S e c t o r w e r k s t u k

Transcriptie

1 S e c t o r w e r k s t u k S t a a t s e x a m e n vmbo-tl

2 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Het examen 5 Opzet van het examen 5 Algemeen 5 Voorwaarden bij het maken van het sectorwerkstuk 5 Wat moet je doen 6 De presentatie van het sectorwerkstuk tijdens het mondelinge examen 7 Het inleveren van het sectorwerkstuk 7 Waar moet het sectorwerkstuk aan voldoen 8 Waar moet het oriëntatie op leren en werken aan voldoen 8 De beoordeling van het sectorwerkstuk 9 Het verslag 10 Een stappenplan: hoe pak je het aan 15 Planning 18 De begeleiding 19 2

3 INLEIDING Wat is een sectorwerkstuk? Sommige leerlingen weten al lang wat ze na het VMBO willen doen. Anderen nog steeds niet. Een goede keuze is moeilijk, want wat weet je eigenlijk van je toekomstige beroep? Helaas komt het nogal eens voor dat leerlingen voor een opleiding kiezen en na een paar maanden ontdekken, dat het eigenlijk helemaal niets voor ze is. Zo n situatie moet je natuurlijk zien te voorkomen! Het sectorwerkstuk kan je daarbij helpen. Je zult moeten laten zien wat je de afgelopen jaren geleerd hebt. We hebben het nu niet over alle kennis die je hebt opgedaan, die wordt op het examen getoetst. Bij het sectorwerkstuk kijken we naar de vaardigheden die je in de afgelopen jaren hebt aangeleerd: Kun je goed onderzoeken? Kun je goed omgaan met gevonden informatie? Kun je goed gebruik maken van taal? Kun je goed presenteren? Want juist deze vaardigheden zul je in de toekomst steeds meer moeten toepassen! Met het sectorwerkstuk kun je laten zien in hoeverre je al deze vaardigheden beheerst. Verder doe je gedurende het sectorwerkstuk ervaring op met de sector waarin jij verder wilt en leer je deze beter kennen. In de komende perioden ga je een onderzoek doen. Een onderzoek in de sector, waarin je verder wilt leren en later ook gaan werken. Het onderwerp van je sectorwerkstuk mag je zelf kiezen, dus je kunt iets uitzoeken wat je echt interesseert! De enige voorwaarde is dat het onderwerp moet passen binnen de sector die je gekozen hebt. Hoe maak je zo n sectorwerkstuk? Bij het doen van een onderzoek moet je vragen stellen. Je wilt weten waarom iets op een bepaalde manier gebeurt of hoe iets is ontstaan. Je onderzoek begint daarom altijd met een onderwerp en een hoofdvraag. Om het antwoord op die hoofdvraag te vinden, knip je die vraag ik kleinere stukken, dat noem je deelvragen. De antwoorden van al die deelvragen samen geven antwoord op de hoodvraag. Na het formuleren van die deelvragen kun je op verschillende manieren onderzoek doen. Ten eerste doe je altijd een literatuuronderzoek en ten tweede doe je ook nog een actief onderzoek. 1. Een literatuuronderzoek doen is het raadplegen van allerlei bronnen en daar schriftelijk een verslag van maken. In dit schriftelijk verslag worden de onderzoeksvragen beantwoord.de bronnen hoeven niet alleen literatuur te zijn. Je zou ook aan documentaires, folders en films kunnen denken. 2. Voorbeelden van een actief onderzoek zijn: : veldwerk, enquête, interview, meelopen, bezoek museum, bezichtiging bedrijf. Een proef doen bij natuurkunde/scheikunde/biologie telt ook. 3

4 Je onderzoek moet dus ook een onderdeel actief onderzoek bevatten. Veel leerlingen vinden het handig om bijvoorbeeld een enquête te doen. Let daarbij ook op dat een enquête opstellen niet altijd gemakkelijk is. Laat altijd een docent even zien welke vragen je wilt gaan stellen. Je zult om actief onderzoek te kunnen uitvoeren eerst literatuuronderzoek moeten doen, dus daar moet je beginnen! Zonder basiskennis kun je de diepte niet in en als je vragen gaat stellen aan iemand met ervaring wil je natuurlijk goed voorbereid zijn. In januari heb je het hele onderzoek in een verslag opgeschreven. Dit is het grootste onderdeel van je sectorwerkstuk. Daarnaast schrijf je ook nog een verslag over je oriëntatie op leren en werken. 4

