De rol van groen en water bij droogte en hitte. Groendak

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De rol van groen en water bij droogte en hitte. Groendak"

Frans van der Ven
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De rol van groen en water bij droogte en hitte

2 Grad van Heck bouwwerkbegroener Het groendak is bedacht door Groendak bv, het is onze bedrijfsnaam. Grad van Heck Groendak is sinds 1991: bouwwerkbegroener Bouwwerken Begroenen: het aanbrengen van natuurlijk groen op of tegen kunstmatige gebouwen dia 2

3 De rol van groen en water enkele Begrippen

4 De waterkringloop Neerslag Condensatie Transport Smeltsneeuw afvoer Oppervlakte afvoer Opname door beplanting Grondwaterstroom Infiltratie in grondwater

Oppervlakte afvoer te snel = uitdroging of overbelasting riool

5 evaporatie en oppervlakte-afvoer Transpiratie Evapotranspiratie = evaporatie + transpiratie Evaporatie Oppervlakte afvoer te snel = uitdroging of overbelasting riool Opname door beplanting te veel = uitdroging Grondwaterstroom Infiltratie in grondwater

6 planten zijn net mensen Transpiratie Evapotranspiratie = evaporatie + transpiratie door zweten houden ze hun temperatuur op peil (±35º) Evaporatie Oppervlakte afvoer te snel = uitdroging of overbelasting riool Opname door beplanting te veel = uitdroging Grondwaterstroom Infiltratie in grondwater

7 een oorzaak van toenemende hittestress is: Dagelijkse verstedelijking bijv. in Duitsland: 1 km² per dag! Dagelijks verlies van bossen: 350 km² * - bijv. rond Middellandse Zee: 45 km² - bijv. ontbossing in de Amazone streek: 40 km² met als gevolg: dramatische afname van evaporatie > warmte + droogte dia 7

8 Leer de aarde begrijpen als levende motor waarbij de planten functioneren als haar schoorstenen en snorkels ten behoeve van de noodzakelijke kringlopen (C) dia 8

9 snelle oppervlakteafvoer zorgt voor verdroging

10 stedelijk hitte-eiland Verharde gebieden als wegen en huizen warmen overdag op en blijven vooral s nachts beduidend warmer dan landelijke gebieden. Bij veel warmteafgifte van de warme stad: stijgen de wolken en valt regen eerder; door de grotere latente warmte komen wolken niet verder. meer hitte Bij minder warmteafgifte van de groene stad: stijgen de wolken maar valt minder regen; door de mindere latente warmte komen wolken verder. minder hitte dia 10

11 stedelijk hitte eiland Landelijk gebied Buitenwijk Stadscentrum Landelijk gebied < Luchttemperatuur ( C) Afstand (km) > dia 11

hitte-eiland langs een lange lijn Natuurlijk landschap ( oosten ) 80%

12 stedelijk en landelijk klimaat Stedelijk klimaat (Randstad) afgenomen evaporatie vergroting van de thermische straling toegenomen hitte: stedelijk hitte-eiland langs een lange lijn Natuurlijk landschap ( oosten ) 80% evapotranspiratie, 20% aanvulling van grondwater afvoer 80% afname van netto straling dia 12

13 Nederlands grootste hitte eiland is de randstad Wolkenvelden blijven hangen voor de hittelijn gevormd door de grote steden: Rotterdam. Den Haag, Utrecht Amsterdam Na deze hittelijn neemt de evaporatie weer wat toe

14 De second skin Gebruik de juiste laagopbouw voor natuurlijke airco bij groene daken. - Help hittestress voorkomen met slimme natuur technische toepassingen - Minimaal oversterfte terugdringen met nieuwe second skin - toepassingen dia 14

De koelte van Beplanting Gebruik de juiste laagopbouw voor natuurlijke airco met groene daken. Chogha Zanbill (nu een archeologische plaats in Iran).

15 De koelte van Beplanting Gebruik de juiste laagopbouw voor natuurlijke airco met groene daken. Chogha Zanbill (nu een archeologische plaats in Iran). Het is gelegen nabij de stad Susa in de provincie Khoezistan. Slimme natuur technische toepassingen om koelte in de gebouwen te behouden. De çhogha (heuvel) was al in 1250 v. Chr geheel begroeid met planten. Planten zijn net mensen door zweten houden planten hun temperatuur op peil (± 35º C). Dat merkje ook onder het dak.in het gebouw dia 15

16 De locale omstandigheden Gebruik de locatie voor natuurlijke airco bij daken. Help sick buildings voorkomen met slimme natuur technische toepassingen Windkokers voor ventilatie met hulp van de zeewind op de oude Haagse bibliotheek. Windkokers voor ventilatie met hulp van de woestijnwind in Yazd - Iran.

17 Foto hitteschild effecten en gevolgen De rol van groen en water bij droogte en hitte

18 Groene daken

5 641 523 356 1988 595 157 26.4 696 437 298 1989 468 98 20.9 750 370 252 588 145 24.

