Kernvraag: Hoe reflecteren de. verschillende materialen licht?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kernvraag: Hoe reflecteren de. verschillende materialen licht?"

Transcriptie

1 Kernvraag: Hoe reflecteren de verschillende materialen licht? Naam: Groep:

2 Activiteit 1. Wat gebeurt er als er licht op een spiegel valt? 1. In dit experiment heb je een zaklamp en een vlakke spiegel nodig. Schijn met de zaklamp zo op de spiegel dat er een heldere lichtvlek verschijnt op wand of plafond. Wat denk je dat de reden is dat de lichtvlek daar verschijnt? 2. Wordt het licht geproduceerd door de spiegel? Ja Nee 3. Wat is in jouw experiment lichtbron en wat is het gereflecteerde licht? 4. Als je de lichtbron afdekt, wat gebeurt er dan met het gereflecteerde licht? 5. Als je het gereflecteerde licht afdekt, wat gebeurt er dan met de lichtbron? 6. Als je een donker materiaal neemt in plaats van een spiegel, zie je dan een heldere lichtvlek op de wand of plafond? Waarom? 7. Stel je voor dat je achter een bureau zit en dat er licht binnenkomt via het raam. Wat denk je, waardoor zie je je bureau (met andere woorden: welk licht komt er in je ogen): het bronlicht van het raam of het licht dat weerkaatst wordt door je bureau? Waarom denk je dat? 2

3 Activiteit 2. Welk materiaal reflecteert het meeste licht? Nu ga je onderzoeken welke materialen het beste licht kunnen reflecteren. Neem een bureaulamp die je tafel goed verlicht. Zoek materialen bij elkaar die je wilt onderzoeken, dat kan bijvoorbeeld een spiegel, een stukje hout, matte en glimmende stoffen, een schaaltje met zand, aluminiumfolie, etc zijn. Maak een lijst van de materialen die je gaat testen in de tabel op de volgende bladzijde. 8. Voorspel welke drie materialen het licht het beste zullen weerkaatsen: Leg de materialen op je bureau. Zorg dat de Sense goed naar beneden gericht is, in de richting van de te onderzoeken materialen. Om te zorgen dat je experiment eerlijk is, moet je er voor zorgen dat de afstand tussen Sense en materiaal telkens even groot is (bijv. 5 cm). Je kunt dit doen door de Sense aan een potloodje te bevestigen of om de verticale Sense-houder met het rode staafje uit de 009-kit te gebruiken. Houd de sensor boven elk van de te onderzoeken materialen (één voor één). Let er op dat de schaduw van je hand niet op het materiaal valt. 3

4 Schrijf de gemeten waarde voor elk van de materialen in de tabel: MATERIAAL INTENSITEIT VAN HET WEERKAATSTE LICHT IN % 9. Vergelijk de resultaten met je voorspelling. Komt er uit wat je verwacht had? Welke drie materialen waren de beste reflectoren? 10. Wat zijn eigenschappen van de beste reflectoren? 11. Wat zijn eigenschappen van de slechtste reflectoren? 12. Welk materiaal kun je het beste dragen in het donker als je goed zichtbaar wil zijn? Licht je antwoord toe. 4

5 Activiteit 3. Welke kleuren reflecteren het meeste licht? In deze activiteit ga je onderzoeken hoe verschillende kleuren licht reflecteren. Je onderzoeksvraag is Welke kleur reflecteert het meeste licht? Voor je onderzoek heb je een bureaulamp en papiertjes van verschillende kleuren nodig. Ontwerp en beschrijf een betrouwbare test om te onderzoeken welke kleur het beste licht reflecteert. Tip: je kunt dit op eenzelfde manier meten als bij de vorige activiteit. Voorspel de volgorde in helderheid van de geteste kleuren, van laagste naar hoogste. Schrijf je voorspelling in de tabel hieronder. KLEUR VOORSPELDE RANG INTENSITEIT VAN HET GEREFLECTEERDE LICHT (LUX) GEMETEN RANG Meet de lichtsterkte van het gereflecteerde licht voor elke kleur. Geef de rangorde aan in de gemeten helderheid. 5

6 13. Had je bij je voorspelling dezelfde volgorde als bij de meting? Ja, hetzelfde Nee, verschillend 14. Welke kleur reflecteert het meeste licht (is het helderst)? 15. Welke kleur reflecteert het minste licht? 16. Uitgaande van de lichtmetingen, denk je dat de lichtsensor kleuren kan zien? Waarom wel of waarom niet, geef voorbeelden. 17. Welke kleur kleding zou je adviseren om te dragen zodat je goed zichtbaar bent in het donker? Licht dit toe. 6

7 Vragen A. Denk je dat de planeet aarde een hoog reflectievermogen heeft? Met andere woorden: veel of juist weinig licht reflecteert? Leg uit waarom of waarom niet. B. Welke gebieden op aarde reflecteren veel licht en welke reflecteren weinig licht? C. Hoe kun je veilig wandelen, hardlopen of fietsen in het donker? D. Stel je voor dat je s avonds laat op de fiets rijdt. Is je kleding dan net zo helder als overdag? Test dit zelf. E. Kun je bedenken waarom sommige lampen en zaklampen een glimmende achterkant hebben? 7

8 8

Kernvraag: Hoeveel licht geven. verschillende lichtbronnen?

Kernvraag: Hoeveel licht geven. verschillende lichtbronnen? Kernvraag: Hoeveel licht geven verschillende lichtbronnen? Naam leerling: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Lichtbronnen Overal om ons heen is licht. Op hoeveel manieren komt dat licht bij

Nadere informatie

Kernvraag: Hoeveel licht valt erdoor?

