Certificatiereglement

Transcriptie

1 Certificatiereglement Certificatie van bouwwerken en organisaties op gebied van duurzaam bouwen en het gebruik van het certificatielogo «Valideo» Valideo Certificatiereglement laatste update 29/11/2012

2 Inhoudstafel: 1. VOORWERP HET CERTIFICATIESYSTEEM «VALIDEO» VOOR DUURZAAM BOUWEN EIGENDOM VAN HET SYSTEEM SCHEMA S LOGO CERTIFICATIE-INSTELLING Certificatie-instelling Situering in het algemene systeem van de certificatie-instelling PUBLICATIE OP DE WEBSITE DEFINITIES (BETEKENIS) ATTESTERING EINDVERSLAG ATTESTERING CERTIFICAAT ATTESTERINGSBULLETIN SCOPE TOEPASSINGSGEBIED EN TOEGANKELIJKHEID BOUWWERKEN: ORGANISATIES: OPMERKING ATTESTERINGS- EN CERTIFICATIECONCEPTEN HOOFDSCHEMA 1: BOUWWERKEN HOOFDSCHEMA 2: ORGANISATIES DIE PRODUCTEN OF DIENSTEN LEVEREN ROL VAN ISO REFERENTIEEL STRUCTUUR ADVIESSTRUCTUUR Algemene Adviescommissie Valideringscomité voor het referentieel Shema en Adviescomités BESLISSINGSSTRUCTUUR Certificatiecomités Certificatieraden UITVOERENDE INSTANTIES GEBRUIK BUITEN BELGIË AANVRAAG INFORMATIEVE AANVRAAG TOT CERTIFICATIE ONTVANKELIJKHEIDSVERKLARING DOOR HET CERTIFICATIECOMITÉ OFFERTE INITIËLE ATTESTERINGS- EN CERTIFICATIEOVEREENKOMST VOORAFGAANDE ATTESTERING /35

3 8. TOELATINGSONDERZOEK EN INITIËLE CERTIFICATIE VASTSTELLING VAN DE SCOPE VAN DE ATTESTERING INHOUD EN AANPAK VAN HET ATTESTERINGSONDERZOEK AANSTELLING VAN EEN ASSESSOR VERLOOP VAN HET ONDERZOEK VERPLICHTING VAN DE AANVRAGEN TOT HET VERSTREKKEN VAN INFORMATIE HET ATTESTERINGSVERSLAG EN HET ATTESTERINGSBULLETIN BESLISSING OVER DE CERTIFICATIE TOEZICHT, ACTUALISATIE, WIJZIGINGEN EN UITBREIDING REGELMATIG TOEZICHT EN ACTUALISATIE WIJZIGINGEN EN UITBREIDINGEN VASTSTELLING VAN INBREUKEN OF TEKORTKOMINGEN EN MAATREGELEN AARD VAN HET ENGAGEMENT OVEREENKOMST VOOR HET BEHOUD VAN DE CERTIFICATIE EN GELDIGHEID VAN HET CERTIFICAAT PUBLICATIE HET REFERENTIEEL DE CERTIFICATIEREGELS DE CERTIFICATEN EN ATTESTERINGSBULLETINS GEBRUIK VAN HET LOGO KLACHTEN EN BEROEP FINANCIEEL STELSEL INITIËLE CERTIFICATIE BEHOUD VAN DE CERTIFICATIE INDEXERING BEPERKTE ATTESTEN VOOR DUURZAAM BOUWEN BIJLAGEN SAMENSTELLING VAN DE ALGEMENE ADVIESCOMMISSIE SAMENSTELLING VAN HET VALIDERINGSCOMITÉ SAMENSTELLING VAN DE LUXEMBURGSE ALGEMENE ADVIESCOMMISSIE /35

4 1. Voorwerp 1.1. Het certificatiesysteem «Valideo» voor Duurzaam Bouwen Onderhavig reglement bevat de principes en regels voor de certificatie van kenmerken van bouwwerken, gerelateerd aan het begrip Duurzaam Bouwen en van de organisatie die bijdragen tot de realisatie van dergelijke kenmerken. De kenmerken waarvan sprake zijn het gevolg van de bepaling van duurzame objectieven, ontwerpmethodes, keuzes van producten en systemen en de realisatie van het bouwwerk. De basis voor het certificatiesysteem is een officiële technische documentatie, verder REFERENTIEEL genaamd, die alle relevante basisgegevens en criteria bevat, voor gebouwen en organisatie Eigendom van het systeem Het Valideo-systeem is opgericht binnen een samenwerkingsverband tussen SECO en WTCB en wordt ondersteund door een brede adviesstructuur, waarin alle belanghebbende groepen van de Bouwsector vertegenwoordigd zijn. Het systeem is als dusdanig het gezamenlijke eigendom van SECO en WTCB. De organisatie van de toepassing van het certificatiesysteem is toevertrouwd aan de certificatie-instelling, die hiervoor de in dit document beschreven methodiek heeft ontwikkeld. Het Valideo-systeem staat open voor andere partijen, die mede ontwikkelaar wensen te zijn van specifieke referentiëlen en certificatieschema s, mits deze compatibel zijn met de regels van het systeem. De participatie van deze partijen zal het voorwerp uitmaken van afzonderlijke contracten tussen WTCB en SECO enerzijds en de betreffende partij anderzijds Schema s De implementatie van het volledige systeem wordt onderverdeeld in twee hoofdschema s (verder geïdentificeerd met de cijfers 1 en 2), die respectievelijk van toepassing zijn op het ontwerp, de realisatie en het onderhoud van individuele bouwwerken en op de organisaties die producten en diensten leveren om de doelstellingen te bereiken. De hoofdschema s worden naargelang de relevantie onderverdeeld in subschema s, die respectievelijk slaan op specifieke categorieën bouwwerken, producten, systemen, processen en diensten. Voor elk subschema kan een afzonderlijk pakket criteria en regels worden bepaald, gebaseerd op het generiek referentieel en onderhavig reglement. Dergelijke subschema s kunnen worden uitgewerkt in overleg met contractuele partners, zoals bepaald in paragraaf /35

