Biocompatibiliteit, SiHy lenzen en de invloed van hydratatie op het draagcomfort
|
|
- Adam Smet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Biocompatibiliteit, SiHy lenzen en de invloed van hydratatie op het draagcomfort Anne Austin hield onlangs een aantal online interviews met de professoren Nathan Efron, Desmond Fonn en James Wolffsohn om na te gaan wat de gangbare en huidige opvattingen zijn over de invloed van het watergehalte en de dynamiek van het lensoppervlak op de biocompatibiliteit en het draagcomfort van silicone hydrogel contactlenzen. De hoogtepunten uit deze interviews worden hier gepresenteerd in de vorm van een virtuele rondetafelbespreking. Silicone hydrogel (SiHy) contactlenzen zijn al ruim 10 jaar verkrijgbaar. Hun zeer innovatieve materialen en designs werden in de afgelopen jaren voortdurend verbeterd en momenteel worden ze wereldwijd procentueel gezien het meest aangemeten. 1 Hun hoge zuurstoftransmissie heeft geleid tot een drastische daling van aan hypoxie gerelateerde aandoeningen, zoals corneaal oedeem, limbale hyperemie en corneavascularisatie. 2,3 Desondanks resteren er nog forse uitdagingen tijdens de zoektocht naar de ideale contactlens. Het siliconemateriaal dat in SiHy contactlenzen wordt gebruikt, is van nature in hogere mate hydrofoob dan niet-silicone hydrogel materialen. Producenten van SiHy lenzen moeten een oplossing zien te vinden voor de hydrofobie van het lensoppervlak, want deze eigenschap kan moeilijkheden veroorzaken ten aanzien van bevochtigbaarheid van en afzettingen op het lensoppervlak. Het is tevens een uitdaging om een ideaal watergehalte in de lens te bereiken, omdat een toename van het watergehalte in een silicone hydrogel lens de zuurstoftransmissie kan verminderen. Dat komt doordat een toenemend watergehalte tot een lager siliconegehalte in de lens leidt, terwijl silicone beter zuurstof doorlaat dan water dit doet. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, hebben producenten van SiHy-lenzen diverse technieken toegepast die de bevochtigbaarheid en het draagcomfort moeten verbeteren en afzettingen op het oppervlak dienen te beperken. Plasmabehandeling van het oppervlak kan zeer effectief zijn om de bevochtigbaarheid en weerstand tegen afzettingen te verbeteren. Toevoeging van bevochtigende componenten aan de lensmatrix en/of aan verpakkingsvloeistoffen heeft tot wisselende resultaten geleid. Producenten zoeken dus naar het ultieme doel: lensdragers mogen hun lenzen volstrekt niet meer voelen, ook na uren lang dragen. DE ROL VAN LENSHYDRATATIE Wat is de gangbare opvatting over hoe zowel hoog- als laagwatergehalte HEMAcontactlenzen dehydratatie en draagcomfort beïnvloeden? James Wolffsohn: de gangbare opvatting is dat een hoog watergehalte (bij HEMA-materialen) inderdaad meer zuurstof doorlaat, maar de lens veroorzaakt ook meer problemen met droogte en dehydratatie van de lens. Nathan Efron: ik heb veel onderzoek gedaan naar dehydratatie en de invloed daarvan op het draagcomfort, de invloed van de omgeving op dehydratatie, of dehydratatie van lenzen vaker voorkomt in een vochtige of in een droge omgeving, enzovoorts. Zo hebben we ontdekt (bij HEMAlenzen) dat naarmate het watergehalte van een lens hoger is, de lens meer neiging tot dehydratatie vertoont. 4 Als je er vanuit gaat dat dehydratatie van de lens een slechte zaak is, althans voor het draagcomfort áls dat zo is en dat is discutabel, dan zal een lens met een lager watergehalte comfortabeler zijn dan een lens met een hoger watergehalte, omdat zij minder water kan verliezen. Dat is waarschijnlijk de gangbare opvatting. Desmond Fonn: we hebben enkele jaren geleden een aantal studies gepubliceerd over lens dehydratatie. We onderzochten lenzen met een gemiddeld en een laag watergehalte en vonden geen enkele correlatie met droogtesymptomen zoals u weet een ware plaag voor contactlensdragers. 5,6
2 Als de lens overdag vocht verliest dan is het vochtverlies maximaal binnen 1 tot 2 uur na het aanbrengen van de lens. Maar de droogtesymptomen en het ongemak dat dragers ervaren, treden langzaam op en worden geleidelijk erger naarmate de lenzen langer worden gedragen. 7 Heeft de intrede van de silicone hydrogel lenzen een invloed gehad op het relaas van watergehalte / dehydratatie? Efron: ja absoluut! Phil Morgan en ik hebben er een studie over gepubliceerd. Volgens mij is dit de enige paper die aantoont dat de dehydratatie bij silicone hydrogel lenzen veel geringer is dan bij hydrogels. Het volstaat om te zeggen dat áls er al dehydratatie optreedt, deze heel gering is minder dan bij een typische hydrogel lens met een watergehalte van 58%. 8,9,10 Het klinkt paradoxaal maar dehydratatie van een silicone hydrogel lens is dan weer gunstig voor de zuurstofdoorlaatbaarheid, omdat de lens dan verhoudingsgewijs minder water bevat en meer silicone, dus als een SiHy-lens vocht verliest, zal ze theoretisch gezien een hogere zuurstoftransmissie hebben dan een SiHy-lens die geen vocht heeft verloren. Fonn: de meeste SiHy lenzen hebben een lager watergehalte dan de hydrogels maar toch leiden ook SiHy lenzen later op de dag tot eenzelfde respons bij dragers, d.w.z. een verminderd draagcomfort. 11 Bij symptomatische lensdragers wordt meestal een aanzienlijk verschil tussen s morgens en s avonds waargenomen. De droogtesymptomen en het verminderd draagcomfort stemmen overeen met de profielen die we jaren geleden gepubliceerd hebben voor hydrogel lenzen. Indirecte vergelijkingen wijzen er echter op dat het effect bij SiHy lenzen geringer zou kunnen zijn en dat kan mogelijk een gevolg zijn van het feit dat ze minder ontvankelijk zijn voor dehydratatie 5. Of het waterverlies in de kern of in het oppervlak van de lens optreedt, is nog niet vastgesteld. Efron: met betrekking tot het draagcomfort is feitelijk nog niet onderzocht of dehydratatie van SiHy lenzen ongemak veroorzaakt niemand kan deze vraag beantwoorden. Wolffsohn: ik denk niet dat silicone momenteel een grote invloed heeft op het draaggemak. Waarmee ik niet wil beweren dat het met de juiste combinaties niet toch zo zou kunnen zijn. HET GRENSVLAK TUSSEN DE LENS EN HET OOG Wat zijn de belangrijkste aspecten met betrekking tot het grensvlak tussen de cornea, de traanfilm en de contactlens? Efron: alle drie de componenten moeten gezond zijn en goed functioneren. Een gezonde cornea, een goede, gezonde traanfilm en een zeer biocompatibel lensoppervlak zijn belangrijk. We kunnen hier lang over praten maar het is wellicht beter om vooral aandacht te besteden aan de eigenschappen van de lens. Anne Austin: zodra de lens zich in dat ecosysteem bevindt, verandert de dynamiek wat heeft, gelet op het thema van deze bespreking, de meeste invloed op de biocompatibiliteit van de lens? Efron: één aspect is waarschijnlijk het intrinsieke watergehalte, het feitelijke watergehalte van de lens. Theoretisch gezien is het mogelijk dat een lens met een hoger watergehalte comfortabeler is dan een lens met een lager watergehalte. De lubricity van het oppervlak is eveneens belangrijk, dus de gladheid en de glijdbaarheid van het oppervlak. Blijkbaar zijn lenzen met een hoge lubricity comfortabeler. Ook de bevochtigbaarheid van de lens is een concept dat hiermee samenhangt een oppervlak met een betere bevochtigbaarheid is theoretisch gezien comfortabeler. Maar momenteel heerst de opvatting dat metingen van de bevochtigbaarheid afhankelijk zijn van de gebruikte meettechniek en dat een juiste interpretatie van de resultaten heel lastig is.
