Beleidsuitgangspunten zonnevelden Voorst

Transcriptie

1 Beleidsuitgangspunten zonnevelden Voorst Februari 2015 Z

2 Inhoud 1. Inleiding Ladder van zonnestroom Uitgangspunten zonnevelden Al dan niet kansrijke initiatieven Tot slot

3 1. Inleiding Op dit moment lijkt er een veranderende maatschappelijke dynamiek waarneembaar rondom duurzame energie, met koplopers die al bezig zijn de toekomstige energievoorziening vorm te geven. Dit merken wij doordat binnen de gemeente Voorst meerdere vragen en initiatieven binnen zijn gekomen in relatie tot de aanleg van zonnevelden. Met voorliggende uitgangspunten voor zonnevelden wordt een kader geboden waaraan evt. aanvragen getoetst kunnen gaan worden. Het geeft een richting, echter een ruimtelijke procedure zal noodzakelijk blijven. Per aanvraag zal een individuele afweging aan de orde zijn. De gemeente Voorst vindt ruimtelijke kwaliteit een belangrijk uitgangspunt en zal dit dan ook bij elk initiatief in belangrijke mate laten meewegen. Wel willen wij zoveel mogelijk stimulerend en motiverend werken ten aan zien van zonnestroom. Wij zullen impact moeten accepteren (impact op landschappelijke kwaliteit, recreatie, landbouw). Dit is een kader waaraan toetsing plaats vindt van toekomstige planologische initiatieven op het gebied van zonnestroom. Al lerende zullen de uitgangspunten in de praktijk hun waarde bewijzen en indien nodig bijgesteld worden. De Gemeente Voorst gaat aan de slag met een omgevingsvisie, hierin kunnen de voorliggende beleidsuitgangspunten mogelijk dienen als input voor de brede discussie die in dit verband gevoerd gaat worden over de energietransitie. De omgevingsvisie vormt vervolgens, als door de raad vastgesteld document, een belangrijk (beleidsmatig) onderdeel van de benodigde ruimtelijk onderbouwing ingeval een aanvraag niet past binnen de bestemmingsplannen, maar wel binnen de beschreven kaders en dus (in planologische zin) in te passen is en de uitvoering wenselijk is. Argumenten om medewerking aan zonnestroom te geven zijn bijdragen aan een duurzame lokale energievoorziening, -het beperken van uitstoot van broeikasgassen, minder afhankelijkheid van een klein aantal olie- en gasproducerende landen, de hoge prijzen van fossiele brandstoffen en de eindigheid van fossiele brandstoffen. Er is ruim voldoende zonlicht beschikbaar om de hele wereld van energie te voorzien. Daarnaast is de verwachte ruimtelijke impact en de maatschappelijke weerstand van zonnevelden kleiner dan bij windmolens, terwijl wel substantieel wordt bijgedragen aan een duurzame energievoorziening in Voorst. Een gemiddeld huishouden verbruikt 3500 kwh. Met één ha zonnepark wordt stroom opgewekt voor ca. 100 (tot 120) huishoudens. Om voor alle huishoudens in Voorst stroom op te wekken door middel van collectieve zonneparken, is ca. 100 ha aan zonnepark nodig. De gemeente Voorst is ha groot. Wat verstaan wij onder een zonneveld: Onder een zonneveld verstaan we een aaneengesloten gebied dat is ingericht om zo efficiënt mogelijk zonnestroom op te wekken met een grondgebonden installatie. Een zonneveld dient een belangrijk maatschappelijk belang, namelijk het opwekken van duurzame energie. Een zonneveld vormt een ruimteclaim en heeft een impact op het beeld van de omgeving. In een zonneveld staan zonnepanelen door middel van een in of aan de grond verankerde constructie zodanig opgesteld dat optimaal gebruik gemaakt wordt van de energie van de zon. In juridische zin is een grondgebonden zonneveld een vorm van bebouwing (bouwwerken geen gebouw zijnde), voor de aanleg ervan is een 3

