LANDELIJKE BIJEENKOMST VAN KLEUTERLEID(ST)ERS IN DE VRIJESCHOOL. Nummer Werkgroepleider Titel Maximum

Transcriptie

1 LANDELIJKE BIJEENKOMST VAN KLEUTERLEID(ST)ERS IN DE VRIJESCHOOL Donderdag 11 oktober 2018 INFORMATIE WERKGROEPEN Werkgroepronde 1 Werkgroepronde uur uur Keuzemogelijkheden werkgroepen Nummer Werkgroepleider Titel Maximum 1 Marrie Aaij Hoe hou ik de kleuter bezig of wat houdt de kleuter bezig? 2 Loïs Eijgenraam Eigentijds vrijeschool kleuteronderwijs. Wanneer is een vrije kleuterklas eigentijds? Anke de Groot Hoe kan je aan de slag met techniek in 15 de kleuterklas? 4 Pia Holland Wat er niet is, kun je bedenken Erna Pasman Eigentijds wolvilten 15 6 Saskia Snikkers Heb je dit kind gezien? Hoogbegaafde 20 kleuters begeleiden op de vrijeschool. 7 Judith Wagensveld Boekenclub in de klas. 15 Let op: Alle werkgroepen werken ronde 1 en ronde 2 met een verschillende groep deelnemers. U volgt in ronde 1 dus een ander werkgroep dan in ronde 2. èop de volgende pagina vindt u een omschrijving van de werkgroepen.

2 Omschrijving werkgroepen 1. Hoe hou ik de kleuter bezig of wat houdt de kleuter bezig? Werkgroepleider: Marrie Aaij, kleuterleerkracht, coacht startende collega s, cursus rondom verdieping en verbreding kleuterklas. Werkzaam op de Vrije School Utrecht. Rudolf Steiner was z n tijd ver vooruit, veel hedendaagse wetenschappelijke inzichten die gepresenteerd worden als vernieuwend zijn binnen de vrijeschool reeds lang bekend. Om een voorbeeld te geven, nabootsing de oervorm van leren, is nu ontdekt door de wetenschap. Men noemt het alleen anders nl spiegelneuronen. Het is interessant om te kijken, is er sprake van verrijking of verarming? En is er niet veel meer te ontdekken in deze tijd dat we wellicht kunnen toevoegen aan ons al zo rijke aanbod?! Om één en ander te illustreren zijn er fotoboeken, filmpjes en materiaal (gemaakt) voor de klas. Na de workshop hebben deelnemers ideeën en inspiratie om in de klas in te zetten en/of te delen met collega s. De titel van de werkgroep geeft de blikrichting van de workshop al aan; past in deze tijd b.v. nog leerkracht gestuurd onderwijs? Of kunnen we een kleuter zien als mede initiatiefnemer voor dat wat we doen in de klas? Zo ja, hoe? De workshop is bedoeld voor collega s die interesse hebben in de zoektocht naar eigentijds onderwijs vanuit verdieping en verbreding. Een rijke leer- en leefomgeving is wat we willen bieden: welke mogelijkheden hebben we als vrije school en benutten we die? Denk aan; nabootsing/spiegelneuronen, werkvormen wel/niet, leerkracht gestuurd onderwijs, inrichting/materiaal van de klas, proces/resultaat kleuterwerk, oudste kleuters in de klas, Sova /kanjer/regenboog aanpak e.d. Als je wordt ingedeeld in deze werkgroep graag meenemen: foto s, filmpjes en/of zelfgemaakt materiaal. 2. Eigentijds vrijeschool kleuteronderwijs. Wanneer is een vrije kleuterklas eigentijds? Werkgroepleider: Loïs Eijgenraam, Onderwijsadviseur BVS-schooladvies, docent School voor Antroposofische Kinderopvang, auteur diverse publicaties, eigenaar praktijk In verbondenheid opvoeden. Bij eigentijds vrijeschool kleuteronderwijs denken we vaak allereerst aan de vereisten vanuit de overheid of onderwijsinspectie. Ook dit is een eigentijdse realiteit die in de werkgroep (kort) besproken wordt. Het centrale thema in deze werkgroep is het aanbod Vrij spel, nabootsing, ritme, beweging en huishoudelijk- ambachtelijk werken, dat in veel kleuterklassen aangeboden wordt. Wat is eigentijds aan dit aanbod? Wat gaan we in de werkgroep doen? We onderzoeken het eigentijdse aan de hand van het vrijeschoolleerplan, de uitgangspunten van de IASWECE én recent (wetenschappelijk) onderzoek en laten ons verrassen door de uitkomst. Aan het eind van de werkgroep heb je

