Deinum, N31 (Gemeente Menameradiel, Fr.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek. Steekproefrapport /09c

Transcriptie

1 Deinum, N31 (Gemeente Menameradiel, Fr.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek Steekproefrapport /09c

2 Deinum, N31 (Gemeente Menameradiel, Fr.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek Een onderzoek in opdracht van Provincie Fryslân Steekproefrapport /09c definitieve versie ISSN X auteur: drs. J.M.G. Bongers (fysisch geograaf) autorisatie: dr. J. Jelsma (senior archeoloog) De Steekproef bv werkt volgens de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie 3.3 Foto s en tekeningen zijn gemaakt door de Steekproef bv, tenzij anders vermeld. De Steekproef bv, Zuidhorn, 17 februari 2015 Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder bronvermelding. De Steekproef bv aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit de toepassing van de adviezen of het gebruik van de resultaten van dit onderzoek. De Steekproef bv Archeologisch Onderzoeks- en Adviesbureau Hogeweg 3, 9801 TG Zuidhorn telefoon fax internet kvk info@desteekproef.nl

3 Inhoud Samenvatting... 1 Inleiding (KNA 3.3 LS01)...2 Resultaten bureauonderzoek met een enkele aanvulling (KNA 3.3 LS01-LS05)...4 Aanpak veldonderzoek (KNA 3.3 VS01)...7 Resultaten veldonderzoek (KNA 3.3 VS02, VS03)...9 Conclusies en advies (KNA 3.3 VS07)...11 Appendix: - Archeologische periodes - Schetsplan - Boorstaten - Laagbeschrijvingen boringen volgens Archeologische Standaard Boorbeschrijvingsmethode

4 Samenvatting In verband met de geplande herstructurering van het gebied van de rijksweg N31 is een verkennend archeologisch veldonderzoek uitgevoerd op vier locaties oostelijk van Deinum, gemeente Menameradiel, provincie Fryslân. De herstructurering omvat onder meer de aanleg van een vaart, een gemaal, een sportcomplex en een fietstunnel. Hiervoor is graafwerk nodig dat een bedreiging vormt voor eventueel aanwezige archeologische waarden. Bij het veldonderzoek zijn 52 grondboringen verricht. Een bureauonderzoek is in een eerder stadium gedaan (Steekproefrapport /13Z). Door locaties 1 en 3 heeft een geul gelopen die een zijtak was van de middeleeuwse Middelzee. In locaties 1 en 2 ligt het gedempte Deinumer Rak, een vaart die van Leeuwarden naar Harlingen liep. Buiten de geul en de rak kunnen resten bewaard gebleven zijn van bewoning uit de middeleeuwen of eerdere periodes. Echter bij het onderzoek is geen afvallaag/cultuurlaag uit die tijd aangetroffen. Evenmin zijn vondsten gedaan die eenduidig gedateerd kunnen worden in de middeleeuwen of eerdere periodes. Locatie 4 ligt op een middeleeuwse dijk. Echter deze is ter plaatse van de aan te leggen fietstunnel sterk aangetast bij aanleg van de rijksweg. Het advies luidt om geen nader archeologisch onderzoek te ondernemen. Figuur 1: Deinum, N31: topografische kaart 1: De vier onderzoekslocaties zijn rood omlijnd. Bron: Topografische Dienst Kadaster, Emmen [2015]. 1

5 Inleiding (KNA 3.3 LS01) In opdracht van de provincie Fryslân, vertegenwoordigd door mevrouw T. LantingaHooghiemstra, is een inventariserend archeologisch veldonderzoek uitgevoerd oostelijk van Deinum, gemeente Menameradiel, provincie Fryslân (zie Figuur 1). De aanleiding is een herinrichting van het gebied van de tegenwoordige rijksweg N31. Deze weg die een verbinding vormt tussen de snelwegen A31 (naar Harlingen) en A32 (naar Heerenveen) is ruim een kilometer oostwaarts verlegd onder de naam 'Haak om Leeuwarden'. Op de plek van de bestaande N31 bij Deinum zullen onder meer een kanaal en sportvelden worden aangelegd. Op de plek van de bestaande sportvelden is een gemaal gepland (zie Appendix Schetsplan Herinrichting Deinum Boksum). Onder een te handhaven deel van de N31 komt een fietsonderdoorgang. Voor de herinrichting is graafwerk nodig. Hierbij kunnen eventueel aanwezige archeologische resten in de bodem worden aangetast. Het doel van dit onderzoek is om vast te stellen of er archeologische waarden aanwezig zijn. De opdrachtgever heeft verzocht om daartoe vier locaties te onderzoeken (Appendix Schetsplan, blauw omlijnde terreinen). Het onderzoek bestaat uit een verkennend veldonderzoek. In 2014 is al een archeologisch bureauonderzoek gedaan1. Hiervan wordt een samenvatting gegeven. Figuur 2: Deinum, N31: foto van locatie 4 genomen in noordelijke richting. Op deze locatie is een fietsonderdoorgang gepland. 1 Steekproefrapport /13Z. De Haak om Leeuwarden (Gemeente Menameradiel en Leeuwarden, Frl.). Een Archeologisch Bureauonderzoek. D.A. Dijk. Zuidhorn, september

