VIVACE. A lhoewel het redactioneel niet de. V olgend jaar bestaat Wassenaar. Redactioneel. 46 jaar koorgeschiedenis met Ad en Frank

Transcriptie

1 VIVACE INHOUD Redactioneel 1 46 jaar koorgeschiedenis met Ad en Frank 1 De voorzitter aan het woord 7 Indrukken opgedaan tijdens de Generale Repetitie 8 De Matthäus-Passion in een notendop 10 Even voorstellen: Margreet Voorthuis 12 Afscheid: Willemien Free 13 Agenda 14 =================================================================================== De redactie wenst jullie allen fijne feestdagen Redactioneel en kijkt er naar uit op 2 januari het glas met jullie te heffen! A lhoewel het redactioneel niet de Eigen initiatieven voor artikelen blijven zeer welkom op vivacewv@gmail.com. =============================== aangewezen plaats is voor een in memoriam, willen we graag op deze plek enkele woorden wijden aan het overlijden van ons aller Jur. Al zolang als wij ons kunnen herinneren zorgde Jur op maandagavond in de pauze van de koorrepetitie voor koffie, thee en zo meer. Hij vulde het keukentje met zijn markante en vriendelijke verschijning. 46 jaar koorgeschiedenis met Ad en Frank De componisten in beeld Jan Elsinga Met zijn altijd goede humeur was hij niet weg te denken uit het NPB gebouw. We wisten al langere tijd dat Jur ernstig ziek was. Gelukkig hebben we hem niet al te lang geleden voor Vivace kunnen interviewen. We missen hem en zijn blij met de aanwezigheid van zijn lieve vrouw, die nu in de pauze zo goed voor ons zorgt! Onze concerten met Intermezzo zijn succesvol verlopen. Kerstmis en de jaarwisseling staan voor de deur wordt het jaar van de Matthäus- Passion. V olgend jaar bestaat Wassenaar Vocaliter 50 jaar. We beschikken over een overzicht van de uitgevoerde werken vanaf Die Jahreszeiten van Haydn is uitgevoerd op 9 februari van dat jaar. Het zal niemand verbazen dat Vocaliter in die 46 jaren het vaakst werken van J.S. Bach heeft uitgevoerd. Bijzonder is dat Ad de Groot in de ruim 27 jaar sinds 1971 als dirigent van Vocaliter en zoon Frank in de ruim 18 jaar vanaf 1998 bijna even vaak een werk van Bach hebben gedirigeerd. Maar van welke andere componisten zijn (veel) werken uitgevoerd en welke met Ad en welke met Frank? 1

2 Vooraf Hierna volgt een kleine analyse! Deze is gemaakt op basis van de gegevens vanaf 1971, waarover ik beschik. Ik kan niet met zekerheid zeggen dat deze gegevens helemaal volledig zijn, maar wel dat ze er redelijk dichtbij komen. Uiteraard zijn aanvullingen en correcties welkom! Er zijn niet veel leden meer, die alles hebben meegezongen, maar Martien en Jeanne zitten daar niet ver vanaf, denk ik zo.. Ik heb een Excelbestand bijgehouden op (geboortejaar van de) componist. In een aantal gevallen is een werk in korte tijd 2x uitgevoerd; dat heb ik ook als twee concerten geteld. De concerten in Duinstede en try-outs tijdens oefenweekenden zijn niet meegeteld, maar die tijdens buitenlandse reizen en van radio-opnames wel. Ik heb afbeeldingen gezocht van de componisten, die niet eerder in Vivace zijn afgebeeld. In het Excelbestand heb ik ook bijgehouden, welk orkest en/of welke organist/pianist de begeleiding heeft verzorgd en wie de solisten waren. In dit artikel heb ik dat buiten beschouwing gelaten. Ook heb ik in het bestand vermeld van welke concerten opnames zijn gemaakt, eerst op musicassette en daarna op CD. Ik heb daar helaas geen volledig overzicht van, maar ga er van uit dat er vast wel een Vocaliterlid is, dat alle opnames in bezit heeft. Wellicht interessant om een dergelijk overzicht in een volgend nummer van Vivace op te nemen! De periode vóór Bach en Händel De meeste door Vocaliter uitgevoerde werken zijn uit de periode van de Barok, die na Bach en Händel overging in wat genoemd wordt de Klassieke periode. Uit de periode vóór Bach en Händel zijn alleen werken uitgevoerd van Schütz ( ), Buxtehude ( ) en Johann Christoph Bach ( ). Van deze drie componisten heeft Ad 5x en Frank 2x een werk gedirigeerd. Heinnrich Schütz Ditrich Buxtehude Johann Chr. Bach 2