5 Het examen Opzet van het examen Het sectorwerkstuk wordt getoetst door middel van een commissie-examen, dat mondeling wordt afgenomen. Het examen duurt 25 minuten. Het examen vindt plaats tijdens de mondelingen-week begin juli. Algemeen Kandidaten die een volledig examen vmbo-t willen afleggen, moeten een sectorwerkstuk maken en inleveren. Uit het sectorwerkstuk dient te blijken dat de kandidaat de kennis en vaardigheden van het gekozen onderwerp in voldoende mate kan toepassen. Hiervoor moet zelfstandig een onderzoeksopdracht worden uitgevoerd. Het doorlopen van het proces moet worden gedocumenteerd (onderwerpskeuze, vraagstelling, verrichte werkzaamheden, geraadpleegde hulpbronnen en dergelijke). Het sectorwerkstuk is een werkstuk, een presentatie daarbij inbegrepen, waarin op geïntegreerde wijze kennis, inzicht en vaardigheden aan de orde komen die van betekenis zijn voor de desbetreffende sector. Voorwaarden bij het maken van het sectorwerkstuk Het sectorwerkstuk moet betrekking hebben op de gekozen sector van de kandidaat. Bijzonderheden: Het sectorwerkstuk moet gemaakt worden in de Nederlandse taal; Een verslag van enquête, interview of bezoek aan een bedrijf of instelling; Het afnemen van een enquête of interview of het bezoek aan een bedrijf of instelling is een voorwaarde om te kunnen slagen. Bij de staatsexamens moet elke kandidaat een eigen sectorwerkstuk maken, inleveren en presenteren tijdens de periode van het mondelinge examen. Aan het SWS moet je minimaal 30 uur tijd besteden. Bij het sectorwerkstuk moet je in de bijlage een duidelijk overzicht vermelden van de bronnen, gelezen artikelen enz. Om technische redenen mag de titel/naam van het werkstuk niet langer zijn dan 60 posities, inclusief de spaties. 5

6 Wat moet je doen Bedenk bij welk vak je het sectorwerkstuk gaat maken. Bedenk over welk onderwerp je het gaat maken. Bedenk wat de titel van het werkstu wordt. Bedenk een hoofdvraag en 4 of 5 deelvragen Van elke deelvraag maak je 1 hoofdstuk Je moet iemand interviewen, een bezoek brengen aan een bedrijf of instelling of een enquête houden. Wie ga je interviewen of bezoeken? Informatie zoeken, ordenen, een logboek maken, een bronnenlijst bijhouden en de thema s schrijven Na het maken van het werkstuk maak je een poster over dit onderwerp Tijdens het mondeling examen (het commissie examen) hou je een presentatie over je werkstuk met behulp van je poster. Daarna moet je vragen kunnen beantwoorden over je gekozen onderwerp. Daarnaast maak je een verslag over Oriëntatie op leren en werken. Je beschrijft welke vervolgopleiding die met deze leerweg/ dit vakkenpakket mogelijk is je (waarschijnlijk) gaat volgen, hoe lang de gekozen opleiding duurt, of stage een onderdeel is van de opleiding, in welk leerjaar de stage plaatsvindt en hoe lang de stageperiode duurt, welke beroepsmogelijkheden er zijn na afronding van de vervolgstudie en of er na de vervolgopleiding nog specialisatiemogelijkheden zijn. Je bent verplicht een van de volgende onderdelen te verwerken in je verslag a) bezoek aan (een) open dag/avond(en) om te komen tot een keuze voor een vervolgopleiding; b) een excursie (bijvoorbeeld een bezoek aan een bedrijf of instelling) die in verband staat met de door hem/haar gewenste opleiding en beroep; c) iemand interviewen die de opleiding volgt of heeft gevolgd waar de belangstelling naar uit gaat; d) het afnemen van een enquête over de vervolgopleiding of over de beroepsmogelijkheden. Van deze activiteiten dient een verslag (minimaal een half en maximaal twee A4-tjes tekst, exclusief illustraties en bijlagen) te worden gemaakt. Dit verslag dient te worden getypt met standaard regelafstand, letterype Arial en met lettergrootte 12. Over Oriëntatie op leren en werken worden vragen gesteld. De vragen hierover dienen naar behoren te worden beantwoord. 6

