Samenstelling & Redactie Marijke Moyson

Transcriptie

1 Jaarverslag 2010

2 Colofon Samenstelling & Redactie Marijke Moyson Met bijdragen van Dirk De Wilde, Hans Canters, Ive Bogaerts, Magalie Schotte, Saar Van Hauwermeiren, Marieke Poissonnier, Eline Demey, Hanna De Groote, Katleen Blomme, David Berg Lay-out Grafische dienst Oxfam-Wereldwinkels Verantwoordelijke uitgever Joris Rossie Ververijstraat Gent Oxfam-Wereldwinkels werd in 2010 ondersteund door FOD Buitenlandse Zaken - DGD Provincie Oost-Vlaanderen Provincie Vlaams Brabant Vlaamse Gemeenschap - Agentschap Internationale Samenwerking European Union - DG Development & Cooperation (Europe Aid) Provincie West-Vlaanderen Inhoud Colofon 2 Voorwoord 3 Oxfam-Wereldwinkels: 1 missie, 3 kernelementen 5 Oxfam-Wereldwinkels: een beweging met maximale inspraak 7 Oxfam-Wereldwinkels: een beweging van vrijwilligers 9 Verhalen uit het wereldwinkelveld 13 Oxfam-Wereldwinkels: een beweging met partners 14 De impact van eerlijke handel 20 Oxfam-Wereldwinkels: Het Zuiden 22 Promotiecampagnes voor meer fair trade 23 Het politieke werk van Oxfam-Wereldwinkels 24 Oxfam-Werelwinkels in de media 30 Financieel verslag 32 Duurzaamheidsverslag 36 foto cover: Griet Hendrickx ed. oww: nov art. nr.: Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels

3 Voorwoord Fair trade als een duurzame economische ontwikkelingsstrategie Beste vrijwilliger, Beste sympathisant of klant van Oxfam-Wereldwinkels, Geachte lezer van dit jaarverslag, In dit jaarverslag brengen wij U het verhaal van Oxfam-Wereldwinkels in 2010 in woord en beeld. Een terugblik, gekruid met een stevige toekomstvisie. Voor de vierde maal op rij brengen we dit verslag volgens de principes van het GRI, een model dat stilaan is uitgegroeid tot de standaard voor duurzaamheidverslaggeving. Openheid, transparantie en een gezonde zelfkritische benadering zijn hiervan de ingrediënten. Het hoogtepunt van 2010 was ongetwijfeld onze chocoladecampagne. Gesteund door meer dan handtekeningen en op basis van een stevig dossier, hebben we de strijd tegen de ergste vormen van kindslavernij in de cacaosector tot in de commissie Jeugd van het Vlaams Parlement gebracht. Een campagne met ruime weerklank in de media en vooral in de hele cacaosector. Hét bewijs van onze slagvaardigheid als beweging. Met onze actie Smeer ze werd fair trade in vele basis- en middelbare scholen een actief en doorleefd gebeuren. Met onze definitie van fair trade als een duurzame economische ontwikkelingsstrategie hebben we onze unieke positie binnen de fairtradewereld verder scherp gesteld en onderbouwd. Met de steun van het nieuw opgerichte Partnerfonds en met de overheidssubsidies van het DGD konden enkele van onze partners in Afrika belangrijke stappen vooruit zetten in hun ontwikkeling. In 2010 werd gestart met de partnerbanden en partneradoptie in functie van de ontvangst in 2011 van 20 van onze partners. Zo groeide in vele groepen de verbondenheid met onze partners in het Zuiden. Een verbondenheid die we de komende jaren nog willen versterken en uitbreiden. We namen afscheid van onze Gedelegeerd bestuurder Koen Van Bockstal. We danken hem voor de manier waarop hij onze organisatie heeft versterkt en de fairtradegedachte in nationaal en internationaal verband heeft uitgedragen. Tijdens de moeilijke periode van overgang zorgden het directiecollege en alle medewerkers voor de nodige continuïteit in de werking. Eind 2010 mochten we na een lange zoektocht onze nieuwe gedelegeerd bestuurder, Joris Rossie, verwelkomen. We wensen hem alvast een lange, boeiende en succesvolle periode toe bij Oxfam- Wereldwinkels en Oxfam Fairtrade. Op financieel vlak konden we een begroot verlies ombuigen in een licht positief resultaat. Oxfam-Wereldwinkels vzw is eind 2010 een financieel gezonde organisatie, maar de dalende omzet tijdens het jaareinde noopt ons tot voorzichtigheid voor We geloven in onze eigen kracht, maar we zijn niet blind voor de veranderingen in het fairtradeveld en de uitdagingen die ons dit stelt. Onze dankbaarheid gaat in de eerste plaats uit naar onze talloze vrijwilligers en onze professionele medewerkers. Zij zijn en blijven het hart van onze beweging en het fundament van onze organisatie. Speciale dank ook aan onze partners in het Zuiden met wie we meer dan ooit een grote familie vormen. Dank ook aan al onze bondgenoten in het economische, politieke en sociale weefsel van onze maatschappij. Onze collega fairtraders nodigen we uit om ook in de komende jaren, samen met ons, blijvend de lat hoog te leggen voor fair trade en prioriteit te geven aan kleine en achtergestelde producenten. Veel leesplezier. Dirk De Wilde, voorzitter Raad van Bestuur Oxfam-Wereldwinkels Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels 3

4 4 Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels foto: Tineke D'haese