3 Johann Sebastiaan Bach ( ) Van Bach is in de 46 jaar 41x een werk uitgevoerd en dit verdeelt zich gelijkelijk over Ad en Frank (20 resp. 21). Het Weihnachtsoratorium is 13x aan bod geweest, waarvan 9x door Frank. Uiteraard zijn tijdens één concert nooit alle zes cantates uitgevoerd, maar meestal drie of vier. In Praag zijn in de Sint- Nicolaaskerk en tijdens het Internationale Koorfestival in 2006 selecties van koren en koralen uitgevoerd. De Johannes Passion is 3x door Ad en 2x door Frank gedirigeerd. Verder is bij Ad 11x en bij Frank 10x een cantate uitgevoerd. Eén keer heeft Benjamin Boers een cantate gedirigeerd. Ten slotte heeft Ad 2x het Magnificat geleid. Georg Friedrich Händel ( ) Van de composities van Händel is The Messiah 6x uitgevoerd, waarvan 5x geleid door Ad. In Hongarije in 1984 en bij het Promenadeconcert in de Nieuwe Kerk samen met Quod Libet in 1985 zijn delen van The Messiah ten gehore gebracht. Van de overige werken van Händel zijn er 3 door Ad en vier door Frank gedirigeerd. Tijdgenoten van Bach en Händel Van de tijdgenoten Böhm ( ), Vivaldi ( ( ), Telemann (( ), Graupner ( ), Hasse ( ) en Pergolesi ( ) heeft Ad 8x en Frank 4x een werk gedirigeerd. Georg Philippe Telemann Giovanni Battista Pergolesi Haydn ( ) en Mozart ( ) Van Mozart is 18x een werk uitgevoerd, maar Frank doet dat duidelijk minder vaak dan zijn vader (14x). Frank heeft het Requiem nog niet op het programma gehad en Ad 2x, waarvan de laatste keer tevens zijn afscheidsconcert bij Vocaliter was. Met Frank is wel het ook prachtige Davide Penitente, de Italiaanse versie van de Grosse Messe, uitgevoerd. Ad heeft bij de reizen naar Bulgarije, Hongarije en Polen (kleinere) werken van Mozart uitgevoerd, zoals het Te Deum en de Missa Brevis ofwel Spatzenmesse. Van Haydn hebben iets minder vaak werken op het programma gestaan: 9x bij Ad en 6x bij Frank. Ad is zoals in de inleiding al gezegd in 1971 met Die Jahreszeiten gestart en heeft dat in 1980 herhaald en ook in Bulgarije delen ervan uitgevoerd. Zoals iedereen zich zal herinneren heeft Frank het stuk vorig jaar uitgevoerd. Beiden hebben de Schöpfung bij Vocaliter één keer gedirigeerd. De missen van Haydn lijken bij Ad goed te scoren, want hij heeft vier keer een mis geprogrammeerd: de Schöpfungsmesse, de Nelsonmesse, de Paukenmesse en de Theresienmesse. Georg Böhm Antonio Vivaldi De 19 e- eeuwse componisten We komen dan in de periode van de Romantiek, waarvan Beethoven als voorloper wordt beschouwd. Van Cherubini ( ) 3