7 De presentatie van het sectorwerkstuk tijdens het mondelinge examen Tijdens het mondeling examen dient de kandidaat het werkstuk te presenteren voor twee examinatoren van de staatsexamencommissie. Van de kandidaat wordt verwacht dat hij/zij het werkstuk met behulp van een poster presenteert: op een A3-papier wordt het onderwerp en/of de centrale vraag vermeldt, een deel van de verzamelde gegevens en de conclusie. Eventueel worden er afbeeldingen of grafieken weergegeven in het presentatiemateriaal. Gedurende minimaal 5 minuten wordt de poster mondeling toegelicht. Daarna stellen de examinatoren hierover vragen aan de kandidaat. Bij de staatsexamens wordt een presentatie van video-opnames, audio-opnames en/of het gebruik van een computer bij de presentatie niet geaccepteerd. Voor deze posterpresentatie en de discussie hierover wordt 25 minuten ingeroosterd. Een beperkt deel van deze 25 minuten wordt ook gebruikt voor het bespreken van de notitie over Oriëntatie op Leren en Werken. Nadere informatie hierover krijg je via je mentor. Het inleveren van het sectorwerkstuk Het sectorwerkstuk, inclusief plan van aanpak en logboek moet in tweevoud voor vrijdag 3 februari 2017 inleveren bij de mentor!! Gelijktijdig met het inleveren van het sectorwerkstuk dient de kandidaat een verslag in te leveren over zijn/haar Oriëntatie op Leren en Werken. 7

8 Waar moet het sectorwerkstuk aan voldoen Waar moet het oriëntatie op leren en werken aan voldoen Wat lever je dus in op uiterlijk 3 februari 2017: Sectorwerkstuk, in tweevoud, met daarin: - Plan van aanpak - Logboek Verslag Oriëntatie op Leren en Werken. Daarnaast neem je voor jezelf een kopie mee van het sectorwerkstuk en je Oriëntatie op leren en werken mee naar Bonaire. Nier vergeten dit te doen, dit is verplicht. Zonder sectorwerkstuk kan je geen cijferlijst krijgen en dus niet slagen! 8

9 De beoordeling van het sectorwerkstuk De kwaliteit van het sectorwerkstuk, de posterpresentatie en de beantwoording van vragen over het sectorwerkstuk worden in samenhang beoordeeld. Het eindoordeel van het sectorwerkstuk is onvoldoende, voldoende of goed. Als een kandidaat een onvoldoende scoort dan kan hij niet slagen voor het volledig examen. Bij de beoordeling van het sectorwerkstuk wordt op het volgende gelet: Het logboek en het plan van aanpak Blijkt uit het logboek en het plan van aanpak hoe de kandidaat het sectorwerkstuk heeft aangepakt en uitgevoerd? De inhoud van het sectorwerkstuk De inhoud van het sectorwerkstuk dient aan minimaal te stellen eisen te voldoen. Daarbij wordt onder andere gelet op: - de indeling van het verslag (titelpagina, inleiding, beschrijving van het onderzoek, de uitkomsten van het onderzoek, de conclusies, de samenvatting en de bijlagen, o.a. een literatuurlijst) - de aanwezigheid van een duidelijke centrale vraag - de deelvragen (bijv. een literatuuronderzoek, geraadpleegde bronnen, interviews, de uitgevoerde proeven etc.) - de verwerking en analyse van de gegevens en het trekken van conclusies - het antwoord op de centrale vraag De posterpresentatie Aan de uiterlijke verzorging en de opbouw van de presentatie dient voldoende zorg te zijn besteed. Daarbij wordt onder andere gelet op: - Een logische en heldere ordening van de beeldelementen (tekst, afbeeldingen, grafieken, e.d.) - Een zorgvuldige afwerking van het presentatiemateriaal Het sectorwerkstuk, de presentatie en beantwoording van vragen hierover Uit het sectorwerkstuk, de presentatie en het gesprek hierover dient te blijken: - Dat de kandidaat zich in het onderwerp voldoende heeft verdiept door gebruik te maken van de kennis, die de kandidaat zich heeft opgedaan door het in voldoende mate bestuderen van het vmbo-t programma - Dat de inhoud van het sectorwerkstuk voldoet aan de criteria die hiervoor zijn gesteld 9

