Landelijke Klachtencommissie voor het openbaar en het algemeen toegankelijk onderwijs

Transcriptie

1 Landelijke Klachtencommissie voor het openbaar en het algemeen toegankelijk onderwijs (mr. J.P.L.C. Dijkgraaf, W. Dulfer-Visser, R.C.A. Wilcke) Uitspraaknr Datum: 16 februari 2001 Seksuele intimidatie, niet scheppen van adequate leeromgeving; met betrekking tot seksuele intimidatie ongegrond, overige klachten deels gegrond; PO. De klacht De moeders van twee leerlingen van een basisschool klagen erover dat de (inval)leerkracht: 1. zich schuldig heeft gemaakt aan seksuele intimidatie ten opzichte van hun kinderen door de leerlingen van de groep waarin hun kinderen zitten, in de billen te knijpen, in de onderbroeken te kijken, zonder noodzaak bij het douchen naar de kinderen te kijken, en kinderen kusjes te geven dan wel van de kinderen als tegenprestatie kusjes te vragen; 2. het ertoe leidt dat het onderwerp seks aan de orde komt door onder meer seksueel getint taalgebruik ten opzichte van de kinderen te bezigen; 3. zich schuldig heeft gemaakt aan intimiderend gedrag ten opzichte van de kinderen, door hen ten onrechte te straffen en de kinderen tegenover elkaar uit te spelen. Visie van partijen 1. De moeders stellen dat de leerkracht hun kinderen seksueel heeft geïntimideerd zoals onder punt 1 van de klachtomschrijving beschreven. De moeders kregen een en ander te horen via verhalen van hun dochters. Moeder A kan zich niet herinneren of haar dochter op een of andere wijze heeft aangegeven wanneer enige genoemde incidenten zijn gebeurd. Moeder A geeft aan dat haar dochter haar had verteld dat zij van andere kinderen had gehoord dat de leerkracht kinderen schopte en billenkoek gaf. 2. Volgens moeder B brengt de leerkracht tijdens het lesgeven alles op seks terug. Daarbij hanteert de leerkracht in de klas en tegenover de leerlingen grof taalgebruik. De leerkracht zou tegenover haar dochter in een reactie op een aan hem gericht briefje van haar moeder hebben gezegd:"daar heb ik schijt aan, want ik heb schijt aan jou en aan je moeder." Eveneens heeft hij tegen de leerlingen tijdens de lessen gezegd: "bek houden" en "smoel houden". 3. Begin november 2000 hebben beide meisjes aan moeder A verteld dat ze bang waren dat zij door andere kinderen uit de klas in elkaar zouden worden geslagen, omdat de gymles niet door was gegaan. Volgens haar dochter had zij hiervan van de leerkracht de schuld gekregen. De meeste kinderen zouden bang zijn voor de leerkracht. Hij geeft meestal twee bepaalde kinderen, waaronder de dochter van moeder B, de schuld van alles. Volgens moeder A zet de leerkracht de kinderen tegen elkaar op. Hij straft bijvoorbeeld door de gymles niet door te laten gaan of de kinderen geen pauze te geven. Moeder A heeft ongeveer rond september/oktober 2000 een onderhoud met de leerkracht gehad, omdat haar dochter in haar gedrag en haar opstelling ten opzichte van een aantal zaken

2 was veranderd. De leerkracht heeft haar toen niet serieus benaderd en heeft haar bezorgdheid gebagatelliseerd. Hierna heeft zij tegen de directeur van de school aangegeven dat zij haar dochter van school zou halen, wanneer zij niet na de herfstvakantie naar de andere groep 7 zou worden overgeplaatst. Volgens moeder B laat de leerkracht de kinderen heel veel nablijven. Daarbij komt de leerkracht er bij de kinderen op terug wanneer hij straf heeft gegeven. Volgens moeder B is dit ook gebeurd, wanneer een ouder bij de leerkracht zijn beklag had gedaan over een bepaalde gang van zaken. Moeder B heeft begin november 2000 de leerkracht hierover aangesproken. Hij heeft haar opmerkingen niet serieus genomen en zijn eigen gedrag afgedaan als "grapjes". De moeders hadden de indruk dat de directeur hen niet serieus nam. Hij had aangegeven dat hij de kwestie binnen vier muren wilde houden. Om deze reden hebben de moeders vanaf begin november 2000 contact opgenomen met andere ouders. Zij zijn deze ouders telkens met een open vraagstelling tegemoet getreden zonder hen te beïnvloeden. In november 2000 hebben zij samen met zeven andere ouders een gesprek gehad met de directeur, waarbij zij hebben