5 1.4. Logo Voor de herkenbaarheid van het systeem wordt gebruik gemaakt van een logo Valideo dat het respect voor het referentieel en de correcte toepassing van de certificatieregels weerspiegelt. Het logo fungeert aldus als conformiteitsmerk. Het logo behoort tot het systeem en is eigendom van het Samenwerkingsverband SECO-WTCB en wordt als dusdanig beschermd door het merkenrecht. Abusievelijk of onrechtmatig gebruik van het merk en/of het logo kunnen daarenboven het voorwerp uitmaken van gerechtelijke procedures, zoals onder paragraaf 14 omschreven Certificatie-instelling Certificatie-instelling De certificatie-instelling is: BCCA (Belgian Construction Certification Association) Aarlenstraat Brussel Situering in het algemene systeem van de certificatie-instelling Het certificatiesysteem Valideo is een onderdeel van het pakket certificatiesystemen ingericht door de certificatie-instelling, binnen het toepassingsdomein van de norm ISO/IEC 17065:2012 "Conformity assessment - Requirements for bodies certifying products, processes and services". In dit algemeen kader is het Algemeen Reglement van de certificatie-instelling voor de certificatie van producten, processen en diensten (ARG) van toepassing. In aanvulling van onderhavig reglement kunnen indien relevant Toepassingsreglementen (TRA) worden opgemaakt. Zo dit het geval is, worden deze gepubliceerd. Bij ontstentenis van aanvullende reglementen is enkel dit reglement van toepassing Publicatie op de website Het volledige certificatiesysteem en zijn resultaten wordt uitsluitend publiek gemaakt met behulp van een website: Deze website vormt de enige referentie voor het Valideo certificatie-systeem. Verwijzingen naar andere informatiebronnen of andere websites worden niet als relevant beschouwd in het kader van inlichtingen en procedures rond Valideo-certificatie. Met de aanvaarding van onderhavig reglement verklaart de contractant uitdrukkelijk akkoord te gaan met de vermelding op voormelde website van zijn naam alsook de omschrijving van de gecertificeerde bouwwerken en/of organisaties. 5/35

6 Wanneer de geldigheidsduur van een certificatie zoals bepaald in art. 8.7 wordt overschreden, of wanneer deze certificatie wordt opgeschort bij toepassing van art. 10, zal de vermelding op de website tijdelijk of definitief worden verwijderd. 6/35

7 2. Definities (betekenis) 2.1. Attestering Voor bouwwerken: procedure ter vastlegging van de kenmerken en prestaties van het bouwwerk in verband met duurzaam bouwen, met inbegrip van elk relevant aspect van de realisatie en de documentatie van deze kenmerken. Voor organisaties: procedure ter bepaling van de doelstellingen, kenmerken en methodes in verband met duurzaam bouwen, die bij het leveren van een product of dienst van toepassing zijn en de documentatie daarvan Eindverslag attestering Verslag waarin alle geattesteerde gegevens zijn neergelegd, met inbegrip van de toetsing aan het referentieel, indien dit in het betreffende schema voorzien is, en dat dient als basis voor certificatie Certificaat Document dat de certificatiebeslissing weergeeft voor het betreffende schema, die op basis van het attesteringsverslag wordt genomen, en die impliciet de geldigheidsverklaring van de attestering bevat. Voor bouwwerken geeft het certificaat aan dat het gebouw is ontworpen en gerealiseerd, zoals beschreven in het attesteringsverslag en desgevallend dat het in die staat wordt gehouden. Voor organisaties betekent het certificaat dat er vertrouwen kan bestaan dat de onderneming de producten en/of diensten kan leveren, zoals ze in het attesteringsverslag beschreven zijn en aldus bijdraagt tot het bereiken van de vooropgestelde duurzame kenmerken en doelstellingen. De publicatie van de certificaten valt onder de verantwoordelijkheid van de certificatie-instelling Attesteringsbulletin Document dat als bijlage aan het certificaat wordt gepubliceerd en dat een synthese bevat van het attesteringsverslag, met in het bijzonder de beschrijving van het gecertificeerde voorwerp of de gecertificeerde dienst, van het toegepaste certificatieschema, van de duurzame doelstellingen en de prestaties. De publicatie van de bulletins valt onder de verantwoordelijkheid van de certificatie-instelling Scope Het geheel van rubrieken inzake Duurzaam Bouwen, waarop de attestering betrekking heeft, met inbegrip van de afbakening van de toepasbaarheid van deze rubrieken voor het betreffende bouwwerk of ontwerpproces. 7/35

8 3. Toepassingsgebied en toegankelijkheid In principe kan het in dit reglement beschreven certificatiesysteem van toepassing zijn op diverse categorieën bouwwerken en organisaties; naargelang de categorie zullen de schema s en subschema s die van toepassing zijn in overleg met de certificatie-instelling bepaald worden Bouwwerken: Het certificatiesysteem is momenteel zonder meer van toepassing op: kantoorgebouwen schoolgebouwen residentiële gebouwen Mits aanpassing/uitbreiding kan het systeem ook gebruikt worden voor andere bouwwerken: horecagebouwen ziekenhuizen, rusthuizen industriebouw civiele bouwwerken Organisaties: Ontwerpers van gebouwen (architecten- en ingenieursbureaus) Deskundige raadgevers in de materie Fabrikanten van producten en bouwsystemen Ontwerpers-leveranciers van duurzame bouwsystemen en systemen voor gebouwuitrusting Projectontwikkelaars Sectorale federaties en groeperingen, die via publieke communicatie bijdragen tot het bereiken van duurzame technische doelstellingen In principe is de certificatie toegankelijk voor elk bouwwerk tijdens de ontwerp- en realisatiefase, alsook voor elke onderneming die bepaalde objectieven wilt bereiken, voor zover er een evaluatie kan gedaan worden op basis van het referentieel en de ontvankelijkheid door het Certificatiecomité bevestigd kan worden Opmerking De vrijwillige keuze tot duurzaam bouwen en de certificatie van het project houdt een volledige beheersing van de kwaliteit in. Dit betekent dat ook andere essentiële prestaties, die niet opgenomen zijn in deze attesteringsopdracht, zullen voorkomen, zoals op het vlak van stabiliteit, brandveiligheid of bepaling van de afmetingen van de technische installaties. De Valideo-attestering en -certificatie dekken deze prestaties echter niet af. De systeemhouder, de assessor en de certificatie-instelling hebben geen enkele verplichting tot controle van, toezicht op, of informeren over deze prestaties en zijn dan ook op geen enkel vlak aansprakelijk of verantwoordelijk voor de essentiële prestaties van de bouwwerken. 8/35

