Leven met de natuur van de Westerschelde, een ander natuur beleid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Leven met de natuur van de Westerschelde, een ander natuur beleid"

Transcriptie

1 Leven met de natuur van de Westerschelde, een ander natuur beleid O P W E G N A A R E E N N A T U U R L I J K E S T A A T V A N O N T W I K K E L I N G V A N D E W E S T E R S C H E L D E N O O D Z A K E L I J K E V I S I E O P D E T O E K O M S T I R. W. B. P. M. L A S E S

2 Natuurlijk denken: fysisch gedrag bepalend. Huidig beleid doet niets aan natuurherstel W.S. Start aan het einde van de keten met habitat en oppervlakte denken. De Westerschelde blijft steeds verder achter uit gaan. Verschuiving van ondieper naar dieper. W.S. in onbalans door (huidig) menselijk ingrijpen. Het huidige beleid stimuleert dat in zekere mate. Eerst het gedrag van de Westerschelde analyseren. Maatregelen voor een betere balans. Het fysische gedrag centraal stellen en houden. De biologie volgt en niet omgekeerd; bepaal niet zelf.

3 Inhoud voordracht Introductie Schelde estuarium. Factoren, die zorgen voor onbalans. Huidig beleid en onbalans. Werkende maatregelen. Invloed ontpolderingsplannen. Vaststellingen.

4 1. Het Schelde estuarium

5 Schelde estuarium, constateringen. De Zeeschelde is het eigenlijke estuariumgebied, maar is verre van natuurlijk. De Westerschelde is een zeearm en geen rivier. Platen zijn restanten van oud, doorgaans bewoond, land. Het Zwin heeft geen relatie met de Westerschelde.

6 Inundatie Zeeuws-Vlaanderen ca.1599

7 Inundatie Land van Saaftinghe 1650

8 Morfologische eenheden Westerschelde

9 1980

10 1982

11 1984

12 1986

13 1988

14 1990

15 1991

16 1992

17 1994

18 1996

19 1998

20 2000

21 2002

22 2004

23 2006

24 2008

25 2010

26 Westerschelde, Zand- en Slibbalans

27 Dijkontwikkeling gedurende de eeuwen

28 Conclusies Westerschelde Meergeulen stelsel houdt zich zelf in stand door de asymmetrie van het getij. De Noordzee doet aan natuurherstel Westerschelde. De Westerschelde is te ruim en wordt steeds ruimer. De Westerschelde blijft achter uit gaan. De ontpolderingsprojecten stimuleren dat. Niets doen brengt een stormvloedkering in de monding sneller dichterbij.

29 3. Natuurherstel Westerschelde: huidig beleid Uitgangsstellingen: Het Schelde estuarium is een van de weinige natuurlijke estuaria in Europa. Het meergeulen stelsel verdwijnt; de Westerschelde verwordt tot een kanaal met steile wanden. De Westerschelde is te krap. Grote urgentie herstel. Oorzaken: Inpolderingen en verdiepingen. Oplossing: Projectontwikkeling in polders naast de Westerschelde.

30 4. Maatregelen voor een stand still situatie Redresseren ingrepen cq. effecten met behoud van de huidige afgesproken vaargeul. Stoppen met zandwinning. Effectief terugstorten van het jaarlijkse verlies van zand en slib aan de Zeeschelde.

31 Aanvullend herstel ondiepere gebieden Bijdrage natuur in lijn met de dynamica van de Westerschelde. Het aanbrengen van zandbuffers (zandmotors) op de platen van de verschillende cellen. (Deels) uitvoeren waterschapsplan: Schorvorming vooroevers Vloeken in de kerk: verplaatsen afhandeling diepst stekende schepen naar de kust.

32 Natuurcompensatie (waterschap)

33 Schorvorming oevers

34 5. Huidig beleid: hoofddoel ontpolderingsprojecten Bijdragen aan het noodzakelijke natuurherstel. Voorwaarde is meer ruimte aan de rivier. Die te maken extra ruimte biedt mogelijkheden Voor het ontstaan van getijdestromen. Bevordert het meergeulig stelsel. Er worden nieuwe habitats geschapen die van betekenis zijn.

35 Plangebied Perkpolder

36 Plan Perkpolder

37 Saaftinghe, Hedwigepolder

38 Hedwigepolder

39 Rijksinpassingsplan Hedwigepolder

40 Samenvatting kritiek De ontwerpen gaan tegen de natuur in. Vernieling van door de natuur gevormde gronden. Hoe meer afgraven, hoe minder duurzaam. Van boven de zeespiegel gelegen gronden wordt zee gemaakt. Bewuste verzilting. De bedachte cultuurnatuur draagt niet bij aan natuurherstel van de Westerschelde. Het is puur cosmetisch. Het zijn op zich staande parkprojecten.

41 6. Vaststellingen Alleen maatregelen in de Westerschelde helpen voor een betere balans en natuurlijke ontwikkeling. Habitatdenken gaat uit van uiterlijke verschijnselen; leidt niet tot oplossingen. Geeft snel politiek effect voor de korte termijn. Na balans maatregelen: langzaam natuurherstel. (laat) leven met de natuur van de westerschelde. Politiek geduld nodig; ander N.O.P.S.E. nodig. Verdiepen en ontpolderen is zelf ondermijnend gedrag: de veiligheid is in het geding.

42

43

44 Voormalige loop van de Schelde

45 Hulsterambacht & Land van Saaftinghe 1575

46 Hoe dan wel, zonder aantasting bodem Laat infrastructuur Hedwigepolder intact (G.G.G.) Getijdeduiker plaatsen Laat de natuur zelf haar werk doen Duurzamer Maak bres in dijk en laat de natuur het zelf doen: duurzamer Probeer de eindfase van opslibbing te benaderen: Ophogen Hedwigepolder (zie Land van Saaftinghe) Maximale cyclische successie; meest duurzaam Deze voldoen aan FAO-afspraak: geen onomkeerbare bestemming landbouwgrond

De hertogin Hedwigepolder, toneel van machtstrijd.

