Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Zevende jaargang nummer 1, augustus 2005, verschijnt tweemaal per jaar.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Zevende jaargang nummer 1, augustus 2005, verschijnt tweemaal per jaar."

Transcriptie

1 Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Zevende jaargang nummer 1, augustus 2005, verschijnt tweemaal per jaar. Inhoud 1: Van het bestuur. In memoriam Barend Cohen. In memoriam Babette Wink. 2: Afscheid van Barend Cohen. 3: Voortgang Nodo-Commissie. 4: Van de secretaris. 5: Actualiteiten uit de Vakgroep Forensische Geneeskunde. 6: Van de jubileumcommissie. 7: Ledenadministratie. 8: Agenda. 1: Van het bestuur. In memoriam Barend Cohen. Op 21 juni 2005 bereikte het bestuur van het FMG het droeve bericht dat Barend Cohen was overleden. Barend heeft aan de wieg gestaan van de forensische geneeskunde in Nederland. Hij heeft zich vele jaren ingezet voor de ontwikkeling van het onderwijs in de forensische geneeskunde in binnen en buitenland. Onder zijn redactie verscheen in 2004 nog de vierde druk van het Nederlands leerboek: Forensische geneeskunde, Raakvlakken tussen geneeskunst, gezondheidszorg en recht. In het boek komen de vele probleemvelden van de forensische geneeskunde, theoretisch en praktisch, aan bod. Als geen ander kon Barend vertellen en beschrijven hoe medische en gezondheidskundige aspecten in het kader van de rechtsgang bij forensische geneeskunde samenkomen. Hij had steeds grote aandacht voor de doorlopende ontwikkelingen binnen het vakgebied. Het leerboek is, met inbreng vanuit verschillende wetenschapsgebieden, een standaardwerk voor alle deskundigen werkzaam in het forensisch geneeskundige veld. In 1980 was Barend Cohen één van de oprichters van het FMG. Het FMG heeft als doel zich in te zetten voor deskundigheidsbevordering van de beroepsbeoefenaars van de forensische geneeskunde en erkenning van dit specifieke vakgebied. Er werd een post academische opleiding forensische geneeskunde ingesteld waarbij Barend gedurende vele jaren als hoofddocent de stuwende kracht is geweest. Ook in het buitenland deed hij van zich horen. Hij heeft in belangrijke mate bijgedragen aan de professionalisering van de forensische geneeskunde in binnen- en buitenland. Het deed hem zichtbaar genoegen het aantal deskundigen in het forensisch geneeskundige veld te zien groeien. Een bijzondere belangstelling had Barend voor de relatie tussen mensenrechten en gezondheidszorg en de rol die artsen hierbij spelen. Hij is als voorvechter van mensenrechten en als vertegenwoordiger van Human Rights Watch actief betrokken geweest bij slachtofferonderzoek en waarheidsvinding o.a. in voormalig Joegoslavië, Rwanda en Israël. Barend was een markante persoonlijkheid en hij wist grote deskundigheid en humor altijd op een plezierige wijze te combineren. Als één van de oprichters van het Forensisch Medisch Genootschap had Barend het middelpunt moeten zijn van het symposium en de feestelijkheden ter gelegenheid van het Jubileum in het najaar. Het Bestuur van het Forensisch Medisch Genootschap is Barend Cohen zeer dankbaar voor wat hij voor de forensische geneeskunde en het FMG heeft betekend. We verliezen met hem de nestor van de Forensische Geneeskunde in Nederland. Het FMG-bestuur In memoriam Babette Wink. Graag wil ik stil staan bij het overlijden van Babette Wink-Brugman, één van de jongste leden van onze vereniging. Zij is op 20 mei tijdens de zwangerschap van haar tweede kind overleden door een zeer plotseling optredende infectie. Twee jaar geleden kwam Babette bij de GGD Amsterdam binnen stappen en binnen zeer

2 korte tijd had ze haar plaats binnen de afdeling en ons vakgebied gevonden. Waarom ze voor de forensisch geneeskunde had gekozen was voor mij in het begin niet helemaal duidelijk, maar dat het een bewuste keus was, dat was wel heel duidelijk. Al snel gaf ze aan dat ze het werk heel boeiend vond en dat ze nooit meer wat anders wilde. In ons vak gaat het meestal niet om de zogenaamde hogere geneeskunde. Het draait om mensen met al hun eigenaardigheden, gebreken en zwakheden en veel minder om medische technologie. Juist dat aspect van de sociale geneeskunde sprak haar erg aan, ze was dan ook een erg sociaal mens. Het samenspel tussen de gezondheidszorg aan de ene kant en de maatschappij, burgers, gemeente, politie en justitie anderzijds vond ze heel boeiend. Burgers, gewone en ook minder gewone mensen, die het slachtoffer worden van hun eigen of andermans zwakheden. Ze wist met iedereen om te gaan en ze liet iedereen in z n waarde. Ze was op het werk altijd enthousiast, vrolijk en geestig en deed zonder probleem de zwaarste diensten. Ze wist haar enthousiasme ook steeds op anderen over te brengen. Als we een stagiaire hadden, dan lieten we die graag met haar mee lopen, met als voorspelbaar resultaat: weer iemand die gewonnen was voor de forensisch geneeskunde. Het is vreselijk jammer en nog steeds onbegrijpelijk dat dit allemaal voorbij is, terwijl het nog maar net was begonnen. Treurig detail is dat zij zich als eerste had aangemeld voor ons jubileumsymposium in november in Maastricht. Deze tragedie maakte ons weer eens duidelijk dat de dood vaak een enorme catastrofe is. Deze keer hebben wij dat als forensisch geneeskundigen ook aan den lijve ondervonden. Wij bleken niet de nuchtere zakelijke professionals, die alles hebben meegemaakt en die overal tegen kunnen. Als forensisch artsen spreken wij vaak luchtig of soms zelf lacherig over merkwaardige of bizarre gevallen. Het werd nu weer eens pijnlijk duidelijk dat de dood vaak een ramp is. Soms is de dood een zegen, vaak is de dood doodgewoon en veelvuldig is de dood een catastrofe. En soms is de dood meer dan dat: een onvoorstelbare ramp, iets waarmee je in de verste verten geen rekening hebt gehouden. Het geeft ons nog steeds veel te denken, nu wij het laatste binnen onze eigen vereniging van zo nabij hebben meegemaakt. Kees Das. 2: Afscheid van Barend Cohen. Utrecht, 27 juni, uur. Een groot aantal mensen had zich verzameld in de ontvangstruimte van Crematorium Daelwijck voor de uitvaartplechtigheid van Barend Cohen. Niet alleen was menig vertegenwoordiger uit de Nederlandse forensische en mensenrechtenwereld gekomen, ook collega s uit het buitenland en natuurlijk de vele kennissen en vrienden uit niet-forensische gelederen hadden de weg naar Utrecht gevonden om samen met de familie afscheid te nemen van een man, die bij velen een onuitwisbare indruk zal achterlaten. De aula was dan ook vol, zo vol zelfs dat een deel van de gasten moest staan en dat gedurende ruim twee uren. Want zo lang duurde de plechtigheid waarin het leven van Barend Cohen door een groot aantal sprekers werd gememoreerd. Onder anderen zijn vrouw Nellie, zijn dochter Marieke en zijn schoondochter Karin hebben gesproken en verder diverse (studie-) vrienden en collega s. Ieder op zijn of haar eigen wijze, ieder met de nadruk op een ander aspect van Barends leven. Het was opvallend dat ondanks het aantal sprekers nauwelijks sprake was van overlappingen in de verhalen. Een fraaie illustratie van de veelzijdigheid van deze man. Het is ondoenlijk om alle woorden die zijn gesproken hier weer te geven, wel kan ik zeggen dat zij een goed beeld gaven van wie Barend was en wat hij voor diverse mensen heeft betekend. Enkele steekwoorden: pionier; veelzijdig; gedreven man met een duidelijke mening die hij niet onder stoelen of banken stak; nadrukkelijk aanwezig en niet altijd gemakkelijk, niet voor zichzelf maar ook zeker niet voor anderen; mensenrechtenmens; man met encyclopedische kennis, die niet snel omver te praten was ; man die ondanks alle negatieve dingen die hij heeft meegemaakt en heeft gezien bleef zoeken naar het positieve; grondlegger van de Forensische Geneeskunde in Nederland. Het verhaal van Barend Cohen s leven werd gecompleteerd door de muziek die ten gehore werd gebracht. De gekozen nummers, o.a. het voor Barend zo belangrijke Jembatan Merah (de Rode brug van Surabaya, zijn geboortestad) en het nummer Ich hab noch einen Koffer in Berlin, spraken stuk voor stuk voor zich.

