Woordenboek. Aanwas Aan een kust of oever door afzetting van materiaal ontstane strook nieuw land.
|
|
- Victor Veenstra
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Woordenboek Scheld(e)woordenboek A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z A Aanwas Aan een kust of oever door afzetting van materiaal ontstane strook nieuw land. Agger Kortstondige rijzing van het zeewater gedurende de tijd van het eb. Meer uitleg : Anadrome vissen Vissen die opgroeien in zee en zich voortplanten in binnenwateren. Archeologie Wetenschap die een bepaalde cultuur of samenlevingsvorm in een bepaalde periode in het verleden tracht te doorgronden met behulp van bodemvondsten en andere (stoffelijke) overblijfselen. Areaal Oppervlakte, grootte van een bepaald gebied. B Bekkenbeheersplan Eeen gebiedsgerichte concretisering van een waterbeleidsplan of integraal waterbeheersplan, bv. het Waterbeleidsplan Vlaanderen dat in elk van de totaal 11 bekkens wordt opgemaakt. Bekkencomité (in Vlaanderen) Het bekkencomité verenigt vertegenwoordigers van de bestuursniveaus actief binnen het bekken en heeft de goedkeuring van de dossiers als taak. Het grondgebied van het Vlaamse Gewest wordt ingedeeld in deelstroomgebieden of rivierbekkens. Er is sprake van 11 bekkens: het Ijzerbekken, het Bekken Brugse Polders, het Bekken Gentse kanalen, het Leiebekken, het Bovenscheldebekken, het Benedenscheldebekken, het Denderbekken, het Bekken Dijle en Zenne, het Demerbekken, het Netebekken en het Maasbekken. Van deze 11 bekkens, behoren enkel het Ijzerbekken, het Bekken Brugse Polders en het Maasbekken niet tot het Scheldestroomgebied. Beloodsing Voor de kust van Oostende en Westkapelle zijn opstapplaatsen voor zeeloodsen. Bij Vlissingen nemen rivierloodsen het roer over. Loodsplicht geldt voor schepen langer dan 80 meter. Via een walraderketen langs de Westerschelde is loodsen op afstand mogelijk. Loodsen hebben kennis van getijden, stromingen, vaargeulen en communicatieprocessen in de havens. Voor
2 de Belgische havens geldt geen loodsdwang. Loodstarieven worden in overleg met de ministeries (Nl en Be) bepaald. Tarieven en loodsplicht staan tegenwoordig ter discussie (2001). Beneden-Zeeschelde De Zeeschelde wordt in sommige rapporten opgedeeld in Beneden-Zeeschelde en Boven- Zeeschelde. Er worden twee grenzen gebruikt. De Beneden-Zeeschelde wordt in het ene geval vanaf Antwerpen tot aan de Belgisch-Nederlandse grens begrensd. Andere publicaties geven aan dat de Beneden-Zeeschelde loopt vanaf Schelle (Waar de Rupel in de Schelde uitmondt) tot aan de Belgisch-Nederlandse grens. Binnendijks (Nederlands) De landzijde van de dijk. Wordt vaak gebruikt in relatie tot natuurontwikkeling, direct achter de dijk. In Vlaanderen zijn binnendijkse gebieden gelegen aan de 'waterkant' van de dijk. Binnendijks (Vlaams) Aan de 'waterkant' van de dijk. Wordt vaak gebruikt in relatie tot natuurontwikkeling van schorren en slikken. In Nederland wordt het begrip gebruikt om de landzijde van de dijk aan te duiden. binnenwater Niet in zee uitmondende stroom. Biotoop Plaats waar een dier of plant geheel in zijn omgeving ingepast is / homogeen groei- of woongebied / Gebied met karakteristieke levensomstandigheden, gekenmerkt door een bepaalde flora en fauna. Bodem Het deel van de (zelf door verwering of afzetting gevormde) grond, dat onder invloed van het
3 klimaat, de begroeiing en de fauna geleidelijk verandert. De bodem vinden we dus aan de aardoppervlakte. Boven-Schelde De Schelde van bron (Franse Gouy - ca.100 meter boven de zeespiegel) tot Gent (ca. 185 km). Geen invloed van het getij. Boven-Zeeschelde De Zeeschelde wordt soms opgedeeld in de Boven-Zeeschelde en de Beneden-Zeeschelde. De Boven-Zeeschelde is het gedeelte tussen Antwerpen en Gent. Er zijn echter ook rapporten die traject Schelle-Gent als Boven-Zeeschelde benoemen. Buitendijks (Nederlands) Aan de 'waterkant' van de dijk. Wordt veel gebruikt in combinatie met natuurcompensatie: Buitendijkse natuurcompensatie is het ontwikkelen van natuurgebieden (voornamelijk schorren en slikkengebied) in de Westerschelde, tegen de oevers (dijk) aan. In Vlaanderen wordt het begrip buitendijks gebruikt om het gebied aan de landzijde van de dijk aan te duiden. Buitendijks (Vlaanderen) Aan de landzijde van de dijk. Wordt veel gebruikt in combinatie met natuurontwikkeling. In Nederland wordt deze term gebruikt voor het gebied aan de waterkant van de dijk, in de rivier dus. C D Decreet Verordening van overheidswege. In België: met wet op gelijke hoogte gestelde verordening uitgevaardigd door
4 gemeenschapsraad en - executieve of door gewestraad en - executieve. Deelbekken De rivierbekkens worden opgedeeld in deelbekkens. Net als voor de bekkens, gebeurt de afbakening op basis van hydrologische en geomorfologische kenmerken. Deelstroomgebied Het gebied vanwaar al het over het oppervlak stromende water een reeks stromen, rivieren en eventueel meren volgt, tot een bepaald punt in een waterloop (gewoonlijk een meer of een samenvloeiing van rivieren). Delta Oorspronkelijk in een zee of meer gevormde opeenhoping van los materiaal. Ze onstaat als aan het uiteinde van een sterke stroom, het hierdoor meegenomen materiaal niet verder kan worden getransporteerd. Deltahoogte Na de overstromingsramp van 1953 heeft de Deltacommissie een veilige hoogte voor de waterkeringen (=dijken en duinen) vastgesteld. De commissie heeft bepaald dat in het Deltagebied de waterkeringen aan de norm 1/4000 moeten voldoen. Dat wil zeggen dat de waterkeringen een superstorm moeten kunnen doorstaan. Zo n superstorm komt gemiddeld maar eens in de 4000 jaar voor. Op basis van deze veiligheidsnorm heeft men toen de kruinhoogte van de dijken berekend die nodig was om die veiligheid van 1/4000 per jaar te garanderen. In het Deltagebied moest in totaal ruim 160 km waterkering worden aangepakt, waarvan 25 km duinen. De deltaversterkingen zijn in de jaren negentig van de vorige eeuw afgerond. Diadrome vissen Vissen met trekgedrag van zee naar binnenwater en vice versa.