De hertogin Hedwigepolder, toneel van machtstrijd. De hertogin Hedwigepolder, toneel van machtstrijd. Pion in en dekmantel van de eigenlijke Westerschelde problematiek Ir. W.B.P.M. Lases c.i. Haven van Antwerpen ~ natuurorganisties Als de haven van Antwerpen

Nadere informatie

HAVENECONOMIE EN ECOLOGIE:

HAVENECONOMIE EN ECOLOGIE: HAVENECONOMIE EN ECOLOGIE: (ON)VERZOENBAAR? Is een verdere scheldeverdieping mogelijk, gewenst, noodzakelijk? Jean Jacques Peters Raadgevend Ingenieur Leader Port of Antwerp International Expert Team Jean

Nadere informatie

De Schelde, een globale schets: Geomorfologie van de Schelde

De Schelde, een globale schets: Geomorfologie van de Schelde De Schelde, een globale schets: Geomorfologie van de Schelde Jean Jacques Peters Raadgevend ingenieur - rivierenspecialist V.U. Brussel - Vakgroep Waterbouwkunde en Hydrologie Geomorfologie van de Schelde

Nadere informatie

Sediment en morfologisch beheer van estuaria

Sediment en morfologisch beheer van estuaria Sediment en morfologisch beheer van estuaria Jean Jacques Peters Raadgevend ingenieur - rivierenspecialist V.U. Brussel - Vakgroep Waterbouwkunde en Hydrologie Sediment en morfologisch beheer van estuaria

Nadere informatie

Natuurherstel Westerschelde, waan en mogelijkheden

Natuurherstel Westerschelde, waan en mogelijkheden Natuurherstel Westerschelde, waan en mogelijkheden Nog steeds worden we geconfronteerd met een onjuiste voorstelling van zaken over natuurherstel van de Westerschelde, ook door de overheid. Deze gaat eenzijdig

Nadere informatie

1. opvaart over Drempel van Hansweert 2. afvaart door het Zuidergat 3. stilliggen nabij het sproeiponton 4. afvaart langs Schaar van Waarde.

1. opvaart over Drempel van Hansweert 2. afvaart door het Zuidergat 3. stilliggen nabij het sproeiponton 4. afvaart langs Schaar van Waarde. Vaartocht 1. opvaart over Drempel van Hansweert 2. afvaart door het Zuidergat 3. stilliggen nabij het sproeiponton 4. afvaart langs Schaar van Waarde Verruiming vaargeul Beneden-Zeeschelde en Westerschelde

Nadere informatie

Alma van Wallenburg Arendo Schipper / /

Alma van Wallenburg Arendo Schipper / / Griffier van de Staten Geleidebrief informatief Provincie Zeeland Naam voorstel 14011562 Brief met bijlagen van de heer Lases d.d. 22 juli 2014 over 'Westerschelde, beeldvorming en werkelijkheid Betreft

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF december 2016 FIJNE KERSTDAGEN EN EEN GOED 2017

NIEUWSBRIEF december 2016 FIJNE KERSTDAGEN EN EEN GOED 2017 Secretariaat: Anna Paulownaplein 1 4461 RC Goes Tel.: 0113-211238 E-mail : info@delevendedelta.nl Internet: www.delevendedelta.nl KvK Zeeland: 2204589 Rabobank Oosterschelde: NL84 RABO 0346 0153 91 NIEUWSBRIEF

Nadere informatie

Natura 2000-gebied Westerschelde & Saeftinghe

Natura 2000-gebied Westerschelde & Saeftinghe Natura 2000-gebied Westerschelde & Saeftinghe De Staatssecretaris van Economische Zaken Gelet op artikel 3, eerste lid, van Richtlijn 92/43/EEG van de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van

Nadere informatie

Toenemende druk van de Zeespiegelstijging

Toenemende druk van de Zeespiegelstijging Break-out Sessie Scheldemonding Toenemende druk van de Zeespiegelstijging Youri Meersschaut (VO-MOW) en Gert-Jan Liek (RWS) Kennis vroegere onderzoeksagenda s Toename getijslag belangrijk onderwerp in

Nadere informatie

VNSC Onderzoeksprogramma 2014-2017

VNSC Onderzoeksprogramma 2014-2017 VNSC Onderzoeksprogramma 2014-2017 Joost Backx Werkgroep O&M Marcel Taal Uitdagingen Onderzoeksagenda Slib Getij Natuur & Samenwerken Inhoud Structuur VNSC (Werkgroepen O&M en Evaluatie Beleid en Beheer)

Nadere informatie

Zandhonger. Kerend Tij Innovatie Competitie Hydrodynamische innovatie van de stormvloedkering Oosterschelde. 19 september 2002

Zandhonger. Kerend Tij Innovatie Competitie Hydrodynamische innovatie van de stormvloedkering Oosterschelde. 19 september 2002 Zandhonger Kerend Tij Innovatie Competitie Hydrodynamische innovatie van de stormvloedkering Oosterschelde 19 september 2002 Zandhonger, Gaat de Oosterschelde kopje onder? De Deltawerken veranderden de

Nadere informatie

Deltacongres 2016, zorgen over het fundament van het waterbeleid.

Deltacongres 2016, zorgen over het fundament van het waterbeleid. Deltacongres 2016, zorgen over het fundament van het waterbeleid. Aan de Deltacommissaris de heer W. Kuijken en t.a.v. mevr. A. Nijhof. Geachte heer Kuijken, Het congres stond in het teken van een goede

Nadere informatie

a) Getijdenwerking en overstromingen op de Schelde

a) Getijdenwerking en overstromingen op de Schelde EXCURSIEPUNT DE SCHELDEVALLEI Hoogte = Ter hoogte van het voormalige jachtpaviljoen, De Notelaar, gelegen aan de Schelde te Hingene (fig. 1 en 2), treffen we een vrij groot slikke- en schorregebied aan,

Nadere informatie

VAN BELANG STICHTING DE LEVENDE DELTA VOOR ELKE ZEEUW. STICHTING DE LEVENDE DELTA VAN BELANG VOOR ELKE ZEEUW 1

VAN BELANG STICHTING DE LEVENDE DELTA VOOR ELKE ZEEUW.  STICHTING DE LEVENDE DELTA VAN BELANG VOOR ELKE ZEEUW 1 STICHTING DE LEVENDE DELTA VAN BELANG VOOR ELKE ZEEUW www.delevendedelta.nl STICHTING DE LEVENDE DELTA VAN BELANG VOOR ELKE ZEEUW 1 HET ONTSTAAN Stichting De Levende Delta is eind jaren 90 van de vorige

Nadere informatie

Dynamische Delta. Bewoonbaar, leefbaar en veilig door natuurlijke processen.