3 DE ROL VAN DE TRAANFILM Welke aspecten van de pre- en post-lens traanfilm, hebben een belangrijke invloed op het lenscomfort en de algehele biocompatibiliteit? Fonn: dit is naar mijn mening een van de belangrijkste vragen, waarop we het antwoord nog niet hebben gevonden en ik vermoed dat er meerdere antwoorden zijn. Er wordt druk gespeculeerd over de vraag of het de wrijving is tussen de tarsale conjunctiva en het lensoppervlak, of het verlies van lubricity van het voorste oppervlak en het vochtverlies van de lenzen, of dat de reactie van het oog op de lens een soort lichte, inflammatoire respons is. Korb en anderen hebben over een reactie van palpebraal weefsel met de lens gesproken we hebben dus een groot aantal verschillende opvattingen over wat de mogelijke oorzaak zou kunnen zijn. Wat we in elk geval weten is dat als je de break-up time van de traanfilm op het cornea oppervlak meet, deze gemiddeld 15 seconden bedraagt, terwijl de break-up time van de traanfilm significant daalt als je de meting verricht met een contactlens in het oog. 12 Daarom geldt dat hoe meer vocht er op het voorste oppervlak van de lens zit, hoe comfortabeler de lens zou moeten zijn, omdat je een soort kussentje creëert, en je zou je kunnen voorstellen dat er dan minder wrijving optreedt. Tot nu toe heeft nog niemand onderzocht wat er precies gebeurt als het achterste lensoppervlak vocht verliest en waarom de post-lens traanfilm geleidelijk dunner wordt bij het dragen van lenzen (overdag). Wolffsohn: als er een contactlens op het oog zit dan zijn er twee belangrijke kwesties die volgens mij vaak over het hoofd worden gezien. Een daarvan is de feitelijke afmeting van de contactlens die ongeveer 10-maal zo dik is als de traanfilm. We stellen ons de traanfilm meestal voor met drie lagen (een voorstelling die al dan niet juist is) en een contactlens die ergens in het midden drijft. Maar in feite moet je je voorstellen dat de traanfilm in de helft wordt gehakt en dat beide helften gescheiden worden door een voorwerp dat 10-maal zo groot is. Dat is verbazingwekkend als je erover nadenkt. Dat is dus de ene kwestie, en de andere kwestie is dat we weten dat stoffen zoals lipiden zich vastzetten op het lensoppervlak. 13, 14 Dat kan als positief of negatief beschouwd worden, maar deze lipiden moeten natuurlijk ergens vandaan komen, en wel uit de traanfilm. We hebben geleerd dat de lipidenlaag op de traanfilm een zeer gunstig effect heeft omdat ze de verdamping tegengaat. De enorme contactlens die zich in de traanfilm bevindt, raakt volledig met lipiden bedekt en daardoor blijven er in de traanfilm maar weinig lipiden over die verdamping kunnen voorkomen en de pre-lens traanfilm gezond kunnen houden. Aan deze twee belangrijke kwesties moeten we dus aandacht schenken als we contactlenzen comfortabel en succesvol willen dragen. Fonn: zoals je weet, bestaan er verschillende hypotheses over de structuur van de traanfilm en de traditionele hypothese is dat de traanfilm bestaat uit ten eerste een mucinelaag, dan een waterige laag en dan een lipidenlaag. Dat is logisch, want lipiden voorkomen verdamping van de waterige laag en de mucinelaag zorgt ervoor dat de waterige laag kan binden aan de glycocalyx van het epitheel. Maar 13, 14 op de contactlens kan mucine blijkbaar niet hechten lipiden wel. Als de mucinelaag ontbreekt of veel dunner is geworden, dan zou je verwachten dat de tear break up time afneemt, omdat de waterige laag niet aan de lens kan hechten. Wolffsohn: onlangs is een paper verschenen waarin werd aangetoond dat mensen die mucineballetjes krijgen ongeveer hetzelfde concept minder snel last hebben van ontstekingsreacties van de cornea. 15 Efron: als de pre-lens traanfilm grote overeenkomsten vertoont met de pre-corneale traanfilm dan zal dat zeker positief zijn. Hoe beter we de natuur kunnen nabootsen, hoe dichter we de natuurlijke situatie benaderen en dat is mogelijk een goede zaak.
