Rapportage Infra Rood-scan Pouckedijk 1, 4543 RL Terneuzen, familie van Gijs

Transcriptie

1 Rapportage Infra Rood-scan Pouckedijk 1, 4543 RL Terneuzen, familie van Gijs Meting uitgevoerd op: Door: Rens den Hollander en Bernard Vercouteren van den Berge Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen

2 Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 2

3 Inhoud Inleiding 5 Waarom 5 Wie 5 Leeswijzer 5 Infra Rood 6 Achtergronden 6 Het Gebouw 17 Geschiedenis 17 Locatie en oriëntatie 17 Schilconstructies 18 Verwarmingsinstallatie 19 Verbruiksgegevens 19 Berekening hoeveelheid verbruikt aardgas 20 Gebruikers gebouw 20 De IR-scan 21 Meetomstandigheden 21 Verrichte metingen 21 De Isolerende Schil 29 Opbouw Schil 29 Temperatuurlijnen 29 Oppervlakken 29 Vormfactor 31 Bijzonderheden 31 IR-meting vs. Berekening 33 Vergelijking 33 Bijzonderheden 34 Conclusie Warmteverlies 34 Schil vs. Verbruik 37 Verbruik 37 Bijzonderheden 38 Conclusie Verbruik 39 Conclusies en Aanbevelingen 41 Schil 41 Verbruik 41 Eindconclusie 42 Geraadpleegde bronnen 43 Bijlage 1 45 Bijlage 2 51 Bijlage Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 3

5 Inleiding van dit Infra-Rood-onderzoek Waarom Dit Infrarood- onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de familie van Gijs door de Hogeschool Zeeland te Vlissingen. Het doel van deze meting is het verkrijgen van inzicht in de kwaliteit van de woning met het oog op de energieprestatie. Hierbij is gekeken naar de bouw kwalit eit van de woning en welke maat regelen er event u- eel getroffen kunnen worden om de kwaliteit (energieprestatie) te kunnen verbeteren. Wie Het onderzoek is uitgevoerd door Rens den Hollander, 4- e jaars student Bouwkunde aan de Hogeschool Zeeland en ir. Bernard Vercouteren van den Berge, bouwkundedocent eveneens aan de Hogeschool Zeeland te Vlissingen. Leeswijzer Dit rapport moet gelezen worden als een eindadvies over de kwaliteit en de energieprestatie van de betreffende woning. Binnen dit rapport vindt u maatregelen die eventueel genomen kunnen worden om de kwaliteit van de woning, en daarmee vaak de energieprestatie, te verbeteren. Aan de conclusies in dit rapport kan veel waarde worden gehecht. De conclusies verwoorden wat we tijdens de meting hebben kunnen zien. Omschreven wordt welke oplossingen voor handen zijn om eventueel geconstateerde zwakke punten in de woning op het gebied van energieverlies te kunnen verhelpen. 1 2 Goed moet worden opgelet bij het interpreteren van de in dit verslag opgenomen afbeeldingen van de metingen. Het is namelijk erg belangrijk goed op de naastgelegen temperatuurschaal te letten. Via de lichtste delen op de foto gaat de meeste warmte verloren, de grootte hiervan kan per afbeelding variëren (afhankelijk van de temperatuurschaal). Foto 1: warmste deel 4,7 graden. Foto 2: warmste deel 12,5 graden. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 5

7 Infra Rood een kleine introductie over de mogelijkheden en onmogelijkheden van IR Achtergronden Over Infra Rood zijn de laatste tijd enkele artikelen verschenen die het fenomeen goed illustreren. U treft de bewuste artikelen uit HZ-Discovery 1 en de Volkskrant 2 in dit hoofdstuk aan. 1 nummer 5, november zaterdageditie 15 november Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 7

9 Infra Rood een kleine introductie over de mogelijkheden en onmogelijkheden van IR Achtergronden Over Infra Rood zijn de laatste tijd enkele artikelen verschenen die het fenomeen goed illustreren. U treft de bewuste artikelen uit HZ-Discovery 3 en de Volkskrant 4 in dit hoofdstuk aan. 3 nummer 5, november zaterdageditie 15 november Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 9

