Noordbroek, Schoolstraat (Gemeente Menterwolde, Gr.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek Steekproefrapport /08Z

Transcriptie

1 Noordbroek, Schoolstraat (Gemeente Menterwolde, Gr.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek Steekproefrapport /08Z

2 Noordbroek, Schoolstraat (Gemeente Menterwolde, Gr.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek Een onderzoek in opdracht van BügelHajema Adviseurs bv Steekproefrapport /08Z ISSN X auteurs: drs. J.M.G. Bongers (fysisch geograaf) autorisatie: dr. J. Jelsma (senior archeoloog) De Steekproef bv werkt volgens de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie 3.2 Foto s en tekeningen zijn gemaakt door de Steekproef bv, tenzij anders vermeld. De Steekproef bv, Zuidhorn, 25 maart 2013 Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder bronvermelding. De Steekproef bv aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit de toepassing van de adviezen of het gebruik van de resultaten van dit onderzoek. De Steekproef bv Archeologisch Onderzoeks- en Adviesbureau Hogeweg 3, 9801 TG Zuidhorn telefoon fax internet kvk info@desteekproef.nl

3 Inhoud Samenvatting 1. Inleiding Aanleiding en doel (KNA 3.2 LS01) Locatiebeschrijving (KNA 3.2 LS02) Bureauonderzoek Bronnen Fysische geografie (KNA 3.2 LS04) Archeologie (KNA 3.2 LS04) Historische geografie (KNA 3.2 LS03) Archeologisch verwachtingsmodel (KNA 3.2 LS05) Veldonderzoek Aanpak veldonderzoek (KNA 3.2 VS01) Resultaten veldonderzoek (KNA 3.2 VS02, VS03) Conclusies en advies...12 Appendix: - Archeologische periodes - Plankaart - Leidingenkaart - Archeologische kaart - Boorstaten - Laagbeschrijvingen boringen volgens Archeologische Standaard Boorbeschrijvingsmethode

4 Samenvatting In verband met geplande sloop en nieuwbouw van een dorpshuis, een sporthal en een school is een inventariserend archeologisch veldonderzoek uitgevoerd aan de Schoolstraat te Noordbroek, gemeente Menterwolde, provincie Groningen. Voor de sloop en nieuwbouw zijn graafwerkzaamheden nodig die eventueel aanwezige archeologische resten kunnen aantasten. Het doel van het onderzoek is om vast te stellen wat de kans is op de aanwezigheid van archeologische waarden. Het onderzoek bestaat uit een bureau- en een veldonderzoek. Bij het bureauonderzoek zijn bronnen geraadpleegd op het gebied van fysische geografie, archeologie en historische geografie. Bij het veldonderzoek zijn twaalf boringen verricht om van de bodem de opbouw en gaafheid te bepalen. Uit het bureauonderzoek blijkt dat Noordbroek op een glaciale rug ligt die omstreeks het einde van het neolithicum geïsoleerd kwam te liggen in een uitgestrekt veenmoeras. Tijdens de middeleeuwen ontstonden in het veen zeeinbraken die tot aan de rug kwamen. Binnen een halve kilometer afstand zijn de enige meldingen van archeologische waarden een sluis en een kademuur uit de nieuwe tijd. Op grotere afstand zijn op de rug bewoningsresten gevonden uit de steentijd en de middeleeuwen. Uit het veldonderzoek blijkt dat de top van het pleistocene zand is geërodeerd. Daardoor zullen eventuele sporen uit de steentijd verloren zijn gegaan. Op het zand ligt een kleipakket waarvan de bovenste 0,4 meter is geploegd. Daardoor kunnen van eventueel aanwezige middeleeuwse sporen alleen diepe delen bewaard gebleven zijn. Het onderzoek heeft geen vondsten opgeleverd die eenduidig gedateerd kunnen worden in de middeleeuwen of eerdere periodes. Het advies luidt om geen nader archeologisch onderzoek te ondernemen.