3 Het was een waardig afscheid. Een afscheid van een man die menig steen heeft weten te leggen in diverse rivieren en die geheel volgens de opdracht van zijn vader méér heeft achtergelaten dan een stel oude sokken. Een man ook die vele jonge appelboompjes heeft geplant met de bedoeling dat de achterblijvers deze tot bloei laten komen. Er is dus werk te doen, laten wij verder gaan waar Barend is geëindigd. Tatjana Naujocks, bestuurslid. 3: Voortgang NODO-Commissie. De ministeries van Justitie en VWS hebben een commissie ingesteld onder voorzitterschap van prof. dr. G.van der Wal (afdeling Sociale Geneeskunde van de VU) die een procedure moet opstellen die in werking treedt bij het overlijden van een minderjarige. Vertegenwoordigers van alle betrokken partijen, zoals kinderartsen, pathologen, KNMG, ministeries, OM, NFI, VFG en FMG, hebben zitting in deze commissie. De betrokkenheid is groot, de voortvarendheid minder. Belangrijkste discussiepunt is de vraag welke gevallen aan de forensisch arts gemeld moeten worden en wat de rol van de forensisch arts zal zijn. Aan het ene uiterste van het spectrum bevindt zich de mogelijkheid dat alle gevallen gemeld worden en dat dan een volledig onderzoek (inclusief sectie) volgt, het alternatief is dat alleen gevallen van onverklaard overlijden gemeld worden en dat alleen op indicatie een klinische of gerechtelijke sectie plaatsvindt. Dit dilemma is nog niet opgelost. In het eerste geval wordt een betrouwbaar beeld verkregen, maar er wordt vermoedelijk ook veel overbodig werk gedaan (met zeer onwenselijke consequenties voor de nabestaanden), in het andere geval is de kans groot dat onduidelijke sterfgevallen niet gemeld worden, hetzij omdat men zich behelpt met waarschijnlijkheidsdiagnoses, hetzij omdat men vermoedens of bedenkingen niet durft te uiten. Wij houden u op de hoogte over de ontwikkelingen, maar het zal nog wel even duren.. Kees Das, voorzitter. 4: Van de secretaris. Wat is de stand van zaken met betrekking tot de opleiding en de registratie? In opdracht van de Minister van VWS heeft het College voor Sociale Geneeskunde (CSG) de knelpunten in en de behoeften aan de opleiding Maatschappij & Gezondheid (M&G), waarvan forensische geneeskunde een onderdeel uitmaakt, onderzocht en mogelijke oplossingsrichtingen aangedragen. Het rapport en de resultaten van het onderzoek zijn onlangs vrijgegeven. Al langer was bekend dat de sinds 2002 bestaande vierjarige opleiding tot arts M&G niet aansloot bij de behoeften en wensen vanuit het veld. De opleiding leidde tot één type, breed opgeleide arts, terwijl er behoefte was aan verschillende typen artsen M&G met een verschillend opleidingsniveau. Het gevolg was dat de belangstelling voor de opleiding te gering bleek. Voor het vormgeven van de nieuwe opleiding is gezocht naar een flexibel modulair opleidingsstelsel, met een beroepsgerichte basisopleiding van 1,5 tot 2 jaar in één sector binnen M&G en een vervolgopleiding van 2 jaar, gericht op alle artsen, werkzaam in M&G. De kernopleiding forensische geneeskunde en enkele basismodules in de sociale geneeskunde vormen een van de beroepsgerichte basisopleidingen. Twee uitstroommomenten van de opleiding M&G kunnen tot een registratie leiden. Na de beroepsgerichte opleiding is erkenning als opgeleide arts mogelijk. Ook kan men zich laten registreren na voltooien van de volledige vierjarige opleiding. Beide registraties behoeven een systeem van herregistratie, inclusief bij- en nascholing. Helaas is het allemaal nog niet zover. De ontwikkeling van de opleiding heeft vertraging opgelopen. Onderwijsdoelstellingen en vernieuwing van de onderwijsstructuur blijken nog niet gereed. De erkenning van de forensisch arts als individuele beroepsbeoefenaar laat dus nog op zich wachten. Het FMGbestuur blijft de ontwikkelingen nauwlettend volgen. Daarnaast is FMG-bestuur de mening toegedaan dat er ook een regeling moet komen voor de artsen die alleen de kernopleiding (verreweg de meeste forensisch artsen.) hebben gedaan.