6 Tabel 1: Deinum, N31: administratieve gegevens provincie: Fryslân gemeente: Menameradiel plaats: Deinum toponiem: N31 bevoegd gezag: Gemeente Menameradiel, geadviseerd door Provincie Fryslân opdrachtgever: Provincie Fryslân oppervlakte: locatie 1: locatie 2: locatie 3: locatie 4: hoogte: 0 meter NAP grenscoördinaten: locatie 1: 4,3 hectare 0,4 hectare 2,4 hectare 0,2 hectare noordwest: noordoost: zuidwest: zuidoost: noordwest: noordoost: zuidwest: zuidoost: noordwest: noordoost: zuidwest: zuidoost: noordwest: noordoost: zuidwest: zuidoost: locatie 2: locatie 3: locatie 4: 177,588 / 578, ,851 / 578, ,770 / 578, ,832 / 578, ,890 / 578, ,979 / 578, ,896 / 578, ,867 / 578, ,019 / 578, ,880 / 578, ,934 / 578, ,040 / 577, ,061 / 577, ,008 / 577, ,032 / 577,647 kaartblad: 5H onderzoeksmeldingsnr: locatie 1: locatie 2: locatie 3: locatie 4: uitvoeringsperiode: 23, 27 & 29 januari 2015 onderzoeksdiepte: 200 centimeter fase onderzoek: veldonderzoek verkennende fase status rapport: definitieve versie beheer documentatie: De Steekproef bv, E-depot RCE, Provincie Fryslân, Noordelijk Archeologisch Depot, Koninklijke Bibliotheek en DANS

7 Resultaten bureauonderzoek met een enkele aanvulling (KNA 3.3 LS01-LS05) Figuur 3: Deinum, N31: hoogtekaart gemaakte met behulp van het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). De top van het pleistocene sediment ligt op een hoogte van circa zes meter beneden NAP. Op een paleogeografische reconstructie van 3850 vc lagen de vier locaties in een veenmoeras dat zich bevond tussen de westelijk gelegen zee-inham van de Boorne en een oostelijk gelegen dekzandlandschap. Op een reconstructie van 1500 vc zijn het veenmoeras en het getijdengebied verder oostwaarts opgeschoven waardoor de onderzoekslocaties in een getijdengebied van de zee lagen. Omstreeks 600 vc heeft zich westwaarts een kwelderwal ontwikkeld waarop later Menaldum en Dronrijp ontstaan2. Op een reconstructie van 800 nc ligt de Middelzee tussen het tegenwoordige Deinum en Leeuwarden. Deze kreeg zijn grootste omvang in de periode van de achtste tot de tiende eeuw3. Op de hoogtekaart van Figuur 3 is rechts het laag gelegen gebied van de voormalige Middelzee zichtbaar. Op dezelfde kaart is 2 3 The Subatlantic evolution of the coastal area around the Wijnaldum-Tjitsma terp. P.C. Vos with a contribution by B.A.M. Baarman. In: The Excavations at Wijnaldum, Landschappen van Nederland, pagina 837. A.G. Jongmans, M.W. van den Berg, M.P.W. Sonneveld, G.J.W.C. Peek & R.M. van den Berg van Saparoea. Wageningen,

8 te zien dat het noordelijke deel van locatie 3 in een laagte ligt die noordwestwaarts doorloopt tot in locatie 1. Op de geomorfologische kaart liggen locaties 1 en 3 grotendeels in een getij-afzettingsvlakte (2M35) en locaties 2 en 4 op een getijoeverwal (3K34). Uit de vier onderzoekslocaties zijn geen archeologische terreinen of vondsten bekend. Locatie 4 ligt tussen twee AMK-terreinen in: een stins uit de late middeleeuwen en een terp uit de periode midden-ijzertijd - nieuwe tijd. Het zuidelijke deel van locatie 4 ligt op de voormalige dijk van de Middelzee. Deze vroegste bedijking van het gebied Westergo dateert van het eind van de tiende eeuw (zie Figuur 4). Ter plaatse van locatie 4 kruist de dijk de Boxumer Vaart die oostwaarts de naam Boxumer Zool draagt en daar aansluit op de Zwette. Op een kaart uit het boek 'Binnendiken yn Fryslân' (niet afgebeeld) wordt bij de kruising van de vaart met de dijk een zijl / sluis weergegeven. De dijk heeft op de kaart van Eekhof uit 1851 de naam 'Hooge- of Slagtedijk. Over de dijk lag de weg van Deinum naar Boksum. Op de kadastrale kaart van , in de Atlas van Huguenin uit en op de kaart van Eekhof uit 1851 (zie Figuur 4a) maakt de dijk twee haakse bochten direct noordelijk van de Boxumer Vaart. Op een topografisch-militaire kaart van is de loop van de weg en mogelijk ook van de dijk aangepast (zie Figuur 4b). Tijdens de jaren '80 van de 20e eeuw werd de weg onderbroken door de aanleg van de N31 (zie Figuur 2). Figuur 4: Deinum, N31: bedijkingsgeschiedenis van Noordwest-Friesland uit Vos