4 omgevingsvergunning nodig. Een inrichting van een gebied als zonneveld is binnen de kaders van de bestemmingsplannen nu niet mogelijk. Wij verstaan in dit document onder een zonneveld uitdrukkelijk de toepassing van zonnepanelen ten behoeve van slechts het opwekken van energie (monofunctioneel gebruik). Voor de omvang van een zonneveld is van belang dat daarmee een substantiële bijdrage aan de duurzame energieproductie geleverd wordt en die qua maat en schaal inpasbaar is in het landschap of omgeving. Daarbij is ook van belang dat er bij een dergelijke omvang verwacht kan worden dat er middelen (vanuit de exploitatie) beschikbaar zijn om een goede landschappelijke inpassing mogelijk te maken. De mate van de gewenste/noodzakelijke landschappelijke inpassing is afhankelijk van de landschappelijke kwetsbaarheid van het gebied, de zichtbaarheid vanaf de openbare weg en de nabijheid van recreatieve infrastructuur. Zijn zonneparken dé oplossing? Zonneparken produceren alleen stroom op het moment dat het zonnig/licht is. Met bewolkt weer en als het donker is wordt er nauwelijks/geen stroom geproduceerd. In huishoudens wordt juist de meeste stroom s avonds en s ochtends vroeg gebruikt. Overdag is de energievraag bij organisaties en bedrijven weer wel het grootst. De opgewekte stroom van de zonneparken wordt geleverd aan het publieke stroomnetwerk. Via dit netwerk wordt de stroom geleverd aan die huishoudens en organisaties die op dat moment stroom verbruiken. Om tot een duurzame energievoorziening te komen is het daarom nodig dat er energie beschikbaar is uit een mix van verschillende hernieuwbare bronnen (o.a. zon, wind, biomassa, geothermie, waterstroming, etc.). Met deze mix moet het mogelijk zijn dat met het aanbod van duurzame energie zoveel mogelijk kan worden voorzien in de vraag aan energie. De verwachting is dat naast een mix van hernieuwbare bronnen tevens voorzieningen noodzakelijk zijn voor het tijdelijk opslaan van duurzame energie (bijvoorbeeld zonnige dagen met veel wind). Deze tijdelijk opgeslagen energie wordt vervolgens weer benut in perioden waarin de vraag naar energie groter is dan de productie op dat moment van duurzame energie. Hiermee wordt overbelasting van het netwerk of forse investering voor het verzwaren van het netwerk voorkomen De technieken voor het opslaan van energie (stroom, gas en warmte) zijn sterk in ontwikkeling. Hierbij wordt gekeken naar zowel collectieve als individuele energieopslag. Op de middellange termijn is de verwachting dat er betaalbare technieken beschikbaar zijn met voldoende capaciteit. 4

5 2. Ladder van zonnestroom Met het oog op het duurzaamheidsbeleid en de mogelijke bijdrage van zonnestroom daarin en het relatief geringe hindereffect bijvoorbeeld ten opzichte van windmolens wil Voorst alle mogelijke vormen van zonnestroom faciliteren. We willen open staan voor verschillende initiatiefnemers met diverse initiatieven. Wel heeft meervoudig gebruik onze voorkeur, bijvoorbeeld door zonnepanelen op daken te leggen boven plaatsing in het veld. In het hierna volgend stuk werken wij de ruimtelijke aspecten van zonnevelden verder uit, waarbij zonnepanelen in het veld worden geplaatst. Hierbij willen wij kort stil staan bij andere vormen van zonne-energie, zoals: 1. Zonnepanelen op daken vergunningsvrij 2. Kleinschalige zonnepanelen op de grond 3. Grotere zonne-energie projecten multifunctioneel toegepast 4. Grotere zonne-energie projecten monofunctioneel toegepast Ad. 1 Zonnepanelen op daken vergunningsvrij Op bijna het gehele grondgebied van de gemeente Voorst is het mogelijk om vergunningsvrij zonnepanelen op platte of hellende daken van woningen, boerderijen, stallen, bedrijfsgebouwen, scholen etc. te plaatsen. Dit kunnen klein- en grootschalige zonnepanelen projecten zijn. Alleen voor monumenten en beschermd dorpsgezichten gelden beperkingen (zie art. 2 lid 6 i.c.m. art 4a onder a en b bijlage II Bor). Om een zonnepaneel vergunningvrij te mogen plaatsen moet voldaan worden aan een aantal voorwaarden, Bor bijlage II. Zie verder o.a.: 5