geëist dat de leerkracht zou worden geschorst. Inmiddels heeft de regiopolitie de aangifte van de beide moeders opgenomen, waarbij ook hun dochters zijn verhoord. De verklaringen, die de kinderen tegenover de politie hebben afgelegd, komen overeen met hetgeen in de aan de Commissie overgelegde verklaringen naar voren is gebracht. De leerkracht ontkent en verwerpt alles wat in de klachten staat. Aan het begin van dit schooljaar is hij op verzoek van het bevoegd gezag op deze school als invalleerkracht teruggekeerd na een periode van overspannenheid. Hij heeft toen een moeilijke groep toebedeeld gekregen, waarin veel spanningen en onrust voorkwamen. Hij heeft dit ook aan de directeur en aan de interne begeleider gemeld. Op de dag voor de herfstvakantie heeft hij met moeder A heeft gesproken over haar dochter. In dit gesprek is hij met moeder A niet tot een oplossing gekomen, waarna hij haar heeft verwezen naar de directeur. Kort hierna is hij door moeder B na de les onheus benaderd in het klaslokaal, waarin nog enkele leerlingen aanwezig waren. Dit voorval is geëscaleerd. Vanwege de dreigende situatie zijn de interim-directeur en een andere leerkracht bij het incident geroepen. Dezelfde avond heeft hij van de directeur het verzoek gekregen thuis te blijven. Twee dagen later heeft hij nog telefonisch contact opgenomen met de directeur. Deze heeft hem toen alleen verteld dat zeven ouders klachten over hem hadden, wat die klachten waren of welke ouders dit betrof, werd niet aan hem meegedeeld. Pas een week later heeft hij vernomen dat hij was geschorst. Van de directeur heeft hij geen gelegenheid gekregen zijn visie te geven op de klachten. Voordat de LKC aan hem meedeelde wat de klachten waren, heeft hij nooit te horen gekregen wat concreet de klachten inhielden. Ook in het schorsingsbesluit is daarvan niets terug te vinden. Volgens de leerkracht is het gezien de leeftijd van de leerlingen onvermijdelijk dat het onderwerp seks wel eens aan de orde komt. Het is in overeenstemming met het beleid van het bevoegd gezag om de leerlingen met dit onderwerp vertrouwd te maken. De leerkracht ontkent dat hij het onderwerp seks steeds bewust aan de orde heeft gesteld, maar hij heeft het evenmin vermeden wanneer het wel aan de orde kwam. Hij ontkent ten stelligste dat hij taalgebruik bezigt met een seksueel karakter. Hij is heel goed in staat is om een veilig, stevig pedagogisch en didactisch klimaat te scheppen. Daarbij is het onvermijdelijk dat een leerkracht wel eens ten onrechte een straf

3 uitdeelt. Hij heeft in deze groep een aantal kinderen regelmatig na de les hun werk laten afmaken. In die zin stelde hij eisen aan het werk van de leerlingen. Aan het eind van de lesdag of aan het eind van de ochtend of middag maakt hij vaak grapjes, om een losse sfeer in de groep te scheppen. Onder die omstandigheden heeft hij wel eens bij wijze van grapje aan kinderen gezegd: "als je me een kusje geeft, dan...". Hiertoe was bij hem absoluut geen enkele seksuele bedoeling aanwezig. Ook heeft hij om dezelfde eerder beschreven losse sfeer te bereiken wel eens een jongen die zich steeds erg stoer voordeed, over de knie gelegd en net gedaan alsof hij hem hard op zijn billen zou slaan. Ook dit is een duidelijk grapje geweest en de hele groep heeft het ook zo begrepen. De leerkracht ontkent eveneens dat hij stelselmatig grove taal gebruikt. Hij heeft heus wel eens met stemverheffing de groep tot de orde geroepen en sluit daarbij niet uit dat hij ooit de term "bekken dicht" heeft gebezigd, maar dit is niet zijn normale taalgebruik. Hij ontkent dan ook waarvan klaagsters hem betichten. Overwegingen van de Commissie 1. Ter zake van het eerste onderdeel van de klacht In deze zaak zijn de moeders ertoe gekomen om aangifte te doen bij de politie. Daarmee is een verdere strafrechtelijke vervolging van de leerkracht niet uitgesloten. Het is aan de strafrechter, indien deze zaak aan hem wordt voorgelegd, om zich uit te spreken over de vraag of de leerkracht zich aan een enig strafbaar feit heeft schuldig gemaakt. In het Nederlandse rechtsstelsel wordt bij het instellen van strafvervolging immer