9 Figuur 4a: Deinum, N31: uitsnede van de Atlas van Eekhof 1851, blad gemeente Menaldumadeel. Bron: Onderzoekslocatie 4 is rood omlijnd. Figuur 4b: Deinum, N31: uitsnede van een militair-topografische kaart uit Bron: Grote Historische Provincie Atlas 1: Friesland

10 Op kaarten uit 1832 en 1932 loopt door locaties 1 en 2 het Deinumer Rak (zie Figuur 5). Deze voorganger van het Van Harinxmakanaal liep van Deinum naar Leeuwarden. Op een topografische kaart van 1932 (niet afgebeeld) heeft hij een breedte van circa 27 meter. Op een kaart uit 1952 is het Deinumer Rak gedempt. Op de kaarten van 1832 en 1932 ligt op locatie 3 weiland. Het slotenpatroon is op de kaarten bijna gelijk aan de situatie tot voor kort. Aanpak veldonderzoek (KNA 3.3 VS01) Figuur 5: Deinum, N31: boorpuntenkaart locaties 1, 2 en 3. De ligging van de gedempte Deinumer Rak is overgenomen van een topografische kaart uit Met getande blauwe lijnen worden de grenzen aangegeven van een laagte waar een natuurlijke geul gemeanderd heeft. Het veldonderzoek is uitgevoerd op 23, 27 en 29 januari In totaal zijn er 52 boringen gedaan: op de eerste locatie 25, op de tweede 7 op de derde 16 en op de vierde 4. De boringen zijn zo gelijk mogelijk verspreid binnen de locaties, rekening houdend met sloten, verharding, leidingen en dergelijke (zie Figuur 5). Op de vierde locatie zijn slechts vier boringen gedaan, omdat op het grootste deel van deze locatie niet geboord kon worden door sloten, weg en leidingen (zie Figuren 2 en 6). Daarnaast gaven de resultaten van de vier boringen geen aanleiding om dit aantal uit 7

11 te breiden. De gemiddelde boordichtheden op de vier locaties zijn respectievelijk: 6, 18, 7 en 20 boringen per hectare. Figuur 6: Deinum, N31: boorpuntenkaart locatie 4. De boringen zijn gedaan met een guts van drie centimeter doorsnede. De boringen reiken tot een diepte van twee meter beneden maaiveld. De opgeboorde grond is onderzocht door het laagsgewijs af te snijden in de guts. De boringen zijn beschreven volgens de Archeologische Standaard Boorbeschrijvingsmethode. De resultaten van de boringen zijn opgenomen in de Appendix in de vorm van boorstaten en laagbeschrijvingen. De locaties van de boringen zijn bepaald met behulp van GPS. De hoogtes zijn bepaald met het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). Een archeologische veldkartering / oppervlakte-inspectie was in het algemeen niet mogelijk in verband met grasbegroeiing. Alleen enkele slootkanten van locatie 2 en 3 zijn afgezocht op archeologische materialen. 8