6 Ad. 2 Kleinschalige zonnepanelen op de grond Kleinschalige zonnepanelen op de grond nabij woningen of (agrarische) bedrijven in het buitengebied is ook mogelijk, vooral in die situaties waarbij de installatie op het dak geen goede optie is. Dit kan gerealiseerd met maatwerk, sterk afhankelijk van de locatie en de omgeving. Hierbij worden wel enkele randvoorwaarden gesteld (zie bijlage 1 met vastgestelde beleidsuitgangspunten). Ad. 3 Grotere zonne-energie projecten multifunctioneel toegepast Er kunnen aanvragen binnen komen waarbij een tweede functie is geïntegreerd of waarbij zonnevelden bewust toegankelijk worden gemaakt voor recreanten of gecombineerd worden met andere vormen van grondgebruik. Een voordeel van functiecombinaties die elkaar niet in de weg zitten is dat de business case van zonnepanelen mogelijk eerder uit kan. Voorbeeld multifunctionele toepassing van zonnepanelen Zie bijlage 2 met nog enkele foto impressies voor multifunctionele toepassing van zonnepanelen. Bij multifunctioneel gebruik moet altijd met een inrichtingsplan worden aangegeven hoe de bouwhoogte en plaatsing van de bouwwerken / installaties met zonnepanelen is afgestemd op de omgeving. Een grotere bouwhoogte is mogelijk als daarmee kansen ontstaan van meervoudig ruimtegebruik mits de inpassing er niet onder lijdt. Omdat de uitwerking erg 6

7 divers kan zijn wordt in dit document geen uitspraak gedaan wat daarbinnen wel of niet mogelijk is. Ad. 4 Grotere zonne-energie projecten monofunctioneel toegepast In het voorliggende document zoomen wij in op de grootschalige grondgebonden zonnevelden met als belangrijkste doel opwekking van energie. Deze zonnevelden staan in de twee volgende hoofdstukken centraal. 7

8 3. Uitgangspunten Zonnevelden Zonnepanelen die grondgebonden worden opgesteld beschouwen we in Nederland als bouwwerk en zijn daarmee omgevingsvergunningplichtig. Daarnaast is afhankelijk van de inhoud van het vigerende bestemmingsplan vrijwel altijd een afwijking van het bestemmingsplan nodig. Voor zowel omgevingsvergunning als afwijken van een bestemmingsplan ten behoeve van een zonneveld zijn leges verschuldigd. Vanwege de omvang van de zonnevelden zal hierbij kritisch worden gekeken naar de inpassing en de gevolgen voor de ruimtelijke kwaliteit. Om echter de aanvrager op weg te helpen wordt hierbij een aantal uitgangspunten genoemd die handvatten kunnen bieden. Hoe kan collectieve zon werken? Voor het realiseren en exploiteren van een collectieve productie-installatie voor het opwekken van zonnestroom zijn er 2 verschillende stimuleringsregelingen vanuit het rijk. 1. Postcoderoos regeling 2. SDE+ regeling In de praktijk blijkt dat het op dit moment niet mogelijk is om een positieve business case te realiseren zonder dat gebruik gemaakt kan worden van stimuleringsregels. Naast bovengenoemde stimuleringsregelingen zijn er in Nederland diverse structurele en ad hoc voorzieningen van gemeenten en provincies. Postcoderoos regeling De postcoderoos regeling is een uitvloeisel van het Nationaal Energieakkoord. Met de postcoderoos regeling komen de leden van een coöperatie (inclusief een vereniging van eigenaren) in aanmerking voor een belastingkorting van 7,5 ct/kwh op hun gezamenlijk opgewekte duurzame energie. De leden van de coöperatie zijn gezamenlijk eigenaar van een productie-installatie (inclusief pv-installaties met een grondopstelling), zij moeten zelf een kleinverbruik aansluiting hebben en moeten wonen binnen de zogenaamde postcoderoos rondom deze productie-installatie. De postcoderoos zijn alle postcodes met dezelfde vier cijfers als het postcodegebied waarin productie-installatie staat, plus de direct hieraan grenzende postcodes. De korting van 7,5 cent/kwh (inclusief BTW gaat het om 9,1 cent) wordt door de energieleverancier verrekend met de persoonlijke energierekening van de leden, tot het eigen verbruik (maximaal kwh per jaar). De belastingkorting is gegarandeerd voor 10 jaar. Naast de belastingkorting voor de individuele leden, krijgt de coöperatie inkomsten door de verkoop van de opgewekte stroom aan een energieleverancier. SDE+ regeling De Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE+) is een rijksregeling om de productie van schone en duurzame energie te stimuleren. Voor productie-installaties voor energie (inclusief pv-installaties met een grondopstelling) groter dan 15 kwp kan ook gebruikt gemaakt worden van de SDE+ regeling. Een installatie groter dan 15 kwp bestaat gemiddeld uit meer dan 60 panelen. Met een SDE+ toekenning ontvangt een coöperatie die een collectieven productie-installatie in eigendom heeft een bijdrage per opgewekte kwh. De hoogte van de bijdrage wordt jaarlijks vastgesteld. Voor 2014 varieert de bijdrage tussen 1,6 en 9,3 cent per kwh. De SDE+ regeling heeft een gegarandeerde looptijd van 15 jaar. Naast de bijdrage per kwh voor de coöperatie, krijgt de coöperatie inkomsten door de verkoop van de opgewekte stroom aan een energieleverancier. 8