5 Oxfam-Wereldwinkels: Eén missie met drie kernelementen De missie van Oxfam- Wereldwinkels Oxfam-Wereldwinkels is een democratische vrijwilligersbeweging die door haar strijd voor een rechtvaardige wereldhandel opkomt voor ieders recht op een menswaardig leven. Drie kernelementen 1. De strijd voor een rechtvaardige wereldhandel zal nooit succesvol zijn als we niet kunnen rekenen op de vele duizenden vrijwilligers die zich elke dag inzetten om de bevolking te sensibiliseren tot een concrete verandering in hun gedrag. De ondersteuning van die democratische vrijwilligersbeweging is een hoeksteen in onze missie. 2. De strijd voor een rechtvaardige wereldhandel gaat verder dan de verkoop van producten van eerlijke handel. Oxfam-Wereldwinkels begeeft zich ook op het terrein van internationale handelsverdragen, wetgeving, maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzame ontwikkeling,... We willen niet enkel het lot van onze eigen producentenpartners verbeteren, maar ook streven naar duurzame veranderingen in de globale handelsverhoudingen tussen Noord en Zuid. Dat we daarvoor zelf een verkoopsmodel hanteren, verhoogt onze geloofwaardigheid en zorgt ervoor dat alle economische actoren ons au sérieux nemen. 3. Onze strijd voor een rechtvaardige wereldhandel kadert in een ruimere doelstelling die we delen met vele andere (niet-gouvernementele) organisaties: ieders recht op een menswaardig leven. Onze missie beklemtoont de structurele band met de hele Noord-Zuidbeweging in België en internationaal. Fair trade opnieuw gedefinieerd Eerlijke handel = een bijdrage tot een menswaardig inkomen voor achtergestelde producenten, vooral in het Zuiden = zo rechtstreeks mogelijke aankoop met maximale transparantie = kiezen voor capaciteitsopbouw van achtergestelde producenten = respect voor mens en milieu = duurzaam partnerschap = werken aan rechtvaardige handelsregels op lokaal, nationaal en mondiaal niveau schap. Oxfam-Wereldwinkels ziet fair trade als een duurzame, economische ontwikkelingsstrategie. De activiteiten van Oxfam-Wereldwinkels vertrekken vanuit verontwaardiging over onrecht in de handelsverhoudingen tussen Noord en Zuid. Ons antwoord hierop is een solidaire houding en het geloof dat handel als een hefboom voor ontwikkeling van achtergestelde producentengroepen kan dienen. We positioneren en promoten fair trade veel meer als ontwikkelingsstrategie voor kleine en/of achtergestelde producenten en niet alleen als handel op zich. We erkennen met andere woorden dat handel alleen onvoldoende is als katalysator voor de kleine en/of achtergestelde producenten en dat partnerassistance noodzakelijk is. Ofschoon we opereren binnen een geglobaliseerde markteconomie, doen we aan handel binnen een aantal sociale en ecologische grenzen. Binnen de Noord- Zuid sector nemen we een unieke positie in waarbij we concrete handel als hefboom gebruiken voor de ontwikkeling van producenten in het Zuiden. Bovendien bieden wij de consument een concreet en gemakkelijk alternatief handevereniging zonder winstoogmerk (vzw) Nationaal Secretariaat: Ververijstraat Gent Begin 2010 keurde de algemene vergadering van Oxfam-Wereldwinkels een strategische toekomstnota goed die ervoor moet zorgen dat Oxfam-Wereldwinkels zijn voortrekkersrol in de fairtradewereld blijft behouden. Hiervoor zetten we in op onze invulling van de definitie van fair trade en onze positie binnen het uitdeinende fairtradeland- Oxfam- Wereldwinkels is een democratische vrijwilligersbeweging die door haar strijd voor een rechtvaardige wereldhandel opkomt voor ieders recht op een menswaardig leven. Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels 5

6 lingsperspectief om solidair te zijn in het aankoopgedrag. Binnen de huidige fairtradesector bewaren we uitdrukkelijk de kracht van de beweging, onze expliciet maatschappelijk-politieke component en de keuze voor kleine producenten, als cruciale pijlers. 215 winkels, één merk van eerlijke handel Oxfam-Wereldwinkels vzw, de voornaamste organisatie van eerlijke handel in België, is het best gekend voor zijn netwerk van 215 wereldwinkels. We verkopen er 180 voedingsproducten van een honderdtal producentengroepen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Je herkent die producten aan het merk Oxfam Fairtrade. De meeste wereldwinkels verkopen ook handwerkproducten, vaak op een traditionele manier en met duurzaam materiaal vervaardigd. Je herkent deze producten aan het merk van onze leveranciers Oxfam-Made in Dignity en Fair Trade Original. Oxfam Fairtrade: het merk voor voedingsproducten van eerlijke handel Oxfam-Wereldwinkels vzw heeft zijn handelsactiviteiten ondergebracht in Oxfam Fairtrade cvba. Deze cvba koopt voedingsproducten aan bij producentengroepen in het Zuiden, die worden goedgekeurd en opgevolgd door Oxfam- Wereldwinkels. De aankoop gebeurt aan de voorwaarden van de eerlijke handel. Oxfam Fairtrade verdeelt de voedingsproducten via verschillende kanalen: de wereldwinkels in Vlaanderen en Wallonië, wereldwinkels in andere Europese landen, grootverbruikers en retail (supermarkten). De vzw Oxfam-Wereldwinkels is meerderheidsaandeelhouder van de cvba Oxfam Fairtrade. 6 Jaarverslag Oxfam-Wereldwinkels

7 Oxfam-Wereldwinkels: een beweging met maximale inspraak Algemene Vergadering Democratische Structuur Oxfam-Wereldwinkels vzw De Algemene Vergadering bepaalt strategische lijnen van de werking van Oxfam-Wereldwinkels. Ze spreekt zich uit over de jaarplanning, de begroting en de toetreding van nieuwe leden. Ze beslist over alle beleidsplannen voorgesteld door de Raad van Bestuur. Bovendien controleert ze en stimuleert ze de Raad van Bestuur, waarvan zij de leden kiest. De Raad van Bestuur werkt de richtlijnen uit die de Algemene Vergadering vast legt en staat in voor de dagelijkse beslissingen. Een aantal commissies en werkgroepen adviseert en ondersteunt de Raad van Bestuur en de verschillende diensten van het secretariaat. De 215 plaatselijke wereldwinkels bepalen autonoom hun werking, in zoverre die past binnen het natio-nale beleid. Maar steeds is het de betrachting om zoveel mogelijk vrijwilligers bij het plaatselijk beleid te betrekken. Alle plaatselijke wereldwinkels kunnen lidmaatschap (met stemrecht) van de Algemene Vergadering aanvragen. Elke stemgerechtigde wereldwinkel heeft één stem. Op 31/12/2010 waren er 100 stemgerechtigde wereldwinkel, een status quo ten opzichte van Oxfam-Magasins du monde, Oxfam-Solidariteit en Fair Trade Original zijn als waarnemers in de Algemene Vergadering aanwezig. In 2010 waren er Algemene Vergaderingen op 30 januari (Antwerpen), 10 juni (Gent) en een Buitengewone Algemene Vergadering op 11 september (Gent). Deze Buitengewone Algemene Vergadering werd georganiseerd ter goedkeuring van een beleidsplan waarmee we subsidies aanvragen in het kader van onze erkenning als sociaal culturele vereniging door de Vlaamse Gemeenschap. Raad van Bestuur De leden van de Raad van Bestuur worden gekozen door de Algemene Vergadering voor een mandaat van drie jaar. Een mandaat is onbezoldigd. De voorzitter heeft geen operationeel leidinggevende rol en vertegenwoordigt Oxfam-Wereldwinkels vzw in de Algemene Vergadering van Oxfam Fairtrade cvba. Er zijn minimum vijf en maximum twaalf leden. Slechts zeven mogen van hetzelfde geslacht zijn. Minstens twee derde van de bestuurders moet een uitgesproken band hebben met een plaatselijke wereldwinkel, een commissie, een werkgroep of de werking van het nationaal secretariaat. De Raad van Bestuur vergadert maandelijks. Op 31/12/2010 maakten de volgende mensen deel uit van de Raad van Bestuur van Oxfam- Wereldwinkels: Dirk De Wilde (voorzitter) 1947, bestuurder sinds Dirk De Wilde werkte van 1979 tot 2010 als secretaris-boekhouder in het Observatieen Behandelingscentrum voor gedragsmoeilijke jongeren ter Wende in Leuven. Hij heeft een jarenlange ervaring met beleidswerk in de Noord-Zuidbeweging en is stevig verankerd in Oxfam-Wereldwinkels via zijn engagement in de wereldwinkel van Wilsele en de Leuvense regiowerking. Pieter Vercruyssen (ondervoorzitter) 1954, bestuurder sinds De manager van Max Mobiel (mobiliteit) stelt vooral zijn financiële kennis ter beschikking van Oxfam-Wereldwinkels. Oxfam- Wereldwinkels is de stuwende kracht die aan bewustwording doet in de relatie Noord-Zuid, Oxfam Fairtrade ondersteunt dit idee als handelsmaatschappij. Jan Cuyckens 1943, bestuurder sinds Klinisch psycholoog Jan Cuyckens werkte als hulpverlener in Venezuela en Chili, en later bij Kluwer, Fotek en Standaard Boekhandel. Zijn kennis en ervaring over Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels 7

