Duurzaamheid en klimaatrisico s
|
|
- Hugo Boer
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Duurzaamheid en klimaatrisico s De rol van de financiële sector en de toezichthouder Henk Jan Reinders Amsterdam, 20 september 2018
2 Inleiding Agenda voor de presentatie DNB en duurzaamheid Klimaatrisico s Vervolgstappen 2
3 DNB en duurzaamheid De Nederlandsche Bank verankert duurzaamheid in haar kerntaken met een focus op duurzame financiering en klimaatrisico s Wat doet DNB Missie DNB is een onafhankelijke centrale bank, toezichthouder op banken, verzekeraars en pensioenfondsen alsook de nationale resolutieautoriteit DNB zet zich in voor financiële stabiliteit en draagt daarmee bij aan duurzame welvaart Risico s Vanuit het toezicht van DNB is er aandacht voor duurzaamheidsrisico s en in het bijzonder de risico s gerelateerd aan klimaatverandering en de energietransitie 3
4 DNB en duurzaamheid De Nederlandsche Bank verankert duurzaamheid in haar kerntaken met een focus op duurzame financiering en klimaatrisico s Duurzame financiering Onderzoek naar duurzaam beleggen in de pensioensector Nationaal platform voor duurzame financiering Voorzitter van het Central Banks and Supervisors Network for Greening the Financial System (NGFS), Lid van het Sustainable Insurance Forum (SIF) DNB zet zich in voor financiële stabiliteit en draagt daarmee bij aan duurzame welvaart Klimaatrisico s Onderzoek naar klimaatgerelateerde financiële risico s voor de Nederlandse financiële sector. Ontwikkelen en uitvoeren van klimaatstresstesten Verankeren van klimaatrisico s in de toezichtaanpak 4
5 Klimaatrisico s Radicale transitie kan economie hard raken, maar maken we deze niet dan zijn de gevolgen mogelijk nog groter Voornamelijk fysieke risico s Voornamelijk transitierisico s Bron PBL 5
6 Klimaatrisico s In ons onderzoek hebben we een aantal deepdives gemaakt op voor Nederland relevante klimaatrisico s Fysieke risico s Transitierisico s Schadeverzekeraars CO2-intensieve activa Overstromingsrisico Groene financiering 6
7 Transitierisico s CO2-intensieve activa De Nederlandse financiële sector heeft aanzienlijke blootstellingen op CO2-intensieve sectoren Blootstellingen ten opzichte van totale activa Blootstellingen opgesplitst naar sector en type activa % verandering t.o.v. 15 Banken 1898 mld Fossiel 2,6% Fossiele brandstoffen Energie opwekking 12,0 mld 48,9 mld Basisindustrie 30,1 mld +4 CO 2 -intensief 8,4% Transport Landbouw 42,6 mld 75,5 mld Verzekeraars 800 mld Fossiel 1,2% Fossiele brandstoffen Energie opwekking Basisindustrie 10,2 mld 10,7 mld 6,3 mld CO 2 -intensief 3,3% Transport Landbouw 3,8 mld 5,3 mld Pensioenfondsen 790 mld Fossiel 5,5% Fossiele brandstoffen Energie opwekking Basisindustrie 18 mld 17,8 mld 43,7 mld CO 2 -intensief 6,9% Transport Landbouw 10,1 mld 8,3 mld % 1% 2% 3% 4% 5% 6% Blootstellingen (in % totale activa) Leningen Obligaties Aandelen Grondstoffen Overige 7
8 Transitierisico s CO2-intensieve activa Sectorspecifieke wetgeving krijg vorm, waaronder energie label standaarden voor vastgoed Labeldistributie commercieel vastgoed leningen en beleggingen in Nederland
9 Klimaatrisico s DNB maakt zich sterk voor het beter laten beprijzen en beheersen van relevante klimaatrisico s door de Nederlandse financiële sector Marktpartijen Financiële instellingen moeten meer rekening houden met klimaatrisico s en de voor hun relevante risicogebieden in kaart hebben. o Integreer meer forward looking elementen in risicomanagement o Verzekeraars moeten meer aandacht hebben voor mogelijke klimaattrends in catastrofe modellen. Beleidsmakers DNB vindt het belangrijk dat beleidsmakers rekening houden met financiële stabiliteit in klimaatbeleid o Tijdige start en geleidelijke transitie o Aansturen op transparantie van klimaatdata o Niet morrelen aan toezichtkaders Toezichthouders DNB gaat klimaatrisico s verder verankeren in haar toezichtaanpak o Toezichtgesprek o Stresstesten o Kennisopbouw 9
10 Dank voor uw aandacht 10