Kernvraag: Hoeveel licht valt erdoor? Kernvraag: Hoeveel licht valt erdoor? Naam leerling: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Zonnebril wedstrijd De zon kan s zomers heel intens schijnen. Zonnebrillen beschermen je ogen tegen te

Nadere informatie

Kernvraag: Hoe verplaatst licht zich en hoe zien we dat?

Kernvraag: Hoe verplaatst licht zich en hoe zien we dat? Kernvraag: Hoe verplaatst licht zich en hoe zien we dat? Naam: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Hoe verplaatst licht zich? 1. Als je wel eens de lichtstraal van een zaklamp hebt gezien, weet

Nadere informatie

Werkboekje Grote Wetenschapsdag

Werkboekje Grote Wetenschapsdag Werkboekje Grote Wetenschapsdag Als je alles ingevuld hebt - > inleveren bij je leerkracht. Naam: Klas: _ School: Start van de dag - > Video Wat vond je van de video? Heb jij een eigen vraag kunnen bedenken?

Nadere informatie

Kernvraag: Hoe kun je dingen warm houden?

Kernvraag: Hoe kun je dingen warm houden? Kernvraag: Hoe kun je dingen warm houden? Naam leerling: Klas: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Hoe kun je dingen warm maken 1. Stel je voor dat je de temperatuursensor zo warm mogelijk moet maken

Nadere informatie

Kernvraag: Hoe kunnen we onszelf beschermen tegen te veel lawaai?

Kernvraag: Hoe kunnen we onszelf beschermen tegen te veel lawaai? Kernvraag: Hoe kunnen we onszelf beschermen tegen te veel lawaai? Naam: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Gevaarlijke decibellen 1. Geef voorbeelden van harde geluiden waar je zelf mee te maken

Nadere informatie

Kernvraag: Kun je je gevoel geloven?

Kernvraag: Kun je je gevoel geloven? Kernvraag: Kun je je gevoel geloven? Naam leerling: Klas: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Gevoelstemperatuur Voor dit onderzoekje heb je drie pannen nodig. Eentje met koud water, een met lauwwarm

Nadere informatie

Licht. Tip. De leerlingen maken in deze les allemaal een eigen periscoop. 10 min. 60 minuten

Licht. Tip. De leerlingen maken in deze les allemaal een eigen periscoop. 10 min. 60 minuten Licht GROEP 5-6 49 60 minuten 1, 32, 45 en 54 Tip. De leerlingen maken in deze les allemaal een eigen periscoop. U kunt ze dit ook in tweetallen of in groepjes laten doen. De leerling: weet dat licht altijd

Nadere informatie

kaarsen de zon olielampen petroleumlampen gloeilampen fakkel maan en sterren brandend hout TL buizen gaslantaarns de zon vuur

kaarsen de zon olielampen petroleumlampen gloeilampen fakkel maan en sterren brandend hout TL buizen gaslantaarns de zon vuur Werkblad 1 Lichtbronnen Lees eerst de tekst een keer door. Vul de woorden op de goede plaats in. Alle woorden mag je maar één keer gebruiken. kaarsen de zon olielampen petroleumlampen gloeilampen fakkel

Nadere informatie

7-8. Reflectie. Afbeelding 1: Gespiegelde tekst

7-8. Reflectie. Afbeelding 1: Gespiegelde tekst De reflector op je fiets weerkaatst licht. of weerkaatsing van bijvoorbeeld licht is het terugkaatsen van de straling door een oppervlak met een andere dichtheid, zoals bij de overgang van lucht naar water,

Nadere informatie

BASISSCHOOL ONDERZOEKSKIST (009KIT) GEBRUIKERSHANDLEIDING

BASISSCHOOL ONDERZOEKSKIST (009KIT) GEBRUIKERSHANDLEIDING BASISSCHOOL ONDERZOEKSKIST (009KIT) GEBRUIKERSHANDLEIDING CENTRUM VOOR MICROCOMPUTER APPLICATIES http://www.cma-science.nl KORTE BESCHRIJVING De CMA Basisschool Onderzoekskist (Art. Nr 009kit) ondersteunt

Nadere informatie

Licht en donker Licht

Licht en donker Licht H Licht en donker Licht groep 1-2 09 tijdsduur 80 minuten kerndoelen 1, 32, 42 en 54 lesdoelen De leerling: weet dat licht nodig is om te zien kent een aantal lichtbronnen, waarvan sommige uit zichzelf

Nadere informatie

Licht & schaduw. Inlage

Licht & schaduw. Inlage Inlage Proef 1 Lichtbronnen - Werkblad 1 - Pen Door de jaren heen zijn de lichtbronnen (voorwerpen die licht geven) van de mensen veranderd. Ken jij de lichtbronnen van vroeger en nu? Maak werkblad 1.

Nadere informatie

om te zien waarvan sommige uit zichzelf licht geven en andere door mensen gemaakt zijn geen kleuren kunt zien

om te zien waarvan sommige uit zichzelf licht geven en andere door mensen gemaakt zijn geen kleuren kunt zien Licht GROEP 1-2 09 80 minuten 1, 32, 42 en 54 De leerling: om te zien waarvan sommige uit zichzelf licht geven en andere door mensen gemaakt zijn geen kleuren kunt zien is om activiteiten te ondernemen

Nadere informatie

Week 7 VERLICHTINGSPLAN

Week 7 VERLICHTINGSPLAN Week 7 VERLICHTINGSPLAN Verlichting in je interieur Verlichting komt bij veel mensen op de laatste plaats op het prioriteitenlijstje. Dat is jammer, want met verlichting kan je veel in een interieur bereiken.