Dynamische Delta. Bewoonbaar, leefbaar en veilig door natuurlijke processen. Dynamische Delta Bewoonbaar, leefbaar en veilig door natuurlijke processen. 1 Colofon Dynamische Delta - bewoonbaar, leefbaar en veilig door natuurlijke processen. Prijsvraag Nederland Deltaland Auteur:

Nadere informatie

Recent onderzoek LTV O&M Evolutie van het estuarium; historisch en toekomstig. Overzicht, VNSC-symposium 21 november Marcel Taal (Deltares)

Recent onderzoek LTV O&M Evolutie van het estuarium; historisch en toekomstig. Overzicht, VNSC-symposium 21 november Marcel Taal (Deltares) Recent onderzoek LTV O&M Evolutie van het estuarium; historisch en toekomstig Overzicht, VNSC-symposium 21 november Marcel Taal (Deltares) Hoofdboodschappen: - Nieuwe kennis, maar ook 10 jaar LTV-kennisontwikkeling

Nadere informatie

Kustlijn van de Noordzee

Kustlijn van de Noordzee International Wadden Sea School www.iwss.org 150.000 jaar geleden - 150.000 jaar geleden was het hele Noordzeebekken bedekt met een dikke ijslaag: dit was de Saale ijstijd. - Alle zeewater was in gletsjers

Nadere informatie

gebiedsontwikkeling perkpolder hulst

gebiedsontwikkeling perkpolder hulst gebiedsontwikkeling perkpolder hulst De ontwikkeling van een aantrekkelijk woon-, werk- en recreatielandschap Gebiedsontwikkeling Perkpolder De ontwikkeling van een aantrekkelijk woon-, werk- en recreatielandschap

Nadere informatie

Ontpolderen langs de Westerschelde

Ontpolderen langs de Westerschelde Ontpolderen langs de Westerschelde Invloed van lokale en regionale actoren en legitimiteitsproblemen in het beleidsproces (2005-2009) Judith Floor Inhoud Onderzoeksvragen Context Begrippen Beleidsronden

Nadere informatie

Saint-Quentin (Frankrijk) Frankrijk. België. Nederland. in de Noordzee (Nederland) Vlaams Gewest. Waals Gewest

Saint-Quentin (Frankrijk) Frankrijk. België. Nederland. in de Noordzee (Nederland) Vlaams Gewest. Waals Gewest Leerlingen Naam: De Boven-Schelde: varen tussen Oudenaarde en Merelbeke Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde 1a. Waar bevindt zich de bron van de Schelde?

Nadere informatie

Saint-Quentin (Frankrijk) Frankrijk. België. Nederland. in de Noordzee (Nederland) Vlaams Gewest. Waals Gewest

Saint-Quentin (Frankrijk) Frankrijk. België. Nederland. in de Noordzee (Nederland) Vlaams Gewest. Waals Gewest Leerlingen Naam: De Boven-Schelde: varen tussen Bossuit en Oudenaarde Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde 1a. Waar bevindt zich de bron van de Schelde? Saint-Quentin

Nadere informatie

Een wal van zand, klei of steen die mensen beschermt tegen hoog water. De plek waar het rivierwater in de zee uitkomt.

Een wal van zand, klei of steen die mensen beschermt tegen hoog water. De plek waar het rivierwater in de zee uitkomt. Meander Samenvatting groep 5 Thema 3 Waterland Samenvatting Langs de kust Nederland ligt voor de helft onder de zeespiegel. Heel vroeger woonden mensen dicht bij zee op terpen. Langs de kust beschermen

Nadere informatie

Project Doorsnede in de tijd Ontwikkelingen Noordzee

Project Doorsnede in de tijd Ontwikkelingen Noordzee Project Doorsnede in de tijd Ontwikkelingen Noordzee Mogelijke onderwerpen: 1. Windturbineparken 2. Plastic soep 3. Beleidslijnen RWS Onderwerp Beleid olieen gasboringen Waddenzee 4. RWS: Welke beroepen?

Nadere informatie

De Stichting Red onze Polders stelt hierbij beroep in tegen bovenvermeld inpassings en exploitatie plan.

De Stichting Red onze Polders stelt hierbij beroep in tegen bovenvermeld inpassings en exploitatie plan. Stichting Red onze Polders Secretariaat Eendragtweg 12 4543 PL Zaamslag Tel 0115 431718 / 06 54362376 Mail eendragt@ziezo.biz Raad van State Afdeling Bestuurs Rechtspraak Postbus 2001 2500 EA s Gravenhage

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 's-gravenhage. Geachte Voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 's-gravenhage. Geachte Voorzitter, Directie Regionale Zaken De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum 27 november 2008 2008Z07205/ DRZZ. 2009/699

Nadere informatie

Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen

Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Leerlingen Naam: De Boven-Schelde: varen tussen Oudenaarde en Merelbeke Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde 1a. Waar bevindt zich de bron van de Schelde?

Nadere informatie

Gewijzigd voorstel. Initiatief voorstel van de leden Wiersma en Luijt-Verheij inzake natuurontwikkeling c.a. Westerschelde. (SGR-37 gewijzigd)

Gewijzigd voorstel. Initiatief voorstel van de leden Wiersma en Luijt-Verheij inzake natuurontwikkeling c.a. Westerschelde. (SGR-37 gewijzigd) Gewijzigd voorstel Initiatief voorstel van de leden Wiersma en Luijt-Verheij inzake natuurontwikkeling c.a. Westerschelde. (SGR-37 gewijzigd) Aanleiding De Staten van Zeeland namen op 13 november 1998

Nadere informatie

EUROPESE COMMISSIE. Brussel, SG-Greffe(2012)D/

EUROPESE COMMISSIE. Brussel, SG-Greffe(2012)D/ EUROPESE COMMISSIE SECRETARIAAT-GENERAAL Brussel, SG-Greffe(2012)D/ PERMANENTE VERTEGENWOORDIGING VAN NEDERLAND BIJ DE EUROPESE UNIE Kortenberglaan 4-10 1040 BRUSSEL Betreft: Ingebrekestelling Inbreuk

Nadere informatie

Morfologische veranderingen van de Westelijke Waddenzee. Een systeem onder invloed van menselijk ingrijpen.

