsmakelaars zich houden aan de voorwaarden voor inschrijving in het register van verzekeringstussenpersonen en de verplichtingen naleven voor de strijd tegen witwassen van geld en financiering van terrorisme. De inspecties werden verricht bij een beperkte steekproef van 75 verzekeringsmakelaars of als ook hun subagenten worden meegeteld, 115. Die steekproef is ruim genoeg om al een eerste beeld te krijgen van de tendenzen, maar het resultaat mag evenwel niet eenvoudigweg geëxtrapoleerd worden voor de volledige doelgroep. Ter afronding van deze inspecties heeft de FSMA een sectorverslag opgesteld. Dit kan teruggevonden worden op de FSMA-website. In het verslag licht de FSMA haar belangrijkste vaststellingen toe en vestigt aldus de aandacht van de tussenpersonen op de voornaamste aandachtspunten die voor verbetering vatbaar zijn. Dat moet het voor hen gemakkelijker maken om, soms zeer specifieke, maatregelen uit te werken teneinde de reglementering strikter na te leven en beter te voldoen aan de verwachtingen van de FSMA. "In de eerste controlefase staat de pedagogische benadering centraal. De FSMA blijft deze benadering hanteren tot de inwerkingtreding van de wet tot omzetting van Insurance Distribution Directive." De voornaamste vaststellingen met betrekking tot de inschrijvingsvoorwaarden en de naleving van de antiwitwasreglementering zijn: in verschillende administratieve dossiers waren de gegevens niet up-to-date; in een aantal gevallen was de makelaar niet in staat om aan te geven onder welk statuut zijn PCP s werken zoals werknemer of lid van de effectieve leiding of meewerkende echtgenoot; er waren verschillende tekortkomingen in de professionele kennis van de VVD s en de PCP s, vooral op het vlak van de witwaswetgeving. Er werden ook een aantal gebreken vastgesteld i.v.m. de bijscholing van de VVD s; er waren verschillende tekortkomingen i.v.m. de naleving van de witwaswetgeving. Sommige makelaars beschikten niet over de vereiste procedures. Anderen beschikten wel over de vereiste procedures, maar hadden moeite om ze concreet toe te passen; de manier waarop sommige verzekeringsmakelaars zich organiseren, leidt bij de cliënt tot verwarring tussen de activiteiten die de tussenpersoon enerzijds uitvoert onder het statuut van tussenpersoon in banken beleggingsdiensten en anderzijds onder het statuut van verzekeringstussenpersoon. Deze verwarring kan bij de cliënt een verkeerde perceptie creëren over het statuut en de hoedanigheid van de tussenpersoon; waar de samenwerking tussen een verzekeringsmakelaar en een verzekeringsonderneming contractueel geregeld was, bleken die contracten in een aantal gevallen verouderd te zijn. Bovendien bevatten sommige contracten bepalingen over een minimumproductie, wat strijdig is met het statuut van verzekeringsmakelaar. In dit verband benadrukt de FSMA dat het opleggen van minimumdrempels om in aanmerking te komen voor commissielonen, dezelfde druk kan leggen op de makelaar in termen van belangenconflicten, als het contractueel vastleggen van productieminima. Wat de naleving betreft van de gedragsregels in verband met de zorgplicht, stelde de FSMA vast dat de wijze waarop de bezochte verzekeringsmakelaars advies verstrekken over hun spaar- of beleggingsproducten, lacunes vertoont op het vlak van de naleving van de zorgplicht, vooral wat de volgende elementen betreft: de inzameling van cliënteninformatie wordt niet steeds correct uitgevoerd, noch wat de kennis en ervaring van 17 Federatie voor Verzekerings- en Financiële tussenpersonen