Nadere informatie

Drijven en Zinken. Naam: Leeftijd: Datum:

Drijven en Zinken. Naam: Leeftijd: Datum: Drijven en Zinken Naam: Leeftijd: Datum: VOORSPELLEN Vraag 1 VERKLAREN (hypothese) Ik denk dat het rechter blok gaat drijven/ zinken omdat EXPERIMENTEREN Dit zijn de materialen die we gebruikt hebben:

Nadere informatie

Introductie. Onderzoek

Introductie. Onderzoek Schaduwkunst Introductie Welk kunstwerk geniet jouw voorkeur? (vul het nummer in): Overleg: Waarom verkies je dit kunstwerk? Wat zie je precies op de afbeelding? Welke materialen gebruikte de kunstenaar

Nadere informatie

Tekstboek. VMBO-T Leerjaar 1 en 2

Tekstboek. VMBO-T Leerjaar 1 en 2 Tekstboek VMBO-T Leerjaar 1 en 2 JHB Pastoor 2015 Arnhem 1 Inhoudsopgave i-nask Tekstboek VMBO-T Leerjaar 1 en 2 Hoofdstuk 1 Licht 1.1 Licht Zien 3 1.2 Licht en Kleur 5 1.3 Schaduw 10 1.4 Spiegels 15 Hoofdstuk

Nadere informatie

gaat, totdat het iets tegenkomt de schaduw verandert als de positie van de lichtbron verandert

gaat, totdat het iets tegenkomt de schaduw verandert als de positie van de lichtbron verandert Licht GROEP 3-4 29 70 minuten 1, 23, 32, 42 en 46 De leerling: gaat, totdat het iets tegenkomt de schaduw verandert als de positie van de lichtbron verandert de schaduw verandert als de positie van de

Nadere informatie

Kernvraag: Hoe ziet een afkoelingsgrafiek eruit?

Kernvraag: Hoe ziet een afkoelingsgrafiek eruit? Kernvraag: Hoe ziet een afkoelingsgrafiek eruit? Naam leerling: Klas: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Een kopje thee Je hebt een kopje warme thee, maar je bent druk bezig een computerspel te spelen.

Nadere informatie

Licht meten en lichtmeters

Licht meten en lichtmeters Licht meten en lichtmeters Je wilt geen overbelichte foto's. En ook geen onderbelichte. Je wilt foto's die belicht zijn zoals jij dat voor ogen hebt. Nu kun je gaan experimenteren. Iedere keer een foto

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Waarom is goede fietsverlichting belangrijk? De Lichtbrigade quiz De ANWB Lichtbrigade bij jou op school.

Wat gaan we doen? Waarom is goede fietsverlichting belangrijk? De Lichtbrigade quiz De ANWB Lichtbrigade bij jou op school. ANWB Lichtbrigade Wat gaan we doen? Waarom is goede fietsverlichting belangrijk? De Lichtbrigade quiz De ANWB Lichtbrigade bij jou op school 40 minuten Na deze les weet jij: Waarom goede fietsverlichting

Nadere informatie

De mbot Ranger. Je wilt zeker meteen al aan de slag. Maar voordat we beginnen moet je 3 dingen weten.

De mbot Ranger. Je wilt zeker meteen al aan de slag. Maar voordat we beginnen moet je 3 dingen weten. De mbot Ranger De mbot Ranger is een robot die je helemaal zelf kunt programmeren. De mbot Ranger heeft veel meer functionaliteiten dan de originele mbot. Hij kan naast alle functies van de mbot ook de

Nadere informatie

Presentatie over de werking van licht

Presentatie over de werking van licht LichtSinnich adviseert in licht en ontwerpt lichtplannen, tekeningen, lichtberekeningen en 3D lichtsimulaties. Eerst een open deur. Eerst een open deur. Licht zelf kun je niet zien, je ziet alleen de bron,

Nadere informatie

Lichtweerkaatsing Licht

Lichtweerkaatsing Licht Lichtweerkaatsing Licht Hgroep 5-6 49 tijdsduur 60 minuten kerndoelen 1, 32, 45 en 54 Tip. De leerlingen maken in deze les allemaal een eigen periscoop. U kunt ze dit ook in tweetallen of in groepjes laten

Nadere informatie

Invals-en weerkaatsingshoek + Totale terugkaatsing

Invals-en weerkaatsingshoek + Totale terugkaatsing Invals-en weerkaatsingshoek + Totale terugkaatsing Leerplandoelen FYSICA TWEEDE GRAAD ASO WETENSCHAPPEN LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO BRUSSEL D/2012/7841/009 5.1.2 Licht B10 De begrippen invallende

Nadere informatie

Kernvraag: Hoe maken we dingen warmer?

Kernvraag: Hoe maken we dingen warmer? Kernvraag: Hoe maken we dingen warmer? Naam leerling: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Welke kleur wordt heter? Neem twee stukjes doek, een witte en een zwarte. Houd je ene hand onder het

Nadere informatie

Kernvraag: Hoe verplaatst geluid zich en hoe horen we dit?

Kernvraag: Hoe verplaatst geluid zich en hoe horen we dit? Kernvraag: Hoe verplaatst geluid zich en hoe horen we dit? Naam: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Kan geluid dingen verplaatsen? Bouw een trommeltje. Span een stukje dun rubber (bijvoorbeeld

Nadere informatie

Dingen die licht geven:

Dingen die licht geven: Vooraf 1 Licht geven in het donker Niveau C - Les 1 ls je vanavond in het donker in de auto of in de tram zit, kijk dan eens naar buiten. Probeer een fietser met licht, en een fietser zonder licht te ontdekken.