8 verschillende facetten van het bedrijfsleven stelt hij graag ten dienste van een organisatie waarvan de kracht ligt in de gedreven inzet van talloze vrijwilligers en wil hij er vooral over waken dat in alle geledingen de natuurlijke "Zuid"reflex gecultiveerd wordt. Pieter-Jan Van de Velde 1980, bestuurder sinds Ik hecht veel belang aan het actie- en lobbywerk van onze organisatie, maar besteed evengoed veel aandacht aan het bewegingswerk, zegt de stafmedewerker Kwaliteitszorg bij de Vlaamse Interuniversitaire Raad. We zijn geworden wat we zijn dankzij onze bijna achtduizend vrijwilligers en hun voorgangers. Als jongere hecht ik eveneens veel belang aan ons jongerenwerk. Dimp Verheyen 1953, bestuurder sinds Maatschappelijk werkster Dimp Verheyen is actief in de Bijzondere Jeugdzorg. Mijn motivatie? Steeds de juiste verbinding proberen te maken tussen Oxfam-Wereldwinkels en Oxfam Fairtrade. Als vrijwilligster in de wereldwinkel van Geel is Dimp Verheyen ontvankelijk voor wat vrijwilligers proberen duidelijk te maken om uiteindelijk een daadwerkelijke solidariteit in stand te houden. Alphons Van Dyck 1959, bestuurder sinds 30 januari Fons Van Dijck is gespecialiseerd in strategische adviezen op vlak van merkpositioneringen en communicatiestrategieën. Hij doceert aan de Vrije Universiteit van Brussel. Voor zijn overstap naar VVL BBDO in 2011, werkte hij bij Telenet en was hij directeur communicatie voor de toenmalige SP. Kris Coenegrachts 1951, bestuurder sinds 30 januari Kris Coenegrachts is sinds jaar en dag actief in de welzijnssector, met als specialiteit beheer van social non profit organisaties. Hij heeft een sterke affiniteit met het besturen van pluralistische progressieve organisaties. Karolien De Prez 1982, bestuurder sinds 30 januari Karolien De Prez heeft ervaring in communicatie en zij wil meewerken aan de optimalisatie van de communicatie tussen de beweging en het Nationaal Secretariaat. May Verheijen Bestuurslid sinds 1997 is sinds december 2010 geen lid meer van de Raad van Bestuur Plaatselijke vrijwilligersgroep De beweging heeft zowel stemgerechtigde als niet-stemgerechtigde wereldwinkels. Beiden zijn erkend als Oxfam- Wereldwinkel. Ze engageren zich om de 8 Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels doelstellingen en de drie pijlers van de beweging in hun werking vorm te geven. Commissies & Werkgroepen Van een commissie of werkgroep maken zowel vrijwilligers uit plaatselijke wereldwinkels als personeelsleden deel uit. Er bestonden in 2010 een commissie Verkoop- & Marketing, een Jongerencommissie en een Partnercommissie. Commissie Verkoop & Marketing 2010 De Commissie verkoop & marketing vergaderde 2 maal onder het ondervoorzitterschap van Tony Alleman en 1 maal onder het voorzitterschap van May Verheyen. Na een zoektocht van haast een jaar, stelde May zich in het najaar kandidaat om het voorzitterschap van deze commissie op zich te nemen. Omwille van de slechte weersomstandigheden werd de vergadering van eind november afgelast. In 2010 telde de commissie 18 leden waarvan er gemiddeld elke vergadering 11 aanwezig waren. Net als de voorgaande jaren vormt het strategische marketingplan de leidraad doorheen de commissievergaderingen. Zo kreeg het look&feel project, waarbij we streven naar meer beleving en zichtbaarheid van onze partners in de Wereldwinkels, verder vorm. Op basis van de aanbevelingen van het communicatiebureau Popai werden er materialen ontwikkeld die aan het kritische oog van de commissieleden werd onderworpen. Er werd gestart met een testfase in 10 Leuvense en Gentse Wereldwinkels en in het najaar 2010 ondergingen de eerste Wereldwinkels een make-over. Ter voorbereiding van de AV van juni 2010, vroeg de RvB aan de commissieleden om zich te buigen over de nota s rond grootverbruik en het erkenningcontract van de Wereldwinkels. Beide nota s werden uitvoerig besproken o.a. in aanwezigheid van de voorzitter van de RvB Dirk De Wilde en allerlei vragen en suggesties werden terug meegenomen naar de RvB. Een ander belangrijk thema dat in het najaar aan bod kwam was het assortiment binnen de Wereldwinkels. Waar er in 2009 vooral werd gekeken naar een uitbreiding van artisanaatleveranciers, werd er dit jaar vooral gekeken naar de mogelijke uitbreiding van het aantal voedingsleveranciers. De collega s van Oxfam-Fairtrade presenteerden een plan waarbij het huidige aanbod OFT voedingsproducten zou worden beperkt met een focus op een 4-tal belangrijke productgroepen. Ter compensatie werd er gekeken naar een aanvullend aanbod vanuit andere fairtradeleveranciers zoals Maya, FTO en Ethiquable. Tot slot lichtten de collega s van OFT t.a.v. de commissieleden een tipje van de verpakkingssluier op waarbij werd aangegeven dat het de bedoeling was om de 7 jaar oude verpakkingslijn te hertekenen en aanvullend naast het merk Oxfam Fairtrade ook een 'baseline gelanceerd wordt, "So Fair, So Good". Op het moment van de laatste commissievergadering stonden deze plannen echter nog maar in hun kinderschoenen waardoor het helaas onmogelijk was om concrete voorstellen af te toetsen en te beoordelen. Naast deze beleidslijnen, kwamen er ook nog enkele meer operationele thema s aan bod zoals o.a. de jaarpromoplanning, de Week vd Fair Trade en de Prijs Mark Vandenbraembussche. Jongerencommissie De jongerencommissie (of JoTeam) is dé jonge bende in Oxfam-Wereldwinkels nationaal. Het JoTeam is een permanente adviserende commissie binnen de nationale beleidsorganen van Oxfam- Wereldwinkels die het thema jongeren zoveel mogelijk tracht te integreren binnen de beweging. Ze kwam in 2010 zes keer samen onder leiding van Marlies Hermans (inclusief een startdag en een denktankweekend ). Ze superviseerde onder meer het jongerenweekend Prikkel, volgde het nieuwe concept WOS-inactie op en stak Mondiaal Kabaal in een nieuw jasje. Partnercommissie De Algemene Vergadering van Oxfam- Wereldwinkels heeft de bevoegdheid om het globalepartnerbeleid van Oxfam- Wereldwinkels (en dus ook van Oxfam Fairtrade) vorm te geven en op te volgen,toegekend aan de Partnercommissie. De partnercommissie is opgericht door en rapporteert aan de Algemene Vergadering. Jaarlijks legt zij haar activiteitenverslag voor aan de Algemene Vergadering. Deze verantwoording blijft cruciaal: het betekent dat de vertegenwoordigers in deze commissie rechtstreeks gemandateerd zijn uit de basis en vanuit deze dynamiek onafhankelijk mee vorm geven aan het partnerbeleid van Oxfam-Wereldwinkels/Oxfam Fairtrade. Op de Algemene Vergadering van 30 januari 2010 werd een nieuwe partnercommissie aangesteld voor de duur van twee jaar werd aangevat met 33 leden, in de loop van het jaar kwamen er drie leden bij werd afgesloten met 36 leden in de Partnercommissie. De Partnercommissie kwam in 2010 zes keer samen. Drie, reeds voordien goedgekeurde, partners werden terug als kernpartners aanvaard (MCCH-La Carlita/Equador/confituren, Recocarno/Haïti/koffie en Cercle des Sécheurs/Burkina Faso/gedroogde mango s). Er werden drie nieuwe kernpartners goedgekeurd (La Riojana/Argentinië/wijn, Sopacdi/ Congo/koffie en Muungano/Congo/koffie). Op het einde van 2010 sloten we af met 55 kernpartners.