17 Het Gebouw een beknopte omschrijving van het onderzochte object Geschiedenis De woning is gebouwd in 1975 en is opgebouwd met behulp van de traditionele bouwmethode. Eind 2006 is de woning verbouwd en is er een nieuwe eetkeuken tegenaan de al bestaande bijkeuken gebouwd. Deze verbouwing strekkende over de twee bouwlagen van de woning heeft het bruto vloeroppervlak van de woning met circa 45m 2 uitgebreid. Op de verdieping heeft dit er toe geleid dat een extra toilet, een inloopkast en een nieuwe slaapkamer konden worden gerealiseerd. Locatie en Oriëntatie De woning van de familie van Gijs is gelegen aan de Pouckedijk te Terneuzen in deze zelfde gemeente. De woning is een vrijstaande traditionele woning, gelegen in het buitengebied van Terneuzen rechtsonder axel. Bij het gebouw zijn in de nabije omgeving geen directe belemmerende objecten aanwezig. Hierbij moet worden gedacht aan hoge bomen, flats en andere belemmerende factoren. Hieronder een overzicht vanuit Google Earth, waarin duidelijk de ligging van de woning te zien is. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 17

18 Schilconstructies De woning van de familie van Gijs heeft enkele schilconstructies. Hiermee wordt bedoeld, de opbouw van de verschillende gevel- en dak elementen. In het onderstaande zullen alle varianten worden opgesomd: Begane grondvloer: i.h.w. gestorte vloer Isolatie Dekvloer 170mm 100mm 50mm Gevel pakketten 1 + 2: Gevelsteen 100mm Luchtspouw 20mm Isolatie pakket 1: 80mm pakket 2: 40mm Porobrick 100mm Opbouw glas: Fabrikant: onbekend (fabricaat uit 1992) Nieuwbouw: Hr++ (fabricaat 2007) Type: onbekend U- waarde: onbekend Glas (buiten) Luchtspouw Glas (binnen) Dak pakket woning Dakelement (Isobouw slimfix) 100mm (Rc: 3,0 m 2 k/w) Dak pakket Gevelpakket 1 Gevel pakket 2 Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 18

19 Verwarmingsinstallatie De woning wordt verwarmd met behulp van een HR combi- ketel. Deze is van het merk Nefit en er wordt gebruik gemaakt van het type: Nefit Turbo HR combi 21H. De ketel is van het jaartal Als eindapparaten worden vloerverwarming (beneden verdieping) en radiatoren (beide verdiepingen) gebruikt. De combi- ketel verwarmt zowel de woning (ruimten) als het benodigde warme tapwater. De ruimten die normaal gesproken worden verwarmd zijn: woonkamer; hal; keuken; serre; overloop; badkamer. Als extra warmtebron wordt een houtkachel gebruikt. De woning wordt op dagen wanneer er niemand thuis is (2 á 3 dagen per week) verwarmd tot circa 17 graden. Bij thuiskomst van de bewoners wordt de woning verder opgewarmd tot circa 20 graden, waarnaar de houtkachel de woning vanaf circa 19:00 uur op temperatuur houdt. s nachts staat de thermostaat op circa 15 graden waarna in de ochtend de woning word verwarmd tot 18 graden. Wanneer een van de bewoners de gehele dag thuis is blijft de woning overdag deze temperatuur. In de badkamer is verder nog een elektrische vloerverwarming aanwezig. Gekookt wordt met behulp van een keramisch gas- kooktoestel. Verbruiksgegevens De verbruiksgegevens die bekend zijn bedragen de gegevens van De gegevens die worden geanalyseerd zijn: het gasverbruik; het energiegebruik; het waterverbruik. De familie gebruikte in 2007 / 2008: Elektra: 3271 kwh Gas: 1662 m 3 (2300 l propaan) Water: 119 m 3 Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 19