Nadere informatie

Oefenen op deelaspecten van onderzoek doen

Oefenen op deelaspecten van onderzoek doen Handboek natuurkundedidactiek hoofdstuk 5: Vaardigheidsontwikkeling 5.3 Onderzoeken Lesmaterialen Oefenen op deelaspecten van onderzoek doen Inleiding De volgende lesactiviteiten zijn bruikbaar om leerlingen

Nadere informatie

T1 Wat is licht? FIG. 3 Zo teken je een lichtstraal. De pijl geeft de richting van het licht aan.

T1 Wat is licht? FIG. 3 Zo teken je een lichtstraal. De pijl geeft de richting van het licht aan. T1 Wat is licht? Lichtbron, lichtstraal en lichtsnelheid Licht ontstaat in een lichtbron. Een aantal bekende lichtbronnen zijn: de zon en de sterren; verschillende soorten lampen (figuur 1); vuur, maar

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Waarom is goede fietsverlichting belangrijk? De Lichtbrigade quiz De ANWB Lichtbrigade bij jou op school.

Wat gaan we doen? Waarom is goede fietsverlichting belangrijk? De Lichtbrigade quiz De ANWB Lichtbrigade bij jou op school. ANWB Lichtbrigade Wat gaan we doen? Waarom is goede fietsverlichting belangrijk? De Lichtbrigade quiz De ANWB Lichtbrigade bij jou op school 40 minuten Na deze les weet jij: Waarom goede fietsverlichting

Nadere informatie

werkboek Hoe zet je een goed experiment op? Dit werkboek is van: School en klas: Datum:

werkboek Hoe zet je een goed experiment op? Dit werkboek is van: School en klas: Datum: werkboek Hoe zet je een goed experiment op? Dit werkboek is van: School en klas: Datum: Dit werkboek Werkboek hoe zet je een goed experiment op? hoort bij Lesbeschrijving hoe zet je een goed experiment

Nadere informatie

Lichtbreking en weerkaatsing

Lichtbreking en weerkaatsing Vuurtorens danken hun naam aan de vuren die vroeger branden om schepen in de nacht te helpen hun weg te vinden. De Brandaris op Terschelling is de oudste vuurtoren in Nederland. Het was ook de eerste vuurtoren

Nadere informatie

? Hier heb ik een vraag bij.?? Dit snap ik niet.! Dit valt me op! N Dit is nieuw voor me.

? Hier heb ik een vraag bij.?? Dit snap ik niet.! Dit valt me op! N Dit is nieuw voor me. Let op: Je maakt opdracht 1 (zonder hulp) óf opdracht 1 (met hulp). Zonder hulp: toetsvragen bedenken 1. Lees de tekst actief. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de tekst? Gebruik dan de woordhulp.

Nadere informatie

Voorspellen en tekst lezen

Voorspellen en tekst lezen Voorspellen en tekst lezen 1. Lees de uitleg. Als je gaat lezen, doe je eerst een voorspelling. Waar zou de tekst over gaan? Kijk eerst goed hoe de tekst eruitziet. Want je kunt aan de buitenkant van de

Nadere informatie

Wat weet jij over wonen? Dat ga je met je groepje opschrijven in een woordspin.

Wat weet jij over wonen? Dat ga je met je groepje opschrijven in een woordspin. Opdracht 1 Deze opdracht maak je in een groepje van vier. Nodig: 1 vel A3-papier, zwarte en een rode stift Wat weet jij over wonen? Dat ga je met je groepje opschrijven in een woordspin. Je doet het zo:

Nadere informatie

Hoe moet het: gokt u ernaar of weet u het?

Hoe moet het: gokt u ernaar of weet u het? Kleine parkeergarage Kleine parkeergarages bevinden zich in woongebouwen of zakenhotels. De afmetingen van de ruimte zijn kleiner en er is geen tdurend verkeer: dat neemt toe in de ochtend en de avond

Nadere informatie

LEERLINGENHANDLEIDING

LEERLINGENHANDLEIDING NATIONALE beeld: DigiDaan LEERLINGENHANDLEIDING Naam: Klas: Datum: INLEIDING 2015 is het Internationaal Jaar van het Licht. Dit jaar is gekozen als Jaar van het Licht omdat we in 2015 een aantal jubilea

Nadere informatie

Extra oefenopgaven licht (1) uitwerkingen

Extra oefenopgaven licht (1) uitwerkingen Uitwerking van de extra opgaven bij het onderwerp licht. Als je de uitwerking bij een opgave niet begrijpt kun je je docent altijd vragen dit in de les nog eens uit te leggen! Extra oefenopgaven licht

Nadere informatie

BLAD 6: KARWEITJES EN KOZIJNEN

BLAD 6: KARWEITJES EN KOZIJNEN BLAD 6: KARWEITJES EN KOZIJNEN 1. Samen een karweitje doen a. Vier vrienden hebben een karweitje gedaan. Samen hebben ze daarmee 60 euro verdiend. Hoeveel krijgt ieder?... b. Hoeveel zou iedereen krijgen

Nadere informatie

TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek. Kerndoel 46. Toelichting en verantwoording

TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek. Kerndoel 46. Toelichting en verantwoording TULE - ORIËNTATIE OP JEZELF EN DE WERELD KERNDOEL 46 162 TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek Kerndoel 46 De leerlingen leren dat de positie van de aarde

Nadere informatie

Elke groep van 3 leerlingen heeft een 9 setje speelkaarten nodig: 2 t/m 10, bijvoorbeeld alle schoppen, of alle harten kaarten.

Elke groep van 3 leerlingen heeft een 9 setje speelkaarten nodig: 2 t/m 10, bijvoorbeeld alle schoppen, of alle harten kaarten. Versie 16 januari 2017 Sorteren unplugged Sorteren gebeurt heel veel. De namen van alle leerlingen in de klas staan vaak op alfabetische volgorde. De wedstrijden van een volleybal team staan op volgorde

Nadere informatie

Kernvraag: Hoe laat ik iets sneller afkoelen?