10 - Dat de kandidaat vragen n.a.v. het sectorwerkstuk en/of de presentatie en de reflectie hierop in voldoende mate kan beantwoorden. - Dat het taalgebruik en de presentatie begrijpelijk zijn en de spelling en interpunctie correct. Het verslag Bij het schrijven is de doelgroep (klas- of leeftijdgenoten) belangrijk. Bedenk welke voorkennis je klas- of leeftijdgenoten hebben. Schrijf geen zaken op die bekend zijn bij je doelgroep, behalve als het noodzakelijk is om je verhaal te ondersteunen. Maar houd dit kort of verwijs naar een bron waar dit staat. Houd je stijl zo eenvoudig mogelijk. Geen ambtenarenstijl met ingewikkelde woorden en zinsconstructies waar je doelgroep nauwelijks iets van begrijpt. Gebruik geen populaire taal. Voor de omvang van een schriftelijk verslag geldt lang niet altijd het principe 'hoe dikker, hoe beter'. Integendeel: in de beperking toont zich de meester. Richtlijn voor de omvang van een schriftelijk verslag voor een sectorwerkstuk is 3 tot 5 pagina s die aangevuld worden met afbeeldingen en bijlagen. Schriftelijke verslagen (een onderzoeksverslag, een recensie, een artikel en dergelijke) kennen in het algemeen een tamelijk vaststaande structuur, namelijk een inleiding, een hoofdtekst en een samenvatting. In een schriftelijk verslag over een zelf uitgevoerd onderzoek is in de inleiding de onderzoeksvraag, de deelvragen en de hypothese beschreven. Na de inleiding volgt een uiteenzetting over de gebruikte methode, hulpmiddelen en materialen. Daarna een overzicht van de gevonden resultaten. Aangegeven wordt onder andere in hoeverre de onderzoeksvraag is beantwoord, of de hypothese is bevestigd, hoe betrouwbaar de uitkomsten zijn en welke vragen niet zijn beantwoord. Als een onderzoek niet het verwachte resultaat oplevert, geef je aan waaraan dit zou kunnen liggen. De opbouw van een tekst van een literatuuronderzoek ligt minder vast. Tussen de inleiding en de samenvatting kunnen hoofdstukken en paragrafen naar eigen inzicht worden gestructureerd en benoemd. In het navolgende komen achtereenvolgens aan bod: de titelpagina, de inhoudsopgave, de inleiding, de hoofdtekst, de samenvatting, de literatuurlijst en de bijlagen. 10

11 Titelpagina De titel moet kort en krachtig bij de inhoud passen. Gebruik geen afkortingen in de titel. Zorg voor een titel die past bij je tekst. Probeer een pakkende titel te verzinnen. Dat daagt de lezers uit om te gaan lezen. Om technische redenen mag de titel/naam van het werkstuk niet langer zijn dan 60 posities, inclusief de spaties. Op de titelpagina staat achtereenvolgens vermeld: titel (eventueel met ondertitel) voorletter(s) en achternaam van de schrijver vak school en klas plaats van vestiging school datum Inhoudsopgave De inhoudsopgave geeft in een notendop de opbouw van de tekst weer. Hieronder is een voorbeeld van een inhoudsopgave weergegeven. Inhoudsopgave Inleiding 1 deelvraag 1: deelvraag 2: deelvraag deelvraag enquete/ interview met... 7 Resultaten 8 Samenvatting 14 Literatuurlijst/ bronnenlijst 15 Bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Logboek Plan van aanpak Vragenlijst 11