4 Jaap Tiessen, secretaris. 5: Actualiteiten uit de Vakgroep Forensische Geneeskunde. Graag licht ik enkele onderwerpen toe, die besproken zijn in de vakgroep. Protocollen. Er zijn afspraken gemaakt tussen de vakgroep Forensische Geneeskunde en het Bestuur van het FMG inzake de afhandeling van protocollen. De door de vakgroep ontwikkelde protocollen/richtlijnen worden getoetst door de Commissie Wetenschap & Onderwijs van het FMG. Deze Commissie is opnieuw leven ingeblazen door Luuk Lechner, en deze neemt momenteel een aantal protocollen onder de loep (lijkschouw, beoordeling intoxicatie, sporenonderzoek, behandeling opiaatverslaving politiecel, fit-to-fly). Overigens is het protocol behandeling opiaatverslaving in politiecellen in de laatste vergadering van de vakgroep nog verder gefinetuned op basis van constructief commentaar van de Vereniging voor Verslavingsgeneeskunde en de HVD Groningen. De Commissie adviseert het Bestuur, en het Bestuur stelt vast namens het FMG. De protocollen zijn te vinden (nu nog in conceptvorm) op de websites van het FMG ( en straks bij GGD Nederland ( Het vastgestelde protocol wordt door de Inspectie Gezondheidszorg beschouwd als de veldnorm, waarlangs in voorkomende gevallen getoetst gaat worden. Momenteel zijn nog een aantal protocollen in ontwikkeling: wiegendood, orgaantransplantatie, letselbeschrijving (in afstemming met NFI). HKZ Certificatieschema Forensische Geneeskunde. In de druk bezochte vergadering van 9 juni jl. verrichtten medewerkers van GGD Nederland en de Stichting HKZ (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector; de aftrap voor het project dat moet leiden tot een Certificatieschema Forensische Geneeskunde. Er werd een toelichting gegeven over de Stichting HKZ, de werkwijze, en de plaatsbepaling van de forensische geneeskunde binnen het gehele certificeringtraject van GGD Nederland. De bedoeling is dat er eind 2006 een schema ligt. Hiervoor moet werk worden verzet in een expertgroep, die als kwartiermaker optreedt. Hierin zitten ook coördinatoren vanuit de vakgroep. Daarna wordt in een werkgroep bestaande uit aanbieders, ketenpartners, financiers, andere beroepsgroepen en cliënten volgens HKZ-methodiek het schema verder ontwikkeld. Omdat forensische geneeskunde geen WCPV (Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid) taak is, maar het wel uit diverse overwegingen van belang werd geacht een certificatieschema volgens HKZ-norm op te stellen, komt dit vakgebied als laatste in de reeks aan de orde. Het voordeel hiervan is dat de algemene hoofdstukken betreffende de publieke gezondheid al gereed zijn. Voorts heeft de Stichting HKZ inhoudelijke ervaring kunnen opdoen met andere GGD takken van sport (infectieziektenbestrijding en JGZ). De verwachting is dan ook dat het moet lukken binnen het tijdschema. (Tijdelijk) toetsingskader curatieve zorg in PI s. Door een uitspraak van het regionaal tuchtcollege Eindhoven, en vanwege het feit dat de DJI (Dienst Justitiële Inrichtingen) tezamen met de beroepsgroep van Penitentiair Inrichtingsartsen nog veldnormen aan het ontwikkelen is, heeft de Inspectie Gezondheidszorg een tijdelijk toetsingskader ontwikkeld. De toenmalige voorzitter van GGD Nederland (mw. Poortena) heeft hier sterk op aangedrongen in een overleg met de Hoofdinspectie. Ter discussie staat het gegeven dat een dienstdoend forensische geneeskundige vaak niet curatief werkzaam is als sociaal-geneeskundige. Anderzijds is er de vraag in hoeverre deze zorg gekwalificeerd kan worden als huisartsenzorg, en hoe tegen het soort zorgaanbod wordt aangekeken (regulier spreekuur versus buiten kantoortijd). Kort samengevat zijn de kaders: De organisatie die met een PI een contract afsluit moet zowel de artsen als de PI wijzen op de grenzen van hun bekwaamheid. Schriftelijke afspraken met een achterwacht, bijv. een huisartsenpost of ziekenhuis, en schriftelijke procedures voor verwijzing. Overigens: de dienstdoende arts behoudt de medische verantwoordelijkheid, ook na een advies van een extern geconsulteerd collega. Met betrekking tot deze schriftelijke afspraken is in de vakgroep een voorbeeld uit de regio Zuid-Holland Zuid (Dordrecht) onder de aandacht gebracht. Protocollen van de PI zijn leidend (veelal NHG-standaard).Specifieke bij- en nascholing dient te worden gevolgd. Dit toetsingskader is voorlopig van kracht, en geldt zowel voor reguliere spreekuren overdag als voor buiten kantoortijd, alhoewel de zorgvraag dan toch wat anders ligt. Naar verwachting moet in 2007 de veldnorm van DJI ingaan, waarbij wordt uitgegaan van een zgn. huisarts-plus niveau (huisartsregistratie, aangevuld met

5 bijscholing op het terrein van verslavingszorg, psychiatrie, infectieziekten en omgang met diverse culturen). We volgen de ontwikkelingen met belangstelling. Mede vanwege het feit dat dezelfde redenaties opgehangen kunnen worden voor de arrestantenzorg op politiebureaus (NB: daar geldt dit tijdelijk toetsingskader dus niet voor!). En deze discussie loopt ook nog steeds! Enkele lopende zaken. Ik kan deze hier slechts aanstippen. De vakgroep heeft een standpunt ingenomen en (tezamen met het FMG) een voorstel ingediend bij de landelijke commissie met betrekking tot de start van de nog te ontwikkelen NODO procedure minderjarigen. Doel hiervan is om het dilemma van de behandelend/waarnemend arts weg te nemen door standaard telefonisch de forensisch arts te consulteren. Hierbij speelt het gegeven dat de gemiddelde huisarts gelukkig zelden met een overleden minderjarige geconfronteerd wordt (1.800 overlijdens per jaar, huisartsen). Het onderwerp bevolen DNA-afname met fysiek verzet is uitvoerig aan bod geweest, ook met meer verdieping tijdens het FMG/NSPOH-symposium over ethiek. In de laatste vergadering heeft dhr. Verwey, gynaecoloog, een presentatie gegeven over de toetsingscommissie late zwangerschapsafbreking. Deze commissie betreft een initiatief van de beroepsgroep ( welke intern toetst. Afstemming met de forensisch werkende artsen is hierbij uiteraard van belang. Dhr. Verwey heeft het intern meldingsformulier en reglement ter beschikking gesteld. Op de rol staat de verdere exploratie van de relaties tussen (coördinatoren van) 1 e -lijns forensisch geneeskundige en de 2 e lijn (NFI). Dit mede op verzoek van Michel Smithuis, vertegenwoordiger van het NFI in het FMG-bestuur. Ook gaat binnenkort de aandacht uit naar het nieuwe zorgstelsel dat mogelijk, ook in de onderhandelingen met politiekorpsen over de contracten, van belang wordt voor de vergoeding van door sociaal-geneeskundigen voorgeschreven medicatie en overige zorg. Tevens is het thema wie betaalt de gemeentelijk lijkschouwer voor wat nog immer actueel. Huub Nijs, Voorzitter vakgroep FG 6: Van de Jubileumcommissie. Het Forensisch Medisch Genootschap bestaat 25 jaar! Ter gelegenheid van dit heugelijke feit zal op vrijdag 4 en zaterdag 5 november a.s. in kasteel Vaeshartelt in Maastricht een jubileumsymposium plaatsvinden. Het onderwerp van het Jubileumsymposium is: De organisatie van de Forensische geneeskunde en de veranderende rol van de forensisch geneeskundige in Nederland en naburige landen. De jubileumcommissie, die het symposium en de feestelijkheden voorbereidt, bestaat uit enkele bestuursleden. De commissie heeft een passende locatie gevonden in Maastricht. Kasteel Vaeshartelt is een hotel / conferentieoord en biedt het Jubilerend FMG een sfeervolle locatie. Het is een stijlvolle entourage voor het buffet en feestavond op de vrijdag. De voorbereidingen van het jubileumsymposium zijn in volle gang. Het programma is grotendeels gereed. Naast voordrachten door deskundige sprekers zijn er discussiefora over casuïstiek en actuele onderwerpen. Het uitwisselen van ervaringen met en het discussiëren over de forensische geneeskunde in Europa, nu en in de toekomst, is het belangrijkste thema van het symposium. Wij verwachten ook enkele buitenlandse bezoekers op het symposium. In het programmaboekje zal aandacht worden besteed aan het verleden en heden van het FMG. Ook zal een kleine expositie worden gehouden. De feestavond is nog een verrassing! U kunt deelnemen aan het volledige programma van het Jubileumsymposium of een keuze maken uit één of meer losse onderdelen van het programma. Het inschrijfformulier geeft een volledig overzicht van de mogelijkheden. Het FMG ziet u graag op 4 en 5 november. Kees, Tatjana, Piet, King en Jaap