9 Oxfam-Wereldwinkels: een beweging van vrijwilligers 215 wereldwinkels Eind 2010 werden de verschillende winkels en verkooppunten opgelijst omdat in de loop van 2011 een nieuwe erkenningsronde gehouden word. We kwamen uit op een telling van 215 winkels. Onze beweging telt daarnaast drie studentenwerkingen (Brussel, Gent, Leuven). De jongerenwerkingen hebben hun band met de reguliere winkelwerkingen gelost de voorbije jaren. Momenteel tellen we nog hier en daar een jongerenwerking, verbonden aan een winkelwerking (Kortrijk/Izegem en Noord-Limburg). 11 wereldwinkels en 2 regio s werkten met betaald personeel, samen goed voor 29,95 voltijdse lokale beroepskrachten. Ze coördineren de wereldwinkel of nemen taken zoals educatie, vrijwilligersmanagement, scholenwerk en grootverbruik voor hun rekening. 23 regiowerkingen De 215 wereldwinkels zijn onderverdeeld in 23 regionale werkingen. In 5 regio's bestaat er een clusterwerking: Gent (algemeen), Hei en Polder, Leuven (educatie), Antwerpen (educatie), Kempen (algemeen). De regio s worden opgevolgd door drie regiocoördinatoren. Hun taak bestaat erin lokale wereldwinkels te ondersteunen, de regionale samenwerking te bevorderen en het verkoopsnetwerk te versterken. In 2010 organiseerden de regio s 12 regionale Trefdagen waaraan 687 vrijwilligers deelnamen. Plaatselijke wereldwinkeliers volgden er verschillende basisvormingen en workshops. Het organiseren van regionale vormingsmomenten zit in de lift en blijft een prioriteit binnen de interne vorming. Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels 9

10 foto: CVG 7707 vrijwilligers In 2009 rondden we de kaap van 8000 vrijwilligers, maar in 2010 daalt dit aantal tot 7707 onder meer door een opruimactie in ons adressenbestand. Wanneer we de cijfers op groepsniveau bekijken zien we dat de instroom groter is dan de uitstroom. Hiervan zijn 33% mannen en 67% vrouwen. Het percentage mannen neemt voor de eerste keer in een aantal jaar toe (in 2009 telden we voor het derde jaar op rij amper een kwart mannen in de beweging). De grootste groep vrijwilligers vinden we in de leeftijdscategorie 50 tot 60 jaar. Deze verschuiving van de gemiddelde leeftijd naar boven is al twee jaar bezig. Jong geweld Het aantal jongeren (jonger dan 30 jaar) blijft dalen naar 16% (17% in 2009, 18% in 2008). Vakbeurs Op 11 september, in het ICC in Gent, maakten 500 deelnemers uit 150 wereldwinkels kennis met het nieuwe aanbod van onze leveranciers. Er waren verschillende workshops rond lokale communicatie en PR, beleving in de wereldwinkel, partnerbanden en partneradoptie, labels en voedingsproducten en de chocoladecampagne Kindslavernij lust ik niet. Vormingsmenu: vorming op maat Het vormingsmenu bestond dit jaar opnieuw uit een mix tussen vorming dicht bij huis en wanneer jij het wil (à la carte) en een aantal vaste vormingsmomenten (menu du jour). Nieuw in 2010 waren de uitgewerkte vormingen rond Thema in de Kijker. In totaal gingen er in a la carte vormingen door en 18 menu du jour vormingen. De korte Thema in de Kijker vormingen werden gebracht op 133 medewerkersvergaderingen. De uitgebreide Thema in de kijkervorming werd gebracht bij 28 groepen. Het aantal aparte vormingen daalt in het voordeel van het aantal Regionale Trefdagen. Leerkrachten spelen wereldwinkels Op 30 april organiseerde Oxfam- Wereldwinkels een lerarendag voor leerkrachten van het secundair onderwijs. Leerkrachten en leerkrachten in opleiding wisselden ervaringen uit rond het thema Wereldwinkelen op school. 10 leerkrachten namen deel aan deze lerarendag. 10 Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels

11 Overzicht aantal wereldwinkels per provincie (situatie op 31/12/2009) Erkende Oxfam- Wereldwinkels Stemgerechtigde wereldwinkels (lid AV vzw) Leden van de PartnerCommissie Lid commissie Verkoop en Marketing Antwerpen Vlaams-Brabant en Brussel Limburg Oost-Vlaanderen West- Vlaanderen Totaal Leeftijd wereldwinkeliers 2009 Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels 11