9 A. Landschappelijk ingepaste rand als voorwaarde De meeste zonne-velden worden vanaf de buitenrand van het park beleefd. De rand van een zonneveld is daarmee een belangrijk ruimtelijk aspect. Sommige huidige parken zijn omgeven door een ontoegankelijke rand in de vorm van een hekwerk (inclusief cameratoezicht). Dit wordt vooral gedaan vanwege het voorkomen van diefstal of vandalisme en wordt veelal geëist vanuit de verzekeraar. Voor de gemeente Voorst is voorwaarde voor medewerking, een landschappelijke overgang tussen de omgeving en het zonne-velden. Zie bijlage 3 met enkele foto impressies met voorbeelden. Met beplanting/of verdieping kan een zonne-veld vrijwel geheel aan het oog van de voorbijganger worden onttrokken. Door aan te sluiten bij reeds aanwezige beplantingsstructuren of landschappelijke kenmerken ontstaat er als het ware vanzelf een zonneveld binnen een raamwerk van groene en blauwe elementen. Voorbeeld landschappelijke inpassing De mate van de gewenste/noodzakelijke ruimtelijke inpassing is afhankelijk van de landschappelijke kwetsbaarheid van het gebied, de zichtbaarheid vanaf de openbare weg en de nabijheid van recreatieve infrastructuur zoals fiets en wandelroutes, bankjes e.d. Wij achten het noodzakelijk belangrijke elementen van het buitengebied, zoals niveauverschillen, houtwallen, singels, bosjes, monumentale bomen, zandwegen, waterlopen en sloten handhaven en zoveel mogelijk gebruiken om het zonneveld in te passen en een vanzelfsprekend onderdeel te maken van het buitengebied. Het Landschapsontwikkelingsplan is hierbij een belangrijk hulpmiddel. Dat wil zeggen in de randen, indeling of verkaveling van het zonneveld moet de karakteristieke structuur van het landschap herkenbaar blijven. Desgewenst door het zonneveld op te knippen in een aantal delen die van elkaar gescheiden worden door kenmerkende en bestaande landschapselementen. 9