12 Resultaten veldonderzoek (KNA 3.3 VS02, VS03) sedimentologie en bodem In het onderzochte gebied bij Deinum bestaat de bovenste twee meter grond uit klei. In locatie 3 eindigen een aantal boringen in sterk zandige klei, ook wel 'wadzand' genoemd. Dit is afgezet in een open gebied met zowel getijdenstroming als golfwerking. De sterk zandige klei is waarschijnlijk afgezet door de zee voorafgaand aan de ontwikkeling van de kwelderwal van Menaldum - Dronrijp, dus waarschijnlijk tijdens de bronstijd. Op de sterk zandige klei ligt een pakket zware klei met zandlagen. Dit is afgezet toen ter plekke doorgaans rustige condities heersten met bezinking van zware klei. Bij noordwester storm was ook aanvoer van zand mogelijk. De bovenlaag bestaat vooral uit zware klei. Bij veel boringen is hier bovenin lichte klei oftewel sterk siltige klei aanwezig. Dit ligt direct onder de bouwvoor en is enkele decimeters dik. De verhoogde zandigheid van deze laag is afkomstig uit de Middelzee. De lichte klei is afgezet als oeverwal langs de zee voorgaand aan de bedijking, dus tijdens de vroege middeleeuwen. In het noordelijke deel van locatie 3 wijkt de sedimentologische opbouw af van wat hierboven beschreven is. In plaats daarvan begint op een diepte van circa driekwart meter tot een meter een pakket slappe, fijn gelaagde, zware klei met enig organisch bezinksel. Dit is de afzetting van een getijgeul. Het gebied waar deze geul gelopen heeft is op de hoogtekaart herkenbaar als een laagte in het landschap (zie Figuur 3). De laagte loopt noordwestwaarts door tot in locatie 1. Wel versmalt het gebied waar de geul gelopen heeft sterk in die richting (zie Figuur 5). De geul is een zijtak van de Middelzee geweest. Waar deze dichter bij de Middelzee kwam was de hoeveelheid water die er tijdens eb en vloed doorstroomde groter, waardoor deze sterker kon migreren/meanderen. Verder westwaarts veranderde de loop van deze geul dus minder. Mogelijk heeft men bij aanleg van de Harlingervaart westelijk van Deinum gebruik gemaakt van het restant van de geul. Westelijk van Deinum kronkelt de vaart namelijk en loopt hij door lage delen van het landschap. Vanaf Deinum oostwaarts naar Leeuwarden lijkt men bij aanleg van de vaart de geul te hebben verlaten. Dit gedeelte, dat Deinumer Rak heet, is namelijk recht gegraven en loopt juist door een hoger gelegen deel van het landschap (zie Figuur 3). Op locatie 2 zijn ook geen geulafzettingen aangetroffen. De Deinumer Rak is aangeboord bij boringen 18, 19, 20, 40 en waarschijnlijk ook 45 (zie Figuur 3). Dieper dan een halve tot een hele meter bestaat de vulling van de Deinumer Rak uit een gelaagde afzetting van slappe klei en zandlagen. Dit is grond die gestort is in het water van het kanaal. De bovenste halve tot hele meter is droog gestort, waardoor dat deel van de vulling uit brokken bestaat. In het dempingsmateriaal zijn enkele spikkels baksteen vastgesteld. De dempingsgrond kan afkomstig zijn van het Van Harinxmakanaal dat werd gegraven toen de Deinumer Rak ter plaatse werd gedempt. De bovenlaag van het voetbalveld en van het kaatsveld in het noorden van locatie 1 bestaat uit circa 0,2 meter opgebracht zand. Daaronder ligt een vergraven kleilaag die is gevormd bij de egalisatie van het land voor de aanleg van de sportvelden omstreeks de jaren '70 van de 20 e eeuw. Op locatie 4 is geboord op de plek van een dijkweg. Echter in de boringen zijn noch restanten van een dijk, noch restanten van oude wegen herkend. Boring 51 9

13 toonde een diepe moderne verstoring met aangevoerd zand tot 2,2 meter en daaronder een mogelijke slootdemping. Bij boringen 49, 50 en 52 ligt de top van de natuurlijke klei op dieptes van 110, 90 en 105 centimeter. De geroerde bovenlaag bestaat bij alle drie boringen voor ongeveer de helft uit subrecent aangevoerd zand (zie Appendix Boorstaten). Het onderste deel van de geroerde bovenlaag bestaat bij de drie boringen uit klei. Maar het lijkt niet de basis te zijn van de dijk uit de tiende eeuw, aangezien er baksteenafval in zit en zelfs enig grind. Op de rest van locatie 4 lijkt de kans op resten van de middeleeuwse dijk niet groter te zijn, gezien de verstoringen bij aanleg van de rijksweg, sloten en leidingen. archeologie In het noorden van locatie 1 is een vegetatieniveau vastgesteld bij boringen 25, 39 en 42. Bij boring 42 heeft deze een dikte van drie centimeter, bij de andere boringen is het niveau nog dunner. Het vegetatieniveau bestaat uit donkere, sterk gebioturbeerde, iets humeuze klei. Het is ontstaan in een periode waarin de zee het gebied minder frequent overstroomde, waardoor het kon verzoeten en kweldervegetatie kon ontstaan. Het niveau ligt op een hoogte van -0,7 meter NAP (circa 1,1 meter beneden maaiveld). Gezien de hoogte zal het vegetatieniveau zijn gevormd omstreeks de ijzertijd. Bij boring 42 is op een diepte van 125 centimeter een stuk dierlijk bot van ruim één centimeter lengte opgeboord. De vondst komt uit een laag natuurlijke klei waarin geen andere indicatoren zijn gezien. Het bot lag vijf centimeter onder het vegetatieniveau dat bij dezelfde boring is vastgesteld. Op het bot zijn geen sporen van bewerking zoals slacht herkend. Mogelijk heeft in de tijd dat het vegetatieniveau zich vormde vee op de kwelder gelopen en is het stuk bot door vertrapping terecht gekomen onder het niveau van het vegetatieniveau. De vondst wordt niet bewaard of gedeponeerd. Bij boring 39 is in de zware klei een zandig niveau aangetroffen op een diepte van 65 centimeter. In het zand zaten spikkels baksteen/gebakken klei en houtskool. Het zand is aangevoerd tijdens een stormvloed. De spikkels baksteen en houtskool zijn waarschijnlijk tijdens deze stormvloed van een boerderij of dorp in de omgeving meegenomen en samen met het zand afgezet. Bij boring 46 zijn spikkels baksteen/gebakken klei en houtskool aangetroffen in de natuurlijke klei tot een meter diepte. Er lijkt geen sprake van een cultuurlaag. Hoogstwaarschijnlijk zijn ook deze spikkels met wind en water aangevoerd. Mogelijk zijn ze afkomstig van vroegmiddeleeuwse bewoning te Deinum. Ook in de rest van het onderzoeksgebied zijn geen cultuurlagen/terplagen vastgesteld. Een inspectie van slootkanten op locaties 2 en 3 heeft geen vondsten opgeleverd. Het onderzoek heeft geen archeologische indicatoren opgeleverd die eenduidig gedateerd kunnen worden in de middeleeuwen of eerdere periodes. 10

