Gebroken heup. Operatie bij heelkunde

Transcriptie

1 Gebroken heup Operatie bij heelkunde

2 Inhoudsopgave Een gebroken heup... 4 Klachten en diagnose... 5 Besluit tot operatie... 5 Voorbereiding op de operatie... 5 Wat heeft u nodig?... 5 Waardevolle bezittingen... 5 Medicijnen... 6 Dieet... 6 Allergie... 6 De dag van opname... 6 Informatie... 6 Nurse Practitioner... 6 Verpleegkundig case manager... 6 Geriater... 6 Medicijnen... 7 Pijnstilling... 7 Nuchter... 7 Infuus... 7 De operatie... 7 Voorbereidingen... 7 De operatie... 8 Complicaties... 8 Direct na de operatie... 8 Infuus, katheter, drain... 8 Liggen en slapen... 9 Eten en drinken... 9 Na de operatie... 9 Revalideren... 9 Röntgenfoto... 9 Hechtingen... 9 Revalideren in het verpleeghuis... 9 Fysiotherapie Resultaat van de operatie Uit het ziekenhuis en dan Wanneer uw arts waarschuwen Nacontrole

3 Leefregels na een gebroken heupoperatie Zitten Draaien Liggen Traplopen Aandachtspunten bij het gebruik van elleboogkrukken Gaan zitten Gaan staan Lopen De meest gestelde vragen na een gebroken heupoperatie Vragen en/of problemen Adres en telefoonnummer

4 U bent in CWZ binnengekomen via de spoedeisende hulp. Daar is gebleken dat uw heup gebroken is. Samen met de chirurg heeft u en/of uw familie besloten dat er een operatie plaats moet vinden. Zo n operatie is geen kleinigheid en de revalidatie vraagt veel wilskracht, inspanning en tijd van de patiënt en zijn familie. "Een goed begin is het halve werk" geldt ook voor een heupoperatie die met spoed moet worden uitgevoerd. Een goede voorbereiding zal zeker bijdragen aan een vlot herstel. In deze brochure kunt u lezen over de operatie, de opname in het ziekenhuis en verpleeghuis Margriet in Nijmegen, Waelwick in Ewijk en St. Elisabeth in Beneden-Leeuwen en adviezen voor de herstelperiode thuis. We raden u aan om deze brochure goed te bewaren en bij elk bezoek aan het ziekenhuis mee te nemen Een gebroken heup Een gebroken heup is een probleem dat regelmatig voorkomt omdat vaak oudere mannen en vrouwen vallen in of rondom hun eigen huis. De oorzaak kan verschillend zijn: van een stoepje dat niet wordt gezien, een matje waarover uitgegleden wordt tot duizeligheidsklachten die aanleiding zijn voor een valpartij. Indien nodig zal dit in deze opname nog nader worden onderzocht. De heup kan op verschillende manieren breken. De meest voorkomende heupfracturen zijn: dijbeenhalsbreuk (collum-fractuur): deze ligt in het bovenste gedeelte van het dijbeen ongeveer 2,5-5 cm van de heupkop af. Deze breuk ligt binnen het heupkapsel. Hierdoor kan de bloedvoorziening naar de afgebroken kop in gevaar komen en de kop afsterven. breuken door de verdikkingen van de heupkop (pertrochantere fracturen): deze breuk bestaat vaak uit meerdere delen en is hierdoor minder stabiel en stevig. breuken onder de verdikkingen (subtrochantere fracturen): deze komen minder vaak voor. collumfractuur petrochantaire fractuur Subtrochantaire fractuur 4