5 Dijkval Afschuiving of verzakking van een dijkvak door onderspoeling. Meestal ontstaan doordat een diepe geul dicht langs de kust stroomt en bij eb de druk wegvalt zodat het zand onder de dijk in een vloeibare massa verandert. Dukdalf Zware, houten paalconstructie in een haven die dient om aan te meren of om de vaargeul aan te duiden. E Ecologie De leer van de relaties tussen levende organismen en hun omgeving. Ecologische toestand een aanduiding van kwaliteit van de structuur en het functioneren van aquatische ecosystemen die met oppervlaktewater zijn verbonden, ingedeeld overeenkomstig bijlage V van de Kaderrichtlijn. Ecosysteem Het milieu en de daarvoor karakteristieke levensgemeenschappen / Een ecosysteem wordt gevormd door een ruimte waarin levende organismen en dode materie samen functioneren om een uitwisseling van materie te organiseren tussen de levende en niet levende delen. Eroderen Wegslijten van land door wind en water. Erosie
6 Het meenemen - weghalen - van los materiaal door de zee (=abrasie), door rivieren (=fluviatiele erosie) of bewegend ijs (=glaciale erosie). Een speciaal type erosie waarbij vooral de mens als oorzaak kan worden aangewezen is bodemerosie. Oorzaken kunnen zijn ontbossing, afbranden, ploegen op hellingen. Estuarien Betrekking hebbend op een estuarium. Estuarium Riviermonding, daar waar de rivier in de zee uitkomt. De belangrijkste kenmerken van een estuarium zijn de mengeling van zoet en zout water en het bestaan van hoog en laag water. Executieve Regering van een gemeenschap of gewest in België. Externe veilgheidsrisico's Risico s als gevolg van ongevallen die kunnen plaatsvinden tijdens productie, opslag, verwerking en transport van gevaarlijke stoffen. F Fauna De dierenwereld (van een gebied). Flora De plantenwereld (van een bepaalde regio). Fysieke systeemkenmerken
7 De kenmerken van het estuarium zoals het meergeulenstelsel, het getij en de zandhuishouding. G Gecontroleerd overstromingsgebied (GOG) Onbewoond laaggelegen landsgedeelte langs een tijrivier dat op gecontroleerde wijze wordt gebruikt als overstromingsgebied. Getijde Het afwisselend rijzen (vloed) en dalen (eb) van het zeewater onder invloed van de door de zon en maan uitgeoefende aantrekkingskracht. De snelheid waarmee de getijgolf vanuit zee de Schelde binnenstroomt neemt toe ( km per uur, km per uur). Getijderivier Rivier, waarvan de waterbeweging de invloed van de getijden ondergaat. Geulen Dieper gelegen zones tussen slikken en platen waarin water blijft staan bij laagwater. Gors met zout- en moerasplanten begroeid buitendijks gebied dat alleen bij verhoogd hoog water overstroomt met brak water. Grensmilieu Een afscheiding in het landschap tussen zones, welke van het ene systeem naar het andere gaat. Bij een vage en geleidelijke overgang (gradiënt) van het ene milieu in het andere, treffen we de grootste diversiteit van soorten aan.
8 H Habitat Leefgebied van dieren of planten. Halofyt Plant die op sterk zouthoudende grond kan leven. Hollestelle Een verhoogde drinkput in een lage en, in het algemeen, zoute omgeving. Hollestellen komen voor in buitendijkse (schor)gebieden. I Indicator Term die wel wordt gebruikt voor een plant of dier die aangeeft hoe de kwaliteit van het leefmilieu is. Zo kan het voorkomen van bijvoorbeeld boomkikkers in drinkputten duiden op een bijzonder waardevol ecosysteem. Inklinking De vermindering in dikte van een slappe laag onder invloed van zijn eigen gewicht of dat van bedekkend materiaal. Inklinking treedt vooral op als de slappe laag veel vocht bevat en dit kan afvloeien. Veen en klei vertonen de sterkste inklinking. Inlaag
9 De vochtige strook land tussen de 'echte' dijk (zeedijk) en een reservedijk verder landinwaarts. Inspraak (NL) / Openbaar onderzoek (VL) Naar aanleiding van inspraak door burgers en overheden kunnen er nog wijzigingen worden meegenomen in concept-besluiten. In Nederland volgt na publicaie van de MER, inspraak door burgers en daarna vaststelling door de minister. Vlaanderen kent geen officiële inspraak van de bevolking op de MER, maar een openbaar onderzoek (=consultatie van overheden). Integraal waterbeheer de onderlinge afstemming en gecombineerde aanpak van het beheer van de waterhoeveelheden, van de waterkwaliteit en van het leven in en om het water. Inudatie Het onder water zettten van lager land, meestal uit een oogpunt van (militair-strategische) verdediging. Bijvoorbeeld: Land van Saeftinghe in 1584 en1585, Walcheren in J K Karrenveld Laaggelegen gebied direct achter een zeedijk ontstaan door het afgraven van de bodem ten behoeve van de dijkenbouw. Katadrome vissen Trekvissen die zich voortplanten in zee en opgroeien in binnenwateren.
10 Kennisgeving (Vlaams) Hierin staat welke alternatieven en welke aspecten zullen worden onderzocht. In Vlaamse projecten heet dit "Kennisgeving", in Nederlandse projecten heet dit document "Startnotitie". In grensoverschrijdende projecten wordt het een gezamenlijk document met de naam "Startnotitie / Kennisgeving. (zie ook Startnotitie) Klei Grondsoort met meer dan 40% slib. Ze ontstaat bij verwering of door de selecterende activiteit van stromend water, dat meestal slechts materiaal van een bepaalde grootte transporteert en bij het verminderen van zijn transporterend vermogen de gronddeeltjes verder meeneemt naarmate ze fijner zijn. Klimaat De gemiddelde weersituatie van een bepaalde streek gedurende een lagere periode (meestal minstens 30 jaar). Met name afwisseling warme en koude perioden (glacialen en interglacialen) zijn van betekenis voor de ontwikkeling van het Schelde-estuarium. Komberging De mogelijkheid voor stromend water om bij opstuwing (door bijvoorbeeld vloed) een 'uitweg' te vinden. Door het vastleggen van rivierarmen met getijde-werking moet eenzelfde hoeveelheid water met een kleinere stroombedding genoegen nemen. Een oplossing om voor meer komberging te zorgen, en dus het gevaar voor dijkdoorbraken te verkleinen, kan ontpolderen zijn. Kreekrug Lage wal, die zijn ontstaan dankt aan de in en langs de bedding van een kreek optredende relatief sterke sedimentatie en/of ontstond doordat bij de vorming van de kreek ter weerszijden daarvan veenmassa's voor de erosie gespaard bleven en vervolgens door ontwatering of bedekking (of moernering) gingen inklinken. Kustwateren oppervlaktewateren, gelegen aan de landzijde van een lijn waarvan elk punt zich op een afstand bevindt van één zeemijl zeewaarts van het dichtsbijzijnde punt van de basislijn
11 vanwaar de breedte van de territoriale wateren wordt gemeten, zo nodig uitgebreid tot de buitengrens van een overgangswater. L Lagune Door een rif of schoorwallen bijna of geheel afgesloten deel van de zee. M Meander Bocht in een rivier waarbij het stromende water de buitenbocht verder erodeert en in de binnenbocht materiaal afzet. Meanderen Sterk kronkelen van een rivier of geul. Meergeulenstelsel De Westerschelde bestaat uit een meergeulenstelsel: zowel voor het opkomende als voor het afgaand water zijn er afzonderlijke eb- en vloedgeulen. Tussen deze twee hoofdgeulen in ontstaan zandplaten, zelf doorsneden met een wirwar van kleinere geulen. Bij de aansluiting van de vloedgeulen op de ebgeul, daalt de stroomsnelheid. Hierdoor bezinkt het opgewerveld sediment en vormen ze er ondiepe plekken of drempels. Stroomopwaarts van Antwerpen gaat het meergeulenstelsel over in één enkele geul. MER Milieu effect rapportage. Voordat grote werken uitgevoerd worden, is een zo'n rapport vaak noodzakelijk. Er wordt onderzocht wat de effecten op het milieu zijn van een omvangrijk project (zoals bijvoorbeeld de Westerschelde Container Terminal of de verdieping van de Westerschelde).