10 De ruimtelijke inpassing wordt stringent getoetst bij: Locaties in of grenzend aan kwetsbare gebieden Locaties grenzend aan of zichtbaar vanaf recreatieve routes Locaties grenzen aan of zichtbaar vanaf de openbare weg B. Onderbouwing met een inrichtingsplan blijft noodzakelijk Het bestemmingsplan Buitengebied is niet gericht op het mogelijk maken van nieuwe planmatige ontwikkelingen met relatief grote ruimtelijke effecten (zoals zonnevelden). Verandering ten behoeve van zonnestroom is alleen mogelijk als er sprake is van een zorgvuldige ruimtelijke inpassing. Dit dient onderbouwd te worden met een inrichtingsplan. C. Inpassen in nabijheid van woonbebouwing in overleg met omwonenden en belanghebbenden Bij een zonneveld in de nabijheid van dichter bebouwde gebieden, zoals een dorpsrand, vinden we het van belang dat de ligging en begrenzing van het zonneveld goed is afgestemd op het bebouwde gebied. Zo kan een zonneveld ook worden gebruikt voor educatieve of informatieve doeleinden. Daarnaast vinden wij het wenselijk dat omwonenden en belanghebbenden kunnen participeren in het opstellen van het inrichtingsplan en desgewenst in de exploitatie van het park. Wij vinden het juist in nabijheid van dorpen belangrijk dat burgers de mogelijkheid krijgen mede de regie te voeren over de inrichting, energiegebruik, besparing en (vormen van) opwekking. We willen de kracht van de samenleving benutten. D. Bouwhoogte ten opzichte van het maaiveld blijft beperkt De maximale bouwhoogte ten opzichte van het maaiveld is zo beperkt mogelijk, waarmee we doorzichten zoveel mogelijk willen handhaven. Op voorhand willen we geen maximale bouwhoogte vastleggen omdat dit sterk afhankelijk is van wat omgeving en landschap aan kunnen. E. Realisatie van een zonneveld mag niet leiden tot onomkeerbare ingrepen in het landschap Een zonneveld is een tijdelijk installatie (20-30 jaar). Realisatie van een zonneveld mag niet leiden tot onomkeerbare ingrepen in het landschap. Om die reden zijn voor de aanleg van een zonneveld de volgende activiteiten niet toegestaan: Kap van landschapselementen Dempen van waterpartijen Ophogen of egaliseren 10

11 4. Al dan niet kansrijke initiatieven Op voorhand is een aantal gebieden aan te geven die wij geschikt of juist ongeschikt achten voor de ontwikkeling van zonnevelden. Op basis van de gebiedsindeling in het LOP en de bijbehorende landschappelijke gevoeligheid is een driedeling gemaakt. Het betreft gebieden waar initiatieven kansrijk zijn, gebieden waar het op voorhand onmogelijk is en gebieden waar met toepassing van maatwerk mogelijkheden liggen. Het LOP heeft als basis gediend voor de gebiedsindeling, maar ook de welstandsnota is er bij betrokken. Ten slotte worden de gebieden die vallen onder het Gelders Natuurnetwerk en de Groene Ontwikkelingszone (voormalige EHS) nog besproken. 4.1 Gebieden waar geen zonnevelden mogelijk zijn Buitendijks gebied Het buitendijks gebied is met het oog op de primaire functie voor waterafvoer/berging niet geschikt voor de situering van een zonneveld of andere vormen van grondgebonden opgestelde zonnepanelen. In het LOP zijn dit de zogenaamde ingepolderde uiterwaarden en de uiterwaarden. Gelders Natuurnetwerk (GN) In een aantal delen van het buitengebied vinden we de belangen van de natuur zwaarwegend. Dan gaat het om het Gelders Natuurnetwerk, benoemd in de omgevingsvisie Gelderland. Voorheen waren dit de onderdelen bestaande natuur en nieuwe natuur van de EHS. Vanuit het Rijk zijn de Natura 2000 gebieden en de Beschermde Natuurmonumenten aangewezen en begrensd. Gezien hun waarde voor de natuur en landschap worden deze gebieden uitgesloten van ontwikkeling van zonnevelden. In de Voorster situatie vallen de Natura 2000-gebieden voor het overgrote deel samen met de buitendijkse gebieden. De gebieden die behoren tot het Gelders Natuurnetwerk zijn aangeduid in de Omgevingsverordening Gelderland. Veenontginning (Polder) Nijbroek Vanwege het open karakter en de kenmerkende kavelstructuur lijkt inpassing van grootschalige zonne-energieprojecten in dit landschapstype erg lastig. Dit gebied willen we daarom vrijwaren van dergelijke, grotere projecten. 4.2 Gebieden waar onder stringente voorwaarden en met toepassing van maatwerk mogelijkheden zijn voor zonneparken Groen Ontwikkelingszone (GO) De Groene ontwikkelingszone uit de Gelderse omgevingsvisie is het deel van de voormalige EHS de benoemd is als ecologische verbindingszone of als EHS verweving. Onder stringente voorwaarden en met toepassing van maatwerk is een zonneveld hier voorstelbaar. Wij denken dan aan een opstelling binnen de GO, waarbij de opbrengsten voor een deel ten goede komen aan onderhoud/realisatie van de GO. Uiteraard zal hier vanwege de waarde 11