5 Klachten en diagnose Na de val is er sprake van veel pijn. Het is meestal niet meer mogelijk om te lopen of staan op het aangedane been. Vaak ligt het been naar buiten gedraaid en lijkt het korter. Bij binnenkomst in het ziekenhuis zijn er röntgenfoto s genomen van uw beide heupen. Op de foto is te zien waar precies het bot gebroken is en hoever de verschillende stukken uit elkaar staan. Besluit tot operatie Wanneer blijkt dat de heup gebroken is wordt in overleg met u en uw familie een besluit genomen over een operatie. Een gebroken heup heeft relatieve medische spoed. Zorg voor de algehele conditie staat voorop. U hebt minder kans op complicaties als u snel weer uit het bed kan, al is het maar zitten op een stoel. Daarom zal men, hoe matig uw conditie ook is, bijna altijd kiezen voor een operatie om de botten aan elkaar te zetten, of een prothese te plaatsen, zodat u weer snel uit bed kan. Alvorens u de operatie kunt ondergaan wordt er bloed afgenomen en een hartfilmpje gemaakt als u zestig jaar of ouder bent. De anesthesist onderzoekt u nog voor de operatie en bespreekt met u uw gezondheidstoestand en de verschillende vormen van anesthesie die bij de operatie mogelijk zijn. Bij geen bijzonderheden kan de operatie doorgaan. Voorbereiding op de operatie U bent acuut opgenomen in het ziekenhuis. Hierdoor heeft u zich niet kunnen voorbereiden op de operatie die komen gaat. Hierbij een aantal tips voor uw verblijf in het CWZ. Wat heeft u nodig? Tijdens uw opname heeft u nodig: Ondergoed en bedkleding (bij voorkeur met korte of oprolbare mouw) Gemakkelijk zittende kleding (niet te strakke rok of broek) Kamerjas, pantoffels (geen slippers) Toiletartikelen (geen handdoek en washandjes) Lectuur en dergelijke Goede schoenen Waardevolle bezittingen Het is raadzaam grotere geldbedragen, sieraden en andere kostbaarheden mee naar huis te geven. Mocht dit niet lukken dan zijn er kluisjes beschikbaar voor het opbergen van uw kostbaarheden. De ervaring leert dat het gevaar van zoekraken en diefstal in een openbaar gebouw aanwezig is. Het ziekenhuis kan hiervoor niet aansprakelijk worden gesteld. 5

6 Medicijnen De medicijnen die u tijdens uw verblijf nodig heeft, ontvangt u van de ziekenhuisapotheek. Neem geen medicijnen in zonder hierover overleg te plegen. Een combinatie van geneesmiddelen kan namelijk bij ondeskundig gebruik gevaarlijk zijn. Omdat het belangrijk te weten welke medicijnen u tot de opnamedag heeft gebruikt, verzoeken wij u deze medicijnen, in de originele verpakking, wanneer u ze nog niet heeft meegenomen door familie of bekenden te laten meenemen. Dieet Als u een bepaald dieet volgt, vragen wij u dit aan de verpleegkundige mede te delen. Dan wordt bekeken of wijzigingen hierin al dan niet noodzakelijk zijn. Allergie Wanneer u weet dat u voor bepaalde stoffen allergisch (overgevoelig) bent, is het belangrijk dit te melden. Hiermee wordt dan rekening gehouden bij uw behandeling en verpleging. De dag van opname Informatie Op de opnamedag heeft u een gesprek met een verpleegkundige over zaken die voor de verpleging belangrijk zijn om te weten. Tevens vertelt de verpleegkundige u het één en ander over de gang van zaken rond de operatie. Als u dat prettig vindt, kan uw partner/begeleider bij het opnamegesprek aanwezig zijn. Zo kan iemand uit uw naaste omgeving een goed beeld krijgen van de gang van zaken rond de operatie. Nurse Practitioner De nurse practitioner is een verpleegkundige die door een gespecialiseerde opleiding in de traumatologie bevoegd is een aantal taken van de arts over te nemen. De nurse practitioner is verantwoordelijk voor de coördinatie van de medische en verpleegkundige zorg rondom uw operatie en verblijf in het ziekenhuis. Ook op de polikliniek is zij voor u het vaste aanspreekpunt. Verpleegkundig case manager De case manager is een verpleegkundige die samen met de nurse practitioner verantwoordelijk is voor de coördinatie van de verpleegkundige zorg rondom uw verblijf in het ziekenhuis. Hij of de nurse practitioner zal zo snel mogelijk na de operatie een gesprek hebben met u hebben. In dit gesprek worden onder andere de verschillende revalidatiemogelijkheden besproken. Geriater U bent met spoed opgenomen in het ziekenhuis. Voordat de operatie plaats kan vinden, wordt er gekeken naar uw algemene gezondheidstoestand. In het CWZ zijn daarvoor geriaters werkzaam. Een geriater is een arts die zich gespecialiseerd heeft in de zorg rondom de oudere patiënt. De geriater zal bij u langs komen voor een gesprek en enkele onderzoeken. Naar aanleiding van deze bevindingen geeft hij/zij de chirurg advies met betrekking tot de zorgverlening aan u. 6