uitgegaan van de onschuld van een persoon, totdat het tegendeel door de strafrechter bewezen is verklaard. De Commissie heeft dit belangrijke rechtsprincipe te respecteren. In haar beoordeling van de onderhavige klacht, voor zover deze betrekking heeft op seksuele intimidatie, zal de Commissie zich dan ook richten op de vraag of reeds nu kan worden vastgesteld of de leerkracht niet reeds een andere grens heeft overschreden dan hetgeen in het Wetboek van Strafrecht als grens wordt gesteld omtrent het respecteren van de zedelijkheid, namelijk die aan hem als professioneel onderwijsgevende in de omgang met de aan hem toevertrouwde leerlingen moet worden gesteld. De moeders hebben naar voren gebracht dat de leerkracht hun dochters seksueel heeft geïntimideerd door leerlingen van de groep, waarin hun dochters zitten, in de billen te knijpen, in onderbroeken van de leerlingen te kijken, zonder noodzaak tijdens het douchen de kleedkamer van de meisjes binnen te gaan en naar hen te kijken, aan de leerlingen kusjes te geven dan wel van leerlingen als tegenprestatie kusjes te vragen. Hierbij zou sprake zijn regelmatig terugkerende gedragingen, die bij meer leerlingen zou hebben plaatsgevonden. De Commissie stelt vast dat de moeders bij elk van deze afzonderlijke punten niet hebben kunnen aangeven, ook niet ter zitting en zelfs niet bij benadering, wanneer of onder welke omstandigheden deze gedragingen hebben plaatsgevonden. Ter verklaring hiervoor hebben zij gewezen op het feit dat zij een en ander hebben vernomen van ieder van hun dochters. Voorts hebben de moeders met betrekking tot de seksuele intimidatie van de leerkracht gewezen op de verklaringen, die zij van andere ouders hebben verkregen. Met betrekking tot het in de onderbroeken kijken hebben zij ter zitting verklaard dat de leerkracht in de kleedkamer van de meisjes de onderbroeken, die op de bank lagen, heeft bekeken. De leerkracht heeft alle punten ontkend, voor zover deze betrekking hebben op seksuele intimidatie en er een regelmatig of stelselmatig karakter door de moeders aan wordt gegeven. Hij heeft ter zitting verklaard dat hij wel eens een leerling bij wijze van grapje als tegenprestatie heeft uitgenodigd tot het geven van een kusje. Ook is hij wel eens de kleedkamer van de meisjes binnen gegaan, maar dit was voor het manen tot spoed. De Commissie is van oordeel dat, wanneer aan de ene zijde wordt gekeken naar wat de

4 moeders naar voren hebben gebracht en aan de andere zijde de leerkracht heeft verklaard met betrekking tot het punt van de seksuele intimidatie, er geen aanwijzingen zijn op grond waarvan kan worden vastgesteld dat de leerkracht niet de grenzen in acht zou hebben genomen, die aan hem als onderwijsgevende in relatie tot de aan hem toevertrouwde kinderen zijn gesteld. Hierbij heeft de Commissie de door de moeders overgelegde verklaringen van andere ouders en kinderen in die zin gewaardeerd dat daarin de omstandigheden zijn betrokken, waaronder deze verklaringen direct begin november 2000 op initiatief van de moeders tot stand zijn gekomen. Bovendien is net als in hetgeen de moeders naar voren hebben gebracht, in deze verklaringen geen feitelijk aanknopingspunt te vinden op basis waarvan kan worden vastgesteld dat de leerkracht duidelijk aan hem op dit punt te stellen grenzen heeft overschreden. De Commissie moet dan ook op basis van de aan haar verstrekte gegevens en informatie de klacht op dit onderdeel ongegrond verklaren. 2. Ter zake van het tweede en derde onderdeel van de klacht In de eerste plaats wordt de leerkracht door de moeders het verwijt gemaakt dat hij regelmatig grove taal gebruikt en daarbij ook seksueel getinte woorden gebruikt. De leerkracht heeft dit ontkend in die zin dat hij heeft aangegeven dat hij zeker niet die seksueel getinte woorden heeft gebruikt zoals de moeders deze naar voren hebben gebracht en dat er ook zeker geen sprake is geweest van stelselmatig grove taal gebruiken. Hij sluit daarentegen niet uit dat hij wel eens onder de druk van de omstandigheden in harde en grove taal de groep tot rust heeft gemaand. In de tweede plaats wordt de leerkracht door de