Inleiding. Verschillen tussen AutoCAD en AutoCAD LT

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inleiding. Verschillen tussen AutoCAD en AutoCAD LT"

Transcriptie

1 Inleiding U hebt de keuze gemaakt te gaan werken met AutoCAD of AutoCAD LT. Auto- CAD is een van de meest gebruikte technische tekenprogramma s. Het is een uitgebreid en soms complex programma, maar als u de basis eenmaal onder de knie hebt, zult u ervaren dat u vrij snel aan tekenen toekomt. Niet voor niets heeft AutoCAD miljoenen gebruikers wereldwijd. Een groot deel van de complexiteit van AutoCAD is toe te schrijven aan de historie van het programma. In 1982 zag de eerste versie van AutoCAD het licht. Dit was in een DOS-periode waarin Windows nog ontwikkeld moest worden. Pas bij versie 13 in 1994 werd AutoCAD geschikt om onder Windows te werken. Hiermee kwamen de werkbalken en meer dialoogvensters ter beschikking. Met de komst van Microsoft Windows Vista en Office 2007 zijn opnieuw verschillende gebruikersinterfaceopties aan Windows toegevoegd. AutoCAD is volledig geoptimaliseerd om met Windows samen te werken. Sinds 2010 is AutoCAD ook te verkrijgen voor de Mac. Hoewel de basishandelingen sterk op elkaar lijken, beschrijft dit boek specifiek de Windows-variant van AutoCAD. Met de huidige AutoCAD-versie is het nog steeds mogelijk om te tekenen alsof we met een oude DOS-computer uit 1982 werken. De programmeurs van Autodesk breiden het programma namelijk steeds verder uit en verwijderen slechts af en toe oude functionaliteiten. Hierdoor is het spreekwoord Er leiden meerdere wegen naar Rome zeker op AutoCAD van toepassing. Voor de beginnende tekenaar kan dit soms verwarrend zijn, terwijl de gevorderde tekenaar kan kiezen uit een uitgebreid scala aan mogelijkheden en commando s. De gebruiksvriendelijkheid is dus afhankelijk van aan wie u het vraagt. Verschillen tussen AutoCAD en AutoCAD LT AutoCAD is de volledige uitgebreide versie van het programma. Dit bevat naast alle teken- en bewerkingsfuncties onder meer ook functies voor: 1

2 2 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 AutoCAD LT bevat sommige van deze functies in beperkte mate, en andere functies helemaal niet. De ware vertaling van LT is enigszins onduidelijk. LT wordt in de volksmond dan ook vertaald als LighT, maar is waarschijnlijk een afkorting van Low Technology wat staat voor verminderde technologie. Met andere woorden: AutoCAD LT is een uitgeklede versie van AutoCAD die in eerste instantie was bedoeld voor gebruik op een laptop. De manier van werken van beide programma s is echter identiek en 2D-tekeningen van het ene programma kunnen worden geopend en bewerkt in het andere. 3D-tekeningen van AutoCAD kunnen wel worden geopend in AutoCAD LT, maar kunnen slechts beperkt worden bewerkt. Alle uitleg en oefeningen in dit boek zijn gebaseerd op een standaardinstallatie van AutoCAD. Daar waar er verschillen zijn met AutoCAD LT in gebruik of werkwijze zal dit duidelijk worden aangegeven. Aanwijzingen voor het gebruik van dit boek Dit boek is geschreven om u te helpen op uw eerste ontdekkingstocht door AutoCAD. Aan de hand van een bondige en rijk geïllustreerde uitleg maakt u kennis met de verschillende mogelijkheden om een tekening op te zetten en uiteindelijk af te drukken. Tussen deze twee punten zit echter een lang traject. Met nadruk wijzen we u erop dat dit boek een basiscursus is. Dat houdt in dat niet alle commando s en ook niet altijd alle opties van een commando worden behandeld. Dit is een bewuste keuze waarmee we willen voorkomen dat u het spoor bijster raakt en mogelijk daarbij ook uw enthousiasme! Elk hoofdstuk begint met een doelstelling. Dit is een korte inleiding in de stappen die u dient te nemen om een bepaald eindresultaat te bereiken. Vervolgens zullen deze stappen een voor een met u worden doorgenomen, meestal in de vorm van een oefening. Aan het eind van ieder hoofdstuk volgt een korte samenvatting met een herhaling van de kernpunten. Oefenen, oefenen, oefenen! Op de websites van Academic Service ( en de auteur ( staan alle oefeningen die in dit boek worden gebruikt. U kunt deze oefeningen als zip-bestand downloaden. In dit bestand vindt u deze oefeningen in tweevoud terug: eenmaal als uitgangspunt voor de oefening en eenmaal als voltooide oefening. Kopieer deze oefeningen naar de harde schijf van uw computer, zodat u ze eenvoudig kunt openen en bewerken. Afspraken in dit boek In AutoCAD kunt u op verschillende manieren een commando starten. De meest voorkomende mogelijkheden zijn:

3 Inleiding 3 Deze manieren zullen in het boek in de vorm van een tabel worden weergegeven: Line Ribbon: Menu: Intypen: Sneltoets: Home > Draw Draw > Line Line (Enter) L (Enter) Het is aan u welke methode u gebruikt. Kies de voor u prettigste methode! Toetsen die u indrukt, worden in een vet lettertype weergegeven, bijvoorbeeld, druk op de Enter-toets. Teksten en opdrachten die u moet invoeren, worden eveneens vet weergegeven. Let op dat alles wat u intypt bevestigd dient te worden met Enter! De namen van menu s, commando s, dialoogvensters, werkbalken en knoppen worden in dit lettertype weergegeven. Bijvoorbeeld: kies in het menu File het commando Open. Dit lettertype wordt ook gebruikt voor tekst die op het scherm verschijnt. De diverse hoofdstukken bevatten opmerkingen, tips en waarschuwingen. Deze zijn achtereenvolgens aangeduid met de tekens: Tot besluit Net als met autorijden leert u pas echt goed tekenen met AutoCAD door het veel te doen. Hoe vaker u een commando gebruikt, hoe eerder u toepassingsmogelijkheden leert herkennen. Bekijk een tekening die u moet maken niet alleen op techniek, maar probeer direct verbanden te herkennen waardoor u steeds sneller in staat zult zijn een tekening op te zetten. We houden ons aanbevolen voor opmerkingen, uitbreidingen en suggesties die kunnen leiden tot verbetering van de inhoud bij volgende drukken. Uw reacties kunt u en naar de auteur op harold@caddesign.nl. Ik wil het redactieteam bedanken voor alle t-tjes, d-tjes, punten en komma s en het meedenken, en alle overige medewerkers van Academic Service voor de prettige samenwerking! Wilt u ook thuis kunnen oefenen? Op de website van Autodesk kunt u, na registratie, gratis de (30-dagen)trialversie van AutoCAD of AutoCAD LT downloa-

4 4 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 Meer informatie over de auteur en eventuele AutoCAD-trainingen vindt u op: Wij wensen u veel succes en vooral plezier bij het tekenen! Sprang-Capelle, april 2011 Harold Weistra

5 1 Starten met AutoCAD In dit hoofdstuk maken we u wegwijs in de schermindeling van AutoCAD. Eveneens leert u de basishandelingen die nodig zijn om AutoCAD te bedienen In dit hoofdstuk AutoCAD starten en afsluiten. De verschillende delen van de gebruikersinterface benoemen en bedienen. Werken met muis en toetsenbord. Tekeningen openen, opslaan en sluiten. Commando s starten en beëindigen. Helpfuncties binnen AutoCAD. 1.2 AutoCAD starten U kunt AutoCAD onder andere op de volgende manieren starten: Start AutoCAD starten via het menu Start Via het menu Start van Windows zoekt u in de lijst Alle programma s naar de verzamelmap Autodesk. In deze map staan snelkoppelingen naar alle AutoCAD-versies die op uw systeem zijn geïnstalleerd. Ook vindt u hier enkele hulpprogramma s. Kies de submap AutoCAD (LT) 2012 en vervolgens het programma AutoCAD (LT)

6 6 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT AutoCAD starten met een snelkoppeling Tijdens de installatie is er een snelkoppeling op het bureaublad geplaatst. U start AutoCAD door hierop te dubbelklikken AutoCAD starten via Windows Verkenner Zoek in Windows Verkenner de tekening die u wilt openen. Dubbelklik hierop of klik met de rechtermuisknop en kies Open. Oefening 1.1 De schermindeling 1 Start AutoCAD met behulp van de snelkoppeling op het bureaublad. 2 Als AutoCAD gestart is, ziet u het scherm Autodesk Exchange (zie figuur 1.1). Figuur 1.1 Dit scherm toont u onder andere de New Features Workshop. Hier vindt u stapsgewijs de belangrijkste nieuwe functies in AutoCAD Mocht u al bekend zijn met AutoCAD, dan is dit een goede manier om snel bijgespijkerd te worden. Verder vindt u hier nieuws van Autodesk over andere software, updates en service-packs en links naar websites en fora. Mocht u er tijdens het tekenen niet meer uit komen, dan kunt u hier ook de help-pagina s van Auto- CAD doorzoeken. 3 Sluit het venster door op het kruisje rechtsboven in de hoek te klikken.

7 1 Starten met AutoCAD De gebruikersinterface van AutoCAD De gebruikersinterface van AutoCAD 2012 heeft dezelfde uitstraling gekregen die u misschien herkent van Microsoft Office. De belangrijkste commando s zijn samengevat in de ribbon boven in het scherm. Figuur 1.2 Om duidelijkere schermafbeeldingen te tonen wordt in dit boek zo veel mogelijk gebruikgemaakt van een egaal witte achtergrond.

8 8 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 Figuur 1.3 Deze gebruikersinterface is opgedeeld in een aantal hoofdonderdelen: Titelbalk (title bar) Helemaal bovenaan in het venster vindt u de titelbalk. Hierin staan in het midden het versienummer van AutoCAD en de naam van de tekening waaraan u werkt. De titelbalk biedt verder plaats aan: AutoCAD-menu Links in de titelbalk vindt u het AutoCAD-menu (zie figuur 1.4). Dit menu biedt snel toegang tot de meest voorkomende commando s om bestanden te openen, op te slaan of af te drukken.

9 1 Starten met AutoCAD 9 Figuur 1.4 Quick Access-werkbalk Naast het menu vindt u de Quick Access-werkbalk. Hierin staan de meest voorkomende algemene commando s zoals: Nieuw, Openen, Opslaan, Afdrukken en Ongedaan maken. Workspace Als u al wat langer met AutoCAD werkt, krijgt u misschien de behoefte de gebruikersinterface naar uw smaak en wensen aan te passen. Het is mogelijk zelf onderdelen aan de interface toe te voegen of bestaande onderdelen te wijzigen. Deze gewijzigde instellingen kunt u opslaan als een workspace. Met behulp van workspaces is het mogelijk te kiezen tussen verschillende gebruikersinterfaces die passen bij verschillende werkzaamheden. Zo zijn in AutoCAD 2012 de volgende standaard-workspaces beschikbaar: tation workspace. De 3D-workspaces wijzigen de ribbon zodanig dat deze de benodigde 3D-tabbladen en panelen bevat.

10 10 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 Veel van de commando s die u vanuit de ribbon kunt starten, vindt u ook terug in de menubalk en werkbalken die rondom het tekenveld kunnen worden geplaatst. Veel mensen zullen in figuur 1.5 AutoCAD herkennen zoals het tot versie 2009 bekend was. Dit is de workspace AutoCAD Classic. Figuur Ribbon In deze basiscursus wordt gebruikgemaakt van de standaard-workspace Drafting & Annotation. Zoekmenu Rechts in de titelbalk vindt u het Search menu. Het Search menu is geoptimaliseerd om hulp te zoeken in de helpbestanden of op internet. De resultaten worden getoond in de Autodesk Exchange browser die u ook ziet wanneer AutoCAD opstart. De ribbon vervangt de vroegere werkbalken en menu s. De belangrijkste Auto- CAD-commando s zijn gerangschikt in meerdere tabbladen en panelen. Ieder paneel bevat de meest voor de hand liggende functies waarbij sommige panelen kunnen worden uitgeklapt om toegang te verkrijgen tot extra functies.