Wat wordt onder klimaatrisico s verstaan en hoe kunnen deze de beleggingsportefeuille
Wat wordt onder klimaatrisico s verstaan en hoe kunnen deze de beleggingsportefeuille beïnvloeden? Jeroen Veenstra 21 juni 2018 IORP II: Ontwikkeling pensioenwetgeving Ontwikkeling pensioenwetgeving staat
Nadere informatieClima V en Stresstest Schade. Gerlof Wiersma en Michiel van Dellen Verzekeringsmiddag Bussum, 25 april 2018
Clima V en Stresstest Schade Gerlof Wiersma en Michiel van Dellen Verzekeringsmiddag Bussum, 25 april 2018 Agenda Klimaatrisico s voor schadeverzekeraars (Gerlof Wiersma) Verder kijken dan je SCR lang
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 7 februari 2017 Betreft Beantwoording
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 32 013 Toekomst financiële sector 32 813 Kabinetsaanpak Klimaatbeleid op weg naar 2020 Nr. 129 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN Aan de Voorzitter
Nadere informatieSpeech van Frank Elderson bij FAN Fase II Congres, 5 juli 2016
Speech van Frank Elderson bij FAN Fase II Congres, 5 juli 2016 Hoofdkantoor PricewaterhouseCoopers Amsterdam Het onderwijs speelt een cruciale rol in het streven om duurzaamheid in het DNA van financials
Nadere informatieDuurzaamheid & strategische asset allocatie
Duurzaamheid & strategische asset allocatie Seminar Frank Wagemans Vereniging van beleggers voor duurzame ontwikkeling(vbdo) 16 Maart 2016 1 Content 1. Duurzaamheid & strategische asset allocatie: Waarom
Nadere informatieSamengaan van pensioenfondsen Themabijeenkomst Platform Deelnemersraden 30 maart 2012
Samengaan van pensioenfondsen Themabijeenkomst Platform Deelnemersraden 30 maart 2012 Jan-Jaap Dahmeijer, Toezichthouder pensioenfondsen, afdeling Thematisch toezicht pensioenfondsen 1 Inhoud Introductie
Nadere informatieToezicht op pensioenfondsen in een
Toezicht op pensioenfondsen in een liquidatietraject een uitnodiging om mee te kijken door de bril van DNB Presentatie op de bijeenkomst van de VvPj op 6 maart 2012 door Jan-Jaap Dahmeijer 1 Inhoud Introductie
Nadere informatieUitvoering Plan van aanpak cultuurverandering toezicht DNB
VAN ANALYSE NAAR ACTIE Uitvoering Plan van aanpak cultuurverandering toezicht DNB 1 Inleiding Dit document geeft de stand van zaken weer met betrekking tot de uitvoering van het in augustus 2010 gepubliceerde
Nadere informatieABN AMRO Duurzame Ontwikkeling Hoe financieren we de energie transitie
ABN AMRO Duurzame Ontwikkeling Hoe financieren we de energie transitie Wie? Opleiding: Technische Bedrijfskunde (werktuigbouw), Universiteit Twente Werk: ABN AMRO Export financiering Banco Real (AA Brazilie)
Nadere informatieVerantwoord beleggen beleid
Verantwoord beleggen beleid Samenvatting Waarom verantwoord beleggen? PMT heeft als missie het zorgen voor een betaalbaar, duurzaam en waardevast pensioen voor alle deelnemers in de sector Metaal en Techniek.
Nadere informatieSpeech Bert Boertje,
Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank tijdens het congres van het Instituut voor Pensioeneducatie. De Doelen, Rotterdam, 10 december 2015 Dames en Heren,
Nadere informatieBij deze opgave horen de informatiebronnen 4 tot en met 6.
Opgave 5 Bij deze opgave horen de informatiebronnen 4 tot en met 6. De Stichting Bedrijfspensioenfonds voor Medewerkers in het Notariaat (hierna te noemen Het Pensioenfonds) verzorgt de pensioenen van
Nadere informatieHoe in- en extern toezicht elkaar kunnen versterken
Hoe in- en extern toezicht elkaar kunnen versterken Olaf Sleijpen Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen en beleggingsondernemingen Oprichtingssymposium, VITP Amsterdam, 9 mei 2012 Agenda Waarom intern
Nadere informatieActualiteitenoverzicht week 35
Actualiteitenoverzicht week 35 1. Stuurgroep sociale partners opzoek naar oplossing koopkrachtgevolgen korten Vakcentrale CNV heeft laten weten dat de stuurgroep van sociale partners verschillende oplossingen
Nadere informatieBij deze opgave horen de informatiebronnen 4 tot en met 6.