3 de cliënt betreft, noch wat zijn spaar- of beleggingsdoelstellingen of financiële situatie betreft. Bovendien wordt de coherentie van de ingezamelde cliënteninformatie niet steeds voldoende beoordeeld en wordt de informatie die ingezameld wordt niet systematisch op afdoende wijze gedocumenteerd; een te groot aantal verzekeringsmakelaars begrijpt het principe van de geschiktheidstest niet en is in de verkeerde veronderstelling dat het inzamelen van informatie volstaat. De verzekeringsmakelaars slagen er over het algemeen dan ook niet in om aan te tonen hoe ze de geschiktheidstest hebben uitgevoerd en op basis van welke criteria ze hebben geoordeeld dat een bepaald verzekeringsproduct geschikt was voor de cliënt; de informatieverstrekking aan de cliënten over de zorgplicht is niet altijd correct, duidelijk en niet-misleidend. Bovendien is het verstrekken van volledige informatie "Wat de naleving van de diverse wetgevingen betreft, kunnen wij over het algemeen bevestigen dat er wel degelijk een bewustwording merkbaar is in de sector. Toch is er nog veel inspanning nodig." over zowel het statuut van de verzekeringsmakelaar, de aangeboden dienstverlening en het geadviseerde verzekeringsproduct als over de vergoedingen, provisies en niet-geldelijke voordelen die de verzekeringsmakelaar ontvangt, voor verbetering vatbaar; bepaalde incentiveprogramma s van de verzekeringsondernemingen bieden de verzekeringsmakelaars die bepaalde productieniveaus halen, voordelen zoals toegangstickets tot evenementen, denken we aan sportmeetings of concerten, of opleidingen in toeristische trekpleisters in het buitenland. De FSMA wijst erop dat dergelijke voordelen, met name de kwaliteit van de dienstverstrekking aan de cliënten moeten verbeteren. Meer algemeen mogen de programma s rond vergoedingen en incentives geen belangenconflicten tussen de verzekeringsmakelaars en de cliënten doen ontstaan. De opgelegde minimumdrempels om in aanmerking te kunnen komen voor commissielonen houden een sterk 18 Federatie voor Verzekerings- en Financiële tussenpersonen

4 INTERVIEW risico in om dergelijke belangenconflicten te doen ontstaan; over het algemeen kunnen wij bevestigen dat er wel degelijk een bewustwording merkbaar is in de sector wat de naleving van de diverse wetgevingen betreft. Toch zijn er nog vele inspanningen nodig, zowel voor de naleving van de gedragsregels en de inschrijvingsvoorwaarden, als van de antiwitwaswetgeving. Dit laatste punt is bijzonder belangrijk en alle actoren in de financiële wereld dienen zich hiervoor in te spannen. Laten we de tragische gebeurtenissen niet vergeten die wij in België en zowat overal in Europa en de wereld meemaken. Als wij ons steentje kunnen bijdragen om die te verhinderen, rust op ons de plicht om dat te doen. De FSMA organiseerde voor de zomervakantie een publieke consultatie over de omzetting van de IDD (luik informatievereisten en gedragsregels )? Zoals u weet, zijn de voornaamste bezorgdheden van FVF de administratieve vereenvoudiging voor schadeverzekeringen en de level playing field. Wat is de stand van zaken? De heer Demal: Zoals u aanhaalt bevat de IDD-richtlijn twee grote luiken, namelijk een luik inschrijvingsvoorwaarden voor de tussenpersonen, en een luik informatievereisten en gedragsregels die de distributeurs van verzekeringsproducten in acht moeten nemen. De enforcement en sanctiebepalingen hiervoor zijn ook nog verder uit te werken op een globale en geharmoniseerde wijze. Tijdens de zomer liep er een consultatie over het eerste luik waarvan het resultaat thans wordt geanalyseerd. Over het tweede luik is inderdaad in de lente een consultatieronde georganiseerd. De FSMA heeft contact opgenomen met de kabinetten van de bevoegde ministers om het resultaat van die consultatie toe te lichten en hen te vragen de gewenste oriëntaties aan te geven. Het is nu aan de politieke overheden om de keuzes te maken die zich opdringen en die om te zetten in wetgeving. Het is de bedoeling om deze verschillende luiken te consolideren