5 1. Inleiding 1.1 Aanleiding en doel (KNA 3.2 LS01) In opdracht van BügelHajema Adviseurs bv is een inventariserend archeologisch veldonderzoek uitgevoerd aan de Schoolstraat te Noordbroek, gemeente Menterwolde, provincie Groningen. De aanleiding voor het onderzoek is de geplande sloop van een school, een sporthal en een dorpshuis en de nieuwbouw van een multifunctionele accommodatie (zie Appendix Plankaart). Voor de aanleg zijn bodemingrepen nodig die eventueel aanwezige archeologische waarden in de bodem kunnen aantasten. De omvang en diepte van deze ingrepen waren tijdens het onderzoek nog niet bekend. Het doel van het onderzoek is om vast te stellen wat de kans is op de aanwezigheid van archeologische resten. Daartoe heeft Libau aan de gemeente Menterwolde geadviseerd om een archeologisch booronderzoek uit te laten voeren. Figuur 1: Noordbroek, Schoolstraat op de topografische kaart 1: Het plangebied is rood omlijnd. 1

6 Het onderzoek bestaat uit een bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek. Bij het bureauonderzoek is een archeologisch verwachtingsmodel van het gebied gemaakt aan de hand van beschikbare fysisch-geografische, archeologische en historisch-geografische informatie. Tijdens het verkennend veldonderzoek is dit verwachtingsmodel getoetst. Daartoe is van de bodem bepaald wat de opbouw en gaafheid zijn. 1.2 Locatiebeschrijving (KNA 3.2 LS02) Het onderzoeksgebied ligt in de bebouwde kom van Noordbroek (zie Figuur 1). Tijdens het onderzoek waren nog drie gebouwen aanwezig op het terrein: een Dorpshuis aan de Schoolstraat 2, een school aan de Hoofdstraat 52A en een sporthal aan de Schoolstraat 3 (zie Figuren 2 en 6). Tussen en rondom de gebouwen lagen een schoolplein, paden en grasvelden. In de bodem liggen leidingen van gas, elektriciteit, water, dataverkeer en riolering (zie Appendix Leidingenkaart). Figuur 2: Noordbroek, Schoolstraat: Foto genomen in noordelijke richting. Links is de sporthal zichtbaar, op de achtergrond het dorpshuis. 2

7 Tabel 1: Noordbroek, Schoolstraat: administratieve gegevens provincie: Groningen gemeente: Menterwolde plaats: Noordbroek toponiem: Schoolstraat bevoegd gezag: Gemeente Oldambt, vertegenwoordigd door Libau opdrachtgever: BügelHajema Adviseurs bv oppervlakte: 1,2 hectare hoogte: 1 meter NAP grenscoördinaten: noordwest: noordoost: zuidwest: zuidoost: kaartblad: 7H onderzoeksmeldingsnr: uitvoeringsperiode: 21 maart 2013 onderzoeksdiepte: 120 centimeter fase onderzoek: bureauonderzoek en veldonderzoek verkennende fase status rapport: definitief beheer documentatie: De Steekproef bv, Provincie Groningen, E-depot RCE en Noordelijk Archeologisch Depot te Nuis 3 254,384 / 579, ,467 / 579, ,377 / 579, ,466 / 579,838

8 2. Bureauonderzoek 2.1 Bronnen De gebruikte bronnen voor dit onderzoek zijn opgenomen aan het einde van dit rapport. Voor de paragraaf over archeologie is ARCHIS geraadpleegd. Dit is het archeologisch registratie- en informatiesysteem van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Deze databank is toegankelijk voor organisaties die werkzaam zijn in de archeologie. Het bevat een GIS-systeem waarmee de archeologische kaart uit de appendix is gemaakt en waarin ook aardkundige kaarten geraadpleegd kunnen worden. Voor de paragraaf over de historische geografie is onder meer gebruik gemaakt van watwaswaar.nl. Hierop zijn historische kaarten in te zien. 2.2 Fysische geografie (KNA 3.2 LS04) Figuur 3: Noordbroek, Schoolstraat: Hoogtekaart gemaakt met behulp van het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). Het plangebied is rood omlijnd. 4