Morfologische veranderingen van de Westelijke Waddenzee. Een systeem onder invloed van menselijk ingrijpen. Morfologische veranderingen van de Westelijke Waddenzee. Een systeem onder invloed van menselijk ingrijpen. Edwin Elias Ad van der Spek Zheng Bing Wang John de Ronde Albert Oost Ankie Bruens Kees den Heier

Nadere informatie

Patrick Meire in de Hedwige polder

Patrick Meire in de Hedwige polder Op pad met... Patrick Meire in de Hedwige polder CV Prof. Dr. P. Meire 1976 1980 studie Biologie aan de Universiteit Gent; 1980 1989 medewerker Laboratorium voor Oecologie der Dieren, Zoögeografie en Natuurbehoud

Nadere informatie

RSG DE BORGEN. Anders varen. Informatie voor de leerlingen. Inhoud. 1 De opdracht 2 Uitwerking opdracht 3 Het beroep 4 Organisatie 5 Beoordeling

RSG DE BORGEN. Anders varen. Informatie voor de leerlingen. Inhoud. 1 De opdracht 2 Uitwerking opdracht 3 Het beroep 4 Organisatie 5 Beoordeling RSG DE BORGEN Anders varen Informatie voor de leerlingen Inhoud 1 De opdracht 2 Uitwerking opdracht 3 Het beroep 4 Organisatie 5 Beoordeling [1] RSG de BORGEN Anders varen [Technasium] mei 2017 1 DE OPDRACHT

Nadere informatie

Maatregelverkenning. Economie en Ecologie in balans. Petra Dankers 08 november 2013

Maatregelverkenning. Economie en Ecologie in balans. Petra Dankers 08 november 2013 Maatregelverkenning Economie en Ecologie in balans Petra Dankers 08 november 2013 Kader Eerste bijeenkomst Programma Rijke Waddenzee in juni veel maatregelen geidentificeerd Royal HaskoningDHV heeft in

Nadere informatie

paspoort westerschelde

paspoort westerschelde paspoort westerschelde 2 Datum uitgifte: 23 januari 2013 De stuurgroep Zuidwestelijke Delta werkt toe naar besluiten over de Zuidwestelijke Delta waarin veiligheid, ecologie en economie zijn geborgd en

Nadere informatie

DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT,

DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT, Bureau Bestuursraad De Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Postbus 20017 2500 EA 's-gravenhage uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum BBR. 2009/180 17 april 2009 onderwerp doorkiesnummer

Nadere informatie

Ontstaan en ontwikkeling van platen en geulen in de Westerschelde

Ontstaan en ontwikkeling van platen en geulen in de Westerschelde Ontstaan en ontwikkeling van platen en geulen in de Westerschelde Prof. Ir. Jean J. Peters Raadgevend ingenieur Expert-team Haven Antwerpen De vragen: Hoe ontstonden de platen en geulen in de Westerschelde?

Nadere informatie

Illllllllllllillilllllllllillllll. kenmerk

Illllllllllllillilllllllllillllll. kenmerk Gedeputeerde Staten Provinciale Staten van Zeeland t.a.v. de statengriffier Illllllllllllillilllllllllillllll 17023398 AM8T. -I -p b 3 J'i^ -e ; y. 2017 Provincie Zeeland onderwerp Herijking Natuurpakket

Nadere informatie

Analyse grensoverschrijdende verzilting grondwater in het poldergebied van de provincies Oost-Vlaanderen, WestVlaanderen en Zeeland (fase 2)

Analyse grensoverschrijdende verzilting grondwater in het poldergebied van de provincies Oost-Vlaanderen, WestVlaanderen en Zeeland (fase 2) ScaldWIN WP3 Analyse grensoverschrijdende verzilting grondwater in het poldergebied van de provincies Oost-Vlaanderen, WestVlaanderen en Zeeland (fase 2) Dieter Vandevelde Vlaamse Milieumaatschappij Afdeling

Nadere informatie

Wet-íf-Huisken vd M.L.J. (Maina)

Wet-íf-Huisken vd M.L.J. (Maina) Wet-íf-Huisken vd M.L.J. (Maina) Onderwerp: FW: Ingezonden brief voor de vergadering van de Provinciale Staten Bijlagen: Persbericht-'Hernemen'-natuurbeschermingsbeleid.doc; Brief-TK-hernemenwesterscheldedossier-1

Nadere informatie

Deltaprogramma Bijlage A. Samenhang in het watersysteem

Deltaprogramma Bijlage A. Samenhang in het watersysteem Deltaprogramma 2013 Bijlage A Samenhang in het watersysteem 2 Deltaprogramma 2013 Bijlage A Bijlage A Samenhang in het watersysteem Het hoofdwatersysteem van Eijsden en Lobith tot aan zee Het rivierwater

Nadere informatie

Validatieonderzoek buitendijks natuurherstel Westerschelde

Validatieonderzoek buitendijks natuurherstel Westerschelde Validatieonderzoek buitendijks natuurherstel Westerschelde Onderzoek naar de effectiviteit, de effecten en de uitvoerbaarheid van buitendijkse schoraanleg, eventueel aangevuld met bodemverlaging van het

Nadere informatie

Het probleem is: 160 miljard. September2009 (niet ingewerkt in het Technisch rapport 2003) September2009

Het probleem is: 160 miljard. September2009 (niet ingewerkt in het Technisch rapport 2003) September2009 Het probleem is: De zeespiegel stijgt! De rivieren stijgen mee! De bodem daalt! Grondwaterdruk stijgt! Nederland verzilt! Door Deltacommissie geschatte kosten, deze eeuw 120-160 160 miljard 1 September2009

Nadere informatie

De Noordzee HET ONTSTAAN

De Noordzee HET ONTSTAAN De Noordzee De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De Noordzee is een ondiepe (30-200 m) randzee van de Atlantische oceaan met

Nadere informatie

WATERPROEF. Het geactualiseerde SIGMAPLAN en de Antwerpse Scheldekaaien. Naar een klimaatbestendig Antwerpen

WATERPROEF. Het geactualiseerde SIGMAPLAN en de Antwerpse Scheldekaaien. Naar een klimaatbestendig Antwerpen WATERPROEF Naar een klimaatbestendig Antwerpen Het geactualiseerde SIGMAPLAN en de Antwerpse Scheldekaaien ir. Hans De Preter Waterwegen & Zeekanaal NV afdeling Zeeschelde Celhoofd Investeringen 1. De

Nadere informatie

Bij deze wil ik een zienswijze indienen tegen ontwerp rijksinpassingsplan, ontwerp uitvoeringsbesluiten en het MER voor het Hedwigeproject.