12 Milieu Het complex van uitwendige factoren die zich ten opzichte van het organisme doen gelden. MKBA Maatschappelijke Kosten-Batenanalyse. Wordt bij grote projecten uitgevoerd. De voor- en nadelen van een project voor de omgeving worden daarbij in geld uitgedrukt, zodat een goede afweging gemaakt kan worden of het project wel of niet door kan gaan. Moerneren Een activiteit waarbij een zouthoudende laag wordt afgegraven. In Zeeland is dat meestal het veen dat onder de jonge zeeklei ligt. Door verbranden van het gedroogde veen blijft zout over. Moerneren gebeurde hier al sinds de achtste eeuw, maar beleefde haar hoogtepunt rond de vijftiende eeuw. Monitoringsprogramma Vastgesteld programma van metingen om de effecten van maatregelen en ingrepen te kunnen volgen. Morfologie 'Vormleer, in dit geval de vorm van de bodem van de Schelde en de veranderingen daarin, bijvoorbeeld door waterbeweging en transport van sediment. N NAP (Nieuw Amsterdams Peil) Referentieniveau in Nederland = +2,33 TAW
13 Natuurontwikkeling Het dynamisch ontwikkelen van de natuur in de oude, vaak stagnerende 'natuurmonumenten' en in nieuwe gebieden die op de landbouw heroverd zijn. Nieuwland Polders die onstaan als op- of aanwas. Aanvankelijk als kleine bedijkte delen die bij het oudland werden gevoegd, later (vooral na 1500) volgens plan ontwikkelde en bedijkte grotere gebieden. O Ondiepwatergebied Gebieden waar de diepte van het water is tussen -2 meter en -5 meter N.A.P. Ontpolderen Een poldergebied weer teruggeven aan de zee / zee-arm waardoor het invloed ondergaat van de getijden. Het kan een manier zijn om de komberging van de zee-arm te vergroten en daarmee de kans op dijkdoorbraken te verkleinen. De polder zal veranderen in een nieuw schorren- en slikkengebied. Opnbaar onderzoek (VL) / Inspraak (NL) Zie Inspraak. Oppervlaktewater binnenwateren, met uitzondering van grondwater, overgangswater en kustwateren en, voorzover het de chemische toestand betreft, ook territoriale wateren.
14 Opwas Door sedimentatie ontstaan eiland in een rivier of zeearm. Oudland De gebieden die als eerste bedijkt werden (vanaf ongeveer 1100 na Chr.). Ze bestaan uit lage, natte poelgronden en hoger gelegen kreekruggen. Omdat het getij hier nauwelijks invloed had, waren met name de kreekruggen de eerste bewoonde delen van Zeeland, die tezamen met de poelgronden, omdijkt konden worden. Overgangswater Een oppervlaktewaterlichaam in de nabijheid van een riviermonding dat gedeeltelijk zout is door de nabijheid van kustwateren, maar dat in belangrijke mate door zoetwaterstromen wordt beïnvloed. P Plaat Een bij normale eb, onbegroeide, droogvallende op- of aanwas die aan de oppervlakte zandig is. Polder In het Schelde-gebied overwegend omdijkte stukken land, gewonnen op de zee/rivier meestal nadat deze door opslibbing een hoger gelegen schor had gevormd. Prehistorie De geschiedenis van de mens vóór het bestaan van geschreven documenten. (In het Scheldegebied tot de komst van de Romeinen).
15 Q R Richtlijnen Randvoorwaarden waaronder de onderzoeken moeten plaatsvinden. Rivierbekken Land dat door een rivier en haar bijrivieren gedraineerd wordt. Het Scheldebekken omvat km2. S Scaldis Oudste naam voor de Schelde genoemd door de Romeinen. Kan afkomstig zijn van het Germaanse Scald, dat ondiep water betekent. Schelde m.e.r.-commissie Gemeenschappelijke commissie die het bevoegd gezag in Nederland en Vlaanderen advies geeft voor het opstellen en vaststellen van richtlijnen. Schor Buitendijks gebied dat alleen bij uitzonderlijk hoog water overstroomt. Geheelbegroeide op- of aanwas. Elders in Nederland ook wel gors of kwelder.
16 Sediment Afzetting; meestal wordt deze term gebruikt als het om een gesteente gaat dat ontstaan is door opeenhoping van uit de lucht of water bezonken materiaal, dan wel door ijs aangebracht materiaal. Sedimentatie Het door bewegend ijs, stromend water of de wind achterlaten van het door deze transporterende media meegenomen los materiaal. Sedimentatie treedt op als de genoemde media niet meer in staat zijn het materiaal verder te vervoeren, wat bijvoorbeeld weer het geval is als hun snelheid vermindert of ze grotere hoeveelheden puin krijgen te verwerken. Slikken Onbegroeide op- of aanwas van een kustgebied, die bij eb normaal droogvalt en aan de oppervlakte uit enigszins kleiig materiaal bestaat. Startnotitie (Nederlands) Hierin staat welke alternatieven en welke aspecten zullen worden onderzocht. In Nederlandse projecten heet dit document "Startnotitie", in Vlaamse "Kennisgeving". In grensoverschrijdende projecten wordt het een gezamenlijk document met de naam "Startnotitie / Kennisgeving. (zie ook Kennisgeving) Steltlopers Vogelsoort die voedselgebieden vindt op slikken, platen en schorren. Ze eten vooral bodemdiertjes. De vorm van de snavel is aangepast aan de prooi. Met hun lange poten (stelten) kunnen de vogels langer op de zandplaten blijven als het hoogwater wordt. Daarna zullen ze een hoogwatervluchtplaats (vaak karrevelden en inlagen) zoeken om te overtijen. Voorbeelden van steltlopers; scholekster, grutto, wulp, kluut en zilverplevier. Strandwal Door de branding van de zee op een schoorwal gevormde rug die bij eb gedeeltelijk droog ligt. Strandwallen komen voor langs de kust van Nederland. Ze zijn grotendeels ontstaan na het afsmelten van het ijs na de laatste ijstijd. Ze dragen de jonge duinformaties. Landwaarts van deze jonge kustformaties ligt plaatselijk nog een groep strandwallen met lage duinen.
17 Stratificatie Gelaagdheid van een waterkolom door verschillen in zoutgehalte of watertemperatuur. Stroomafwaarts Richting van bron naar monding. Stroomgebied Een gebied vanwaar al het over het oppervlak stromende water via een reeks stromen, rivieren en eventueel meren door één riviermond, estuarium of delta in de zee stroomt. De grens van een stroomgebied wordt de waterafscheiding genoemd. Stroomgebiedsbeheersplan Een gericht actieplan dat concreet uitvoering geeft aan de integrale visie op waterbeleid. De maatregelen die nodig zijn om het stroomgebiedsbeheersplan te verwezenlijken worden beschreven in het maatregelenprogramma. Stroomgebiedsdistrict Het gebied van land en water, gevormd door één of meer aan elkaar grenzende stroomgebieden met bijhorende grond- en kustwateren. Volgens de Kaderrichtlijn Water is dit de voornaamste eenheid voor stroomgebiedsbeheer. Stroomopwaarts Richting van monding naar bron.