20 Berekening hoeveelheid verbruikt aardgas 4 liter vloeibaar propaan = 1m 3 gasvormig propaan. In het jaar 2007/ 2008 is 2300 liter vloeibaar propaan verbruikt. Dit omrekenend naar gasvormig propaan komen we uit op: 2300 / 4 = 575 m 3 gasvormig propaan. De omreken factor van de calorische waarde propaan aardgas is 2,89. Wanneer we dan de totale gebruikswaarde in aardgas uitrekenen komen we uit op: 575 * 2,89 = 1662 m 3 aardgas verbruik in het jaar 2007 / Gebruikers gebouw De familie van Gijs woont door de week met 2 personen in de traditionele woning. In het weekend wordt de woning met 3 personen bewoond. De gemiddelde temperatuur in de woning bedraagt ca 20 Celsius. Overdag is één van de twee bewoners op enkele dagen na thuis. De verwarming wordt s nachts, in de vakanties of weekenden wanneer de bewoners (niet) thuis zijn, op een lagere temperatuur ingesteld. De familie van Gijs heeft geen bijzondere energieslurpende objecten in huis, wat aanleiding zou moeten geven tot een standaard gemiddeld energiegebruik. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 20

21 De IR-scan een beschrijving van de uitgevoerde metingen Meetomstandigheden Op zaterdag 24 januari is de meting op de woning van de familie van Gijs uitgevoerd. Deze meting is verricht eind de ochtend. Toen de meting werd uitgevoerd was het buiten ca. 5 Celsius. Het was een halfbewolkte en droge dag, uitstekend weer om die dag metingen te kunnen verrichten. De bewoners is gevraagd om de verwarming goed aan te zetten zodat er een duidelijk verschil in temperatuur zichtbaar is mochten er warmtelekken aanwezig zijn. Binnen was het rond de 21 Celsius, buiten ca 5 Celsius. Een uitstekende verhouding om goed te kunnen meten. Verrichte metingen Bij de meting zijn we begonnen aan de voorzijde van de woning, Hierna hebben we met de klok mee alle zijden van de woning gemeten. Wanneer bijzonder dingen werden geconstateerd zijn deze in detail bestudeerd. In het onderstaande worden alle metingen besproken en eventuele opvallende aspecten nader verklaard. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 21

22 1 2 Op de allereerste meting is goed te zien dat via de voordeur veel warmte verloren gaat [1]. Ook via de boven het raam gelegen latei gaat extra warmte vanuit de woning verloren [2]. De tweede meting maakt goed inzichtbaar dat in het middelste raam van de dakkapel een ventilatierooster zit. Dit rooster stond tijdens de meting open wat op de foto goed zichtbaar is in de vorm van de licht gele streep boven het middelste raam. Foto drie maakt inzichtelijk dat de aansluiting van de dakkapel op het dakvlak een zwak punt binnen de thermische schil is. De donker blauwe strook die in de binnenhoek zichtbaar is, geeft een valse temperatuur weer. Omdat deze hoek bestaat uit lood, hetwelk de temperatuur van de hemelkoepel reflecteert wordt een andere temperatuur gemeten dan dat deze daadwerkelijk zal zijn. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 22

23 2 1 Aan de achterzijde van de woning valt de aan de muur bevestigde verlichting op [1]. Deze is van metaal en kouder dan de rest van de gevel. Ook springen de 3 dakramen eruit [2]. Deze reflecteren evenals het lood van de dakkapellen de temperatuur van de hemelkoepel en zijn zodoende niet representatief. De afbeelding van de linkergevel van de woning laat zien dat de isolatiewaarde van de gevel enigszins ongelijk verdeeld is. Waarschijnlijk heeft dit te maken met het uitzakken van de isolatie. 1 2 Meting zes laat ons zien dat de aansluiting van de serre op de gevel van de woning een warmtelek is [1]. De ongeïsoleerde aluminium profielen laten meer warmte door dan de rest van de gevel. Ook is goed zichtbaar dat via de ramen in de woning meer warmte verloren gaat dan via de dichte geveldelen [2]. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 23

24 Op deze afbeelding is goed zichtbaar dat de aansluiting van het dakvlak op de zijgevel netjes is uitgevoerd. Hierdoor gaat nauwelijks extra warmte verloren. Het omcirkelde raam lijkt warmer te zijn dan het andere raam, ook dit is weer het verschil in reflectie van de hemelkoepel. De hoek waaronder gemeten wordt veroorzaakt dit verschil. Meting acht maakt nogmaals inzichtelijk dat via de lateien in de woning meer warmte verloren gaat dan via de rest van de gevel. Deze vormen dus een klein warmtelek. Hier is goed zichtbaar dat via aansluitingen van verschillende schil onderdelen extra warmte verloren gaat. De aansluiting van de twee dakdelen op elkaar is een zwakke plek in de thermische schil. Er gaat extra warmte verloren, al is dit verlies gering. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 24