14 Conclusies en advies (KNA 3.3 VS07) Archeologisch verwachtingsmodel Op locaties 1, 2 en 3 kunnen resten van bewoning aanwezig zijn in de bodem buiten het gebied waar de geul gelopen heeft en buiten het tracé van de voormalige Deinumer Rak. Echter van bewoning uit de periodes ijzertijd, romeinse tijd en vroege middeleeuwen zou een afvallaag/cultuurlaag bewaard gebleven zijn in de bodem en die is niet aangetroffen. Wel zijn lokaal enkele spikkels gebakken klei en houtskool opgeboord, maar die lijken met water en wind van elders te zijn aangevoerd. Resten van eventuele bewoning uit de late middeleeuwen zullen door de bedijking niet zijn overslibd. Echter sporen uit die tijd zullen door hun ondiepe ligging zijn aangetast bij onder meer de egalisatie voor de sportvelden. Daarnaast heeft het onderzoek geen vondsten opgeleverd die eenduidig gedateerd kunnen worden in die tijd, zoals scherven aardewerk. Op locatie 4 is de middeleeuwse dijk sterk aangetast bij de aanleg van de rijksweg. Advies Aangezien het onderzoek geen aanwijzingen heeft opgeleverd voor de aanwezigheid van een nederzetting uit de middeleeuwen of eerdere periodes adviseren wij om geen nader archeologisch onderzoek te ondernemen op locaties 1, 2 en 3. Op locatie 4 adviseren wij na telefonisch overleg met drs. S. de Bruijn van de provincie Fryslân op 10 februari 2015 een archeologische begeleiding van graafwerk op twee plekken. De eerste is ter plaatse van de voormalige zijl/sluis die in de brede sloot lag zuidelijk van de rijksweg. De tweede is direct zuidelijk van planlocatie 4 waar tijdens de daar geplande dijkdoorgraving een profielopname gemaakt dient te worden (zie Appendix Schetsplan). Voor beide begeleidingen geldt dat ze dienen te worden uitgevoerd door een daartoe bevoegd bureau, volgens een vooraf door de bevoegde overheid goed gekeurd Programma van Eisen (PvE). Voor locaties 1, 2 en 3 geldt dat als tijdens toekomstig graafwerk onverhoopt toch archeologische sporen worden aangetroffen of archeologische vondsten worden gedaan, dat daarvan direct melding dient te worden gemaakt conform de Monumentenwet 1988, artikel 53. Wij adviseren dit te doen bij de gemeente Menameradiel en bij de provinciaal archeoloog de heer G. de Langen

15 Appendix Deinum, N31 - Archeologische periodes - Schetsplan - Boorstaten - Laagbeschrijvingen boringen volgens Archeologische Standaard Boorbeschrijvingsmethode

16 Archeologische periodes paleolithicum: paleolithicum vroeg: paleolithicum midden: paleolithicum laat: paleolithicum laat A: paleolithicum laat B: ijzertijd: tot BP BP BP vc BP BP vc mesolithicum: mesolithicum vroeg: mesolithicum midden: mesolithicum laat: vc vc vc neolithicum: neolithicum vroeg: neolithicum vroeg A: neolithicum vroeg B: neolithicum midden: neolithicum midden A: neolithicum midden B: neolithicum laat: neolithicum laat A: neolithicum laat B: vc vc vc vc vc vc vc vc vc bronstijd: bronstijd vroeg: bronstijd midden: bronstijd midden A: bronstijd midden B: bronstijd laat: vc vc vc vc vc ijzertijd vroeg: ijzertijd midden: ijzertijd laat: vc vc vc romeinse tijd: romeinse tijd vroeg: romeinse tijd vroeg A: romeinse tijd vroeg B: romeinse tijd midden: romeinse tijd midden A: romeinse tijd midden B: romeinse tijd laat: romeinse tijd laat A: romeinse tijd laat B: 12 vc - 70 nc 12 vc - 25 nc nc nc nc nc nc nc nc middeleeuwen: middeleeuwen vroeg: middeleeuwen vroeg A: middeleeuwen vroeg B: middeleeuwen vroeg C: middeleeuwen vroeg D: middeleeuwen laat: middeleeuwen laat A: middeleeuwen laat B: nc nc nc nc nc nc nc nc nieuwe tijd: nieuwe tijd A: nieuwe tijd B: nieuwe tijd C: nc nc heden