Bij deze wil ik een zienswijze indienen tegen ontwerp rijksinpassingsplan, ontwerp uitvoeringsbesluiten en het MER voor het Hedwigeproject. PER AANGETEKENDE POST Provincie Zeeland Postbus 6001 4330 LA Middelburg.. (plaats), 20 augustus 2013 Inzake: zienswijze Hertogin Hedwigepolder Geachte dames, heren, Bij deze wil ik een zienswijze indienen

Nadere informatie

Verslag Interactieve werksessie Smartsediment Slimme toepassingen van baggerspecie

Verslag Interactieve werksessie Smartsediment Slimme toepassingen van baggerspecie Verslag Interactieve werksessie Smartsediment Slimme toepassingen van baggerspecie Werkconferentie Bouwen aan een veerkrachtige Scheldedelta 2 juni 2017, Hotel Westduin, Vlissingen Introductie Zoals alle

Nadere informatie

IS ER NOG RUIMTE VOOR ZILTE NATUUR? Patrick Meire Onderzoeksgroep Ecosysteembeheer Universiteit Antwerpen

IS ER NOG RUIMTE VOOR ZILTE NATUUR? Patrick Meire Onderzoeksgroep Ecosysteembeheer Universiteit Antwerpen 1 IS ER NOG RUIMTE VOOR ZILTE NATUUR? Patrick Meire Onderzoeksgroep Ecosysteembeheer Universiteit Antwerpen 2 1) Is er nog zilte natuur? Ontwikkeling van de zilte natuur langsheen onze kust is in eerste

Nadere informatie

Zeeland wordt wakker! Luctor et Emergo wwww.adviesgroepbormenhuijgens.nl

Zeeland wordt wakker! Luctor et Emergo wwww.adviesgroepbormenhuijgens.nl Zeeland wordt wakker! Luctor et Emergo wwww.adviesgroepbormenhuijgens.nl De Deltawerken zijn nog altijd niet compleet. Hoe veilig de Zuidwestelijke Delta met het Deltaplan ook moest worden, de Nieuwe Waterweg

Nadere informatie

Betreft vergadering Provinciale Staten 5 februari 2016. Commissiegriffier Alma van Wallenburg 0118 631265 ac.v.wallenburg@zeeland.

Betreft vergadering Provinciale Staten 5 februari 2016. Commissiegriffier Alma van Wallenburg 0118 631265 ac.v.wallenburg@zeeland. Griffier van de Staten Provincie Geleidebrief informatief Naam voorstel 16000779 E-mail van de heer Lases van 12 januari 2016 aan PS over bijstelling van rijksinpassingsplan Hedwigepolder Betreft vergadering

Nadere informatie

Overstromingen en wateroverlast

Overstromingen en wateroverlast Atlasparagraaf Overstromingen en wateroverlast 1/6 In deze atlasparagraaf herhaal je de stof van Overstromingen en wateroverlast. Je gaat extra oefenen met het waarderen van verschijnselen (vraag 4 en

Nadere informatie

Natuurherstel in de Westerschelde:

Natuurherstel in de Westerschelde: Natuurherstel in de Westerschelde: De mogelijkheden nader verkend Samenvatting Natuurherstel in de Westerschelde: De mogelijkheden nader verkend Samenvatting Dit is de (losse) samenvatting behorende bij

Nadere informatie

KNAG-excursie Aardkundige monumenten in Noord-Holland

KNAG-excursie Aardkundige monumenten in Noord-Holland KNAG-excursie Aardkundige monumenten in Noord-Holland 15 september 2012 i.s.m. Provincie Noord-Holland o.l.v. Pim Beukenkamp (KNAG) Rob Adriaens (KNAG) Eric Khodabux (Provincie Noord-Holland) Deon Slagter

Nadere informatie

Saint-Quentin (Frankrijk) Frankrijk. België. Nederland. in de Noordzee (Nederland) Vlaams Gewest. Waals Gewest

Saint-Quentin (Frankrijk) Frankrijk. België. Nederland. in de Noordzee (Nederland) Vlaams Gewest. Waals Gewest Leerlingen Naam: Het Kanaal Bossuit-Kortrijk: varen tussen Zwevegem en Bossuit Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde 1a. Waar bevindt zich de bron van de Schelde?

Nadere informatie

Uitspraak /1/R6

Uitspraak /1/R6 pagina 1 van 31 Uitspraak 201402491/1/R6 Datum van uitspraak: woensdag 12 november 2014 Tegen: Proceduresoort: Rechtsgebied: de staatssecretaris van Economische Zaken Eerste aanleg - meervoudig Ruimtelijke-ordeningskamer

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 en 2

Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 1 en 2 Samenvatting door een scholier 1416 woorden 27 oktober 2004 5,3 30 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra Hoofdstuk 1 Het ontstaan van diversiteit

Nadere informatie

Kenmerk ZKS Doorkiesnummer +31 (0) (0)

Kenmerk ZKS Doorkiesnummer +31 (0) (0) Memo Aan Jasper Fiselier (DHV) Datum Van Pieter Koen Tonnon Jan Mulder Kenmerk Doorkiesnummer +31 (0)88 33 58 464 +31 (0)88 33 58 446 Aantal pagina's 9 E-mail pieterkoen.tonnon @deltares.nl jan.mulder@deltares.nl

Nadere informatie

Hoofdstuk 13 De Vlakte van de Raan: naar een integrale benadering van klimaatadaptatie en duurzame ontwikkeling

Hoofdstuk 13 De Vlakte van de Raan: naar een integrale benadering van klimaatadaptatie en duurzame ontwikkeling Hoofdstuk 13 De Vlakte van de Raan: naar een integrale benadering van klimaatadaptatie en duurzame ontwikkeling David Verhoestraete, Jeroen De Waegemaeker, Sally Lierman, Pieter Foré, Björn Verhofstede