moeders het verwijt gemaakt dat hij regelmatig en actief het onderwerp seksualiteit tijdens de lessen aan de orde laat komen. Volgens hen doet hij dit onder meer door bij wijze van grapje zich daarover uit te laten. De leerkracht heeft hieromtrent verklaard dat inderdaad het onderwerp seksualiteit tijdens de lessen aan de orde komt, maar niet door een actieve opstelling van zijn kant, maar doordat de leerlingen zelf daarover uitlatingen doen en hij daar op een serieuze manier op inhaakt. Volgens de leerkracht is dit in overeenstemming met het beleid van het bevoegd gezag ter zake. Eveneens heeft de leerkracht aangegeven dat hij teneinde de sfeer in de groep te bevorderen bij voorkeur tegen het eind van de lessen grapjes maakt van allerlei inhoud. In de derde plaats wordt de leerkracht door de moeders het verwijt gemaakt dat hij regelmatig leerlingen kusjes geeft en aan leerlingen als tegenprestatie kusjes vraagt. De leerkracht heeft dit ontkend. Hierbij heeft hij de kanttekening gemaakt dat hij wel eens aan een leerlinge bij wijze van grapje heeft aangegeven dat zij hem een kusje zou moeten geven voordat zij iets kon doen. Volgens de leerkracht was het voor alle leerlingen en ook voor de desbetreffende leerlinge volkomen duidelijk geweest dat dit een grapje van hem was en niet serieus bedoeld. In de vierde plaats wordt de leerkracht door de moeders het verwijt gemaakt dat hij de leerlingen ten onrechte straf geeft en de leerlingen tegenover elkaar uitspeelt. Volgens hen intimideert de leerkracht de leerlingen. Zij hebben hierbij aangegeven dat leerlingen veelvuldig dienden na te blijven en zij hebben het voorval beschreven van begin november 2000, waarbij de gehele groep niet ging gymmen. De leerkracht heeft met betrekking tot dit voorval en over het nablijven van leerlingen een duidelijke verklaring gegeven, die mede betrekking had op hoe deze groep leerlingen zich gewoon was te gedragen. De leerkracht heeft hierbij ook aangegeven dat hij tegelijk om de sfeer in de groep te verbeteren grapjes met de groep maakte. Hij heeft hierbij verklaard dat hij wel eens een van de jongens, juist degene die zich het meest stoer voordeed, over de knie heeft gelegd en net heeft gedaan alsof hij deze jongen een aantal flinke tikken op de billen zou gaan geven. De Commissie heeft deze beide onderdelen van de klacht in haar beoordeling tezamen

5 genomen omdat beide betrekking hebben op de wijze waarop de leerkracht voor de groep staat en onderwijs geeft. Van belang in deze zaak is dat de leerkracht ter vervanging van een andere leerkracht als onderwijsgevende voor de groep is komen te staan en dit tot aan het ontstaan van de klacht ongeveer acht tot negen weken heeft gedaan. Eveneens is relevant op te merken dat de leerkracht voor een groep is komen te staan, die een gestructureerde pedagogische aanpak nodig had om een stimulerende leeromgeving te bereiken. Dit komt naar voren uit het feit dat nog in de periode dat de leerkracht voor deze groep stond, er sprake is geweest van splitsing van de groep en deze splitsing direct is doorgevoerd toen de leerkracht door de indiening van de onderhavige klachten geen onderwijs meer gaf aan deze groep. De Commissie wijst in aansluiting hierop dat zij noch van klaagsters noch van de leerkracht heeft mogen vernemen op welke wijze bij het aantreden van de leerkracht voor de groep de ouders zijn geïnformeerd over het feit dat de groep een dergelijke aanpak nodig had. De Commissie sluit niet uit dat wanneer de ouders op een adequate wijze hierover zouden zijn geïnformeerd, de thans aan de Commissie voorliggende klacht een geheel andere inhoud zou hebben gehad dan wel in het geheel niet zou hebben kunnen ontstaan. Nu heeft met name moeder B maar ook andere ouders in de loop van de acht tot negen weken dat de leerkracht voor de groep stond en een andere aanpak verkoos dan de onderwijsgevende die vóór hem voor de groep stond, meer en meer opgemerkt dat hun kinderen dienden na te blijven dan wel dat afzonderlijke leerlingen of de gehele groep sancties kregen opgelegd. Het is de Commissie niet gebleken dat het opleggen van deze sancties, aan afzonderlijke