Kernvraag: Hoe laat ik iets sneller afkoelen? Kernvraag: Hoe laat ik iets sneller afkoelen? Naam leerling: Klas: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Hoe stroomt warmte? 1. Wat gebeurt er met de temperatuur in een verwarmde kamer wanneer je het

Nadere informatie

De basis van Signaalkleding

De basis van Signaalkleding by BERENDSEN De basis van Signaalkleding Alles wat u moet weten over hoge zichtbaarheid Inhoud Op het eerste gezicht kunnen sommige aspecten van Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM) zoals signaalkleding

Nadere informatie

Les 15 / Jezus Christus eerst

Les 15 / Jezus Christus eerst Les 15 / Jezus Christus eerst De opdracht Lees Filippenzen 2:5-8 Hoe kun je Jezus de eerste plaats geven in je leven? Er zijn zoveel dingen belangrijk in je leven: vrienden, school, een (sport)club, de

Nadere informatie

VERLICHTINGSVERBLINDING

VERLICHTINGSVERBLINDING VERLICHTINGSVERBLINDING VERLICHTING EN VERBLINDING Bij verblinding kan onderscheid gemaakt worden tussen directe, rechtstreeks vanuit het armatuur en indirecte verblinding door weerkaatsing van bijvoorbeeld

Nadere informatie

Zon, aarde en maan. Expertgroep 3: De seizoenen. Naam leerling:... Leden expertgroep:...

Zon, aarde en maan. Expertgroep 3: De seizoenen. Naam leerling:... Leden expertgroep:... Expertgroep 3: De seizoenen Naam leerling:.... Leden expertgroep:... Voorbereiding Lente, zomer, herfst en winter zijn seizoenen met elk hun eigen karakter. Jullie gaan onderzoeken hoe het komt dat we

Nadere informatie

Zelfbeeld. Basisonderwijs

Zelfbeeld. Basisonderwijs Basisonderwijs 2 Wist je dat er wetenschappelijk onderzoek wordt gedaan naar zelfbeeld? Wereldwijd zijn wetenschappers daarmee bezig, ook bij de Universiteit Leiden. Bij het Brain & Development Onderzoekscentrum

Nadere informatie

School Lesbrief 2015

School Lesbrief 2015 School Lesbrief 2015 Weer naar School Na zes weken vrij weer naar school! Weer vroeg opstaan, ontbijten en aankleden En dan naar school: wel op een veilige manier! Hoe zorg je ervoor dat je in het verkeer

Nadere informatie

De kiemplantjes worden misschien niet langer, doordat er al voldoende reservevoedsel in de zaadlobben aanwezig is.

De kiemplantjes worden misschien niet langer, doordat er al voldoende reservevoedsel in de zaadlobben aanwezig is. 5 Als je kamerplanten water geeft, moet je af en toe kamerplantenmest aan het water toevoegen (bijv. Pokon of Substral). De planten groeien daardoor beter. Een leerling denkt dat tuinkerszaadjes sneller

Nadere informatie

TENTAMEN INLEIDING ASTROFYSICA WOENSDAG 14 DECEMBER,

TENTAMEN INLEIDING ASTROFYSICA WOENSDAG 14 DECEMBER, TENTAMEN INLEIDING ASTROFYSICA WOENSDAG 14 DECEMBER, 14.00-17.00 LEES ONDERSTAANDE IN DETAIL: DIT TENTAMEN OMVAT VIER OPGAVES OPGAVE 1: 2.5 PUNTEN OPGAVE 2: 2.5 PUNTEN OPGAVE 3: 2.5 PUNTEN OPGAVE 4: 2.5

Nadere informatie

Vollenhove Wonen op een havezate

Vollenhove Wonen op een havezate D S T R K C N T Opdracht 1 Nodig: foto van jezelf als klein kind, fotoblad opdracht 1 In Vollenhove staat de havezate Oldruitenborgh. De havezate is al heel oud. Bijna 250 jaar geleden, rond 1770, woonden

Nadere informatie

Hertentamen Optica. 20 maart 2007. Zet je naam, studentennummer en studierichting bovenaan elk vel dat je gebruikt. Lees de 6 opgaven eerst eens door.

Hertentamen Optica. 20 maart 2007. Zet je naam, studentennummer en studierichting bovenaan elk vel dat je gebruikt. Lees de 6 opgaven eerst eens door. Hertentamen Optica 20 maart 2007 Zet je naam, studentennummer en studierichting bovenaan elk vel dat je gebruikt. Lees de 6 opgaven eerst eens door. Opgave 1 Slechts eenmaal heeft God de natuurwetten blijvend

Nadere informatie

Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit

Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit Energie 5 en 6 2 Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit Doelen Begrippen Materialen De leerlingen: begrijpen hoe elektriciteit en stroom ontstaan, als een brandstof wordt

Nadere informatie

De lichtvolger en LabVIEW

De lichtvolger en LabVIEW De lichtvolger en LabVIEW De lichtsterkte meten met een lichtsensor Voor je kan beginnen met het maken van het lichtvolgermodelletje om in de klas te gebruiken moet je weten hoe sterk het licht is in de

Nadere informatie

Onderzoek naar mogelijkheden om de lichtuitstraling van de boomwoningen te beperken.

Onderzoek naar mogelijkheden om de lichtuitstraling van de boomwoningen te beperken. Onderzoek naar mogelijkheden om de lichtuitstraling van de boomwoningen te beperken. Inhoud: 1. Inhoud. 2. Aanleiding. 3. De negen oplossingen. 4. Extern advies. 5. De geteste soorten glas. 6. De proefopstelling.