6 7: Van de penningmeester. Alle leden hebben op hun aangegeven postadres de voorlopige informatie ontvangen over het jubileum symposium op 4 en 5 november 2005 te Maastricht. Deze informatie is ook te vinden op onze website Iedere inschrijving wordt per brief of bevestigd. In de bevestiging is aangegeven of de hotel accommodatie in het kasteel Vaeshartelt voor u nog geboekt kon worden. Op dit moment hebben 45 leden zich ingeschreven. Voor de nacht van 3 op 4 november zijn helaas nog maar 5 kamers beschikbaar. Voor de nacht van 4 op 5 november zijn nog 29 kamers beschikbaar. Voor de nacht van 5 op 6 november zijn nog 12 kamers beschikbaar. Het betreft allemaal twee persoonskamers met twee bedden, dus als de kamers volgeboekt zijn kun je eventueel overleggen met een collega die wel een kamer heeft. Aan de leden wordt gevraagd mutaties die van belang zijn voor een juiste ledenadministratie door te geven aan het secretariaat. Een voor de leden belangrijke mutatie om door te geven is het tijdstip waarop men stopt met werken en toch lid wil blijven van het FMG. In de ledenadministratie worden die leden opgenomen als rustend lid en betalen geen 70 euro contributie doch slechts 30 euro. Evenzo zijn belangrijke mutaties die van verhuizen en veranderen van werkkring waardoor de post naar het juiste adres gestuurd wordt. Ook wordt aandacht gevraagd van de leden die er nog niet bij stil hebben gestaan de contributie voor dit jaar over te maken cq over te laten maken. De leden waarvan nog geen adres bekend is wordt gevraagd dit door te geven zodat in de toekomst, indien gewenst, de nieuwsbrief per kan worden toegestuurd Piet Wels, Penningmeester. 8: Agenda. Op 4 en 5 november 2005, in kasteel Vaeshartelt te Maastricht, 25 jaar Forensisch Medisch Genootschap, Jubileumsymposium, Forensische Geneeskunde in Internationaal Perspectief. De eerste Barend A.J. Cohen-lezing die gehouden zou worden op donderdag 30 juni 2005 heeft geen doorgang gevonden in verband met het overlijden van Barend Cohen. Deze lezing zal nu, met hetzelfde programma, plaatsvinden op woensdag 11 januari 2006 in het Auditorium van Forum Educatief, Willem Dreeslaan 55 te Utrecht Colofon: De FMG- nieuwsbrief is de nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap en wordt uitgegeven onder verantwoordelijkheid van het bestuur van het FMG. De eindredactie van dit nummer werd gevoerd door Piet Wels. Artikelen, brieven e.d. bedoeld voor publicatie kunt u sturen aan het secretariaat van het FMG. Het secretariaat van het FMG, wordt gevoerd door Jaap Tiessen 1 e secretaris FMG. Het postadres van het FMG is Forensisch Medisch Genootschap p/a Nederlands Forensisch Instituut, t.a.v. Mw. R. de Goeij / mw. Y. van Ettinger, Postbus 24044, 2490 AA Den Haag. Tel: (Ria) of (Yvonne) fax: (Pathologie) Secretariaat.FMG@nfi.minjus.nl Website FMG: Financiële transacties: Girorekening: Bankrekening: ABN-Amro Boxtel.

7 Bij overmakingen op giro of bank gaarne vermelden: t.n.v. Forensisch Medisch Genootschap. Verenigingsregister; KvK.Rotterdam nr

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den

Nadere informatie

Bijlage 1: Checklist/Stroomdiagram

Bijlage 1: Checklist/Stroomdiagram Inleiding Op 1 januari 2010 zal de gewijzigde Wet op de Lijkbezorging, op een enkel artikel na, in werking treden. Vanaf dat moment dient een ieder zich dan ook aan deze wet te houden. De in de nieuwe

Nadere informatie

Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Zevende jaargang nummer 2, december 2005, verschijnt tweemaal per jaar.

Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Zevende jaargang nummer 2, december 2005, verschijnt tweemaal per jaar. Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Zevende jaargang nummer 2, december 2005, verschijnt tweemaal per jaar. Inhoud 1: Van het bestuur. Overlijden collega drs. J.P.A. Meijer. 2: Van de secretaris.

Nadere informatie

Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Zesde jaargang nummer 2, december 2004, verschijnt tweemaal per jaar.

Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Zesde jaargang nummer 2, december 2004, verschijnt tweemaal per jaar. Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Zesde jaargang nummer 2, december 2004, verschijnt tweemaal per jaar. Inhoud. 1: Van het bestuur. A: Beleidsplan FMG. B: Brief aan voorzitter 2 e kamer.

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj

Nadere informatie

Richtlijn Forensische Geneeskunde Afname celmateriaal voor DNA

Richtlijn Forensische Geneeskunde Afname celmateriaal voor DNA Richtlijn Forensische Geneeskunde Afname celmateriaal voor DNA Inhoudsopgave 1. Onderwerp 2 2. Doelstelling 2 3. Toepassingsgebied 2 4. Uitgangspunten 2 5. Toestemming 2 6. Werkwijze 3 6.1 Algemeen 3 6.2

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 1321 Vragen van het lid

Nadere informatie

OBDUCTIE AANVRAAG DOOR DE HUISARTS

OBDUCTIE AANVRAAG DOOR DE HUISARTS OBDUCTIE AANVRAAG DOOR DE HUISARTS werkschema onverwacht overlijden al of niet in behandeltraject of bij onbegrepen ziekteverloop twijfel aan natuurlijke doodsoorzaak GGD-arts: schouwing natuurlijk overlijden

Nadere informatie

Forensische Verpleegkunde; als je verder kijkt!

Forensische Verpleegkunde; als je verder kijkt! Forensische Verpleegkunde; als je verder kijkt! (voorheen Van der Hoeven Stichting) Forensische Verpleegkunde; als je verder kijkt! Waarom een opleiding Forensische Verpleegkunde? Forensisch-medisch onderzoek

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den

Nadere informatie

Kwaliteitsregister Doktersassistent

Kwaliteitsregister Doktersassistent Kwaliteitsregister Doktersassistent Toetsbaar Sinds de start in 2011 kent het kwaliteitsregister al meer dan 4800 aanmeldingen. Een gediplomeerde doktersassistent kan zich inschrijven in het kwaliteitsregister

Nadere informatie

Genoeg is niet genoeg!

Genoeg is niet genoeg! Genoeg is niet genoeg! Indeling Aanleiding onderzoek Capaciteitsorgaan Werkwijze Capaciteitsorgaan Eerste resultaten onderzoek Voorzichtige observaties 5 e Barend A.J. Cohen lezing 3 januari 2 Victor Slenter,

Nadere informatie

OP ZOEK NAAR DE VERBINDING TUSSEN PRAKTIJK, ONDERZOEK EN ONDERWIJS

OP ZOEK NAAR DE VERBINDING TUSSEN PRAKTIJK, ONDERZOEK EN ONDERWIJS OP ZOEK NAAR DE VERBINDING TUSSEN PRAKTIJK, ONDERZOEK EN ONDERWIJS Susanne Smorenburg, programmamanager Ben Sajetcentrum Marjon van Rijn, docent / onderzoeker HvA / AMC Symposium HBO-V van de Toekomst

Nadere informatie

Forensische verpleegkunde; als je verder kijkt!

Forensische verpleegkunde; als je verder kijkt! Forensische verpleegkunde; als je verder kijkt! Forensische verpleegkunde; als je verder kijkt! Waarom een opleiding Forensische Verpleegkunde? Forensisch-medisch onderzoek is nodig voor waarheidsvinding.