4 en Beethoven ( ), die beiden in de overgang van de 18 e naar de 19 e eeuw hebben geleefd, hebben Ad en Frank elk één werk gedaan. Bij Cherubini was dat het Requiem. Bij Beethoven betreft het bij Ad de voorbereiding voor de opera Leonore met het Residentie Orkest in 1979 en bij Frank die van de uitvoering van het koorgedeelte van de 9 e Symfonie, Ode an die Freude, in Israël in Ludwig van Beethoven Luigi Cherubini Van de componisten uit de 19 e -eeuw is Mendelssohn ( ) bij Vocaliter het meest uitgevoerd: 4x door Ad en 6x door Frank, waarvan één keer in Weimar. Als we Fauré ( ) ook bij de 19 e eeuw tellen, is hij na Mendelssohn het meest populair met 4x het Requiem (Ad en Frank elk 2x) en 3x de Cantique de Jean Racine bij Frank. Van het Deutsches Requiem van Brahms ( ) hebben onder leiding van Frank samen met Ad Novum 2x twee concerten plaatsgevonden. Met Ad is het prachtige, maar kortdurende Im Herbst uitgevoerd. Felix Mendelssohn Bartholdy Gabriël Fauré Johannes Brahm Anton Diabelli De Pastoral Messe van Diabelli ( ) is met Ad 3x uitgevoerd, waarvan 2x in het buitenland, namelijk in Poznan in 1990 en in Wenen in De Petite Messe Solemnelle van Rossini ( ) is door beiden tweemaal uitgevoerd: met Ad heeft Cathrien de Bruijn in 1994 voor de begeleiding op de piano gezorgd en met Frank vond de uitvoering eenmaal plaats in Lübeck in Gioacchino Rossini Franz Schubert Frank heeft missen van Schubert ( ) en Gounod ( ) uitgevoerd en Ad het Oratorio de Noël van Saint-Saëns ( ) en Psalm 150 van Franck ( ), waarvan één keer in St-Germain en Laye in Daarnaast heeft Ad nog Crucifiction van Stainer ( ) en het soms ook spontaan gezongen Locus iste van Bruckner ( gedirigeerd). De mis in D van Dvorak ( ) van het recente decemberconcert is een keer eerder gezongen onder leiding van Ad in

5 Chartles Gounod Camille Saint-Saëns een laatbloeier en pas in de 20 e eeuw gaan componeren. Naast zijn in december 2016 uitgevoerde Fantasia on Christmas Carols is 6x O how amiable uitgevoerd, waarvan 5x onder leiding van Ad. Van Bliss ( ) is in 2004 met Frank de Pastoral en met Ad twee werken van Howells ( ) uitgevoerd. Frank heeft twee keer een werk van Britten ( ), waaronder de St. Nicolas Cantata, en 4x een werk van de nog levende componist Rutter (1945) gedirigeerd. Antom Bruckner Alphons Diepenbrock Ten slotte nog een bijzondere vermelding waard is de bijdrage, voorbereid met Ad, aan het schitterende slotkoor van Auferstehung, de 2 e Symfonie van Mahler ( ) in Arthur Bliss Herbert Howells Benjamin Britten John Rutter Gustav Mahler Max Reger De 20 e -eeuwse componisten Van Diepenbrock, die eigenlijk net als Mahler in de overgangsfase van de 19 e naar de 20 e eeuw heeft geleefd, is met Ad het Caelestis Urbs Jerusalem uitgevoerd. Ook Reger ( ) zit in deze overgangsperiode: van deze componist is met Ad 3x O Haupt voll Blut und Wunden uitgevoerd. Vocaliter heeft van vijf moderne Britse componisten werken uitgevoerd. Vaughan Williams ( ) is Behalve werken van Alphons Diepenbrock zijn ook vier andere Nederlandse componisten geregeld te horen geweest. Muziek van Hendrik Andriessen ( ) is vijf keer uitgevoerd. Ad heeft 2 uitvoeringen gedaan van het Te Deum en Frank heeft drie werken uitgevoerd: Miroir de peine, De veertien stonden en het Magnificat. Ad heeft Psalm 148 van Herman Strategier ( ) tweemaal uitgevoerd, waarvan één bij een radio-opname. In dit NCRV-programma in 1987 was ook het Magnificat van Albert de Klerk ( ) te beluisteren, op het orgel begeleid door de componist zelf, die zijn 5