11 1 Starten met AutoCAD 11 Door op het kleine pijltje in het midden van de ribbon te klikken kunt u kiezen uit verschillende weergavemogelijkheden. Dit alles om ruimte in het tekenscherm te besparen. Klikt u met de rechtermuisknop in de ribbon dan kunt u kiezen welke tabbladen en panelen getoond dienen te worden (zie figuur 1.6). Figuur 1.6 U kunt er ook voor kiezen de ribbon zwevend als een palette op het scherm te plaatsen (undock) zoals te zien in figuur 1.7. Figuur 1.7

12 12 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 Eventueel kunt u de ribbon parkeren (anchor left/right) als een dashboard. Een dashboard kan met de functie Auto-hide automatisch open- of dichtklappen als u er met de muis bovenop staat of ervan af beweegt. Deze opties vindt u door met de rechtermuisknop te klikken in de balk naast de ribbon. Het is opnieuw mogelijk het scherm geheel naar eigen inzicht en behoefte in te delen. U moet ermee werken en ernaar kijken dus maak het zo comfortabel en vertrouwd mogelijk. Ook deze wijzigingen kunt u weer opnemen in een workspace. Ribbon bedienen Wanneer u met de muis over de knoppen in de ribbon beweegt, verandert de kleur zodat u duidelijk kunt zien welke knop u op het punt staat te kiezen. Houdt u de muis stil boven een knop, dan worden de naam en een korte omschrijving van het commando getoond in een tooltip (figuur 1.8). Figuur 1.8 Houdt u de muis iets langer boven de knop, dan verandert de tooltip in een Extended Tooltip (figuur 1.9). Hierin vindt u een uitgebreidere uitleg van het commando plus vaak een voorbeeld van de tijdens het commando te volgen stappen. Figuur 1.9

13 1 Starten met AutoCAD 13 Enkele knoppen hebben een klein driehoekje naast of onder de afbeelding (zie figuur 1.10). Zodra u op dit driehoekje klikt, verschijnt er een zogenoemde flyout waaruit u variaties van het geselecteerde commando of soortgelijke commando s kunt kiezen. Op deze manier zijn snel meer commando s te tonen zonder extra schermruimte in beslag te nemen. Figuur 1.10 Verschillende panelen zijn ook nog eens uit te klappen door op het driehoekje naast de paneelnaam te klikken. Hierin vindt u de minder vaak gebruikte commando s. Wilt u niet dat een uitgeklapt paneel weer dichtklapt nadat u een commando hebt gekozen, klik dan op de punaise links naast de paneelnaam. Hiermee prikt u het paneel vast op het scherm. Figuur 1.11 Tot slot vindt u in verschillende panelen een schuin pijltje rechtsonder in de hoek. Klikt u op dit pijltje dan opent een dialoogvenster waarin u verschillende instellingen kunt doen of stijlen kunt aanmaken. De ribbon is een intelligent ding. Bij verschillende commando s zijn zo veel opties en instellingen mogelijk dat de ribbon automatisch omschakelt naar een bijbehorend tabblad dat normaal gesproken niet wordt getoond. Meer uitleg hierover volgt bij deze commando s.

14 14 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT Tekenveld (Drawing Area) Het overgrote deel van het venster wordt gebruikt voor het tekenveld. U mag dit veld beschouwen als een oneindig groot vel transparant papier waarop u uw tekening maakt. We noemen dit veld het Model. Op het moment dat u gaat afdrukken kunt u gebruikmaken van Layouts. U vindt dit terug in de tabbladen onder het tekenveld. Meer hierover in hoofdstuk 14 en Commandoregel (Command Line) In het onderste deel van het venster vindt u de commandoregel (zie figuur 1.12). Dit is een zeer belangrijk deel van het programma. In tegenstelling tot wat sommige mensen nog steeds denken, kan een computer helemaal niets zonder dat wij daartoe een opdracht geven. AutoCAD is daarin niet anders. Zodra u een opdracht geeft, vraagt AutoCAD u details om deze opdracht uit te voeren. U bent dus voortdurend interactief met het programma bezig. Dit hele proces is te volgen via de commandoregel. Figuur 1.12 De onderste regel van de commandoregel is het actieve gedeelte. Hier typt u commando s, opties of gegevens in. Zodra u begint te typen vult auto-complete de mogelijkheden voor u aan. De bovenste regels geven de commandogeschiedenis of de instellingen van de geactiveerde commando s aan Dynamic Input AutoCAD heeft sinds versie 2006 de functie Dynamic Input. Deze functie laat de vraagstelling uit de commandoregels of de opties uit het snelmenu (rechtermuisknop) naast de kruisdraad zien. We noemen dit de Dynamic Prompt (zie figuur 1.13). Het grootste voordeel van deze functie is dat tijdens het tekenen ook afmetingen direct worden weergegeven. Het werken met AutoCAD is hierdoor veel intuïtiever geworden doordat u zich concentreert op het tekenveld zonder telkens naar de commandoregel te hoeven kijken. Deze optie is helaas niet in het gehele programma doorgevoerd, dus op sommige momenten is de commandoregel nog onmisbaar. Bent u eenmaal gewend aan Dynamic Input, dan hoeft u de commandoregel nagenoeg niet meer te gebruiken en kunt u deze verbergen.

15 1 Starten met AutoCAD 15 Bij Dynamic Input voert u maten in in de daarvoor bestemde velden. Opties binnen commando s kunt u kiezen door op op uw toetsenbord te drukken. Figuur 1.13 In deze basiscursus zal zo veel mogelijk gebruikgemaakt worden van de nieuwste mogelijkheden van AutoCAD, dus ook van Dynamic Input. Daar waar nodig zal expliciet naar de commandoregel worden verwezen. Om de leesbaarheid te vergroten, zien de afbeeldingen van Dynamic Input in dit boek er iets anders uit dan bij u op het scherm Statusbalk (Status Bar) De statusbalk bevat onder andere een groot aantal hulpmiddelen die het tekenen vereenvoudigen. Daarnaast kunt u coördinaten uitlezen en verschillende instellingen wijzigen (zie figuur 1.14). Figuur 1.14 Deze hulpmiddelen kunt u te allen tijde naar wens in- of uitschakelen. Dit doet u door met de linkermuisknop op de knoppen te klikken. Een grijze knop staat uit, een blauwe staat aan. De namen van de hulpmiddelen worden getoond in een tooltip die verschijnt als u uw muis stilhoudt boven een knop. Naam hulpmiddel Infer Constraints* Snap Mode Grid Display Ortho Mode Polar Tracking Object Snap Functie Automatisch constraints toevoegen. Volgt het ingestelde lijnraster (zie Grid). Toont lijnraster in het tekenveld. Beperkt de vrijheidsgraden tot hoeken van 90 graden. Beperkt de vrijheidsgraden tot de gekozen hoeken. Activeert vangfuncties bij puntselectie. Tabel 1.1: Hulpmiddelen in de statusbalk

16 16 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 Naam hulpmiddel 3D Object Snap* Object Snap Tracking Allow Dynamic USC* Dynamic Input Show/Hide Lineweight Show/Hide Transparency Quick Properties Selection Cycling Functie Activeert vangfuncties bij 3D-puntselectie. Geeft virtuele hulplijnen weer. Automatische tekenvlakkeuze bij 3D-tekenen. Toont input naast kruisdraad. Toont lijndiktes op het tekenveld. Activeert transparantie van lagen of arceringen. Toont Quick Properties-paneel op het scherm. Hulpmiddel bij selecteren van overlappende objecten. Tabel 1.1 (vervolg): Hulpmiddelen in de statusbalk Hulpmiddelen gemarkeerd met * zijn niet beschikbaar in AutoCAD LT en worden niet behandeld in deze cursus. 1.4 Commando s geven, afbreken en herhalen Soms ontstaat er wat verwarring door de vele manieren waarop het mogelijk is een commando te geven. Sommige commando s kunnen op wel vier of vijf manieren worden geactiveerd. Er is daarbij geen goede of slechte manier. U kiest de manier die u het beste past. Hiervoor zullen wij bij ieder commando aangeven welke mogelijkheden u hebt. De meest voorkomende mogelijkheden zijn: space) prompt naast de muis. Als voorbeeld het commando Open waarmee u tekeningen opent. De volgende tabel toont de verschillende manieren waarop u het commando kunt star- Open Ribbon: Menu: Commandoregel: Sneltoets: Quick Access-werkbalk File > Open Open Ctrl+O

17 1 Starten met AutoCAD 17 Een volgend punt voor verwarring is het beëindigen van commando s. Sommige moeten worden beëindigd door op Enter te drukken, terwijl andere na het uitvoeren van een taak zichzelf beëindigen. Het verschil zit hem hierin: commando zichzelf en hoeft u niet meer op Enter te drukken. ren, dient u het commando zelf met Enter te beëindigen. Een goed voorbeeld hiervan zijn de commando s Move (verplaatsen) en Copy (kopiëren). Verplaatst u een object, dan wordt het commando beëindigd nadat u het object hebt verplaatst. U kunt dus maar één keer verplaatsen. Kopieert u een object, dan kunt u meer dan één kopie maken. Om aan te geven dat u klaar bent met kopiëren, beëindigt u het commando door op Enter te drukken nadat u de laatste kopie hebt geplaatst. Blijf het verloop van het commando altijd volgen in de Dynamic Prompt of op de commandoregel. Hieruit zal altijd blijken of het commando nog actief is of niet. Zodra de Dynamic Prompt verdwijnt en in de commandoregel weer Command: staat, wacht AutoCAD op een nieuwe opdracht en is het actieve commando beëindigd. In plaats van de Enter-toets mag u ook de rechtermuisknop of spatiebalk gebruiken om een commando te beëindigen. Soms start u een commando en merkt u dat u het verkeerde commando hebt gekozen of dat u eerst nog iets anders wilt doen. Druk maximaal driemaal op de Esc-toets op het toetsenbord om alles te annuleren. Wilt u het laatst gegeven commando herhalen, druk dan op de Enter-toets of de spatiebalk en het laatste commando wordt direct weer geactiveerd Opties tijdens commando s Bij veel commando s kunt u tijdens het uitvoeren van het commando voor extra opties kiezen. Vaak zijn dit sub-commando s, binnen het gekozen commando, die u kunt uitvoeren zonder het gekozen commando te beëindigen. De opties zijn meestal op drie manieren te kiezen. Zie figuur 1.15 voor de opties tijdens het commando Line. 1 Lees de commandoregel. Hierop staan de opties tussen haken aangegeven [Optie]. Meestal staat de eerste letter van die optie als hoofdletter aangegeven. Typ deze letter(s) in en bevestig de invoer met Enter om de optie te kiezen.

18 18 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT Klik op de rechtermuisknop. De opties worden in een schermmenu getoond waar u deze kunt selecteren om de optie te kiezen. Behalve de actuele opties toont dit menu ook nog een aantal algemene opties of hulpmiddelen. Figuur Als Dynamic Input staat ingeschakeld, kunt u op het pijltje naar beneden van uw toetsenbord drukken. Onder de Dynamic Prompt worden dan de beschikbare opties getoond. Deze kiest u door de gewenste optie met de muis aan te klikken Muisknoppen en muiswiel Het tekenen met AutoCAD gebeurt voor het grootste deel met de muis. In deze basiscursus wordt uitgegaan van het werken met een muis met een muiswiel en twee knoppen. Hebt u geen muis met een muiswiel, schaf deze dan zo snel mogelijk aan. Het wieltje levert u veel gemak en tijdwinst op. Waarschijnlijk is het u al opgevallen dat de muisaanwijzer in het venster er anders uitziet dan u gewend bent van de meeste Windows-programma s. In Auto- CAD wordt de muisaanwijzer gevormd door een horizontale en verticale lijn met in het midden een klein blokje. We noemen deze aanwijzer de kruisdraad (cross-hair). Net als het symbool linksonder in de hoek van het tekenveld, het UCS-icon, refereert de kruisdraad aan de assen waarmee AutoCAD punten in de tekening vastlegt. Dit wordt uitvoerig behandeld in hoofdstuk 6.