Nadere informatie

TechGrow T-1 CO 2 CONTROLLER met externe CO 2 -sensor, lichtsensor en kalibratiefunctie HANDLEIDING. software-versie: 2.

TechGrow T-1 CO 2 CONTROLLER met externe CO 2 -sensor, lichtsensor en kalibratiefunctie HANDLEIDING. software-versie: 2. WWW.TECHGROW.NL TechGrow T-1 CO 2 CONTROLLER met externe CO 2 -sensor, lichtsensor en kalibratiefunctie software-versie: 2.20 HANDLEIDING TechGrow T-1 gebruikershandleiding GEFELICITEERD! U heeft de TechGrow

Nadere informatie

d MUTE serie Rust doet wonderen.

d MUTE serie Rust doet wonderen. dutchcreen d MUTE serie Rust doet wonderen. Akoestiek is het geluid dat wordt weerkaatst door de wanden van een ruimte. Hoe harder een wand hoe meer weerkaatsing [reflectie] in de ruimte plaatsvindt. Een

Nadere informatie

Val op veilig! Val veilig op! Met

Val op veilig! Val veilig op! Met Val op veilig! Val veilig op! Met e oekj b r o ct refle! enin n n i b inhoud Waarom moet je opvallen in het verkeer? Reflecteren, geen overbodige luxe! Reflecteren, hoe werkt dat? Reflecteren, maar hoe?

Nadere informatie

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap

Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten. Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Reality Reeks - Verwerkingsopdrachten Hey Russel! Een bijzondere vriendschap Lees blz. 5 tot en met 8. Jim vindt Rudsel een rare naam. Jim zegt dit ook tegen Rudsel. Vind jij het ook een rare naam? Is

Nadere informatie

Invals en weerkaatsingshoek + Totale reflectie

Invals en weerkaatsingshoek + Totale reflectie Invals en weerkaatsingshoek + Totale reflectie Leerplandoelen FYSICA TWEEDE GRAAD ASO WETENSCHAPPEN LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO BRUSSEL D/2012/7841/009 5.1.2 Licht B10 De begrippen invallende straal,

Nadere informatie

Hieronder volgen vier niveaus van visueel functioneren en kenmerken van voorwerpen en omgevingen die geschikt zijn voor elk van de vier niveaus.

Hieronder volgen vier niveaus van visueel functioneren en kenmerken van voorwerpen en omgevingen die geschikt zijn voor elk van de vier niveaus. Introductie en niveaus van visus De visus voorziet een kind van informatie dat nodig is voor ieder aspect van vroege ontwikkeling. Het is daarom belangrijk er achter te komen hoe u samen met de ontwikkelingsbegeleider

Nadere informatie

Werkblad 3, erfgoed presenteren groep 8

Werkblad 3, erfgoed presenteren groep 8 Voorwerp 1 Museumtas nummer 1 met daarin: 1. Een vergiet 2. Lucifersdoosje 3. Een stuk hout 4. Aanmaakblokjes 1. Laat de leerlingen van groep 4 de gatenpot bekijken. 2. Stel de vraag: Waarvoor werd de

Nadere informatie

De lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden.

De lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Met lampen is het als met schoenen; ze zijn vanzelfsprekend en je ziet ze overal. Pas als de stroom een keer uitvalt, merk

Nadere informatie

Val veilig op! Met reflector boekje binnenin!

Val veilig op! Met reflector boekje binnenin! V a l o p v e i l i g! Val veilig op! Met reflector boekje binnenin! Waarom moet je opvallen in het verkeer? inhoud Waarom moet je opvallen in het verkeer? Reflecteren, geen overbodige luxe! Reflecteren,

Nadere informatie

Handleiding bij geometrische optiekset 112114

Handleiding bij geometrische optiekset 112114 Handleiding bij geometrische optiekset 112114 INHOUDSOPGAVE / OPDRACHTEN Algemene opmerkingen Spiegels 1. Vlakke spiegel 2. Bolle en holle spiegel Lichtbreking en kleurenspectrum 3. Planparallel blok 4.

Nadere informatie

1. Fundamentele veiligheidsinstructies 3 2. Bedoeld gebruik 3

1. Fundamentele veiligheidsinstructies 3 2. Bedoeld gebruik 3 307144 02 NL Bewegingsmelder thepiccola S360-100 DE WH 1060200 1. Fundamentele veiligheidsinstructies 3 2. Bedoeld gebruik 3 Afvoer 3 3. Toestelbeschrijving 4 4. Montage en aansluiting 4 Bewegingsmelder

Nadere informatie

Waarom hebben rijkere mensen minder kinderen?

Waarom hebben rijkere mensen minder kinderen? Waarom hebben rijkere mensen minder kinderen? Voordat je aan de opdrachten begint is het de bedoeling dat je eerst het filmpje bekijkt over Acatsya uit Kirgizië (bron 1). Kirgizië is een land in Centraal-Azië.

Nadere informatie

Werkbladen Leerlingen Kun je zelf je zeilboot vooruit blazen?