6 gezongen en kort daarna ook in de Dorpskerk uitgevoerd. Frank heeft in 2003 tweemaal de Psalmus Hungaricus van deze componist uitgevoerd in een coproductie met het koor Ad Novum, waarvan hij ook dirigent is. Hendrik Andriessen Herman Strategier Maurice Duruflé Arvo Pärt Albert de Klerk Peter Visser enthousiasme over de uitvoering duidelijk liet merken! In hetzelfde jaar heeft Ad ook het Stabat mater van De Klerk gedirigeerd en Frank heeft in 2002 De nachtegaal van Echternach van hem uitgevoerd. Ten slotte is met Frank het Pater noster van de in Voorburg wonende componist Peter Visser (1939) in 2011 twee keer gezongen, waarvan één keer in aanwezigheid van de componist in Erfurt. Ernest Bloch Zoltán Kodaly Resteren nog twee bijzondere werken van de moderne componisten: het Requiem van Duruflé ( ) en de Berliner Messe van de nog in leven zijnde Pärt (1935), waarvan het instuderen geen sinecure is geweest. Conclusie Al met al heeft Vocaliter een indrukwekkende lijst van uitgevoerde koormuziek opgebouwd met een grote variatie van barok, klassiek, romantiek en modern. Tot de hoogtepunten behoren zeker de uitvoeringen, waar de componisten zelf bij aanwezig waren, maar een beetje onbescheiden mogen we wel zijn en constateren dat we als amateurkoor ongelooflijk veel prachtige concerten hebben gegeven!!! En nu op weg naar maart 2017, als de lang gekoesterde wens van veel koorleden in vervulling gaat om de Matthäus Passion te mogen zingen! Voor de uitvoering van Sacred Service van Bloch ( ) in het Hebreeuws heeft het koor in 2009 kort na de uitvoering in de Dorpskerk met groot succes opgetreden in de synagoge van Düsseldorf. Bij de eerder genoemde NCRV-radio-opname in 1987 is ook het Pange Lingua van Kodaly ( ) 6

7 De voorzitter aan het woord Constant Gevers Deynoot B este koorleden, Deze bijdrage voor het december-nummer van Vivace schrijf ik drie dagen vóór het weekend van onze Generale Repetitie en uitvoering in de Prinsekerk in Rotterdam. En ik heb er alle vertrouwen in dat het mooie uitvoeringen gaan worden! Begin van dit jaar leek het of dit concert en het instuderen van de Matthäus bij elkaar erg veel zou worden. Maar mijns inziens is dat meegevallen. Betekent wel dat we na dit najaarsconcert er vol tegenaan moeten gaan om de Matthäus goed in te studeren. Voor het bestuur is deze tijd erg druk met overleg met het ED-bestuur, het Intermezzobestuur, met kerkbesturen, solisten, podiumbouwers, leveranciers van drukwerk en busvervoerders en niet in de laatste plaats met onze koorleden! onderhandeld! Maar het levert uiteindelijk mooie concerten op, waarvan wij en het publiek intens genieten. En dat is onze voldoening! Belangrijke voorwaarde is wel dat de bestuursleden goed en met plezier met elkaar samenwerken, zelfstandig hun werk doen, hun verantwoordelijkheid daarbij nemen en om die reden bijna blindelings op elkaar kunnen vertrouwen. En dat is in dit bestuur het geval! Ten slotte kan ik melden dat voor de uitvoering van de Matthäus op dit moment ,- van de benodigde ,- bij sponsoren is opgehaald! Deze sponsoren zijn: - Stichting Sint Nicolaas Gasthuis - Gravin van Bylandt Stichting - Prins Bernhard Cultuurfonds - Fonds VSB Fonds Dus als nog één of twee donateurs over de brug komen, hebben we het gat in onze begroting gedicht! Dit succes geeft vertrouwen voor de toekomst! En geeft de uitdaging om in de toekomst weer mooie en grote concerten te organiseren. Dat zal dan pas in 2018 of 2019 zijn. Want na de Matthäus zullen we voor Najaarsconcert de ambitie wat bijstellen om op adem te komen na een enerverende Matthäus! De organisaties van het 2016 Najaarsconcert en het 2017 Voorjaarsconcert lopen parallel! Dat is soms verwarrend en vraagt extra aandacht! Over de meest uiteenlopende zaken moet tot in detail worden overlegd en 7