9 4. Attesterings- en certificatieconcepten Het certificatiesysteem is gebaseerd op twee essentiële begrippen, namelijk de attestering van kenmerken en de certificatie van een reële toestand of de toepassing van een reëel proces. Naargelang het hoofdschema (schema 1: bouwwerken, of schema 2: organisaties) zullen deze elementen op verschillende wijzen geconcretiseerd worden Hoofdschema 1: Bouwwerken Het Valideo certificatiesysteem beschikt over het nodige aanpassingsvermogen om toegepast te kunnen worden op elk type gebouw. Het is onmogelijk om alle typologieën te willen dekken met één enkel evaluatieschema voor de prestaties. Er zijn dus een aantal subschema s opgesteld zodat voldaan kan worden aan elk soort verzoek. Al deze subschema s komen wel voort uit het generiek referentieel en zijn eraan verbonden. Schema 1a : Collectieve referentiëlen Voor bepaalde categorieën gebouwen werd een specifiek referentieel opgesteld op basis van het generiek referentieel, met toepassingsvoorwaarden voor de evaluatiecriteria van de prestaties, afhankelijk van de betreffende typologie en functie. Deze referentiëlen zijn van toepassing voor elke aanvraag betreffende deze soort gebouwen en worden Collectieve referentiëlen genoemd. De volgende categorieën gebouwen vallen momenteel onder subschema 1a: - Kantoren - Woningen - Scholen De certificatie van deze subschema s omvat verplichtend alle 16 rubrieken van het referentieel. Deze collectieve referentiëlen kunnen natuurlijk niet alle verzoeken en typologieën van de gebouwen dekken. Daarom beschikt Valideo over 2 andere specifieke subschema s: Schema 1b: Contractuele referentiëlen Indien de aanvrager een gebouwenpark, dat niet gedekt worden door het collectief referentieel, wilt laten evalueren en certificeren en hij reeds over zijn eigen evaluatieschema of specifieke studies over dit soort gebouwen beschikt, kan een referentieel opgesteld worden dat gebaseerd is op deze bijdrage en op het generiek referentieel van Valideo. Dit referentieel kan dan als basis dienen voor de evaluatie van de gebouwen door een third party. Dit referentieel is natuurlijk specifiek voor deze gebouwen, met toepassingsvoorwaarden voor de evaluatiecriteria van de prestaties die afhankelijk zijn van de betreffende typologie of functie. Dit referentieel zal toegepast worden op elke aanvraag die betrekking heeft op dit soort gebouwen en van deze aanvrager en wordt het Contractueel referentieel genoemd. 9/35

10 Het kan bijvoorbeeld gaan over een grote reeks industriële gebouwen, overheidsgebouwen met een bijzondere functie (gevangenis, ziekenhuis, enz.). Schema 1c : Vrije referentiëlen Voor gebouwen of delen van gebouwen die niet gedekt worden door het collectieve referentieel, kan een evaluatierooster op maat opgesteld worden, nog steeds op basis van het generiek referentieel. Dit is het geval voor pilootprojecten of atypische gebouwen en het referentieel wordt het vrije referentieel genoemd. Bij de opstart van de certificatie wordt onafhankelijk van de toestand (nieuwbouw in ontwerp of realisatie, gebouw in renovatie) een grondig vaststellingsonderzoek gedaan naar de relevantie van de duurzame technische kenmerken en doelstellingen, de opvatting van het bouwwerk en de uitvoering van de werken. Dat noemt men de attesteringsfase. Hierbij wordt systematisch gerefereerd naar het referentieel. Naargelang het aspect wordt de toestand getoetst aan strikte criteria, met bepaling van een score of een classificatie, of wordt de pertinentie van maatregelen vergeleken met het referentieel. Op basis van de onderzoeksgegevens wordt een attesteringsverslag opgemaakt. De attesteringsfase en het verslag evolueren tot een toestand is bereikt waarbij alle duurzame technische kenmerken beschreven zijn en de reële toestand aanvaard is. De certificatie-instelling onderzoekt de conformiteit van het attesteringsdossier (is het dossier compleet, zijn de documenten in overeenstemming met de richtlijnen die van kracht zijn voor het subschema?) (zie ook 6.2). Vervolgens wordt overgegaan tot certificatie van deze reële toestand en wordt het bouwwerk met zijn kenmerken geregistreerd op een lijst van gecertificeerde gebouwen. De certificatie-aanvrager of de persoon of onderneming die verantwoordelijk is voor de beheersing van de duurzame aspecten ontvangt een certificaat en een attesteringsbulletin, die beiden publiek zichtbaar gemaakt worden op de websites en De gecertificeerde toestand kan slechts behouden blijven mits de overeenkomst het voorziet. Er bestaan twee gevallen: een eerste mogelijkheid is deze waarbij geen actief toezicht wordt uitgevoerd, doch waarbij de gecertificeerde gehouden is significante wijzigingen aan het gebouw, die de certificatie ongeldig zouden kunnen maken, vrijwillig aan te melden, zodat de certificatie-instelling de nodige maatregelen kan treffen. In dat geval dragen het certificaat en de vermelding op de website het jaartal van de laatste verificatie. Deze werkwijze is slechts mogelijk voor een termijn van 5 jaar na de initiële aflevering. Indien de gecertificeerde het certificaat wenst te verlengen na de periode van 5 jaar wordt sowieso een nieuw attesteringsonderzoek gedaan. De tweede mogelijkheid is deze van een actief actualisatie- en bewakingsproces. In dit geval voorziet de overeenkomst een opvolgschema, waarin onder meer het onderhoudsplan is opgenomen. Het certificaat en de vermelding op de website worden in dit geval jaarlijks vernieuwd in functie van de actualisatie van de toestand. Het certificaat en de vermelding op de website geven duidelijk aan dat de actieve bewaking wordt uitgevoerd. Zolang deze bewaking wordt uitgevoerd en tot een gunstige conclusie leidt, blijft het certificaat geldig zonder vijfjaarlijks attesteringsonderzoek. Indien de bewaking of de actualisatie bijkomend onderzoek vereisen wordt opnieuw een attesteringsfase voorzien. Het certificaat kan dan tijdelijk worden opgeschort indien door het certificatiecomité wordt geoordeeld dat er geen zekerheid bestaat dat nog voldaan wordt aan de criteria voor het behoud van de certificatie. 10/35