Opgave 5 Bij deze opgave horen de informatiebronnen 4 tot en met 6. De Stichting Bedrijfspensioenfonds voor Medewerkers in het Notariaat (hierna te noemen Het Pensioenfonds) verzorgt de pensioenen van
Nadere informatieBeleggingen institutionele beleggers 1,5 biljoen euro in 2010
11 Beleggingen institutionele beleggers 1,5 biljoen euro in John Gebraad Publicatiedatum CBS-website: 3-11-211 Den Haag/Heerlen Verklaring van tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer ** = nader
Nadere informatieProgramma Leergang Besturen van een Pensioenfonds
Programma Leergang Besturen van een Pensioenfonds Locatie: Woudschoten Conferentiecentrum te Zeist Module 1 Wetgeving en beleid Dag 1: donderdag 3 april 2014 09.00 09.30 uur Ontvangst 09.30 10.00 uur Inleiding
Nadere informatieKorte toespraak Joanne Kellermann uitreiking Benchmark VBDO 2014
Korte toespraak Joanne Kellermann uitreiking Benchmark VBDO 2014 1. Opening Hartelijk dank voor de presentatie en deze benchmark. Als we bedenken dat duurzaamheid in het beleggingsbeleid nog niet eens
Nadere informatieESG als vertrekpunt voor uw portefeuille
Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille 30 januari 2018 Annette van der Krogt Agenda 1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen 2. MVB Investment
Nadere informatieBiomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie
Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!
Nadere informatie2016D21334 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG
2016D21334 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG De vaste commissie voor Financiën heeft op 25 mei 2016 een aantal vragen en opmerkingen voorgelegd aan de Minister van Financiën over zijn brief
Nadere informatieDe Nederlandse financiële sector veilig achter de dijken? Een nadere verkenning naar klimaatgerelateerde financiële risico s
De Nederlandse financiële sector veilig achter de dijken? Een nadere verkenning naar klimaatgerelateerde financiële risico s De Nederlandse financiële sector veilig achter de dijken? Een nadere verkenning
Nadere informatieVoorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 'S-GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 'S-GRAVENHAGE Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl
Nadere informatieDe beheersing van klimaatrisico s in de praktijk 6 maart 2018
De beheersing van klimaatrisico s in de praktijk 6 maart 2018 Ridzert van der Zee Aan welke CO 2 gerelateerde financiële risico s is uw beleggingsportefeuille blootgesteld? Impact van energietransitie
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL B8-1043/8. Amendement. Giovanni La Via, Peter Liese namens de PPE-Fractie
4.10.2016 B8-1043/8 8, Jo Leinen, Julie Girling, Gerben-Jan Gerbrandy, Visum 14 bis (nieuw) gezien de encycliek "Laudato si'", 4.10.2016 B8-1043/9 9, Jo Leinen, Julie Girling, Gerben-Jan Gerbrandy, Paragraaf
Nadere informatieBanken ondermijnen de toekomst Over de investerings- en financieringspraktijk van banken in fossiele brandstoffen en duurzame energie
Banken ondermijnen de toekomst Over de investerings- en financieringspraktijk van banken in fossiele brandstoffen en duurzame energie Een samenvatting van de bevindingen voor Nederland van een onderzoek
Nadere informatieBeleggingen institutionele beleggers 1,8 biljoen euro
Webartikel 214 Beleggingen institutionele beleggers 1,8 biljoen euro drs. J.L. Gebraad 16-1-214 gepubliceerd op cbs.nl CBS Centraal Bureau voor de Statistiek Beleggingen institutionele beleggers 1,8 biljoen
Nadere informatiebeleggingen n van institutionele beleggers in 2008
8 Financiële crisis r slaat gat in de beleggingen n van institutionele beleggers in 28 drs. J.L. Gebraad Publicatiedatum CBS-website: 27 oktober 29 Den Haag/Heerlen Verklaring van tekens. = gegevens ontbreken
Nadere informatieNieuwe ronde, nieuwe risico s, nieuwe kansen? VBA Seminar Risicomanagement, 27 september 2012 Maarten Roest
Nieuwe ronde, nieuwe risico s, nieuwe kansen? VBA Seminar Risicomanagement, 27 september 2012 Maarten Roest Wat wil ik behandelen Marktwaardering UFR Risicomanagement 1 1. Marktwaardering Dekkingsgraad
Nadere informatieGoed Bestuur &Toezicht