12 Inleiding In de inleiding wordt de lezer geïnformeerd over: - het onderwerp - de onderzoeksvraag en de deelvragen In de inleiding is plaats om de achtergrond of het belang van het onderwerp en de onderzoeksvragen toe te lichten. Eventueel kan daar nog een korte omschrijving van centrale begrippen aan worden toegevoegd. Tenslotte is het gebruikelijk in de inleiding de opbouw van de tekst per hoofdstuk aan te geven. De definitieve versie van de inleiding kan pas worden geschreven wanneer de indeling en de inhoud van het schriftelijk verslag vastligt. Daarnaast kun je in de inleiding aan bod laten komen: - een persoonlijke noot over hoe je tot de keuze van het onderzoek bent gekomen. - een dankbetuiging aan mensen die aan de totstandkoming hebben bijgedragen: respondenten, proefpersonen, de begeleidende docent enzovoort. - de tevredenheid over de samenwerking met medeleerlingen. Hoofdtekst De hoofdtekst is doorgaans opgebouwd uit hoofdstukken die weer onderverdeeld zijn in deelvragen. Houd de titels van de hoofdstukken en paragrafen kort en zorg ervoor dat de titel de essentie weergeeft van het betreffende hoofdstuk of de betreffende paragraaf. Vanzelfsprekend zijn de titels identiek aan die in de inhoudsopgave. Wanneer je literatuur over het onderwerp hebt bestudeerd, kun je een stuk tekst van een andere schrijver in je eigen woorden weergeven. Dit noemt men parafraseren. Na een parafrase moet tussen haakjes worden vermeld van wie en uit welk jaar de brontekst afkomstig is. Citeren is het letterlijk overnemen van andermans tekst. Soms is het gewenst een stuk tekst uit de (vak)literatuur letterlijk over te nemen. Een citaat plaats je altijd tussen aanhalingstekens, gevolgd door een vermelding tussen haakjes van de naam van de schrijver en het verschijningsjaar. Tabellen en figuren zijn uitstekende middelen om overzichtelijk en compact een hoeveelheid informatie aan de lezer aan te bieden. Ze moeten worden voorzien van een volgnummer en een titel. Wanneer een tabel of figuur niet door jezelf is opgesteld, moet je de bron vermelden. In de tekst zelf verwijs je naar de figuur of tabel. 12

13 Het is gebruikelijk de hoofdtekst af te sluiten met één of enkele conclusies. Sluit in de conclusie zo goed mogelijk aan bij de onderzoeksvragen in de inleiding. De conclusie is als het ware het antwoord op de onderzoeksvragen. Samenvatting In de samenvatting komt geen nieuwe informatie meer aan bod. De samenvatting is een korte, kernachtige weergave van de inhoud van de hoofdtekst met onder meer de hoofdconclusies van het onderzoek. Literatuurverwijzingen, citaten, tabellen en figuren horen niet in een samenvatting thuis. Bronnenlijst De bronnenlijst is alfabetisch naar eerste auteur gerangschikt. Wanneer meer auteurs een boek hebben geschreven moet je de achternamen van alle auteurs voluit vermelden. De rangorde van verschillende publicaties van één auteur gebeurt chronologisch. In een literatuurverwijzing naar een boek neem je achtereenvolgens op: achternaam auteur, voorletter(s), jaar van uitgave (tussen haakjes), titel en eventuele subtitel, eerstgenoemde plaats van vestiging van de uitgever, uitgever. De literatuurverwijzing voor kranten- of tijdschriftartikelen ziet er als volgt uit: achternaam auteur(s), voorletter(s), jaar van uitgave (tussen haakjes), titel en eventuele subtitel artikel, naam van de krant/het tijdschrift, datum/nummer van de jaargang, beginen eindpagina. Bij een verwijzing naar een internetadres vermeld je ook de datum van bezoek van de website. Bijlagen In een bijlage kan informatie worden opgenomen die voor de lezer de moeite waard is, maar te gedetailleerd is om in de hoofdtekst op te nemen. Bijvoorbeeld een samenvatting van een interview, gebruikte vragenlijsten, uitgebreide tabellen of een verstuurde brief. In het algemeen geldt: beperk het aantal bijlagen. 13