9 Noordbroek ligt op een glaciale rug (fysisch geografische kaart Gr1). Het plangebied ligt op de noordoostelijke flank van deze rug (zie Figuur 3). In de Atlas van Nederland in het Holoceen maakt het plangebied deel uit van een dekzandgebied op reconstructies tot en met 2750 vc (zie Figuur 4). Hierna raakt de glaciale rug van Noordbroek omringd door veenmoeras. Tijdens de late middeleeuwen reikt de zee tot aan het gebied. Figuur 4: Noordbroek, Schoolstraat: uitsnedes uit de 'Atlas van Nederland in het Holoceen'. Het plangebied wordt aangewezen door de rode pijl. De rug van Noordbroek wordt lichtgeel weergegeven wat staat voor dekzandgebied. Het raakt geleidelijk omringd door veenmoeras dat bruin is aangeduid. Het plangebied is niet gekarteerd op de geomorfologische kaart of op de bodemkaart. Op de geomorfologische kaart wordt westelijk en zuidelijk van het plangebied een grondmorenerug met dekzand (4K6) weergegeven. Noordelijk ligt een dekzandrug (4K14) en oostelijk liggen dekzandwelvingen met ten dele afgegraven veen (3L10). Op de bodemkaart liggen westelijk van Noordbroek veldpodzolgronden in leemarm en zwak lemig zand (Hn21). Oostelijk liggen kalkarme poldervaaggronden in klei (Mn82Cp). 5

10 2.3 Archeologie (KNA 3.2 LS04) De dichtstbij gemelde archeologische waarde is van vierhonderd meter ten zuiden van het plangebied. Hier zijn bij graafwerkzaamheden resten van een sluis en van een kademuur gevonden die dateren uit de nieuwe tijd (39776, zie Appendix Archeologische Kaart). Op grotere afstand zijn resten gevonden van bewerkt vuursteen die wijzen op menselijke bewoning tijdens de steentijd en van scherven aardewerk die dateren uit de middeleeuwen (zie Tabel 2). Tabel 2: Archeologische waarden in de omgeving van Noordbroek, Schoolstraat. Voor de ligging zie Appendix Archeologische Kaart. Voor dateringen zie Appendix Archeologische Periodes. CMA / CAA RD-coördinaten Datering Omschrijving ,819 / 579,691 middeleeuwen laat nieuwe tijd steenhuis 'Gockinga' ,220 / 581,374 middeleeuwen laat nederzetting ,134 / 580,651 middeleeuwen laat nederzetting ,241 / 580,624 middeleeuwen laat nieuwe tijd historische kern Noordwolde ,590 / 580,590 neolithicum midden vuurstenen bijl ,200 / 580,650 middeleeuwen laat B scherven aardewerk: steengoed, kogelpot, roodbakkend geglazuurd ,750 / 579,390 middeleeuwen vroeg C 4 scherven kogelpotaardewerk middeleeuwen laat 11 scherven kogelpotaardewerk monumenten waarnemingen ,350 / 579,460 nieuwe tijd resten van een sluis ,600 / 579,625 middeleeuwen vroeg C - laat B 1 scherf kogelpotaardewerk ,629 / 579,599 paleolithicum bronstijd vroeg 17 vuursteenafslagen, 3 klingen, 1 kern, 7 vuursteenbrokken, 3 brokken ander steenmateriaal 254,380 / 579,430 nieuwe tijd A stuk zuidelijke kademuur uit 1585 vondstmeldingen

11 2.4 Historische geografie (KNA 3.2 LS03) Op de kadastrale kaart van (niet afgebeeld) is het plangebied in gebruik als landbouwgrond. Het noordelijke éénderde deel van het terrein wordt weergegeven als akker, het zuidelijke tweederde deel als weiland (bron: hisgis.nl). Op een kaart uit 1911 is deze situatie onveranderd (zie Figuur 5). Het Oude Diep liep langs de noordelijke rand van het plangebied. Deze situatie blijft onveranderd op kaarten tot en met Het dorpshuis verschijnt op een kaart uit 1962 (niet afgebeeld). De school en de sporthal ontbreken nog op een kaart uit 1970, maar zijn wel aanwezig op een kaart uit 1982 (niet afgebeeld). Dan lijkt ook het Oude Diep te zijn gedempt. Figuur 5: Noordbroek, Schoolstraat: uitsnede van topografische kaart uit Het plangebied is rood omlijnd. 7