4 DE COMFORTZONE Welke zijn de belangrijkste factoren die het draagcomfort van een contactlens beïnvloeden? Fonn: ik denk dat niemand het antwoord hierop weet we zijn het allemaal wel eens dat er een dikke traanlaag op het lensoppervlak moet liggen, zowel op de voorkant als op de achterkant van de lens. Maar het is lastig om het oog zo ver te krijgen dat het meer vocht produceert als er een lens op zit. Hoe kunnen we het oog wijsmaken dat de lens vochtiger is dan ze in werkelijkheid is? Dat is de hamvraag. Efron: uit onderzoek van Eric Papas en collega s in Sydney blijkt dat er een grote overeenkomst bestaat tussen de gevoeligheidsdrempel van de cornea en die van de conjunctiva. 16 Dat wijst erop dat de binnenkant van het bovenste ooglid dat over het voorste lensoppervlak ligt én de cornea die zich onder het lensoppervlak bevindt van doorslaggevend belang zijn voor het comfort van de lens. Het conjunctivale oppervlak is dus net zo belangrijk als het cornea oppervlak, als het om lenscomfort gaat. En dan speelt de traanfilm natuurlijk nog een rol. Maar volgens mij is in dit opzicht vooral het voorste lensoppervlak van groot belang. Wolffsohn: ik vermoed dat we het lensoppervlak zodanig moeten ontwerpen dat het sterk lijkt op een traanfilm. De kwaliteit van het lensoppervlak maakt een enorm verschil. Doorgaans hebben mensen vooral s avonds last van hun ogen, ongeacht of ze lenzen dragen de lens is slechts een factor die deze toestand verergert. Als je om het even welke lens de hele dag lang draagt dan zal er altijd een vorm van ongemak ontstaan. Een kwestie waar ik altijd op wijs in het meest recente DEWS-model van droge ogen is het feit dat de contactlens de enige factor is die er twee keer in voorkomt één keer omdat de lens de normale traanvloed verstoort en één keer omdat de lens mogelijk de fysiologie van het oog beïnvloedt, in dit geval de gevoeligheid van de cornea, en daardoor bij voorbaat al invloed heeft op de hoeveelheid traanvocht die op het oogoppervlak terechtkomt. 17 Het is dan ook heel belangrijk om een contactlens te hebben die toelaat dat de gezondheid van de cornea intact blijft. HET BESTE VAN 2 WERELDEN? Wat vindt u van een SiHy lens met een watergradiënt, een geleidelijk toenemend watergehalte dat in het midden van de lens het laagst is en aan het oppervlak van de lens het hoogst? Efron: dat ontwerp zou naar mijn mening een heel intelligente en ingenieuze oplossing zijn voor een aanzienlijk probleem dat de contactlensindustrie al enige tijd bezig houdt. We hebben namelijk getracht silicone hydrogel lenzen comfortabeler te maken. Maar dat is niet gemakkelijk, want het oppervlak van dit lensmateriaal is intrinsiek niet bevochtigbaar en heeft een minimale lubricity. Bedrijven in de contactlenzensector hebben diverse ontwerpen geïntroduceerd, met wisselend succes, om de biocompatibiliteit van het oppervlak te verhogen. Natuurlijk werd in eerste instantie, direct nadat SiHy s op de markt waren gekomen, geprobeerd om het oppervlak van een soort plasmabehandeling te voorzien en dat hielp enigszins. Voorts werden er bepaalde componenten aan de bevochtigingsvloeistof toegevoegd of werd het oppervlak geïmpregneerd met stoffen die de lens meer gladheid en een betere bevochtigbaarheid verlenen, wat de lens theoretisch gezien comfortabeler maakt. Wolffsohn: het is een zeer attractief concept want dit is precies wat je wilt bereiken je bent op zoek naar een materiaal dat een relatief laag percentage water kan bevatten en andere substanties die de vorm van de lens en de structuur van de matrix intact houden, maar je wil dat het oppervlak aan de voorkant en de achterkant heel veel water bevat, zodat er een goede interactie ontstaat met het traanvocht dat is zeker een prima concept.
5 Fonn: als het polymeermengsel iets bevat dat een hoge waterconcentratie aan het oppervlak heeft dan is dat uitstekend als je ervan uitgaat dat dit de belangrijkste factor is voor een verbeterd lenscomfort. Als ze dit kunnen verwezenlijken dan is dat wonderbaarlijk. Conclusie Het is in dit verband de moeite waard om na te denken over hoe een ideale contactlens eruit zou moeten zien. De lenskern hoeft niet dezelfde eigenschappen te hebben als het lensoppervlak. In de kern kunnen een hoog siliconegehalte en een laag watergehalte voor een hoge zuurstofdoorlaatbaarheid zorgen en garant staan voor mechanische eigenschappen die het aanmeten en hanteren van de lens vergemakkelijken. En aan het oppervlak kunnen een laag of geen siliconegehalte en een hoog watergehalte voor een hoge bevochtigbaarheid en een hoge glijdbaarheid zorgen. Daardoor zal de stabiliteit van de traanfilm verbeteren en kan de interactie met oogweefsels worden beperkt, vooral de interactie met de palpebrale conjunctiva. Tot nu toe werden zachte lenzen vervaardigd met eenzelfde watergehalte in de hele lens, maar bij een contactlens met watergradiënt beschikken de kern en het oppervlak over verschillende, gewenste eigenschappen. Een dergelijke lens zou een nieuw tijdperk inluiden voor contactlensdragers, een tijdperk waarin het draagcomfort aan het einde van de dag kan worden verbeterd, waarin de klanttevredenheid stijgt, het percentage drop-outs voor contactlenzen beperkt kan worden en contactlensspecialisten de kans krijgen hun praktijk verder uit te breiden. Referenties 1. Morgan PB, et al. International contact lens prescribing in Contact Lens Spectrum 2012; 27(1): p Bergenske P, et al. Long-term clinical results: 3 Years of up to 30-night continuous wear of lotrafilcon A silicone hydrogel and daily wear of low-dk/t hydrogel lenses. Eye & Contact Lens. 2007; 33(2): Dumbleton K, et al. Objective and subjective responses in patients refitted to daily-wear silicone hydrogel contact lenses. Optom Vis Sci. 2006;83(10): Efron N, Brennan NA, Bruce AS, Duldig DI, Russo NJ. Dehydration of hydrogel lenses under normal wearing conditions. Contact Lens Assoc Ophthalmol J 1987; 13(3): Fonn D, Situ P, Simpson TL. Hydrogel lens dehydration and subjective comfort and dryness ratings in symptomatic and asymptomatic contact lens wearers. Optom Vis Sci 1999; 76: Pritchard N, Fonn D. Dehydration, lens movement and dryness ratings of hydrogel contact lenses. Ophthalmic Physiol Opt 1995; 15: Fonn D, Dumbleton KA. Dryness and discomfort with silicone hydrogel contact lenses. Eye & Contact Lens. 2003; Jan 29(1 Suppl):S Morgan PB, Efron N. In vivo dehydration of silicone hydrogel contact lenses. Eye Contact Lens 2003; 29(3): Jones L, May C, Nazar L, Simpson T. In vitro evaluation of the dehydration characteristics of silicone hydrogel and conventional hydrogel contact lens materials. Contact Lens & Anterior Eye 2002; 25:
6 10. Jones L, Jones R. In vitro bulk dehydration rates of hydrogel and silicone hydrogel daily disposable and frequent replacement contact lens materials. AAOpt Abstract; Dumbleton K, Woods CA, Jones LW, Fonn D. Comfort and adaptation to silicone hydrogel lenses for daily wear. AAOpt Abstract; Thai L, Tomlinson A, Doane M. Effect of contact lens material on tear physiology. Opt Vis Sci 2004; 81(3): Jones L, et al. Lysozyme and lipid deposition on silicone hydrogel contact lens materials. Eye & Contact Lens. 2003;29(1suppl):S Carney FP, et al. The adsorption of major tear film lipids in vitro to various silicone hydrogels over time. Invest Ophthalmol Vis Sci. 2008;49(1): Szczotka-Flynn; Benetz, BA; Lass; Albright,M; Gillespie, B; Kuo, J; Fonn, D; Sethi, A; Rimm, A: The Association Between Mucin Balls and Corneal Infiltrative Events During Extended Contact Lens Wear. Cornea ; May Volume 30 - Issue 5 - pp Golebiowski B, Papas EB, Stapleton F. Factors affecting corneal and conjunctival sensitivity measurement. Optom Vis Sci. 2008;85(4): International Dry Eye Workshop (DEWS). Corneal Surface 2007 Volume 5 Number 2 p Chart on p 85. De deskundigen die aan dit manuscript hebben meegewerkt, zijn consultants van Alcon Laboratories, Inc. Dit artikel werd samengesteld met financiële ondersteuning en bijdragen van Alcon Laboratories. Anne Austin is onafhankelijk projectconsultant en medisch auteur en heeft een academische opleiding genoten. Oorspronkelijk verschenen in Optician PR
Laat uw klanten contactlenzen ervaren die ze niet voelen. 1
SILICONE HYDROGEL ULTRAZACHTE HYDROFIELE GEL GEPATENTEERDE WATERGRADIËNT Toenemend watergehalte: van 33% in de kern tot ruim 80% aan het oppervlak. 2,7 ** ULTRAZACHT BEWEZEN SUPERIEURE PRESTATIES 13:1
Nadere informatieDe rol van de traanfilmstabiliteit. bij succesvol lensdragen. Performance Driven By Science
De rol van de traanfilmstabiliteit bij succesvol lensdragen Performance Driven By Science Het belang van de traanfilm Structuur en functie van de traanfilm Grafische voorstelling is niet op schaal De traanfilm
Nadere informatieHELP UW KLANTEN PRESBYOPIE TE VERGETEN HUN MULTIFOCALE CONTACTLENZENFAMILIE VAN ALCON
HELP UW KLANTEN HUN PRESBYOPIE TE VERGETEN MULTIFOCALE CONTACTLENZENFAMILIE VAN ALCON HELP UW KLANTEN BETER TE ZIEN EN ZICH JONGER TE VOELEN Terwijl andere oogzorgprofessionals mogelijk moeite hebben met
Nadere informatieDr. Dwight Akerman, Dr. Inma Pérez Gómez, Jonathon Bench
Dr. Dwight Akerman, Dr. Inma Pérez Gómez, Jonathon Bench Astigmaten kunnen nu genieten van knipperslag geactiveerde bevochtigingstechnologie Introductie DAILIES AquaComfort Plus Toric contactlenzen Tot
Nadere informatieTriComfort Technology voor een gezond, natuurlijk gevoel en comfort.
Levensstijl en compliance gaan niet altijd samen Zuurstof. Comfort. Zekerheid. 2011 Novartis 2011-298-49785 1 De unieke kenmerken van AIR OPTIX NIGHT&DAY TriComfort Technology voor een gezond, natuurlijk
Nadere informatieUw opticien, Bril-in-Mode.
Uw opticien, Bril-in-Mode. Zien is belangrijk en kan de kwaliteit van uw leven behoorlijk beïnvloeden. De kwaliteit van de opticien die u kiest, is bepalend voor de oplossing die u aangedragen krijgt.
Nadere informatieContactlenscomfort Droogte nog altijd reden voor stoppen
Contactlenscomfort Droogte nog altijd reden voor stoppen contactlenscomfort is een complex en actueel onderwerp, gezien de recente publicatie van de tfos international workshop over contact lens discomfort.
Nadere informatieDIT IS DE REDEN WAAROM dragers een contactlens kunnen ervaren die ze niet voelen
DIT IS DE REDEN WAAROM dragers een contactlens kunnen ervaren die ze niet voelen UNIEKE WATERGRADIËNT >80% >80% 33% WATERGEHALTE (%) Nu met breder sterktebereik In vitro measurement of unworn lenses. PERFORMANCE
Nadere informatieKLEURLENZEN. die je oogkleur veranderen en comfortabel aanvoelen. PERFORMANCE DRIVEN BY SCIENCE. De kleurlens met de hoogste zuurstofdoorlaatbaarheid*
De kleurlens met de hoogste zuurstofdoorlaatbaarheid* KLEURLENZEN die je oogkleur veranderen en comfortabel aanvoelen. PERFORMANCE DRIVEN BY SCIENCE 9 beschikbare kleuren met of zonder visuscorrectie.
Nadere informatieDIT IS DE REDEN WAAROM
DIT IS DE REDEN WAAROM DAILIES AquaComfort Plus lenzen het verdienen uw eerste keus te zijn voor nieuwe lensdragers POLYVINYL ALCOHOL [PVA] PERFORMANCE DRIVEN BY SCIENCE Jonge mensen zijn erg geïnteresseerd
Nadere informatieDIT IS DE REDEN WAAROM
De kleurlens met de hoogste zuurstofdoorlaatbaarheid* DIT IS DE REDEN WAAROM AIR OPTIX COLORS de nieuwe norm is in kleurlenzen. Michelle accentueert haar look met Sterling Gray NIEUW Performance Driven
Nadere informatiePersbericht. s Nachts lenzen dragen en overdag scherp zien zonder bril of lenzen. Steeds meer sporters stappen over op nachtlenzen
Persbericht www.nachtlenzen.nl s Nachts lenzen dragen en overdag scherp zien zonder bril of lenzen Nachtlenzen; de nieuwe manier van lenzen dragen. s Avonds voor het slapen gaan, doet men de nachtlenzen
Nadere informatieDe natuurlijke keuze voor verbetering van dichtbijzien Atlantic Ocean Drive, Suite A1 Lake Forest, CA VS
25651 Atlantic Ocean Drive, Suite A1 Lake Forest, CA 92630-8835 VS www.revisionoptics.eu De natuurlijke keuze voor verbetering van dichtbijzien * Gegevens beschikbaar bij ReVision Optics, Inc. 2012 ReVision
Nadere informatieBouw van het hoornvlies
KERATOCONUS 802 Het hoornvlies Het hoornvlies (of de cornea) bevindt zich aan de voorkant van het oog en is als het ware het venster van het oog. Het hoornvlies bevat onder normale omstandigheden geen
Nadere informatieContactlens onderhoud. Zachte contactlens. de Akker 7 5251 AB Vlijmen. 073 5130006 info@coolsbrillen.nl www.coolsbrillen.nl
Contactlens onderhoud Zachte contactlens Cools brillen Brillen - Contactlenzen - Hoortoestellen de Akker 7 5251 AB Vlijmen 073 5130006 info@coolsbrillen.nl www.coolsbrillen.nl Contactlensspecialist E.