18 T TAW (Tweede Algemene Waterpassing) Het referentievlak in België = N.A.P. -2,33m. Territoriale wateren Wateren grenzend aan een land tot een bepaalde afstand waarbinnen dit land zijn wetten zelf kan bepalen, en waarbij de rechtspraak in zijn bevoegdheid ligt. TEU Twenty Foot Equivalent Unit=container van 20 voet. Deze eenheid wordt gebruikt om de grootte van containerschepen aan te geven. Het getal voor de term geeft het maximum aantal containers aan dat het betreffende schip kan vervoeren. U V Veek Aanspoelsel dat bij eb langs de hoogwaterlijn op strand en dijken achterblijft. Verdieping Het dieper maken van de vaargeul in de Westerschelde, zodat de Antwerpse havens voor grotere zeeschepen met meer diepgang onafhankelijk van het tij bereikbaar zijn. In de vaargeul worden met name enkele bodemdrempels weggehaald en scheepswrakken verwijderd. De verdieping beloopt op sommige plaatsen anderhalve meter. Verwilderde rivier Een rivier die zich manifesteert als een vlechtwerk kleine stroompjes, die regelmatig van bedding wisselen. Ze ontstaan als er een onregelmatig debiet is en veel sedimenttransport.
19 Bij veel waterafvoer vult de rivier de gehele bedding. De situatie deed zich in het Scheldebekken voor jaar geleden in de laatste fase van het Weichselien. Er ontstaat een brede riviervlakte (Vlaamse Vallei). VIWC Vlaams Integraal Wateroverlegcomité. Vlaamse Vallei De naam van een grotendeels opgevuld rivierdal dat zich uitstrekt ten noorden van Gent tussen Zomergem en Stekene en diepe uitlopers heeft in de huidige rivierdalen van het Scheldebekken (Leie, Schelde, Dender, Zenne, Rupel, Dijle en Demer). Vlaamse Vallei werd uitgeschuurd (tot ca. 25 meter onder huidige zeepeil) tijdens verschillende ijstijden. Vloedbos Bos dat onder invloed staat van zoetwatergetij. Vogel- en Habitatrichtlijn Europese richtlijnen uit 1979 (Vogel) en 1992 (Habitat), die zich richten op bescherming van gebieden die vanuit het behoud van vogels en bepaalde leefgebieden van andere plant- en diersoorten een bijzondere status hebben gekregen. W Wantij Draaiing of stilstand in het water, waar twee vloedstromen elkaar ontmoeten. Westerschelde Schelde van de Belgische grens (ca. 500m breed) tot de monding (ca. 5 km breed), totale
20 lengte ongeveer 60 kilometer. Tijverschil = ongeveer 4 meter bij Vlissingen en ongeveer 5 meter bij Antwerpen. X Y Z Zand Voornamelijk uit deeltjes van 50 tot 2000 mu bestaande grondsoort met niet meer dan 20% slib. Door stromend water neergelegd zand vertoont een andere korrelgrootte dan zand dat door wind is vervoerd. Zand is op zichzelf niet erg vruchtbaar, doordat het uit mineralen bestaat, die maar langzaam verweren en verder vrijwel geen voedingsstoffen voor de planten vast en beschikbaar houdt. Het organisch stof- en slibgehalte is dan ook van relatief grote invloed op de vruchtbaarheid ervan. Zeehonden Er zijn in totaal bijna 30 verschillende soorten van dit zoogdier. In het Schelde-estuarium komt de Gewone zeehond (Phoca Vitulina) voor. Sporadisch (in tegenstelling tot vroeger) kan de Grijze Zeehond voorkomen. Voor de Gewone Zeehond is het Schelde-estuarium (met name de Westerschelde) het zuidelijkste leefgebied in West-Europa, op een groep van ongeveer 100 zeehonden in de Bay de Somme in Frankrijk na. Zeeschelde De Schelde tussen Gent (ca. 65 m breed) en de Vlaams-Nederlandse grens (ca. 450 m breed). lengte is ongeveer 100 kilometer. Tijverschil = ongeveer 5 meter bij Antwerpen en 2 meter bij Gent. Ook in de zijrivieren is een tijverschil merkbaar. Zoute kwel Het binnendringen van zeewater via de ondergrond.
21 Zoutgradiënt Ontstaat door vermenging van zoet en zout water in het Schelde-estuarium. Het zoutgehalte neemt van Vlissingen (meer dan 15 gram per liter) af naar Gent (minder dan 0,7 gram per liter) Op basis van deze verschillen kan het estuarium verdeeld worden in een mariene zone (Vlissingen - Hansweert), brakke zone (Hansweert - Rupelmonde) en zoete zone (Rupelmonde - Gent). Verschillen in zoutgehalte fluctueren met de water afvoer.
HOOFDSTUK 3. Oppervlaktewater
HOOFDSTUK 3 Oppervlaktewater Het oppervlaktewater in het Schelde-stroomgebied wordt ingedeeld in waterlichamen. Deze indeling is belangrijk, want voor ieder waterlichaam moeten doelstellingen geformuleerd
Nadere informatiea) Getijdenwerking en overstromingen op de Schelde
EXCURSIEPUNT DE SCHELDEVALLEI Hoogte = Ter hoogte van het voormalige jachtpaviljoen, De Notelaar, gelegen aan de Schelde te Hingene (fig. 1 en 2), treffen we een vrij groot slikke- en schorregebied aan,
Nadere informatieSaint-Quentin (Frankrijk) Frankrijk. België. Nederland. in de Noordzee (Nederland) Vlaams Gewest. Waals Gewest
Leerlingen Naam: De Boven-Schelde: varen tussen Oudenaarde en Merelbeke Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde 1a. Waar bevindt zich de bron van de Schelde?