12 GROEN MOET JE DOEN MAAR HOE? Toezichthouden op klimaatrisico s Het onderwerp klimaat domineerde recent de verkiezingen. Een lastig onderwerp, omgeven door veel onzekerheden. En dat geldt niet alleen
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2015-1 juli 2015 t/m 30 september 2015
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2015-1 juli 2015 t/m 30 september 2015 De maandelijkse nominale dekkingsgraad ultimo september is gedaald ten opzichte van eind juni; De beleidsdekkingsgraad
Nadere informatieUitkomsten DNB macro-stresstest zomer 2009
Uitkomsten DNB macro-stresstest zomer 2009 Stresstesting wordt door DNB al een aantal jaren gebruikt als instrument voor het financiële stabiliteitsbeleid en het prudentiële toezicht. Deze zomer is opnieuw
Nadere informatieGREENBONDS MEER IMPACT DOOR GROEI RENTE 6,5% R E S P O N S I B LY
GREENBONDS MEER IMPACT DOOR GROEI RENTE 6,5% INVESTING R E S P O N S I B LY WindShareFund NV maakt investeren in windenergie toegankelijk voor veel mensen om daarmee de energietransitie naar duurzame energie
Nadere informatieForward looking scenario s. ACTIAM Academy. 17 september 2019 KLIMAATRISICO S. Ridzert van der Zee
Forward looking scenario s ACTIAM Academy 17 september 2019 KLIMAATRISICO S Ridzert van der Zee ONDERWERPEN Centraal: Hoe te komen tot zinvolle scenario s voor uw risico analyses / monitoring? extrapolatie
Nadere informatieBeleggingen institutionele beleggers in 2004 met 8,1 procent omhoog
Publicatiedatum CBS-website Centraal Bureau voor de Statistiek 9 december 25 Beleggingen institutionele beleggers in 24 met 8,1 procent omhoog drs. J.L. Gebraad Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen,
Nadere informatiereo viewpoint Task Force on Climate-related Financial Disclosures: het belang voor beleggers? Contact augustus 2017
Alleen voor professionele beleggers reo viewpoint augustus 2017 Task Force on Climate-related Financial Disclosures: het belang voor beleggers? Dit is een publicatie van ons Governance & Sustainable Investment
Nadere informatieToespraak tgv presentatie boek Geld Stuurt de Wereld. Jij bepaalt de koers. Van Anne-Marie Rakhorst.
Toespraak tgv presentatie boek Geld Stuurt de Wereld. Jij bepaalt de koers. Van Anne-Marie Rakhorst. Datum 26 november 2015 Tijd 15:45 uur Locatie NEMO Spreker Frank Elderson De Nederlandsche Bank wil
Nadere informatiePlanning toezichtthema s verzekeraars
Planning toezichtthema s verzekeraars 2014 dec Q1 jan feb mrt Q2 apr mei jun 2015 jul Q3 Q4 aug sept okt nov dec jan 2016 Q1 feb mrt De Nederlandse financiële sector voldoet tijdig en adequaat aan nieuwe
Nadere informatieDe risico s van het vak Enkele ervaringen over risicomanagement uit de pensioensector
De risico s van het vak Enkele ervaringen over risicomanagement uit de pensioensector Ir. André ten Damme RC MCM, CFO APG VRC Congres Amsterdam, 17 maart 2011 2 Agenda 1. Het Nederlandse pensioenstelsel
Nadere informatieKlimaatrisico en energietransitie CFA Society VBA Netherlands 20 september Ridzert van der Zee
Energietransitie Wat zijn de beleggingsrisico's gerelateerd aan de energietransitie? Wat zijn de onderliggende CO 2 risico factoren? Screening beleggingen op transitierisico's Klimaatrisico en energietransitie
Nadere informatieEen nieuwe stap in duurzaam beleggen
BLACKROCK IMPACT SCREENS ESG IMPACT Een nieuwe stap in duurzaam beleggen BlackRock Impact combineert het beste van BlackRock om beleggers te helpen een maatschappelijk én financieel verantwoord rendement
Nadere informatieBestuursthema s voor pensioenfondsen in 2019 en het voorkomen van DNB-interventies
Bestuursthema s voor pensioenfondsen in 2019 en het voorkomen van DNB-interventies Seminar Juridisering van de pensioensector, IVP en Jones Day, 30 januari 2018 Jan Nierop en Marion Gloudemans, De Nederlandsche
Nadere informatieInitiatief. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer H.G.J. Kamp Postbus 90801 2509 LV 'S-GRAVENHAGE. Geachte heer Kamp,
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid T.a.v. de heer H.G.J. Kamp Postbus 90801 2509 LV 'S-GRAVENHAGE KENMERK: B/12/6073/MH DATUM: 11 april 2012 ONDERW ERP: Code en Monitoringcommissie Geachte
