jaarverslag 2014 preventie ondersteuning zorg

Transcriptie

1 jaarverslag 2014 preventie ondersteuning zorg

2 Inhoud Woord vooraf 3 Siriz 2014 in één oogopslag 5 1 Preventie 8 2 Ondersteuning 16 3 Zorg 24 4 Bestuur 30 5 Van de Raad van Toezicht 36 6 Marketing 40 7 Geef om en aan Siriz 44 8 Financieel verslag 48 Tabellen Missie Siriz biedt preventie, ondersteuning en zorg op het terrein van onbedoelde zwangerschap. De preventie richt zich op de bewustwording en weerbaarheid van jongeren om onbedoelde zwangerschap te voorkomen en op de waarde van het ongeboren menselijk leven. Met preventie zorgen we dat jongeren zich bewust worden van hun wensen en grenzen op het gebied van seksualiteit. De ondersteuning en zorg is voor mensen die door een zwangerschap in problemen zijn geraakt. Het gaat daarbij om psychosociale problemen en problemen die samenhangen met maatschappelijke participatie: bij het maken van een keuze bij een onbedoelde zwangerschap of bij een prenatale screening; bij het uitdragen van een zwangerschap; bij het vervullen van het ouderschap op jonge leeftijd; bij afstand ter adoptie, als gevolg van een zwangerschapsafbreking. Woord vooraf Hoe groot moet je wanhoop zijn om een pasgeboren baby achter te laten in een vuilniscontainer? In oktober 2014 werden we opschrikt door dit bericht. In wat een benarde situatie moet je zitten om je pasgeboren baby achter te laten op een plek waar misschien niemand hem of haar weer vindt? Dit soort berichten doen ons pijn in ons hart en laat ons tegelijk nog een tandje harder werken om klaar te staan bij een onbedoelde zwangerschap. We willen voorkomen dat zulke wanhoopsdaden worden gepleegd. Dit doen we door hulp te bieden wanneer men ontdekt zwanger te zijn, maar ook door in het stadium daarvoor te werken aan bewustwording rondom seksualiteit. Zo hebben onze beroepskrachten en vrijwilligers ook in 2014 veel inspanningen verricht om onze maatschappelijke opdracht te vervullen. De overtuiging dat er vanaf de conceptie sprake is van menselijk leven blijft voor onze medewerkers en vrijwilligers de drijfveer van het werk. In april 2014 mocht ik kennis maken met Siriz en intreden als nieuwe bestuurder. Ik heb een mooie organisatie aangetroffen met een grote maatschappelijke meerwaarde en gedreven medewerkers. Naast dat er hard gewerkt is aan het behalen van de gestelde doelstellingen, zijn er concrete stappen gezet naar een sterk fundament voor de toekomst. We willen in de aankomende periode een actievere deelname in lokale en regionale initiatieven om zo goed te kunnen aansluiten op de decentralisatie van het sociale domein. Visie Siriz is een vernieuwende en resultaatgerichte organisatie voor preventie, ondersteuning en zorg op het terrein van onbedoelde zwangerschap. Wij zoeken onze klanten op en leveren maatwerk. We maken gebruik van de motivatie en talenten van onze medewerkers (zowel beroepskrachten als vrijwilligers) en van onze klanten. Wanneer ik de resultaten van 2014 zie, zie ik niet alleen de cijfers, maar vooral alle vrouwen én mannen die we hebben kunnen helpen en de jongeren die aan het denken gezet zijn. Ook al is het niet terug te halen, ik hoop dat we hiermee wanhoopsdaden hebben kunnen voorkomen. Een woord van dank is op zijn plaats voor iedereen die hieraan heeft bijgedragen. Ronald Zoutendijk (bestuurder) Siriz is een organisatie die investeert in preventie en die ondersteuning en zorg biedt met een beroep op de positieve krachten die te vinden zijn bij haar klanten. Siriz kiest voor inbedding op lokaal en regionaal niveau van haar preventie, ondersteuning en zorg. Onze medewerkers hebben de overtuiging dat het ongeboren leven vanaf het begin recht heeft om zich verder te ontwikkelen en ter wereld te komen. Siriz werkt daarom aan een maatschappelijk klimaat waarin men de waarde van ongeboren menselijk leven erkent en de eigen verantwoordelijkheid voor dit leven wil dragen. Siriz respecteert de eigen verantwoordelijkheid van de ouders om binnen de wettelijke grenzen zelf een keuze te maken voor het uitdragen van een zwangerschap of het afbreken daarvan. preventie ondersteuning zorg