leerlingen of aan de gehele groep, ten onrechte zouden hebben plaatsgevonden. Evenmin is het de Commissie gebleken dat door het opleggen van sancties aan met name de gehele groep de leerkracht het erop toelegde leerlingen tegenover elkaar uit te spelen. Voor de Commissie is dit met name duidelijk ten aanzien van het voorval van begin november 2000, waarbij de leerkracht als sanctie aan de gehele groep het gymmen ontzegde. Een dergelijke - normaliter minder noodzakelijke - straffe aanpak was onder de gegeven omstandigheden noodzakelijk om voor alle leerlingen een stimulerende leeromgeving te bereiken. Het bereiken van deze stimulerende leeromgeving is evenwel naar het oordeel van de Commissie niet gediend geweest met de wijze waarop de leerkracht gemeend heeft de sfeer in de groep te moeten verbeteren door grapjes en opmerkingen van allerlei soort en inhoud te maken. Wellicht heeft de leerkracht zich hierbij laten leiden door het feit dat hij enige jaren geleden op deze school behoorde tot het onderwijsteam, maar dan nog is de Commissie van oordeel dat hij vanuit pedagogisch-didactisch oogpunt een onaanvaardbaar risico heeft genomen door te menen zich allerlei grapjes en opmerkingen te kunnen permitteren, die heel goed door de leerlingen anders kunnen worden verstaan. Dit spreekt met name uit het bij wijze van grap en ter bevordering van de sfeer in de groep over de knie leggen van een jongen, die zich als stoer voordeed. De Commissie acht een dergelijke handelwijze - ook bij wijze van grap - volkomen misplaatst, omdat de leerkracht eraan voorbij gaat dat hij als onderwijsgevende daarmee een enkele leerling ten opzichte van de gehele groep in een lachwekkende situatie plaatst. Hoe weerbaar de leerling ook kan zijn, de leerkracht zal zich van een dergelijke handelwijze moeten onthouden. Evenmin heeft de leerkracht naar het oordeel van de Commissie, wat betreft het inhaken op de uitlatingen van de leerlingen over seksualiteit, zich er voldoende van vergewist dat voor het verder bespreken van dit onderwerp in de groep daarvoor een juist en veilig klimaat aanwezig was. Een tijdspanne van acht tot negen weken is daarvoor naar het oordeel van de Commissie onvoldoende, om er zeker van te kunnen zijn dat dergelijke onderwerpen op een zorgvuldige manier kunnen worden besproken. Bovendien had het meer in de rede gelegen dat de leerkracht zich eerst op de pedagogische en didactische moeilijkheden die de groep gaf, toelegde en de onderwerpen over seksualiteit had laten rusten tot een ander tijdstip. Deze beide klachtonderdelen zijn dan ook deels ongegrond, maar, voor zover deze betrekking

6 hebben op het zorgvuldig scheppen van een adequate leeromgeving in de groep, zijn de beide onderdelen van de klacht gegrond. Te adviseren maatregelen Wat betreft de te adviseren maatregelen gaat de eerste aandacht van de Commissie uit naar de wijze waarop de leerkracht als onderwijsgevende kan terugkeren. De Commissie ziet gelet op haar beoordeling van de aan haar voorgelegde klacht geen beletselen voor een terugkeer van de leerkracht als onderwijsgevende en derhalve ook niet voor het treffen op dit moment van enige rechtspositionele maatregelen. Met name is geen reden aan te wijzen voor het voortduren van de schorsing. Wel kan het zowel voor de leerkracht als voor het bevoegd gezag verstandig zijn de eerste uitkomsten af te wachten van de thans nog lopende strafrechtelijke procedure, maar dit zullen deze beide betrokkenen zelf in onderling overleg met elkaar moeten afspreken. Wat betreft een terugkeer op de school, die bij deze klacht is betrokken, acht de Commissie een terugkeer van de leerkracht op deze school niet in de rede liggen. De leerkracht heeft voorheen op deze school gewerkt en hij heeft niet voor niets in het verleden met het bevoegd gezag de afspraak gemaakt dat hij niet meer op deze school zou lesgeven. Dat hij uiteindelijk toch vanwege de nood die er bestond, bereid is gebleken om op verzoek van het bevoegd gezag op de bewuste school te gaan lesgeven, is in hem te prijzen. Aan de andere kant zal het de leerkracht op geen enkele wijze meer goed doen wanneer hij