Nadere informatie

Zeeschelde - Scheldemeander Gent-Wetteren

Zeeschelde - Scheldemeander Gent-Wetteren Zeeschelde - Scheldemeander Gent-Wetteren Jenny Walrygesprek - Overleg Buren van de Abdij 11 september 2015 Wim Dauwe, Michaël De Beukelaer-Dossche Overleg Buren van de Abdij Inhoud presentatie Historiek

Nadere informatie

inhoud voorwoord dankwoord SitueriNg De natuur als bron van economische rijkdom

inhoud voorwoord dankwoord SitueriNg De natuur als bron van economische rijkdom VOORWOORD... 13 DANKWOORD... 15 Situering De natuur als bron van economische rijkdom... 17 - Drie productiefactoren: arbeid, kapitaal en... natuur... 17 - Ecosysteemdiensten... 17 - Het nut van rivieren...

Nadere informatie

Hoe is verbetering van het systeem mogelijk?

Hoe is verbetering van het systeem mogelijk? Hoe is verbetering van het systeem mogelijk? Z.B. Wang, J.C. Winterwerp, D.S. van Maren, A.P. Oost Deltares & Technische Universiteit Delft 18 Juni 2013 Inhoud Het probleem Sediment huishouding Voortplanting

Nadere informatie

Verruiming Julianakanaal

Verruiming Julianakanaal Verruiming Julianakanaal Toelichting voor de bewoners van de gemeente Stein De Vries & van de Wiel Kust- & Oeverwerken Fred Doodeman (omgevingsmanager) 30 oktober 2013 Inhoud Voorstellen De Vries & van

Nadere informatie

Vital soil lezing. Rode draad: Professionele verwondering over het bodem-water ecosysteem. Beijng, november 2004

Vital soil lezing. Rode draad: Professionele verwondering over het bodem-water ecosysteem. Beijng, november 2004 Joke van Wensem ODE Vital soil lezing Rode draad: Professionele verwondering over het bodem-water ecosysteem Beijng, november 2004 W.H.O. Ernst (2004). Uit: Vital Soil, Function, Value and Properties.

Nadere informatie

Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen

Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Leerlingen Naam: Het Kanaal Bossuit-Kortrijk: varen tussen Zwevegem en Bossuit Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde 1a. Waar bevindt zich de bron van de Schelde?

Nadere informatie

ALTERNATIEF VOOR ONTPOLDERING CONCLUSIES RAPPORT NIJPELS WETENSCHAPPELIJK WEERLEGD EN AFGEWEZEN

ALTERNATIEF VOOR ONTPOLDERING CONCLUSIES RAPPORT NIJPELS WETENSCHAPPELIJK WEERLEGD EN AFGEWEZEN ALTERNATIEF VOOR ONTPOLDERING CONCLUSIES RAPPORT NIJPELS WETENSCHAPPELIJK WEERLEGD EN AFGEWEZEN 18 NOVEMBER 2008 citaat Ida Gerhardt: Vernuftige pijlers, ontrouw en verraad dragen de brug. Gij die behaaglijk

Nadere informatie

Zoekopdrachten bij Het water komt. **

Zoekopdrachten bij Het water komt. ** Module 1 De geschiedenis van de Delta. 1 Strijd tussen land en water 2 Overstromingen door de eeuwen heen 3 Oorzaken van overstromingen: de mens zelf 4 Waterbeheer. Blz. 4 Achter de duinen had je veengronden

Nadere informatie

Projectbeschrijving Realisering estuariene natuur in de Hertogin Hedwigepolder

Projectbeschrijving Realisering estuariene natuur in de Hertogin Hedwigepolder Projectbeschrijving Realisering estuariene natuur in de Hertogin Hedwigepolder 1 Inleiding Aanleiding Het Schelde-estuarium is het enige estuarium in Zuidwest Nederland dat nog redelijk intact is; een

Nadere informatie

De Zeeschelde: varen tussen Temse en Antwerpen

De Zeeschelde: varen tussen Temse en Antwerpen Leerlingen Naam: De Zeeschelde: varen tussen Temse en Antwerpen Klas: 9 Opdracht 1: rivieren het stroomgebied en kanalen van in Vlaanderen Schelde Het gebied van de Schelde en haar bijrivieren heeft een

Nadere informatie

Effectiviteit KRW maatregelen. Halen we met de geplande maatregelen de ecologische doelen?

Effectiviteit KRW maatregelen. Halen we met de geplande maatregelen de ecologische doelen? Effectiviteit KRW maatregelen Halen we met de geplande maatregelen de ecologische doelen? 1 Maatregelen Kaderrichtlijn Water Kwaliteit Doelstelling Beleidstekort Maatregelen 2 Welke maatregelen worden

Nadere informatie

NOORDZEE SYMPOSIUM 2007

NOORDZEE SYMPOSIUM 2007 NOORDZEE SYMPOSIUM 2007 Holocene ingressie van de zee Willy Wintein geograaf Inhoud Holocene ingressie van de zee en de gevolgen voor de morfologie van het landschap in de oostelijke Vlaamse kustvlakte

Nadere informatie

Thema 3 Waterland. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. De Rijn. Rivierenland. Onder de loep. Begrippen. bron. gemengde rivier.

Thema 3 Waterland. Samenvatting. Meander Samenvatting groep 7. De Rijn. Rivierenland. Onder de loep. Begrippen. bron. gemengde rivier. Meander Samenvatting groep 7 Thema 3 Waterland Samenvatting De Rijn De Rijn begint als een klein stroompje in de Zwitserse Alpen. Dan wordt het een snelstromende bergrivier; er komt steeds meer smeltwater

Nadere informatie

Ecologie, economie en veiligheid: Kansen voor win-win of een trade-off? NIOZ is an institute of. in cooperation with.

Ecologie, economie en veiligheid: Kansen voor win-win of een trade-off? NIOZ is an institute of. in cooperation with. Ecologische uitdagingen Westerschelde Ecologie, economie en veiligheid: Kansen voor win-win of een trade-off? NIOZ is an institute of in cooperation with tjeerdbouma@nioznl LIVING AREA coastal protect

Nadere informatie

Steekkaart. Meer uitleg over de structuur en inhoud van de steekkaarten, vindt u in de leeswijzer.