12 van het gebied een zorgvuldige afweging plaats moeten vinden. De gebieden die behoren tot de Groene Ontwikkelingszone zijn aangeduid in de Omgevingsverordening Gelderland. Kampenontginningen (hoge en lage delen) Dit gebied bestaat uit een afwisselend patroon van hoge zandopduikingen met daar tussen de lagere delen. De bebouwing (boerderijen, landhuizen) staat vaak op de hogere delen en van daaruit zijn de lagere delen in gebruik genomen. De landgoederen nemen in dit gebied een belangrijke positie in. Door het relatief kleinschalige karakter met een bepaalde mate van beslotenheid zijn hier beperkt en met toepassing van maatwerk mogelijkheden voor de realisatie van zonnevelden. Binnen dit gebied kunnen ook delen voorkomen waarbinnen realisatie van zonnevelden niet gewenst is. 4.3 Gebieden waar ontwikkeling van zonneparken kansrijk is Oeverwal (hoge en lage delen) In dit landschapstype hebben de verkaveling en het wegenpatroon een grillig karakter. Dit landschapstype is niet overal helder begrensd. Veel dorpen hebben door het grillige wegenpatroon en de ruime opzet een groen, maar enigszins onsamenhangend karakter. In dit gebied liggen kansen voor zonne-energievelden, omdat hier goede mogelijkheden zijn voor inpassing. Uiteraard zijn hier ook risico s aanwezig, dus zal elk initiatief op zijn merites beoordeeld moeten worden. Broeken (meer of minder planmatig) Deze gebieden zijn min of meer planmatig ontgonnen en liggen als blokken tussen de hogere delen. Kenmerken zijn de haaks op elkaar staande hoofdrichtingen van de ontginningsbases en de slagen. Het grondgebruik bestaat hoofdzakelijk uit grasland. Deze gebieden behoren tot de minder kwetsbare landschapstypen en hier zijn mogelijkheden voor zonnevelden. Natte heideontginningen Dit zijn van oorsprong natte gebieden en om die reden pas laat in gebruik genomen, toen de ontwatering sterk was verbeterd. Grote delen worden nu gebruikt als grasland, ook kunnen onderdelen van enkele landgoederen tot dit gebiedstype gerekend worden. In dit gebiedstype zijn zonnevelden inpasbaar. Uiteraard kunnen hier ook delen voorkomen (bijvoorbeeld onderdelen van landgoederen) waar realisatie van zonnevelden niet mogelijk is. Hooilanden De hooilanden zijn open gebieden op de overgang van de zandgronden naar het meer open rivierenlandschap. De structuur van de hooilanden wordt bepaald door het rationele en relatief grootschalige agrarisch landschap. Het kavelpatroon is kenmerkend. De kavelvormen en richtingen zijn onregelmatig en aan de randen komen allerlei geleidelijke overgangen naar de hogere gronden voor. Door de natte ondergrond ontbreekt bebouwing vrijwel. Binnen de hooilanden komen nog steeds gronden voor met potentiele natuurwaarden. In zijn algemeenheid is plaatsing van zonnevelden in dit landschapstype mogelijk, aandacht dient er te zijn voor de gebieden met potentiele natuurwaarden. 12