19 1 Starten met AutoCAD 19 De linkermuisknop dient voor het selecteren van menu s en knoppen in de werkbalken, en voor het aanwijzen van punten in het venster. Deze knop wordt ook gebruikt om bestaande elementen te selecteren om deze te kunnen bewerken. Zodra u met de kruisdraad het tekenveld verlaat, verandert deze in een pijltje. De rechtermuisknop werkt net als de spatiebalk als een alternatief voor de Enter-toets. Er is nu echter wel een verschil. Standaard staat de rechtermuisknop intelligent ingesteld. Een klik op de rechtermuisknop zal afhankelijk van waar en wanneer u klikt een andere functie hebben. Figuur 1.16 geeft daarvan een aantal voorbeelden. tekenveld, zal een snelmenu worden getoond. Boven in dit snelmenu staat altijd Repeat (+ laatste commando). Daaronder staan enkele opties die u op dat moment hebt. Figuur 1.16 dens een dergelijk commando, dan zal het snelmenu deze opties tonen. te geven wanneer u klaar bent met selecteren. Klikt u na het maken van de selectie met de rechtermuisknop, dan zal AutoCAD verdergaan met de volgende stap van het commando. U bevestigt dus de selectie. klikt u vervolgens met de rechtermuisknop, dan toont het snelmenu een aantal bewerkingen die u direct op de selectie kunt toepassen. U merkt het, er zijn een groot aantal, soms verwarrende, mogelijkheden. Neem bij de eerste oefeningen ruim de tijd om de verschillende menu s te bestuderen. Door goed gebruik te maken van deze menu s kunt u zich veel extra handelingen besparen.

20 20 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 Het muiswiel gebruikt u om snel in de tekening te zoomen en te pannen. Door te zoomen kunt u details uitvergroten of juist de hele tekening in het venster tonen. Door te pannen verschuift u de hele tekening onder uw venster door. U maakt dan andere delen van de tekening zichtbaar zonder te hoeven zoomen. Deze functies worden in hoofdstuk 3 uitgebreid besproken Commando s ongedaan maken Fouten maken is menselijk en helaas gebeurt dat tijdens het tekenen regelmatig. Wees echter vooral niet bang om fouten te maken. Blijf niet te lang twijfelen of piekeren als u niet zeker weet of u een commando juist uitvoert. Bent u bang dat u niet het juiste commando hebt gekozen, probeer het dan gewoon. Het voordeel van een computer is dat we met één druk op de knop een actie weer ongedaan kunnen maken. Dus geen gedoe meer met gum of radeermesje. Undo: het voorgaande commando ongedaan maken Als een handeling al is uitgevoerd, kunt u het commando Undo gebruiken om deze handeling weer ongedaan te maken. Dat kan van alles zijn, bijvoorbeeld een lijn tekenen, een lijn verplaatsen of een zoomactie uitvoeren. De functie Undo kan bij een aantal commando s ook tijdens het commando gebruikt worden. Kijk in de opties binnen het commando of type de letter U gevolgd door Enter. Undo Ribbon: Menu: Commandoregel: Sneltoets: Quick Access-werkbalk Edit > Undo Undo U of Ctrl+Z Redo: Undo-commando s weer ongedaan maken Met het commando Redo kunt u handelingen weer terughalen die daarvoor met Undo-acties ongedaan gemaakt zijn. De ongedaan gemaakte handelingen worden dan weer hersteld. Ook de knop van dit commando staat in de Quick Access-werkbalk. Redo Ribbon: Menu: Commandoregel: Sneltoets: Quick Access-werkbalk Edit > Redo Redo Ctrl+Y

21 1 Starten met AutoCAD 21 Het commando Oops De laatste Erase-actie maakt u ongedaan met het commando Oops. Wat u het laatst hebt verwijderd uit de tekening, wordt dan weer teruggeplaatst. Het doet er niet toe of u na deze Erase-opdracht andere commando s hebt gebruikt of uitgevoerd. Het commando Oops moet u intypen, er is geen knop of menukeuze voor. 1.5 Helpfuncties binnen AutoCAD van AutoCAD zijn zeer uitgebreid. Kreeg u vroeger nog drie dikke boeken bij de software, tegenwoordig zijn die helemaal verwerkt in de helpfuncties. U kunt de boeken overigens nog wel aanvragen bij Autodesk. De eenvoudigste manier om hulp bij een commando te krijgen is door gebruik te maken van functietoets F1. Oefening 1.2 Helpfuncties voor het commando Line 1 Start het commando Line. Line Ribbon: Menu: Commandoregel: Sneltoets: Home > Draw Draw > Line Line L 2 Druk op functietoets F1. Het scherm Autodesk Exchange wordt geopend en brengt u naar de juiste helppagina voor het lijncommando. Hier kunt u lezen hoe u het commando geeft en wat de te volgen stappen zijn om het commando te voltooien. Zie figuur Sluit het helpvenster. 4 Annuleer het lijncommando door op Esc te drukken. 5 Sluit de tekening.

22 22 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 Figuur Samenvatting De eerste kennismaking met AutoCAD zit erop. Er zullen nog veel nieuwe commando s en bijbehorende oefeningen volgen. In ieder geval weet u nu waar u het een en ander kunt vinden. De belangrijkste punten van dit hoofdstuk: indeling. Esc. Undo. een druk op de Enter-toets, de spatiebalk of via een snelmenu dat u via een klik met de rechtermuisknop oproept. Dynamic Input-velden verschijnen opdrachten of vragen om de commando s te kunnen voltooien. F1 om direct de helppagina s van het commando waar u mee bezig bent op te roepen.

23 2 Werken met bestanden In dit hoofdstuk leert u werken met bestanden. U leert tekeningen openen, opslaan en afsluiten. Daarnaast leert u een nieuwe tekening te beginnen en in 2 te stellen welke sjabloon u wilt gebruiken voor nieuwe tekeningen. 2.1 In dit hoofdstuk Nieuwe tekeningen starten en instellen. Bestanden openen en afsluiten. Bestanden opslaan en opslaan als. 2.2 Nieuwe tekening starten Zodra u AutoCAD start, krijgt u een nieuwe lege tekening waarin u direct aan de slag kunt. AutoCAD noemt deze tekening Drawing1.dwg. Elke volgende nieuwe tekening die u maakt tijdens deze sessie, wordt van hieruit doorgenummerd. Sluit u AutoCAD af, dan start u de volgende keer weer met Drawing1.dwg. U kunt de tekeningen natuurlijk onder een zelfgekozen naam opslaan. Het is een goede gewoonte om een nieuwe tekening direct op te slaan! DWG is een afkorting van DraWinG en is de gebruikelijke bestandsextensie voor AutoCAD-tekeningen. Hieraan kunt u AutoCAD-bestanden herkennen. In de map waar u uw tekeningen opslaat, komt u na verloop van tijd ook BAKbestanden tegen. Zodra u uw tekening opslaat, wordt er namelijk een BAcK-up gemaakt van de voorlaatste versie van de tekening. Mocht er iets misgaan met uw tekening, dan hebt u in ieder geval uw voorlaatste tekening nog om op terug te vallen. 23

24 24 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 Let erop dat het BAK-bestand steeds wordt overschreven. U kunt niet eindeloos terugkijken in voorgaande versies van uw tekening. Het blijft belangrijk om zelf back-ups van uw gegevens te maken. Tijdens deze basiscursus kunt u veel instellingen naar wens aanpassen. Sommige van deze instellingen zijn systeemgebonden. Dit wil zeggen dat u deze instellingen maar één keer per computer hoeft in te stellen. Veel andere instellingen zijn tekeninggebonden. U kunt ze per tekening wijzigen en ze worden opgeslagen in het tekenbestand zelf. Na verloop van tijd krijgt u een groot aantal voorkeursinstellingen. Deze kunnen echter per situatie of opdrachtgever wijzigen. Denk hierbij onder meer aan het gebruik van kleuren en lijndiktes, papierformaten en afdrukinstellingen. Om te voorkomen dat u telkens dezelfde instellingen moet wijzigen slaat u uw voorkeuren op in een of meer verschillende sjablonen. Deze sjablonen hebben de bestandsextensie DWT, bijvoorbeeld acadiso.dwt. Eigenlijk zijn sjablonen tekeningen waar een kopie van wordt gemaakt als basis voor een nieuwe tekening. Aan het einde van deze basiscursus maakt u uw eigen sjabloon. Tot die tijd werken we met de standaardsjablonen van AutoCAD. Oefening 2.1 Nieuwe tekening beginnen 1 Start het commando New. AutoCAD vraagt u welke sjabloon (template) u wenst te gebruiken. New Menu: Commandoregel: Sneltoets: File > New... New Ctrl+N Het dialoogvenster van figuur 2.1 wordt geopend. U hoeft niet op zoek te gaan naar deze sjablonen. AutoCAD is tijdens de installatie zo ingesteld dat u automatisch naar de juiste map gaat. In deze map staan verschillende sjablonen, gebaseerd op diverse tekennormen. Voor de oefeningen tijdens deze cursus kiest u voor acadiso.dwt of acadltiso.dwt. Dit is een lege tekening waarin slechts een beperkt aantal instellingen zijn gemaakt. We adviseren u deze sjabloon ook na deze basiscursus te gebruiken tot u een eigen sjabloon hebt aangemaakt.

25 2 Werken met bestanden 25 Figuur Selecteer acadiso.dwt of acadltiso.dwt en klik op Open. Dit klinkt erg verwarrend aangezien u een nieuwe tekening begint. Open betekent in dit geval dat er een kopie van de sjabloon wordt gemaakt welke wordt geopend. 2.3 Tekeningen openen In hoofdstuk 1 hebt u al kennisgemaakt met het commando Open. AutoCAD is volledig geoptimaliseerd voor gebruik met Windows. Dit heeft tot gevolg dat het openen, opslaan en afsluiten van tekeningen op dezelfde manier gebeurt als bij de meeste andere programma s onder Windows. Oefening 2.2 Het openen van tekeningen 1 Start het commando Open. Open Ribbon: Menu: Commandoregel: sneltoets: Quick Access-werkbalk File > Open... Open Ctrl+O Er verschijnt een dialoogvenster waarin u uw bestanden kunt selecteren (zie figuur 2.2). Achter Look in: staat de huidige map met bestanden. Door op de pijl naar beneden te klikken krijgt u de indeling van uw computer te zien. 2 Zoek naar de locatie waar u de oefenbestanden hebt geplaatst.

26 26 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 Figuur 2.2 Om deze map in het vervolg snel terug te vinden, kunt u een snelkoppeling maken in de Places List aan de linkerkant van dit dialoogvenster. Deze Places List is een lijst met snelkoppelingen naar veelgebruikte locaties. U voegt hier zelf een snelkoppeling aan toe door op Tools te klikken en daar te kiezen voor Add Current Folder to Places (zie figuur 2.3). Figuur 2.3 Als u op deze manier voor iedere projectmap een snelkoppeling maakt, navigeert u snel tussen de verschillende projecten. Zodra u een project hebt afgewerkt, verwijdert u de snelkoppeling weer. Klik hiertoe met de rechtermuisknop op de te verwijderen snelkoppeling en kies Remove. 3 Kies Oefening2.2.dwg en klik op Open.

27 2 Werken met bestanden 27 In de rechterbovenhoek van het AutoCAD-venster ziet u de bekende Windowsknoppen waarmee u vensters minimaliseert, maximaliseert of sluit. Hiermee beheert u de volledige AutoCAD-sessie. In het tekenveld vindt u deze knoppen nog een keer. Hiermee beheert u de geopende tekening(en). In het AutoCAD-menu vindt u ook twee mogelijkheden om af te sluiten: linksonder het commando Close om de huidige tekening te sluiten, rechtsonder een grote knop Exit AutoCAD om het programma volledig af te sluiten. 4 Sluit de tekeningen niet af! 2.4 Tekeningen opslaan Zodra u een tekening hebt gemaakt of gewijzigd, moet u deze opslaan. Het is een goede gewoonte een nieuwe tekening op te slaan voordat u zelfs maar bent begonnen met tekenen. Hiermee voorkomt u ten eerste dat u de tekening per ongeluk in een verkeerde map opslaat. De tweede en misschien wel belangrijkste reden is veiligheid. Zodra u uw tekening opslaat, wordt er namelijk een back-up gemaakt van de voorlaatste versie van de tekening. Mocht er iets misgaan met uw tekening, dan hebt u in ieder geval uw back-up nog om op terug te vallen. Deze back-ups herkent u aan de letters BAK. Heet uw tekening Bestand1. dwg, dan heet de back-up Bestand1.bak. Zo n BAK-bestand is een exacte kopie van uw tekening zoals deze was vóór de laatste keer opslaan. In oefening 2.3 wordt dit duidelijk gemaakt. Oefening 2.3 Tekening opslaan Open oefening Klik met de linkermuisknop op de rode lijn die het continent Afrika aangeeft. Langs deze lijn verschijnt nu een groot aantal blauwe blokjes. Druk op de Deltoets op het toetsenbord. U hebt zojuist een geheel continent verwijderd! 2 Sla de tekening op. Save Ribbon: Menu: Commandoregel: Sneltoets: Quick Access-werkbalk File > Save Qsave Ctrl+S 3 Open Windows Verkenner en zoek de map met oefeningen.