12 2.5 Archeologisch verwachtingsmodel (KNA 3.2 LS05) Noordbroek ligt op een glaciale rug. Omstreeks het einde van het neolithicum raakte deze geïsoleerd in een uitgestrekt veenmoeras. Tijdens de middeleeuwen reikte de zee tot aan Noordbroek. Tegenwoordig ligt het plangebied op de overgang van zand naar zeeklei. Binnen een halve kilometer omtrek zijn de enige meldingen van een sluis en een kademuur uit de nieuwe tijd. Op grotere afstanden zijn vondsten gedaan die wijzen op menselijke bewoning tijdens de steentijd en de middeleeuwen. In de tussengelegen periode lijkt de rug van Noordbroek geen aantrekkelijke vestigingsplek te zijn geweest door de geïsoleerde ligging. Mogelijk zijn in het plangebied aan de Schoolstraat ook resten aanwezig van bewoning tijdens de steentijd of de middeleeuwen. Van de eerste kunnen in de top van het pleistocene zand onder meer houtskool en bewerkt vuursteen gevonden worden. Van de tweede kunnen in of onder de geroerde bovenlaag vondsten worden gedaan van onder meer scherven aardewerk, bot en baksteenresten. Eventuele archeologische grondsporen kunnen onder meer zijn aangetast bij de aanleg van de drie gebouwen en bij het ingraven van leidingen (zie Appendix Leidingenkaart). Tabel 3: Noordbroek, Schoolstraat: specificatie archeologische verwachting. datering: steentijd middeleeuwen complex: kamp nederzetting omvang: vanaf enkele meters vanaf enkele tientallen meters diepteligging: op het zand, eventueel onder veen of klei onder geroerde bovenlaag locatie: op zandkoppen hele terrein prospectiekenmerken: houtskool, vuursteen aardewerk, bot, baksteen mogelijke verstoringen: verspoeling in veenmoeras, bebouwing, leidingen bebouwing, leidingen 8

13 3. Veldonderzoek 3.1 Aanpak veldonderzoek (KNA 3.2 VS01) Het veldwerk is uitgevoerd op 21 maart Op advies van Libau zijn er 12 boringen gedaan (zie Figuur 6). Deze zijn zo gelijk mogelijk verspreid over het terrein, rekening houdend met de bebouwing en leidingen. De gemiddelde boordichtheid bedraagt tien boringen per hectare. Figuur 6: Noordbroek, Schoolstraat: boorpuntenkaart. Het onderzoeksgebied is geel omlijnd, de twaalf genummerde punten zijn de lokaties van de boringen. De boringen zijn uitgevoerd met een edelmanboor van zeven centimeter doorsnede. De monsters zijn laagsgewijs afgesneden in de boorkop. Zodoende zijn de laagopeenvolgingen beschreven en is gezocht naar archeologische indicatoren. De boringen zijn beschreven volgens de Archeologische Standaard Boorbeschrijvingsmethode. De resultaten van de boringen staan in 9

14 de Appendix in de vorm van boorstaten en laagbeschrijvingen. Van de boringen zijn de RD-coördinaten bepaald met behulp van GPS. De hoogtes van de boringen zijn bepaald met behulp van een waterpasinstrument en gerelateerd aan het NAP met het Actueel Hoogtebestand Nederland. Op het terrein was geen veldkartering mogelijk. De vondstzichtbaarheid was slecht (zie Figuur 2). 3.2 Resultaten veldonderzoek (KNA 3.2 VS02, VS03) sedimentologie en bodem In de ondergrond van plangebied Schoolstraat te Noordbroek ligt pleistoceen zand. Het betreft dekzand dat is afgezet door de wind tijdens de laatste ijstijd. Het scandinavische landijs heeft Nederland toen niet bereikt, maar gedurende de koudste fases kende ons land wel een poolwoestijn. De top van het dekzand ligt rond -0,2 meter NAP (circa 0,9 meter beneden maaiveld). Het zand reikt het hoogst bij boringen 2 en 7 waar de top op +0,2 meter NAP ligt. Het reikt het laagst bij boring 6: -0,5 meter NAP. In het zand zijn geen bodemrestanten waargenomen. Alleen bij boring 1 is de top iets donkerder, wat mogelijk een AE-horizont is. Op het zand ligt tot aan het maaiveld klei. Het is afgezet door de zee tijdens de middeleeuwen (zie Figuur 4). De klei ligt algemeen abrupt op het zand. Er is geen tussenliggende veenlaag aanwezig. Blijkbaar is de klei erosief afgezet op het zand. Dat betekent dat ter plaatse waarschijnlijk golven konden doordringen vanuit zee. Deze hebben ook de top van het pleistocene zand geërodeerd. Verspoeld zand is aangetroffen bij boringen 6, 10 en 11. De dikte van het kleipakket is circa 0,9 meter. Het onderste deel is ongeroerde, zware klei. Het bovenste deel is zandig, licht humeus en homogeen. Dit lijkt een bouwvoor te zijn die ontstaan is doordat men in het verleden geploegd heeft tot circa 0,4 meter diepte. Het zand van de bouwvoor is door de mens opgebracht. Mogelijk is het beschikbaar gekomen bij het graven van sloten, mogelijk is het van elders aangevoerd. Bij boringen 2 en 3 zijn diepere vergravingen vastgesteld die lijken samen te hangen met de bouw van het dorpshuis en de sporthal. archeologie Eventuele archeologische resten uit de steentijd zullen door erosie verloren zijn gegaan. Resten van middeleeuwse bewoning zullen van na de bedijking zijn. Middeleeuwse resten zullen zijn aangetast door ploegen en door aanleg van bebouwing en leidingen op het terrein. Alleen diepere grondsporen zoals van waterputten en grote paalkuilen kunnen bewaard gebleven zijn. Bij het onderzoek zijn drie scherven dubbel geglazuurd, roodbakkend aardewerk opgeboord bij boringen 1, 3 en 6 uit geroerde grond. De scherven hebben een lengte van circa twee centimeter en dateren uit de nieuwe tijd. 10