Steekkaart. Meer uitleg over de structuur en inhoud van de steekkaarten, vindt u in de leeswijzer. INVENTARIS GRONDVERSCHUIVINGEN Steekkaart Meer uitleg over de structuur en inhoud van de steekkaarten, vindt u in de leeswijzer. De gegevens in dit rapport en in de steekkaarten worden enkel meegedeeld

Nadere informatie

- Op de terugweg hiervan kwamen ze op één punt bijeen, Utrecht. ( auto s)

- Op de terugweg hiervan kwamen ze op één punt bijeen, Utrecht. ( auto s) Samenvatting door Saskia 1046 woorden 8 april 2014 7,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde De Geo 2.4 Files oplossen Files 29 mei 1955 was er in Nederland de eerste file. Duizenden inwoners van

Nadere informatie

DE ZANDMOTOR SAMENVATTING MER

DE ZANDMOTOR SAMENVATTING MER DE ZANDMOTOR SAMENVATTING MER FEBRUARI 2010 PILOTPROJECT ZANDMOTOR Het klimaat verandert en de druk van de zee op de Nederlandse kust neemt toe. Daarnaast is in de Zuidvleugel van de Randstad grote behoefte

Nadere informatie

Toestandsevaluatie Natuur 2015 (T2015)

Toestandsevaluatie Natuur 2015 (T2015) Toestandsevaluatie Natuur 2015 (T2015) Belangrijkste toestand en trend resultaten thema s waterkwaliteit, leefomgeving, fauna en flora Opzet Evaluatie natuurlijkheid hoofdlijnen Thema waterkwaliteit Thema

Nadere informatie

Voortgangsrapportage Natuurcompensatieprogramma Westerschelde aan de Europese Commissie

Voortgangsrapportage Natuurcompensatieprogramma Westerschelde aan de Europese Commissie abcdefgh Voortgangsrapportage Natuurcompensatieprogramma Westerschelde aan de Europese Commissie ........................................................................................ Colofon Projectleider

Nadere informatie

De toekomst van de Hedwige-Prosperpolder. Resultaten van een modelstudie

De toekomst van de Hedwige-Prosperpolder. Resultaten van een modelstudie De toekomst van de Hedwige-Prosperpolder Resultaten van een modelstudie De Schelde, een prachtig estuarium De Schelde. Een bijzonder gebied waar land en water samenkomen. Waar eb en vloed de baas zijn.

Nadere informatie

Versterking bestaande zeewering. Type Maatregelen Masterplan Kustveiligheid

Versterking bestaande zeewering. Type Maatregelen Masterplan Kustveiligheid Versterking bestaande zeewering Type Maatregelen Masterplan Kustveiligheid Ir. Peter Van Besien MDK-Afdeling Kust 28/09/17 1. Historiek kustlijn & bestaande zeewering 2. Risico s kustgebied 3. Masterplan

Nadere informatie

Havens, anders bekeken

Havens, anders bekeken Havens, anders bekeken o 1 "Havens zijn heel belangrijk voor mensen. Het zijn plaatsen waar grote hoeveelheden goederen van de ene naar de andere plaats getransporteerd kunnen worden. Ze liggen langs rivieren,

Nadere informatie

- Notitie van de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta, t.b.v. regionale consultatieronde feb-mrt 2013

- Notitie van de Stuurgroep Zuidwestelijke Delta, t.b.v. regionale consultatieronde feb-mrt 2013 Kenmerk:PZWD2013014 Kiezen voor veilig, veerkrachtig en vitaal Strategieën voor veiligheid en zoet water Veilig wonen, een veerkrachtige natuur en een vitale economie. Dat is het ideaal dat provincies,

Nadere informatie

Werk aan de grote wateren

Werk aan de grote wateren Werk aan de grote wateren Op weg naar duurzaam beheer en ecologische kwaliteit Water. Wegen. Werken. Rijkswaterstaat. Transitie naar duurzaam waterbeheer Vispassages, natuurlijke oevers, aanpak van verontreinigende

Nadere informatie

Bijlage 1.3 Bodemdaling in het Eems-Dollardgebied in relatie tot de morfologische ontwikkeling

Bijlage 1.3 Bodemdaling in het Eems-Dollardgebied in relatie tot de morfologische ontwikkeling Bijlage 1.3 Bodemdaling in het Eems-Dollardgebied in relatie tot de morfologische ontwikkeling........................................................................................ H. Mulder, RIKZ, juni

Nadere informatie

Kort verslag van de 16 e bijeenkomst van de VNSC. Datum: 2 juni 2017 van 10:00 tot 14:00 uur. Locatie: RAS, Ernest Van Dijckkaai 37, 2000 Antwerpen

Kort verslag van de 16 e bijeenkomst van de VNSC. Datum: 2 juni 2017 van 10:00 tot 14:00 uur. Locatie: RAS, Ernest Van Dijckkaai 37, 2000 Antwerpen 1. Agenda voor de Toekomst 1.1 Capaciteitsstudie Schelde Kort verslag van de 16 e bijeenkomst van de VNSC Datum: 2 juni 2017 van 10:00 tot 14:00 uur Locatie: RAS, Ernest Van Dijckkaai 37, 2000 Antwerpen

Nadere informatie

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk De kust is (niet) veilig! De dijk aan de kust van Petten ziet er zo sterk en krachtig uit, maar toch is hij niet

Nadere informatie

Instandhouding vaarpassen Schelde Milieuvergunningen terugstorten baggerspecie

Instandhouding vaarpassen Schelde Milieuvergunningen terugstorten baggerspecie Instandhouding vaarpassen Schelde Milieuvergunningen terugstorten baggerspecie LTV Veiligheid en Toegankelijkheid Effect morfologie monding Westerschelde op getij Basisrapport grootschalige ontwikkeling

Nadere informatie

Wageningen IMARES Op de natuur kun je bouwen

Wageningen IMARES Op de natuur kun je bouwen Wageningen IMARES Op de natuur kun je bouwen Martin Scholten is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO Natuur: een zee van ruimte, vol met leven Leven in natuur (een delta) Leven van de natuur

Nadere informatie

Werken aan deltanatuur: compenseren of versterken?