7 Medicijnen U krijgt gedurende zes weken na de operatie een bloedverdunnend middel (Clexane), via een injectie toegediend. Dit krijgt u om trombose (stolsels in het bloedvat) te voorkomen. Mocht u al bekend zijn met het gebruik van bloedverdunnende middelen, dan is het mogelijk dat er voor u een ander beleid van toepassing is, dat hoort u van de chirurg of uw verpleegkundige. Pijnstilling Voor de operatie start u met de pijnmedicatie. Dit heeft naast bestrijding van de bestaande pijn als doel een spiegel in uw bloed op te bouwen zodat na de operatie de pijnmedicatie meer effect heeft. Nuchter Omdat de operatie onder anesthesie plaatsvindt, is het nodig dat u nuchter bent. U wordt hierover geïnformeerd wanneer het aan de orde is. Meer informatie hierover kunt u lezen in de folder 'anesthesie bij volwassenen'. Infuus Ter voorbereiding op de operatie wordt er een infuusnaald ingebracht. Hierdoor kan antibiotica en vocht toegediend worden. De operatie Voorbereidingen Voordat u naar de operatiekamer gaat wordt eerst op de afdeling nog het infuus aan de infuusnaald aangesloten. Via dit systeem kunnen medicijnen, vocht en het narcosemiddel toegediend worden. Daarna krijgt u de voorbereidende medicatie voor de anesthesie (premedicatie). Het is belangrijk dat u deze medicatie voor de ingreep inneemt. Ook is het belangrijk dat u voor de ingreep nog even plast, zodat de blaas leeg is. Tijdens de operatie draagt u een operatiejasje dat u op de afdeling alvast aantrekt. Bovengenoemde maatregelen zijn er om de hygiëne op de operatiekamer te waarborgen en daardoor infecties te voorkomen. Een kwartier voor de ingreep wordt u naar de verkoeverkamer gebracht. Hier worden u nog wat vragen gesteld. Daarna wordt u naar de operatiekamer gereden. Daar komt u op een smalle operatietafel te liggen. De anesthesioloog geeft u de verdoving of narcose, die met u besproken is. Ook zal er voordat de operatie begint bewakingsapparatuur aangesloten worden, om lichaamsfuncties zoals bloeddruk, pols en ademhaling tijdens de operatie goed te kunnen observeren. 7