12 12 Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels

13 Verhalen uit het wereldwinkelveld Wat zal Annie Schoofs in Sint-Truiden bekokstoven met Blanca Rosa Molina? Zal Josete de aftrap geven van FC Rupelmonde of Westerlo? Zullen Sint-Niklaas en Mechelen echt het land van (choco)melk en honing worden? Op vraag van enkele vrijwilligers startte Oxfam-Wereldwinkels in 2008 het concept partnerbanden op. In de aanloop naar de veertigste verjaardag in 2011 breidt Oxfam-Wereldwinkels dat verder uit. Wilsele heeft iets met Zuid Afrika Heel wat wereldwinkeliers willen rechtstreeks contact met de partners uit het Zuiden. Oxfam gelooft ook dat partnercontacten heel motiverend werken en stimuleert daarom de uitbouw van een stevige partnerband. Stap één is het kiezen van een partner waarmee de wereldwinkel in contact wil komen. Die keuze is meestal heel persoonlijk. De wereldwinkel in Wilsele bijvoorbeeld houdt contact met Stellar Organics, een Zuid-Afrikaanse wijnpartner, omdat velen uit de groep iets hebben met dat land. Een vrijwilliger heeft er gewerkt, iemand anders liep er ooit stage. Zelf ging ik voor Broederlijk Delen op inleefreis naar Zuid-Afrika, legt Marie-Claire Ongenaert, de voorzitter van de wereldwinkel in Wilsele-Wijgmaal uit. Gent in het Spaans, Overpelt aan de thee en Antwerpse herinneringen aan de mango s De Gentse wereldwinkels houden contact met de drie Paraguayaanse suikerproducenten. Omdat veel medewerkers Spaans spreken, motiveert Rona Kennedy, educatie- en actieverantwoordelijke van de wereldwinkel in het Gentse centrum, hun keuze. De wereldwinkels in Overpelt en Antwerpen hebben een band met een partner aan wie ze al eens een bezoek brachten. Omdat we hen al eens persoonlijk ontmoetten, kozen wij voor Kayonza Tea Factory in Uganda, vertelt Chris Kerkhofs, lid van de coördinatieploeg van de wereldwinkel in Overpelt. Iris Saerens, de educatieverantwoordelijke van Oxfam-Wereldwinkel Antwerpen houdt na haar bezoek aan Cercle des Sécheurs in Burkina Faso ook contact met de partner. Veertig jaar 20 wereldwinkelgroepen bereiden zich in 2010 voor op de komst van 20 partners uit het Zuiden. De partners komen allemaal van coöperaties waar we zeer nauw mee samenwerken. Op hun programma staat een seminarie waar we ons afvragen wat de toekomst van fair trade kan zijn, een paar dagen ontvangst door hun wereldwinkelgroep en een Partnerdag in de Gentse Vooruit. De bedoeling van deze uitwisseling is ook meer wereldwinkelgroepen aansporen om van een partnerband naar een partneradoptie te gaan. Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels 13

14 Oxfam-Wereldwinkels: een beweging met partners Partnerwerking De economische ontwikkelingsstrategie achter fair trade of ook handel als hefboom voor ontwikkeling van achtergestelde producentengroepen is een kind van de Zuiddienst en de Partnercommissie. De Zuiddienst is de laatste jaren constant in evolutie geweest, zowel inhoudelijk als vormelijk: De Zuiddienst (Oxfam-Wereldwinkels) en de aankoopdienst (Oxfam Fairtrade) werken volledig samen : collega s van OWW en OFT trekken meer en meer samen naar het Zuiden om producenten en productenwerking maximaal op elkaar af te stemmen. De verschuiving in denken wordt zeer concreet in de manier waarop omgegaan wordt met partners in het Zuiden - We werken aan een constant proces van duurzame ontwikkeling bij achtergestelde producentengroepen in het globale zuiden. - Onze aanpak is en blijft economisch. Dit is een duidelijke keuze én onze core-business. Ontwikkeling moet een duidelijke economische dimensie hebben en daaraan gekoppeld een sociale en ecologische dimensie. - Willen producentengroepen, boeren,coöperaties,familiebe drijven, regio s zich uit de armoede trekken, dan moeten ze, in elke markteconomie, in hun materiële behoeften kunnen voorzien. - Geld is nodig om zich te ontwikkelen; om kinderen naar school te sturen, gezond te blijven/te worden, een opleiding te volgen, sociale vaardigheden aan te leren, zich te organiseren enz.. (afgeleid uit het boek Ontwikkeling en Solidariteit, Francine Mestrum; Epo, 2010) Met deze economische ontwikkelingsstrategie geeft Oxfam- Wereldwinkels een specifieke invulling aan fair trade en eisen we de pioniersrol op in deze werkwijze met onze partners: potentiële en bestaande producenten begeleiden naar en op de economische markt (dus handel en ondersteuning) én medepartners worden in hun en onze economische structuren en samenwerkingsverbanden zoals CLAC, (Coordinadora Latinoamericana y del Caribe de Comercio Justo), AFN (African Fairtrade Network) en NAP (Network of Asian Producers) en eventuele andere samenwerkingsverbanden, eveneens in het Noorden. In deze samenwerkingsverbanden hebben we de kans wederkerige relaties op te bouwen en op die manier gezamenlijk meer macht te krijgen om economische machtsverhoudingen (lokale en globale) en oneerlijke handelsregels aan te klagen en te wijzigen. Juist door deze economische ontwikkelingsstrategie kunnen we de essentie benadrukken hoe de Global South via fair trade zich verder duurzaam kan ontwikkelen. Partnerfonds In 2010 zag ook het Partnerfonds het licht. Het partnerfonds (voluit Fonds voor duurzame economische ontwikkeling in het Zuiden) is een fonds waarmee we actief alternatieve geldbronnen zoeken, om op een meer systematische en beleidsmatige manier, adequaat en soepel inspelen op ernstige en onverwachte situaties waar achtergestelde producenten mee te maken krijgen. Het fonds kan ondersteuning bieden op vlak van management, verduurzaming van productie- en verwerkingsketen, kwaliteitsverbetering, markttoegang, marktstudies, organisatieversterking, netwerking, fairtrade- of biocertificering, productontwikkeling en aandelenparticipaties in producentengroepen en aanverwante bedrijven. Door de verkoop van producten van eerlijke handel scheppen we markttoegang voor achtergestelde producenten en ondersteunen we boeren en hun coöperaties in ontwikkelingslanden. Maar de uitdagingen voor de producenten zijn soms zeer groot: problemen met infrastructuur (gebouwen, wegen, energie, informatica, etc.) gebrek aan economische knowhow gebrek aan verwerkingscapaciteit (technologie, verpakkingsmogelijkheden, etc) strenge Europese standaarden met hoge eisen voor producten, die uitvoermogelijkheden voor voornamelijk Afrikaanse boeren bemoeilijkt. Hoe werkt het? De vraag naar ondersteuning komt van de producent. De Zuiddienst van Oxfam-Wereldwinkels screent het project, doet de opvolging en evalueert en rapporteert uiteindelijk aan de Partnercommissie, de Raad van Bestuur en aan de wereldwinkels die hebben bijgedragen. Het Partnerfonds werd opgericht met de steun van de Vlaamse Gemeenschap 14 Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels

15 4 soorten partners Oxfam-Wereldewinkels onderscheidt 4 soorten partners a) kernpartners b) niet-kernpartners c) FLO partners waarvan we structureel doch beperkt aankopen d) FLO partners waar we eenmalig van aankopen a) Kernpartners Kernpartners zijn producentengroepen waarin Oxfam-Wereldwinkels bijzondere energie investeert. Oxfam-Wereldwinkels had op 31/12/10 vijfenvijftig kernpartners. In 2010 kregen we een verschuiving van 3 gestemde partners die kernpartners werden. De 3 partners hebben een partnerof stedenband in Vlaanderen die de zichtbaarheid en de wederzijdse solidariteit vergroten. In totaal leverde 2010 vijf nieuwe kernpartners op (zie kader rechts) NIEUWE KERNPARTNERS: MCCH La Carlita, Equador: confituren Partners sinds Via MCCH hebben we de confituren (braambes en guave) van Carlita geïmporteerd en de samenwerking opgestart. De gemeente Evergem heeft een stedenband met Facundo Vela, de parochie en het dorp waar La Carlita gelegen en actief is. Recocarno, Haïti: koffie Gemeenschappelijke ondersteuning met Oxfam Solidariteit en Oxfam International. Onze vraag voor verdere projectondersteuning ligt moeilijk omdat alle steun gaat naar de aardbevingnoden. Oxfam- Wereldwinkels Puurs heeft een partnerband met Recocarno Cercle des Sécheurs, Burkina Faso : gedroogde mango s Partner sinds In 2010 onderhevig aan een serieuze insectenplaag. Kwaliteitsondersteuning was noodzakelijk. De GAWO (de Antwerpse Wereldwinkels) hebben een partnerband met CDS In de loop van 2010 werden er drie nieuwe kernpartners gestemd op de partnercommissie La Riojana, Argentinië: wijn en schuimwijn De eerste aankopen dateren van De aankopen namen een exponentiële groei en eind 2009 oordeelde de partnercommissie dat de status van La Riojana (niet gestemde FLO-partner waarvan we structureel, doch beperkt aankopen) niet correct was en er een partnerdossier moest opgemaakt worden in het voorjaar van Het dossier werd goedgekeurd in de Partnercommissie. Sopacdi en Muungano, Congo: koffie Rechtstreekse aankoop. Een product uit Congo (MOL land) is reeds lang een strategische doelstelling van de Zuiddienst van Oxfam- Wereldwinkels. De fel geteisterde Kivu-streek in Oost Congo kan zeker wat meer handelsactiviteiten en ondesteuning gebruiken. Goedkeuring door de partnercommissie in het najaar van Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels 15

16 OVERZICHT KERNPARTNERS 2010 Latijns-Amerika Argentinië Brazilië Chili (concentratieland) Costa Rica (concentratieland) Cuba (concentratieland) Ecuador Haïti Nicaragua Paraguay Peru Afrika Burkina Faso Congo Ethiopië Ivoorkust Marokko Tanzania Uganda (concentratieland) La Riojana-wijn - schuimwijn Coopealnor - fruitsap Coagrosol - fruitsap Sociedad Vitivinicola Sagrada Familia - wijn Sociedad Vitivinicola Renacer Los Perales - wijn (aperitief en schuimwijn), wijnazijn Cooperativa Agrícola Vitivinicola de Cauquenes Ltda (Covica) - wijn Consorcio Vinícola de Chile (CVC) - wijn Cooperativa Campesina Apicola Valdivia (Apicoop) - honing Agrocomercial Frutos de Lipimavida SA - minipapaja s Cooperativa de Trabajo Punta Chilén - lookpasta Agromercedes - appelsapconcentraat Coopecañera - suiker Coocafe - koffie Coopesanjuan - Coopesarapiqui- yucachips, ananas Alpigo Producers (wordt vervangen door Apropal)- palmharten ANAP CPA José Martí, Ciego de Avila - fruitsap CCS Carlos Rodriguez Carriaga, Ciego de Avila - fruitsap CPA Saturnino Aneiro, Ciego de Avila - fruitsap CCS Ciro Redondo, Ciego de Avila - fruitsap CCS Patricio Sierralta Martinez, Ciego de Avila - fruitsap CPA Paquito Rosales, Ciego de Avila - fruitsap CCS Nico Lopez, Ciego de Avila - fruitsap Fapecafes - koffie MCCH - confituren Recocarno - koffie Del Campo - sesam, pinda s Central de Cooperativas Cafetaleras del Norte (Cecocafen) - koffie Cooperativa El Arroyense Ltda - biosuiker Cooperativa Montillo - biosuiker Cooperativa Manduvirá - biosuiker Central Piurana De Cafetaleros (Cepicafe) - koffie Cecovasa - koffie Asociacion de Productores de Trucha Ecologica - forel Asociacion de Productores de Palmito La Alianza (Apropal) palmharten CDS - gedroogde mango Sopacdi-koffie Muungano-koffie Oromia Coffee Farmers Cooperative Union (OCFCU) - koffie Kavokiva - cacao Uirevi - cacao Manabieh Bouadel pour le développement agricole - vijgen Ariaf Kissane - zwarte tafelolijven Kagera Co-operative Union (KCU) - koffie Kilimanjaro Native Cooperative Union (KNCU) - koffie Igara & Kayonza - zwarte thee Gumutindo - koffie Zuid-Afrika Azië Israël Palestina Heiveld Cooperative Union - rooibosthee Stellar Organics - wijn Sindyanna of Galilee - olijfolie PARC - couscous, olijfolie, amandelnoten, dadels UAWC - olijfolie foto: Hans Canters 16 Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels Sri Lanka Podie: kruiden Biofoods - thee, kruiden, kokos

17 OVERZICHT PARTNERS 2010 Latijns-Amerika b) Niet kernpartners In 2010 werden twee niet-kernpartners of gestemde partners goedgekeurd door de partnercommissie van Oxfam-Wereldwinkels. Niet-kernpartners zijn partners die goedgekeurd werden door de partnercommissie van Oxfam-Wereldwinkels maar waar (nog) niet altijd van aangekocht werd in De opvolging gebeurt door andere Fairtradeorganisaties. NIEUWE PARTNERS: Beza Mar/NTFP, Ethiopië: honing (eerste aankoop in 2010, in de winkels in 2011) Sanghthong Organic Rice Farmers, Laos: zwarte rijst. Goedgekeurd op de Partnercommissie maar nog geen aankopen omdat de keten nog niet op punt staat. Bolivia Brazilië Costa Rica Dominicaanse Republiek Ecuador Guatemala Honduras Mexico Nicaragua Afrika Benin Ethiopië Ghana Kenia Mozambique Swaziland Uganda Zuid-Afrika Azië Filippijnen India Laos Palestina Thailand CAIC amazonenoten Anapqui quinoa El Ceibo biocacao Casa Apis honing Coopeagri suiker en koffie Appta cacao Conacado biocacao El Guabo bananenpuree Camari Tapioca Guaya b honing en koffie La Sureñita cashewnoten Uciri koffie Miel Maya en zijn partners honing Prodecoop koffie CSFT gedroogde ananas Sidama Coffee Farmers Cooperative koffie Beza Mar/NTFO-honing Kuapa Kokoo cacao Meru Herbs kruidenthee Ikuru pinda s Eswatini Swazi Kitchen chutney en currysauzen Mbadifa, Madfa en Hodfa bonen Mubuku Vanille and Moringa Farmers Association vanilla Eksteenuil rozijnen Ericaville Farming Trust honeybush thee Alter Trade Corporation bio mascobadosuiker Agrocel noedels Federatie van Tibetaanse Coöperatieven in India (FTCI) noedels Navdanya (basmati)rijst Association pour le Soutien au Développement des Sociétés Paysannes ananas-, kokos- en passievruchtconfituur, paarse rijst en groene thee. Sangthong Organic Rice Farmers-zwarte rijst Smiling Children-olijfolie Greennet biorijst, biokokosmelk, rode rijst, zwarte rijst Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels 17