Nadere informatieDatastructuur. Geografische indeling van watersystemen. Documentversie 1.2. Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen
Datastructuur Geografische indeling van watersystemen Documentversie 1.2 Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen Gebroeders Van Eyckstraat 16 T +32 9 261 52 00 info@agiv.be BE-9000 Gent F +32
Nadere informatieSaint-Quentin (Frankrijk) Frankrijk. België. Nederland. in de Noordzee (Nederland) Vlaams Gewest. Waals Gewest
Leerlingen Naam: De Boven-Schelde: varen tussen Bossuit en Oudenaarde Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde 1a. Waar bevindt zich de bron van de Schelde? Saint-Quentin
Nadere informatieGEOGRAFISCHE INDELING VAN WATERSYSTEMEN
/// Datastructuur GEOGRAFISCHE INDELING VAN WATERSYSTEMEN Versie /// 1.0 Publicatiedatum /// 06/06/2017 www.vlaanderen.be/informatievlaanderen Informatie Vlaanderen /// Datum aanmaak: 06/06/2017 Datum
Nadere informatieKwelder. Woordenboekspel. Spel. VO onderbouw
Spel Doel: Materialen: Leerlingen kennen na afloop de betekenis van de volgende termen: getijdebeweging, kwelder, springvloed, brak water, slenk, halofyten, schor, opslibbing. Per groepje van 4 leerlingen:
Nadere informatieDe Schelde, een globale schets: Geomorfologie van de Schelde
De Schelde, een globale schets: Geomorfologie van de Schelde Jean Jacques Peters Raadgevend ingenieur - rivierenspecialist V.U. Brussel - Vakgroep Waterbouwkunde en Hydrologie Geomorfologie van de Schelde
Nadere informatieDe Zeeschelde: varen tussen Temse en Antwerpen
Leerlingen Naam: De Zeeschelde: varen tussen Temse en Antwerpen Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde Het gebied van de Schelde en haar bijrivieren heeft een
Nadere informatieHAVENECONOMIE EN ECOLOGIE:
HAVENECONOMIE EN ECOLOGIE: (ON)VERZOENBAAR? Is een verdere scheldeverdieping mogelijk, gewenst, noodzakelijk? Jean Jacques Peters Raadgevend Ingenieur Leader Port of Antwerp International Expert Team Jean
Nadere informatieDe Noordzee HET ONTSTAAN
De Noordzee De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De Noordzee is een ondiepe (30-200 m) randzee van de Atlantische oceaan met
Nadere informatieMaatregelverkenning. Economie en Ecologie in balans. Petra Dankers 08 november 2013
Maatregelverkenning Economie en Ecologie in balans Petra Dankers 08 november 2013 Kader Eerste bijeenkomst Programma Rijke Waddenzee in juni veel maatregelen geidentificeerd Royal HaskoningDHV heeft in
Nadere informatieToestandsevaluatie Natuur 2015 (T2015)
Toestandsevaluatie Natuur 2015 (T2015) Belangrijkste toestand en trend resultaten thema s waterkwaliteit, leefomgeving, fauna en flora Opzet Evaluatie natuurlijkheid hoofdlijnen Thema waterkwaliteit Thema
Nadere informatieSediment en morfologisch beheer van estuaria
Sediment en morfologisch beheer van estuaria Jean Jacques Peters Raadgevend ingenieur - rivierenspecialist V.U. Brussel - Vakgroep Waterbouwkunde en Hydrologie Sediment en morfologisch beheer van estuaria
Nadere informatieOpdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen
Leerlingen Naam: De Boven-Schelde: varen tussen Oudenaarde en Merelbeke Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde 1a. Waar bevindt zich de bron van de Schelde?
Nadere informatieOntstaan en ontwikkeling van platen en geulen in de Westerschelde
Ontstaan en ontwikkeling van platen en geulen in de Westerschelde Prof. Ir. Jean J. Peters Raadgevend ingenieur Expert-team Haven Antwerpen De vragen: Hoe ontstonden de platen en geulen in de Westerschelde?
Nadere informatieSaint-Quentin (Frankrijk) Frankrijk. België. Nederland. in de Noordzee (Nederland) Vlaams Gewest. Waals Gewest
Leerlingen Naam: Het Kanaal Bossuit-Kortrijk: varen tussen Zwevegem en Bossuit Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde 1a. Waar bevindt zich de bron van de Schelde?
Nadere informatieHet Beneden -scheldebekken
Het Beneden -scheldebekken Bekken INFO Situering Het Benedenscheldebekken behoort tot het stroomgebied van de Schelde. De Schelde ontspringt in Frankrijk bij Gouy ten zuiden van Cambrai op een hoogte van
Nadere informatieNatura 2000-gebied Westerschelde & Saeftinghe
Natura 2000-gebied Westerschelde & Saeftinghe De Staatssecretaris van Economische Zaken Gelet op artikel 3, eerste lid, van Richtlijn 92/43/EEG van de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van
Nadere informatieVragen over landschappen die we gaan behandelen
Landschappen Vragen over landschappen die we gaan behandelen Wat zijn landschappen? Waar komen ze voor? Hoe zien ze er uit? Welke informatie geven ze? Hoe zijn ze ontstaan? Wat is landschap? Dit? Kerk
Nadere informatieSlib van Afbraakprodukt tot Grondstof en van Voedingsstof tot Brandstof. Piet Hoekstra Geowetenschappen Waddenacademie
MUDWELL Slib van Afbraakprodukt tot Grondstof en van Voedingsstof tot Brandstof Piet Hoekstra Geowetenschappen Waddenacademie Oerol College 19 juni 2019 - Aanvang 13.30 u. MUDWELL - Teresa van Dongen Leeuwarden,
Nadere informatieVAN BRON TOT DELTA. Paul de Kort. een studie naar landschapskunst in de Blaricummermeent. Eemmeer. Eem. Amersfoort.
Eemmeer een studie naar landschapskunst in de Blaricummermeent Eem VAN BRON TOT DELTA Amersfoort Gelderse vallei Paul de Kort Utrechtse heuvelrug stuw gemaal Een Deltarivier in De Blaricummermeent De rivier
Nadere informatieDe toekomst van de Hedwige-Prosperpolder. Resultaten van een modelstudie
De toekomst van de Hedwige-Prosperpolder Resultaten van een modelstudie De Schelde, een prachtig estuarium De Schelde. Een bijzonder gebied waar land en water samenkomen. Waar eb en vloed de baas zijn.
Nadere informatieZandhonger. Kerend Tij Innovatie Competitie Hydrodynamische innovatie van de stormvloedkering Oosterschelde. 19 september 2002
Zandhonger Kerend Tij Innovatie Competitie Hydrodynamische innovatie van de stormvloedkering Oosterschelde 19 september 2002 Zandhonger, Gaat de Oosterschelde kopje onder? De Deltawerken veranderden de
Nadere informatieEEN DIJK VAN EEN PLAN. Wim Dauwe
EEN DIJK VAN EEN PLAN Wim Dauwe 25-02-2016 De evolutie van het Sigmaplan Waarom het Sigmaplan? Het Sigmaplan in 1977 Actualisatie is noodzakelijk Het geactualiseerde Sigmaplan De evolutie van het Sigmaplan
Nadere informatieVerklarende woordenlijst en gebruikte afkortingen
Verklarende woordenlijst en gebruikte afkortingen A Aandachtsgebied Aanwas Aardtrilling Abiotisch Afblazen (Af)fakkelen Alternatief Autonome ontwikkeling B Basiskustlijn (BKL) Beheer Het gebied waar de
Nadere informatieBIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering
BIODIVERSITEIT RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering DUURZAME ONTWIKKELING INTEGRAAL WATERBEHEER BIODIVERSITEIT Wat? Belang?
Nadere informatieSTROOMATLAS BENEDEN ZEESCHELDE VAK PROSPERPOLDER - KRUISSCHANS
MOD 78 WATERBOUWKUNDIG LABORATORIUM FLANDERS HYDRAULICS RESEARCH VAK PROSPERPOLDER - KRUISSCHANS SPRINGTIJ WATERBOUWKUNDIG LABORATORIUM EN HYDROLOGISCH ONDERZOEK Mod. 78 STROOMATLAS BENEDEN - ZEESCHELDE
Nadere informatieBeschrijving van het stroomgebied Schelde
HOOFDSTUK 2 Beschrijving van het stroomgebied Schelde Het Nederlandse deel van het Schelde-stroomgebied komt globaal overeen met het deltagebied in Zuidwest-Nederland. Hier mondt de Schelde uit in de Noordzee.