Nadere informatieWat zijn droge ogen. Wat is de traanfilm
Droge ogen Wat zijn droge ogen Sommige mensen produceren niet genoeg traanvocht of traanvocht van een slechte kwaliteit om hun ogen goed vochtig te houden. Het gevolg is dat de ogen gaan branden en steken
Nadere informatieDroge ogen Wat zijn droge ogen?
Droge ogen Wat zijn droge ogen? Sommige mensen produceren niet genoeg traanvocht om hun ogen voldoende vochtig te houden. Het gevolg is dat de ogen gaan branden en steken of slijm gaan afscheiden. Het
Nadere informatieAirmax. De verpakking:
Airmax Eerder heb ik een review geschreven over The Turbine, een soort van neusplug die er voor zorgt dat je neus (meer) open blijft staan tijdens het sporten waardoor je meer zuurstof krijgt. Nu is er
Nadere informatieHYLO -GEL Ideaal postoperatief
HYLO -GEL Ideaal postoperatief Intensieve, verbeterde bevochtiging 2 3 Geachte mevrouw, Geachte heer, U heeft zonet een chirurgische ingreep ondergaan bij uw oogarts. HYLO -GEL is speciaal ontworpen om
Nadere informatieMonovision. Prof.dr. Dick van Norren UMC Utrecht
Monovision Prof.dr. Dick van Norren UMC Utrecht Inhoud 1. Wat is accommodatie. 2. Het verschijnsel presbyopie (oudziend). 3. Presbyopie corrigeren met leesbril, monovision, multifocaal. Accommodatie (1)
Nadere informatieHet weer en reumatoïde artritis. De rol van het microklimaat aan de huid.
Samenvatting Het weer en reumatoïde artritis. De rol van het microklimaat aan de huid. Als ik voor het eerst met iemand kennis maak en vertel dat ik reuma heb, dan hoor ik vaak O, dan is dit zeker goed
Nadere informatieContactlenzen. Stéphan de Jong Contactlensaanpasser UZ Leuven. Viviane De Vries Lector HU Brussel Eerste gesprek
1 Contactlenzen 1 2 Stéphan de Jong Contactlensaanpasser UZ Leuven 2 Viviane De Vries Lector HU Brussel Eerste gesprek! Motivatie om contactlenzen te dragen! Beroep! Hobby s / sport! Verwachtingen! Draagpatroon!
Nadere informatieOnder bepaalde voorwaarden is refractie chirurgie te beschouwen als een aanspraak op verzekerde zorg vanuit het basispakket
Circulaire Aan: - de directies van de zorgverzekeraars - het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap - het Nederlands Gezelschap Refractiechirurgie - het bestuur van de NVZ - het bestuur van de NFU - het bestuur
Nadere informatieDISFUNCTIE VAN DE KLIEREN VAN MEIBOM
DISFUNCTIE VAN DE KLIEREN VAN MEIBOM MEIBOMIAN GLAND DYSFUNCTION (MGD) door Mirjam M.A. van Tilborg BOptom Key words Contact lens wear, discomfort, Meibomian gland function and dysfunction, tear film.
Nadere informatieDe internationale workshop van TFOS over Contactlens Discomfort: executive summary
De internationale workshop van TFOS over Contactlens Discomfort: executive summary www.tearfilm.org Title sponsor www.arvo.org De internationale workshop van TFOS over Contactlens Discomfort: executive
Nadere informatieSamenvatting en Conclusies
Samenvatting en Conclusies Samenvatting en Conclusies Samenvatting Met de huidige beschikbare lensontwerpen, materialen en aanpasmethoden kunnen contactlenzen in de meeste gevallen succesvol worden aangepast
Nadere informatieDE EERSTE ZACHTE RX MAANDLENS MET EEN HOOG DK EN ZONDER SILICONEN
DE EERSTE ZACHTE RX MAANDLENS MET EEN HOOG DK EN ZONDER SILICONEN LAAGSTE MODULUS VAN DE MARKT HOGE SCHEUR- BESTENDIGHEID BIOMIMETISCH MET EEN HOOG WATERGEHALTE MEER DAN EEN MILJARD PARAMETERS MEER INFORMATIE
Nadere informatieContactalook...voor uw kostbaarste bezit!
Contactalook...voor uw kostbaarste bezit! Contactlenzen, optometrie en prijzen. Contactalook... voor uw kostbaarste bezit Deskundige aanmeting, persoonlijke begeleiding en uitgebreide nazorg zijn van essentieel
Nadere informatieLiefde MET VOOR HET OOG. Voor elk oog een juiste oplossing. Wist u dat 14,5% van de bevolking last heeft van droge ogen? 1,*
Wist u dat 14,5% van de bevolking last heeft van droge ogen? 1,* Voor elk oog een juiste oplossing Voor elk oog een juiste oplossing Prevalentie & risicofactoren bij droge ogen Droge ogen - evaluatie en
Nadere informatieAl eens aan contactlenzen gedacht? PRODUCTEN. Vraag advies aan je contactlensspecialist. www.cibavision.nl I www.cibavision.be
PR02122009 Vraag advies aan je contactlensspecialist CIBA VISION Benelux NV/SA Postbus 3126 I 4800 DC Breda I Nederland Wayenborgstraat 22 I 2800 Mechelen I België www.cibavision.nl I www.cibavision.be
Nadere informatie1 g gel bevat 3 mg carbomeer. Hulpstof(fen) met bekend effect: 1 g gel bevat 0,05 mg benzalkoniumchloride.
1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL ALCON EYE GEL 3 mg/g ooggel 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 1 g gel bevat 3 mg carbomeer. Hulpstof(fen) met bekend effect: 1 g gel bevat 0,05 mg benzalkoniumchloride.