17

18 Appendix Deinum, N31: Boorstaten (cm) (cm)

19 Appendix Deinum, N31: Boorstaten (cm) (cm)

20 Appendix Deinum, N31: Boorstaten 50 (cm) (cm)

21 Appendix Deinum, N31: Boorstaten (cm) (cm)

22 Appendix Deinum, N31: Boorstaten 150 (cm) (cm)

23 Appendix Deinum, N31: Laagbeschrijvingen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, mix, Opm.: Brokken bouwvoor en natuurlijk klei matig siltig, 5y5/2, stevig, spoor fosfaatconcreties, Opm.: cm iets zandiger klei matig siltig, 5y6/2, slap, zandlagen klei sterk zandig, 10y4/1, Opm.: Wadzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor, Opm.: Geen indicatoren klei matig siltig, 5y5/2, stevig, bioturbatie, Opm.: cm iets zandiger klei matig siltig, 5y5/2, matig slap, Opm.: Geen zandlagen klei matig siltig, 10y4/1, slap, Opm.: Geulsediment X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor, Opm.: Geen indicatoren klei matig siltig, 5y5/2, stevig, Schelpen: spoor schelpmateriaal, Opm.: cm zandiger en gelaagd klei matig siltig, 5y5/2, matig slap klei matig siltig, 10y4/1, slap, Opm.: Enige gelaagdheid, geul sediment X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei matig siltig, 5y5/2, matig stevig, Schelpen: spoor schelpmateriaal, zandlagen klei matig siltig, 10y4/1, slap, basis scherp, Opm.: Geulsediment klei sterk zandig, 10y4/1, Opm.: Wadzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei matig siltig, 5y5/2, stevig klei matig siltig, 5y5/2, matig stevig, Schelpen: spoor schelpmateriaal, zandlagen 1 / 12

24 Appendix Deinum, N31: Laagbeschrijvingen klei matig siltig, 10y4/1, slap, Opm.: Geulsediment, gelaagd X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei sterk siltig, 5y5/2, matig stevig klei matig siltig, 5y5/2, matig stevig klei matig siltig, 10y4/1, Opm.: Geulsediment X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei matig siltig, 5y5/2, stevig, Schelpen: spoor schelpmateriaal, bioturbatie klei matig siltig, 10y4/1, slap, Opm.: Geulsediment klei sterk zandig, 10y4/1, Opm.: Wadzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, mix, Opm.: Brokken opgebracht en/of vergraven grond klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei matig siltig, 5y5/2, stevig, Schelpen: spoor schelpmateriaal klei matig siltig, 10y4/1, slap X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, mix, Opm.: Brokken opgebracht en/of vergraven grond klei matig siltig, 5y5/2, stevig, Schelpen: spoor schelpmateriaal klei matig siltig, 10y4/1, slap, Opm.: Geulsediment X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : / 12

25 0-25 klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor Appendix Deinum, N31: Laagbeschrijvingen klei sterk siltig, 5y5/2, stevig klei matig siltig, 5y5/2, stevig, Opm.: Brandlagen op 114 en 115? klei matig siltig, 5y5/2, matig slap, zandlagen, Opm.: Geen geulsediment X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei matig siltig, 5y5/2, stevig, Schelpen: spoor schelpmateriaal klei matig siltig, 10y4/1, matig slap, Opm.: Geulsediment klei monster niet gezien X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei matig siltig, 5y5/2, Schelpen: spoor schelpmateriaal, Opm.: cm zandlagen klei matig siltig, 10y4/1, slap, Opm.: Geulsediment X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, mix, opgebrachte grond klei matig siltig, 2,5y3/2, Opm.: Deels bouwvoor, deels opgebracht klei matig siltig, 5y5/2, stevig, Schelpen: spoor schelpmateriaal klei matig siltig, 10y4/1, slap, Opm.: Geulsediment X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei matig siltig, 5y5/2, stevig, Schelpen: spoor schelpmateriaal, zandlagen klei matig siltig, 10y4/1, slap, Opm.: Geulsediment, gelaagd klei monster niet gezien 3 / 12

26 X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : -20 Appendix Deinum, N31: Laagbeschrijvingen klei matig siltig, mix, vergraven klei matig siltig, 5y5/2, stevig, Opm.: Brandlaag op 45 cm klei matig siltig, 5y5/2, zandlagen klei sterk zandig, 10y4/1, Opm.: Wadzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, mix klei matig siltig, 5y5/2, stevig, zandlagen klei matig siltig, 5y5/ klei matig siltig, 10y4/1, matig slap klei sterk zandig, 10y4/1, Opm.: Wadzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei sterk siltig, 2,5y4/2, Schelpen: spoor schelpmateriaal, vergraven klei matig siltig, 5y5/2, stevig, zandlagen, Opm.: Bovenin enige spikkels baksteen en houtskool klei matig siltig, 10y4/1, slap X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, mix, Opm.: Brokken sterk zandige klei klei matig siltig, 5gy5/1, zandlagen, Opm.: Demping X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y4/2, opgebrachte grond klei matig siltig, 5y5/2, Opm.: Gelaagd, demping, boring gestaakt 4 / 12