Nadere informatieLangetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen. IM seminar, Amstelveen 10 mei Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability
Langetermijndenken - De toekomst van Verantwoord Beleggen IM seminar, Amstelveen 10 mei 2016 Lars Kurznack, Senior Manager KPMG Sustainability Maatschappelijke uitdaging Opiniestuk FD Minister Dijsselbloem
Nadere informatieClavis Vermogensbeheer Wij zorgen dat u het beste uit uw vermogen haalt
Clavis Vermogensbeheer Wij zorgen dat u het beste uit uw vermogen haalt CLAVIS Vermogensstructurering Directievoering Trustdiensten Vermogensbeheer (Infra)structuur Vermogensplanning Transactiebegeleiding
Nadere informatied) EUR-Lex
Fiche 2: Mededeling: actieplan duurzame groei financieren 1. Algemene gegevens a) Titel mededeling Mededeling actieplan: duurzame groei financieren b) Datum ontvangst Commissiedocument 8 maart 2018 c)
Nadere informatieKerncijfers verzekeren in Nederland. augustus 2012
Kerncijfers verzekeren in Nederland augustus 2012 Nederlandse verzekeraars hebben in 2011: dagelijks gemiddeld 197 miljoen euro uitgekeerd aan personen en bedrijven, 79 miljard euro aan premies ontvangen,
Nadere informatieVisie en Strategie van pensioenfondsen: voorbereid op de toekomst!
Visie en Strategie van pensioenfondsen: voorbereid op de toekomst! Montae Educatiesessie Maarten Heikoop 1 De wereld verandert 2 Visie op toezicht 2018-2022 Thema s 2018 1. Evenwichtige financiële keuzes
Nadere informatieDuurzaam Beleggen door Pensioenfondsen
Delen uitkomsten Duurzaam Beleggen door Pensioenfondsen Patrick Corveleijn DNB Toezicht Pensioenen, 14 November 2016 Agenda Introductie: aanleiding en opzet onderzoek Uitkomsten Algemeen beeld Beleid Risicomanagement
Nadere informatieInleiding 11. Over de auteurs 15. Deel 1 Duurzaamheid in het algemeen 21
Inhoud Inleiding 11 Over de auteurs 15 Deel 1 Duurzaamheid in het algemeen 21 1 Beleggen in de toekomst 23 1.1 Inleiding 23 1.2 Duurzaam ondernemen 24 1.3 Duurzaam beleggen 25 1.4 Gezamenlijke verantwoordelijkheid
Nadere informatieHeel veel dank voor de uitnodiging om hier vandaag te mogen spreken.
Speech Bert Boertje, divisiedirecteur Toezicht pensioenfondsen bij De Nederlandsche Bank, bij het congres Pensioen Update van Euroforum op 8 december 2016 Dames en heren, Heel veel dank voor de uitnodiging
Nadere informatieProgramma Duurzaamheid
Programma Duurzaamheid Duurzaamheid is een doel voor ons allemaal. In onze rol als werkgever, werknemer, burger, sporter, (groot)ouder kunnen we mee doen. De gemeente focust zich op drie aandachtsgebieden:
Nadere informatieBeleggingen n institutionele beleggers maken pas op de plaats in 2007
7 Beleggingen n institutionele beleggers maken pas op de plaats in 27 drs. J.L. Gebraad Publicatiedatum CBS-website: 24 oktober 28 Den Haag/Heerlen Verklaring van tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2545 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Derde kwartaal 2015-1 juli 2015 t/m 30 september 2015. Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Derde kwartaal 2015-1 juli 2015 t/m 30 september 2015 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is fors gedaald van 115,4% naar 103,7%. Dit
Nadere informatieDeelnemersbijeenkomst
Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 18 november 2014 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening 2013 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Beleggingsbeleid
Nadere informatieSolvency II: Impact op Financiële instellingen
Solvency II: Impact op Financiële instellingen Op weg naar een risico georiënteerde financiële branche Eye on Insurance 9 December 2009 Niek Hoek Agenda Belang risico management voor financiële instellingen
Nadere informatieWerkconferentie: Agenda Omgevingsvisie Limburg. Samen aan de slag
Werkconferentie: Agenda Omgevingsvisie Limburg Samen aan de slag Programma Werkconferentie Nieuwe agendapunten t.o.v. POL2014? Start van een gezamenlijk werkproces Plenair: 13.30 Opening 13.40 Presentatie
Nadere informatieRuimte voor oplossingen het inzetbare platteland! Kabinetsformatie 2017: de P10 biedt aan!