8 De operatie Om bij het heupgewricht te kunnen komen, maakt de chirurg een snee aan de zijkant van uw bovenbeen. De operatie kan op verschillende manieren plaats vinden afhankelijk van de soort breuk. De kophalsprothese: de heupkop wordt vervangen door een prothese. Na de operatie mag het been direct worden belast. Platen en schroeven: De eigen heupkop wordt behouden en de heup wordt gerepareerd met behulp van schroeven en pinnen. kop-halsprothese fixatie met schroeven (dynamische heupschroef) fixatie met DHS fixatie met Gammanail De operatie op zich duurt 1 tot 11/2 uur. Complicaties Net als bij iedere andere operatie kunnen ook bij een gebroken heupoperatie complicaties optreden zoals wondinfectie, trombose, nabloeding, beenlengteverschil, luxatie en uitbreken van de prothese, infectie van de prothese. Direct na de operatie Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer (verkoeverkamer). Hier zal men regelmatig uw bloeddruk, polsslag, temperatuur en ademhaling controleren. Als u weer goed wakker bent, gaat u terug naar de verpleegafdeling. Op de verpleegafdeling belt de verpleegkundige die voor u zorgt uw contactpersoon/ begeleider. Na de operatie kunt u pijn hebben en misselijk zijn. Met behulp van een speciale pijnbestrijdingsmethode (zie hoofdstuk pijnmeting in de folder 'anesthesie bij volwassenen') wordt de pijn zoveel mogelijk verlicht, zodat u sneller van de operatie kunt herstellen. Tegen de misselijkheid krijgt u eventueel medicijnen. Infuus, katheter, drain Na de operatie heeft u een infuus in uw arm. Het infuus zorgt ervoor dat u voldoende vocht krijgt. Verder krijgt u via het infuus een antibioticum en eventueel bloed toegediend. Het infuus wordt na ongeveer één tot twee dagen verwijderd. 8

9 Om het plassen te vergemakkelijken, kan het zijn dat een blaaskatheter bij u is ingebracht. De katheter wordt zo snel mogelijk weer verwijderd (liefst de dag na de operatie). Ook hebt u een wonddrain. Dit is een slangetje dat uit de wond komt met daarop aangesloten een opvangpot. Deze zuigt (door het vacuüm) continu het overtollige wondvocht en bloed af. De drain wordt de eerste of tweede dag na de operatie verwijderd. Liggen en slapen Het makkelijkst zal zijn om gedurende de eerste weken op uw rug te liggen. Op de zij liggen mag, maar dan met een kussen tussen de benen. Vooral de eerste dagen zal dit nog pijnlijk zijn. Eten en drinken Bij terugkomst van de operatiekamer mag u vrij snel beginnen met het drinken van water. Uitbreiden daarvan is afhankelijk van uw misselijkheidklachten. Na de operatie De eerste dagen heeft u bij uw lichamelijke verzorging nog hulp nodig van helpenden en verpleegkundigen. Het is echter de bedoeling dat u zo snel mogelijk weer dingen zelf gaat doen. Uw gebroken heup is immers hersteld en activiteiten helpen u sneller herstellen. Na de operatie wordt er bloed afgenomen om te controleren of u tijdens de operatie niet teveel bloed heeft verloren. Desnoods krijgt u een extra zakje bloed toegediend. Revalideren De dag na de operatie start u, onder begeleiding van een fysiotherapeut, met oefeningen op bed, verplaatsen van bed naar stoel. Het is de bedoeling dat u met behulp van een looprekje rollator of krukken gaat revalideren. Dit bepaald de fysiotherapeut. Tijdens uw verblijf wordt er gestart met looptraining. Tijdens de loopoefeningen is het raadzaam om makkelijk zittende kleding en stevige schoenen (dicht en met veters of een goede instapschoen) aan te hebben. Röntgenfoto De eerste of tweede dag na de operatie wordt er een controlefoto van uw heup gemaakt. Hechtingen De huid is gesloten met hechtingen. Draadhechtingen en nietjes worden ongeveer 12 dagen na de operatie verwijderd. Oplosbare hechtingen lossen vanzelf op na ongeveer zes weken. Revalideren in het verpleeghuis Na vijf tot zeven dagen heeft u geen medische behandeling in een ziekenhuis meer nodig en wordt de revalidatie voortgezet in het verpleeghuis. De afdeling heelkunde CWZ en de revalidatieafdelingen van verpleeghuis Margriet in Nijmegen, Waelwick in Ewijk en St. Elisabeth in Beneden-Leeuwen werken nauw samen. Hier revalideert u verder en is het streven de revalidatie zo in te richten dat u naar uw bestaande woonsituatie kunt terugkeren. Mocht terugkeer naar uw bestaande woonsituatie niet mogelijk zijn dan wordt er gezocht naar de best passende oplossing. Meer informatie over uw verblijf in verpleeghuis Margriet kunt u vinden in de folder 'Afdeling Revalidatie'. Meer informatie over uw verblijf in Waelwick of St. Elisabeth vindt u in de folder 'revalideren is topsport' van zorggroep Maasen Waal. 9