Nadere informatie

Nieuwsbrief December 2015

Nieuwsbrief December 2015 Nieuwsbrief December 2015 Nieuwsbrief November 2015 Jaargang 22, nummer 11 In dit nummer: Van het bestuur 3 Ilja Drost stelt zich aan u 4 voor AIC de Kempen 5 Studeren met autisme 6 Colofon 7/8/9 Pagina

Nadere informatie

Kwaliteitsregister Doktersassistent

Kwaliteitsregister Doktersassistent Kwaliteitsregister Doktersassistent Toetsbaar Een gediplomeerde doktersassistent kan zich inschrijven in het kwaliteitsregister en maakt op deze manier zichtbaar en toetsbaar dat ze voldoet aan een aantal

Nadere informatie

College Geneeskundige Specialismen

College Geneeskundige Specialismen College Geneeskundige Specialismen Besluit van 11 november 2015 houdende bepalingen voor de profielen maatschappij en gezondheid *1,2,3 (Besluit profielen maatschappij en gezondheid) Het College Geneeskundig

Nadere informatie

Datum 23 augustus 2010 Onderwerp beantwoording vragen van de leden Arib, Spekman en Dijsselbloem over medische zorg aan asielzoekers

Datum 23 augustus 2010 Onderwerp beantwoording vragen van de leden Arib, Spekman en Dijsselbloem over medische zorg aan asielzoekers 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den

Nadere informatie

Acute Hartdood in de Klinische Pathologie

Acute Hartdood in de Klinische Pathologie Acute Hartdood in de Klinische Pathologie 13 en 14 maart 2014 Academisch Medisch Centrum Amsterdam Afdeling Pathologie www.cardiovasculaire-pathologie.nl Inleiding Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste

Nadere informatie

15 november Algemene Leden Vergadering. Voor uw agenda.

15 november Algemene Leden Vergadering. Voor uw agenda. 15 november 2010 Algemene Leden Vergadering Deze laatste Algemene Leden Vergadering van 30 oktober 2010 is goed bezocht. Voor een deel stond deze vergadering in het teken van de herregistratie. Ina den

Nadere informatie

BIJLAGE 2 AANVULLING OP STROOMSCHEMA INZET FME VOOR KINDEREN

BIJLAGE 2 AANVULLING OP STROOMSCHEMA INZET FME VOOR KINDEREN BIJLAGE 2 AANVULLING OP STROOMSCHEMA INZET FME VOOR KINDEREN Inleiding In oktober 2013 is het stroomschema Inzet Forensische Medische Expertise voor Kinderen (FMEK) vastgesteld door de werkgroep FMEK.

Nadere informatie

Systematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling.

Systematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling. Rapport Systematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling. Auteurs: F.J.M. van Leerdam 1 K. Kooijman 2 F. Öry 1 M. Landweer 3 1: TNO Preventie en Gezondheid Postbus

Nadere informatie

NEDERLANDS CONGRES Volksgezondheid 2012 VOLKSGEZONDHEID. 11 en 12 april 2012 VU medisch centrum Amsterdam

NEDERLANDS CONGRES Volksgezondheid 2012 VOLKSGEZONDHEID. 11 en 12 april 2012 VU medisch centrum Amsterdam NEDERLANDS CONGRES Volksgezondheid 2012 S A M E N I N V E S T E R E N I N G E Z O N D H E I D VOLKSGEZONDHEID 2 0 11 en 12 april 2012 VU medisch centrum Amsterdam Volksgezondheidsprijs 2011 Fikse korting

Nadere informatie

Wegwijzer bij klachten

Wegwijzer bij klachten Wegwijzer bij klachten WEGWIJZER BIJ KLACHTEN Het Kennemer Gasthuis vindt het belangrijk dat patiënten, familie en bezoekers tevreden zijn over de behandeling en verzorging. Toch kan het voorkomen dat

Nadere informatie

Interne Nieuwsbrief februari 2013

Interne Nieuwsbrief februari 2013 Interne Nieuwsbrief februari 2013 Een korte update van het nieuws op kinderopvanggebied: RIVM start onderzoek gezondheidsvignet kinderdagverblijven Ruben Fukkink bijzonder hoogleraar kinderopvang hoe kies

Nadere informatie

Wegwijzer bij klachten

Wegwijzer bij klachten Wegwijzer bij klachten WEGWIJZER BIJ KLACHTEN Het Kennemer Gasthuis vindt het belangrijk dat patiënten, familie en bezoekers tevreden zijn over de behandeling en verzorging. Toch kan het voorkomen dat

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2005 2006 30 564 Voorstel van wet van het lid Arib houdende wijziging van de Wet op de lijkbezorging Nr. 4 ADVIES RAAD VAN STATE EN REACTIE VAN DE INDIENER

Nadere informatie

Veiligheid Zorg & Opsporing. Dr. E.M. van de Putte Kinderarts sociale pediatrie UMCU Voorzitter LECK

Veiligheid Zorg & Opsporing. Dr. E.M. van de Putte Kinderarts sociale pediatrie UMCU Voorzitter LECK Veiligheid Zorg & Opsporing Dr. E.M. van de Putte Kinderarts sociale pediatrie UMCU Voorzitter LECK Kindermishandeling Elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke,

Nadere informatie

Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie).

Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie). Onderzoek naar de nazorg bij dikke darmkanker door de huisarts of de chirurg en het gebruik van een persoonlijke interactieve website (I CARE studie). Verbetert de zorg na de behandeling van dikke darmkanker

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 20 december 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 20 december 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78

Nadere informatie

Datum 27 maart 2013 Onderwerp Beantwoording Kamervragen Arib (PvdA) over het vaak niet melden van de dood van een minderjarige

Datum 27 maart 2013 Onderwerp Beantwoording Kamervragen Arib (PvdA) over het vaak niet melden van de dood van een minderjarige 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/venj

Nadere informatie

Onderzoek in het kader van de 100 ste editie van de Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen. Nienke Lammertink en Koen Breedveld

Onderzoek in het kader van de 100 ste editie van de Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen. Nienke Lammertink en Koen Breedveld NEDERLANDERS OVER DE VIERDAAGSE Onderzoek in het kader van de 100 ste editie van de Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen Nienke Lammertink en Koen Breedveld Mei 2016 1 Nederlanders over de

Nadere informatie

Surfvereniging Windkracht digitaal clubblad Oktober 2014

Surfvereniging Windkracht digitaal clubblad Oktober 2014 Surfvereniging Windkracht digitaal clubblad Oktober 2014 Deze aflevering: Van de voorzitter 3 Eindfeest op zaterdag 8 november 5 Klusdag op zaterdag 15 november 6 Activiteiten kalender 2014 7 Van de ledenadministratie

Nadere informatie

De Klachtencommissie heeft op grond van de beschikbare informatie de volgende feiten als vaststaand aangenomen:

De Klachtencommissie heeft op grond van de beschikbare informatie de volgende feiten als vaststaand aangenomen: Klachtencommissie Huisartsenzorg Midden-Nederland Uitspraak Kern: de ongeruste patiënt of ouder die voor de tweede keer in korte tijd of dezelfde dag naar de huisartsenpraktijk belt en het belang van registratie

Nadere informatie

Luisteren: muziek (A2 nr. 7)

Luisteren: muziek (A2 nr. 7) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

obductie informatie voor nabestaanden patiënteninformatie

obductie informatie voor nabestaanden patiënteninformatie patiënteninformatie obductie informatie voor nabestaanden U heeft deze folder gekregen omdat uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie verricht

Nadere informatie

Vereniging Post - Actieven Belastingdienst Leiden

Vereniging Post - Actieven Belastingdienst Leiden Vereniging Post - Actieven Belastingdienst Leiden Poortwacht 54 2353 EB Leiderdorp : 071-8870183 «hr_mv» «Voorl» «Voorv» «Naam» «Adres» «Postcode» «woonplaats» Leiderdorp, februari 2014 Nieuwsbrief 2014-1