19 neerslag Neerslag, oppervlakte-afvoer, potentiële evapotranspiratie en de verdamping: de afkoeling dankzij het groene dak. jaar Neer slag Oppervlakte afvoer Oppervlakte afvoer Potentiele evaporatie gemeten evaporatie koeling [mm] [mm] [%] [mm] [mm] [kwh/(m²*a)] Planten zijn net mensen door zweten houden planten hun temperatuur op peil (± 35º C). Dat merkje ook onder het dak. Bron: Manfred Köhler, TU Berlin Concept voor een zorgvuldige stedelijke vernieuwing in 108 Berlin Kreuzberg onderzoek door Ökotop TU Berlin vanaf 1983 uitgevoerd dia 19

20 Hydrologie van verschillende oppervlakten: GROENDAKEN WEILAND BESTRATING 5 cm 10cm nieuw 2,2 m 1,35 m poreus gras TU Berlin asfalt bestrating 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 % grondwater aanvulling oppervlakte afvoer evaporatie Jaarlijkse retentie dia 20

21 verschil in oppervlakte temperaturen gemeten op een conventioneel dak en een groen dak met infrarood metingen , , ,0 C ---- oppervlak zwart dak ---- oppervlak groen dak ---- dakbedekking groen dak ---- lucht net op het groendak ---- lucht 1 m boven groen dak 30 30, ,0 10,0 10 temperatuur 0,0 0:00 1:00 2:00 3:00 4:00 5:00 6:00 7:00 8:00 9:00 10:00 11: :00 13:00 14:00 15:00 Tijd 24 uurs periode 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00 dia 21

22 Voorbeeld van duurzaam grondgebruik (minder verstedelijking) Onderlandwoning / Groengrasdak maaiveldniveau Bron: ir. A Meulenbroek dia 22

23 groengevel

24 Straling op een groene gevel b u i t e n b i n n e n Natuurkunde - Universiteit Berlijn Aansluitend gebied Airco / koelsystemen: Aantal geirrigeerde planten Aansluitende daken: Vijver op de binnenplaats: 4700 m² 225 m² dia 24

25 Gemiddelde evaporatie van een groengevel [mm/d] 30 20,4 [kwh/m²d] Zuidgevel 2 south facade, 2nd floor e verdieping Zuidgevel 3 e verdieping south facade, 3rd floor Zuidgevel 1 e verdieping south facade, 1st floor Binnenplaats 1 e verdieping courtyard, 1 st floor Binnenplaats 2 e verdieping courtyard, 2nd floor Binnenplaats 3 e verdieping courtyard, 3rd floor gemeten in Berlijn TU ,6 10,2 6,8 Planten zijn net mensen door zweten houden planten hun temperatuur op peil (± 35º C). Dat merkje ook achter de gevel. 5 3,4 0 00:00 01:00 02:00 Gemiddelde evaporatie = koeling van 280 kwh per dag 03:00 04:00 05:00 06:00 07:00 08:00 09:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00 0 dia 25

26 wat te Doen Stedelijke (waterkringloop) prioriteiten zijn: 1. Regenwater opvangen: directe oppervlakteafvoer verminderen; 2. Evaporatie én infiltratie sterk bevorderen door meer stedelijk groen; - de aanleg van groene daktuinen en groene gevels; - het gebruik van wegdekken die minder warmte absorberen. 3. Klimaatbestendige inrichting van het stedelijk gebied (groen, bomen) 4. Zo bouwen: - dat de wind warmte beter kan meevoeren; - dat natuurlijke ventilatie wordt bevorderd; - dat de hitte wordt buiten gehouden zonder airconditioning (deze zorgt voor meer hitte op straat en kost veel elektriciteit). Groendak

vastgoedbenadering Kringlopen sluiten in, om naar en leefgoedbenadering door de stad - Jullie

27 Kiezen voor : De 2 e fase van industriële revolutie. - van statisch ontwerp naar dynamisch ontwerp. Vanaf - van nu! vastgoedbenadering Kringlopen sluiten in, om naar en leefgoedbenadering door de stad - Jullie ontwerpcriterium is dat tijd is dominant over ruimte De Gouden Bocht in de Herengracht vanuit het oosten ( ) van Gerrit Adriaensz Berckheyde De Gouden Bocht in de Herengracht vanuit het oosten (2018) dia 27

28 Energieverbruik minderen bij de buitenkant thermisch ongemak: de binnenkant van gebouwen verlaagd energieverbruik voor beheersing van binnentemperaturen Groene gevel Madrid 2009 Ingepakte gevel Hamburg 2010 dia 28

29 75 % minder insecten (in 27 jaar) > 30 % MINDER VOGELS

30 Leer groenedaken uitleggen als levende motoren die draaien op water- microben- en bacteriënhuishouding Het scheppen van microklimaat doe je niet door te scheppen in de bodem Groendak maar met de juiste details. Kwaliteit zit hem in details!

31 Stop met het scheppen van arme natuur. Doe meer met de laagopbouw

32 Groen- en waterbeheer moet aangepast worden om beter voorbereid te zijn op de grotere kans op overstromingen en droogtes. Nederland loopt internationaal voorop met overstromingsrisico`s, met droogtes is dat heel anders. NU: in extreem droge jaren: een economische schade van 500 miljoen euro per jaar. met name in de landbouw,scheepvaart en natuurgebieden; én hittestress met circa 1500 tot 2600 doden per jaar. Droogteproblematiek niet hoog op de publieke en politieke agenda s: omdat Nederlanders wel gewend zijn aan het gevaar van overstromingen, maar niet aan een mogelijke droogte door bijv. het stedelijke hitte eiland. Foto: National Geographic

33 Ik heb getracht hier de rol te laten zien van groen en water bij droogte en hitte. Met dank aan: Gemeente s-hertogenbosch www,groenedakenkaart Dank voor uw aandacht!

Vergelijkbare documenten

PROJECT SMARTROOF 2.0

1 Dr. ir. Gijsbert Cirkel Amsterdam, 8 sept. 2017 PROJECT SMARTROOF 2.0 VOOR EEN KOEL HOOFD EN DROGE VOETEN 2 Marineterrein Amsterdam GRONDLEGGERS Project SMARTROOF 2.0 3 Klimaatverandering: meer extreme