Kernvraag: Hoe verplaatst geluid zich en hoe horen we dit?

Transcriptie

1 Kernvraag: Hoe verplaatst geluid zich en hoe horen we dit? Naam: Groep:

2 Activiteit 1 Kan geluid dingen verplaatsen? Bouw een trommeltje. Span een stukje dun rubber (bijvoorbeeld een stukje van een ballon) over de bovenkant van een blikje of houten buis. Zet het vast met een elastiekje. Trek nu aan de zijkanten van het rubber en span daardoor het vel. Praat aan de open onderkant van het blikje terwijl je het vel aanraakt. 1. Wat gebeurt er met het vel door de klank van je stem? 2. Kun je de trillingen van je stem voelen? Ja Nee 3. Hoe komen de trillingen van je mond naar de trommel? 2

3 Leg een paar korreltjes droge rijst op het trommelvel. Praat weer aan de onderkant van de trommel. 4. Kun je de rijstkorrels laten bewegen? Kun je de rijstkorrels laten dansen? 5. Leg uit hoe volgens jou het stemgeluid er voor zorgt dat de rijstkorrels bewegen. 6. Wat denk je: kan geluid zich verplaatsen zonder dat er lucht is? Schrijf hieronder je voorspelling. 7. Bekijk het filmpje: Zoemer onder een stolp. Wat gebeurt er met het geluid als de lucht wordt weggepompt uit de stolp? 8. Wat is er nodig voor geluid om zich te kunnen verplaatsen? Was je voorspelling juist? 3

4 Activiteit 2 Kan geluid door voorwerpen heen gaan? 9. Kun je geluid door de muren heen horen? Ja Nee 10. Leg uit hoe dat gebeurt. Je klasgenoot tikt op het ene eind van de tafel terwijl je aan het andere eind luistert met je oor op tafel. Bedek je andere oor met je hand zodat je alleen hoort met het oor dat op tafel ligt. 11. Kun je je klasgenoot horen tikken? Ja Nee 12. Leg uit hoe dat gebeurt. 13. Als de lucht in het lokaal zou worden vervangen door water, zou je het dan nog kunnen horen? Leg uit waarom je dat denkt. Nu ga je je eigen onderzoek doen. In dit onderzoek gebruik je de Sense geluidssensor om te meten door welke materialen geluid zich kan verplaatsen. Bedenk een betrouwbaar onderzoek waarin je test of geluid zich door verschillende materialen kan verplaatsen. Je kunt materialen gebruiken die je gekregen hebt van je docent maar je kunt ook materialen en voorwerpen uit de klas gebruiken. Let op: plaats de geluidssensor nooit onder water! 4

5 14. Beschrijf hieronder je onderzoeksplan, wat ga je meten en hoe. Wat ga je veranderen tijdens je onderzoek? Wat houd je hetzelfde? Leg, voordat je verder gaat, je plan ter goedkeuring aan je docent voor. Maak een lijstje van de materialen die je gaat testen. Voor je een meting doet, maak je een voorspelling. Schrijf ja als je denkt dat geluid zich door dit materiaal kan voortplanten, schrijf nee als je denkt dat dit niet zo is. Voer je metingen uit en schrijf de resultaten in de tabel. ONDERZOCHT MATERIAAL LAAT DIT GELUID DOOR? MIJN VOORSPELLING MIJN METING 5

6 15. Gaat geluid door verschillende materialen? Ja Nee 16. Kun je nagaan welke materialen geluid het beste doorlaten? 17. Hoe weet je dit? 18. Weet je ook waarom? 6

7 Activiteit 3 Hoe hoor je geluid? 19. Geluid bereikt je vanuit allerlei richtingen. Leg uit hoe dit geluid bij je oren komt. Wat is volgens jou de functie van je oorschelp? Lees de uitleg Hoe werkt je oor?. Uitleg: Hoe werkt je oor? Bestudeer de tekening en zie hoe geluid stap voor stap van je oor naar je hersenen gaat. Een geluidssignaal komt binnen bij je oor en gaat dan via de gehoorgang naar het trommelvlies. Je trommelvlies is een stukje weefsel net als het vel dat je maakte van de ballon bij Activiteit 1. Dit trilt als er geluid je oor bereikt. Deze kleine trillingen van het trommelvlies zetten de gehoorbeentjes in het midden van je oor in beweging. De gehoorbeentjes zitten vast aan het trommelvlies dus bewegen ze precies met het trommelvlies mee. Door de gehoorbeentjes komen de trillingen in je binnenoor en vervolgens in het slakkenhuis, waar ze worden waargenomen en omgezet in signalen naar je hersenen. Nadat het geluid je oorschelp heeft bereikt, kost het heel weinig tijd om dit geluidssignaal door te geven aan je hersenen. 7

8 20. Je moet voorzichtig zijn met je oren, leg uit waarom dat noodzakelijk is. 21. Bespreek met je medeleerlingen hoe je voorzichtig met je oren kunt omgaan. Schrijf hieronder jullie suggesties op. 8

9 Activiteit 4 Hoe kun je beter horen? 23. Als iemand zachtjes spreekt, kun je hem of haar beter verstaan als je je hand achter je oor houdt. Waarom helpt dit om beter te horen? Maak een oortrompet. Rol een kegel van een stuk papier. Plak de randen vast zodat de kegel zijn vorm behoudt. Als je dat wilt, kun je er ook een handvat op maken. Luister naar een geluid mét en zonder je oortrompet. Hoor je verschil? Gebruik nu in plaats van je oor de geluidssensor en meet hoe de oortrompet het geluidsniveau beïnvloedt. Schrijf je conclusie hier op. 24. Wat denk je, helpt een grotere trompet beter? Test dit door een grotere oortrompet te maken. Was je voorspelling correct? 9

10 Vragen A. Indianen hielden hun oor tegen de grond om ver weg rennende paarden te kunnen horen. Leg uit hoe ze dit geluid konden horen. B. Als er minder moleculen in een omgeving zijn, verplaatst geluid zich dan beter of slechter? Schrijf je verklaring hiervoor op. C. Veel dieren, zoals konijnen, hebben grote kegelvormige oren. Leg uit hoe deze speciale oren deze dieren helpen om te overleven. D. Wat gebeurt er met je gehoorvermogen als je trommelvlies gescheurd is? Kun je bedenken wanneer dit kan gebeuren? 10