8 Indrukken opgedaan tijdens de generale repetitie Johan Bouwsema N a een enigszins vertraagde busrit naar Rotterdam vanwege de verkeersdrukte, arriveerden we bijtijds bij de kerk waarin het concert zou plaatsvinden. Kennelijk waren de organisatoren van die ruimten niet ingesteld op zoveel drukte in een keer want er moest nog in ons bijzijn van alles geregeld worden, zoals koffie en een goede ruimte waarin we onze kleding, voor zover overbodig, kwijt konden. nam. Door het koor werd op deze aanzet goed gereageerd met de bekende humming tones. Hierbij mag worden opgemerkt dat de klank die het koor liet horen van goede kwaliteit was. Uiteraard valt er in zo n generale nog best te verbeteren aan inzetten en doorgaande melodieën. Frank was op dat moment kennelijk bezig met de voorbereidingen binnen het orkest. Toen hij daarmee klaar was, kwam hij naar de ruimte waar wij ons ophielden en stelde voor met inzingen te beginnen. Met inbegrip van de door Frank gemaakte op- en aanmerkingen over samenspel en inzetten verliep dit onderdeel vlot. Toen kwam het moment dat we onze plaatsen moesten gaan innemen in de concertruimte. Door een goede voorbereiding vanuit ons bestuur verliep de toewijzing van de plaatsen (onder het orgel) zoals bedoeld, maar was de opstelruimte van het koor nogal aan de krappe kant. De generale repetitie begon met de Fantasia on Christmas Carols waarbij een ingehuurde bariton met een krachtige stem het voortouw 8

9 Goed was te merken dat het koor ingezongen raakte, toen werd begonnen aan het tweede te zingen muziekstuk, de Mass in D-major, opus 84 van Antonin Dvorák. De kwaliteit van het geluid nam niet af, maar er kwam wel een ander addertje onder gras vandaan, namelijk een soort vibratie, die het volgen van de muziek verstoorde. Naar mijn gevoel- ik zat in de kerkruimte en had duidelijk zicht op de activiteiten van het koor - ontstond deze vibratie door onoplettendheid van de koorleden. (geen verwijt maar wel een opmerking). Er werd namelijk beduidend minder goed gekeken naar en gelet op de aanwijzingen van de dirigent. Frank sloofde zich tot en met uit, maar kon niet voorkomen dat een deel van het koor al begon met zingen, terwijl een ander deel nog even moest kijken (in het boek) waar moest worden ingezet. Naar mijn gevoel mag best worden gezegd dat de generale repetitie naar verwachting verliep, dat het koor zich van zijn beste kant heeft laten horen en dat gerekend mag worden op een goed concert. Ik blijf het zeggen lieve mensen, laat de dirigent niet in z n hempie staan, volg zijn aanwijzingen en het resultaat zal denderend zijn. Kijken! Kijken! Kijken. NB: dit artikel is geschreven op zaterdagmorgen 10 december). De foto s zijn s avonds bij het concert in Rotterdam gemaakt. 9