Nadere informatieAandeel van de gerechtigden op wachten overbruggingsuitkeringen. volledige werkloosheid - analyse volgens arrondissement
Aandeel van de gerechtigden op wachten overbruggingsuitkeringen in de volledige werkloosheid - analyse volgens arrondissement Inleiding In ons recent onderzoek betreffende de gerechtigden op wacht- en
Nadere informatieEYE DEFINITION HYDRA Plus 1 day
EYE DEFINITION HYDRA Plus 1 day NELFILCON A (DD02 en DD03) DAGLENZEN GEBRUIKSAANWIJZING DEZE FOLDER BEVAT BELANGRIJKE GEBRUIKS- EN VEILIGHEIDSINSTRUCTIES. LEES ZE AANDACHTIG EN BEWAAR DE FOLDER ZODAT U
Nadere informatiewww.cibavision.be I www.cibavision.nl Postbus 3126 I 4800 DC Breda I Nederland Wayenborgstraat 22 I 2800 Mechelen I België CIBA Vision Benelux NV/SA
Vraag advies aan je contactlensspecialist CIBA Vision Benelux NV/SA Wayenborgstraat 22 I 2800 Mechelen I België Postbus 3126 I 4800 DC Breda I Nederland www.cibavision.be I www.cibavision.nl PR 01212007
Nadere informatieDe wereld op z n kop!
De wereld op z n kop! dreamlitenachtlenzen dreamlite.nl Lees eerst het informatieblad dat je ontvangen hebt bij het verstrekken van de lenzen. Voorbereidingen om je DreamLite nachtlenzen in te zetten Wanneer
Nadere informatieREFLECTIE? SLIM GEVONDEN!
REFLECTIE? SLIM GEVONDEN! HET HITTESCHILD ALUTHERMO, HET HITTESCHILD is een dun, reflecterend isolatiemateriaal met uitzonderlijke eigenschappen die een zeer eenvoudige plaatsing mogelijk maken. Het product
Nadere informatiePresentatie algemene ledenvergadering
Presentatie algemene ledenvergadering Beste collega s, Maandag 14 november had ik het voorrecht om, samen met mijn studenten Jules en Mitchel, een presentatie te verzorgen op onze ledenvergadering. Door
Nadere informatieDroge ogen. Oogheelkunde. alle aandacht
Droge ogen Oogheelkunde alle aandacht Wat zijn droge ogen? Droge ogen zijn ogen die onvoldoende bevochtigd worden. De buitenkant van het oog is bedekt met slijmvlies dat, in tegenstelling tot de gewone
Nadere informatieJeroen Groenewoud. Het rolmodellenproject
Jeroen Groenewoud Het rolmodellenproject Inhoud presentatie Aanleiding project Theoretische achtergrond Inhoud rolmodellenproject Ervaringen en uitkomsten onderzoek Werving rolmodellen en randvoorwaarden
Nadere informatieSAMENVATTING HET ONDERZOEK EN HET BOEKJE:
VOORWOORD Als contactlensspecialisten kennen wij, vanuit onze klinische ervaring en vanuit epidemiologische publicaties, het belang van goede contactlensverzorging. Een aantal onderzoeken toont het verband
Nadere informatiedoor R.M. Rosenbrand optometrist, Bausch & Lomb bv, Schiphol-Rijk
182 1 ontactlenzen door R.M. Rosenbrand optometrist, Bausch & Lomb bv, Schiphol-Rijk 1. Inleiding 182 3 2. Harde contactlenzen van kunststof 182 4 3. Zachte lenzen en de spincast -methode 182 5 4. Versnelde
Nadere informatiePatiënteninformatie. Droge ogen. Informatie over klachten, oorzaken, diagnostiek, behandeling en adviezen bij/van droge ogen
Patiënteninformatie Droge ogen Informatie over klachten, oorzaken, diagnostiek, behandeling en adviezen bij/van droge ogen Droge ogen Informatie over klachten, oorzaken, diagnostiek, behandeling en adviezen
Nadere informatieOPTI-FREE* PRO* Hydraterende Lensdruppels
OPTI-FREE* PRO* Hydraterende Lensdruppels PACKAGE INSERT OPTI-FREE* PRO* Hydraterende Lensdruppels Lees deze bijsluiter zorgvuldig door en bewaar hem voor latere raadpleging. BESCHRIJVING: OPTI-FREE PRO
Nadere informatieEngelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten
Engelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten Een verpleegkundige in Engeland die is gespecialiseerd in patiënten met multiple sclerose / MS voerde een informele studie uit waarbij
Nadere informatiePRIJSLIJST. Nederland. Contactlenzen Contactlensverzorgingsproducten
PRIJSLIJST 205 Nederland Contactlenzen Contactlensverzorgingsproducten PureVision contactlenzen & PureVision 2 contactlenzen PureVision en PureVision 2 HD met AerGel technologie is een unieke, gezonde
Nadere informatieARTELAC ARTELAC ARTELAC EDO NAAM VAN HET GENEESMIDDEL. ARTELAC 3,20 mg/ml Oogdruppels. ARTELAC EDO 3,20 mg/ml Oogdruppels (TRAMEDICO) XIV B 11
ARTELAC ARTELAC ARTELAC EDO NAAM VAN HET GENEESMIDDEL ARTELAC 3,20 mg/ml Oogdruppels ARTELAC EDO 3,20 mg/ml Oogdruppels (TRAMEDICO) XIV B 11 KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Actieve bestanddelen:
Nadere informatieImpuls Response Meting
Impuls Response Meting Doel van de meting Het doel van de meting die ik gedaan heb is het meten van de akoestische eigenschappen van een ruimte. In dit geval de frequentie response van deze ruimte. Geanalyseerd
Nadere informatieDreamLite. Gebruikershandleiding.
DreamLite. Gebruikershandleiding. Voorbereidingen om uw DreamLite lenzen in te zetten Lees eerst het informatieblad dat u ontvangen heeft bij het verstrekken van de lenzen Wanneer u uw nachtlenzen veilig
Nadere informatieInfobrochure doorligwonden voor de patiënt en zijn familie WELKOM BIJ HET H. HARTZIEKENHUIS MOL
Infobrochure doorligwonden voor de patiënt en zijn familie WELKOM BIJ HET H. HARTZIEKENHUIS MOL DOORLIGWONDEN INHOUD Inleiding 5 Wat is een doorligwonde? 6 Hoe treedt ze op? 7 Is het erg? 8 Welke eerste
Nadere informatieKeratoconus. Oogheelkunde. Locatie Hoorn/Enkhuizen
Keratoconus Oogheelkunde Locatie Hoorn/Enkhuizen Keratoconus Het hoornvlies en zien Het hoornvlies (cornea) is een doorzichtig en kleurloos weefsel dat het venster van het oog vormt. Samen met de traanfilm
Nadere informatieDoel. Spel. www.ihots.nl. Duur: - Groep - Individueel. Laat je inspireren door de voorbeeld vragen in deze spiekbrief.