11 4.2. Hoofdschema 2: organisaties die producten of diensten leveren Om de actoren van de bouw te kunnen certificeren, moeten de bekwaamheden en het organisatievermogen die ze verklaren te hebben in het duurzaam bouwen, in verschillende aspecten binnen het kader van hun activiteiten, gecontroleerd en geattesteerd worden door een third party. Dit schema is ook opgedeeld in subschema s: Schema 2a Betreft de organisaties die betrokken zijn bij het ontwerpproces: - Ontwerpers: architecten, studiebureaus - Promotoren - Beheerders In dit geval worden de bekwaamheden geobjectiveerd en gecertificeerd op basis van een audit, voor een bepaald aantal rubrieken van het referentieel, die door de aanvrager zelf bepaald zijn op basis van de Valideostructuur. Schema 2b Betreft de organisaties die betrokken zijn bij de productie van bouwproducten en -systemen: - Federaties - Fabrikanten In dit geval wordt de informatie over een product of een systeem geobjectiveerd en gecertificeerd op basis van een audit, voor een bepaald aantal criteria en rubrieken van het referentieel, die door de aanvrager zelf bepaald zijn op basis van de Valideo-structuur. Voor dit schema wordt eveneens gestart met een attesteringsonderzoek. Hierbij onderzoekt men de duurzame technische doelstellingen, de voorgestelde product- en systeemkenmerken, de ontwerpkeuzes, bepalings- en werkmethodes, de middelen en alle overige relevante principiële gegevens die toelaten de compatibiliteit met het referentieel vast te stellen. Het resultaat van dit inhoudelijk onderzoek worden neergelegd in een attesteringsverslag. Vervolgens wordt overgegaan tot een systeem- en procesaudit van de organisatie met het doel om vast te stellen dat de organisatie in staat is de beoogde doelstellingen na te komen en dat ze de vooropgestelde processen werkelijk en correct toepast. Aansluitend wordt een bewakingsformule bepaald, die opgenomen wordt in een overeenkomst voor het behoud van de certificatie. Op basis hiervan wordt aan de organisatie een procescertificaat afgeleverd, met als bijlage een bulletin, waarin een synthese van de geattesteerde gegevens is opgenomen. Dit geheel wordt via de websites en gepubliceerd. Zo het gaat over producten of systemen kan het nodig zijn initiële proeven uit te voeren. In dit geval kan een productcertificaat afgeleverd, wat zal leiden tot de integratie van beproevingplannen in het bewakingsproces. Het procescertificaat kan slechts geldig blijven zolang de doelstellingen van kracht blijven en het proces wordt toegepast. Dit betekent dat elke wijziging moet aangemeld, onderzocht en geattesteerd worden. 11/35

12 De gegevens die via hoofdschema 2 worden gecertificeerd, geregistreerd en gepubliceerd, kunnen worden gebruikt als referentiemateriaal voor certificaties van bouwwerken volgens schema 1. Om de 5 jaar is een hercertificatie voorzien Rol van ISO Indien een aanvrager beschikt over een certificaat ISO (of een andere certificatie van het managementsysteem van de onderneming), waarin alle voor de certificatie Valideo relevante doelstellingen zijn opgenomen, zal door de certificatie-instelling rekening worden gehouden met dit managementsysteem en met de resultaten van het extern auditproces. De certificatie-instelling behoudt evenwel alle rechten op eigen verificaties en beslist autonoom over de certificatie Valideo. Deze redenering is vooral relevant voor schema 2: Organisaties. 12/35

13 5. Referentieel Het referentieel is een breed bruikbare databank, die gegevens bevat die van toepassing kunnen zijn op meerdere gebouwtypes. Dit basisreferentieel noemt men conventioneel het generiek referentieel. Voor hoofdschema 1 worden van dit basisreferentieel specifieke referentiëlen per gebouwtype afgeleid, die gekoppeld zijn aan een welbepaald subschema. De criteria per gebouwtype, alsook de evaluatiemethoden worden aldus duidelijk gesteld. Voor gebouwtypes waar geen specifiek referentieel bestaat, kan worden verwezen naar specifieke referentiëlen voor aanverwante gebouwtypes, of naar het generiek referentieel. Op contractuele basis en door samenwerking met bepaalde partijen kunnen ook specifieke referentiëlen worden afgesproken. Bij alle variaties van specifieke referentiëlen geldt de verplichting dat de criteria duidelijk bepaald en zichtbaar zijn en dat het akkoord van alle belanghebbende partijen verzekerd is (tenminste de certificatie-instelling, de assessor en de aanvrager). Voor hoofdschema 2 worden de criteria vastgelegd vanuit het generiek referentieel. Naargelang de organisatie generalistisch of meer gespecialiseerd is kan de selectie van criteria breder zijn. Qua types duurzame doelstellingen is het referentieel opgedeeld in 4 grote thema s, die elk nog eens onderverdeeld zijn in telkens 4 rubrieken. De basisstructuur van het referentieel is de volgende: 1. Site & Constructie 1.1 Integratie en valorisatie Impact op milieu en directe omgeving, inrichting van de site 1.2. Werf Beheer van geluidshinder, visuele hinder, werfafval, storende circulaties, 1.3. Materialen en producten Milieu-impact, rationeel gebruik, mogelijke VOS-emissies, gehalte aan formaldehyde, Aanpasbaarheid Aanpassing met of zonder behoud van functie: flexibiliteit in inrichting en herinrichting, Beheer 2.1 Energie Beperking van energiegebruik, optimalisatie van systemen, gebruik van hernieuwbare energieën 2.2 Water 13/35

14 Beperking van waterverbruik, gebruik van regenwater, zuivering van het afvalwater 2.3 Onderhoud Rekening houden, vanaf de ontwerpfase, met een onderhoudsprogramma 2.4 Gebruiksafval Beperking van hoeveelheden en hinder, voorzien van opslagruimtes en afvoer 3. Comfort 3.1 Hygrothermisch comfort Beheersing van de temperatuur en de vochtigheid, homogeniteit van binnenklimaat 3.2 Visueel comfort Zorgen voor aangepaste natuurlijke en kunstmatige verlichting 3.3 Akoestisch comfort Beheer van geluidsoverlast, zowel ten gevolge van externe bronnen als ten gevolge van interne bronnen (technische uitrustingen e.d.) 3.4 Gezondheid Kwaliteit van verse luchtname, kwaliteit van het sanitair water, verbinding van secundaire structuren met de aarding van het gebouw, Sociale waarde 4.1 Gebruikskwaliteit Interne en externe voorzieningen, uitwisselingen bevorderen, verzorgen van omkadering 4.2 Mobiliteit Het gebruik van milieuvriendelijke vervoermiddelen en het openbaar vervoer aanmoedigen, de bereikbaarheid ervan verbeteren 4.3 Toegankelijkheid Personen met beperkte mobiliteit een maximale toegang verzekeren 4.4 Criminaliteitspreventie Een bescherming tegen indringers en vandalisme verzekeren Meer gedetailleerde informatie over de 16 rubrieken is terug te vinden op de website 14/35