18 OVERZICHT FLOPARTNERS 2010 Latijns-Amerika c) Structurele FLO partners Dit zijn partners die niet gestemd worden op de partnercommissie van Oxfam-Wereldwinkels maar waar we toch structureel, zij het eerder beperkt, van aankopen. Wanneer we voldoende van deze partners aankopen word een partnerdossier voorgesteld op de partnercommissie en kunnen zij (niet) kern-partners worden. Zo geeft de Partnercommissie in 2010 de opdracht een dossier voor te bereiden over de wijnproducent Koopmanskloof in Zuid-Afrika. Het dossier zal in 2011 gestemd worden. Bolivia Dominicaanse Republiek Honduras Mexico Panama Paraguay Peru Afrika Burkina Faso Ivoorkust Kenia Tunesië Zuid-Afrika Azië India Pakistan Thailand Aipac koffie Cecaot gepofte quinoa Altosajama bio koffie Antofagasta koffie Coinacapa amazonenoten (fruitreep) Copragro cacao Fundopo cacao Carprol - instantkoffie Comsa koffie Coarene koffie MMVP biohoning Educe honing Cocabo bio cacao Asociación de cañicultores de Benjamin Aceval bio rietsuiler Cocla bio-instantkoffie El Naranjillo cacao Association de Wouol bio cashewnoten en gedroogde mango Coopek cacao Michimukuru zwarte thee Rukukiri zwarte thee Groupement d intérèt Collectif de Dergine dadels Groupement d intérèt Collectif Barghoutia dadels South Organic dadels Koopmanskloof wijn (Chenin Blanc, Shiraz) African Terroir Rosé wijn Potong Tea Workers Welfare Commitee groene Darjeeling bio thee in builtjes Mountain fruits walnoten (fruitreep) Visahakij Chumchon Kum Sahakron Pluk Saparot - ananasconcentraat Organic Jasmin Rice Producer Group - rijst (choco rice crispies, honey balls) Eenmalige aankopen van FLO partners in 2010 c) FLO partners éénmalige aankoop Van deze partners wordt sporadisch aangekocht om stockbreuken te vermijden. Afrika Rwanda Misozi Coffee Company - koffie 18 Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels

19 foto: Eric de Mildt Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels 19

20 De impact van eerlijke handel Jullie bezorgdheid werkt aanstekelijk Marianela Guevara is voedselingenieur en specialiseerde zich in milieu. Zij is de directrice van de coöperatie Bio Trucha Andina, die forelvissers uit verschillende dorpen op de oever van het Arapameer samenbrengen. Bio Trucha verkoopt forel in blik aan Oxfam-Wereldwinkels. Zij zijn heel blij met de samenwerking met Oxfam-Wereldwinkels. We zijn beginnen samenwerken in Oxfam-Wereldwinkels zorgt ervoor dat er een systeem is en dat het nog goed functioneert ook. De organisatie verhandelt het product aan fairtradecondities en betaalt ons heel goed. Daarbovenop doen jullie medewerkers de moeite om op bezoek te komen en onze producenten te leren kennen. Ze maken kennis met ons dorp, het leven hier, de cultuur. Ze kunnen met hun eigen ogen zien hoe het proces van de kwekerij verloopt. Oxfam-Wereldwinkels is een klant die interesse en bezorgdheid toont. Jullie zijn positief ingesteld, en dat werkt aanstekelijk op onze producenten. Volgens Marianela Guevara zet de samenwerking de producenten ook aan om meer biologisch te kweken. We kweken zowel biologische als conventionele forel, er zijn biologische en niet-biologische kweekzones. Alles biologisch kweken lukt niet, aangezien het een erg duur proces is. Marianela Guevara somt de vele voordelen van bio op. Biologisch kweken zorgt voor ecologische weerbaarheid en verhoogt de duurzaamheid van het meer. Het afvalwater wordt biologisch beheerd. We produceren ons eigen visvoeder, zo zijn we er zeker van dat het geen chemische middelen bevat. Het voederen gebeurt vanuit boten. We produceren aan de hand van de vraag. Wel zorgen we er voor dat er nooit forel te kort is. Van onze biologische forel wordt tachtig procent uitgevoerd. Daarvan verkopen we veertig procent aan Oxfam-Wereldwinkels, Nog eens veertig procent gaat naar Australië. Met de fairtradepremie geven we voedsel en andere middelen aan de mensen die voor ons werken. Dat zorgt ervoor dat ze hun levensstijl en standaard kunnen verbeteren. Bovendien betalen wij de producenten sowieso beter dan de lokale markt hen betaalt. Als de verkoop stijgt, zal ook de forelkweek stijgen. Dat zou een positieve impuls aan het dagelijks bestaan van de kwekers geven en voor meer werkgelegenheid, en dus meer inkomsten, zorgen. Na een eerste levering in 2008 besloten Oxfam Fairtrade en de forelproducenten nauwer samen te werken om van de forel een hoogstaander product te maken. Hierbij is vooral de kwaliteitsverbetering een belangrijk werkpunt gebleken en viaeen goede samenwerking en communicatie tussen gespecialiseerde labo s, Oxfam en de Peruviaanse producenten werd er reeds een grote vooruitgang geboekt op gebied van de constantheid van de smaak. Ook de verpakking willen we meer uitstraling geven en daarom is het blik nu verpakt in een kartonnen doosje. Hopelijk hebben deze verbeteringen dan ook het gewenste effect op de verkoop en kunnen we zo de Peruaanse vissers verder vooruit helpen. Fair trade maakt hier het verschil voor 500 vrouwen Onze partner Cercle des Sécheurs in Burkina Faso bewijst dat fair trade echt wel een verschil maakt. Eind jaren 1980 begon een groep vrouwen in de vruchtbare groenten- en fruitstreek van het zuidwesten van Burkina Faso mango s te drogen. Het voorbeeld inspireerde andere groepen, en in 1992 richtten ze samen Cercle des Sécheurs (CDS) op. Vandaag stelt CDS zowat vijfhonderd mensen tewerk. Ongeveer 90 procent van hen zijn vrouwen, vertelt Alice Riouall, de directrice van één van de groepen. Vaste prijs We kopen de mango s bij kleine, familiale landbouwbedrijven. Bij het begin van elk seizoen sluiten we met hen een contract over een vaste en eerlijke prijs. Die bedraagt doorgaans meer dan het dubbele van wat ze in de gewone handel zouden krijgen. En wij kunnen het personeel in de droogateliers een loon uitbetalen dat beduidend hoger ligt dan het wettelijk minimumloon. 50 leveranciers van verse mango s met elk een handvol mensen in dienst. Plus 500 personeelsleden in de verschillende droogplaatsen. Voeg daar hun families bij, en je komt al gauw aan enkele duizenden mensen die dankzij eerlijke handel een betere levensstandaard kennen. Ezelskarren De boeren bij wie mijn groep de mango s aankoopt, hebben met de fairtradepremie ezelskarren gekocht. Zo kunnen ze de mango s makkelijker vervoeren. Andere boeren gebruiken het geld om hun boomgaarden te verbeteren of om nieuwe bomen aan te planten. Onze groep heeft, dankzij de eerlijke handel, een kantine kunnen bouwen. Daar zorgen we dagelijks voor een warme maaltijd voor het personeel. Daardoor zijn er minder problemen met de gezondheid en is er s avonds meer te eten voor de kinderen. Ik ben er zeer trots op. 20 Jaarverslag Oxfam-Wereldwinkels