www.ihots.nl Doel Laat je inspireren door de voorbeeld vragen in deze spiekbrief Spel Alle spellen Gebruik deze spiekbrief telkens wanneer je een spel start in de ihots app. Laat je inspireren door de
Nadere informatieHet brilrecept. Raymond Heunen
Het brilrecept Raymond Heunen Voorstellen Raymond Heunen Opticien Contactlensspecialist Optometrist Familiebedrijf Heunen Opticiens Beek & Geleen Heunen Juweliers Beek & Geleen Cognitieftrainen.nl Agenda
Nadere informatieContactlenzen en lensvloeistoffen: een handleiding
Contactlenzen en lensvloeistoffen: een handleiding Professional Services CIBA VISION Benelux - 2007 Inleiding Een belangrijk deel van de correctiebehoevende bevolking draagt contactlenzen. Toch heeft een
Nadere informatiePRODUCTOVERZICHT 2017
PRODUCTOVERZICHT 2017 www.jnjvisioncare.nl www.acuvue.nl INHOUDSOPGAVE Ken de behoeften van uw klant... 3 ACUVUE OASYS 1-DAY... 4 1-DAY ACUVUE TruEye... 6 1-DAY ACUVUE MOIST... 8 1-DAY ACUVUE MOIST for
Nadere informatieNederlandse Samenvatting. Mechanica van de Humane Accommodatie en Presbyopie
Nederlandse Samenvatting Mechanica van de Humane Accommodatie en Presbyopie Doel van het Onderzoek Tegen het vijftigste levensjaar hebben veel mensen een leesbril nodig om dichtbij nog goed te kunnen zien.
Nadere informatieKenniselementen KD Onderwerp Aantal vragen. Kan de opbouw en werking van het voorste oogsegment en adnexa benoemen en beschrijven
Cohort: vanaf 208 NAAM EXAMEN : Inleiding contactlensaanpassing en skiascopie TIJDSDUUR : 60 minuten VRAGEN : 30 meerkeuzevragen CESUUR : De cesuur bij dit examen is 70%. Je kunt bij dit examen 30 punten
Nadere informatieObjective and subjective performance of scleral lenses and new advances in scleral lens technologies
Objective and subjective performance of scleral lenses and new advances in scleral lens technologies Objectieve en subjectieve behandelresultaten van scleralenzen en innovaties in scleralenstechnieken
Nadere informatieLeeftijdsgebonden maculaire degeneratie ( LMD )
DIENST OOGZIEKTEN Campus Brugge Stafleden Dr. Dewachter Anne Dr. Pollet Luc Dr. Lafaut Bart Dr. Vandelanotte Sylvie Geconsulteerde artsen Dr. Miroir Claire Dr. Kempeneers Anne t: 050 45 23 40 f: 050 45
Nadere informatieBeursdagboek 29 Oktober 2013.
Beursdagboek 29 Oktober 2013. Niemand gelooft meer in een daling van de financiële markten. Tijd 11:20 uur. Na een week in de Turkse zon ben ik weer achter de schermen. Ik heb een week rustig kunnen nadenken
Nadere informatieKlanttevredenheid. Vereenzaming Ouderen Soest VOS
2011 Klanttevredenheid Vereenzaming Ouderen Soest VOS Stichting Welzijn Ouderen Soest Molenstraat 8c 3764 TG Soest 035 60 23 681 info@swos.nl www.swos.nl KvK 41189365 Klanttevredenheidsonderzoek Vereenzaming
Nadere informatieR.E.S.P.E.C.T. Het aanpassen van zachte lenzen is een beetje verworden tot lost art
achtergrond eyeline R.E.S.P.E.C.T. Kijkt men naar de pachymetrie (diktemeting van de cornea), dan duurt het zelfs 35.1 ± 20.8 dagen voordat de cornea stabiel is bij zachte lensdragers wat ons dagelijks
Nadere informatieAan de slag met de Werk Ster!
Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt
Nadere informatieRAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS
RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken
Nadere informatieI SEE. mijn zicht op maat
I SEE mijn zicht op maat I SEE de technologische uitdaging 1 Controle van de sterkte langs de meridiaan en in de periferische zones. WAAROM EEN PROGRESSIEF BRILLENGLAS OP MAAT? Het comfort en een snelle
Nadere informatieBIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL DURATEARS Z, oogzalf. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING DURATEARS Z oogzalf bevat geen werkzame stof. Voor de
Nadere informatieParanormaal of psychisch gestoord? Wat te doen als er problemen zijn?
Paranormaal of psychisch gestoord? Wat te doen als er problemen zijn? door Kees Aaldijk transpersoonlijk coach en therapeut 06-142 742 93 www.transpersoonlijk.nl gepubliceerd in Spiegelbeeld januari 2010
Nadere informatieDroge ogen. Oogheelkundig centrum
Droge ogen Oogheelkundig centrum Traanvocht houdt de ogen vochtig. Bij elke knipperbeweging wordt het traanvocht in een dun laagje gelijkmatig verdeeld over het oog. Dit dunne laagje vocht noemt men de
Nadere informatieDiabetes mellitus & zachte contactlenzen
HOGESCHOOL UTRECHT Diabetes mellitus & zachte contactlenzen R.F.M. Steeghs & S. Trumpie Optometrie Uitvoering Van Onderzoek 21-01-2013 2 Samenvatting Doel: Het aantal mensen met diabetes mellitus neemt
Nadere informatieMETING TANITA INNERSCAN. NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V. Gewicht. Vetpercentage. Watergehalte % Spiermassa.
METING TANITA INNERSCAN NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V DATUM DATUM DATUM DATUM Gewicht Vetpercentage Watergehalte % Spiermassa Lichaamsbouwtype Basismetabolisme Metabolische leeftijd Botmassa
Nadere informatieOnderzoek met spleetlamp
De biomicroscoop Onderzoek met spleetlamp Contactlenzen kunnen probleemloos gedragen worden wanneer aan de volgende voorwaarden voldaan wordt: 1. optimale gezichtsscherpte 2. optimaal draagcomfort 3. gezonde
Nadere informatie«Bestaat er een verband tussen de leeftijd van de werkloze en de werkloosheidsduur?» (2 de deel)
«Bestaat er een verband tussen de leeftijd van de werkloze en de werkloosheidsduur?» (2 de deel) Tweede deel In de vorige Stat info ging de studie globaal (ttz. alle statuten bijeengevoegd) over het verband
Nadere informatieAnatomie van een ideale contactlensvloeistof Title here
Anatomie van een ideale contactlensvloeistof Title here Joe Barr, OD, MS, FAAO and Srini Venkatesh, PhD Belangrijke factoren voor het ontwikkelen van een contactlensvloeistof Compliance Compatibiliteit
Nadere informatieBAUSCH & LOMB BOSTON ADVANCE TM Comfort Formula Conditioning Solution LEES DEZE BIJSLUITER ZORGVULDIG DOOR EN BEWAREN VOOR TOEKOMSTIG GEBRUIK
BAUSCH & LOMB BOSTON ADVANCE TM Comfort Formula Conditioning Solution LEES DEZE BIJSLUITER ZORGVULDIG DOOR EN BEWAREN VOOR TOEKOMSTIG GEBRUIK Speciaal geschikt voor fluor siliconen acrylaat, siliconen
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. ALCON EYE GEL 3 mg/g ooggel Carbomeer
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER ALCON EYE GEL 3 mg/g ooggel Carbomeer Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. Gebruik
Nadere informatieVetverbranding in de hersenen?