15 6. Structuur 6.1. Adviesstructuur Algemene Adviescommissie De certificatie-instelling beschikt voor de Valideo certificatieactiviteit over een Algemene Adviescommissie, die werd opgericht in overleg met de eigenaars van het Valideo-systeem, en dit in elk land waar het systeem gebruikt wordt. Deze Algemene Adviescommissies zijn samengesteld uit vertegenwoordigers van alle belanghebbende partijen bij de activiteit en beogen representatief te zijn voor het domein waarin actief van het systeem wordt gebruik gemaakt. Hun samenstelling is opgegeven in de bijlagen bij dit reglement. De Algemene Adviescommissie is bevoegd om adviezen te verstrekken over de opvatting van het systeem, de algemene doelstellingen, de aspecten die in aanmerking komen voor certificatie en de accrediteerbaarheid van het organisatiesysteem. De Algemene Adviescommissie houdt toezicht op het Valideringscomité en bekrachtigt de evaluaties door dit Comité Valideringscomité voor het referentieel De technische inhoud van het referentieel wordt onderzocht en goedgekeurd door een Valideringscomité, opgericht door SECO en WTCB, dat rapporteert aan de Algemene Adviescommissie. Het Valideringscomité is samengesteld uit academici en andere deskundigen, die representatief zijn voor de algemene en sectorale kennis, aangaande Duurzaam Bouwen. De samenstelling wordt door SECO en WTCB beheerd en kan worden gewijzigd in functie van de evolutie van het referentieel Schema- en Adviescomités Voor elk specifiek schema wordt door de certificatie-instelling een schema- en adviescomité opgericht, dat instaat voor de opvolging van de werkwijze voor de certificatie en de toepassing van de criteria van de relevante onderdelen van het referentieel. Deze comités keuren de Toepassingsreglementen goed en leveren adviezen aan de Certificatieraden en comités over de interpretatie van de criteria en de toepassing van de reglementen. Het Schema- en Adviescomité fungeert als comité voor het beheer van de onpartijdigheid en de goede werking overeenkomstig de accreditatierichtlijnen. Ze houden toezicht op de competentie en de werking van de Certificatieraden en comités. De Schema- en Adviescomités zijn samengesteld uit vertegenwoordigers van alle relevante partijen voor een bepaald hoofd- of subschema. 15/35

16 Zo mogelijk worden verschillende comités samengevoegd uit hoofde van de efficiënte werking Beslissingsstructuur Certificatiecomités De certificatie-instelling richt voor elk schema een Certificatiecomité op dat de beslissingen over de certificatie voorbereidt, rekening houdend met de adviezen van de bevoegde Certificatieraad. De Certificatiecomités zijn samengesteld uit interne deskundigen, die gekozen zijn in functie van de nodige competentie en die in volledige onafhankelijkheid opereren. De beslissingen, die voorbereid zijn door het Certificatiecomité, worden door de directeur generaal bekrachtigd Certificatieraden De certificatie-instelling richt voor elk schema een certificatieraad op, die adviezen formuleert voor de beslissingen over de certificatie, op basis van attesteringsverslagen en andere vaststellingsdocumenten. De Certificatieraden zijn samengesteld uit interne en externe deskundigen, welke met de certificatie-instelling een overeenkomst sluiten ten behoeve van de volstrekte onpartijdigheid en geheimhouding. In de Certificatieraden zetelen enkel personen, die geen direct of indirect belang hebben bij de certificatie. De Certificatieraden komen tussen voor alle belangrijke beslissingen. Ze kunnen adviezen vragen aan de Advies- en Schemacomités voor de interpretatie van regels en criteria Uitvoerende instanties De vaststellings-, verificatie- en documentatietaken die noodzakelijk zijn in het kader van de attestering van de duurzame technische aspecten en de certificatie van de reële toestand van een bouwwerk of een organisatie, worden uitgevoerd door eigen personeel of door deskundige personen of door gespecialiseerde instellingen. De belangrijkste taak is deze van het uitvoeren van het attesteringsonderzoek. Dit onderzoek wordt gedaan door een assessor, gekwalificeerd door de certificatie-instelling (ook wel assessor genoemd), die gespecialiseerd is in de materie, waarvan de organisatie en procedures in overeenstemming zijn met ISO Binnen het attesteringsonderzoek kan een deel van de vaststellingstaken uitgevoerd worden door deskundigen. Deze laatsten kunnen voor het uitvoeren van deze taken een certificaat schema 2 aanvragen. De verificaties die rechtstreeks ten behoeve van de certificatie worden uitgevoerd, worden toevertrouwd aan eigen personeel van de certificatie-instelling of aan ingehuurde deskundigen. Tot deze verificatietaken, behoren het nazicht en de geldigverklaring van attesteringsonderzoeken en attesteringsdocumenten, en audits en inspecties in het kader van de bewaking. Een derde groep taken bestaat uit laboratoriumproeven en metingen. Deze worden uitgevoerd door geaccrediteerde laboratoria of inspectie-instellingen. 16/35

17 Al deze uitvoerende instanties en personen sluiten met de certificatie-instelling een contract, waarin de wederzijdse verplichtingen en werkmethodes zijn beschreven. De uitvoerende instanties en personen mogen geen rechtstreeks of onrechtstreeks belang hebben bij de certificatie. De certificatie-instelling evalueert en bewaakt de deskundige, onafhankelijke en onpartijdige werking van de instanties en uitvoerders Gebruik buiten België Voor certificatie van bouwwerken of organisaties in het buitenland (of voor organisaties: waarvan de zetel in het buitenland is) zal de certificatie-instelling de geschikte voorzieningen in het werk stellen om de gegrondheid van de evaluatieregels te kunnen garanderen. 17/35