Werkbladen Leerlingen Kun je zelf je zeilboot vooruit blazen? Werkbladen Leerlingen Kun je zelf je zeilboot vooruit blazen? Werkt een parachute op de maan? Hoe zwaar weeg je in de ruimte? Geeft de maan licht? Inhoudsopgave Les 1 Meten is weten werkblad 1 t/m 4 Les

Nadere informatie

Flitsfotografie. begrippen. Basis

Flitsfotografie. begrippen. Basis Flitsfotografie begrippen Basis Enkele begrippen Belichtingswaarde/lichtwaarde(LW) (Exposure value EV in het Engels) Dit is een maat die aangeeft hoeveel licht er nodig is om een goed belichte

Nadere informatie

OPDRACHTKAART. Thema: AV-technieken. Fotografie 4. Licht AV-01-04-01

OPDRACHTKAART. Thema: AV-technieken. Fotografie 4. Licht AV-01-04-01 OPDRACHTKAART AV-01-04-01 Licht Voorkennis: Je hebt de opdracht De fotocamera afgerond. Je hebt de opdracht Fotografische vormgeving afgerond. Intro: Licht is een belangrijk vormgevingselement en een echte

Nadere informatie

Tekst lezen en vragen stellen over de tekst

Tekst lezen en vragen stellen over de tekst Voorspellen Kijk naar de tekst. Voorspel waar de tekst over gaat. Let op de titel, de kopjes en het plaatje. Tekst lezen en vragen stellen over de tekst 1. Lees de uitleg. Tijdens het lezen van een tekst,

Nadere informatie

Werkblad Mijn talenten en werk - kwaliteitenreflectie

Werkblad Mijn talenten en werk - kwaliteitenreflectie Werkblad Mijn talenten en werk - kwaliteitenreflectie Doel: Je onderzoekt hoe jij jouw talenten kunt inzetten in je werk (nu en later). Je gaat een activiteit buiten school onderzoeken. Dit kan zijn: a.

Nadere informatie

Warme worst! Lesdoel. Koppeling kerndoel Natuur en techniek (kerndoel 45) Beginsituatie GROEP 7/8

Warme worst! Lesdoel. Koppeling kerndoel Natuur en techniek (kerndoel 45) Beginsituatie GROEP 7/8 Warme worst! De kinderen verwarmen een worstje door middel van de warmte van de zon. Met de gegeven materialen moeten de kinderen een zonneoventje bouwen waarbinnen het worstje zo warm mogelijk wordt.

Nadere informatie

Link naar leerkrachtgids www.c3.nl/onderwijsmiddelen/leerkrachtgids-ontwerpen

Link naar leerkrachtgids www.c3.nl/onderwijsmiddelen/leerkrachtgids-ontwerpen Lesbrief Ontwerpend Leren Gebruik de zon! Gebruik deze lesbrief bij de proef Zonneoven en de leerkrachtgids Ontwerpend leren met chemie. Deze lesbrief geeft verdieping en een lessuggestie rondom de ontwerpopdracht:

Nadere informatie

WORKSHOP OVERHEADPROJECTIE

WORKSHOP OVERHEADPROJECTIE Reader 41 WORKSHOP OVERHEADPROJECTIE Februari 2010 Mediatheek Tilburg Moller 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 4 2 De overheadprojector 5 2.1 De beeldhoek 6 3 Sheets 7 3.1 Schrijfsheets.. 7 3.2 Inbrandsheets

Nadere informatie

jaar: 1994 nummer: 12

jaar: 1994 nummer: 12 jaar: 1994 nummer: 12 Een vrouw staat vóór een spiegel en kijkt met behulp van een handspiegel naar de bloem achter op haar hoofd.de afstanden van de bloem tot de spiegels zijn op de figuur aangegeven.

Nadere informatie

De RCX voor beginners De intelligente steen van LEGO. I. De RCX zonder computer

De RCX voor beginners De intelligente steen van LEGO. I. De RCX zonder computer De RCX voor beginners De intelligente steen van LEGO I. De RCX zonder computer September 2001 Stichting CMA / AMSTEL Instituut Universiteit van Amsterdam Kruislaan 404 1098 SM Amsterdam Teksten: Marion

Nadere informatie

Kernvraag: Wat is geluid?

Kernvraag: Wat is geluid? Kernvraag: Wat is geluid? Naam leerling: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1. Hoe worden geluiden gemaakt? Het is niet moeilijk om geluid te maken maar soms is het moeilijk om te zien hóe die

Nadere informatie

Is het te donker in je huis?

Is het te donker in je huis? Is het te donker in je huis? Daar kan je wat aan doen, want als er iets is waar we allemaal gelukkig van worden en energie van krijgen is het zonlicht. We zijn immers ingesteld op natuurlijk daglicht en

Nadere informatie

3. Lees om de beurt een rijtje, een zin of een stukje. 6. Kies nu een leeslijst uit de map naar keuze.

3. Lees om de beurt een rijtje, een zin of een stukje. 6. Kies nu een leeslijst uit de map naar keuze. Race lezen 1 leesracemap 1 timer 1. Neem een leesracemap naar keuze. 2. Neem elk een leesbundel uit de map. 3. Lees om de beurt een rijtje, een zin of een stukje tekst. 4. Wissel de rollen om. Nu heb je

Nadere informatie

Op de website smartkidslab.nl vind je de meetinstrumenten en uitleg hoe je aan de slag kunt.

Op de website smartkidslab.nl vind je de meetinstrumenten en uitleg hoe je aan de slag kunt. Hoe schoon is de lucht die je inademt? Is zwemwater hetzelfde als drinkwater? Zitten er veel of weinig microben in de grond? En wat betekent dat? Ontdek hoe gezond jouw buurt is en wat je zelf kan doen

Nadere informatie

Te veel UV-straling verbrandt je huid, op zonnige dagen gaat dat heel snel! Misschien wel net zo snel als een groentenschotel onder de grill?

Te veel UV-straling verbrandt je huid, op zonnige dagen gaat dat heel snel! Misschien wel net zo snel als een groentenschotel onder de grill? vergelijk jouw data Sneeuw reftecteert tot 80 % van UV-straling. Dan verbrand je dus extra snel, van alle kanten! Goed Insmeren met zonnebrandcrème tijdens de wintersport! De meeste UV-straling vangen

Nadere informatie

Soort opdracht Overleg met je docent of je deze opdracht alleen of met een medeleerling maakt.