13 13

14 5.Tot slot Zonnestroom zal in de komende jaren niet een dermate verdienmodel kennen met financiële rendementen van een omvang, dat hier vele (commerciële) investeerders voor warm zullen lopen. Het genereren van gelden vanuit zonnestroomprojecten voor andere (maatschappelijke) doelen is op dit moment nog niet realistisch. Daarvoor is de technologie van PV simpelweg (nog) te duur en zijn de omstandigheden in Nederland niet gunstig genoeg (m.n. qua klimaat en energiepolitiek). Desalniettemin zal de gemeente Voorst al het mogelijke doen om initiatieven op het gebied van zonnestroom, mits binnen de gestelde kaders, mogelijk te maken. 14

15 Meer info: SolarSolutions, Solar Trendrapport Stichting Natuur en Milieu, Zonnepanelen in Nederland: Draagvlak en gebruik bij consumenten, 17 juni 2013 (onderzoek uitgevoerd door Motivaction) 15

16 Bijlage 1 met vastgestelde Beleidsuitgangspunten zonnepanelen (max: 20 m2) Inleiding De afgelopen tijd zijn er in de gemeente Voorst initiatieven geweest om zonnepanelen te plaatsen op de grond. Deze stuiten planologisch gezien op beperkingen. Het bestemmingsplan Buitengebied staat bijvoorbeeld toe dat er een gezamenlijke oppervlakte van maximaal 20 m2 aan andere bouwwerken per bouwperceel aanwezig mag zijn. In de praktijk blijkt dat hiermee niet voldoende ruimte overblijft om een zonnepanelenveldje van enige betekenis te realiseren, omdat er in de meeste gevallen al andere bouwwerken aanwezig zijn. De gemeente Voorst staat positief tegenover het lokaal opwekken van hernieuwbare energie en om deze reden wordt nader beleid geformuleerd ten aanzien van de realisatie van zonnepaneelvelden. Het gaat om kleinschalige zonnepaneelvelden voor met name particuliere huishoudens. Hoofdlijn beleid De voorkeur van de gemeente Voorst gaat uit naar het plaatsen van zonnepanelen op bestaande gebouwen/bouwwerken. Vervolgens is plaatsing mogelijk binnen het bouwvlak. Mochten beide voorgaande alternatieven niet uitvoerbaar zijn dan kan het onder voorwaarden mogelijk gemaakt worden om buiten het bouwvlak zonnepanelen te plaatsen. Hierbij is als uitgangspunt gekozen een opstelling van maximaal 20 m2, met een maximale hoogte van 1,50 m. Een opstelling met deze maatvoering biedt voldoende mogelijkheden om in de eigen huishoudelijke elektriciteitsbehoefte te voorzien. Een opstelling van deze relatief beperkte schaal is bovendien landschappelijk goed in te passen. In onderstaande worden de drie mogelijkheden nader bepaald. Optie 1: Zonnepanelen op bestaande gebouwen/bouwwerken Het plaatsen van zonnepanelen op bestaande gebouwen of bouwwerken heeft de eerste voorkeur van de gemeente. Dit is vergunningvrij mogelijk, uitgezonderd monumenten. Optie 2: Zonnepanelen binnen het bouwvlak In die situaties waar plaatsing van zonnepanelen op een bestaand gebouw of bouwwerk niet mogelijk is, kunnen zonnepanelen binnen het bouwvlak worden opgericht. Dit kan mogelijk gemaakt worden met een kleine buitenplanse afwijking tot een maximum oppervlakte van 20 m2 voor een opstelling van zonnepanelen met een maximale hoogte van 1.50 meter. De hellingshoek zal 30 à 35 graden bedragen. De oppervlakte zonnepanelen wordt hiermee apart beschouwd en niet meegerekend als aanwezige overige bouwwerken. Plaatsing van de zonnepanelen dient in beginsel plaats te vinden achter de voorgevelrooilijn van de woning. Afhankelijk van de oriëntatie van de woning kan hiervan worden afgeweken. Optie 3: Zonnepanelen buiten het bouwvlak Indien zowel optie 1 als optie 2 niet uitvoerbaar zijn, dan kan onder voorwaarden medewerking worden verleend om zonnepanelen buiten het bouwvlak te plaatsen. De uiterwaarden, ingepolderde uiterwaarden, de veenontginning Nijbroek en de kampenontginningen zijn hiervan uitgesloten. De gebiedstypering is gebaseerd op de gebiedstypering in het LOP (zie bijgevoegde kaart). Plaatsing van zonnepanelen buiten het bouwperceel is in deze gebieden in strijd met de doelstellingen van landschappelijke kwaliteit. Uitvoering kan mogelijk gemaakt worden met een kleine buitenplanse afwijking. Er kunnen eisen gesteld worden aan de landschappelijke inpassing. 16