25 Een foto van de achterzijde van de woning maakt ons duidelijk dat de aansluiting van de gevel op de begane grondvloer zeker niet onbelangrijk is. Vaak gaat via deze aansluiting veel extra warmte verloren, met als gevolg dat een deel van de aarde wordt opgewarmd. Ook hier is dit het geval. Een rand aarde langst het gebouw wordt opgewarmd, wat als energie verlies kan worden beschouwd. Op deze foto springt het stalen hekwerk in de voortuin eruit. Waarschijnlijk zal deze door de zon zijn opgewarmd. Hierdoor is de materiaal temperatuur gestegen en het materiaal (staal) warmer geworden dan de rest van de omgeving. In de twaalfde meting is te zien dat via de deuren van de woonkamer naar de serre ook warmte verloren gaat, of kou de woning binnenkomt. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 25

26 Een foto van de rechter gevel van de woning maakt duidelijk dat via de dilatatievoeg tussen het bestaande en het nieuwe deel van de woning onnodig warmte verloren gaat. In deze afbeelding is goed zichtbaar dat de rookgasafvoer van de woning erg warm is. Ook is de achterliggende gevel warmer dan de rest van de gevel, deze wordt opgewarmd door de warme stoom die uit de rookgasafvoer komt. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 26

27 2 1 De toegang tot de hal van de woning laat ons ook weer zien dat de tochtstrippen in de deur niet optimaal werken [1]. De deur wordt niet volledig gedicht, waardoor er toch kou de woning binnenkomt en dus warmte verloren gaat. Als tweede valt de deurkruk op, die van metaal is en aanmerkelijk warmer dan de rest van de deur [2]. De inwendige aansluiting van het dakvlak op de gevel is relatief koud. Het dicht purren van de naden helpt goed om overbodig warmteverlies tegen te gaan. Al blijft deze aansluiting nog kouder dan de rest van de oppervlakte. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 27

28 Ook de zeventiende meting maakt nogmaals inzichtelijk dat de aansluitingen kouder zijn dan de oppervlakten in het midden. In de laatste meting is te zien dat de aansluiting van de dakkapel koude met zich meebrengt. Het dichtstoppen van de kier boven het sandwich dakelement beperkt het warmteverlies, maar wanneer dit alles netjes zal zijn afgewerkt zal de situatie veel verbeteren en zal het overige verlies te verwaarlozen zijn. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 28

29 De Isolerende Schil de temperatuurlijnen en samenstelling van de schilconstructies Opbouw Schil In dit hoofdstuk worden de m 2 - pakketten van de schil constructies van de woning weergegeven. Deze zijn in de bijlage 1 terug te vinden. In deze m 2 - pakketten zijn tevens de temperatuurlijnen getekend. Temperatuurlijnen In dit hoofdstuk wordt per m 2 - pakket gekeken wat de U-, R c - en R l - waarden zijn welke nodig zijn om de temperatuurlijn te kunnen tekenen. Hierbij worden de volgende formules gebruikt: R c = d / (r i r e ), waarbij R c = warmteweerstand is in m 2. K/W U = 1 / R l, waarbij U = warmtedoorgangcoëfficient is in W/ m 2.K R l = r i + R c + r e, waarbij R l = warmteweerstand incl. de luchtlagen aan de beide zeiden van de constructie. r i betekent de warmteovergangsweerstand aan de oppervlakte van de schilconstructie aan de binnenzijde van de ruimte gelegen. r e is de warmteovergansweerstand aan de oppervlakte van de schilconstructie aan de buitenzijde van de ruimte gelegen. De - waarden die in de berekening zijn gebruikt, zijn afkomstig uit het tabellenboek bouwfysica. De berekende m 2 pakketten en de temperatuurlijnen kunt u dus eveneens vinden in bijlage 1 van dit rapport. Oppervlakken De oppervlakten van de woning zijn berekend aan de hand van de bestaande tekeningen. Uit deze berekeningen zijn de navolgende oppervlakten gekomen, te vinden op de volgende pagina. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 29