Ruimte voor oplossingen het inzetbare platteland! Kabinetsformatie 2017: de P10 biedt aan! RUIMTE VOOR OPLOSSINGEN 1 Inleiding Het inzetbare platteland Nederland kent de komende jaren een aantal urgente
Nadere informatieDraagvlak binnen de Regionale Energie Strategie. Donald van den Akker Senior projectleider Platform31
Draagvlak binnen de Regionale Energie Strategie Donald van den Akker Senior projectleider Platform31 Programma 1. Meerwaarde van regionale Samenwerking door Jos Benner (Lysias) 2. (Gebouwgebonden) financiering
Nadere informatieFinanciële Zorgthermometer - 1 e kwartaal 2016 -
Financiële Zorgthermometer - 1 e kwartaal 2016 - Dit onderzoek kan worden overgenomen met bronvermelding. Toezending Utrecht, maart 2016 Agenda Managementsamenvatting Generieke resultaten Sectorresultaten:
Nadere informatieCommerciële vastgoedmarkt in zwaar weer
Commerciële markt in zwaar weer Wereldwijd is dit jaar een omslag opgetreden op de markt voor commercieel. Het aantal transacties is sterk gekrompen en in veel landen zijn de prijzen gedaald, in de meeste
Nadere informatieRisicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II
Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II AG Commissie ERM Leidraad: overzicht wetgeving en vereisten Introductie In dit document is een overzicht opgenomen van de vereisten aan de risicomanagement
Nadere informatieEnergietransitie = CO 2 -transitie
Energietransitie = CO 2 -transitie MARJOLEIN DIEPERINK VMR 14 JUNI 2017 DE ACTOREN STIP OP DE HORIZON - PARIJSAKKOORD: Een (bijna) CO2-neutrale samenleving in 2050! EEN (BIJNA) CO2-NEUTRALE SAMENLEVING
Nadere informatieS&V Transparant. Stress scenario s energietransitie voor ALM-studies. D e c e m b e r
S&V Transparant Stress scenario s energietransitie voor ALM-studies D e c e m b e r 2 0 1 8 Disclaimer en intellectueel eigendom: S&V accepteert geen aansprakelijkheid voor eventuele vergissingen of omissies
Nadere informatieConsultatiedocument. ten behoeve van conceptpaper van de. Werkgroep Belemmeringen & Stimulansen. versie conceptpaper 7 juni 2017
Platform voor Duurzame Financiering Werkgroep Belemmeringen en Stimulansen Uw naam en organisatie Rens van Tilburg namens het Sustainable Finance Lab Consultatiedocument ten behoeve van conceptpaper van
Nadere informatieDuurzame financiële producten
Duurzame financiële producten Kwaliteitsnorm Versie April 2018 Consultatiedocument - Samenvatting Inleiding Ambitie De niche van duurzame financiële producten moet het goede voorbeeld geven en op een pragmatische,
Nadere informatieDELTA Zakelijk. Meeting with DACT 27 oktober 2011. Als energie een substantiële kostenfactor is, is energie al snel van strategisch belang
DELTA Zakelijk Meeting with DACT 27 oktober 2011 Als energie een substantiële kostenfactor is, is energie al snel van strategisch belang Agenda Bedrijfspresentatie DELTA NV DELTA: Uw strategische gesprekspartner
Nadere informatieDe toekomst van energie
De toekomst van energie Duurzame Energie door Redactie ElectricityMatters 15-08-2017 Dat ons wereldwijde energiesysteem niet duurzaam is, blijkt duidelijk uit onze steeds schaarsere hulpbronnen, de regelmatig
Nadere informatieDit is Achmea. 9 April 2015 Eindhoven
Dit is Achmea 9 April 2015 Eindhoven MVO bij Achmea: gebaseerd op drie pijlers Ons bedrijf Achmea als werkgever en kantoororganisatie Ons werk Achmea als verzekeraar en institutioneel belegger Onze wereld
Nadere informatieVERDIEPING BUSINESS RISK - UITLEG 24 BUSINESS RISK VRAGEN
VERDIEPING BUSINESS RISK - UITLEG 24 BUSINESS RISK VRAGEN 1 Meer informatie over de Risks? Deze presentatie biedt een structuur ter ondersteuning van de leesbaarheid van de uitwerking van de business risk
Nadere informatie2e Halfjaarverslag 1
2 e Halfjaarverslag 1 INLEIDING Pensioenfonds Vervoer vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van het beleid op gebied van maatschappelijk