10 De Matthäus-Passion in een notendop Constant Gevers Deynoot I n de rubriek de voorzitter aan het woord van het juni-nummer van Vivace, vertelde ik dat ik een boek in handen heb gekregen van Mischa Spel en Floris Don ( De Matthäus- Passion ) met een uitvoerige uitleg over alle afzonderlijke delen van de Matthäus. In de twee voorgaande edities van Vivace lazen jullie de eerste twee delen van de drieluik over de Matthäus-Passion, overgenomen uit het eerste hoofdstuk van dit boek: Wat je moet weten over Bachs Matthäus. In dit derde en laatste deel van dit drieluik komen de volgende onderwerpen aan bod: - Fout bestaat niet - Getalsmystiek - Klappen? We komen er niet uit Fout bestaat niet Aan het eind van Bachs leven raakt zijn muziek uit de mode. De Matthäus werd echter herontdekt! In de 19 de eeuw (100 jaar na zijn dood in 1750) dirigeerde Felix Mendelssohn van de Matthäus een gecoupeerde en bewerkte versie, onder andere met klarinetten instrumenten die Bach niet heeft gekend. De jaren vijftig van de 20 ste eeuw experimenteerde dirigenten als Charles de Wolff met uitvoeringen die dichter bij Bachs manuscript bleven. In de jaren zeventig kwam de authentieke uitvoeringspraktijk echt op gang dankzij dirigenten als Nikolaus Harnoncourt en Gustav Leonhardt. Inmiddels is het aanbod gemengd: barokgezelschappen spelen op oude instrumenten in lagere stemming en met darmsnaren voor de strijkinstrumenten, zonder vibrato, in vaak vlotte tempi en met barokke frasering. Symfonieorkesten met moderne instrumenten proberen die authentieke uitvoeringen meestal zo goed mogelijk te evenaren. De koren werden steeds kleiner, soms tot minimale, solistische bezettingen aan toe. Die micro-uitvoeringen wortelen in de inzichten van Joshua Rifkin en Andrew Parrott (The Essential Bach Choir, 2000). Maar veel amateurkoren brengen de Matthäus ook gewoon nog met honderd zangers of meer. Gebruikelijker is een aantal uitvoerenden van twaalf tot zestien zangers per koor waardoor helderheid en een zeker volume gewaarborgd zijn. Ook over het juiste tempo zijn de meningen verdeeld. De meeste actuele uitvoeringen duren rond de twee uur en drie kwartier; barokdirigenten ontlopen elkaar wat dat betreft meestal weinig. Maar Otto Klemperer deed er 3 uur en 45 minuten over. Zeer gedragen was ook de uitvoering door de Nederlandse Bachvereniging onder Anthon van der Horst (opname 1957): 201 minuten. Wat is waar? Zoals dirigent Sir Colin Davis zei: Wie weet écht hoe muziek klonk in Bachs tijd? We waren er niet bij. Het gaat erom de 10

11 noten nú tot leven te brengen. Als dat lukt, kun je niet fout bezig zijn. Getalsmystiek In de Matthäus-Passion zit meer verborgen symboliek dan in een heel seizoen van de TV serie: Wie is de mol? Zo heeft Bach er allerlei cijfers in verwerkt. De passie bevat 14 koralen en 14 testverwijzingen naar het hart. Waarom 14? Omdat dat het getal verband houdt met de naam Bach, als je de getalswaardeden van de letters van zijn naam optelt: 2(B) + 1(A) + 3(C) + 8(H) = 14. Wetenschappers hebben ook ontdekt dat Bach zijn geboortedatum (21 maart 1685) en zijn sterfdatum (28 juli 1750) in het stuk heeft verwerkt. Nog meer wiskunde: de Matthäus bestaat uit 27 passages waarin het evangelie wordt gezongen en 27 overige stukken. Het getal 27 staat bij Bach voor de drie-eenheid van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest (3x3x3 = 27). De 27 stukken tekst afkomstig uit het evangelie bestaan uit 729 maten, het kwadraat van 27. Ten slotte is er dan nog de kruisvorm van de passie: het kortere eerste deel van de passie zou de korte, horizontale balk van Christus kruis verbeelden, het lange tweede deel van de passie, de staander. Bij het tellen van de maten, komen beide in het eerste deel samen waar Jezus de verloocheningen van Petrus aankondigt. In het tweede deel komen beide delen samen precies daar waar Petrus zich die voorspelling herinnert. Klappen? We komen er niet uit Bach componeerde de Matthäus-Passion voor een religieuze versperdienst op Goede Vrijdag. Maar onze moderne uitvoeringen, ook die in kerken in de Goede Week, zijn geen officiële erediensten. En goede, oprechte en geconcentreerde uitvoeringen van de Matthäus-Passion in de wereldlijke concertzaal kunnen net zo spiritueel zijn als tijdens een eredienst. Bach zelf was zeer religieus. Muziek moest God tot eer strekken en het gemoed verstrooien. Ook boven zijn wereldlijke werken schreef hij `Soli Deo Gloria` (alleen ter ere van God). Of schreef hij: J.J. Dat betekent: Jesu, Juva (Jezus, help). We zullen nooit weten of Bach onze applausdrift zou hebben afgekeurd. Buiten de eredienst is die in elk geval niet verkeerd. Iedereen reageert anders op Bachs grootheid: de één verstild, de ander uitbundig. Wat zelfs vanuit religieus perspectief als anticipatie van de vreugde van Pasen - wellicht nog verdedigbaar is. =============================== Nieuw lid Hester Taverne sopraan 11