30 Totaal gebruiksoppervlakte begane grond: Ruimte Aantal m 2 Inhoud Woonkamer 21,17 m 2 55 m 3 Zitruimte 34,8 m 2 90,5 m 3 Serre 11,87 m 2 30,6 m 3 Hal 15,39 m 2 40 m 3 Bijkeuken 11,5 m 2 30 m 3 Toilet 2,25 m 2 5,85 m 3 Eetkeuken 19,8 m 2 51,6 m 3 Totaal 115,98 m 2 303,55 m 3 Totaal gebruiksoppervlakte verdieping: Ruimte Aantal m 2 Inhoud Slaapkamer 1 20,72 m 2 26,95 m 3 Slaapkamer 2 21,17 m 2 27,5 m 3 Overloop 22,36 m 2 29,1 m 3 Toilet 2,25 m 2 5,85 m 3 Badruimte 15,75 m 2 20,48 m 3 Totaal 82,25 m 2 109,88 m 3 Totaal gebruiksoppervlak woning: 198,95m 2 Totale inhoud woning: 413,43m 3 Oppervlakte m 2 pakket gevel/ transparant: Oppervlakte Gesloten gevel Gevel transparant Totaal Voorgevel 24,0 m 2 14,9 m 2 38,9 m 2 Linker gevel 39,3m 2 13,2 m 2 52,5 m 2 Achtergevel 33,4 m 2 13,1 m 2 46,5 m 2 Rechtergevel 48,8 m 2 3,7 m 2 52,5 m 2 Oppervlakte m 2 pakket dak: Oppervlakte Gesloten (gevel) Transparant Totaal Dak 113,0 m 2 2,0 m 2 116,0 m 2 Dakkapellen 5,0 m 2 3,0 m 2 8,0 m 2 Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 30

31 Vergelijking oppervlakten met gebruiksoppervlak en inhoud (vormfactor) De vormfactor geeft de verhouding weer tussen het volume en het verliesoppervlakte van de woning. Deze verhouding geeft aan hoeveel warmte er constant ontsnapt. Hoe hoger de vormfactor hoe beter, bij een hogere vormfactor gaat er minder warmte constant verloren. Bouwdeel Oppervlakte Totaal Factor Percentage Voorgevel transparant 14,9 m 2 198,95 0,074 0,7% Voorgevel gesloten 24,0 m 2 198,95 0,12 12% Linkergevel transparant 13,2 m 2 198,95 0,066 0,7% Linkergevel gesloten 39,3 m 2 198,95 0, ,8% Achtergevel transparant 13,1 m 2 198,95 0,066 0,7% Achtergevel gesloten 33,4 m 2 198,95 0, ,8% Rechtergevel transparant 3,7 m 2 198,95 0,019 0,2% Rechtergevel gesloten 48,8 m 2 198,95 0,245 24,5% Dak transparant 2,0 m 2 198,95 0,01 0,1% Dak gesloten 113,0 m 2 198,95 0,567 56,7% Dakkapel transparant 3,0 m 2 198,95 0,015 0,15% Dakkapel gesloten 5,0 m 2 198,95 0,025 0,25% Totaal 313,4 m 2 Hieruit kunnen we concluderen dat het dakpakket het grootste verliesoppervlak is. Totaal verliesoppervlak: 313,4 m 2 Totale inhoud: 413,43 m 3 De vormfactor is te berekenen met de formule v/s waarin: V= Volume van de woning in m3 S= Verliesoppervlakte(exclusief vloeroppervlakte) De oppervlakte - inhoud - verhouding bedraagt nu 1 : 1,32 = 0,758 Deze waarde is normaal voor een vrijstaande woning. Bijzonderheden Bij de berekenden m 2 pakketten zijn wij geen bijzondere doorbrekingen van de t hermische schil tegen gekomen. De eventuele aanwezige (onzichtbare) doorbrekingen zijn niet berekend omdat deze doorbrekingen verwaarloosd kunnen worden (ze zijn immers onzichtbaar op de gemaakte beelden). Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 31

