Protocol decontaminatie eerste uur Noord-Nederland

Transcriptie

1 Protocol decontaminatie eerste uur Noord-Nederland Aan: Projectteam CBRN preparatie Noord-Nederland Van: Marc Ruijten, Martin Eggens Datum: 1 februari 2011 Betreft: plan van aanpak voor rood-wit protocol eerste uur Noord-Nederland Ambulancehulpverleners en een MMT kunnen in het veld worden geconfronteerd met slachtoffers die besmet zijn met een chemische stof. Voordat definitieve behandeling en vervoer kan plaatsvinden is het nodig om dergelijke slachtoffers zo snel mogelijk te ontsmetten. Daarvoor zijn twee redenen: 1. Veiligheid van de hulpverleners, met name ambulance, ziekenhuis en brandweer; 2. Beperken van letsel voor het slachtoffer. Voor decontaminatie in het veld van een groot aantal slachtoffers is een zogenaamde CBRNe unit beschikbaar in Groningen die grote aantallen slachtoffers kan ontsmetten. Het duurt zeker één tot twee uur (na alarmering) totdat die ter plaatse en inzetgereed is. Voor minder grote incidenten beschikt de brandweer over een locale deco-unit. Deze unit heeft een veel kortere aanrijdtijd, maar (meestal) niet korter dan 1/2 uur. Voor ernstig gewonde slachtoffers die snel behoefte hebben aan hulp, en zeker bij kleine aantallen, is die opkomsttijd te lang. Waarom een gezamenlijke aanpak Daarom is voor de drie noordelijke provincies een protocol eerste uur in ontwikkeling, dat aangeeft hoe brandweer en ambulancehulpverlening samen een beperkt aantal slachtoffers met chemische besmetting kunnen opvangen zonder inzet van een CBRN-unit. Daaraan is vanaf eind 2008 samengewerkt, maar nog niet afgerond. Gezien het samenvoegen van de meldkamers zullen in ieder geval de uitrukprotocollen afgestemd moeten worden tussen de provincies. Het ligt voor de hand om ook de inzetprotocollen zoveel mogelijk te harmoniseren omdat de aard en omvang van de uitruk een relatie hebben met de inzet, en om interregionale bijstand te vereenvoudigen. Wij hebben ons plan moeten verlaten om het multidisciplinair protocol in 2010 te helpen afronden; het protocol heeft een te lange historie om dat even te doen. In plaats daarvan heeft het projectteam besloten om op korte termijn monodisciplinaire tussenstappen te maken.

2 Stappenplan naar een gezamenlijk protocol eerste uur: 1. De rode en witte kolom maken nu eerst een monodisciplinaire tussenstap met deskundigen: We werken onderdelen van het protocol uit voor de ambulancehulpverlening, zoals we dat zelf zouden willen (wens). Voor de samenwerking met de brandweer maken we een programma van behoeften : wat moet de brandweer doen, leveren, en hebben voor het multidisciplinaire protocol. Deze stap is afgerond als binnen beide kolommen monodisciplinair overeenstemming is bereikt voor alle provincies. 2. De monodisciplinaire stap creëert het uitgangspunt voor een multidisciplinair protocol. Brandweer en ambulancehulpverlening kunnen daarvoor met elkaar een analyse maken van de wensen (eigen kolom) en behoeften (naar de andere kolom) en kijken waar het aansluit, afwijkt en waar er mogelijk gaten zitten. Vanuit die analyse kan een multidisciplinair protocol worden gemaakt dat wordt gedragen door inhoudsdeskundigen van beide kolommen. Daarna volgen vaststelling en implementatie. De randvoorwaarden Elke kolom is verantwoordelijk voor het eigen handelen, en tegelijk afhankelijk van de ander om zijn werk te kunnen uitvoeren en aan alle randvoorwaarden te voldoen. Het protocol is tweekleurig, en we moeten dus afstemmen. Om in de monodisciplinaire tussenstap niet te ver uit elkaar te gaan lopen zijn een aantal randvoorwaarden afgesproken om in acht te nemen bij de uitwerking van de rode en de witte kant van het protocol. De randvoorwaarden zijn: 1. Eigen veiligheid van hulpverleners moet voldoende gewaarborgd zijn. 2. Belang van het slachtoffer: zo min mogelijk gezondheidsschade bij hulpverlening. 3. De deco-unit van de steunpuntregio is niet beschikbaar in het eerste uur. 4. De landelijke procedure dient als uitgangspunt. 5. De uitrukprocedures voor rood en wit zijn hetzelfde voor alle drie de provincies. De 3-zone indeling en de hoofdlijnen van het protocol zijn opgenomen in het concept Handboek Centralist MKNN v0.6a. Doel van dit document Onderstaand worden de onderdelen van het protocol voor de ambulancehulpverlening uitgewerkt evenals een programma van behoeften voor de brandweer. Punten waarover de MMA s van drie noordelijke provincies overeenstemming hebben bereikt. 1. Alle ambulancemedewerkers worden opgeleid om in de warm-zone te kunnen optreden 2. Voor de opleiding bestaat de behoefte aan de ontwikkeling van een train-de-trainer opleiding waarna de trainers de rest van de ambulancemedewerkers kunnen opleiden. 3. Voor het train-de-trainer programma zal aansluiting worden gezocht bij dat van de SEH. Vooral bij het eerste deel van de opleiding is samenwerking mogelijk, het tweede deel (praktijk) moet in ieder geval worden aangepast. 4. Op iedere ambulance zijn twee pakketten beschermingsmiddelen aanwezig. Dit moet evt. in de toekomst worden aangepast vanwege veranderende Europese regelgeving op het gebied van passende beschermingsmiddelen. Zie pagina 7 voor voorstel beschermingsmiddelen.