10 Het Transferpunt Zorg CWZ wordt ingeschakeld om de overgang naar verpleeghuis te regelen. Meer informatie hierover kunt u vinden in de folder AWBZ-indicatiestelling Transferpunt Zorg CWZ. Voordat u naar het verpleeghuis gaat, neemt een verpleegkundige nog enkele praktische zaken met u door, zoals medicijnen die u moet gebruiken en diverse afspraken. Fysiotherapie Bij overplaatsing van CWZ naar het verpleeghuis krijgt u een verwijsbrief en een overdrachtsbrief mee voor de fysiotherapie in het verpleeghuis. Resultaat van de operatie Met uw herstelde heup zullen de pijnklachten die u voor de operatie had, grotendeels verdwenen zijn. De eerste maanden zal uw heup nog een beetje gevoelig zijn maar daar zult u geleidelijk steeds minder last van hebben. Toch zult u altijd wat last houden van stijfheid. De spieren rond de heup zijn mogelijk wat korter geworden. Meestal is gebruik van pijnstillers niet (meer) nodig. Mocht u toch nog pijn hebben dan kunt u paracetamol nemen. Maximaal 4 maal daags 2 tabletten van 500 mg. Uit het ziekenhuis en dan.. Wanneer uw arts waarschuwen Het is belangrijk dat er in de volgende gevallen de eerste weken na de operatie contact opgenomen wordt met de chirurg/nurse practitioner: Als de operatiewond gaat lekken. Als het wondgebied erg gezwollen en rood blijft. Als uw been erg pijnlijk aanvoelt. Als u niet meer op het geopereerde been kunt staan, terwijl u dat eerst wel kon. Als u koorts gaat ontwikkelen hoger dan 38,5 Celsius Tijdens kantooruren belt u de polikliniek heelkunde (024) Buiten kantooruren belt u de afdeling spoedeisende hulp (SEH, voor spoedgevallen) (024) Overleg met uw huisarts kan uiteraard ook. Nacontrole Twee, vier en twaalf maanden na de operatie heeft u een afspraak op de polikliniek heelkunde. Bij de eerste controle (na twee maanden) wordt er meestal een röntgenfoto gemaakt, daarna brengt u een bezoek aan de polikliniek waar de (assistent)chirurg/nurse practitioner u een aantal vragen zal stellen en de heupfunctie zal testen. 10

11 Leefregels na een gebroken heupoperatie De eerste zes tot acht weken na de operatie moet u met een rollator, krukken of looprekje blijven lopen, indien afwijkend dan is dit in overleg met fysiotherapeut of chirurg. Gedurende de eerste twee maanden na de operatie is het belangrijk dat u een aantal zaken goed in acht neemt om de breuk zo snel mogelijk te laten genezen. In deze periode moeten de benen enigszins gespreid worden gehouden bij het zitten en liggen. Legt u een kussen tussen uw benen als u in bed ligt. Probeer op uw rug te slapen, zodat uw benen in de goede houding blijven liggen. Als u op uw zijde gaat liggen zorg dan dat er altijd een kussen tussen de knieën ligt. Uw knie niet in de richting van uw neus brengen, bijvoorbeeld om uw nagels te knippen. Niet op de 'gewone manier' de kous en schoen aantrekken van het geopereerde been. Als u stevige instapschoenen draagt, heeft u alleen een lange schoenlepel nodig om uw schoenen aan te trekken. Bij veterschoenen zal u bij het strikken van veters gedurende twee maanden hulp nodig hebben. Niet bukken vanuit een stoel. Niet te ver over de tafel buigen. Niet bukken vanuit een staande houding met de benen naast elkaar. De fysiotherapeut leert u hoe u iets van de grond kunt rapen met het geopereerde been naar achteren uitgestrekt. Niet hurken. Niet met de benen over elkaar gaan zitten. Niet op een lage stoel of kruk gaan zitten. Los staan kan en mag, u moet alleen opletten dat u niet gaat lopen of tegelijkertijd een draaibeweging maakt. Staan, bijvoorbeeld bij een aanrecht, kan en mag dus. Overbelasting moet u vermijden. Zitten Bij voorkeur een hoge stoel met armleuningen. Als u gaat zitten of staan, het geopereerde been iets naar voren plaatsen, het been niet hoog leggen op een kruk of stoel. Draaien Stap voor stap; niet staand draaien op de voet van het geopereerde been. Liggen De eerste twee maanden het geopereerde been niet gestrekt tillen (daarna mag u dit gaan oefenen). Traplopen Dit oefent u met de fysiotherapeut. Omhoog: eerst het beste been (niet geopereerde), dan bijsluiten; het geopereerde been en de elleboogkruk. Omlaag: eerst de elleboogkruk met het geopereerde been, dan bijsluiten. Een stevige trapleuning is nodig. 11