28 28 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 U vindt hier nu twee bestanden die Oefening2.3 heten Oefening2.3.bak is de back-up van de tekening met Afrika. Oefening2.3.dwg is uw actuele tekening zonder Afrika. (Oefening2.3.dwl en dwl2 zijn tijdelijke bestanden van AutoCAD die weer verdwijnen zodra u de tekening sluit. Deze zijn alleen zichtbaar als uw systeem verborgen bestanden toont.) 4 Selecteer Oefening2.3.bak en druk op functietoets F2. 5 Wijzig de naam van het bestand in Oefening2.3-origineel.dwg. Hiermee maakt u van uw back-up weer een AutoCAD-tekening. 6 Open in AutoCAD Oefening2.3-origineel. 7 Kies in het AutoCAD-menu Open Documents en selecteer Oefening Sluit Oefening2.3.dwg waaruit u de contourlijnen van Afrika hebt verwijderd. 2.5 Tekeningen opslaan als... naam De originele Oefening2.3.dwg is gewijzigd opgeslagen. U bent uw origineel dus kwijt. Het BAK-bestand is echter een kopie van het originele bestand. Om het originele bestand weer terug te krijgen slaat u Oefening2.3-origineel op onder de oorspronkelijke naam Oefening Sla de tekening op waarbij u de naam wilt wijzigen. Save As Ribbon: Menu: Commandoregel: Sneltoets: Quick Access-werkbalk File > Save As... Save Ctrl+Shift+S In de bestandenlijst kunt u de huidige tekening opslaan onder iedere gewenste naam en op iedere gewenste locatie. Aangezien het de bedoeling is dat u weer de originele Oefening2.3 krijgt, overschrijft u de gewijzigde versie. 10 Selecteer Oefening2.3 en klik op Save. Als extra beveiliging wordt u gevraagd of u inderdaad het bestaande bestand wilt overschrijven. 11 Kies Yes om het bestaande bestand te vervangen. Oefening2.3 is nu weer opgeslagen zoals deze was voor u het continent Afrika verwijderde. 12 Sluit de tekeningen niet af!

29 2 Werken met bestanden Tekening opslaan als... bestandstype Naast het wijzigen van de naam kunt u met het commando Save As... ook het bestandstype van de tekening wijzigen. AutoCAD kan niet alleen verschillende DWG-bestanden opslaan maar ook DXF-bestanden. Dit zijn binaire uitwisselingsbestanden die vaak gebruikt worden om AutoCAD-tekeningen te kunnen openen in andere programma s. Daarnaast kunt u van een tekening een sjabloon maken waarop u nieuwe tekeningen baseert. De reden waarom er verschillende DWG-bestanden zijn, is vooruitgang. Door steeds meer nieuwe functies toe te voegen aan AutoCAD moet er ook meer informatie in de tekening worden opgeslagen. Daarbij is het soms noodzakelijk om het DWG-formaat aan te passen. AutoCAD is backwards compatible. Dit houdt in dat u met de nieuwste versie van AutoCAD alle tekeningen die gemaakt zijn met oudere versies kunt openen en bewerken. Het omgekeerde is echter niet het geval. Iemand die nog met AutoCAD 14 werkt, kan geen AutoCAD 2012-tekening openen. In zo n geval kunt u uw tekening opslaan als een AutoCAD 14 formaat DWG. Hiermee kan de AutoCAD 14-tekenaar toch uw tekening openen. In tabel 2.1 staat aangegeven welke versies van de software met welke bestandstypen werken. Versie AutoCAD AutoCAD 2012 AutoCAD 2011 AutoCAD 2010 AutoCAD 2009 AutoCAD 2008 AutoCAD 2007 AutoCAD 2006 AutoCAD 2005 AutoCAD 2004 AutoCAD 2002 AutoCAD 2000/ 2000i AutoCAD 14 Bestandstype Tabel 2.1: Bestandstypen per versie Oefening 2.4 Tekening opslaan als andere versie 1 Sla oefening2.3 op waarbij u het type wilt wijzigen (Save As...). 2 Hernoem de tekening naar Oefening 2.3-R14.

30 30 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT Klik op het pijltje links naast de knop Cancel. 4 Kies het bestandstype AutoCAD R14/LT98/LT97. 5 Klik op de knop Save. Door de tekening de toevoeging R14 mee te geven blijft altijd duidelijk welke tekening in welk formaat is opgeslagen. 6 Sluit de tekeningen niet af! U hebt nu erg veel tekeningen geopend staan. De snelste manier om tussen deze tekeningen te schakelen is de toetscombinatie Ctrl + Tab. Druk de Ctrltoets in en houd deze ingedrukt. Iedere keer dat u nu op de Tab-toets drukt springt u naar een volgende tekening. 7 Schakel tussen de verschillende tekeningen. Wilt u alle tekeningen ineens afsluiten, klik dan op de grote rode A linksboven in het scherm. In het AutoCAD-menu vindt u onderaan Close en All Drawings. Indien er iets is gewijzigd aan de tekeningen vraagt AutoCAD of u de wijzigingen wilt opslaan. 8 Klik op het AutoCAD-menu. 9 Kies Close > All Drawings. 2.7 Samenvatting In dit hoofdstuk hebt u geleerd hoe u met bestanden moet omgaan. Vooral het opslaan van bestanden vergt enige organisatie. Indien u hier nog niet over hebt nagedacht, is dit misschien een goed moment. Zorg voor een duidelijke bestandsstructuur met een onderverdeling naar project of categorie. Vergeet niet deze mappen in uw back-up mee te nemen! De belangrijkste punten van dit hoofdstuk: ken. commando New. Save. Save As. opslaat.

31 3 Overzicht in tekeningen AutoCAD-tekeningen zijn in principe oneindig groot. U tekent hierin op ware grootte. Aangezien onze beeldschermen niet zo groot zijn dat ze bijvoorbeeld 3 een heel huis op ware grootte kunnen laten zien, is het belangrijk dat we toch overzicht op het totaal houden. Daarbij moeten we ook de kleinste details kunnen invullen. In dit hoofdstuk leert u hoe u de zoomcommando s van AutoCAD hiervoor gebruikt. Met behulp van de zoomcommando s bepaalt u zelf welk deel van de tekening u zichtbaar maakt. Welke methode u daarvoor gebruikt, kunt u zelf bepalen. In het verdere verloop van deze basiscursus wordt u alleen nog gevraagd te zoomen. Aan u de keuze hoe u dat doet. 3.1 In dit hoofdstuk De verschillende zoomcommando s kiezen en gebruiken. Uw tekening verschuiven ten opzichte van het beeldscherm (pannen). 3.2 Zoomen en pannen met behulp van de muis Indien u beschikt over een muis met een muiswieltje, kunt u de belangrijkste zoomcommando s hiermee uitvoeren. Hebt u geen muis met een muiswiel, schaf deze dan zo snel mogelijk aan. U kunt hier veel tijd mee besparen. Tot die tijd kunt u zoomen met behulp van de commando s zoals die besproken worden in paragraaf 3.3. Voor de nu volgende uitleg is uitgegaan van een standaardmuis met twee knoppen en een muiswieltje. Op de meeste systemen kunt u werken met de standaardmuisinstellingen. Het kan echter voorkomen dat deze aangepast moeten worden, zeker als u werkt met een muis met meer knoppen, of een speciale internet- of gamingmuis. U dient de volgende muisinstellingen in Windows te controleren: het muiswiel moet ingesteld staan als middelste muisknop. In AutoCAD dient de systeemvariabele MBUTTONPAN op 1 te staan. U controleert dit door MBUTTONPAN in te typen op de commandoregel. U hebt dan de keuze uit de waarde 0 (uit) of 1 (aan). 31

32 32 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 Waarde 0 stelt het muiswiel in als de middelste knop van een muis met drie knoppen. Drukt u het muiswiel in, dan verschijnt het snelmenu Snap Override. Waarde 1 stelt u in staat te zoomen en te pannen, zoals in dit hoofdstuk wordt besproken. Dit is tevens de standaardinstelling van AutoCAD In- en uitzoomen Door het muiswiel naar de voorkant van de muis te draaien zoomt u in op het gedeelte van de tekening onder de kruisdraad. Door het muiswiel naar achteren te draaien, zoomt u weer uit. Druk het wieltje niet in, maar laat het alleen maar draaien. Makkelijk toch? Oefening 3.1 In- en uitzoomen 1 Open Oefening3.1.dwg. Oefening3.1 is opnieuw de tekening van onze wereldbol. U ziet op dit moment de hele wereld. Ergens onder de rode cirkel ligt de Benelux (zie figuur 3.1). Figuur Plaats de kruisdraad boven de rode cirkel. Draai nu het muiswiel naar voren en probeer daarbij de rode cirkel onder de kruisdraad te houden. U zult zien dat de Benelux steeds dichterbij komt. 3 Draai het muiswiel naar achteren. Het beeld zal langzaamaan steeds kleiner worden tot u de hele wereldbol weer ziet.

33 3 Overzicht in tekeningen Pannen te houden? Door het muiswiel in te drukken en ingedrukt te houden verandert de kruisdraad in een handje (zie figuur 3.2). Dit is het commando Pan. Met dit handje kunt u uw tekening verschuiven ten opzichte van het beeldscherm. U verplaatst dus geen onderdelen van de tekening, maar het hele tekenveld. Komt u met het handje aan de rand van het beeldscherm, dan kunt u gewoon doorgaan met pannen. U hoeft dus niet steeds de muis te verplaatsen om verder te gaan. Oefening 3.2 Pannen 1 Zoom opnieuw in op de Benelux totdat u nog maar een klein deel hiervan ziet. 2 Druk het muiswieltje in en beweeg de muis over het scherm. Houd het wieltje ingedrukt tot u dat gedeelte van de tekening ziet dat u wilt zien. Figuur Zoom Extents Met het commando Zoom Extents maakt u de tekening beeldvullend. Auto- CAD zoekt naar de uiterste grenzen van wat u hebt getekend en plaatst deze zo groot mogelijk en gecentreerd op het scherm. U activeert dit commando door te dubbelklikken op het muiswieltje.

34 34 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 Oefening 3.3 Zoom Extents 1 Klik twee keer kort achter elkaar op het muiswieltje totdat de gehele wereldbol weer gecentreerd op het scherm staat (zie figuur 3.3). Figuur De tekening regenereren Is u tijdens het zoomen en pannen iets opgevallen? Op het moment dat u inzoomt op de cirkel waar de Benelux onder ligt, wordt deze steeds hoekiger. Eigenlijk is van een cirkel geen sprake meer, maar ziet u een veelhoek (zie figuur 3.4). Dit is een automatische instelling van AutoCAD. Om snel te kunnen blijven zoomen en pannen past AutoCAD de weergave aan. Misschien kunt u zich voorstellen dat de grafische kaart van de computer hierbij zwaar belast wordt. Om deze belasting zo laag mogelijk te houden wordt de weergave op het scherm steeds minder nauwkeurig. Dit is vooral bij ronde of gebogen vormen goed zichtbaar. Meestal wilt u na het zoomen en pannen weer een nauwkeurige weergave zien. Dit kunt u afdwingen door de tekening te regenereren. Hierbij rekent AutoCAD de tekening een keer opnieuw door waarna alle objecten weer hun juiste vorm aannemen.