3 Hoofdlijn van het protocol Ten behoeve van het overzicht volgt eerst een beschrijving van de hoofdlijnen van het protocol.

4 Taken ambulancehulpverlening In aanvulling op de taken van de brandweer heeft de ambulancehulpverlening per slachtoffer de volgende taken in volgorde van uitvoering: 1. Volg instructie van MKA op betreffende aanrijdroute en opstelplaats 2. Hulpverlener van de eerste ambulance communiceert met GAGS via mobiele telefoon inzake (algemene informatie over stof en te verwachten effecten kan al door MKA na contact met GAGS op MDT gezet worden): Vervoer van besmet slachtoffer Beschermingsmiddelen Wijze van decontaminatie Chemische letsels en behandeling 3. Oprijden tot grens veilig gebied (40 meter) na instellen 3 zones door de brandweer. 4. Aantrekken PBM volgens bijlage 4; Aankleedprotocol. Check elkaar, en laat checken door OvD-b of ROGS van de brandweer. 5. Eén ambulanceteam met beschermingsmiddelen (liggen in de ambulance) gaat in de warm zone. 6. Ambulanceverpleegkundige adviseert brandweer over levensreddende handelingen in de hot zone. 7. Toezien dat slachtoffer bij de overgang hot/warm zone ontkleed wordt aangeboden. 8. Slachtoffers met vastzittende kleding bij verbranding of bevriezing worden met vastzittende kleding aan naar de warm zone overgedragen, en met lauw water onder toezicht van de ambulanceverpleegkundige zover ontsmet dat de kleding uit kan. Na ontdoen van kleding: standaard protocol vervolgen. 9. Passage van de grens hot / warm zone: Mobiele slachtoffers kunnen na ontkleding zelfstandig over de grens hot / warm stappen. Bij besmette slachtoffers die niet zelf kunnen lopen en die niet per brancard worden aangevoerd schepbrancard tegen de rand van de hot zone aanleggen. Brandweer helpt ontkleed slachtoffer op de brancard. Immobiele en besmette slachtoffers die per brancard worden aangeleverd worden na ontkleding door brandweer overgezet over grens hot / warm zone. Brandweer trekt brancards over de grens hot / warm. 10. Indien nodig levensreddende handelingen verrichten (ABCD stabilisatie) voordat ontsmetting plaatsvindt. Voor specialistische handelingen MMT inzetten. 11. Monitoren slachtoffer voor, tijdens en na de ontsmetting. Positie tijdens ontsmetting is 3 meter in craniale richting vanaf slachtoffer. 12. Het ontsmette slachtoffer afdrogen. Immobiele slachtoffers inpakken in een deken. Schone en droge kleding verstrekken aan mobiele slachtoffers. 13. Beslissen of slachtoffer in een ambulance naar ziekenhuis kan worden gebracht of eerst ter plaatse verder zal worden behandeld. 14. De ambulances die mensen vervoeren dienen op hun ritformulier aan te geven: om welk bedrijf het gaat, welke stof (+ UN nummer) het betreft, de afstand van vindplaats van het slachtoffer tot de bron, het gebruikte ontsmettingsmiddel en -methode. 15. Slachtoffer standaard halfzittend vervoeren zoals bij brandwonden, mits contra-indicatie volgens LPA. 16. Reinigen en uittrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen van de ambulancehulpverleners uit de warm zone, onder leiding van de brandweer volgens protocol (bijlage 4; uitkleedprotocol).