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Kan een synthetische olie helpen om de hersenen van voedsel te voorzien
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse samenvatting Wereldwijd zijn er miljoenen mensen met diabetes mellitus, hetgeen resulteert in aanzienlijke morbiditeit en mortaliteit. Bekende oogheelkundige complicaties
Nadere informatieBehandeling van snel toenemende bijziendheid
Behandeling van snel toenemende bijziendheid Uw kind heeft last van bijziendheid die snel erger wordt, waarbij het dragen van een bril of contactlenzen alleen niet voldoende is. In deze folder leest u
Nadere informatieEssay. Is multimedia als leermiddel gunstig voor het leerproces van een kind? Stefan van Rees Studentnummer: 0235938 Opleiding:
Essay Is multimedia als leermiddel gunstig voor het leerproces van een kind? Naam: Studentnummer: 0235938 Opleiding: CMD Docent: Rob van Willigen Modulecode: MEDM0201D Modulenaam: Is multimedia als leermiddel
Nadere informatiehoofdstuk 2 een vergelijkbaar sekseverschil laat zien voor buitenrelationeel seksueel gedrag: het hebben van seksuele contacten buiten de vaste
Samenvatting Mensen zijn in het algemeen geneigd om consensus voor hun eigen gedrag waar te nemen. Met andere woorden, mensen denken dat hun eigen gedrag relatief vaak voorkomt. Dit verschijnsel staat
Nadere informatieDroge ogen. Poli Oogheelkunde
00 Droge ogen Poli Oogheelkunde 1 Wat is de traanfilm? Traanvocht heeft als belangrijkste functie het oogoppervlak vochtig te houden. Bij elke knipperbeweging van de oogleden wordt het traanvocht in een
Nadere informatieDE HELE DAG DOOR ULTIEM LENSCOMFORT. Handboek Bausch+Lomb ULTRA TM contactlenzen
DE HELE DAG DOOR ULTIEM LENSCOMFORT Handboek Bausch+Lomb ULTRA TM contactlenzen Gefeliciteerd met uw aankoop U verdient optimaal comfort Nu u heeft gekozen voor de Bausch+Lomb ULTRA contactlenzen kunt
Nadere informatie1.       WAT IS THILO-TEARS EN WAARVOOR WORDT DIT MIDDEL
THILOTEARS Bijsluiter: informatie voor de gebruiker THILOTEARS 3 mg/g ooggel Carbomeer Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor
Nadere informatieNoort Organisatie Ontwikkeling
Ontwikkelt Groei & Efficiency Wie wij zijn: is een adviesdienst die actief is in de bloemenen plantensector. De sector is dynamisch en de ontwikkelingen gaan steeds sneller, mede door de opkomst van internet
Nadere informatieAllemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman
Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieBAUSCH + LOMB ULTRA CONTACTLENZEN VOOR HET BESTE KIJKCOMFORT!
P RO D U CTOV E R Z I C H T BAUSCH + LOMB ULTRA CONTACTLENZEN VOOR HET BESTE KIJKCOMFORT! We are as focused on your patients needs as you are. John Spalding, MS Bausch + Lomb Engineering Director UUR COMFORT
Nadere informatieKeratoconus (kegelvormig hoornvlies)
Keratoconus (kegelvormig hoornvlies) Mensen zien. Mensen laten zien. GEZOND OOG OOG MET KERATOCONUS IRIS VOORSTE OOGKAMER IRIS VOORSTE OOGKAMER HOORNVLIES HOORNVLIES De oorzaken van keratoconus Onze oogzorg
Nadere informatieHet compacte volgelaatsmasker dat iedereen gemakkelijk past
Het compacte volgelaatsmasker dat iedereen gemakkelijk past Het AirFit F20-volgelaatsmasker biedt een innovatief InfinitySeal siliconenkussen: getest zodat het voldoet aan de hoogste therapeutische standaarden
Nadere informatieScherp zien onder water
Scherp zien onder water Keuzeopdracht biologie/natuurkunde voor de bovenbouw Een verdiepende opdracht over de werking van lenzen Voorkennis: het oog; breking van licht; brekingsindex; beeldvorming bij
Nadere informatieOver ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan?
Inhoud Over ALS spreken Wat is ALS? 1 Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1 Wat doet ALS met een patiënt? 1 Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? 2 voor vrienden Wanneer de vader of moeder van je vriend(in)
Nadere informatieSprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig
Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke
Nadere informatieDe Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie
De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited
Nadere informatieIs snel starten wel effectief?
Is snel starten wel effectief? Stijn van Merendonk Trainer Motivational Interviewing Elke week 1 tip? @stijnvmerendonk Programma Gedragsverandering Welke uitspraken wil je zeker niet hebben Ambivalentie
Nadere informatieVoorwoord. 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde
Voorwoord 15 miljoen mensen Op dat hele kleine stukje aarde Die moeten niet t keurslijf in Die laat je in hun waarde Fluitsma & Van Tijn, 2007 Het zijn er inmiddels 16 miljoen en het zullen er ook nog
Nadere informatieAlles wat u moet weten over het dragen van zachte contactlenzen
MAANDLENZEN Alles wat u moet weten over het dragen van zachte contactlenzen Uw eigen oogzorg Goede verzorging van uw lenzen kan bijdragen aan de gezondheid van uw ogen. Ga daarom zorgvuldig met uw lenzen
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. ALCON EYE GEL 3 mg/g ooggel Carbomeer
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER ALCON EYE GEL 3 mg/g ooggel Carbomeer Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken want er staat belangrijke informatie in voor u. Gebruik
Nadere informatieOogheelkunde adviezen na een hernia-operatie. Staar (cataract) ZorgSaam
Oogheelkunde adviezen na een hernia-operatie Staar (cataract) ZorgSaam 1 STAAR (cataract) Wat is staar Vóór in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden,
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33081 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33081 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Stettina, Christoph Johann Title: Governance of innovation project management
Nadere informatieMeting september 2014
Meting september 2014 Het Nederlandse Donateurspanel van WWAV wordt mede mogelijk gemaakt door het CBF en is uitgevoerd door onderzoeksbureau Kien Onderzoek. VERTROUWEN IN GOEDE DOELEN STIJGT OOK IN 3E
Nadere informatie