35 3 Overzicht in tekeningen 35 Figuur 3.4 Oefening 3.4 Regenereren 1 Zoom in op de rode cirkel totdat deze maximaal op het scherm getoond wordt. 2 Start het commando Regen. Regen Menu: Commandoregel: Sneltoets: View > Regen Regen Re 3 Start het commando Zoom Extents, zodat u de hele tekening weer ziet. 3.3 Overige zoomcommando s De handelingen zoals besproken in de vorige paragraaf zijn zonder twijfel de snelste om te zoomen. AutoCAD beschikt echter over nog meer zoomcommando s waarmee u precies kunt aangeven wat u wilt zien. Erg handig als u uw muiswiel niet kunt of wilt gebruiken. In de volgende paragrafen worden de meest gebruikte commando s besproken ViewCube De ViewCube is al langer bekend in AutoCAD voor het bepalen van een 3Dgezichtspunt in de tekening, en is nu ook in 2D te gebruiken. De ViewCube is niet beschikbaar in AutoCAD LT.

36 36 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 Figuur 3.5 Met de pijlen rond de kompasroos kunt u de tekening eenvoudig in stappen van 90 graden roteren. U draait dus de gehele tekening, niet de onderdelen in de tekening. Dit kunt u ook zien aan het symbool van de X- en Y-as linksonder in de hoek van de tekening (zie figuur 3.6). Meer over dit symbool in hoofdstuk 6. Figuur 3.6 De belangrijkste functies van de ViewCube hebben echter betrekking op 3Dtekenen en zullen verder niet in deze cursus worden behandeld Navigation Bar De Navigation Bar bevat de meest gebruikte commando s om te zoomen of te pannen. In AutoCAD is de Navigation Bar uitgebreider dan in AutoCAD LT (zie figuur 3.7). We beperken ons hier tot de zoom- en pan-commando s zoals verder in dit hoofdstuk besproken.

37 3 Overzicht in tekeningen 37 Figuur 3.7 Als u de ViewCube of Navigation Bar wilt in- of uitschakelen gaat u in de ribbon naar het tabblad View. In het paneel Windows vindt u User Interface-onderdelen die naar wens gekozen kunnen worden (zie figuur 3.8). Figuur Pan Met het commando Pan Realtime verschuift u de tekening zodanig dat een ander deel zichtbaar wordt. U verplaatst dus geen elementen, maar verschuift het hele tekenveld. Pan Scherm: Ribbon: Menu: Commandoregel: Sneltoets: Navigation Bar View > Navigate View > Pan > Realtime Pan P Nadat u het commando hebt geactiveerd, verandert de kruisdraad in een handje. Druk op de linkermuisknop en beweeg de muis over het scherm. De tekening zal in deze beweging meegaan. Sluit het commando Pan af door op Esc of Enter te drukken.

38 38 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT Zoom Extents Met het commando Zoom Extents maakt u de tekening beeldvullend. Auto- CAD zoekt naar de uiterste grenzen van wat u hebt getekend en plaatst deze zo groot mogelijk en gecentreerd op het scherm. Zoom Extents Scherm: Ribbon: Menu: Commandoregel: Sneltoets: Navigation Bar View > Navigate (zoom flyout) View > Zoom > Extents Zoom (kies E) Z + Enter + E + Enter Zoom Window Met het commando Zoom Window is het mogelijk een nauwkeurig aan te geven deel van de tekening te vergroten. U geeft in de tekening twee punten aan die samen de diagonaal van een rechthoek vormen. Het gedeelte van de tekening dat binnen deze rechthoek valt, wordt vervolgens beeldvullend en gecentreerd op het scherm weergegeven. Zoom Window Scherm: Ribbon: Menu: Commandoregel: Sneltoets: Navigation Bar View > Navigate (zoom flyout) View > Zoom > Window Zoom (kies W) Z+Enter + W+Enter Oefening 3.5 Zoom Window 1 Activeer Zoom Window. 2 Specify first corner: kies punt 1 en vervolgens punt 2. Het binnen de rechthoek vallende deel van de tekening komt groot in beeld (zie figuur 3.9). 3 Klik op Zoom Extents, zodat u weer de gehele tekening ziet Zoom Previous Zoom Previous herstelt de vorige weergave. Net als met het commando Undo kunt u steeds weer een stap teruggaan. Zoom Previous Scherm: Ribbon: Menu: Commandoregel: Sneltoets: Navigation Bar View > Navigate (zoom flyout) View > Zoom > Previous Zoom (kies P) Z + Enter + P + Enter

39 3 Overzicht in tekeningen 39 Figuur Zoom Realtime Het commando Zoom Realtime stelt u in staat traploos in of uit te zoomen op uw tekening. Zoom Realtime Scherm: Ribbon: Menu: Commandoregel: Sneltoets: Navigation Bar View > Navigate (zoom flyout) View > Zoom > Realtime Zoom (kies default met Enter) Z (kies default met Enter) Nadat u het commando hebt geactiveerd, verandert de kruisdraad in een vergrootglas. Druk op de linkermuisknop en beweeg de muis verticaal over het scherm. Beweegt u de muis naar boven, dan zoomt u in. Beweegt u naar beneden, dan zoomt u uit. Sluit het commando Zoom Realtime af door op Esc of Enter te drukken Zoom All Het commando Zoom All is vergelijkbaar met het commando Zoom Extents. Dit commando zoomt echter niet alleen naar de uiterste grenzen van wat u hebt getekend, maar ook naar de ingestelde begrenzing van de tekening, de zogenoemde limieten.

40 40 Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 Zoom All Scherm: Ribbon: Menu: Commandoregel: Sneltoets: Navigation Bar View > Navigate (zoom flyout) View > Zoom > All Zoom (kies A) Z+Enter + A+Enter Zoom Object Zoals de naam al aangeeft, kunt u met Zoom Object inzoomen op een of meer specifieke objecten. Nadat u het commando hebt gegeven, vraagt AutoCAD u de objecten te selecteren. Maak een selectie en bevestig de selectie met Enter. De geselecteerde objecten worden vervolgens beeldvullend en gecentreerd op het scherm weergegeven. Zoom Object Scherm: Ribbon: Menu: Commandoregel: Sneltoets: Navigation Bar View > Navigate (zoom flyout) View > Zoom > Object Zoom (kies O) Z + Enter + O + Enter Zoom In Zoom In zoomt stapsgewijs in op de tekening. Dit commando is vergelijkbaar met het muiswiel. Zoom In Scherm: Ribbon: Menu: Navigation Bar View > Navigate (zoom flyout) View > Zoom > In Zoom Out Zoom Out zoomt stapsgewijs uit. Dit commando is vergelijkbaar met het muiswiel. Zoom Out Scherm: Ribbon: Menu: Navigation Bar View > Navigate (zoom flyout) View > Zoom > Out

41 3 Overzicht in tekeningen Tot besluit Zoomcommando s zijn transparante commando s. Dit houdt in dat u deze commando s kunt activeren terwijl u met een ander commando bezig bent. Wilt u bijvoorbeeld een lijn tekenen tussen twee punten die buiten beeld liggen, dan kunt u nadat u het lijncommando hebt gestart alsnog een van de zoomcommando s gebruiken. U voert de zoomactie uit en gaat vervolgens verder met het lijncommando. In sommige gevallen zal dit echter niet werken. Het programma houdt maar een beperkt deel van de tekening dat buiten beeld valt in het werkgeheugen. Indien u een zoomcommando activeert dat verdergaat dan dat deel van de tekening dat is opgeslagen, zal AutoCAD aangeven dat de tekening eerst geregenereerd moet worden. Mocht dit gebeuren, breek dan het actieve commando af en geef het commando Zoom All of Zoom Extents. Na deze commando s regenereert AutoCAD automatisch de tekening. Hierna kunt u weer verdergaan. 3.5 Samenvatting Een duidelijk beeld op de tekening houden is van groot belang om fouten te voorkomen. Zoom daarom goed in op details, maar bekijk af en toe ook eens de hele tekening om het overzicht te bewaren. De belangrijkste punten van dit hoofdstuk:

42 De basis voor uw succes! Als beginnend gebruiker maakt u in deze basiscursus kennis met AutoCAD 2012 en AutoCAD LT AutoCAD is een van de meest gebruikte technische tekenprogramma s. In deze Basiscursus leert u aan de hand van voorbeelden, illustraties en oefeningen stapsgewijs hoe u basisvormen als lijnen en cirkels op maat in de tekening plaatst of construeert. Met behulp van de vele bewerkingscommando s verplaatst, kopieert, roteert, knipt en verlengt u deze objecten tot complete tekeningen. Door middel van lagen en het gebruik van verschillende kleuren, lijntypes en lijndiktes brengt u structuur in uw tekeningen. Ook het plaatsen van arceringen, teksten, tabellen en maatlijnen ontbreekt natuurlijk niet! Afsluitend leert u verschillende manieren om de tekening af te drukken of om te zetten naar een pdf. U leert vanaf het begin AutoCAD in te stellen en aan te passen aan uw wensen. Alle basisvaardigheden worden stapsgewijs op een begrijpelijke manier uitgelegd en aangevuld met oefeningen, zodat u snel leert wat u in de dagelijkse praktijk nodig hebt! Harold Weistra werkt al meer dan 20 jaar met AutoCAD en is AutoCADtrainer en consultant. Hij is een Autodesk Authorized Author en Autodesk Approved Instructor

AUTOCAD UTOCAD OVER DE AUTEUR 978 94 6245 078 3 991

AUTOCAD UTOCAD OVER DE AUTEUR 978 94 6245 078 3 991 HAROLD WEISTRA Harold Weistra Basiscursus AutoCAD 2015 en LT 2015 Meer informatie over deze en andere uitgaven kunt u verkrijgen bij: BIM Media B.V. Postbus 16262, 2500 BG Den Haag tel.: (070) 304 67 77

Nadere informatie

1. Kennismaken met Impress

1. Kennismaken met Impress 1. Kennismaken met Impress In deze module leert u: 1 Wat Impress is; 2 Impress starten; 3 Een nieuwe presentatie maken; 4 Instellingen van Impress wijzigen; 5 Opslaan en openen. 1 Wat is Impress? OpenOffice.org

Nadere informatie

Kennismaking. Versies. Text. Graph: Word Logo voorbeelden verschillende versies. Werkomgeving

Kennismaking. Versies. Text. Graph: Word Logo voorbeelden verschillende versies. Werkomgeving Kennismaking Word is een tekstverwerkingsprogramma. U kunt er teksten mee maken, zoals brieven, artikelen en verslagen. U kunt ook grafieken, lijsten en afbeeldingen toevoegen en tabellen maken. Zodra

Nadere informatie

Microsoft Word Kennismaken

Microsoft Word Kennismaken Microsoft Word 2013 Kennismaken Inleiding Microsoft Word is het meest gebruikte tekstverwerkingsprogramma ter wereld. De mogelijkheden die Word biedt zijn talrijk, maar als je nog nooit met Word gewerkt

Nadere informatie

Quick Access-werkbalk

Quick Access-werkbalk 1 Starten met AutoCAD 9 Figuur 1.4 Quick Access-werkbalk Naast het menu vindt u de Quick Access-werkbalk. Hierin staan de meest voorkomende algemene commando s zoals: Nieuw, Openen, Opslaan, Afdrukken

Nadere informatie

6. Tekst verwijderen en verplaatsen

6. Tekst verwijderen en verplaatsen 6. Tekst verwijderen en verplaatsen In deze module leert u: een stuk tekst selecteren een stuk tekst verwijderen; acties ongedaan maken en opnieuw doen; een stuk tekst vervangen; een stuk tekst verplaatsen;

Nadere informatie

ACADEMIC SERVICE. AutoCAD2012 enlt 2012 HAROLD WEISTRA

ACADEMIC SERVICE. AutoCAD2012 enlt 2012 HAROLD WEISTRA ACADEMIC SERVICE AutoCAD2012 enlt 2012 HAROLD WEISTRA Basiscursus AutoCAD 2012 en LT 2012 Basiscursussen verschenen bij Academic Service: Basiscursus Access 2010 Basiscursus Access 2007 Basiscursus Access

Nadere informatie

Microsoft Word 365. Kennismaken AAN DE SLAG MET DIGITALE VAARDIGHEDEN TRAINING: MICROSOFT WORD 365

Microsoft Word 365. Kennismaken AAN DE SLAG MET DIGITALE VAARDIGHEDEN TRAINING: MICROSOFT WORD 365 Microsoft Word 365 Kennismaken Inleiding Microsoft Word is het meest gebruikte tekstverwerkingsprogramma ter wereld. De mogelijkheden die Word biedt zijn talrijk, maar als je nog nooit met Word gewerkt