12 Even voorstellen: Margreet Voorthuis-Engberts Het is niet elk nieuw lid gegeven de eerste keer bij Wassenaar Vocaliter alle leden de hand te schudden! Toen ik op 4 januari naar de koorrepetitie kwam viel ik met mijn neus in de boter. Zo'n zeventig keer zeggen "Dag, ja U ook een goed 2016, ik ben Margreet Voorthuis en ben vanavond voor de eerste keer ". Dat U is trouwens al gauw jij geworden. Het werd die avond ook nog mijn eerste datingervaring! Gekoppeld worden aan iemand van het andere geslacht die een drankje voor je haalt. Het werd een gezellige bijeenkomst, een mooi begin van een muzikaal jaar. Vanaf het eerste moment voelde ik mij bij Vocaliter op mijn plek, heerlijk om met elkaar met mooie muziek bezig te zijn. Geboren en opgegroeid in Rotterdam ben ik, na een paar jaar in Voorburg te hebben gewoond, 36 jaar geleden met man en drie kinderen naar Wassenaar verhuisd. Behalve Marije, die bij de sopranen zingt, heb ik twee zoons die met hun gezin in de buurt wonen. Er zijn inmiddels zes kleinkinderen en twee "extra". Als oppas-oma dus genoeg te doen! Als fysiotherapeut heb ik jarenlang cursussen gegeven, pré- en postpartumgymnastiek, babymassage en Meer Bewegen voor Ouderen. Daardoor kom ik vaak bekende gezichten tegen, ook bij Vocaliter. In het vaarseizoen zijn mijn man en ik veel in Makkum, waar onze zeilboot ligt. Het is heerlijk om in Friesland te zijn, ook om er te wandelen met de hond of te fietsen. Varen doen we meestal op het IJsselmeer en naar de Waddeneilanden. 12

13 Om bij de koorrepetitie te kunnen zijn kwam ik dus soms vanuit Makkum. Zomers tennis ik vaak, bij Tennispark Oud- Wassenaar. 's Winters in een hal. Wat de muziek betreft: ik speel van jongs af aan piano. De eerste jaren dat Marije viool speelde begeleidde ik haar, totdat ze te goed voor mij werd! Zingen doe ik wekelijks in het koor Rejoice in de Messiaskerk. Regelmatig wordt het koor gevraagd ergens te komen zingen. Verder zing ik, alweer voor de elfde keer, in het Burgwey-koor van de buurtvereniging. O.l.v. Jaap Schothorst studeren we liederen in voor de Kerstborrel in de Warenar. In 2014/2015 ben ik in een musical terecht gekomen! "A Night at the Musicals" van Dreamtime Events. Een jaar lang intensief liedjes instuderen uit verschillende musicals en alle bewegingen en dansen eindeloos oefenen. De ene keer stond ik in "De Jantjes" met zware rok en omslagdoek, dan weer in "Grease" in een kort leren rokje of in "The Lion King" te zingen. Een enorme ervaring en erg leuk om, als oudste deelnemer, met al die enthousiaste jonge mensen en goede solisten bij zo'n grote productie betrokken te zijn. Maar mijn hart ligt bij de klassieke muziek. Wekelijks gaan mijn man en ik zingen bij Wieke, haar man begeleidt ons op de piano en soms zingen we vierstemmig, voornamelijk het repertoire van Rejoice. De zanglessen die ik in Den Haag heb zijn heel inspirerend en ik kom er altijd weer opgeladen vandaan. Bij Vocaliter heb ik gevonden wat ik het liefste doe: serieus bezig zijn met prachtige muziek samen met aardige mensen, onder de bezielende leiding van Frank. Thuis oefen ik veel met Cyberbass, oefen-c.d. en vooral met de piano. Ik kijk uit naar de decemberconcerten en natuurlijk naar de uitvoering van de Matthäus-Passion. =================================================================== Afscheid Willemien Free Zomer 2012 kwam ik Wassenaar wonen, In september startte de nieuwe baan. In januari 2013 tikte ik 'koor, wassenaar' in op google en kwam bij Vocaliter terecht. Ik kwam het koor binnenvallen zonder een idee te hebben van het repertoire... Eén ding wist ik zeker: ik moet weer muziek, niet om te luisteren maar om te doen, in een groep, met mijn stem. Als uitlaatklep, als inspiratie, als bezigheid, als afleiding van al het andere. Zonder dat jullie het weten heeft elk koorlid me een enorm geschenk gegeven: jullie hebben me laten groeien. Jullie namen me mee in de vriendelijke stroom van een al bestaande groep mensen. Jullie gaven me de ruimte om mijn stem te gebruiken zonder direct gehoord te hoeven worden. De ruimte om mijn kracht op te bouwen, energie op te doen, weer op hoogte te vliegen. Jullie hebben ervoor gezorgd dat ik mijn ademhaling weer onder controle heb gekregen, dat ik op maandagavond adem kon halen. En ik 13