27 X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : 30 Appendix Deinum, N31: Laagbeschrijvingen klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei matig siltig, 5y5/2, Opm.: Demping klei matig siltig, 5gy5/1, slap, Opm.: Natuurlijk?, Dempig? X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei matig siltig, 5y5/2, homogeen klei matig siltig, 5gy5/1, slap, zandlagen, Opm.: Dikke zandlagen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei matig siltig, 5y5/2, stevig, homogeen, Opm.: Gaaf klei matig siltig, 5gy5/1, slap, zandlagen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei matig siltig, 5y5/2, matig stevig klei matig siltig, 10y4/1, slap, Opm.: Geulsediment X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei sterk siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei sterk siltig, 5y5/2, Opm.: Gaaf klei matig siltig, 5y5/2, stevig klei matig siltig, 5gy4/1, matig slap klei monster niet gezien 5 / 12

28 X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : 38 Appendix Deinum, N31: Laagbeschrijvingen klei matig siltig, 2,5y4/ klei sterk siltig, 2,5y5/2, Opm.: Vegetatieniveau op 105 cm klei matig siltig, 5y5/2, matig slap, zandlagen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei sterk siltig, 2,5y3/2, vergraven klei sterk siltig, 5y5/ klei matig siltig, 5y5/2, stevig klei matig siltig, 5y5/2, slap, zandlagen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, mix, vergraven, Opm.: Brokken klei sterk siltig, 5y5/ klei matig siltig, 5y5/2, stevig klei matig siltig, 10y4/1, matig slap klei monster niet gezien, Opm.: Geen zandlagen gevoeld X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y4/2, vergraven klei matig siltig, 2,5y5/2, Opm.: Bijna KS klei matig siltig, 2,5y5/2, matig slap, zandlagen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei sterk siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei sterk zandig, 2,5y4/2, opgebrachte grond klei matig siltig, mix, basis scherp, vergraven, Opm.: Slootdemping? klei matig siltig, 5gy5/1, matig slap, zandlagen 6 / 12

29 X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : -4 Appendix Deinum, N31: Laagbeschrijvingen klei matig siltig, 10yr2/2, bouwvoor klei matig siltig, 2,5y3/2, vergraven klei matig siltig, 5y5/2, zandlagen klei matig siltig, 5y5/ klei matig siltig, 5gy5/1, matig slap, zandlagen klei matig siltig, 10y4/1, slap X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y4/ klei matig siltig, 5y5/2, Schelpen: spoor schelpmateriaal, zandlagen klei matig siltig, 10y4/1, slap, zandlagen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 10yr3/2, bouwvoor klei matig siltig, 10yr4/2, vergraven klei matig siltig, 2,5y5/2, Opm.: Bijna KS klei matig siltig, 2,5y5/2, matig slap, zandlagen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, mix, vergraven, Opm.: Brokken klei matig siltig, 5y5/2, stevig, Opm.: Bijna KS klei matig siltig, 5y5/2, slap, zandlagen klei matig siltig, 10y4/1, slap, Opm.: Geulsediment? X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 10yr3/2, bouwvoor klei matig siltig, 10yr4/ klei matig siltig, 5y5/2, Opm.: Rond 60 cm enige zandlaagjes 7 / 12

30 Appendix Deinum, N31: Laagbeschrijvingen klei sterk siltig, 5y5/2, slap, Schelpen: spoor schelpmateriaal, zandlagen klei matig siltig, 5y5/2, slap klei sterk zandig, 10y4/1, Opm.: Wadzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/2, homogeen, bouwvoor klei matig siltig, 5y5/2, stevig, Opm.: Bijna KS klei matig siltig, 5y5/2, Opm.: Helemaal geen zandigheid,geulsediment X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 10yr3/2, bouwvoor klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei matig siltig, 5y5/2, Opm.: Van cm bijna KS klei matig siltig, 5y5/2, slap, zandlagen klei matig siltig, 10y4/1, slap, Opm.: Enkele zandlagen, geulsediment? X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : zand kleiig, 2,5y5/3, Schelpen: spoor schelpmateriaal, opgebrachte grond klei matig siltig, 10yr3/2, homogeen, basis scherp, Opm.: Opgebracht? klei matig siltig, 5gy5/1, matig slap, zandlagen, Opm.: Gaaf X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : zand kleiig, 2,5y5/3, opgebrachte grond, Opm.: Kleibrokken klei matig siltig, 2,5y3/2, Schelpen: spoor schelpmateriaal, vergraven klei matig siltig, 5y5/2, Opm.: Zandig rond 95 cm klei matig siltig, 5gy5/1, matig slap, Opm.: Geen zandlagen, geen geulsediment X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : / 12