Nadere informatieGeschiedenis van de duinen
Geschiedenis van de duinen Bijna de hele Nederlandse kust bestaat uit duinen. We weten hier niet beter, dan dat dat heel normaal is. Toch is dat niet zo. De kust van Frankrijk, Spanje en Portugal bijvoorbeeld
Nadere informatieVAN BELANG STICHTING DE LEVENDE DELTA VOOR ELKE ZEEUW. STICHTING DE LEVENDE DELTA VAN BELANG VOOR ELKE ZEEUW 1
STICHTING DE LEVENDE DELTA VAN BELANG VOOR ELKE ZEEUW www.delevendedelta.nl STICHTING DE LEVENDE DELTA VAN BELANG VOOR ELKE ZEEUW 1 HET ONTSTAAN Stichting De Levende Delta is eind jaren 90 van de vorige
Nadere informatieZoekopdrachten bij Het water komt. **
Module 1 De geschiedenis van de Delta. 1 Strijd tussen land en water 2 Overstromingen door de eeuwen heen 3 Oorzaken van overstromingen: de mens zelf 4 Waterbeheer. Blz. 4 Achter de duinen had je veengronden
Nadere informatieC OMES HET LICHTKLIMAAT EN DE SCHELDEBODEM IN BEWEGING
HET LICHTKLIMAAT EN DE SCHELDEBODEM IN BEWEGING Oorsprong van Estuarien Zwevend Materiaal Schelde Estuarium Westerschelde Beneden Zeeschelde Boven-Zeeschelde Noordzee Schelde Rivier terug naar de rivier
Nadere informatieLeven met de natuur van de Westerschelde, een ander natuur beleid
Leven met de natuur van de Westerschelde, een ander natuur beleid O P W E G N A A R E E N N A T U U R L I J K E S T A A T V A N O N T W I K K E L I N G V A N D E W E S T E R S C H E L D E N O O D Z A K
Nadere informatieWATERPROEF. Het geactualiseerde SIGMAPLAN en de Antwerpse Scheldekaaien. Naar een klimaatbestendig Antwerpen
WATERPROEF Naar een klimaatbestendig Antwerpen Het geactualiseerde SIGMAPLAN en de Antwerpse Scheldekaaien ir. Hans De Preter Waterwegen & Zeekanaal NV afdeling Zeeschelde Celhoofd Investeringen 1. De
Nadere informatieDe duinen hebben een belangrijke functie in ons land:
De duinen De duinen hebben een belangrijke functie in ons land: 1 Zeewering 2 Waterwingebied en waterberging 3 Recreatie 4 Natuurwetenschappelijk onderzoek en natuurstudie Laatst las ik: Als de zeespiegel
Nadere informatieAK HF SE 2 'Wonen in NL' hoofdstuk 1
Balgstuw Opblaasbare dam in de rivier. Bij Kampen bedoeld om te voorkomen dat water van het IJsselmeer de IJssel in wordt gestuwd door de wind. Als dit wel gebeurd kan dat leiden tot hoge waterstanden
Nadere informatieEen andere mogelijke betekenis is dat het zou gaan over een verheffing naast de Zenne
Heffen: Verklaring naam Heffen: Eerste maal vermelding in 1088 Heffena = Heffe en A Wil zeggen bezinksel en water Mogelijke betekenis: modderbeek of moerasgebied Een andere mogelijke betekenis is dat het
Nadere informatieLESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VWO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VWO - AARDRIJKSKUNDE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in
Nadere informatieLesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.
Nadere informatieWerkblad - Les 2 - Waterbouw en ecologie
BOUWEN MET DE NATUUR In Nederland proberen we de natuur te herstellen, maar de natuur kan zelf ook een handje helpen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de aanleg van de Marker Wadden, een eilandengroep in het
Nadere informatie2 rivieren: natuurlijke systeem
Samenvatting door een scholier 770 woorden 19 juni 2016 3,8 1 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand 2 rivieren: natuurlijke systeem Stroomstelsel: geheel van hoofdstroom en zijtakken Bovenloop
Nadere informatieBijlage 1.3 Bodemdaling in het Eems-Dollardgebied in relatie tot de morfologische ontwikkeling
Bijlage 1.3 Bodemdaling in het Eems-Dollardgebied in relatie tot de morfologische ontwikkeling........................................................................................ H. Mulder, RIKZ, juni
Nadere informatieNatuurherstel en ontwikkeling op de overgang van zoet naar zout
Verslag excursie Subgroep Realisatie, 24 september 2009. Natuurherstel en ontwikkeling op de overgang van zoet naar zout We waren deze keer met een relatief kleine groep. We werden begeleid door Jeroen
Nadere informatieLANDSCHAPSANALYSE. 3: Landschapsvormen Hoog-Nederland. Sabine Geerlings Academie van Bouwkunst - 27 aprii. 27 september 2013 Academie van Bouwkunst
LANDSCHAPSANALYSE 3: Landschapsvormen Hoog-Nederland 27 september 2013 Academie van Bouwkunst Sabine Geerlings Academie van Bouwkunst - 27 aprii Onderwerpen 1. Rivierenlandschap 2. Zandlandschap 3. Krijt-
Nadere informatieLes met werkblad - biologie
Les met werkblad - biologie Doel: Leerlingen hebben na de deze les een idee hoe het is om te wadlopen. Ze weten wat ze onderweg tegen kunnen komen. Materialen: - Werkblad 5: Wadlopen - Platte bak (minimaal
Nadere informatieLESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE OPDRACHTEN
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam
Nadere informatieMens, natuur & milieu
Mens, natuur & milieu Lesbrief Biologie. In dit thema ga je aan de gang met opdrachten die gaan over de ontwikkelingen in het havengebied en de gevolgen voor natuur en milieu. Deze opdracht is een lesbrief
Nadere informatieDe Zeeschelde. Het Scheldestroomgebied. De Schelde. Leerkracht. Lesblad 9 - De Zeeschelde tussen Dendermonde en Temse
Leerkracht De Zeeschelde: varen tussen Dendermonde en Temse 9 De Zeeschelde Het Scheldestroomgebied Het stroomgebied van de Schelde en haar bijrivieren beslaat een oppervlakte van 21 863 km² verspreid
Nadere informatieNOORDZEE SYMPOSIUM 2007
NOORDZEE SYMPOSIUM 2007 Holocene ingressie van de zee Willy Wintein geograaf Inhoud Holocene ingressie van de zee en de gevolgen voor de morfologie van het landschap in de oostelijke Vlaamse kustvlakte
Nadere informatieLESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam
Nadere informatieNederland Waterland Basisonderwijs
Nederland Waterland Basisonderwijs Introductie Nederland is een land vol met water. Water in rivieren en meren. De zee klotst tegen onze duinen. En de zachte bodem van Nederland zit ook vol met water.
Nadere informatiepaspoort westerschelde
paspoort westerschelde 2 Datum uitgifte: 23 januari 2013 De stuurgroep Zuidwestelijke Delta werkt toe naar besluiten over de Zuidwestelijke Delta waarin veiligheid, ecologie en economie zijn geborgd en
Nadere informatieMeten om te weten: 2,5 jaar Zandmotor
: 2,5 jaar Carola van Gelder-Maas Projectmanager WVL Rijkswaterstaat 31 maart 2014 Hoe zat het ook alweer? Eroderende kustlijn NL kust 12 Mm³ zandsuppleties per jaar Zeespiegelstijging Zwakke schakels
Nadere informatieBodems in een veranderend(natuur) landschap
Bodems in een veranderend(natuur) landschap door de ogenvan eengeograaf Erik Meijles Rijksuniversiteit Groningen Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen& Kenniscentrum Landschap e.w.meijles@rug.nl Foto: Koopman
Nadere informatieLesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VWO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.