3 handvatten gekregen om binnen jouw eigen school, aan belangstellende ouders of anderen te vertellen over eigentijds vrije school kleuteronderwijs. In de werkgroep wordt besproken en ervaren hoe eigentijds vrijeschoolonderwijs eruit kan zien. Voorwaarde hiervoor is onder meer het kunnen herkennen en vertalen van onderzoek/artikelen in de media/andere publicaties én het eigen aanbod. In deze werkgroep wordt deze vertaling gemaakt. De acht punten van de onderwijsinspectie aan de hand waarvan zij naar eigentijds onderwijs kijken, worden besproken en uitgedeeld. Als je wordt ingedeeld in deze werkgroep graag meenemen: foto s van spelende kleuters, foto s waaruit de passie van de kleuterleid(st)er blijkt, passie zoals bijvoorbeeld: werken in de tuin, koken, breien of dat waar jij warm voor loopt/ de kinderen voorbootst als beeld van liefde voor het leven. Foto s waaruit voor jou eigentijds vrijeschool kleuteronderwijs blijkt. 3. Hoe kan je aan de slag met techniek in de kleuterklas? Werkgroepleider: Anke de Groot, Anke en Bart maakt Ab Houtcreaties. We zijn een onderneming die meubels maakt en daarnaast workshops aanbiedt aan teams/feestjes en aan kinderen; houtbewerken met machines. We hechten waarde aan het proces, waarin we enthousiasme over houtbewerken overbrengen. We komen tezamen met onze kindvriendelijke machines, waar de deelnemers zelf mee gaan werken. Houtdraaien is bijvoorbeeld prachtig om te ervaren en met kleine houtdraaibankjes en stokjes kun je laagdrempelig kennis maken met het ambacht. We laten je verschillende technieken ervaren. In de werkgroep prikkelen we de deelnemer om te gaan experimenteren met hout. Houtbewerken binnen de kleuterklas richt zich op het ervaren en vormen van hout. Kleuters focussen zich d.m.v. schuren, zagen, timmeren en vaak ook de combinatie met touw/spijkerrijgen. Houten vormen stimuleren de verbeelding van kleuters. Trouwens, niet alleen van kleuters. In de werkgroep gaan we bovenstaande combineren met de moderne middelen, elektrisch gereedschap. Als je wordt ingedeeld in deze werkgroep denk er dan aan dat je kleding aan doet/meeneemt die niet bang is voor zaagsel en stof. 4. Wat er niet is, kun je bedenken Werkgroepleider: Pia Holland, werkt als zelfstandige voor een culturele instelling waar zij muzieklessen verzorgt voor basisscholen en leerkrachten coacht bij het geven van muzieklessen. Ook geeft Pia filosofielessen aan basisschoolleerlingen en workshops filosoferen met kinderen aan docenten. Jonge kinderen verrassen ons veelvuldig door hun open blik, hun verbeeldingskracht en diepzinnige vragen. Hoe kunnen wij als begeleiders van het jonge kind in houding en handelen bijdragen aan het behoud van deze kwaliteiten? In de werkgroep buigen we ons over het stellen van vragen en het reageren op vragen, over verhalen die oproepen tot nadenken en werpen we een kritische blik op de morele ontwikkeling van jonge kinderen.