12 Aandachtspunten bij het gebruik van elleboogkrukken Hoewel vrijwel iedereen leert lopen met een rollator of looprekje, volgt hier de beschrijving om te lopen met krukken. De krukken worden door de fysiotherapeut afgesteld. De krukken staan op de goede hoogte afgesteld wanneer u kunt staan met de handen op de handgrepen van de krukken en de ellebogen bijna gestrekt. Gaan zitten Wanneer u wilt gaan zitten, loopt u naar achteren totdat u het bed of de stoel met de achterkant van uw benen voelt. Zet de krukken eerst aan de kant en steun met beide handen op de leuningen van de stoel of op het bed. Let erop dat u tijdens het gaan zitten, uw geopereerde been wat naar voren zet. Gaan staan Wanneer u wilt gaan staan, verplaatst u zich eerst naar de rand van de zitting, dus naar voren toe. Drukt u zich dan op met beide armen vanaf de armleuningen. Let ook hierbij op dat u uw geopereerde been iets naar voren zet bij het gaan staan. Probeert u nooit op te staan door u op te drukken vanaf de krukken, dit is onstabiel waardoor u kunt vallen. Lopen Wanneer u met krukken loopt, doe dit in de goede houding. Houdt u hoofd rechtop en kijk recht vooruit. Wanneer u naar uw voeten kijkt, bestaat de mogelijkheid dat u struikelt en valt. Bovendien raakt u hiervan ook meer vermoeid. Loop rustig. Het is niet nodig dat u zich haast. Controleer of de doppen van de krukken nog voldoende profiel hebben. Kijk uit voor natte en/of gladde vloeren! Conclusie: doe het rustig aan en wees voorzichtig. De meest gestelde vragen na een gebroken heupoperatie 1. Hoe lang zal mijn heup pijnlijk blijven? De eerste drie maanden wordt de pijn geleidelijk aan minder. Startpijn, lokale vermoeidheid en een rekkend, trekkend en drukkend gevoel zullen steeds minder op de voorgrond staan. 2. Hoe lang blijft mijn been dik? Het is heel normaal dat u de eerste 3 maanden na de operatie enige zwelling in de voet en / of onderbeen heeft. 3. Hoe vaak moet ik oefenen? U krijgt van de fysiotherapeut oefeningen in lig, zit en stand die u ieder uur kunt herhalen. Oefen dus regelmatig, maar overdrijf niet! 12