Nadere informatie1. opvaart over Drempel van Hansweert 2. afvaart door het Zuidergat 3. stilliggen nabij het sproeiponton 4. afvaart langs Schaar van Waarde.
Vaartocht 1. opvaart over Drempel van Hansweert 2. afvaart door het Zuidergat 3. stilliggen nabij het sproeiponton 4. afvaart langs Schaar van Waarde Verruiming vaargeul Beneden-Zeeschelde en Westerschelde
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4: Rivieren en Kust
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 4: Rivieren en Kust Samenvatting door F. 1197 woorden 27 oktober 2013 5,2 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Aardrijkskunde hoofstuk 4 4.2 Iedere
Nadere informatieIJstijden. Blauw = tussenijstijd Rose = ijstijd
IJstijden Blauw = tussenijstijd Rose = ijstijd IJstijden Glaciaal tijdens het pleistoceen 2.500.000-100.000 jaar geleden 1. ijs duwt de bodem naast en voor zich om hoog en zo ontstonden stuwwalen. 2. ijs
Nadere informatieAnalyse grensoverschrijdende verzilting grondwater in het poldergebied van de provincies Oost-Vlaanderen, WestVlaanderen en Zeeland (fase 2)
ScaldWIN WP3 Analyse grensoverschrijdende verzilting grondwater in het poldergebied van de provincies Oost-Vlaanderen, WestVlaanderen en Zeeland (fase 2) Dieter Vandevelde Vlaamse Milieumaatschappij Afdeling
Nadere informatieGEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN GOUVERNEMENTS DE COMMUNAUTE ET DE REGION GEMEINSCHAFTS- UND REGIONALREGIERUNGEN
53907 GEMEENSCHAPS- EN GEWESTREGERINGEN GOUVERNEMENTS DE COMMUNAUTE ET DE REGION GEMEINSCHAFTS- UND REGIONALREGIERUNGEN VLAAMSE GEMEENSCHAP COMMUNAUTE FLAMANDE N. 2010 2874 VLAAMSE OVERHEID 16 JULI 2010.
Nadere informatieOpdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen
Leerlingen Naam: Het Kanaal Bossuit-Kortrijk: varen tussen Zwevegem en Bossuit Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde 1a. Waar bevindt zich de bron van de Schelde?
Nadere informatieMINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP DEPARTEMENT LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR ADMINISTRATIE WATERINFRASTRUCTUUR EN ZEEWEZEN ANTWERPSE ZEEHAVENDIENST
MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP DEPARTEMENT LEEFMILIEU EN INFRASTRUCTUUR ADMINISTRATIE WATERINFRASTRUCTUUR EN ZEEWEZEN DE AFVOER VAN DE SCHELDE IN Verslag nr. AZ.93/04 6578 1. INLEIDING Sedert 194
Nadere informatieLESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam
Nadere informatieSophiapolder. Een bijzonder natuureiland in het hart van de Drechtsteden. Foto Ruden Riemens
Sophiapolder Een bijzonder natuureiland in het hart van de Drechtsteden Foto Ruden Riemens Bijzondere natuur Onze grote rivieren hebben iets wat bijna nergens in Europa voorkomt: een zoet getijdengebied.
Nadere informatieHOOFDSTUK 4. Grondwater
HOOFDSTUK 4 Grondwater Met de Kaderrichtlijn Water willen de lidstaten bescherming bieden aan waardevolle ecosystemen, die afhankelijk zijn van oppervlaktewater of grondwater. Daarvoor is een goede toestand
Nadere informatie96-(224) 2.0 LOSSE GESTEENTEN
96-(224) 2.0 LOSSE GESTEENTEN Grondboor en Hamer, jrg. 43, no. 5/6, p. 225-227, 3 fig., november 1989 AFZETTINGEN VAN RIJN EN MAAS IN LIMBURG W.M. Felder* In de loop van het Mioceen, 10 tot 7 miljoenn
Nadere informatieDynamische kustecosystemen op de Waddeneilanden. Op reis naar de Boschplaat, symposium 30/31 mei 2017 Evert Jan Lammerts, Staatsbosbeheer
Dynamische kustecosystemen op de Waddeneilanden Op reis naar de Boschplaat, symposium 30/31 mei 2017 Evert Jan Lammerts, Staatsbosbeheer Sturende dynamische processen Stroming van zoet en zout oppervlakte-
Nadere informatieLESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - AARDRIJKSKUNDE ANTWOORDEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - AARDRIJKSKUNDE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in
Nadere informatieDe ophoging van de zeebodem in de baai van Knokke-Heist
De ophoging van de zeebodem in de baai van Knokke-Heist Beschrijving van het fenomeen overzicht van de uitgevoerde studies Foto: BMM - KBIN 10 november 2009 Ir. Job Janssens Overzicht Even voorstellen...
Nadere informatieMeetstrategie en methodiek macrofyten 1 METHODIEK
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Meetstrategie en methodiek macrofyten //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieEen wal van zand, klei of steen die mensen beschermt tegen hoog water. De plek waar het rivierwater in de zee uitkomt.
Meander Samenvatting groep 5 Thema 3 Waterland Samenvatting Langs de kust Nederland ligt voor de helft onder de zeespiegel. Heel vroeger woonden mensen dicht bij zee op terpen. Langs de kust beschermen
Nadere informatieBijlage A. Begrippenlijst
Bijlage A. Begrippenlijst Begrippenlijst dijkverbeteringsplan Aanleghoogte Kruinhoogte van de dijk onmiddellijk na het gereedkomen ervan. Beheer Berm Beroep Beschoeiing Binnendijks Binnentalud Boezem Boezempeil
Nadere informatieInvloed van menselijke ingrepen en klimaatsverandering op de evolutie van zoet-zoutwaterverdeling in het Vlaamse kustgebied
Invloed van menselijke ingrepen en klimaatsverandering op de evolutie van zoet-zoutwaterverdeling in het Vlaamse kustgebied Luc Lebbe Onderzoeksgroep Grondwatermodellering Vakgebied Geologie en Bodemkunde
Nadere informatieInleiding. Opdrachten
Het geactualiseerde Sigmaplan Dagen van de Scheldekaaien Inleiding ir. Wim Dauwe Afdelingshoofd afdeling Zeeschelde - Waterwegen en Zeekanaal NV Structuur Opdrachten Vlaamse Overheid Beleidsdomein Mobiliteit
Nadere informatieRING ZUID GRONINGEN HAALBAAR DANKZIJ COMBINATIE HEREPOORT
dia 1 RING ZUID GRONINGEN HAALBAAR DANKZIJ COMBINATIE HEREPOORT Helperzoomtunnel Jan Pieter Schuitemaker Helperzomtunnel dia 3 Geologie Noordoost Nederland GEOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN WAAR WE IN DE GEOTECHNIEK
Nadere informatie2 Mavo H3 Europa: van de bergen naar de zee. versie A. toets par 4, 5 en 6.