4 Het stellen van vragen over de betekenis van wat je ziet en hoort; je leren verplaatsen in de positie van de ander; zonder hokjes (paradigma s) en met open blik oplossingen bedenken: kernkwaliteiten voor de toekomst. Als je wordt ingedeeld in deze werkgroep graag een pen meenemen én een open blik. 5. Eigentijds wolvilten Werkgroepleider: Erna Pasman, eigenaresse van Creahuis Eigenhandig. Op haar 4 e heeft zij leren breien en haken en is sindsdien verslingerd geraakt aan allerlei soorten handvaardigheden, hierbij zeer gestimuleerd en geïnspireerd door haar ouders. Erna heeft jarenlang in haar atelier aan huis cursussen verzorgd met diverse hobby- en handwerktechnieken aan jong en oud. In 2015 heeft zij een handwerkwinkel geopend in het centrum van Arnhem, ook weer in combinatie met cursussen. Bij het wolvilten, ook wel prikvilten, naaldvilten of droogvilten genoemd, wordt met behulp van een speciale viltnaald 100% wol bewerkt. Wol is warm, ademt en is heerlijk zacht wat het bijzonder prettig maakt om hiermee te werken. Tijdens deze workshop maken wij gebruik van Merino wol en IJslandse wol in vele intense kleuren. Hiermee kan een ondergrond bewerkt worden maar juist ook heel goed 3D gewerkt worden. Laat u verrassen door de ongekende mogelijkheden die deze mooie materialen bieden. Wij nemen ook vele voorbeelden mee ter inspiratie voor de creatieve activiteiten met uw leerlingen. Met de nieuwste technieken en handige hulpmiddelen is succes verzekerd voor jong en oud! In deze werkgroep ga je de eigentijdsheid van het wolvilten zelf beleven: bezig zijn met je handen met natuurlijke materialen. Het prikkelen van je zintuigen. Hoe belangrijk is dat juist voor kinderen van deze tijd! Wij gaan werken aan een vrije opdracht; een knuffelmonster. Ter inspiratie is wel een voorbeeld aanwezig, maar de bedoeling is juist de creativiteit te stimuleren. Ieder maakt zelf de keuzes voor kleuren, grootte van ledematen, ogen en oren, maar ook hoeveel van alles op en aan het monstertje komt. Niets is fout, alles mag! Het doel hiervan is om (uiteindelijk de kinderen) je eigen stijl te ontwikkelen, inzicht krijgen in volgordes van constructies, soms probleemoplossend te werken en bovenal: zelf keuzes maken! Veelal worden we teveel gestuurd in een bepaalde richting en teveel beperkt in onze eigen creativiteit. Bij oudere kinderen kan dit werkstuk doorgetrokken worden in het in groepjes samenwerken aan 1 groter monster, waarbij ook overlegd moet worden. Als je wordt ingedeeld in deze werkgroep graag meenemen: een bakje of zakje om het werkstuk mee naar huis te kunnen nemen. 6. Heb je dit kind gezien? Hoogbegaafde kleuters begeleiden op de vrijeschool. Werkgroepleider: Saskia Snikkers, werkzaam als schoolpsycholoog bij BVS-schooladvies en in eigen praktijk. Zij werkt als onderzoeker bij het lectoraat Waarde(n) van vrijeschoolonderwijs van Hogeschool Leiden. Tevens is Saskia werkzaam als promovendus (Rijksuniversiteit Groningen)

5 We zullen zowel inhoudelijk als praktisch ingaan op de begeleiding van kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong. We bespreken de stand van zaken rondom dit thema binnen vrijescholen, de onderwijsbehoeften van deze kinderen en gaan concreet aan de slag! Het is van belang steeds opnieuw, out of the box, verfrissend en open te blijven kijken naar (deze) kinderen. Dat vraagt om eigentijds kleuteronderwijs. Als je wordt ingedeeld in deze werkgroep graag meenemen: een nieuwsgierige houding en eventuele vragen (een casus inbrengen is mogelijk). 7. Boekenclub in de klas. Werkgroepleider: Judith Wagensveld, ruim tien jaar gaf zij les in haar Atelier van de Verbeelding in Rotterdam, een werkplaats om te filosoferen, te schrijven en te verbeelden. Inmiddels schrijft en illustreert Judith vooral in opdracht van culturele en onderwijsinstellingen (zie en begeleidt zij scholen in het filosoferen met kinderen, team en ouders (zie De basis van de workshop is het maken van kleine boeken, waarbij we starten bij de vorm (boekbindtechnieken) en via de creativiteit (beeldende, illustratieve technieken) eindigen bij de vertelling (verbeeldingskracht, taalvaardigheid en spel). In de workshop zullen jullie de verschillende vaardigheden en technieken ervaren. We oefenen de boekvormen, evenals een aantal illustratieve technieken en brainstormen over spel-, vertel- en gespreksvormen aan de hand van (zelfgemaakte) boeken. We gaan met elkaar in gesprek over hoe creatieve werkvormen ruimte bieden aan ontwikkelingsverschillen. De workshop heeft tot doel ideeën te geven voor een aanbod voor oudere kleuters en kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong. De workshop wil tegemoetkomen aan enerzijds de behoefte van deze groep kleuters tot meer uitdaging, verdieping en verbinding met een brede interesse in de omringende wereld. Anderzijds wil de workshop recht doen met het eigene en waardevolle van het vrijeschool kleuteronderwijs: het vrije spel, de verhalen en ontwikkeling van (fijn)motorische vaardigheden. Hoewel boeken het uitgangspunt zijn, gaat het in de werkvormen niet om het vroegtijdig stimuleren van lezen en schrijven, wel om het spelen met taal en communicatie in brede zin.