Soort opdracht Overleg met je docent of je deze opdracht alleen of met een medeleerling maakt. Naam: Klas/groep: Datum: Kopen een kunst Leerdoelen Je kunt aangeven met welke invloeden de consument te maken heeft bij het doen van aankopen. Je kunt aangeven waar de consument goede productinformatie

Nadere informatie

MET REFLECTOR BOEKJE BINNENIN!

MET REFLECTOR BOEKJE BINNENIN! Val Val op veilig veilig! op! MET REFLECTOR BOEKJE BINNENIN! inhoud Waarom moet je opvallen in het verkeer? Reflecteren, geen overbodige luxe! Reflecteren, hoe werkt dat? Reflecteren, maar hoe? Als voetganger

Nadere informatie

Werkbladen les 2. Werkblad 1: Experiment met materialen. Vraag 4: Namen: Benodigdheden: Vraag 5: Vraag 6: Vraag 1: Vraag 7: Vraag 2: Vraag 3:

Werkbladen les 2. Werkblad 1: Experiment met materialen. Vraag 4: Namen: Benodigdheden: Vraag 5: Vraag 6: Vraag 1: Vraag 7: Vraag 2: Vraag 3: leerlingen werkboek Werkbladen les 2 Werkblad 1: Experiment met materialen Benodigdheden: Liniaal Twee tafels 1 vel aluminiumfolie 1 vel karton 2 voorwerpen om op de brug te leggen (Let op! Deze moeten

Nadere informatie

De Kracht van Herhaling 28 september 2019

De Kracht van Herhaling 28 september 2019 De Kracht van Herhaling 28 september 2019 Voorstellen Bianca van den Bos Wie zijn jullie? Stukje theorie Filmpje Zelf aan het werk Opdracht 1 Opdracht 2 Welke tools neem je mee? Schrijf ze op Tijd voor

Nadere informatie

van Mars is nagemaakt

van Mars is nagemaakt Reis naar Mars GROEP 3-4 23 25 & 20 minuten, verdeeld over 2 lessen 1, 5 en 8 De leerling weet: dat er ijzer in de grond van de planeet Mars zit dat roest een reactie is van ijzer en zuurstof (in de aanwezigheid

Nadere informatie

Intermoleculaire krachten (leerlingenversie)

Intermoleculaire krachten (leerlingenversie) 1 Oriënteren Onderzoeksvraag - hypothese Intermoleculaire krachten (leerlingenversie) Hoe kun je de invloed van intermoleculaire krachten op fysische eigenschappen van stoffen nagaan en voorspellen? 2

Nadere informatie

Activiteitenvolgkaart

Activiteitenvolgkaart Activiteitenvolgkaart Tijd Gisteren Vandaag 7.00 uur 8.00 uur 9.00 uur 10.00 uur 11.00 uur 1.00 uur 13.00 uur 14.00 uur 15.00 uur 16.00 uur 17.00 uur 18.00 uur 19.00 uur 0.00 uur 1.00 uur.00 uur 3.00 uur

Nadere informatie

titel/kopje/plaatje Ik denk aan: Dit weet ik er al over:

titel/kopje/plaatje Ik denk aan: Dit weet ik er al over: Lees de uitleg. Voorspellen en tekst lezen Voor je een tekst gaat lezen, voorspel je waarover hij gaat. Kijk eerst goed hoe de tekst eruitziet. Want je kunt aan de buitenkant van de tekst soms al zien

Nadere informatie

Openbare verlichting in de gemeente Oss Veiligheid Verkeer Sociale veiligheid.

Openbare verlichting in de gemeente Oss Veiligheid Verkeer Sociale veiligheid. Openbare verlichting in de gemeente Oss Gemeente Oss zorgt ervoor dat de openbare ruimte in Oss verlicht is. We gebruiken hiervoor verschillende soorten verlichting. Hieronder leest u waarom en wanneer

Nadere informatie

Werkbladen In NEMO. Fenomena. Naam. groep 7-8 School. Klas

Werkbladen In NEMO. Fenomena. Naam. groep 7-8 School. Klas Werkbladen In NEMO Fenomena Naam groep 7-8 School Klas Fenomena Welkom bij Fenomena! Deze hele eerste verdieping staat in het teken van wetenschap. De werkbladen zijn opgedeeld in twee delen: Deel A, Wetenschap

Nadere informatie

waar of niet waar vrouwen doen beter rijexamen dan mannen

waar of niet waar vrouwen doen beter rijexamen dan mannen waar of niet waar vrouwen doen beter rijexamen dan mannen Hoe weet je wat waar is? En hoe kan statistiek je daarbij helpen? Onderzoek het verschil tussen twee groepen Na de les ken je de techniek om te

Nadere informatie

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN DE BEESTENBENDE

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN DE BEESTENBENDE LESBRIEVEN LEERKRACHTENBESTAND LESBRIEF 4: SCHADUWMONSTERS AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN DE BEESTENBENDE Copyright De Uitvinders Uitgave 2016 Versie 1.0 LESBRIEVEN LEERKRACHTENBESTAND LESBRIEF 4: SCHADUWMONSTERS

Nadere informatie

Lichtmeting aan LED verlichting

Lichtmeting aan LED verlichting Lichtmeting aan LED verlichting Tristimulus versus Spectrale Instrumenten Theo Duncker LED Lampen 1 Watt 2 Chromatische analyse Groen Oranje/ Geel Rood Blauw 3 Gekleurde LED s Relatieve Schaal 468 nm 515

Nadere informatie