21 Het bedrijf, dat zijn wij Ik hecht veel belang aan die warme maaltijden. Net als aan de solidariteitskas waarvan we geneesmiddelen en medische kosten terugbetalen. Zo tonen we ons respect voor het personeel. De vrouwen die hier werken voelen zich gewaardeerd. We maken veel tijd vrij om naar hen te luisteren en hen bij beslissingen te betrekken. We zijn ook heel attent voor mekaar. Vorig jaar is een jonge werkneemster plots overleden. Geen uur later stonden we met alle personeelsleden aan haar huis. Die geest van samenhorigheid en solidariteit, daarin wil ik blijven investeren. Dit is veel meer dan een plek waar men komt werken. Mijn personeel ziet het bedrijf in de eerste plaats als een thuis. Het bedrijf, c est nous, zeggen ze. Jaarverslag Oxfam-Wereldwinkels 21

22 Oxfam-Wereldwinkels: Het Zuiden op school SMEER ZE, een gesmeerde actie Bedenk tijdens de Week van de Fair Trade een originele actie rond boterhammen mert choco en misschien sleept jouw school wel een verrassingsoptreden en een fairtradechocoladefontein in de wacht. Met deze oproep kondigden we in 2010 de opvolger van Shake Your School aan, ons jaarlijks weerkerend actiemodel voor scholen. Drie niveaus van wereldwinkels op school Wereldwinkels op school is een engagement voor een solidaire wereld. Dit wordt gerealiseerd op verschillende manieren. Via de verkoop van fairtradeproducten, via sensibiliserende acties rond onze partners in het Zuiden en via een democratische en dynamische groepswerking. Wereldwinkels op school in actie stellen het Zuiden en onze partners centraal via actiemodellen of directe uitwisselingen. We zien twee niveaus van evolutie: meer scholen starten een wereldwinkel op school op via het model van wereldwinkel op school in actie is er sprake van een verdieping van de bestaande werkingen Nooit eerder schreven zich meer deelnemers in: zesentwintig scholen uit het basisonderwijs, achtentwintig uit het secundair onderwijs, een school uit het onderwijs voor volwassenen en een jongeren centrum. Elke inzender kreeg voor de actie een weblog ter beschikking waarop men verslagjes, foto s en filmpjes kon posten. Vijf juryleden braken zich het hoofd om uit de vele inzendingen een winnaar te kiezen. Twintig deelnemende scholen vulden een bevraging in met volgende interessante weetjes als gevolg: Per school werden er 309 leerlingen bereikt 60 % van de scholen deed voor het eerst mee Bijna 1 op 4 scholen kende voordien de Week van de Fair Trade niet 3 op 4 scholen werkten samen met de lokale winkel ongeveer de helft van de acties haalden de lokale pers de helft van de scholen zegt volgend jaar zeker weer mee te doen Van de 55 deelnemende scholen hadden er slechts 17 een wereldwinkel op school, dus het handelingsmodel kan zeker nog groeien! Dit bleek, want 1 school, het Koninklijk Atheneum van Avelgem startte naar aanleiding van de actie een wereldwinkel op school De belangrijkste conclusie uit de voorbije jaren is dat om de wereldwinkels op school binnen het secundaire onderwijs optimaal te kunnen ondersteunen, we best drie niveaus van wereldwinkel op school erkennen, elk met hun eigen ondersteuningspakket: als eerste niveau onderscheiden we de startende wereldwinkels op school. Als tweede niveau onderscheiden we de erkende wereldwinkels op school. We ontwierpen een aantal criteria waaraan een wereldwinkel op school moet voldoen. Het derde niveau zijn de wereldwinkels op school in actie. Hier wordt de wereldwinkel op school een vertrekpunt voor acties voor en met het Zuiden. We sloten 2010 af met 180 Wereldwinkels op school.

23 Promotiecampagnes voor meer fair trade Week van de Fair Trade 2010 Voor de achtste keer op rij organiseerde het Trade for Development Center (het vroegere Fair Trade Center) de Week van de Fair Trade. Een van hun doelstellingen is immers het opzetten van sensibiliseringscampagnes rond eerlijke en duurzame handel en zo de publieke opinie, overheden en economische actoren te beïnvloeden. De week ging door van 29 september tot 9 oktober en riep België uit tot het meest swingende land van de fair trade. Samen met Max Havelaar riep Oxfam-Wereldwinkels de consumenten op om te switchen naar fair trade. Oxfam-Wereldwinkels zette opnieuw de chocoladecampagne in de kijker tijdens deze periode. Wereldwinkeldag 2011 Op 9 oktober, als hekkensluiter van de Week van de Fair Trade, waren alle wereldwinkels open voor de jaarlijkse Wereldwinkeldag. In navolging van het bekende verhaal van Sjakie en de chocoladefabriek verstopten we zilveren en een gouden lot in een aantal chocoladerepen. Bezoekers van de wereldwinkel kregen een chocoladereep mee naar huis en maakten zo kans op verschillende leuke prijzen. Nieuwe start voor Fairtrade@home Mensen tijdens een gezellige avond laten kennismaken met de producten uit de wereldwinkel bestond al langer, maar werd in 2010 grondig herwerkt en meer gepromoot naar geïnteresseerde organisaties. Fairtrade@home is een leuk model om groepen en verenigingen op een laagdrempelige manier met de werking van Oxfam- Wereldwinkels en het assortiment van Oxfam Fairtrade te laten kennismaken. Er worden drie thema avonden aangeboden. Een algemene Proef de wereld, een wijnproever en een avond vol zoete chocolade. Oxfam- Wereldwinkels stoomde voor de vrijwilligers verschillende methodieken en handleidingen klaar. Kabouter Wesley In 2010 kregen de wereldwinkels een onverwachte gast over de vloer. Kabouter Wesley, het razend populaire stripfiguurtje, verscheen op T-shirts, brooddozen en een schoudertas. Het aanbod om een huwelijk aan te gaan tussen Oxfam-Wereldwinkels en Kabouter Wesley kwam van diens geestelijke vader Jonas Geirnaert, een fairtradefan. Het eenvoudige principe dat men producten verkoopt met grondstoffen uit de derde wereld, en dat de producenten een eerlijke prijs krijgen, vind ik fantastisch Oxfam-Wereldwinkels moest niet lang wachten om in te gaan op dit aanbod, de fans van Kabouter Wesley behoren tot een doelgroep die we heel graag meer willen bereiken: jongeren. De grootste uitdaging bij klantenwerving is om nieuwe mensen voor de allereerste keer over de vloer te krijgen. Als het eerste winkelbezoek een positieve ervaring is, is de kans zeer groot dat je er een nieuwe, regelmatig terugkerende klant bij hebt. De actie was een vliegend succes, we konden de brooddozen, T-shirts en tassen niet snel genoeg in de winkels krijgen. Jaarverslag 2010 Oxfam-Wereldwinkels 23