31 0-20 zand kleiig, 2,5y5/3, opgebrachte grond Appendix Deinum, N31: Laagbeschrijvingen klei matig siltig, mix, vergraven klei matig siltig, 5y5/2, stevig, Opm.: Zandig niveau en een enkele spikkel baksteen en houtskool rond 65 cm,vegetatieniveau op 117 cm, zeer zwak ontwikkeld klei matig siltig, 5y5/2, slap, zandlagen, Opm.: Dikke zandlagen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : zand kleiig, matig grindig, mix, Opm.: Brokken klei klei matig siltig, 5gy5/1, stevig zand zwak siltig, 10y4/1, Opm.: Gelaagd, demping! klei matig siltig, 10y4/1, Opm.: Extreem slap, demping X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : zand zwak siltig, 2,5y4/3, opgebrachte grond klei matig siltig, mix, vergraven, Opm.: Zandbrokken klei matig siltig, 5y5/2, matig stevig, basis scherp klei matig siltig, 5y5/2, matig slap, zandlagen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : zand zwak siltig, 2,5y4/3, opgebrachte grond klei matig siltig, mix, vergraven klei matig siltig, 5y5/2, stevig, homogeen, Opm.: Heel enkele spikkel baksteen en houtskool in natuurlijke laag,van 80 tot 90 cm iets zandiger klei matig siltig, 2,5y4/2, bioturbatie, vegetatieniveau klei matig siltig, 5y5/3, Opm.: Stukje bot op 125 cm klei matig siltig, 5y5/2, slap, zandlagen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/ klei matig siltig, 5y5/2, matig stevig, Opm.: Geen zandlagen klei matig siltig, 10y4/1, matig slap, Opm.: Geen zandlagen klei matig siltig, 10y4/1, slap, zandlagen 9 / 12

32 X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : 41 Appendix Deinum, N31: Laagbeschrijvingen zand zwak siltig, 10YR4/3, opgebrachte grond klei matig siltig, 2,5y3/2, vergraven klei sterk siltig, 5y5/2, matig stevig, Schelpen: weinig schelpmateriaal, homogeen klei matig siltig, mix, matig slap klei matig siltig, 5gy5/1, zandlagen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : zand zwak siltig, 10yr4/3, opgebrachte grond klei matig siltig, 2,5y3/2, vergraven zand kleiig, 5y5/2, kleilagen, Opm.: Gaaf? klei sterk siltig, 5y5/2, matig slap, zandlagen zand kleiig, 10y4/1, kleilagen, Opm.: Demping? X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : zand zwak siltig, 10yr3/2, opgebrachte grond klei matig siltig, 10yr3/2, vergraven klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei sterk siltig, 5y5/2, matig slap, Opm.: Gaaf klei matig siltig, 5y5/2, Opm.: Bovenin een enkele spikkel baksteen klei sterk siltig, 5y5/ klei matig siltig, 2,5y3/1, matig stevig, Schelpen: spoor schelpmateriaal klei monster niet gezien X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : zand zwak siltig, 10yr3/2, opgebrachte grond 5-40 klei matig siltig, 2,5y3/2, vergraven, Opm.: Egalisatielaag klei sterk siltig, 5y5/2, stevig klei matig siltig, 5y5/2, stevig klei matig siltig, 5y5/2, matig slap, zandlagen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : / 12

33 Appendix Deinum, N31: Laagbeschrijvingen 0-30 zand 10yr3/2, opgebrachte grond klei matig siltig, 2,5y3/2, bouwvoor klei matig siltig, 5y5/2, stevig, Opm.: Gaaf klei matig siltig, 5y4/2, matig stevig klei matig siltig, 5y5/2, Opm.: Vrijwel geen zandlagen en zeker geen vegetatieniveau klei matig siltig, 10y4/1, matig slap X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y4/2, opgebrachte grond zand zwak siltig, 2,5y5/3, opgebrachte grond klei matig siltig, zwak grindig, 2,5y5/2, vergraven klei matig siltig, 5y5/2, stevig, Opm.: Gaaf klei matig siltig, 5y5/2, matig stevig, Opm.: Fijne zandlagen klei matig siltig, 10y4/1, matig slap, Opm.: Geen zandlagen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y4/2, opgebrachte grond zand zwak siltig, 2,5y6/3, opgebrachte grond, Opm.: Oud wegcunet? klei matig siltig, 2,5y3/2, vergraven klei matig siltig, 5y5/2 X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y4/2, vergraven, Opm.: Zandbrokken zand zwak siltig, 2,5y5/2, opgebrachte grond klei matig siltig, mix, Opm.: Slootdemping?,Boring gestuit op iets hards X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : klei matig siltig, 2,5y3/ zand zwak siltig, 2,5y5/3, opgebrachte grond klei matig siltig, 2,5y4/2, opgebrachte grond zand zwak siltig, 2,5y5/3, opgebrachte grond 11 / 12

34 Appendix Deinum, N31: Laagbeschrijvingen klei matig siltig, 2,5y4/2, vergraven klei matig siltig, 5y5/2, stevig klei matig siltig, 10y4/1, slap, Opm.: Enkele zandlagen,lijkt geulsediment 12 / 12