15 Verder is bij boring 3 een fragment van een kleipijp opgeboord en zijn in de bouwvoor baksteenfragmenten aanwezig. De vondsten zijn niet bewaard. Er zijn geen vondsten gedaan die eenduidig gedateerd kunnen worden in de steentijd of de middeleeuwen. In de ongeroerde zware klei zijn enige spikkels houtskool en baksteen aanwezig. Mogelijk zijn ze afkomstig van middeleeuwse bewoning in de omgeving en samen met de klei gesedimenteerd. Van een bewoningslaag/culuurlaag is geen sprake. Aanwijzingen voor (middeleeuwse) bewoning in het plangebied zelf, heeft het onderzoek niet opgeleverd. 11

16 4. Conclusies en advies belangrijkste resultaten Noordbroek ligt op een glaciale rug. Omstreeks het einde van het neolithicum kwam deze rug geïsoleerd te liggen in een uitgestrekt veenmoeras. Tijdens de middeleeeuwen reikte de zee tot aan het tegenwoordige Noordbroek. Binnen een halve kilometer omtrek zijn de enige gemelde archeologische waarden van een sluis en een kademuur uit de nieuwe tijd. Op grotere afstanden zijn resten gevonden van bewoning tijdens de steentijd en de middeleeuwen. De top van het pleistocene zand is door de zee geërodeerd. Op het zand ligt een circa 0,9 meter dik kleipakket. De bovenste circa 0,4 meter is een bouwvoor die is geploegd. Er zijn geen vondsten gedaan die eenduidig gedateerd kunnen worden in de middeleeuwen of eerdere periodes. archeologisch verwachtingsmodel Het archeologisch verwachtingsmodel zoals geformuleerd in Paragraaf 2.5 kan worden aangepast. Eventuele archeologische resten uit de steentijd zullen door erosie van de top van het zand verloren zijn gegaan. Van resten uit de middeleeuwen kunnen alleen diepere delen zoals resten van waterputten bewaard gebleven zijn. Daarom kan de archeologische verwachting voor beide periodes naar beneden toe worden bijgesteld. advies Aangezien eventueel aanwezige archeologische resten sterk zullen zijn aangetast, adviseren wij om geen nader archeologisch onderzoek te ondernemen. Indien bij toekomstige graafwerkzaamheden onverhoopt toch archeologische grondsporen worden aangetroffen en/of vondsten worden gedaan, dan dient hiervan direct melding te worden gemaakt conform de Monumentenwet 1988, artikel 53. Wij adviseren dit te doen bij de gemeente Menterwolde en bij Libau dat de gemeente op archeologisch gebied ondersteunt:

17 Gebruikte bronnen AHN-Viewer. Actueel Hoogtebestand Nederland. Rijkswaterstaat, Adviesdienst Geoinformatie en ICT. Archeologische Standaard Boorbeschrijvingsmethode. Archeologie Leidraad 3. J.H.A. Bosch, 7 maart De Atlas van Kooper. Oude Kaarten van de Provincie Groningen. Profiel Uitgeverij. Bedum, Atlas van Nederland in het Holoceen. Landschap en Bewoning vanaf de laatste IJstijd tot nu. P.C. Vos, J. Bazelmans, H.J.T. Weerts & M.J. van der Meulen. Amsterdam, Berichten van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek. The Holocene Evolution of the Groningen Marine-Clay District. W. Roeleveld, Bodemkaart van Nederland 1: Blad 7 Oost Groningen. Stichting voor Bodemkartering. Wageningen, Centraal Archeologisch Archief (CAA) en Centraal Monumenten Archief (CMA) van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) [ARCHIS]. Het Dollardgebied. Bodemkundige en landbouwkundige onderzoekingen in het kader van de bodemkartering. L.A.H. de Smet. Stichting voor Bodemkartering. Bennekom, Hottinger-atlas van Noord- en Oost-Nederland H.J. Versfelt. Heveskes Uitgevers. Groningen, Huguenin, de Atlas van. Militair-topografische kaarten van Noord-Nederland, H.J. Versfelt en M. Schroor. Heveskes Uitgevers. Groningen/Veendam, Kadata via Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie Centraal College van Deskundigen Archeologie, mei Libau-rapport Bedrijfsverplaatsing Kerkelaan Midwolda (gemeente Oldambt). Een Archeologisch Bureauonderzoek. N. van der Mei & J. Molema. Groningen, 2 april Nota Archeologie Gemeente Oldambt. J. Molema, M. de Jong, M. Rooke & A. Mennens-Van Zeist, Libau. Groningen, oktober

18 Appendix Noordbroek, Schoolstraat - Archeologische periodes - Plankaart - Leidingenkaart - Archeologische kaart - Boorstaten - Laagbeschrijvingen boringen volgens Archeologische Standaard Boorbeschrijvingsmethode

19 Archeologische periodes paleolithicum: paleolithicum vroeg: paleolithicum midden: paleolithicum laat: paleolithicum laat A: paleolithicum laat B: ijzertijd: tot BP BP BP vc BP BP vc mesolithicum: mesolithicum vroeg: mesolithicum midden: mesolithicum laat: vc vc vc neolithicum: neolithicum vroeg: neolithicum vroeg A: neolithicum vroeg B: neolithicum midden: neolithicum midden A: neolithicum midden B: neolithicum laat: neolithicum laat A: neolithicum laat B: vc vc vc vc vc vc vc vc vc bronstijd: bronstijd vroeg: bronstijd midden: bronstijd midden A: bronstijd midden B: bronstijd laat: vc vc vc vc vc ijzertijd vroeg: ijzertijd midden: ijzertijd laat: vc vc vc romeinse tijd: romeinse tijd vroeg: romeinse tijd vroeg A: romeinse tijd vroeg B: romeinse tijd midden: romeinse tijd midden A: romeinse tijd midden B: romeinse tijd laat: romeinse tijd laat A: romeinse tijd laat B: 12 vc - 70 nc 12 vc - 25 nc nc nc nc nc nc nc nc middeleeuwen: middeleeuwen vroeg: middeleeuwen vroeg A: middeleeuwen vroeg B: middeleeuwen vroeg C: middeleeuwen vroeg D: middeleeuwen laat: middeleeuwen laat A: middeleeuwen laat B: nc nc nc nc nc nc nc nc nieuwe tijd: nieuwe tijd A: nieuwe tijd B: nieuwe tijd C: nc nc heden

20 routing naar sportvelden n.t.b. schoolplein kiss & ride - 26 plaatsen 20 parkeerplaatsen 50 parkeerplaatsen (bestaand) N m VO, d.d '12 MFA Noordbroek - grote sportzaal - situatie -1:500 Appendix Noordbroek, Schoolstraat: Plankaart Situatie

21 Appendix Noordbroek, Schoolstraat: Leidingenkaart KLIC Enexis gas lage druk Enexis laagspanning Enexis middenspanning MENTERW riool vrijverval KPN datatransport nam datatransport WBGR datatransport WBGR water Ziggo BV datatransport 50 m