Werken aan deltanatuur: compenseren of versterken? Werken aan deltanatuur: compenseren of versterken? Drs. F.C. Groenendijk IMARES number: C038/08 Opdrachtgever: Deltacommissie Postbus 556 3000 AN Rotterdam Publicatiedatum: 22 april 2008 1 van 13 Wageningen

Nadere informatie

Notitie. Betreft : Aanpassingen Kabels & Leidingen. 1. Inleiding

Notitie. Betreft : Aanpassingen Kabels & Leidingen. 1. Inleiding Notitie Aan : DLG Van : Leslie Mooyaart Datum : 31 mei 2011 Kopie : Marcus van der Ven, Koen van Gerven Onze referentie : 9T9564.B0/N0001/LMOY/NTEK/Rott WATER Betreft : Aanpassingen Kabels & Leidingen

Nadere informatie

Lelie 63 m 2 Roos 87 m 2. 3 e verdieping nr. 120 t/m 130. Woningtype

Lelie 63 m 2 Roos 87 m 2. 3 e verdieping nr. 120 t/m 130. Woningtype 63 m 2 87 m 2 3 e verdieping nr. 120 t/m 130 agnerplein 126 128 130 124 122 120 63 m 2 87 m 2 4 e verdieping nr. 132 t/m 142 agnerplein 138 140 142 136 134 132 63 m 2 87 m 2 5 e verdieping nr. 144 t/m

Nadere informatie

Landspiegelstijging en levende waterschappen

Landspiegelstijging en levende waterschappen Faculty of Geosciences River and delta morphodynamics Landspiegelstijging en levende waterschappen Prof. dr. Maarten G. Kleinhans et al. Dit verhaal

Nadere informatie

Het Deltaprogramma. Nederland op orde: vandaag en morgen. Wim Kuijken / Bart Parmet. 7 december 2012 KNAG-Onderwijsdag

Het Deltaprogramma. Nederland op orde: vandaag en morgen. Wim Kuijken / Bart Parmet. 7 december 2012 KNAG-Onderwijsdag Het Deltaprogramma Nederland op orde: vandaag en morgen Wim Kuijken / Bart Parmet 7 december 2012 KNAG-Onderwijsdag Het Deltaprogramma Nationaal programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening 2

Nadere informatie

Dynamisch kustbeheer. Erna Krommendijk. Milieufederatie Noord-Holland. Versneller van duurzaamheid

Dynamisch kustbeheer. Erna Krommendijk. Milieufederatie Noord-Holland. Versneller van duurzaamheid Dynamisch kustbeheer Erna Krommendijk Milieufederatie Noord-Holland Programma veldbezoek 15 november 2013 Welkom / introductie Veldbezoek met diverse toelichtingen Lunch Wensen en kansen in deelgebieden:

Nadere informatie

Nota van Beantwoording Hertogin Hedwigepolder Ministerie van Economische Zaken Ministerie van Infrastructuur & Milieu Versie Definitief Datum 27 janua

Nota van Beantwoording Hertogin Hedwigepolder Ministerie van Economische Zaken Ministerie van Infrastructuur & Milieu Versie Definitief Datum 27 janua Nota van Beantwoording Hertogin Hedwigepolder Ministerie van Economische Zaken Ministerie van Infrastructuur & Milieu Versie Definitief Datum 27 januari 2014 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Thematische Behandeling

Nadere informatie

Elzenveld, Antwerpen

Elzenveld, Antwerpen Kort verslag van de 12 e bijeenkomst van de Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie (VNSC) 5 juni 2015 Elzenveld, Antwerpen 1. Vlaams-Nederlandse Delta (VND) De VND organiseert elk najaar een conferentie.

Nadere informatie

Studiewijzer Aardrijkskunde 12 e klas VWO

Studiewijzer Aardrijkskunde 12 e klas VWO Studiewijzer Aardrijkskunde 12 e klas VWO Klas: 12vwo Datum: november 2014 Als een les wegens ziekte uitvalt dan kan je zelfstandig door werken. Zorg voor een groot schrift (A4-formaat) waarin je duidelijke

Nadere informatie

Gecontroleerd overstromingsgebied Kruibeke-Bazel-Rupelmonde

Gecontroleerd overstromingsgebied Kruibeke-Bazel-Rupelmonde Info- en vormingsdag: boottocht van Antwerpen tot Brussel Gecontroleerd overstromingsgebied Kruibeke-Bazel-Rupelmonde GOG KBR Gecontroleerd overstromingsgebied in aanleg 2 GOG KBR Gecontroleerd overstromingsgebied

Nadere informatie

Rapportage van kwalitatief onderzoek naar de effecten van verlenging van de estuariene zone van de Westerwoldse Aa

Rapportage van kwalitatief onderzoek naar de effecten van verlenging van de estuariene zone van de Westerwoldse Aa Rapportage van kwalitatief onderzoek naar de effecten van verlenging van de estuariene zone van de Westerwoldse Aa Programma naar een Rijke Waddenzee Hein Sas Oktober 2013 1. Inleiding en vraagstelling

Nadere informatie

*PDOC01/109137* PDOC01/ De Voorziter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 'S-GRAVENHAGE

*PDOC01/109137* PDOC01/ De Voorziter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA 'S-GRAVENHAGE > Retouradres Prins Clauslaan 8 2500 AJ Den Haag De Voorziter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 'S-GRAVENHAGE Directie Juridische Zaken Team natuur en gebiedsinrichting Prins

Nadere informatie

Dutch Coastline Challenge. Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017

Dutch Coastline Challenge. Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017 Dutch Coastline Challenge Op weg naar 2 e Bijeenkomst 22 juni 2017 Bevindingen 1 e bijeenkomst: Ons gezamenlijk verhaal Klimaatverandering beheerst het nieuws en de eerste zichtbare effecten staan bij

Nadere informatie

Prof. Dr. Henk Saeijs

Prof. Dr. Henk Saeijs Nationaal archief 281102 def.doc [1] Blijft het bij pompen of verzuipen? Zullen we het ooit nog eens leren? Prof. Dr. Henk Saeijs I. POMPEN OF VERZUIPEN [2] Een oud Nederlands gezegde luidt Overleven is

Nadere informatie