5 17. Afhankelijk van de risico s (overleg met GAGS) kan tijdens vervoer beperkt beschermingsmiddelen aangehouden worden. Daarbij altijd ventileren tijdens vervoer naar ziekenhuis.

6 Programma van behoeften voor de brandweer Om de hierboven beschreven handelingen uit te kunnen voeren hebben de ambulancehulpverleners het volgende nodig van de brandweer: 1. Afzetten van het incidentterrein en inrichten van een hot / warm / cold zone 2. Redden van slachtoffers uit besmet gebied (hot zone), voor zover de eigen veiligheid toelaat. 3. Opvolgen van aanwijzingen voor levensreddende handelingen van ambulanceverpleegkundige bij redding van slachtoffers uit de hot zone, voor zover de eigen veiligheid toelaat. 4. Aangeven wanneer ambulancehulpverleners de warm zone kunnen betreden. 5. Controleren persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) ambulancehulpverleners. 6. Toezien op veiligheid van ambulancehulpverleners. Ambulancehulpverleners volgen instructies van de OvD-b (of, op diens gezag, van de ROGS of AGS) op aangaande eigen veiligheid. 7. Voorzichtig ontkleden of laten ontkleden van besmette slachtoffers in de hot zone. Aan ambulanceverpleegkundige melden als kleding vast lijkt te zitten aan de huid, en dan instructies ambulanceverpleegkundige opvolgen. 8. Verzamelen van kleding en accessoires (horloge, GSM, ringen,sieraden, bril, schoenen) van het slachtoffer, per slachtoffer opbergen in afsluitbare opberggelegenheid (zak, ton, krat, etc) en label bevestigen met naam/id slachtoffer. 9. Mobiel besmet slachtoffer toestemming geven om ontkleed over de lijn hot/warm te lopen. 10. Niet mobiele slachtoffers op schepbrancard leggen voor zover ze niet op een schepbrancard bij de grens hot/warm zone zijn neergelegd. Brandweer uit de hot en warm zone bewegen de schepbrancard over de grens hot/warm. 11. Besmet slachtoffer aanbieden aan ambulancehulpverleners voor eventuele levensreddende medische handelingen. 12. Leveren van water (bij voorkeur lauwwarm), sproei/spoel systeem, sponzen en zeep voor ontsmetting van besmette slachtoffers. 13. Ontsmetten van slachtoffer op geleide van instructies ambulanceverpleegkundige met water en zo nodig zeep. 14. Meehelpen bij uittrekken persoonlijke beschermingsmiddelen bij ambulancehulpverleners. 15. Opbergen van besmette PBM van ambulancehulpverleners in afgesloten containers en laten vernietigen. 16. Leveren van materiaal voor slachtoffer na ontsmetting: reservekleding en sokken/schoeisel, hoofdbedekking ivm beperken afkoeling.

7 Materiaal op de ambulance 1. Handdoeken of ander materiaal om ontsmette slachtoffers af te drogen. 2. Dekens van stof en isolatiedekens. 3. Persoonlijke beschermingsmiddelen voor ambulancehulpverleners. a. ABEK P3 masker (bijvoorbeeld: 3M, type 4279). b. * Beschermende bril (goggle) afgeschermd tegen invloed van spatten (niet gasdicht). c. * Overall of schort (materiaal: Tyvek). d. Lange mouwen, lange broek (eigen uniform). e. * Zwarte (extra stevig) nitril handschoenen. f. Overschoenen (materiaal: Tyvek) 4. Tape voor afplakken overgang tussen mouw en handschoen. 5. Afvalzakken voor opvang besmette beschermingskleding. * Bril, overall en handschoenen kunnen ter vervanging van materiaal in het MRSA pakket dat nu al op alle ambulances aanwezig is.

8 Bijlage 1. Schema incidentterrein decontaminatie witte kolom Windrichting 100 mtr 15 meter 25 meter opstelplaats Cold zone Warm zone Hot zone (Veilig gebied) 3a. afspoelen brw vervoer overdracht vpk afspoelen slo ontkleden (grijp)redding door brw ambuteam Vervuilde bron afspoelen en uitkleden Ambuteam schepbrancard 1 Gemarkeerd met lint of pylon 1 Om te voorkomen dat slachtoffers meerdere overtil momenten ondergaan, moet gebruik gemaakt worden van een schepbrancard in de hot zone. Daar wordt een ontkleed slachtoffer opgelegd en samen met brancard afgespoeld in de warm zone. Alleen plank bij redding gebruiken op aangeven aan verpleegkundige.