13 4. Wanneer mag ik weer gaan autorijden / fietsen? Als u zonder hulpmiddelen kunt lopen (twee maanden na de operatie) mag u na overleg met de chirurg/nurse practitioner weer autorijden/fietsen. In verband met de lage instap is een damesfiets aan te raden. Raadpleeg tevens de polisvoorwaarden van uw verzekering. 5. Wanneer mag ik weer gaan douchen/in bad? U kunt al snel weer onder de douche. Als u een goede sta-functie heeft, kunt u in principe vanaf drie dagen na de operatie onder de douche. Zorg ervoor dat u onder de douche niet kunt uitglijden en u eventueel aan een stevige grijpstang kunt vasthouden. Het is raadzaam de eerste twee maanden niet in bad te gaan vanwege de moeilijke instap. 6. Wat voor soort schoenen kan ik het beste aantrekken? Het is verstandig om schoenen te dragen die vast aan de voet zitten en een brede hak hebben. Hoge hakken en slippers moet u de eerste drie maanden vermijden. 7. Moet ik een steunkous dragen? In principe is het niet nodig, echter indien er toch zwelling in de voet en / of onderbeen optreedt, is het aan te raden om er toch een te dragen, dit in overleg met de arts. 8. Wanneer mag ik weer op mijn zij slapen? Legt u uit voorzorg, gedurende de eerste twee maanden na de operatie, een kussen tussen uw benen als u in bed ligt. U mag op beide zijden slapen als u zorgt dat er altijd een kussen tussen de knieën ligt. Op deze manier voorkomt u draaiing van de heup. 9. Hoe verzorg ik mijn wond? De wond moet schoon en droog blijven. De huid rondom de hechtingen kan er wat rood of geïrriteerd uit zien. Soms is deze iets gezwollen. Wanneer de hechtingen opgelost of verwijderd zijn zal deze roodheid langzamerhand afnemen. U kunt de wond gewoon wassen. Het is wel beter om deze van boven naar beneden te wassen, in plaats van links naar rechts. Let er ook op dat u rond het wondgebied geen crème of lotion gebruikt. 10. Waar moet ik op letten na de operatie? Gedurende de eerste twee maanden na de operatie is het erg belangrijk dat u de leefregels goed in acht neemt. Deze leefregels kunt u nog eens nalezen in deze folder. Voor sporten geldt het volgende: Zwemmen kan en mag na ongeveer twee maanden (overleg dit met uw arts). Ouderengymnastiek en (beperkt) sporten kan en mag maar overleg dit ook met uw arts of verpleegkundige. 11. Hoe lang moet ik gebruik maken van een loophulpmiddel? Patiënten na een heupoperatie lopen gemiddeld tot twee maanden na de operatie met een loophulpmiddel. In overleg met uw fysiotherapeut wordt dit afgebouwd. 13

14 12. Hoe ga ik om met bloedverdunnende middelen? Als u in het ziekenhuis gestart bent met bloedverdunnende injecties dient u deze gedurende zes weken te blijven gebruiken. Indien u voor de operatie al bloedverdunnende middelen gebruikte via de trombosedienst gaat u hier na de operatie gewoon mee door. 13. Hoe lang verblijf ik in het verpleeghuis? Het streven is om u zo snel mogelijk weer naar uw woonsituatie te laten terugkeren. Hierop is de revalidatie en begeleiding in het verpleeghuis gericht. Er zullen hierover nog een aantal gesprekken met u en uw familie plaatsvinden. Vragen en/of problemen Ontstaan er ondanks de goede begeleiding toch nog problemen of zijn er na het lezen van de folder nog vragen, stel deze dan gerust aan uw chirurg of de nurse practitioner. Na ontslag uit ziekenhuis en/ of verpleeghuis kunt u de case manager tijdens kantooruren telefonisch bereiken. Telefoonnummers vindt u achter in deze brochure. Bij problemen - als u na de behandeling/operatie weer thuis bent - kunt u buiten kantooruren en in het weekend contact op nemen met uw huisarts, die kan u zo nodig verwijzen naar de Spoedeisende Hulp van CWZ. 14

15 G589 / Adres en telefoonnummer Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos SZ Nijmegen Polikliniek chirurgie-heelkunde (B58) Melden bij Meldpunt 2B Telefoon (024) (bereikbaar van 8.30 tot uur) Verpleegafdeling chirurgie-heelkunde (B44) Telefoon (024) Website: 15