14 Typografische verzorging Het verslag moet duidelijk leesbaar zijn. Let goed op je spelling en het gebruik van leestekens. Vaak zal de spellingscontrole in je tekstverwerkingsprogramma niet alle fouten eruit halen. Lees daarom je eigen teksten altijd nauwkeurig door en laat je tekst ook door iemand anders lezen voordat je deze definitief bij je docent inlevert. Je kunt met illustraties werken om je verhaal verder te onderbouwen of te verlevendigen: tabellen, grafieken, grafische kaarten, citaten, foto s, cartoons en dergelijke. Zorg ervoor dat de illustraties functioneel zijn en zorg voor een juiste bronvermelding. Lettertype Arial, lettergrootte 12, regelafstand 1.15 Logboek Een logboek heeft een aantal functies: het is voor jou een hulpmiddel bij het systematisch verzamelen van informatie en voor je docent is het een hulpmiddel om snel inzicht te krijgen in het gevolgde werkproces. In een logboek staan zaken als datum, tijd, plaats, verrichte werkzaamheden eventueel aangevuld met een resultaat of opmerking en gemaakte afspraken. Het logboek omvat niet meer dan een enkele pagina A4. Hieronder zie je een voorbeeld van een logboek. datum tijd plaats verrichte werkzaamheden opmerkingen afspraken minuten school Overleg met docent ochtend bibliotheek Informatie over gezocht niet gevonden In de kolom 'Opmerkingen' kun je kort de opbrengst van de activiteit, of een persoonlijke ervaringen bij de betreffende activiteit weergeven. 14

15 Een stappenplan: hoe pak je het aan? Bij het maken van een sectorwerkstuk doorloop je vijf fasen: 1. de oriëntatie- en keuzefase (1 à 2 uren); 2. de onderzoeksfase: informatie verwerven (waaronder het uitvoeren van natuurwetenschappelijke proeven) en verwerken (± 2 à 5 uren); 3. de uitwerking- en schrijffase (± 5 à 10 uren); 4. de afrondingsfase: afronden, inleveren van een eerste versie en zo nodig verbeteringen en aanvullingen aanbrengen (± 1 à 2 uren); 5. de presentatiefase: voorbereiden en houden van de presentatie (± 2 à 5 uren). Binnen de vijf fasen moet je verschillende stappen zetten om tot een goed resultaat te komen. Fase 1: de oriëntatie- en keuzefase STAP 1: Keuze van vak en onderwerp STAP 2: Hoofdvragen en deelvragen formuleren Met de onderzoeksvraag en deelvragen maak je duidelijk wat je wel en wat je niet aan de orde stelt. Wanneer je goed hebt nagedacht over de onderzoeksvraag, word je minder snel verleid zijpaden te gaan bewandelen. Daarnaast kun je uit beschikbare informatie het bruikbare beter selecteren. Bovendien kun je met een duidelijke onderzoeksvraag beter conclusies formuleren. In een onderzoeksvraag en de deelvragen wordt gevraagd naar het wie, wat, waar, welke, wanneer, hoe, waarom, waardoor, waarvoor, waarmee, waartoe enzovoort. STAP 3: Plan van aanpak opstellen Het is niet alleen belangrijk te weten wat je gaat onderzoeken, maar ook wanneer je wat gaat doen en hoeveel tijd dat zal gaan kosten. Dit staat in een plan van aanpak. Het plan van aanpak bestaat uit een onderzoeksplan en een tijdplan. In het onderzoeksplan wordt achtereenvolgens de hoofdvraag, de deelvragen, hypothesen/verwachtingen, werkwijzen/methode, informatiebronnen/hulpmiddelen, presentatievorm en de taakverdeling opgenomen. In het tijdplan staat hoe lang je denkt dat een activiteit duurt en wanneer je die uitvoert. Wanneer je alle activiteiten in de goede volgorde hebt gezet, zet je er per activiteit het aantal benodigde uren bij wat je denkt nodig te hebben om de activiteit uit te voeren. Daarna plan je aan de hand van een tijdbalk de doorlooptijd 15