Nadere informatie

HOVO NEDERLAND. Jaarverslag

HOVO NEDERLAND. Jaarverslag HOVO Nederland www.hovonederland.nl info@hovonederland.nl secretariaat Pb 1061 2302 BB Leiden HOVO NEDERLAND Jaarverslag 2013 HOVO-Nederland Jaarverslag 2013 In 2013 heeft HOVO Nederland een nieuwe start

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 27 maart 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 27 maart 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 25 VX DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34

Nadere informatie

Acute Hartdood in de Klinische Pathologie

Acute Hartdood in de Klinische Pathologie Acute Hartdood in de Klinische Pathologie 7 en 8 november 2013 Academisch Medisch Centrum Amsterdam Afdeling Pathologie www.cardiovasculaire-pathologie.nl Inleiding Hart- en vaatziekten zijn de belangrijkste

Nadere informatie

Kwaliteitsregister Doktersassistent

Kwaliteitsregister Doktersassistent Kwaliteitsregister Doktersassistent Toetsbaar Een gediplomeerde doktersassistent kan zich inschrijven in het kwaliteitsregister en maakt op deze manier zichtbaar en toetsbaar dat ze voldoet aan een aantal

Nadere informatie

Inventarisatie forensisch medisch onderzoek en medische arrestantenzorg in Nederland

Inventarisatie forensisch medisch onderzoek en medische arrestantenzorg in Nederland Inventarisatie forensisch medisch onderzoek en medische arrestantenzorg in Nederland Rapport I voor de Commissie Hoes Samenvatting Ronald Batenburg Johan Hansen December 2016 1 ISBN 978-94-6122-450-7 http://www.nivel.nl

Nadere informatie

Zorg voor de hivseropositieve

Zorg voor de hivseropositieve Zorg voor de hivseropositieve patiënt Het Radboudumc is één van de 27 hiv-behandelcentra in Nederland. Hier werkt een team van zorgverleners dat gespecialiseerd is in de behandeling en begeleiding van

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Primair Onderwijs IPC 2400 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 29 september 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 29 september 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging. FC 60 C 22 M 21 Y 10K PMS 549 FC 0 C 54 M 100 Y 0 K PMS 144 Sterker met Stoma door jouw ervaring te delen Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.nl

Nadere informatie

DIENSTENWIJZER. Goudzwaard Assurantiën en Financiële Diensten C.V. Adviseur op Maat

DIENSTENWIJZER. Goudzwaard Assurantiën en Financiële Diensten C.V. Adviseur op Maat DIENSTENWIJZER Goudzwaard Assurantiën en Financiële Diensten C.V. Adviseur op Maat Dienstenwijzer 2010.1. Goudzwaard Assurantiën en Financiële Diensten C.V. Pagina 1 van 5 Dienstenwijzer van: Goudzwaard

Nadere informatie

Medisch-wetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon

Medisch-wetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Uitgave Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postadres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag Telefoon (070) 340 79 11 Informatie Voor informatie en vragen

Nadere informatie

Reglement accreditatie Absg

Reglement accreditatie Absg Reglement accreditatie Absg Reglement Accreditatie Het reglement bestaat uit de volgende onderdelen: - definities - algemene bepalingen - procedure aanvraag accreditatie Definities Aanvrager: Onderwijsinstelling;

Nadere informatie

Amsterdam vrijdag 07 juni 2013

Amsterdam vrijdag 07 juni 2013 Amsterdam vrijdag 07 juni 2013 Herstel in een tel? Herstelgericht werken/rehabilitatie voor kortdurende forensische titels. Over het thema. Negentien jaar geleden is het idee ontstaan bij medewerkers in

Nadere informatie

Landelijk Overleg van Sociaal-Geneeskundigen in Opleiding sectie Maatschappij & Gezondheid (LOSGIO-MG).

Landelijk Overleg van Sociaal-Geneeskundigen in Opleiding sectie Maatschappij & Gezondheid (LOSGIO-MG). Landelijk Overleg van Sociaal-Geneeskundigen in Opleiding sectie Maatschappij & Gezondheid (LOSGIO-MG). Wie zijn wij? Het LOSGIO bewaakt de kwaliteit van de opleidingen, signaleert problemen en komt op

Nadere informatie

Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap - Juli 2009 (11 e jaargang)

Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap - Juli 2009 (11 e jaargang) Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap - Juli 2009 (11 e jaargang) Inhoud 1. Van de voorzitter 2. Van de secretaris 3. Van de penningmeester 4. Uit de vakgroep 5. Commissie Wetenschap & Onderwijs

Nadere informatie

Samenvatting. Een complexe maar cruciale rol

Samenvatting. Een complexe maar cruciale rol Samenvatting Een complexe maar cruciale rol De forensische geneeskunde is een unieke medische discipline, die werkt ten behoeve van politie en justitie. Daarbij worden zowel (vermeende) daders als (mogelijke)

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting 7

Samenvatting. Samenvatting 7 Samenvatting Levensbeëindiging het veroorzaken of bespoedigen van de dood door het toedienen van een middel met het doel het leven te bekorten is strafbaar als doodslag of moord. Onder omstandigheden kan

Nadere informatie

Richtlijn Forensische Geneeskunde Euthanasie en hulp bij zelfdoding

Richtlijn Forensische Geneeskunde Euthanasie en hulp bij zelfdoding Richtlijn Forensische Geneeskunde Euthanasie en hulp bij zelfdoding Inhoudsopgave 1. Onderwerp. Doelstelling 3. Toepassingsgebied 4. Uitgangspunten. Achtergrond 6. Werkwijze 7. Verslaglegging 8. Toetsingscommissie

Nadere informatie

Antwoorden op schriftelijke vragenronde brief uitvoering motie Arib (29484, nr. 6) over medische zorg asielzoekers.

Antwoorden op schriftelijke vragenronde brief uitvoering motie Arib (29484, nr. 6) over medische zorg asielzoekers. Antwoorden op schriftelijke vragenronde brief uitvoering motie Arib (29484, nr. 6) over medische zorg asielzoekers. Vragen PvdA-fractie 1. Op welke manier wordt de toegankelijkheid van de ziekenhuiszorg

Nadere informatie

Nieuwsbief van het Forensisch Medisch Genootschap Eerste jaargang nummer 1, februari 1999, verschijnt tweemaal per jaar

Nieuwsbief van het Forensisch Medisch Genootschap Eerste jaargang nummer 1, februari 1999, verschijnt tweemaal per jaar Nieuwsbief van het Forensisch Medisch Genootschap Eerste jaargang nummer 1, februari 1999, verschijnt tweemaal per jaar Inhoud 1 Van de voorzitter: De eerste FMG Nieuwsbrief (Frits Buijze) 2 Van de vice-voorzitter:

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Landelijk Implementatieteam Wet Tijdelijk Huisverbod. Inhoud

Nieuwsbrief. Landelijk Implementatieteam Wet Tijdelijk Huisverbod. Inhoud Nieuwsbrief Landelijk Implementatieteam Wet Tijdelijk Huisverbod Inhoud Waarom een landelijk implementatieteam 3 Samenstelling en rol implementatieteam 4 Voorlichting, opleiding en training 4 Instrumenten

Nadere informatie

Voor klachten op overige terreinen geldt de klachtenprocedure. Deze procedure is hieronder beschreven:

Voor klachten op overige terreinen geldt de klachtenprocedure. Deze procedure is hieronder beschreven: De klachtenregeling Elke school is verplicht een klachtenregeling te hebben, waarin staat hoe de school omgaat met klachten. Een goed informatiebeleid voorkomt klachten. Wij informeren ouders, leerlingen

Nadere informatie

Zoveel verschillende. mensen,. zoveel verschillende. uitvaarten...