33 IR-meting vs. Berekening vergelijking van de uitkomsten van de metingen en de berekeningen Vergelijking Wanneer we de gemaakte termperatuurlijnberekeningen gaan vergelijken met de tijdens de meting gemaakte beelden, komen we uit op de volgende conclusies: - de geveltemperatuur van het eerste gevelpakket zou volgens de berekening inclusief de luchtlaag 5,2 Celsius mogen zijn. De temperatuur bedraagt echter volgens de meting tussen de -0,2 en 1,6 Celsius op de gevels in de zon. De gevels die in de schaduw liggen hebben een temperatuur van tussen de -2 en - 0,5 Celsius. - de geveltemperatuur van het tweede gevelpakket zou volgens de berekening inclusief de luchtlaag 5,3 Celsius mogen zijn. De temperatuur bedraagt echter volgens de meting tussen de 3 en 5 Celsius op de gevels in de zon. De gevels die in de schaduw liggen hebben een temperatuur van tussen de -1,5 en 0,5 Celsius. - De temperatuur van het dak mag volgens de gemaakte berekening zo n 5,2 Celsius zijn. Wanneer we dit opzoeken in de verrichte metingen kunnen we zien dat de temperatuur van het dak in de zon circa -0,5 Celsius en in de schaduw ongeveer -2,0 Celsius is. - Van de temperatuur van de beglazing valt weinig te zeggen omdat de gegevens hiervan zijn aangenomen. Ook is uit de meetresultaten de werkelijke temperatuur van het glas niet te herleiden, omdat deze de hemelkoepel reflecteert. Pakket: Berekende Gemeten Verschil: temperatuur: temperatuur: Gevelpakket 1 in de schaduw 5,2 Celsius -1,25 Celsius 6,45 Celsius Gevelpakket 1 in de zon 5,2 Celsius 0,9 Celsius 4,3 Celsius Gevelpakket 2 in de schaduw 5,3 Celsius -0,75 Celsius 6,05 Celsius Gevelpakket 2 in de zon 5,3 Celsius 4 Celsius 1,3 Celsius Dak in de schaduw 5,2 Celsius -2 Celsius 7,2 Celsius Dak in de zon 5,2 Celsius -0,5 Celsius 5,7 Celsius Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 33

34 Op de naastgelegen foto is te zien dat de temperatuur van het gehele (voor)geveloppervlak bijna gelijk is. Het temperatuur verschil is 0,6 Celsius, een gering en zeker acceptabel t emperatuur verschil. Er zijn geen meetpunten die eruit springen. We mogen dus concluderen dat de gevel overal evengoed isoleert Bijzonderheden De gevel is overal kouder dan dat volgens de berekening zou mogen. Op enkele punten is de gevel iets warmer, dit is te verklaren door het feit dat deze geveloppervlakten door de zon van buitenaf werden verwarmd, of in de buurt lagen van een warmte afvoerkanaal. Dit geld eveneens voor het dak. Op alle punten is het dakoppervlak kouder, dan dat volgens de berekening zou mogen. Een kleine afwijking is te vinden naar aanleiding van meting vijf. Het verschil in oppervlakte temperatuur van de linkergevel is iets groter dan die van de rest van de woning. Dit kan iets te maken hebben met de veroudering (het uitzakken) van de isolatie. Het verschil is echter niet bijzonder groot, wat dus geen problemen met zich mee zal brengen (in de praktijk kan hier weinig aan worden gedaan). De verschillen tussen de berekenden en de gemeten temperatuur zijn redelijk groot. Deels is dit verschil te wijten aan de werkelijke emissiviteit van de bakstenen en de instellingen hiervoor op de camera. Door een ingestelde waarde van 0,93 op de camera kunnen namelijk graduale verschillen ontstaan tussen de gemeten en de berekende temperatuur. Conclusie Warmteverlies De schil van de woning (gevels + dak) isoleert goed. De waarden zijn vrij constant over de verschillende oppervlakten verdeeld, wat wordt bereikt door een goed aansluitende en netjes verdeelde isolerende laag (in de spouw). De gevel is overal kouder dan zou mogen, op enkele plaatsen in de zon na. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de gevel en het dak de woning voldoende isoleren. De binnenhoeken zijn zoals gewoonlijk warmer dan de uitwendige hoeken van de constructie. Verder gaat via het glas ook meer warmte verloren dan via de andere schil onderdelen van de woning, dit is acceptabel omdat dit in bijna alle situaties zo is. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 34

35 Ook via de verschillende (hoek)aansluitingen o.a. serre gevel, dak nieuwbouw - bestaande bouw en de lateien in de gevel gaat extra warmte verloren, dit verlies is acceptabel. In zijn totaliteit bekeken presteert de woning energetisch redelijk goed. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 35