2 Mavo H3 Europa: van de bergen naar de zee. versie A. toets par 4, 5 en 6. 1a. Welke drie soorten rivieren bestaan er? b. Hoe komt een gemengde rivier aan zijn water? 2a. Het gebied dat afwatert op een
Nadere informatie11de Waterforum: Waterschaarste en droogte, de nieuwe realiteit
11de Waterforum: Waterschaarste en droogte, de nieuwe realiteit Analyse van de waterbeschikbaarheid in Vlaanderen, huidige toestand en uitdagingen naar de toekomst Fernando Pereira Waterbouwkundig Laboratorium
Nadere informatieDe Zeeschelde: varen tussen Antwerpen en Rupelmonde
De Zeeschelde: varen tussen Antwerpen en Rupelmonde De Zeeschelde Het Scheldestroomgebied Het stroomgebied van de Schelde en haar bijrivieren beslaat een oppervlakte van 21 863 km² verspreid over 5 gewesten:
Nadere informatieintroductie waterkwantiteit waterkwaliteit waterveiligheid virtuele tour Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor?
Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor? De waterschappen zorgen voor voldoende en schoon water, gezuiverd afvalwater en stevige dijken. De waterschappen zorgen voor voldoende en schoon water,
Nadere informatieParagraaf 2 hoe de rivier werkt
Samenvatting door een scholier 2078 woorden 17 juni 2012 6 5 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2 hoe de rivier werkt De grootste rivieren van Nederland, de Rijn en de Maas,
Nadere informatie2.4 Transport. Figuur 21 : Dichtheid van de drie types vee op het niveau van de clusters
IV. Beschrijving van de drijvende krachten en Analyse van druk en impact Figuur 21 : Dichtheid van de drie types vee op het niveau van de clusters 15 100 Aantal per ha BLO (runderen en varkens) 12 9 6
Nadere informatieKustlijn van de Noordzee
International Wadden Sea School www.iwss.org 150.000 jaar geleden - 150.000 jaar geleden was het hele Noordzeebekken bedekt met een dikke ijslaag: dit was de Saale ijstijd. - Alle zeewater was in gletsjers
Nadere informatieVoordelta Een bijzondere zee
Voordelta Een bijzondere zee Voordelta Een bijzondere zee Wist je dat de Voordelta, de zee voor de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden, een bijzonder natuurgebied is? Terwijl je geniet op het strand, gaan
Nadere informatieBijlage A. Begrippenlijst
Bijlage A. Begrippenlijst Begrippenlijst dijkverbeteringsplan Aanleghoogte Kruinhoogte van de dijk onmiddellijk na het gereedkomen ervan. Beheer Berm Beroep Beschoeiing Binnendijks Binnentalud Boezem Boezempeil
Nadere informatieDelta-Expo & Stormvloedkering Vragen en opdrachten niveau Basisschool bovenbouw
Delta-Expo & Stormvloedkering Vragen en opdrachten niveau Basisschool bovenbouw Geachte leerkrachten, Hierbij treft u een aantal vragen en opdrachten waarvan uw leerlingen in de tentoonstelling Delta-Expo,
Nadere informatie3 havo 4 water, 2 t/m 4
3 havo 4 water, 2 t/m 4 Mozambique: soms te veel India: vaak te weinig De blauwe planeet: alles stroomt Welke kringloop heeft de meeste betekenis voor de mens en waarom? De lange kringloop (B) omdat deze
Nadere informatieMorfologie kwelders en. platen Balgzand
Morfologie kwelders en platen Balgzand Autonome ontwikkeling Hoogwatervluchtplaatsen Werkdocument RIKZ/AB - 99.607x ir. B.B. van Marion December 1999 Samenvatting In het kader van het project GRADIËNTEN
Nadere informatieToenemende druk van de Zeespiegelstijging
Break-out Sessie Scheldemonding Toenemende druk van de Zeespiegelstijging Youri Meersschaut (VO-MOW) en Gert-Jan Liek (RWS) Kennis vroegere onderzoeksagenda s Toename getijslag belangrijk onderwerp in
Nadere informatie3. Hydrologie van Nederland
3. Hydrologie van Nederland 3.1. Geologie In Nederland liggen voornamelijk de geologische lagen van het Kwartair aan de oppervlakte. De oudere lagen uit het Tertiair liggen op grotere diepte; alleen in
Nadere informatieHet gebied Begrenzing
Cursus Reitdiep Het gebied Begrenzing -In het Oosten: de lijn Westerdijkshorn Wolddijk - Noorderhogebrug -In het Westen: de lijn Zuurdijk Lammerburen - Balmahuizen -In het Noorden: de lijn Onderwierum
Nadere informatieStroomgebiedbeheerplan voor de Maas
Stroomgebiedbeheerplan voor de Maas 2016-2021 Kaartenatlas bij het beheerplan voor het Vlaams deel van het internationaal stroomgebieddistrict Planonderdelen Stroomgebiedbeheerplannen 2016-2021 Beheerplannen
Nadere informatieEcosysteembeheer in het Schelde-estuarium
Ecosysteembeheer in het Schelde-estuarium Erika Van den Bergh Gunther Van Ryckegem Terreinbeheerdersdag 19 juni 2008 Wintam Wat is een estuarium? Overgang tussen rivier en zee: Getij-invloed: twee maal
Nadere informatieStatencommissie REW 1 februari KRW maatregelen rijkswateren
Statencommissie REW 1 februari 2008 Kaderrichtlijn Water in Scheldestroomgebied KRW maatregelen rijkswateren Loes de Jong RWS Zeeland Projectbureau KRW Schelde Rijkswateren Zeeland Inhoud presentatie:
Nadere informatieStroomgebied Koude Beek. visie en beheer 11/03/2013
Stroomgebied Koude Beek visie en beheer 11/03/2013 Inhoud Facelift Koude Beek 1998-2008 ad-hoc werkgroep Koude Beek (2008) Aanleiding Visie: functietoekenningen Koude Beek Beheerplan vallei van de Koude
Nadere informatieTOPICS DE TOEKOMST VAN DE HEDWIGE-PROSPERPOLDER RESULTATEN VAN EEN MODELSTUDIE
ONDERZOEK OVER DE SCHELDE VANDAAG EN MORGEN DE TOEKOMST VAN DE HEDWIGE-PROSPERPOLDER RESULTATEN VAN EEN MODELSTUDIE > In de Hedwige-Prosperpolder ontstaat in de komende jaren maar liefst 465 hectare nieuwe
Nadere informatieLesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta
Lesbrief Dijken Kijken naar dijken www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Kijken naar dijken Zonder de duinen en de dijken zou jij hier niet kunnen wonen: bijna de
Nadere informatieModule Het Rivierengebied
De watergame De watermanager is een serious game voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Spelenderwijs leren leerlingen hoe over twee waterbeheervraagstukken in Nederland. In de game nemen leerlingen
Nadere informatieKubatuurberekening voor het Schelde-estuarium KARAKTERISTIEKE GETIJDEN UIT HET DECENNIUM EN TOPO-BATHYMETRISCHE GEGEVENS UIT 2001
Kubatuurberekening voor het Schelde-estuarium KARAKTERISTIEKE GETIJDEN UIT HET DECENNIUM 1991-2 EN TOPO-BATHYMETRISCHE GEGEVENS UIT 21 _157 WL Rapporten Kubatuurberekening voor het Schelde-estuarium Karakteristieke
Nadere informatieDatastructuur. Titel: Vlaamse Hydrografische Atlas. Vectoriële bestanden van de Vlaamse Hydrografische Atlas. Documentversie 2.2.0
Datastructuur Titel: Vlaamse Hydrografische Atlas Vectoriële bestanden van de Vlaamse Hydrografische Atlas Documentversie 2.2.0 Inhoud Titel: Vlaamse Hydrografische Atlas 1 1 Inleiding 4 2 Datamodel 4
Nadere informatie