Nadere informatie

Symbol for Windows BlissEditor

Symbol for Windows BlissEditor Handicom Symbol for Windows BlissEditor ( Versie 4 ) Handicom, 2006, Nederland Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Schermopbouw van de Bliss Editor...3 2.1 Werkbalk... 3 2.2 Matrix... 4 2.3 Palet met basisvormen,

Nadere informatie

INSTRUCT Samenvatting Basis Word 2010, H1 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1

INSTRUCT Samenvatting Basis Word 2010, H1 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Word opstarten en afsluiten WORD kan opgestart worden via de startknop en de snelkoppeling in de lijst die boven de startknop staat: WORD kan ook worden opgestart via menu Start,

Nadere informatie

MEEST GESTELDE VRAGEN

MEEST GESTELDE VRAGEN MEEST GESTELDE VRAGEN MC Start software Versie 13.0 Juni 2019 Kantoor MOUS Software B.V. Postbus 42 7040 AA s-heerenberg Tel: 0314 665385 www.moussoftware.com Meest Gestelde Vragen 2 Inhoudsopgave Meest

Nadere informatie

Handicom. Symbol for Windows. Image Manager. (Versie 4) Handicom, 2011, Nederland

Handicom. Symbol for Windows. Image Manager. (Versie 4) Handicom, 2011, Nederland Handicom Symbol for Windows Image Manager (Versie 4) Handicom, 2011, Nederland Inhoud Inleiding... 2 1. Image Manager hoofdscherm...3 1.1 Onderdelen van het venster...3 1.2 Het scherm veranderen...3 1.2.1

Nadere informatie

INSTRUCT Samenvatting Basis Word 2007, H1 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1

INSTRUCT Samenvatting Basis Word 2007, H1 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Word opstarten WORD kan worden opgestart via menu Start, Alle Programma s, Microsoft Office, Microsoft Office WORD 2007. Soms staat er op het bureaublad een snelkoppeling naar

Nadere informatie

Deel 1: PowerPoint Basis

Deel 1: PowerPoint Basis Deel 1: PowerPoint Basis De mogelijkheden van PowerPoint als ondersteunend middel voor een gedifferentieerde begeleiding van leerlingen met beperkingen. CNO Universiteit Antwerpen 1 Deel 1 PowerPoint Basis

Nadere informatie

AUTOCAD UTOCAD OVER DE AUTEUR 978 94 6245 133 9 991

AUTOCAD UTOCAD OVER DE AUTEUR 978 94 6245 133 9 991 HAROLD WEISTRA Basiscursus AutoCAD 2016 en LT 2016 Basiscursussen verschenen bij Academic Service: Basiscursus Access 2010 Basiscursus Access 2007 Basiscursus Access 2003 Basiscursus Apps ontwikkelen Basiscursus

Nadere informatie

www.seniorencomputerlessen.nl 199 Kruidvat

www.seniorencomputerlessen.nl 199 Kruidvat www.seniorencomputerlessen.nl 199 Kruidvat laatst gewijzigd 27 oktober 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek met software van Kruidvat. Deze cursus bestaat uit 5 delen. Deel 1 Foto's voor uw fotoboek

Nadere informatie

Basiscursus AutoCAD en AutoCAD LT

Basiscursus AutoCAD en AutoCAD LT Basiscursus AutoCAD en AutoCAD LT Eerder verschenen in deze reeks: Basiscursus Access 2010 Basiscursus Access 2007 Basiscursus Access 2003 Basiscursus Apps ontwikkelen Basiscursus ASP.NET Basiscursus AutoCAD

Nadere informatie

Titel: Workshop creatief met MS Word Auteur: Miriam Harreman / Jaar: 2009 Versie: Creative Commons Naamsvermelding & Gelijk

Titel: Workshop creatief met MS Word Auteur: Miriam Harreman /   Jaar: 2009 Versie: Creative Commons Naamsvermelding & Gelijk Versie: 1.0-1- Creative Commons Index INDEX... 2 INLEIDING... 3 INSTELLEN VAN DE PAGINA... 4 LIGGENDE KAART... 4 STAANDE KAART... 4 WERKRUIMTE... 4 WERKEN MET WORDART... 5 WORDART: WERKBALK... 5 WORDART:

Nadere informatie

Een nieuwe presentatie maak je met de sneltoets <Ctrl+N> of via het tabblad,. Vervolgens kies je Lege presentatie en klik je op de knop Maken.

Een nieuwe presentatie maak je met de sneltoets <Ctrl+N> of via het tabblad,. Vervolgens kies je Lege presentatie en klik je op de knop Maken. SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 PowerPoint opstarten en afsluiten POWERPOINT kan worden opgestart via. Als POWERPOINT al vaker is gestart kun je direct op Microsoft PowerPoint 2010 klikken. Typ anders in het

Nadere informatie

Microsoft WordPad Sinaleri Opleiding

Microsoft WordPad Sinaleri Opleiding Werken met WordPad WordPad is een zeer simpele tekstverwerker voor het schrijven en bewerken van tekstdocumenten. Het maakt standaard onderdeel uit van het Windows besturingssysteem van Microsoft. Voorwoord

Nadere informatie

Opstarten Word 2013 bij Windows 7 Opstarten Word 2016 bij Windows 10

Opstarten Word 2013 bij Windows 7 Opstarten Word 2016 bij Windows 10 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Word opstarten, verkennen en afsluiten WORD kan opgestart worden via de startknop en de snelkoppeling in de lijst die boven de startknop staat: Opstarten Word 2013 bij Windows

Nadere informatie

Microsoft Word Weergave

Microsoft Word Weergave Microsoft Word 2013 Weergave Inhoudsopgave 2. Weergave 2.1 Document openen en de cursor verplaatsen 2.2 Scrollbalk, weergaveknoppen en mini-werkbalk 2.3 Verborgen opmaakmarkeringen 2.4 Opslaan onder een

Nadere informatie

Microsoft Word 365. Weergave AAN DE SLAG MET DIGITALE VAARDIGHEDEN TRAINING: MICROSOFT WORD 365

Microsoft Word 365. Weergave AAN DE SLAG MET DIGITALE VAARDIGHEDEN TRAINING: MICROSOFT WORD 365 Microsoft Word 365 Weergave Inhoudsopgave 2. Weergave 2.1 Document openen en de cursor verplaatsen 2.2 Scrollbalk, weergaveknoppen en mini-werkbalk 2.3 Verborgen opmaakmarkeringen 2.4 Speciale lettertekens

Nadere informatie

196 CEWE *)zie einde les

196 CEWE *)zie einde les www.sencomp.nl 196 CEWE *)zie einde les laatst gewijzigd 29 oktober 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek met CEWE. Deze cursus bestaat uit 5 delen.indien u gekozen heeft voor Hema lees Hemafotoboek

Nadere informatie

MEEST GESTELDE VRAGEN

MEEST GESTELDE VRAGEN MEEST GESTELDE VRAGEN MC Next software Versie 9.00 September 2015 Kantoor MOUS Software b.v. De Zaale 11 5612 AJ Eindhoven Tel: +31 (0) 40 2851888 www.moussoftware.com Meest Gestelde Vragen 2 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Bestanden ordenen in Windows 10

Bestanden ordenen in Windows 10 Bestanden ordenen in Windows 10 Waar heb ik dat bestand ook al weer opgeslagen? Vraagt je jezelf dat ook regelmatig af, dan is het tijd om je bestanden te ordenen. Sla bestanden op in een map met een logische

Nadere informatie

Excel 2010, H1 HOOFDSTUK 1

Excel 2010, H1 HOOFDSTUK 1 HOOFDSTUK 1 Excel opstarten en afsluiten EXCEL kan worden opgestart via. Als EXCEL al vaker is gestart kun je direct op Microsoft Office EXCEL 2010 klikken. Typ anders in het zoekvak de eerste letters

Nadere informatie

Head Pilot v Gebruikershandleiding

Head Pilot v Gebruikershandleiding Head Pilot v1.1.3 Gebruikershandleiding Inhoud 1 Installatie... 4 2 Head Pilot Gebruiken... 7 2.2 Werkbalk presentatie... 7 2.3 Profielen beheren... 13 2.3.1 Maak een profiel... 13 2.3.2 Verwijder een

Nadere informatie

Tekenen met Floorplanner

Tekenen met Floorplanner Overzicht Het scherm 1. Zoom 2. Opslaan 3. Verdieping tab 4. Undo / Redo 5. Constructiemenu 6. Bibliotheek 7. Tekenvlak Eigenschappenmenu s De plattegrond wordt opgebouw uit verschillende elementen: ruimtes,

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1: Kennismaken met Word 2010 Hoofdstuk 2: Vensters en knoppen Hoofdstuk 3: Dialoogvensters en rechtermuisknop

INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1: Kennismaken met Word 2010 Hoofdstuk 2: Vensters en knoppen Hoofdstuk 3: Dialoogvensters en rechtermuisknop INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1: Kennismaken met Word 2010 2 Word activeren 3 Beginscherm en het lint 4 Meer elementen van het programmavenster 5 Een programma sluiten 6 Hoofdstuk 2: Vensters en knoppen 8 Het

Nadere informatie

Op het bureaublad staan pictogrammen. Via de pictogrammen kunnen programma s worden gestart en mappen en bestanden worden geopend.

Op het bureaublad staan pictogrammen. Via de pictogrammen kunnen programma s worden gestart en mappen en bestanden worden geopend. SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Aanmelden Als je de computer aanzet, wordt Windows opgestart. Windows is een besturingssysteem. Tijdens het opstarten kun je zien met welke versie van Windows 7 je werkt. Voordat

Nadere informatie

Medische Beelden Portaal AZ Sint-Lucas

Medische Beelden Portaal AZ Sint-Lucas Medische Beelden Portaal AZ Sint-Lucas Gebruikershandleiding Deze handleiding is van toepassing voor externe artsen en patiënten die aan de hand van referenties in het verslag een bepaald onderzoek willen

Nadere informatie

www.sencomp.nl 194 Aldi Windows Laatst gewijzigd 15 oktober 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek is Aldi. Deze cursus bestaat uit 5 delen.

www.sencomp.nl 194 Aldi Windows Laatst gewijzigd 15 oktober 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek is Aldi. Deze cursus bestaat uit 5 delen. www.sencomp.nl 194 Aldi Windows Laatst gewijzigd 15 oktober 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek is Aldi. Deze cursus bestaat uit 5 delen. Deel 1 Aldi printsoftware downloaden en installeren Deel

Nadere informatie

Met Office 2013 vertrouwd raken

Met Office 2013 vertrouwd raken Met Office 2013 vertrouwd raken 1 In dit hoofdstuk leer je hoe je DDe Office-omgeving verkent DDMet Office-bestanden werkt DDNiet-opgeslagen bestanden en versies herstelt DDe gebruikersinterface aanpast

Nadere informatie

Knippen en Plakken. Het verschil tussen knippen en kopiëren.

Knippen en Plakken. Het verschil tussen knippen en kopiëren. Knippen en Plakken. Knippen en plakken kunt u doen met zo ongeveer alles in de computer; van woorden, letters en zinnen binnen een tekstdocument tot foto s, bestanden en mappen op de harde schijf. Bij

Nadere informatie

Lijnen/randen en passe-partouts maken met Photoshop.

Lijnen/randen en passe-partouts maken met Photoshop. Lijnen/randen en passe-partouts maken met Photoshop. Les 1: Witte rand om de foto m.b.v. canvasgrootte. 1. Open de foto in Photoshop. 2. Klik in menu AFBEELDING op CANVASGROOTTE 3. Zorg dat in het vakje

Nadere informatie

Microsoft Office Tekstdocument alle systemen

Microsoft Office Tekstdocument alle systemen Microsoft Office Tekstdocument alle systemen Inleiding In deze les wordt het maken van een tekst document met gebruikmaking van Microsoft Office Word behandeld. (Het gaat hier om één van de oudere versies).