9 Bijlage 2. Communicatieschema decontaminatie C2000 Telefoon ZH MKA MKB C2000 telefoon Incidentgroep 1 GAGS ROGS/AGS OvD G Ambu 1 (warmzone) 2 telefoon 1 Ambu 2 (coldzone) MMT MKA moet bij (mogelijke) decontaminatie direct GAGS alarmeren 1. MKA kan tijdens aanrijden 1 e ambu contact hebben met GAGS betreffende informatie over bedrijf, soort stof, afstand tot de bron, ontsmettingsmiddel/methode, persoonlijke bescherming en aandachtspunten chemische letsels van de slachtoffers. 2. MKA zet algemene informatie op de Mobiele Data Terminal (MDT). Deze informatie is dan beschikbaar voor alle aanrijdende ambulances. 3. Eerste ambulance of OvD-G ter plaatse communiceert via de telefoon met GAGS.

10 Bijlage 3. Concept taakkaart ambulancehulpverlening Decontaminatie Inzet bij OGS incident met slachtoffers Taakkaart Versie 0.3 Inzet: 1. OGS incident met slachtoffers altijd met 2 ambulances aanrijden 2. GAGS 3. OvD-G 4. MMT Taken ambulancehulpverleners: 1. Veilige uitgangsstelling op 100 meter tot gebiedsindeling: hot/warm/coldzone door brandweer is gerealiseerd. 2. Communicatie met GAGS via mobiele telefoon inzake (algemene informatie over stof al door MKA na contact met GAGS op intelligent kladblok): a. Vervoer van besmet slachtoffer b. Beschermingsmiddelen c. Wijze van decontaminatie d. Chemische letsels en behandeling 3. Eén ambulanceteam in warmzone met beschermingsmiddelen 4. Ambulancehulpverlener eerste ambulance heeft contact met MMT over ernst van trauma bij slachtoffer(s) 5. Adviezen geven aan brandweer m.b.t. (grijp)redding en levensreddende handelingen 6. Monitoren en stabiliseren slachtoffer(s) voor, tijdens en na decontaminatie 7. Overdracht van niet mobiele slachtoffer(s) met schepbrancard aan de grens van hot/warm zone. 8. Mobiele slachtoffers lopen de warm zone zelf binnen 9. In warm zone alleen ontkleed slachtoffer(s) ontvangen 10. Op ritformulier vermelden welk bedrijf, stof, afstand van de bron en ontsmettingsmiddel/methode 11. Uittrekken en/of ontsmetten kleding van ambulancehulpverleners uit de warm zone Bescherming: a. ABEK P3 masker (bijvoorbeeld: 3M, type 4279). b. Bechermende bril (goggle) afgeschermd tegen invloed van spatten (niet gas-dicht). c. Overall of schort (materiaal: Tyvek). d. Lange mouwen, lange broek (eigen uniform). e. Zwarte (extra stevig) nitril handschoenen. f. Overschoenen (materiaal: Tyvek)

11 Bijlage 4. Protocollen Aankleedprotocol (kan in schoon gebied) 1. Trek eerste set handschoenen aan 2. Trek tyvek overschoenen aan en knoop linten aan elkaar 3. Trek tyvekpak aan. 4. Controleer of de pijpen over de overschoenen vallen. 5. Trek tweede set handschoenen aan. 6. Controleer of tweede set handschoenen over de mouwen van het pak heen komen. 7. Plak overgang van handschoenen naar mouwen van pak af met tape. Dit voorkomt dat de mouwen opschuiven zodat onderarmen ontbloot kunnen worden. 8. Controleer houdbaarheidsdatum van masker in intacte seal-bag 9. Open seal-bag en zet masker en beschermingsbril op Stap 9 kan gedaan worden vlak voordat de ambulancehulpverlener de warm zone betreedt. Uitkleed protocol (in warm zone) 1. Trek tweede set handschoenen uit 2. Leg afvalzak klaar voor verzameling van beschermingskleding 3. Verwijder masker en beschermingsbril en leg ze in afvalzak 4. Verwijder filters van masker en leg ze in afvalzak 5. Trek pak uit en leg in afvalzak 6. Trek overschoenen uit en leg in afvalzak 7. Trek eerste set handschoenen uit en leg in afvalzak 8. Stap over afscheiding warm en cold-zone 9. Overleg met brandweer en/of GAGS over ontsmetting van beschermingskleding Aandachtspunten 1. Zorg dat gezicht zoveel mogelijk is bedekt 2. Zorg voor aaneensluitende kleding lussen lange mouwen en handschoenen. Evt. afplakken met tape 3. Niet eerder bij slachtoffer dan dat het door brandweer is ontkleed 4. Alleen ontkleden op schone en droge ondergrond in de warm-zone