en de omzettingstekst te integreren in Deel 6 van de wet van 4 april 2014 betreffende de verzekeringen, die zal worden omgedoopt tot de wet betreffende de verzekerings- en herverzekeringsdistributie. "De FSMA heeft contact opgenomen met de kabinetten van de bevoegde ministers om het resultaat van die consultatie toe te lichten en hen te vragen de gewenste oriëntaties aan te geven." Staan er nog regulerende initiatieven op de planning rond de tweede pijler? De heer Demal: De distributeurs van verzekeringsproducten van de tweede pijler zijn onderworpen aan de regels van hoofdstuk V van de IDD. Die regels moeten bijgevolg worden omgezet in Belgisch recht. Het is de bedoeling om de verzekeringen van de tweede pijler te behandelen in een andere wet dan de wet van 4 april 2014 betreffende de verzekeringen. De tweede pijler viel voorheen immers niet onder AssurMiFID maar de kabinetten van de betrokken ministers moeten ter zake nog een standpunt innemen. De omzetting van MiFID II komt eraan. Sommige FVF-leden zijn tevens tussenpersoon in bank- en beleggingsdiensten. Welke verplichtingen uit MIFID II zullen een impact hebben op hun activiteit als bankagent? 19 Federatie voor Verzekerings- en Financiële tussenpersonen De heer Demal: De omzetting van MiFID II houdt inderdaad een aantal bijkomende verplichtingen in voor de tussenpersonen in bank- en beleggingsdiensten. Algemeen gezien zullen alle nieuwe Mi- FID II-gedragsregels zoals inducements, informatieverstrekking aan de cliënten, de nieuwe regels voor onafhankelijke adviesverlening en bezoldiging van de werknemers, de vereiste geschiktheidsverklaring voor alle beleggingsadviezen,... een impact hebben op deze tussenpersonen aangezien zij verplicht zijn om bij de uitoefening van hun bemiddelingsactiviteiten, ongeacht of zij handelen als agent of als makelaar, dezelfde gedragsregels in acht te nemen als de gereglementeerde ondernemingen voor wie zij optreden. De tussenpersonen zullen ook rekening moeten houden met de ESMA richtsnoeren voor de beoordeling van de kennis en bekwaamheid die de PCP moeten hebben inzake beleggingsdiensten. Ook de regelmatige bijscholing maakt onderdeel uit van die vereisten. Concreet zal de werkgever, tussenpersoon of onderneming, zoals voorheen moeten waken over de invulling van de bijscholing van zijn PCP. De FSMA wil dit pragmatisch aanpakken door hen te vragen een jaarlijks educatief plan over te maken en wil ook ruimte laten aan opleidingen en overlegmomenten on the job tijdens dewelke bijvoorbeeld de bespreking van nieuwe producten aan bod kan komen. Ook leggen de ESMA richtsnoeren op om beginnende PCP verplicht minimum 6 maand stage te laten lopen. Eenieder zal het erover eens zijn dat het onverstandig is om een beginner

5 met volle bevoegdheid het veld in te sturen en dan te hopen dat er geen ongelukken gebeuren. In die zin komt dit neer op het officialiseren van een bestaande praktijk. De FSMA heeft hierover omstandig alle beroepsorganisaties geconsulteerd en voorziet hiervoor voorstellen aan de minister te kunnen overmaken tegen het einde van de zomer. De omzetting van MiFID II zal ook belangrijke veranderingen meebrengen voor de makelaars in bank- en beleggingsdiensten. Om het zeer kort samen te vatten zullen deze makelaars onderworpen worden aan een reeks regels waaraan ook beleggingsondernemingen onderworpen zijn. Vandaag zijn er maar een twintigtal makelaars in bank- en beleggingsdiensten ingeschreven. Wat we nu gaan uitleggen, slaat dus voor alle duidelijkheid niet op de grote meerderheid van uw lezers! In het inschrijvingsdossier van een makelaar in bank- en beleggingsdiensten zal een programma van werkzaamheden moeten worden opgenomen, waarin meer bepaald het type verrichtingen wordt aangegeven dat hij voornemens is uit te