16 (tijdstip van de start en het einde) per activiteit. Houd het plan van aanpak zo kort mogelijk, het hoeft niet meer dan één pagina A4 te omvatten. Hieronder is een voorbeeld van een plan van aanpak afgedrukt. Onderzoeksplan Hoofdvraag Deelvragen Hypothesen Verwachtingen Werkwijze Methode Informatiebronnen Hulpmiddelen Presentatievorm Taakverdeling Tijdplan Activiteit Wat is de invloed van temperatuur op de snelheid van gisting van glucose? (vakken: biologie, scheikunde, natuurkunde) Is er een optimale temperatuur en zo ja, welke is dat? Welke processen vinden bij vergisting plaats en kunnen wij die processen volgen door het meten van de optische activiteit met een polarimeter? We verwachten dat er een optimale temperatuur is en dat die in de buurt van 40 graden Celsius ligt. Omdat glucose rechtsdraaiend is, verwachten we uit de draaihoek informatie te kunnen halen over het gistingsproces. We gaan gist toevoegen aan glucoseoplossingen van verschillende concentraties (0,25-1,5 mol/l met intervallen van 0,25) en die bij verschillende temperaturen (25-50 C met intervallen van 5 C) vier uren laten staan. Daarna meten we met twee polaroid filters de optische draaiing. Uit boeken. Chemie in theorie en praktijk van H. van Keulen. Gepolariseerd licht in de natuur van G.P. Können. Tijdschriften. Natuur & Techniek 1992, Enzymen, gangmakers in de natuur. TOA voor de experimentele opstellingen op school. Schriftelijk verslag, maar eventueel willen we het voor de klas ook wel mondeling presenteren. Bas zal vooral de verwerking van de meetresultaten voor zijn rekening nemen omdat hij goed overweg kan met computerprogramma's en Friso zal vooral de theoretische kant voor zijn rekening nemen. Maar we zullen zo veel mogelijk alles samen doen. Hoe lang? Wanneer? (maand, weeknummer, dagdeel) Opm. Informatie verzamelen uit de literatuur en inlezen in het onderwerp 12 sep. okt. nov. dec. jan. feb. xxxx xxxx Onderzoeksopzet uitwerken en proefopstelling maken 20 sep. okt. nov. dec. jan. feb. xxx xxxx Proeven uitvoeren en gegevens (data) verzamelen 24 sep. okt. nov. dec. jan. feb. Gegevens ordenen en verwerken xxxx xxxx 20 sep. okt. nov. dec. jan. feb. Mondelinge presentatie voorbereiden en geven xxx xxxx 4 sep. okt. nov. dec. jan. feb. xxxx Vanzelfsprekend moet het plan van aanpak en het logboek met elkaar sporen. Toch kan het gebeuren dat je van het oorspronkelijk plan van aanpak afwijkt. In de kolom 'Opmerkingen' van het logboek motiveer je dan waarom je bent afgeweken van je oorspronkelijke plan. 16

17 Fase 2: de onderzoeksfase Begin je zoektocht bij gemakkelijk toegankelijke informatiebronnen. Bijvoorbeeld een encyclopedie, internet of schoolboeken. Verzamel in het begin zo veel mogelijk trefwoorden rond een onderwerp. Aan de hand van trefwoorden kun je op zoek gaan naar informatie. De meest voor de hand liggende vindplaatsen zijn de bibliotheek, in documentatiemappen, in knipselkranten, in naslagwerken, op videobanden, dvd s en natuurlijk het internet. Noteer altijd de volledige gegevens van boeken, tijdschriften, artikelen en websites. Als bron is google niet genoeg, je moet je exacte site weergeven. Hiermee voorkom je, bij het definitief samenstellen van de bronnenlijst, veel onnodig zoekwerk achteraf. Met een interview, een enquête, het uitvoeren van proeven, veldwerk, excursie, een bezoek aan bedrijven of instellingen kun je ook informatie verzamelen. Na het verzamelen van de informatie/gegevens moet je deze interpreteren en confronteren met de onderzoeksvragen. Welke antwoorden kan ik geven of welke conclusies kan ik trekken op grond van de verzamelde informatie/gegevens? Fase 3: de uitwerking- en schrijffase Tijdens stap 4 heb je heel veel informatie gevonden en die informatie heb je ook al ondergebracht in de verschillende hoofdstukken. Tijdens deze stap is het zaak om informatie te schrappen en een lopend verhaal te maken. Het is uiteraard de bedoeling dat elke deelvraag wordt beantwoord en als je informatie mist moet je weer verder gaan met zoeken. Het verslag wordt geschreven aan de hand van de eisen zoals die eerder zijn beschreven. Deze fase eindigt met het inleveren van de eerste versie. Fase 4: de afrondingsfase Na het terugkrijgen van de eerste versie moet je de commentaren verwerken. Ook hier kan het zijn dat je moet gaan schrappen of dat je juist weer meer informatie moet gaan zoeken. Vraag regelmatig aan je begeleider of je op de goede weg bent. Fase 5: de presentatiefase Op 23 februari presenteer je het sectorwerkstuk aan je ouders. Deze presentatie wordt voorbereid tijdens de werkweek. Na de presentatie aan je ouders ga je de presentatie 17