18 7. Aanvraag 7.1. Informatieve aanvraag tot certificatie De aanvraag tot certificatie, zij het voor een bouwwerk, zij het voor een organisatie, kan rechtstreeks gericht worden aan de certificatie-instelling, hetzij via een aanvraagbrief, hetzij via de invulling van een aanvraagformulier. Deze aanvraagformulieren kunnen worden bekomen bij het secretariaat van de certificatieinstelling of via de interactieve website De aanvraag kan opgesteld worden door de aanvrager of de assessor. Elke aanvraag dient vergezeld te zijn van een gestoffeerde beschrijving van het te certificeren gegeven en indien van toepassing een identificatie van de duurzame aspecten die men onder certificatie wenst te brengen in relatie tot het referentieel. De aanvraag zal duidelijk stellen onder welk subschema het te certificeren gegeven ressorteert. Bij ontstentenis van voldoende gegevens bij ontvangst van een eerste aanvraag, zal de certificatie-instelling bijkomende informatie opvragen via bijpassende formulieren. De geïnteresseerde kan eveneens een voorafgaand bezoek van een afgevaardigde van de certificatie-instelling aanvragen om aldus meer gedetailleerde informatie te bekomen, en de aanvraag te conformeren aan de eisen van het certificatiesysteem. Een aanvraag kan eveneens worden ingediend bij een assessor, die de aanvraag dan aan de certificatieinstelling zal doorgeven. De assessor zal in dat geval de aanvrager in kennis stellen van de certificatieregels en zal namens de certificatie-instelling de certificatiekosten mededelen Ontvankelijkheidsverklaring door het Certificatiecomité Op basis van het volledig ingevulde aanvraagformulier en de gestoffeerde beschrijving zal het Certificatiecomité de conformiteit met het systeem onderzoeken en het dossier ontvankelijk verklaren of weigeren. De ontvankelijkheidsbeslissing zal na bekrachtiging door de directeur generaal van het certificatieorganisme meegedeeld worden aan de aanvrager. Hij kan in voorkomend geval tegen een eventuele weigering in beroep gaan en zijn aanvraag herindienen met een verbeterde stoffering. Aanvragen waarvoor een voorgaande bestaat kunnen op basis daarvan automatisch door het certificatieorganisme ontvankelijk verklaard worden. Voor een aanvraag die bij een assessor is ingediend, worden de nodige gegevens aan het certificatieorganisme doorgegeven, met de bedoeling de ontvankelijkheid te onderzoeken. De assessor zal in dat geval de ontvankelijkheid aan de aanvrager melden Offerte Na de ontvankelijkheidsverklaring zal de assessor, eventueel na verder informeel overleg over de inhoud van de aanvraag, een offerte opmaken, die een beschrijving bevat van het certificatieproces, alsook een raming van de kosten voor de certificatie. 18/35

19 De offerte zal vergezeld zijn van een formele aanvraag, die te ondertekenen is en het akkoord met het voorstel bevat, alsook een engagement tot aanvaarding van de certificatieregels en een checklijst voor het indienen van het technisch dossier van de aanvraag. De behandeling zal starten na ontvangst van een ondertekende formele aanvraag, en het bijhorend technisch dossier. Bij ontstentenis van het dossier, kan de aanvraag ten voorlopige titel geregistreerd worden tot het dossier is vervolledigd. De geïnteresseerde kan hiertoe informatiebezoeken aanvragen bij de certificatieinstelling of de assessor Initiële attesterings- en certificatieovereenkomst Op basis van de formele aanvraag wordt een overeenkomst opgesteld tussen de assessor en de aanvrager. Deze overeenkomst vermeldt de gegevens van de certificatie (scope, ), evenals de financiële aspecten van de operatie Voorafgaande attestering De mogelijkheid bestaat dat een dossier vooraf het voorwerp uitmaakt van een attestering door een assessor van het te certificeren gegeven. Indien de attestering volgens de regels van dit reglement plaatsvond, kan het voor certificatie door de certificatie-instelling aanvaard worden, als de conformiteit met het referentieel dat van kracht is en van de geldigheid van de registratie van de assessor gecontroleerd wordt door een door de certificatie-instelling aangesteld auditor, de certificatie formeel voorgelegd wordt aan het certificatiecomité en ook voldoet aan de administratieve verplichtingen. 19/35

20 8. Toelatingsonderzoek en initiële certificatie 8.1. Vaststelling van de scope van de attestering De eerste stap in het certificatieproces is het vastleggen van de duurzame technische kenmerken en doelstellingen in het kader van het referentieel. Dit geschiedt door de assessor die de attestering uitvoert, aan de hand van de aanvraagdocumenten die hebben geleid tot de ontvankelijkheidsverklaring. Indien relevant kunnen door het Certificatiecomité aanvullende richtlijnen worden gegeven. Indien reeds een voorafgaand attesteringsverslag bestaat, wordt nagegaan of de scope overeenstemt met het referentieel Inhoud en aanpak van het attesteringsonderzoek In functie van de vastgelegde scope, de actuele toestand van een bouwwerk en de betrokken partijen, wordt het onderzoek uitgetekend tot een onderzoeksplan. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de hierna vermelde modules: Studie van de ontwerpdocumenten en de wetenschappelijke achtergrond Nazicht van de vooropgestelde processen: ontwerp, realisatie en onderhoud voor bouwwerken en beheersproces voor organisaties. Inspecties van het bouwwerk Monsternemingen en beproevingen Metingen ter plaatse Initiële audits van de implementatie van een proces Indien het attesteringsonderzoek vooraf werd uitgevoerd, wordt de aanpak door een door de certificatieinstelling aangestelde verificatie-auditor nagezien en bekrachtigd. Het onderzoeksplan wordt aan de geïnteresseerde partij betekend Aanstelling van een assessor De aanvrager kan zelf een assessor kiezen uit de door de certificatie-instelling gekwalificeerde assessoren. De assessor zal aan de eisen van de certificatie-instelling moeten voldoen en moeten beschikken over een overeenkomst, zoals bepaald in /35