op deze school opnieuw zal gaan lesgeven. Wel is het naar het oordeel van de Commissie geboden dat het bevoegd gezag duidelijk aan de ouders van deze school, en dan met name de ouders van de leerlingen van de groep waaraan de leerkracht heeft lesgegeven, meedeelt wat de Commissie omtrent het eerste onderdeel van de klacht heeft overwogen en uitgesproken. Tevens zal hierbij moeten worden meegedeeld dat het bevoegd gezag niet eerder opnieuw zich over de rechtspositie van de leerkracht zal beraden dan wanneer de uitkomst van de strafrechtelijke procedure hem daartoe aanleiding geeft. Bij een terugkeer van de leerkracht in het onderwijsproces zal het bevoegd gezag wel aandacht moeten besteden aan de begeleiding van de leerkracht. Gezien het oordeel van de Commissie met betrekking tot het tweede en derde onderdeel van de klacht is daarvoor namelijk voldoende aanleiding om de leerkracht te brengen tot een wijziging in zijn tot nu toe gehanteerde pedagogische en didactische benadering. De Commissie acht daarom een door het bevoegd gezag met de leerkracht te houden functioneringsgesprek, waarin aan dit punt van bieden van begeleiding aandacht wordt gegeven, op zijn plaats. Voorts is de Commissie van mening dat eveneens aandacht dient uit te gaan naar hoe in eerste aanleg deze klacht is behandeld. Het is de Commissie opgevallen, afgaande op hetgeen de leerkracht ter zitting hierover heeft meegedeeld, dat de leerkracht niet direct nadat de klacht bij de directie en/of het bevoegd gezag bekend was, op de hoogte is gesteld van de inhoud van de klacht dan wel nadat daarover meer bekend was, daarover is ingelicht. Voor zover deze mededeling juist is, merkt de Commissie op dat wanneer een klacht zich voordoet, het een vereiste van zorgvuldigheid en billijkheid is dat degene waarover wordt geklaagd, direct de gelegenheid krijgt om een reactie op de klacht te geven. Daarnaast is het zaak dat al hetgeen over de klacht naar voren komt, door degenen die kennis nemen van de klacht, wordt vastgelegd. Wat betreft dit punt kan in deze zaak worden gewezen op het vastleggen van de gesprekken die met name de directeur met de moeders heeft gevoerd. De Commissie komt dan ook tot het advies dat het bevoegd gezag het beleid terzake van het afhandelen van de klacht met de directeuren van de onder zijn gezag vallende scholen voor primair onderwijs evalueert en eventueel bijstelt.

7 Oordeel van de commissie De Commissie komt op grond van bovenstaande overwegingen tot de conclusie dat de klacht, voor zover deze betrekking heeft op seksuele intimidatie ongegrond is. Eveneens komt de Commissie tot de conclusie dat de beide overige klachtonderdelen deels ongegrond zijn maar voor zover deze betrekking hebben op het zorgvuldig scheppen van een adequate leeromgeving in deze groep deze onderdelen van de klacht gegrond zijn. Advies De Commissie adviseert het bevoegd gezag van deze openbare basisschool: 1. op grond van dit advies geen rechtspositionele maatregelen ten opzichte van de leerkracht te nemen; 2. de schorsing, die bij wijze van ordemaatregel is genomen, op te heffen; 3. met de leerkracht nadere afspraken te maken over het moment en de begeleiding van zijn terugkeer in het onderwijsproces; 4. de leerkracht niet te laten terugkeren op deze openbare basisschool; 5. aan de ouders van de school, en met name de ouders van de groep waaraan de leerkracht les heeft gegeven, duidelijk mee te delen wat de Commissie omtrent het eerste onderdeel van de klacht heeft overwogen en uitgesproken en hierbij tevens mee te delen dat het bevoegd gezag niet eerder opnieuw zich over de rechtspositie van de leerkracht zal beraden dan wanneer de uitkomst van de strafrechtelijke procedure hem daartoe aanleiding geeft; 6. in een functioneringsgesprek met de leerkracht aandacht te besteden aan hoe de leerkracht met het oog op hetgeen de Commissie heeft overwogen ten aanzien van het tweede en derde onderdeel van de klacht kan worden begeleid; 7. het beleid ter zake van het behandelen van klachten met de directeuren van de onder zijn gezag vallende scholen voor primair onderwijs te evalueren en eventueel bij te stellen.