37 Schil vs. Verbruik onderzoek naar de samenhang tussen schil, bewoners en het verbruik Verbruik Hieronder zal het gebruik van de energie worden berekend. Dit is gedaan aan de hand van de verbruiksgegevens die beschikbaar zijn gesteld door de familie van Gijs. De gegevens zijn voor in het verslag en in bijlage 2 terug vinden, van het afgelopen jaar. Met behulp van deze gegevens zal het energie gebruik per persoon in de woning worden bepaald. Hierbij wordt een onderverdeling gemaakt in water-, gas-, en elektriciteitsgebruik. In de berekening is terug te zien hoeveel personen 5 er in de woning wonen, en wat deze aan energie gebruiken. Het verbruik is bepaald per jaar en zal worden vergeleken met het energiegebruik van de gemiddelde Nederlandse inwoner, of woning. Wanneer het verschil positief is, is de waarde groen, de negatieve waarden zullen met rood worden aangegeven. Het waterverbruik zal hierbij per dag worden vergeleken, het gas-, en elektriciteitsverbruik worden op jaarbasis vergeleken. Elektriciteit 2007 / 2008 Verbruik 3271 kwh Aantal personen 3 Gemiddeld per persoon Gemiddelde Nederland (gezin van 4 pers.) 1090 kwh 3380 kwh 845 kwh p.p. Verschil kwh 5 Uitgegaan van het maximaal aantal personen (in het weekend). Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 37

38 Gas 2007 / 2008 Verbruik 1662 m 3 Aantal personen 3 Gemiddeld per persoon 554 m 3 Gemiddelde Nederland (gezin van 4 pers.) 1664 m m 3 p.p. Verschil m 3 Water 2007 / 2008 Verbruik 119 m 3 Aantal personen 3 Gemiddeld per persoon/ per dag Gemiddelde Nederland (gezin van 4 pers.) 0,108 m 3 181,0 m 3 0,124 m 3 p.p. Verschil - 0,016 m 3 Bijzonderheden Als we kijken naar de verbruiksgegevens, zien we dat de bewoners van de onderzochte woning meer elektriciteit verbruiken dan de gemiddelde Nederlander. Dit is deels te verklaren doordat binnen de woning in de badkamer onder andere elektrische vloerverwarming wordt gebruikt. Het gasverbruik van de familie is ook aanzienlijk hoger. Wanneer we als laatste het waterverbruik van de familie vergelijken met dat van de gemiddelde Nederlander valt op dat de familie van Gijs minder water verbruikt dan gemiddeld. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 38

39 Conclusie Verbruik In dit hoofdstuk trekken we conclusies over het gebruik van de bewoners van de Pouckedijk 1 te Zaamslag. Conclusie elektriciteitsverbruik Kijkend naar het elektriciteitsverbruik van de familie zien we dat dit gebruik hoger is dan gemiddeld. Deels is dit misschien te verklaren door de elektrische vloerverwarming in de badkamer, de andere redenen hiervoor zijn ons onbekend gebleven. Conclusie gasverbruik Als we kijken naar het gasverbruik van de familie van Gijs zien we dat deze fors hoger uitvalt. Het gasverbruik is fors boven het landelijke gemiddelde. Dit volgt niet echt de trend van de afname van het gasverbruik per jaar in Nederland. Om dit te kunnen verklaren heb ik gekeken naar hoe de winter was van Als dit een strenge winter zou zijn geweest, zouden we het hogere gasverbruik kunnen verklaren. Na hiernaar kort onderzoek t e hebben gedaan vinden we: winter 2007/ 2008 (december, januari, februari): Zeer zacht, zeer zonnig en een normale hoeveelheid neerslag (bron KNMI). Dit houdt in dat het hogere gasverbruik om deze reden niet verklaarbaar is. De werkelijke reden is onbekend gebleven en zou nader onderzoek vereisen. Conclusie waterverbruik Als we als laatste kijken naar het waterverbruik zien we dat dit iets lager is dan het Nederlands gemiddelde. Het verschil is echter maar klein waardoor het weinig zin heeft naar een verklaarbare reden voor dit iets lagere verbruik te zoeken. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 39