Nadere informatie

Aanvullende informatie voor Windows 8.1

Aanvullende informatie voor Windows 8.1 1 Aanvullende informatie voor Windows 8.1 Oktober 2013 is een update van het besturingssysteem Windows 8 verschenen: Windows 8.1. Ook daarna is er nog een aantal kleine updates verschenen. Deze updates

Nadere informatie

Handicom. Symbol for Windows. Image Manager. (Versie 3) Handicom, 2006, Nederland

Handicom. Symbol for Windows. Image Manager. (Versie 3) Handicom, 2006, Nederland Handicom Symbol for Windows Image Manager (Versie 3) Handicom, 2006, Nederland Inhoud 1. Image Manager hoofdscherm... 2 1.1 Onderdelen van het venster... 2 1.2 Het scherm veranderen... 2 1.3 Een andere

Nadere informatie

Aanvullende informatie voor Windows 8.1

Aanvullende informatie voor Windows 8.1 1 Aanvullende informatie voor Windows 8.1 Oktober 2013 is een update van het besturingssysteem Windows 8 verschenen: Windows 8.1. Ook daarna is er nog een aantal kleine updates verschenen. Deze updates

Nadere informatie

Windows 8, Windows 8.1, deel II

Windows 8, Windows 8.1, deel II Windows 8, Windows 8.1, deel II Opstarten op bureaublad Daar we toch de gewoonte hebben om via het bureaublad te werken, is het misschien handig om de PC te laten opstarten op het bureaublad in plaats

Nadere informatie

digitale ontwerp technieken SketchUp

digitale ontwerp technieken SketchUp L DOT digitale ontwerp technieken SketchUp SketchUp L 1.1 Inleiding Veel klanten van een tuinarchitect kunnen zich moeilijk verbeelden hoe de tuintekening van de architect er in werkelijkheid uit komt

Nadere informatie

PowerPoint Basis. PowerPoint openen. 1. Klik op Starten 2. Klik op Alle programma s 3. Klik op de map Microsoft Office

PowerPoint Basis. PowerPoint openen. 1. Klik op Starten 2. Klik op Alle programma s 3. Klik op de map Microsoft Office PowerPoint Basis PowerPoint openen 1. Klik op Starten 2. Klik op Alle programma s 3. Klik op de map Microsoft Office Klik op Microsoft PowerPoint 2010 Wacht nu tot het programma volledig is opgestart.

Nadere informatie

Beknopte handleiding Overhoor 4.0.3 NL (Efka-soft)

Beknopte handleiding Overhoor 4.0.3 NL (Efka-soft) Beknopte handleiding Overhoor 4.0.3 NL (Efka-soft) 1. Programma algemeen 1.1 Downloaden en installeren 1.2 Opstarten 1.3 Afsluiten 1.4 Verwijderen 2. Overhoorbestanden gebruiken 2.1 Nieuw bestand maken

Nadere informatie

HTA Software - Klachten Registratie Manager Gebruikershandleiding

HTA Software - Klachten Registratie Manager Gebruikershandleiding HTA Software - Klachten Registratie Manager Gebruikershandleiding Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Opstarten en inloggen, overzicht startscherm, uitleg symbolen Hoofdstuk 2: aanmaken relaties Hoofdstuk 1: Opstarten

Nadere informatie

Via het tabblad, kun je afdrukinstellingen aangeven:

Via het tabblad, kun je afdrukinstellingen aangeven: SAMENVATTING HOOFDSTUK 8 Afdrukken Via het tabblad, kun je afdrukinstellingen aangeven: Onder Instellingen kun je aangeven wat je wilt afdrukken: Bij Notitiepagina s wordt per pagina één dia afgedrukt.

Nadere informatie

Aan de slag met Word 2016? Ontdek de basisfuncties. Maak een nieuw document aan, typ teksten en maak het geheel vervolgens netjes op.

Aan de slag met Word 2016? Ontdek de basisfuncties. Maak een nieuw document aan, typ teksten en maak het geheel vervolgens netjes op. Word 2016 - basis Aan de slag met Word 2016? Ontdek de basisfuncties. Maak een nieuw document aan, typ teksten en maak het geheel vervolgens netjes op. Welke Word? Word 2016 is te koop als onderdeel van

Nadere informatie

AUTOCAD UTOCAD OVER DE AUTEUR

AUTOCAD UTOCAD OVER DE AUTEUR HAROLD WEISTRA Basiscursus AutoCAD 2016 en LT 2016 Basiscursussen verschenen bij Academic Service: Basiscursus Access 2010 Basiscursus Access 2007 Basiscursus Access 2003 Basiscursus Apps ontwikkelen Basiscursus

Nadere informatie

Informatie primaire cursus AutoCAD LT 2010

Informatie primaire cursus AutoCAD LT 2010 Informatie primaire cursus AutoCAD LT 2010 De volgende pagina s tonen een voorbeeld van DVDU cursusboek AutoCAD LT 2010. Het boek is uiteraard ook geschikt als basisboek voor de uitgebreide versie AutoCAD.

Nadere informatie

Snel op weg met Solid Edge ST5

Snel op weg met Solid Edge ST5 Snel op weg met Solid Edge ST5 Dit document helpt u, om na installatie van Solid Edge ST5, snel aan de slag te kunnen met de software. Beschreven staat welke instellingen u kunt aanpassen om een betere

Nadere informatie

HANDLEIDING VIEW DESKTOP. Handleiding VIEW Desktop. P. de Gooijer. Datum: 09-01-2013 Versie: 1.3

HANDLEIDING VIEW DESKTOP. Handleiding VIEW Desktop. P. de Gooijer. Datum: 09-01-2013 Versie: 1.3 HANDLEIDING VIEW DESKTOP Document: Auteur: Datum: 09-01-2013 Versie: 1.3 Handleiding VIEW Desktop M. Huibers P. de Gooijer Inleiding Het Hoornbeeck College en Van Lodenstein maakt gebruik van VMware View.

Nadere informatie

Video STEP 2 [ Totale speelduur: 6 min. en 50 sec. ]

Video STEP 2 [ Totale speelduur: 6 min. en 50 sec. ] Video STEP 2 [ Totale speelduur: 6 min. en 50 sec. ] Stap 2a [ 0.25 1.20 ] Teken 2 (verticale) stramienlijnen, één voor één (De 4 druppelvormige figuurtjes op het scherm geven de plaats aan van waaraf

Nadere informatie

De 20 handigste tips en trucs voor Windows 10

De 20 handigste tips en trucs voor Windows 10 De 20 handigste tips en trucs voor Windows 10 www.personalcomputercare.nl Menig computergebruiker werkt al jaren met Windows en gebruikt de pc misschien iedere dag wel even. Maar zelfs dat is veelal niet

Nadere informatie

INRICHTEN VAN DAXIS CLOUD

INRICHTEN VAN DAXIS CLOUD INRICHTEN VAN DAXIS CLOUD Dit is een handleiding over het inrichten van de Daxis Cloud, waarin enkele onderdelen voor het personaliseren worden behandeld. Inhoud 1. Inleiding... 2 2. De metro-omgeving...

Nadere informatie

Handleiding IrfanView. IrfanView is een applicatie om grafische bestanden te bekijken, te bewerken en opnieuw op te slaan.

Handleiding IrfanView. IrfanView is een applicatie om grafische bestanden te bekijken, te bewerken en opnieuw op te slaan. Handleiding IrfanView IrfanView is een applicatie om grafische bestanden te bekijken, te bewerken en opnieuw op te slaan. Start IrfanView door te klikken op Start -> Programs -> IrfanView Met IrfanView

Nadere informatie

Les19 Schaaktornooi (les Greenstuff)

Les19 Schaaktornooi (les Greenstuff) Les19 Schaaktornooi (les Greenstuff) Beginfoto Bijsnijden 1) Open de afbeelding les19 Schaakbord.jpg en snij de foto bij zodat het bovenste donker groene deel wat verdwijnt. (Gereedschap Uitsnijden, in

Nadere informatie

Inhoudsopgave Voorwoord 7 Nieuwsbrief 7 Introductie Visual Steps 8 Wat heeft u nodig 8 Hoe werkt u met dit boek? 10 De website bij het boek

Inhoudsopgave Voorwoord 7 Nieuwsbrief 7 Introductie Visual Steps 8 Wat heeft u nodig 8 Hoe werkt u met dit boek? 10 De website bij het boek Inhoudsopgave Voorwoord... 7 Nieuwsbrief... 7 Introductie Visual Steps... 8 Wat heeft u nodig... 8 Hoe werkt u met dit boek?... 10 De website bij het boek... 11 De schermafbeeldingen... 11 1. Starten met

Nadere informatie

Elementen bewerken. Rev 00

Elementen bewerken. Rev 00 Rev 00 I N H O U D S O P G A V E 1 INLEIDING... 1 2 ELEMENTEN SELECTEREN... 1 2.1 Meerdere individuele elementen selecteren... 1 2.2 Een bereik van elementen selecteren... 1 2.3 Een bereik via het toetsenbord

Nadere informatie

Migreren naar Access 2010

Migreren naar Access 2010 In deze handleiding Het uiterlijk van Microsoft Access 2010 verschilt aanzienlijk van Access 2003. Daarom hebben we deze handleiding gemaakt, zodat u niet te veel tijd hoeft te besteden aan het leren werken

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Het Excel Dashboard* 2010

Hoofdstuk 1: Het Excel Dashboard* 2010 Hoofdstuk 1: Het Excel Dashboard* 2010 1.0 Introductie Excel helpt om data beter te begrijpen door het in cellen (die rijen en kolommen vormen) in te delen en formules te gebruiken om relevante berekeningen

Nadere informatie

Beschrijvings SW gebruikers handleiding (V1.1) Voor Apple Macintosh computers Voor Macintosh Computer

Beschrijvings SW gebruikers handleiding (V1.1) Voor Apple Macintosh computers Voor Macintosh Computer Annotation SW User s Guide Beschrijvings SW gebruikers handleiding (V1.1) Voor Apple Macintosh computers Voor Macintosh Computer 2011. 5 PenAndFree Co.,Ltd 0 Deze handleiding beschrijft alle functies die

Nadere informatie

Microsoft Outlook Je weg vinden in Outlook

Microsoft Outlook Je weg vinden in Outlook Microsoft Outlook 2016 Je weg vinden in Outlook Inleiding Outlook is het e-mailprogramma van Microsoft. Naast e-mail kun je binnen Outlook je agenda beheren en een takenlijst maken. In deze module nemen

Nadere informatie

13 tips tegen een trage PC. Een trage PC, wat zijn de mogelijkheden om dit te voorkomen of te verhelpen: 1.Taakbeheer.

13 tips tegen een trage PC. Een trage PC, wat zijn de mogelijkheden om dit te voorkomen of te verhelpen: 1.Taakbeheer. 13 tips tegen een trage PC. Een trage PC, wat zijn de mogelijkheden om dit te voorkomen of te verhelpen: 1.Taakbeheer. Houd de Ctrl-toets en de Shift-toets beide ingedrukt en tik met je vinger op de Esc-toets.

Nadere informatie

Bijlage bij Getting Started Guide International English Edition

Bijlage bij Getting Started Guide International English Edition Bijlage bij Getting Started Guide International English Edition Chapter 3: Aan de slag met Inspiration, een beginnersles Deze beginnersles is een goed startpunt voor het leren gebruiken van Inspiration.

Nadere informatie

Het maken, plaatsen en beheren van symbolen (blocks) In deze beschrijving zijn de afbeeldingen uit de windows versie van AutoCad 2013

Het maken, plaatsen en beheren van symbolen (blocks) In deze beschrijving zijn de afbeeldingen uit de windows versie van AutoCad 2013 Symbolen in AutoCad Het maken, plaatsen en beheren van symbolen (blocks) In deze beschrijving zijn de afbeeldingen uit de windows versie van AutoCad 2013 Introductie In AutoCad is het mogelijk om veelgebruikte

Nadere informatie

Handleiding Word de graad

Handleiding Word de graad Handleiding Word 2010 3de graad Inhoudsopgave Regelafstand 3 Knippen 3 Kopiëren 5 Plakken 6 Tabs 7 Pagina-instellingen 9 Opsommingstekens en nummeringen 12 Kopteksten en voetteksten 14 Paginanummering

Nadere informatie

Ook op internet wordt gebruik gemaakt van databases, zoals bij Marktplaats en Hyves.