17 Voor een kleine buitenplanse afwijking zal de gebruikelijke procedure, met advisering via het stedenbouwkundig overleg, worden gevoerd. Toelichting De beleidsregels voorzien in een kader voor het plaatsen van zonnepanelen op de grond. In de huidige bestemmingsplannen is het plaatsen van zonnepanelen op de grond ( in het vrije veld ) maar zeer beperkt mogelijk. De gemeente Voorst is een voorstander van het opwekken van hernieuwbare energie. Om die reden wil de gemeente met deze beleidsregel duidelijkheid scheppen over de mogelijkheden om zonnepanelen te plaatsen op de grond. Op bestaande daken en gebouwen is plaatsing van zonnepanelen bij recht mogelijk, uitgezonderd monumenten. De voorkeur van de gemeente gaat in zijn algemeenheid uit naar deze wijze van plaatsing, omdat op deze wijze de effecten op het landschap gering zijn. De gemeente wil echter ook ruimte bieden voor andere vormen van plaatsing van zonnepanelen en wil met deze beleidsregel duidelijk maken dat medewerking onder voorwaarden verleend kan worden met toepassing van de kleine buitenplanse afwijking zoals die in het Bor (Besluit omgevingsrecht) is opgenomen. Soms is een dak niet geschikt (door bijvoorbeeld vorm, plek, omvang, monumentenstatus) voor een nette of passende plaatsing en dan biedt deze regeling een alternatief. Met deze beleidsregel wordt het mogelijk om met een buitenplanse afwijking 20 m2 zonnepanelen op de grond te realiseren, zowel binnen als buiten het bouwvlak. Binnen het bouwvlak dienen de zonnepanelen in beginsel achter de voorgevelrooilijn te worden geplaatst. Hiervan kan worden afgeweken als de oriëntatie van de woning daarvoor aanleiding geeft, bijvoorbeeld als de woning (voormalige boerderij) met de achterzijde naar de weg is gericht. De landschappelijke kwaliteiten van de gemeente zijn hoog en divers van aard. Om deze landschappelijke kwaliteiten in de gemeente te ontzien zijn de uiterwaarden, ingepolderde uiterwaarden, de veenontginning Nijbroek en de kampenontginningen uitgesloten van de mogelijkheid om buiten het bouwvlak zonnepanelen op te richten. In de genoemde gebieden worden de landschappelijke kwaliteiten zodanig gewaardeerd dat een beperking in de mogelijkheden voor de opstelling van zonnepanelen verantwoord wordt geacht. De betreffende gebieden zijn vastgelegd in het Landschapsontwikkelingsplan. Op de bijgevoegde kaart is de gebiedstypering weergegeven, Bij het toepassen van de afwijkingsbevoegdheid zal een landschappelijke afweging worden gemaakt. Dat houdt in dat er in voorkomende gevallen eisen gesteld kunnen worden aan de landschappelijke inpassing (bijvoorbeeld locatie, beplanting). De oppervlakte van de zonnepanelenopstelling is de oppervlakte van de bodem die door de opstelling wordt bedekt. De hoogte van de zonnepanelen is de afstand tussen het maaiveld en het hoogste punt van de zonnepanelenopstelling. Vastgesteld door burgemeester en wethouders van de Gemeente Voorst in de vergadering van 11 maart

18 Bijlage 2 met enkele foto impressies projecten multifunctioneel toegepast 18

19 Bijlage 3 met enkele foto impressies projecten monofunctioneel toegepast Niet landschappelijk ingepast Wel aantrekkelijk ingepast 19

20 Wel aantrekkelijk ingepast Wel aantrekkelijk ingepast 20