21 8.4. Verloop van het onderzoek Het onderzoek wordt uitgevoerd zoals voorzien en eventueel via voorlopige of tussentijdse analyses en evaluaties bijgestuurd, mits aanpassing van het onderzoeksplan. Telkens wanneer nodig wordt een tussentijds verslag gemaakt, dat resulteert in het uiteindelijk attesteringsverslag en het attesteringsbulletin. Van individuele taken worden aparte verslagen gemaakt (audits, inspecties, metingen en beproevingen). Bij de opstart van en tijdens het onderzoek kunnen als aanvulling op het onderzoeksplan eisen worden gesteld aan de geïnteresseerde. Dit kan slaan op het verstrekken van gegevens, het uittekenen van processen, het invoeren van controlemaatregelen, het hanteren van registraties. Deze eisen worden steeds vastgelegd in passende documenten. Indien het attesteringsonderzoek vooraf is gebeurd, wordt de opvatting en het verloop door de verificatieauditor van de certificatie-instelling nagezien voor de certificatie. Zo bepaalde elementen ontbreken, zal worden overgegaan tot verificaties, volgens richtlijnen van het certificatiecomité Verplichting van de aanvragen tot het verstrekken van informatie Alle technische informatie of informatie met betrekking tot de organisatie die nuttig is voor de evaluatie dient overgemaakt te worden aan de assessor onder verantwoordelijkheid van de aanvrager. Dit zal gebeuren met door de certificatie-instelling goedgekeurde hulpmiddelen (voor schema 1 is dit het tabblad evidence van de analysetabel). Een handleiding voor deze hulpmiddelen zal ter beschikking gesteld worden op de website zelf. De aanvrager draagt de volledige verantwoordelijkheid voor de correctheid van de aan de assessor overgemaakte gegevens. De assessor is niet verplicht tot een systematisch en volledige controle van deze gegevens. In geval van twijfel en/of opmerkingen van de assessor over de aangeleverde gegevens dient de aanvrager de nodige bijkomende bewijselementen voor te leggen. Indien de overgemaakte elementen onvoldoende zijn, is de assessor niet verplicht een eindverslag af te leveren en is de certificatie-instelling niet verplicht het certificatieproces, ten dele of volledig, verder te zetten. Indien om deze reden de certificatie in het gedrang komt, kan noch de assessor, nog de certificatie-instelling aansprakelijk gesteld worden. Indien de aanvrager foutieve informatie doorgeeft zal dit beschouwd worden als een serieuze inbreuk ten opzichte van de certificatieregels die aanleiding kan geven tot sancties (zie hieronder). In geen enkel geval kan noch de certificatie-instelling noch de assessor aansprakelijk gesteld worden voor de onjuistheid van resultaten die gebaseerd zijn op foutieve aangeleverde informatie Het attesteringsverslag en het attesteringsbulletin Het attesteringsverslag bevat alle gegevens die nodig zijn om te kunnen overgaan tot de certificatie van het bouwwerk in zijn reële toestand of het proces van de organisatie. Deze gegevens worden op modulaire wijze weergegeven in functie van de scope en de aanpak van het attesteringsonderzoek. Het attesteringsverslag bevat eveneens het onderhoudsplan, dat zal worden toegepast voor het behoud van de geattesteerde kenmerken. Voor organisaties bevat het verslag alle elementen van de interne organisatie van de aanvrager die toelaten vertrouwen te hebben in de competentie en de doelmatigheid van de processen van de organisatie. 21/35

22 Het attesteringsbulletin, ter beschikking gesteld door de certificatie-instelling, komt uit het attesteringsverslag dat door de assessor opgesteld werd en bevat alle gegevens die publiek worden bekendgemaakt bij de certificatie. Het bulletin wordt aan het certificaat gehecht Beslissing over de certificatie Het volledige certificatiedossier wordt voorgelegd aan het Certificatiecomité, dat hiervoor de Certificatieraad en de assessor samenbrengt. De assessor legt het attesteringsdossier voor. Het Certificatiecomité oordeelt over de scope, de opvatting en uitvoering van het onderzoek, de geldigheid van de criteria en de prestaties en bevestigt de conformiteit met het referentieel. Het Comité bevestigt het vertrouwen in de reële toestand van het bouwwerk of de implementatie van het proces van de organisatie en bereidt het certificaat en het bulletin voor. Het certificaat wordt door de directeur generaal bekrachtigd en aan de geïnteresseerde betekend. De gecertificeerde wordt hierbij uitgenodigd om een overeenkomst te ondertekenen voor het behoud van de certificatie, zoals beschreven in 4.1, 9.1 en 12. Het certificaat en het bulletin worden op de website vermeld, volgens de bepalingen van de overeenkomst voor het behoud van de certificatie. Indien nog geen overeenkomst voor het behoud van de certificatie wordt ondertekend is de geldigheid van het initiële certificaat beperkt tot 5 jaar. 22/35

23 9. Toezicht, actualisatie, wijzigingen en uitbreiding 9.1. Regelmatig toezicht en actualisatie Om het certificaat langer dan de initiële periode te kunnen behouden, dient te kunnen worden aangetoond dat het bouwwerk of de organisatie blijven voldoen aan de in het attesteringsbulletin opgenomen criteria. Hiertoe wordt een overeenkomst voor het behoud van de certificatie afgesloten, waarin een toezichtsplan is opgenomen, dat bestaat uit een aantal acties. De basis voor de verificaties zijn de eisen die worden gesteld aan de processen van de verantwoordelijke voor een bouwwerk of de gecertificeerde organisatie. Deze worden bepaald in de respectievelijke hoofd- en subschema s en uitgeschreven in de overeenkomst voor het behoud van de certificatie. Ingeval van actief toezicht voor gecertificeerde bouwwerken bestaat het plan uit: Minimaal één audit per jaar om de toepassing van het onderhoudsplan na te zien, alsook het behoud van de toestand, het gebruik en het klachtenregister. Indien noodzakelijk metingen van de prestaties van apparatuur, verbruiksgegevens, instellingsparameters, enz. Een jaarlijks visueel nazicht van de werkelijke toestand van het gebouw. Indien bij het jaarlijks nazicht significante wijzigingen worden vastgesteld, dient te worden overgegaan tot wijziging van de attestering en kan de certificatie tijdelijk ongeldig worden. Ingeval geen actief toezicht wordt uitgevoerd, is de gecertificeerde gehouden tot een meldingsplicht met betrekking tot alle significante wijzigingen. Het toezicht wordt uitgevoerd door een persoon die door de certificatie-instelling gekwalificeerd werd en die aangesteld wordt als gevolg van een onderling akkoord tussen de aanvrager en de certificatie-instelling Wijzigingen en uitbreidingen De houder van een certificaat wordt geacht elke wijziging van zijn bouwwerk of organisatie, die de geldigheid van zijn attesteringsbulletin in vraag kan doen stellen, te melden om de certificatie-instelling toe te laten een nieuw onderzoek in te stellen. Hij kan zich zelfs preventief wenden tot zijn attesteringsinstelling, met kennisgeving aan de certificatie-instelling. Indien het gebouw tijdelijk niet meer beantwoord aan de criteria, opgenomen in het attesteringsbulletin, wordt het certificaat opgeschort tot de toestand is hersteld. Het niet melden van wijzigingen wordt beschouwd als een ernstige inbreuk op de certificatieregels en kan gesanctioneerd worden (zie hieronder). Bij overdracht van het gecertificeerde gebouw dient de nieuwe eigenaar op de hoogte gesteld te worden van de verplichtingen door de houder van het certificaat. 23/35

24 10. Vaststelling van inbreuken of tekortkomingen en maatregelen Indien de gecertificeerde de verplichtingen, opgenomen in de Overeenkomst voor het behoud van de certificatie niet nakomt, kan de certificatie niet geldig blijven. Bij vaststelling van inbreuken, tekortkomingen of gebreken, worden maatregelen genomen zoals vermeld in het ARG van de certificatie-instelling (beschikbaar op ), die kunnen gaan van een waarschuwing tot een intrekking van het certificaat. Het Certificatiecomité is bevoegd voor de bepaling van sancties en raadpleegt desgevallend het Schema- en Adviescomité. De sancties worden door de directeur generaal bekrachtigd en schriftelijk betekend. Ingeval van waarschuwingen, zijn dringende maatregelen vereist, doch het certificaat blijft behouden op de website. Bij opschorting blijft het dossier bestaan, doch het certificaat is tijdelijk niet geldig en wordt van de website verwijderd tot de toestand is hersteld. Bij intrekking wordt het dossier opgeheven en is een nieuw attesteringsonderzoek nodig om de certificatie opnieuw in te stellen. 24/35