18 aan de staatsexamencommissie voorbereiden. Meer informatie over het mondeling presenteren volgt tijdens de werkweek. Hieronder volgt de planning tot aan het inleveren van het schriftelijke sectorwerkstuk. De planning voor de voorbereiding op het mondeling collegeexamen volgt nog. Planning Je bent zelf verantwoordelijk voor de voortgang van je SWS. Jij moet dus zelf naar je begeleider en zelf afspraken maken. Als een onderdeel of fase van het SWS dreigt uit te lopen neem je vooraf contact op met de begeleider om dit te bespreken. Vrijdag 23 september Vrijdag 30 september Onderwerp en hoofdvraag bedacht en besproken Inleveren hoofd- en deelvragen (goedgekeurd). Werken aan plan van aanpak Vrijdag 7 oktober Plan van aanpak is klaar en goedgekeurd. Vrijdag 11 november Vrijdag 18 november Vrijdag 9 december Vrijdag 16 december Vrijdag 13 januari Vrijdag 20 januari Vrijdag 27 januari Vragenlijst enquête voor interview Inleveren eerste deel van werkstuk (begeleiders retourneren werk uiterlijk 30 november) Goedkeuring eerste deel van werkstuk Inleveren tweede deel van werkstuk (begeleiders retourneren werk uiterlijk 10 januari) Goedkeuring tweede deel van werkstuk Inleveren eerste versie! (begeleiders retourneren werk uiterlijk 27 januari) Goedkeuring eerste versie! Vrijdag 3 februari Inleveren definitief profielwerkstuk (begeleiders retourneren werk uiterlijk 10 februari) 18

19 De begeleiding Bij het uitvoeren van het onderzoek, het schrijven van het verslag en het voorbereiden op de presentaties krijg je begeleiding van een vakdocent. Daarnaast zijn bovendien de mentoren beschikbaar tijdens je mentoruur om het proces te begeleiden. Daarnaast is begeleiding mogelijk op andere momenten. De verantwoordelijkheid voor het maken van een afspraak ligt ten allen tijden bij de kandidaat. Kandidaten met een eigen laptop wordt vriendelijk verzocht deze mee te nemen naar de sectorwerkstuk-vrijdagmiddagen, aangezien het aantal aanwezige computers niet toereikend is. Beoordelingsmomenten Gedurende het proces van onderzoeken, schrijven en voorbereiden op het examen zullen er een aantal beoordelingsmoment zijn. Iedere kandidaat wordt hierbij beoordeeld op het voorgaande deel van het proces. Pas als een kandidaat een voldoende beoordeling heeft gekregen, kan de volgende stap gezet worden. Beoordelingsmoment 1: na de oriëntatie- en keuzefase. Het onderwerp is gekozen en de hoofdvraag en deelvragen zijn bekend. Er zijn voldoende relevante informatiebronnen gezocht. Het plan van aanpak is af en goedgekeurd en het logboek bevat de juiste en voldoende informatie en is op een overzichtelijke manier weergegeven. Beoordelingsmoment 2a en 2b: tijdens de uitwerking- en schrijffase. De hypothese is opgesteld. Er is antwoord gegeven op de deelvragen en eventuele interviews, proeven en metingen zijn uitgevoerd. Na dit beoordelingsmoment wordt er gestart met het verwerken, analyseren en interpreteren van de gegevens en het trekken van conclusies, en het schrijven van het verslag. Beoordelingsmoment 3 : na de uitwerking- en schrijffase. Dus na het inleveren van de 1 e versie van het verslag. 19

20 De 1 e versie van het verslag wordt na bespreking met de begeleider aangepast en verbeterd, totdat de definitieve versie gereed is. Het kan voorkomen dat de kandidaat het verslag enkele malen terugkrijgt ter verbetering. Zorg dat je goed contact hebt met je begeleider. Neem zelf contact op over de stand van zaken. Wacht niet op de begeleider om jou op te zoeken. Maak heldere afspraken per mail of zoek je begeleider op tijdens een moment buiten lestijd (na school). Heel veel succes en plezier bij het maken van je SWS!!! Einde 20