Ook op internet wordt gebruik gemaakt van databases, zoals bij Marktplaats en Hyves. SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Databases Databases worden veel gebruikt. Er worden miljoenen gegevens in opgeslagen, bijvoorbeeld door de overheid, banken, verzekeringsmaatschappijen, boekingssystemen van vliegtuigmaatschappijen,

Nadere informatie

MS PowerPoint Les 2. Wanneer we niet te veel tijd willen steken in de opmaak van onze presentatie, kunnen we gebruik maken van sjablonen.

MS PowerPoint Les 2. Wanneer we niet te veel tijd willen steken in de opmaak van onze presentatie, kunnen we gebruik maken van sjablonen. MS PowerPoint Les 2 Sjablonen (Templates) Wanneer we niet te veel tijd willen steken in de opmaak van onze presentatie, kunnen we gebruik maken van sjablonen. In PowerPoint beschikken we over honderden

Nadere informatie

Office LibreOffice Tekstdocument gebruiken

Office LibreOffice Tekstdocument gebruiken offfice_libreoffice_tekstdocument_gebruiken/05-03-15/pag 1/6 Office LibreOffice Tekstdocument gebruiken vooral Als een tekstdocument ook zal worden gebruikt op een computer zonder LibreOffice dan kan dit

Nadere informatie

::INLEIDING U LEERT IN DEZE LES:

::INLEIDING U LEERT IN DEZE LES: ::INLEIDING U LEERT IN DEZE LES: Werken met muis en toetsenbord. De contextmenu s gebruiken. Software automatisch laten updaten. Een reservekopie van het systeem maken. 2 ::01 INLEIDING Wie vandaag een

Nadere informatie

www.seniorencomputerlessen.nl 198 Fotogoed

www.seniorencomputerlessen.nl 198 Fotogoed www.seniorencomputerlessen.nl 198 Fotogoed Laatst gewijzigd 22 september 2012 Uw keuze voor het maken van een fotoboek is Fotogoed. Deze cursus bestaat uit 5 delen. Deel 1 Fotogoed Designer downloaden

Nadere informatie

Contents. GfK Internet Monitor v3 1

Contents. GfK Internet Monitor v3 1 Contents Handleiding GfK Internet Monitor versie 15.4... 2 Deel 1 (Installatie voor alle Windows versies)... 3 Deel 2 (Inschakelen op alle browsers)... 6 Deel 3 (Pauzeknop)... 8 Deel 4 (Inschakelen extensie

Nadere informatie

Werkbalk Snelle toegang Titelbalk. Tabbladen

Werkbalk Snelle toegang Titelbalk. Tabbladen SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 PowerPoint verkennen POWERPOINT kan worden opgestart via. Als POWERPOINT al vaker is gestart kun je direct op Microsoft PowerPoint 2010 in het menu Start klikken. Typ anders in

Nadere informatie

Via de het tabblad Bestand kun je bijvoorbeeld een nieuwe werkmap maken, werkmappen openen, opslaan en afdrukken.

Via de het tabblad Bestand kun je bijvoorbeeld een nieuwe werkmap maken, werkmappen openen, opslaan en afdrukken. SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Excel opstarten, verkennen en afsluiten EXCEL kan bijvoorbeeld worden opgestart via de snelkoppeling naar EXCEL op het bureaublad, als deze er is, of via of. Als EXCEL al vaker

Nadere informatie

Afbeeldingen Module 11

Afbeeldingen Module 11 11. Afbeeldingen Er zijn veel manieren waarop u een afbeelding in kunt voegen in een tekst. U kunt bijvoorbeeld plaatjes die met een ander programma zijn gemaakt in uw documenten opnemen. Zo kunt u met

Nadere informatie

Handleiding XML Leesprogramma versie 2.1, juli 2006

Handleiding XML Leesprogramma versie 2.1, juli 2006 Handleiding XML Leesprogramma versie 2.1, juli 2006 Een uitgave van Dedicon Postbus 24 5360 AA GRAVE Tel.: (0486) 486 486 Fax: (0486) 476 535 E-mail: abonnee@dedicon.nl 1 Inhoudsopgave 1.1 De-installatie...

Nadere informatie

4. Documentweergave kiezen 5. Afbeeldingen 6. Tabellen 113 Computergids Word 2019, 2016 en Office 365

4. Documentweergave kiezen 5. Afbeeldingen 6. Tabellen 113 Computergids Word 2019, 2016 en Office 365 Inhoudsopgave Voorwoord... 7 Nieuwsbrief... 7 De website bij het boek... 7 Introductie Visual Steps... 8 Wat heeft u nodig?... 8 Uw voorkennis... 9 Bonushoofdstukken... 9 Hoe werkt u met dit boek?... 10

Nadere informatie

Microsoft PowerPoint Je weg vinden in PowerPoint

Microsoft PowerPoint Je weg vinden in PowerPoint Microsoft PowerPoint 2016 Je weg vinden in PowerPoint Inleiding PowerPoint is het programma van Microsoft waarmee je presentaties kunt maken. In deze module nemen we je mee in de wereld van PowerPoint

Nadere informatie

De tekstverwerker. Afb. 1 de tekstverwerker

De tekstverwerker. Afb. 1 de tekstverwerker De tekstverwerker De tekstverwerker is een module die u bij het vullen van uw website veel zult gebruiken. Naast de module tekst maken onder andere de modules Aankondigingen en Events ook gebruik van de

Nadere informatie

Les 2 De basis (deel 1)

Les 2 De basis (deel 1) Les 2 De basis (deel 1) 2.1 Eigenschappen Beeldscherm In Windows XP is het makkelijk de eigenschappen van het beeldscherm te wijzigen. Om dit te doen rechtsklikken we op een lege plaats in het bureaublad,

Nadere informatie

13. Symbool-, Lijnstijlbibliotheek (Resource Editor)... 1

13. Symbool-, Lijnstijlbibliotheek (Resource Editor)... 1 13. Symbool-, Lijnstijlbibliotheek 13. Symbool-, Lijnstijlbibliotheek (Resource Editor)... 1 13.1. Inleiding...1 13.2. Icoonomschrijving...2 13.3. Menu Bestand...3 13.3.1. Nieuwe Bibliotheek maken... 3

Nadere informatie

Afdrukken in Calc Module 7

Afdrukken in Calc Module 7 7. Afdrukken in Calc In deze module leert u een aantal opties die u kunt toepassen bij het afdrukken van Calc-bestanden. Achtereenvolgens worden behandeld: Afdrukken van werkbladen Marges Gedeeltelijk

Nadere informatie

Windows 7. Inleiding. Zoekvenster

Windows 7. Inleiding. Zoekvenster Windows 7 Inleiding Windows 7 is het meest recente besturingssysteem van Microsoft. In dit arrangement worden zaken uitgelegd die nieuw zijn in dit besturingssysteem of die ervoor kunnen zorgen dat je

Nadere informatie

INSTRUCT Samenvatting Basis PowerPoint 2013/2016, H1 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1. PowerPoint opstarten, verkennen en afsluiten

INSTRUCT Samenvatting Basis PowerPoint 2013/2016, H1 SAMENVATTING HOOFDSTUK 1. PowerPoint opstarten, verkennen en afsluiten SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 PowerPoint opstarten, verkennen en afsluiten PowerPoint opstarten POWERPOINT kan bijvoorbeeld worden opgestart via een snelkoppeling op het bureaublad. Presentaties openen en het

Nadere informatie

Technical Design Office. AutoCAD. Basiscursus AutoCAD 2D. Kris Van der Biest. Technical Design Office

Technical Design Office. AutoCAD. Basiscursus AutoCAD 2D. Kris Van der Biest. Technical Design Office Technical Design Office Sterk in tekenwerk 3D-printservice AutoCAD 2D Basiscursus AutoCAD 2D Kris Van der Biest Technical Design Office www.td-office.be info@td-office.be 5. Positioneren van tekenelementen

Nadere informatie

De Verkenner heeft bij de meeste mensen een vast plekje op de Taakbalk, rechts van de

De Verkenner heeft bij de meeste mensen een vast plekje op de Taakbalk, rechts van de De Verkenner (Windows 10) Via de Verkenner zoekt en opent u de bestanden op de computer. Weet hoe het programma werkt en u houdt gemakkelijk orde in uw bestanden. De Verkenner In de Windows Verkenner ziet

Nadere informatie

Sjablonen aanmaken, formulieren aanmaken, macro s maken, menubalk aanpassen.

Sjablonen aanmaken, formulieren aanmaken, macro s maken, menubalk aanpassen. Tips en trucs, zoals o.m.: Sjablonen aanmaken, formulieren aanmaken, macro s maken, menubalk aanpassen. door Gerrit Tiemens, HCC afdeling Arnhem, Medewerker locatie Arnhem Zevenaar, 9 november 2003 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Informatie gebruik Digi Bord

Informatie gebruik Digi Bord Informatie gebruik Digi Bord Aan de slag Schakel de pc en de beamer aan en het bord is te gebruiken. Het bord hoeft u niet apart aan te zetten. De pen is nu alleen te gebruiken als muis. Beamer De beamer

Nadere informatie

Internet Explorer 7 (IE7)

Internet Explorer 7 (IE7) Internet Explorer 7 (IE7) 1. HET VENSTER Het venster van Internet Explorer 7 ziet er als volgt uit: Het venster bestaat uit volgende onderdelen: De knoppen Volgende en Vorige. Adresbalk hierin vullen we

Nadere informatie

PowerPoint 2010: rondleiding (deel 1)

PowerPoint 2010: rondleiding (deel 1) PowerPoint 2010: rondleiding (deel 1) Met PowerPoint kan men voorstellingen maken door middel van dia's die zijn gevuld met teksten, afbeeldingen, films, grafieken en geluiden. PowerPoint is een uitstekend

Nadere informatie

23. Standaardbrieven (MailMerge)

23. Standaardbrieven (MailMerge) 23. Standaardbrieven (MailMerge) In deze module leert u: 1. Wat een standaardbrief is. 2. Hoe u een standaardbrief maakt. 3. Hoe u een adressenbestand kunt koppelen aan een standaardbrief. 4. Hoe u een

Nadere informatie

Installatie en gebruik muziekprogramma NoteWorthy Composer

Installatie en gebruik muziekprogramma NoteWorthy Composer Installatie en gebruik muziekprogramma NoteWorthy Composer Installatie Onder de link NWC downloaden staat een programma nwcsetup.exe. Dit programma moet geinstalleerd worden op de eigen computer. Ga hiervoor

Nadere informatie

Stappenplan Presentatie maken - 2

Stappenplan Presentatie maken - 2 WAT IS PREZI? Je kunt op verschillende manieren een presentatie maken, onder andere met de tool Prezi. Je kunt theorie weergeven en afbeeldingen en filmpjes toevoegen. Je kunt inzoomen en draaien. Een

Nadere informatie

1. Kennismaken met Windows 10

1. Kennismaken met Windows 10 13 1. Kennismaken met Windows 10 Net als in bijna alle versies van Windows is in Windows 10 het bureaublad het beginscherm voor het werken op uw pc. Compleet met het populaire menu Start (ook wel startmenu

Nadere informatie

2. Albelli Fotoboeken gebruiken

2. Albelli Fotoboeken gebruiken 19 2. Albelli Fotoboeken gebruiken Albelli Fotoboeken is een gebruiksvriendelijk programma waarmee u gemakkelijk foto s en tekst aan uw boek kunt toevoegen. In dit hoofdstuk leert u de basishandelingen

Nadere informatie

Aan de slag met Windows 10

Aan de slag met Windows 10 Aan de slag met Windows 10 Titel Aan de slag met Windows 10 Eerste druk December 2017 De module Aan de slag met Windows 10 is een onderdeel van de WERK-portal.nl. De WERK-portal.nl is een product van SBCM

Nadere informatie

Deel 5: PowerPoint Scannend

Deel 5: PowerPoint Scannend Deel 5: PowerPoint Scannend De mogelijkheden van PowerPoint als ondersteunend middel voor een gedifferentieerde begeleiding van leerlingen met beperkingen. CNO Universiteit Antwerpen 1 Deel 5 PowerPoint

Nadere informatie

Om paint te openen volgen we dezelfde weg als bij de rekenmachine:

Om paint te openen volgen we dezelfde weg als bij de rekenmachine: Paint is een éénvoudig tekenprogramma. Vele functies hiervan komen later terug bij diverse foto- en tekenprogramma s. Om paint te openen volgen we dezelfde weg als bij de rekenmachine: rechtbovenaan zoeken

Nadere informatie