41 Conclusies en Aanbevelingen samenvatting conclusies en aanbevelingen voor de bewoners Schil Kijkend naar de schil van de woning valt op dat deze bijna over de volledige woning goed isoleert. Op de gemaakte infrarood beelden zijn geen grote bijzonderheden en/ of afwijkingen te vinden. Zowel de gevel als het dakoppervlak isoleren goed en zijn uitvoeringstechnisch goed opgebouwd. De oppervlakte temperatuur van de thermische schil van de woning is op alle punten kouder dan zou mogen, wat een gunstige situatie weergeeft aangaande het beperkte warmteverlies. De conclusie die wij hieruit mogen trekken is dat de woning een beperkt warmteverlies heeft, uitvoeringstechnisch netjes is opgebouwd, waarop dus niets aan te merken valt. De woning presteert thermisch gezien goed, maar dat wil nog niet zeggen dat hieraan niets meer te verbeteren valt. Via de voordeur en de dilatatie in de rechtergevel gaat onnodig veel warmte verloren. Om dit te voorkomen zou de voordeur moeten worden geïsoleerd. De dilatatievoeg in de rechtergevel van de woning zal met een elastische (kit)rugvulling moeten worden gedicht. De dilatatie blijft dan wel gewoon zij n werk doen terwij l het warmtetransport dan zal worden tegengehouden. Ook is het besteden van aandacht aan het op de juiste manier aanbrengen van tochtstrippen in ramen en deuren zeker niet onbelangrijk, wat blijkt uit meting twaalf en vijftien. Een extra mogelijkheid om de energieprestatie van de woning bijvoorbeeld nog verder te verbeteren zou het plaatsen van voorzetwanden voor de bestaande gevels zijn (zodat de isolatiewaarde van de gevel wordt verhoogd). Een andere optie zou het vervangen van de beglazing door een nog betere isolerende beglazing kunnen zijn (in het oude deel van de woning). Verbruik Na het verbruik van de familie van Gijs te hebben geanalyseerd, zijn we tot de conclusie gekomen dat de familie doorgaans meer verbruikt dan de gemiddelde Nederlander. Vooral het elektra en gasverbruik zijn hoger dan de gemiddelde standaard waarden. De exacte redenen hiervoor zij n onbekend gebleven. Een mogelijke optie om bijvoorbeeld het gasverbruik enigszins te reduceren zou het nog lager instellen van de verwarming (wanneer in de woning niemand aanwezig is) zijn. Een andere mogelijke optie om onnodig energiegebruik tegen te gaan is het laten afstellen (controleren) van de installatie in huis. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 41

42 Wanneer deze perfect wordt afgesteld, verbruikt deze aanzienlijk minder dan wanneer deze niet juist ingeregeld is. Eindconclusie Aan het einde van dit onderzoek mag worden geconcludeerd dat de woning van de familie van Gijs bouwtechnisch goed in elkaar zit. Ook uitvoeringstechnisch valt er van deze woning weinig te zeggen, de woning is zorgvuldig en netjes opgebouwd. Het warmteverlies vanuit de woning is beperkt en dit geringe verlies is niet op eenvoudige wijze te voorkomen (er gaat immers altijd wel enige warmte verloren, dit is normaal en acceptabel). Over het energiegebruik van de Familie van Gijs kunnen wij niet meer zeggen dan dat deze fors hoger is dan het Nederlands gemiddelde, wellicht een optie dit in de toekomst eens nauwkeurig te bekijken. Het moet mogelijk zijn op dit onderdeel te besparen in verbruik, wat ook financieel zijn voordelen heeft. Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 42

43 Geraadpleegde bronnen Hieronder volgen de gebruikte bronnen voor dit verslag. Sheets Vercouteren van den Berge, Bernard. sheets Klimaatbeheersing 2 Vlissingen: Bernard Vercouteren van den Berge, Boeken Linden van der, Ir. A.C., bouwfysica. Utrecht/ Zuthpen, ThiemoMeulenhof, 2006 Websites Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 43

45 BIJLAGE 1 De temperatuurlijnen Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 45

46 Berekening temperatuurlijn gevel 1 Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 46

48 Berekening temperatuurlijn gevel 2 Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 48

49 Berekening temperatuurlijn dak Hogeschool Zeeland Opleiding Bouwkunde Edisonweg 4, 4385 NW Vlissingen pagina 49