Zoveel verschillende. mensen,. zoveel verschillende. uitvaarten... Zoveel verschillende. mensen,. zoveel verschillende. uitvaarten... Training Authentiek in de uitvaart door Het Tiende Huis Jan Dop Uitvaartverzorging Het was niet voor het eerst dat ik mij meer dan ooit

Nadere informatie

NHG/LHV-Standpunt. Het elektronisch huisartsendossier (H-EPD) Gelukkig staat alles in mijn dossier, dokter. standpunt

NHG/LHV-Standpunt. Het elektronisch huisartsendossier (H-EPD) Gelukkig staat alles in mijn dossier, dokter. standpunt NHG/LHV-Standpunt Het elektronisch huisartsendossier (H-EPD) Gelukkig staat alles in mijn dossier, dokter standpunt Continuïteit van zorg vergt continuïteit van gegevensbeheer Mevrouw De Waal, 60 jaar,

Nadere informatie

De Psychoanalytische Ruimte(n) Feestelijke Ontvangst. Olympiaplein 4

De Psychoanalytische Ruimte(n) Feestelijke Ontvangst. Olympiaplein 4 Symposium De Psychoanalytische Ruimte(n) en Feestelijke Ontvangst ter gelegenheid van de officiële opening van Olympiaplein 4 op zaterdag 6 juni 2015 De Psychoanalytische Ruimte(n) Psychoanalyse heeft

Nadere informatie

Uw rechten bij wilsverklaringen

Uw rechten bij wilsverklaringen Uw rechten bij wilsverklaringen Behandelverbod, niet-reanimeren, euthanasie, weefsel- en orgaandonatie, ter beschikking stellen van de wetenschap gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Wilsverklaringen 3 Levenstestament

Nadere informatie

Nieuwsbrief februari 2015

Nieuwsbrief februari 2015 Nieuwsbrief februari 2015 onder redactie van P. Rossel en A. teravest Bankrekening penningmeester: NL37INGB0000475721 t.n.v. PCOB afd. Houten. Website: www.pcobhouten.nl Webmaster: B.P. Tunderman, webmaster@pcobhouten.nl.

Nadere informatie

College Geneeskundige Specialismen

College Geneeskundige Specialismen KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE MAATSCHAPPIJ TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST College Geneeskundige Specialismen Besluit van 12 september 2012 houdende de voorwaarden voor het experiment voor de erkenning van

Nadere informatie

Herkennen en signaleren van mogelijke kindermishandeling en huiselijk geweld

Herkennen en signaleren van mogelijke kindermishandeling en huiselijk geweld Doel Herkennen en signaleren van mogelijke kindermishandeling en huiselijk geweld Afkortingen AMHK : Advies- en meldpunt kindermishandeling/veilig thuis HAP : Huisartsenpost SEH : Spoed eisende hulp Indien

Nadere informatie

Forensische verpleegkunde; als je verder kijkt!

Forensische verpleegkunde; als je verder kijkt! Forensische verpleegkunde; als je verder kijkt! www.forensischeverpleegkunde.nl Forensische verpleegkunde; als je verder kijkt! Waarom een opleiding Forensische Verpleegkunde? Forensisch onderzoek is nodig

Nadere informatie

Nieuwsbrief forensische zorg Nr 4, oktober 2012

Nieuwsbrief forensische zorg Nr 4, oktober 2012 Nr 4, oktober 2012 Nieuwsbrief forensische zorg Nr 4, oktober 2012 Inhoud Voorwoord Convenant Ambulant fpt tussen GGZ Nederland en 3RO Festival Forensische Zorg Inkoop 2013 Voorwoord In deze editie van

Nadere informatie

Obductie Informatie voor nabestaanden

Obductie Informatie voor nabestaanden 00 Obductie Informatie voor nabestaanden 1 Inleiding U heeft deze folder gekregen omdat uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie gedaan mag worden.

Nadere informatie

vws Huisartsenzorg Tandheelkundige zorg Aan de Voorzitter van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport Den Haag, juli 2000

vws Huisartsenzorg Tandheelkundige zorg Aan de Voorzitter van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport Den Haag, juli 2000 vws0001134 Aan de Voorzitter van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport Den Haag, juli 2000 Inleiding Bij deze wil ik u informeren over de uitkomsten van het overleg «huisartsenzorg

Nadere informatie

Jaarverslag 2012. Sensoor Oost Nederland, waar luisteren naar elkaar nog heel gewoon is.

Jaarverslag 2012. Sensoor Oost Nederland, waar luisteren naar elkaar nog heel gewoon is. Jaarverslag 2012 Sensoor Oost Nederland, waar luisteren naar elkaar nog heel gewoon is. w m Een vrijwilliger vertelt... Werken bij Sensoor Oost Nederland geeft mij een voldaan gevoel. Het gevoel van iets

Nadere informatie

Werkinstructie benaderen intermediairs Sense

Werkinstructie benaderen intermediairs Sense Werkinstructie benaderen intermediairs Sense BIJLAGE 7 Voorbeeld van de opzet van de presentatie in PowerPoint BIJLAGE 7 VOORBEELD VAN DE OPZET VAN DE PRESENTATIE IN POWERPOINT] 1 WERKINSTRUCTIE BENADEREN

Nadere informatie

Voorlichtingsbrochure De NODO-procedure Informatie voor behandelend artsen

Voorlichtingsbrochure De NODO-procedure Informatie voor behandelend artsen Voorlichtingsbrochure De NODO-procedure Informatie voor behandelend artsen Deze brochure bevat beknopte informatie voor behandelend artsen over de meldingsprocedure bij gevallen van sterfte van minderjarigen

Nadere informatie

Uw rechten bij wilsverklaringen

Uw rechten bij wilsverklaringen Uw rechten bij wilsverklaringen Behandelverbod, niet-reanimeren, euthanasie, weefsel- en orgaandonatie, ter beschikking stellen van de wetenschap mca.nl Inhoudsopgave Wilsverklaringen 3 Levenstestament

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken

Nadere informatie

Wij hebben ervaren hoe velen hebben meegeleefd, tijdens de ziekte en na het overlijden van mijn/onze... Voornaam Achternaam

Wij hebben ervaren hoe velen hebben meegeleefd, tijdens de ziekte en na het overlijden van mijn/onze... Voornaam Achternaam Wij hebben ervaren hoe velen hebben meegeleefd, tijdens de ziekte en na het overlijden van mijn/onze... Een ieder koos hiervoor een eigen manier: in de vorm van woorden, bloemen, praktische hulp of een

Nadere informatie

Brief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Brief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 29689 Herziening Zorgstelsel 25424 Geestelijke gezondheidszorg Nr. 599 Brief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/jenv

Nadere informatie

Maatschappelijke Zorgboerderij. Amatheon. Nikki van Berlo. Jasmijn Borms. Joy Willems T4B

Maatschappelijke Zorgboerderij. Amatheon. Nikki van Berlo. Jasmijn Borms. Joy Willems T4B Maatschappelijke Zorgboerderij Amatheon Nikki van Berlo Jasmijn Borms Joy Willems T4B Inleiding Ons groepje bestaat uit Nil

Nadere informatie

HUISHOUDELIJK REGLEMENT

HUISHOUDELIJK REGLEMENT Opgesteld conform de Statuten van 7 maart 2013 Opgesteld n.a.v. goedkeuring van de Algemene Leden Vergadering (ALV) van 7 december 2017 Begripsbepalingen Artikel 1 In dit reglement wordt verstaan onder:

Nadere informatie

Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Derde jaargang nummer 2, december 2001, verschijnt tweemaal per jaar.

Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Derde jaargang nummer 2, december 2001, verschijnt tweemaal per jaar. Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Derde jaargang nummer 2, december 2001, verschijnt tweemaal per jaar. Inhoud. 1. Inleiding vice-voorzitter. 2. Van de secretaris. 3. Van de penningmeester.

Nadere informatie

3502GA3017 Nederlandse Zorgautoriteit Secretariaat directie Ontwikkeling Postbus 3017 3502 GA UTRECHT. Betreft: Reactie NMT consultatie transparantie

3502GA3017 Nederlandse Zorgautoriteit Secretariaat directie Ontwikkeling Postbus 3017 3502 GA UTRECHT. Betreft: Reactie NMT consultatie transparantie 3502GA3017 Nederlandse Zorgautoriteit Secretariaat directie Ontwikkeling Postbus 3017 3502 GA UTRECHT Datum 9 april 2008 Ons kenmerk nkrn-7djlq9j Contactpersoon mw. N.M. Kroezen Telefoon (030) 6076304

Nadere informatie

Terbeschikkinggestelden tussen wal en schip

Terbeschikkinggestelden tussen wal en schip Terbeschikkinggestelden tussen wal en schip M.A.M. Wolters * Toen mij ongeveer een half jaar geleden werd gevraagd een lezing te houden met als onderwerp "De geestelijk gestoorden tussen wal en schip",

Nadere informatie

Activiteitenplan 2019

Activiteitenplan 2019 Activiteitenplan 2019 Lotgenotencontact Lotgenotencontact algemeen Landelijke HME-MO dag Deze zal ook dit jaar weer plaatsvinden in Mytylschool Ariane de Ranitz in Utrecht. De jaarlijkse dag is voor onze

Nadere informatie

De laatste wens van Maarten Ouwehand

De laatste wens van Maarten Ouwehand De laatste wens van Maarten Ouwehand Een verhalend ontwerp voor CKV waarin leerlingen op school een museum ontwerpen, inrichten en openen. Gemaakt voor en door: Andreas College Katwijk en Bureau voor Educatief

Nadere informatie

Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Vierde jaargang nummer 1, juni 2002, verschijnt tweemaal per jaar.

Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Vierde jaargang nummer 1, juni 2002, verschijnt tweemaal per jaar. Nieuwsbrief van het Forensisch Medisch Genootschap Vierde jaargang nummer 1, juni 2002, verschijnt tweemaal per jaar. Inhoud. 1. Inleiding voorzitter en vice-voorzitter. 2. Boerhaave Cursus. 3. Actualiteiten

Nadere informatie

Obductie. Laboratorium voor pathologie. Wat is een obductie? Waarom obductie?

Obductie. Laboratorium voor pathologie. Wat is een obductie? Waarom obductie? Obductie Laboratorium voor pathologie U krijgt deze informatie, omdat iemand die u lief heeft overleden is. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie verricht mag worden. Deze vraag roept vaak andere

Nadere informatie

Jaarplan 2014. KNMG district Groningen. info@knmg- groningen.nl

Jaarplan 2014. KNMG district Groningen. info@knmg- groningen.nl Jaarplan 2014 KNMG district Groningen info@knmg- groningen.nl BESPREKING IN JAARVERGADERING 28 mei 2014 INHOUDSOPGAVE 1. Algemeen... 3 Vernieuwing beleid... 3 Doelstellingen KNMG district Groningen...

Nadere informatie

Informatie voor. nabestaanden. bij niet natuurlijk overlijden

Informatie voor. nabestaanden. bij niet natuurlijk overlijden Informatie voor nabestaanden bij niet natuurlijk overlijden 1 Deze informatiebrochure is aan u overhandigd omdat een familielid of naaste van u plotseling en/of ten gevolge van een niet natuurlijke oorzaak

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik

Nadere informatie

Obductie. gemini-ziekenhuis.nl

Obductie. gemini-ziekenhuis.nl Obductie gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Obductie 3 Wat is obductie? 3 Waarom is obductie soms wenselijk of nodig? 3 De gang van zaken rond obductie 3 Hoe wordt een obductie uitgevoerd? 4 Uitslag van

Nadere informatie

Obductie. Informatie voor nabestaanden

Obductie. Informatie voor nabestaanden Obductie Informatie voor nabestaanden 2 U heeft deze folder gekregen omdat uw echtgenoot, familielid of dierbare is overleden. De behandelend arts heeft u gevraagd of obductie (ook wel autopsie, lijkschouwing

Nadere informatie

Bent u niet tevreden? Laat het ons weten!

Bent u niet tevreden? Laat het ons weten! Bent u niet tevreden? Laat het ons weten! Wij willen graag van u leren De medewerkers van de CvZG verlenen aan veel mensen diverse soorten zorg. In verreweg de meeste gevallen verloopt die zorg naar tevredenheid

Nadere informatie

Rouwprotocol Widdonckschool Weert

Rouwprotocol Widdonckschool Weert Rouwprotocol Widdonckschool Weert overlijden van ouder(s) / verzorger(s) In dit protocol wordt beschreven hoe Widdonckschool Weert kan handelen bij het overlijden van een ouder(s) / verzorger(s) van (een

Nadere informatie

Achter de schermen. Projectgroep en werkgroepen. Andere overleggen

Achter de schermen. Projectgroep en werkgroepen. Andere overleggen november-december 2014 Bouwbrief 8 Herontwikkeling locatie De Wissel Achter de schermen De verbouw van de locaties t Rond 1, 3, 7, en 9 gaat razendsnel; als je een week niet hebt gekeken herken je het

Nadere informatie

Obductie. Informatie over obductie voor nabestaanden. Obductie

Obductie. Informatie over obductie voor nabestaanden. Obductie Obductie Informatie over obductie voor nabestaanden Obductie Inleiding 3 Wat is een obductie of autopsie? 3 Waarom obductie? 4 Wat gebeurt er bij een obductie? 4 Het bewaren van weefsel en organen 5 Hoe

Nadere informatie

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken.

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Weekschema maken Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Leer en oefen: Neem samen me de docent/assistent het fotoboek de

Nadere informatie

de rol van de forensisch arts

de rol van de forensisch arts de rol van de forensisch arts 16-02-2012 Arts en Strafrecht Peter Paul Bender forensisch arts KNMG Forensisch Artsen Rotterdam Rijnmond bender@farr.nl programma: - de forensisch arts - arts en strafrecht

Nadere informatie

CENTRAAL COLLEGE VOOR DE FARMACIE BESLUIT NO. 11 BESLUIT REGISTRATIE EN HERREGISTRATIE ZIEKENHUISFARMACIE

CENTRAAL COLLEGE VOOR DE FARMACIE BESLUIT NO. 11 BESLUIT REGISTRATIE EN HERREGISTRATIE ZIEKENHUISFARMACIE CENTRAAL COLLEGE VOOR DE FARMACIE BESLUIT NO. 11 BESLUIT REGISTRATIE EN HERREGISTRATIE ZIEKENHUISFARMACIE Het Centraal College voor de Farmacie in vergadering bijeen op 3 november 2014 Gezien in aanmerking

Nadere informatie