14 herkende op straat bekende gezichten in een voor mij nieuw dorp. Ook fijn. Zingen in jullie koor, nu een beetje mijn koor, heeft me lucht gegeven: het is fijn twee uur per week alleen maar dat te hoeven doen wat er van je gevraagd wordt. Gestart met Fauré, via Andriessen naar de Johannes Passion. Waarvan delen bekend waren, delen onbekend. Ik ben blij dat mijn ouders me vroeger alle muzikale ruimte hebben gegeven. Ik wilde dat ik er nog meer gebruik van had gemaakt, toen. Deze december neem ik afscheid van de maandagrepetities. Soms moet je even afstand nemen van wat je hebt om het meer te kunnen waarderen. Het kan zijn dat ik spijt krijg en terug kom rennen... Ik ga nu echter op zoek naar een ander avontuur. Soms moet je wat veranderingen doorvoeren om beter te voelen wat je beweegt. Dank Koor, voor de mogelijkheid om mijn stem aan die van jullie toe te voegen en zo te voelen dat je onderdeel bent van iets groters, iets wat boven je uitstijgt: muziek. Dank Frank, voor je vakmanschap, je immense geduld - en humor- om deze groep tot een instrument te kneden. Dank Seth voor de tierelantijnen en de grapjes die je vingers uithalen op de toetsen - hoe jaloers kan ik zijn op zo een talent. Dank Vivienne, ook de prachtige variaties op bekende jazznummers die je zo nu en dan laat horen (dames en heren, zorg dat je op de pauzes van de ZaterdagRepetities in Sion erbij bent). Wekelijks samenzijn geeft een glimp in elkaars leven, dat heb ik fijn gevonden. Dank Luuk en Gert, voor de altijd bemoedigende knik vanuit de bassen. En Annelies - en enkele andere dames- voor de gekke bekken vanuit de sopranen. Ik wens jullie allen enorm veel succes bij de repetities en de uitvoering van de Matthäus- Passion. Ik zal er zijn, als vriend in het publiek! =============================== Agenda Voorjaarsconcert 2017 Matthäus-Passion met Exultate Deo Voorschoten 20 maart: generale repetitie 22 maart: concert o.l.v. Frank de Groot 25 maart: voorrepetitie en concert o.l.v. Leo den Broeder. Dank bestuursleden, zonder jullie inzet geen koor. Dank dames in mijn omgeving: Alette, Concert in Oude Kerk Voorburg 17 december Ineke, Susanne, Annette, Joke, Jenny. ================================================================================= Colofon Redactie: Irene Huyts, Marie-France Luchsinger, Tineke de Haas en Jan Elsinga Kopij voor het decembernummer kan tot 28 februari 2017 worden ingeleverd bij vivacewv@gmail.com 14