25 11. Aard van het engagement De missie van de assessor en de certificatie-instelling beperkt zich tot een engagement van middelen. Noch de certificatie-instelling, noch de assessor kunnen verantwoordelijk gesteld worden indien de procedure van attestering en/of certificatie niet het verhoopte resultaat zouden opleveren. Volgende zaken, maar niet enkel deze, zouden de aflevering van de attestering en/of de certificatie in het gedrang kunnen brengen waardoor deze niet meer verzekerd kunnen worden door de assessor en de certificatie-instelling: er werd geen correcte technische informatie ter beschikking gesteld door de aanvrager, hij weigert of kan geen gevolg geven aan de opmerkingen en aanwijzingen die door de assessor gemaakt werden. 25/35

26 12. Overeenkomst voor het behoud van de certificatie en geldigheid van het certificaat De eisen voor het behoud van de certificatie worden neergelegd in de Overeenkomst voor het behoud van de certificatie, die wordt opgesteld tussen het certificatieorganisme en de aanvrager. Deze overeenkomst bevat: De identificatie van de toepasselijke attesteringsbulletins De eisen die gesteld worden aan de processen van de gecertificeerde, met inbegrip van opgelegde controleplannen en registraties Het toezichtsplan door het certificatieorganisme De gegevens van de persoon die het toezicht op zich neemt Indien noodzakelijk wordt de overeenkomst uitgebreid naar een uitvoerende instantie of een partij die aan de gecertificeerde diensten levert in het kader van het behoud van de certificatie. De aanwezigheid van een geldige en ondertekende overeenkomst is noodzakelijk voor het behoud van de certificatie. Eens de overeenkomst ondertekend en de bewaking ingesteld is, blijft het certificaat geldig zolang het bouwwerk in overeenstemming blijft met de criteria in het bulletin en de processen worden toegepast. De gecertificeerde kan de certificatie op elk ogenblik opzeggen, mits respect van de modaliteiten van de Overeenkomst voor het behoud van de certificatie. De vergoeding is verschuldigd tot het einde van het tweede kwartaal dat volgt op de opzegging. 26/35

27 13. Publicatie Het referentieel Het referentieel is een levende documentatie, die regelmatig geactualiseerd wordt. Het deel dat de criteria bevat die de basis vormen voor de certificatie wordt gepubliceerd op de website : Het deel dat informatie bevat over de beoordelingsmethoden wordt ter beschikking gesteld van de aanvrager in functie van de gekozen doelstellingen en de beoogde kenmerken. Voor specifieke referentiëlen, die op contractuele basis tot stand komen en die gericht zijn op een bepaalde doelgroep, kan worden gekozen om de referentiëlen niet actief te publiceren. Het certificatieorganisme zal evenwel aan elke belangstellende de informatie verstrekken, die nodig is om de inhoud en draagwijdte van het certificaat te begrijpen De certificatieregels De certificatieregels bestaan uit onderhavig document, het Algemeen Reglement (ARG) en de aanvullende toepassingsreglementen per hoofd- of subschema. De documenten worden via de website ter beschikking gesteld of op eenvoudige vraag in documentvorm aangeboden De certificaten en attesteringsbulletins De certificaten en attesteringsbulletins worden opgenomen op de website zolang de geldigheid verzekerd is. De gecertificeerde ontvangt één of meerdere kopieën van het certificaat en de attesteringsbulletins in één of meer van de volgende talen: Nederlands, Frans, Engels en Duits. Bij opschorting mogen de documenten tijdelijk niet gebruikt worden noch in de communicatie met de markt, noch in het kader van enige communicatie met derde partijen. Bij intrekking dienen de originele documenten aan de certificatie-instelling teruggestuurd te worden. De certificaten en attesteringsbulletins kunnen eveneens van de website afgedrukt worden. 27/35

28 14. Gebruik van het logo Het logo is, net als het Merk Valideo, eigendom van SECO en geniet in dit kader van de breedste bescherming van nationale en internationale wetgeving inzake merken- en intellectuele eigendomsrecht. Door de certificatie bekomt de gecertificeerde het recht gebruik te maken van het logo: Valideo, binnen de limieten en op de wijze aangegeven in dit reglement. Het gebruik strekt zich uit van drukwerk, over dossierdocumenten, tot het afbeelden op panelen, voertuigen en elke vorm van publiciteit. Dit gebruik is onderhevig aan de voorwaarden zoals geponeerd in dit reglement, en wordt meer in het bijzonder beperkt in de tijd overeenkomstig art. 8.7 alsook onderhevig aan de sancties van art. 10. (De mogelijkheden en de gebruikswijze zijn functie van het schema maken aldus deel uit van specifieke regels, opgenomen in de offerte, of in initiële certificatieovereenkomst.) De concrete gebruikswijzen dienen aan SECO of de certificatie-instelling te worden voorgelegd. 15. Klachten en beroep De procedures voor de behandeling van klachten en beroep tegen beslissingen van de certificatie-instelling zijn opgenomen in het Algemeen Reglement (ARG zie Financieel stelsel De gecertificeerde is voor het bekomen en behouden van de certificatie een vergoeding verschuldigd, opgebouwd zoals hierna beschreven. Er wordt systematisch onderscheid gemaakt tussen de kost voor de certificatie zelf (te betalen aan de certificatie-instelling) en de vergoeding voor de assessor (rechtstreeks te betalen of via de certificatie-instelling). In de toepassingreglementen worden meer precieze gegevens bepaald Initiële certificatie Deel certificatie: De vergoeding dekt de opening van een certificatiedossier, de organisatie van het proces, de verificatie door de verificatie-auditor, de beslissing, de aflevering en publicatie van het certificaat. Tevens is een algemene bijdrage opgenomen voor de organisatie en de instandhouding van het gehele certificatiesysteem. Het bedrag wordt forfaitair bepaald op basis van volgende parameters: Voor Bouwwerken De omvang van het bouwwerk (afmetingen, aantal m 2 nuttige ruimte, ) De aard en de waarde van het bouwwerk De scope: kenmerken (hoofdstukken van het referentieel) en doelstellingen De complexiteit van het dossier De eventuele tussenkomst van de verificatie-auditor 28/35