Nadere informatieDe Minister van Financiën Ir. J.R.V.A. Dijsselbloem Postbus EE Den Haag. DNB-analyse effecten langdurig lage rente
De Minister van Financiën Ir. J.R.V.A. Dijsselbloem Postbus 20201 2500 EE Den Haag Onderwerp DNB-analyse effecten langdurig lage rente De Nederlandsche Bank N.V. Prof. dr. K.H.W. Knot President Postbus
Nadere informatieToezichtthema s ECB, DNB, AFM & AP 2019 Banken
Thema s ECB, DNB & AFM toezicht De speerpunten van de Europese Centrale Bank zijn ieder geval relevant voor significante banken. Aandachtspunt ECB & Kredietrisico Uitwerking Kredietrisico blijft in 2019
Nadere informatiePensjoen Jos Berkemeijer. ALV NVOG 22 november 2017
Pensjoen Jos Berkemeijer ALV NVOG 22 november 2017 Pensioenagenda 1. Regeerakkoord 2. Pensioen in cijfers 3. Dreigende Kortingen? 4. Nieuw pensioenstelsel 5. Discussie Dillema s Vragen? http://duwtje.com/otherweyes-in-nrc-6-denkfouten-over-pensioen/
Nadere informatieDNB Pensioendag. Parallelsessie Beheersing en waardering innovatieve beleggingen. Update DNB themaonderzoek innovatieve beleggingen 21 september 2011
DNB Pensioendag Parallelsessie Beheersing en waardering innovatieve beleggingen Update DNB themaonderzoek innovatieve beleggingen 21 september 2011 Inleiding DNB verricht in 2011 bij een aantal geselecteerde
Nadere informatieKwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2015 t/m 30 juni 2015
Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015 De maand dekkingsgraad ultimo juni is sterk gestegen t.o.v eind maart De beleidsdekkingsgraad is gedaald van
Nadere informatieThemadag Europa. Europa hoe werkt het? 30/11/2011. Sibylle Reichert Pensioenfederatie Tomas Wijffels Pensioenfederatie
Themadag Europa Europa hoe werkt het? 30/11/2011 Sibylle Reichert Pensioenfederatie Tomas Wijffels Pensioenfederatie 2 Inhoud Europese Instellingen Europees Parlement Europese Raad Raad van de Europese
Nadere informatieQ: Waarom zit er geen lijst van relevante financieringen en beleggingen bij het commitment?
Bijlage 1: Q&A Q: Waarom dit commitment? A: Financiële instellingen willen een bijdrage leveren aan de strijd tegen klimaatverandering en aan de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs. De ondertekenaars
Nadere informatieToekomst voor verzekeraars
Position paper Toekomst voor verzekeraars Position paper ten behoeve van het rondetafelgesprek op 11 juni 2015 van de vaste commissie voor Financiën van de Tweede Kamer naar aanleiding van het rapport
Nadere informatie4 Regulering rating agencies, alternatieve beleggingsfondsen en derivatenmarkt
4 Regulering rating agencies, alternatieve beleggingsfondsen en derivatenmarkt In de vorige paragraaf 3 ging het vooral om verbetering van de bestaande regelgeving en toezicht. Onderwerp van deze paragraaf
Nadere informatieDuurzame innovatie met de natuur als mentor - de circulaire economie in de praktijk - Rijks Innovatie Lab 2013
Duurzame innovatie met de natuur als mentor - de circulaire economie in de praktijk - Rijks Innovatie Lab 2013 Introductie van het bedrijf Uitvinder van de Heuga tapijttegel Omzet $ 1 miljard 3500 medewerkers
Nadere informatieMacroprudentieel verslag
Macroprudentieel verslag 219 Nationale Bank van België Alle rechten voorbehouden. entieel ve 219 Inhoud Executive summary 7 Macroprudentieel verslag 11 A. Inleiding 11 12 18 2 3.1 22 25 4 44 45 Afkortingen
Nadere informatieEen herstellende bijdrage leveren aan milieu en maatschappij. - met de natuur als mentor -
Een herstellende bijdrage leveren aan milieu en maatschappij - met de natuur als mentor - KIVI 23 september 2014 Inclusief en circulair innoveren en co-creëren door te inspireren Geanne van Arkel Sustainable
Nadere informatieHoe realiseren we samen optimale financiering?