22 Appendix Noordbroek, Schoolstraat: Archeologische Kaart Bekende archeologische waarden volgens ARCHIS / Legenda ONDERZOEKSMELDINGEN VONDSTMELDINGEN WAARNEMINGEN TOP10 ((c)tdn) HUIZEN MONUMENTEN archeologische waarde hoge archeologische waarde zeer hoge archeologische waarde zeer hoge arch waarde, beschermd PLANGEBIED m N Archis /

23 Appendix Noordbroek, Schoolstraat: Boorstaten (cm) 02 (cm)

24 Appendix Noordbroek, Schoolstraat: Laagbeschrijvingen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-35 zand zwak siltig, matig grindig, 10yr2/1, opgebrachte grond klei zwak zandig, 2,5y4/2, homogeen klei matig siltig, 2,5y4/2, stevig, Opm.: Rond 70 cm, spikkels baksteen, houtskool en scherf aardewerk zand zwak siltig, 2,5y3/1, bioturbatie, AE-horizont, Opm.: Kleibrokjes van wormgangen zand matig siltig, 10yr6/4, basis scherp, C-horizont, dekzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-50 zand zwak siltig, 10yr3/3, opgebrachte grond klei matig siltig, 2,5y4/2, vergraven, Opm.: Zandbrokken zand matig siltig, 2,5y5/4, C-horizont, dekzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-10 stenen zand zwak siltig, Opm.: Bestratingszand klei zwak zandig, 2,5y4/2, homogeen, Opm.: Brokje schone klei,stukje kleipijp op 90 cm zand zwak siltig, 2,5y5/3, C-horizont, dekzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-40 klei zwak zandig, 10yr4/2, homogeen klei zwak zandig, 2,5y4/2, bioturbatie, Opm.: Overgangslaag zand zwak siltig, 2,5y6/3, Zand: matig fijn, C-horizont, dekzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-40 klei zwak zandig, 10yr4/2, bouwvoor klei zwak zandig, 2,5y4/ klei matig siltig, 2,5y4/2, stevig zand zwak siltig, 2,5y5/3, C-horizont, dekzand 1 / 3

25 Appendix Noordbroek, Schoolstraat: Laagbeschrijvingen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-40 klei zwak zandig, 2,5y4/2, homogeen, bouwvoor klei zwak zandig, 10y4/1, matig slap, homogeen, Opm.: Bovenin baksteenspikkels zand kleiig, 10y4/1, Opm.: Door de zee verspoeld dekzand zand zwak siltig, 2,5y6/3, C-horizont, dekzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-55 klei zwak zandig, 2,5y4/2, bouwvoor klei matig siltig, 10y4/1, basis scherp zand zwak siltig, 2,5y6/3, C-horizont, dekzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-55 klei zwak zandig, 10yr4/2, bouwvoor klei matig siltig, 2,5y4/2, Opm.: Bovenin spikkels baksteen en houtskool zand matig siltig, 2,5y5/3, C-horizont, dekzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-35 klei zwak zandig, 10yr4/2, bouwvoor klei zwak zandig, 2,5y4/ klei matig siltig, 2,5y4/2, stevig, Opm.: Bovenin spikkels baksteen en houtskool zand zwak siltig, 2,5y5/3, C-horizont, dekzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-55 klei zwak zandig, 10yr4/2, bouwvoor klei matig siltig, 2,5y4/ zand kleiig, 10y4/1, Opm.: Verspoeld zand zand zwak siltig, 2,5y5/3, C-horizont, dekzand 2 / 3

26 Appendix Noordbroek, Schoolstraat: Laagbeschrijvingen X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-40 klei zwak zandig, 10yr4/2, bouwvoor, Opm.: Stukje steenkool klei zwak zandig, 2,5y4/2, Opm.: Overgangslaag klei matig siltig, 10y4/ zand kleiig, 10y4/1, Opm.: Verspoeld zand zand zwak siltig, 2,5y6/3, C-horizont, dekzand X-coordinaat (m) : Y-coordinaat (m) : Maaiveld (cm) : Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-10 stenen zand zwak siltig, Opm.: Bestratingszand klei zwak zandig, 5y4/2, homogeen klei matig siltig, 5y4/2, Opm.: Zandbrokken zand zwak siltig, 2,5y6/3, C-horizont, dekzand 3 / 3