voeren en de organisatiestructuur die hij daarvoor zal opzetten. Aan de hand van die informatie kan worden nagegaan of deze makelaar op het ogenblik dat hij wordt ingeschreven, alle nodige regelingen heeft getroffen om aan zijn verplichtingen te voldoen. Voor deze makelaars bevat MiFID II ook een arsenaal aan nieuwe regels inzake internal governance die van toepassing zullen moeten worden verklaard zoals tweehoofdige effectieve leiding, scheiding van functies binnen het leidinggevend orgaan, uitvoering van risicostrategieën, procedure ter voorkoming van belangenconflicten, invoering van daadwerkelijk toezicht op de effectieve leiding door het wettelijk bestuursorgaan, bezoldigingsbeleid, regels voor het cumuleren van mandaten,... "De tweede pijler viel voorheen niet onder AssurMiFID, maar de kabinetten van de betrokken ministers moeten ter zake nog een standpunt innemen." Wat is voor u het belang van een beroepsfederatie zoals FVF? Hoe ziet u FVF als gesprekpartner? De heer Demal: Een tussenpersoon is weliswaar niet wettelijk verplicht om zich aan te sluiten bij een beroepsvereniging, maar dat neemt niet weg dat een vereniging zoals FVF een centrale rol speelt, niet enkel als schakel maar ook, en dat is allicht het voornaamste, als gesprekspartner die de sector vertegenwoordigt. Door haar frequent contact met de beroepsverenigingen is de FSMA beter in staat om de bijzonderheden van de sector te vatten en haar toezichtsbeleid hierop af te stemmen. Wij zijn ervan overtuigd dat de doelstellingen die FVF en de FSMA nastreven samenvloeien in hun gezamenlijk streven naar een sterkere, professionelere sector waar het belang van de financiële consument centraal staat en die het vertrouwen van de financiële consument in de specialisten van de financiële wereld kan versterken. Hoewel de standpunten van beide partijen soms uiteenlopend lijken, blijft het behoud van een permanente overlegbasis borg staan voor een goed wederzijds begrip waardoor uiteindelijk het beleidskader voldoende rekening houdt met de aandachtspunten van alle stakeholders. Als alom erkende beroepsvereniging speelt FVF haar rol ten volle in dit overlegproces dat wij te allen tijde wensen voort te zetten. Bedankt voor het gesprek, meneer Demal. WAT DOET FVF? Bijsturing Twin Peaks II noodzakelijk Voor FVF staat het dossier 'AssurMiFID-gedragsregels' nog steeds bovenaan de prioriteitenlijst. FVF pleit sinds geruime tijd voor een bijsturing van Twin Peaks II, in het bijzonder voor schadeverzekeringen. Deze boodschap staat dan ook centraal in de nota's die FVF opmaakte in het kader van de publieke consultaties rond de omzetting van de Richtlijn Verzekeringsdistributie. De regelgever dient te focussen op administratieve vereenvoudiging, alsook een level playing field tussen de diverse marktspelers. In dit dossier pleegt FVF tevens overleg met diverse politieke stakeholders. Rapport inspecties FSMA FVF is volop bezig met het actualiseren van haar 'Vademecum', een leidraad voor de leden met aanvullende informatie en aandachtspunten in het kader van toekomstige controles. Daarnaast zal FVF het rapport aangrijpen om met de sector een verfijning van de sectorfiches 'Jan De Makelaar' met de FSMA te bespreken. Het uiteindelijke doel van de sector is om het gebruik van de aangepaste sectorale fiches door de FSMA te laten erkennen als een 'goede praktijk'. Met betrekking tot de contractuele samenwerking tussen de verzekeringsmakelaar en een verzekeringsmaatschappij, heeft FVF samen met de sector ingezet op de nieuwe standaard, namelijk de 'bemiddelingsovereenkomst verzekeringsmakelaar'. FVF-leden vinden alle info op de e-bib (na inlog) onder de rubriek "modellen" > "contracten"> "bemiddelingsovereenkomst". 21 Federatie voor Verzekerings- en Financiële tussenpersonen