Hoe realiseren we samen optimale financiering? Welke hobbels met betrekking tot financiering komen jullie tegen? Visie op financiering januari/februari 2015 2 De thema s van vandaag Waarom optimale financiering
Nadere informatieCO2-voetafdruk van beleggingen
CO2-voetafdruk van beleggingen Waarom meet ACTIAM de CO 2 -voetafdruk van haar beleggingen? Klimaatverandering is één van de grootste uitdagingen van de komende decennia. Daarom steunt ACTIAM het klimaatakkoord
Nadere informatieKwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal oktober 2015 t/m 31 december Samenvatting:
Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2015-1 oktober 2015 t/m 31 december 2015 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 103,7% naar 106,3%; De beleidsdekkingsgraad
Nadere informatieNederlandse banken doorstaan Europese stresstest goed
Nederlandse banken doorstaan Europese stresstest goed 23 juli 2010 De vier Nederlandse banken die in samenwerking met De Nederlandsche Bank (DNB) hebben deelgenomen aan de stresstest van het Europese Comité
Nadere informatieKerncijfers verzekeren in Nederland. september 2011
Kerncijfers verzekeren in Nederland september 2011 Nederlandse verzekeraars hebben in 2010: een premieomzet van 78 miljard euro, 70 miljard euro aan personen en bedrijven uitgekeerd, een winst geboekt
Nadere informatieAPFIN ÉÉN DAG. iir.nl/apf. Bepaal wat voor u de mogelijkheden van het Algemeen Pensioenfonds zijn
APFIN ÉÉN DAG Bepaal wat voor u de mogelijkheden van het Algemeen Pensioenfonds zijn 13 oktober 2015, Dutch Design Hotel Artemis, Amsterdam iir.nl/apf APF IN ÉÉN DAG Het wetsvoorstel over het Algemeen
Nadere informatieCOMMUNICATIE EN PARTICIPATIE CRUCIAAL VOOR EEN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL. Toespraak door: Leila Matroos Lasten
COMMUNICATIE EN PARTICIPATIE CRUCIAAL VOOR EEN TOEKOMSTBESTENDIG PENSIOENSTELSEL Toespraak door: Leila Matroos Lasten President a.i. van de Centrale Bank van Curaçao en Sint Maarten Ter gelegenheid van
Nadere informatieOnline Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen
Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Annemarie van Gaal Ondernemer & financieel deskundige Bob Homan Manager ING Investment Office Amsterdam, 8 oktober 2013 Agenda 1. Wat is beleggen
Nadere informatieTerugblik op Wie zijn wij? Margreet Verhoef. Rita van Ewijk. Fred Steenwinkel. Sinds 2010 bestuurslid
Programma 1. Terugblik 2018 en financiële positie 2019 2. Toekomst Stichting Pensioenfonds Equens 3. Overgang naar Algemeen Pensioenfonds (APF) 4. Planning overgang 5. Pensioenakkoord 1 Wie zijn wij? Margreet
Nadere informatieHet begint bij de doelstelling
Het begint bij de doelstelling Wat zijn de doelstellingen voor de provincie Gelderland om in lokale ondernemingen te beleggen? VNO- NCW Midden, Lent, 30 januari 2012 Rutger van Asselt Copyright 2011 Sprenkels
Nadere informatiePensioenen. DNB in gesprek met de sector over duurzaam beleggen
Nieuwsbrief oktober 2015 Pensioenen DNB in gesprek met de sector over duurzaam beleggen Binnen een beheerst beleggingsbeleid past ook aandacht voor duurzaamheid. Vanuit het oogpunt van risicomanagement,
Nadere informatieDNB organisatievorm & governance
DNB organisatievorm & governance De Nederlandsche Bank (DNB) is de centrale bank, toezichthouder en resolutieautoriteit van Nederland. DNB wordt als naamloze vennootschap bestuurd door een directie, die
Nadere informatieZonnewind CVBA Samen energie besparen en groene energie produceren in Zandhoven
Zonnewind CVBA Samen energie besparen en groene energie produceren in Zandhoven Danny Gladines - danny.gladines@zonnewind.org - +32479297228 Waarom? Bezorgdheid om onze planeet 1. 200 jaar technologische
Nadere informatie