3 Siriz 2014 in één oogopslag Totaal hulpvragen beantwoord 289 trajectmatige begeleidingen 22 jonge moeders opgevangen jongeren bereikt met voorlichtingslessen 913 voorlichtingslessen 210 vrijwilligers 54 medewerkers Inkomsten (2014) subsidies (47%) eigen fondswerving (49%) beleggingen (0,5%) overig (3,5%) 4 5

4 Het gaat goed, het gaat heel goed Column van Els van Toor, maatschappelijk werker bij Siriz Een beker schuift over de vloer, een knuffel vliegt door de lucht. Karol van 4 maanden krijgt zijn fles en Davina van ruim 2 hangt op Ivana s schoot. Het gaat goed, vertelt de achttien jaar oude Ivana. s Morgens is het soms wel lastig om uit bed te gaan, maar ik ben nog niet te laat op school gekomen. Als ik thuis kom ga ik voor Davina en Karol zorgen en mijn moeder kookt het eten. Ik doe mijn huiswerk als ze om uur op bed liggen. Mooi, goed van je. Ik prijs Ivana uitbundig. Davina haalt de onderste plank van de boekenplank leeg en krijgt een zet van Ivana. Karol heeft genoeg van zijn fles en verhuist naar het wipstoeltje. Davina krijgt nu een uitbrander. We praten verder en Davina blijft veel aandacht vragen. Karol wordt verzorgd maar Ivana maakt geen oogcontact met hem. Ivana blijft zeggen dat het goed gaat. Weet je nog van vorige keer? vraag ik. Toen hadden we het er over dat we je niet goed kunnen helpen als je alleen maar zegt dat het goed gaat. Mooi dat er zoveel goed gaat, maar je moeder, je vader, je tante en ik willen je echt helpen met wat niet goed gaat. Weet je, zullen we kijken naar twee dingen die heel goed gingen en twee dingen die heel lastig waren in de afgelopen week? Als ik nu terugkijk merk ik dat ik zelf onrustig werd van de kinderen. Ik wil dat een volgende keer benoemen. Ik hoop dat ze herkent dat het gedrag van de kinderen invloed op haar heeft, en dat haar kinderen daar weer iets van merken. Ik snap haar reactie van alles gaat goed overigens wel. Ik weet nog hoe ik me voelde met drie jonge kinderen die niet luisterden in de winkel of op straat het op een huilen zetten. Alsof iedereen naar me keek en dacht, wat een moeder, wat (g)een opvoeding!! Laat staan dat je superjong bent, twee kinderen hebt, een voogd voor het jongste kindje, een loopbaanbegeleider op school en een maatschappelijk werker van Siriz. Meiden zijn soms zo bang dat hun kinderen worden afgepakt door Jeugdzorg dat ze niet durven zeggen wat niet goed gaat. Waardoor ze juist hun problemen niet aanpakken en hun kans vergroten op ingrijpen van Jeugdzorg. Voor mij ligt er de uitdaging om Ivana s vertrouwen te winnen en haar met kleine stapjes te zetten in de ontwikkeling van haar moederschap. Onlangs hoorde ik op een training dat onderzoek heeft uitgewezen dat de relatie met de cliënt meer bijdraagt aan goede hulpverlening dan de allermooiste methodiek. Mooi toch? Op naar het volgende gesprek! Voor mij ligt er de uitdaging om Ivana s vertrouwen te winnen en haar met kleine stapjes te zetten in de ontwikkeling van haar moederschap. (Deze column werd eerder geplaatst op de Facebookpagina van RMU). Els van toor 6 7

5 1 Voorkoming en bewustwording In dit hoofdstuk vertellen we u wat wij in 2014 hebben gedaan om onbedoelde zwangerschappen te voorkomen en hoe we jongeren bewust hebben gemaakt rondom seksualiteit. De impact van een zwangerschap op jonge leeftijd is groot. Daarom zien we het als een belangrijke taak om bij te dragen aan de preventie van een onbedoelde zwangerschap. Dit doen we door jongeren te bereiken, onder andere door voorlichtingslessen. In onze boodschap ligt de nadruk op bewustwording, meningsvorming en kennisvergroting. Analyse en doelgroepen Onze methodiek en onze materialen spelen in op wat de school belangrijk vindt. We hebben ons in het verslagjaar gericht op verschillende onderwijstypen: primair onderwijs, speciaal (basis-)onderwijs, voortgezet speciaal onderwijs, praktijkonderwijs, vmbo, havo, vwo en mbo. We kwamen op openbare, algemeen neutrale en bijzondere scholen en onderwijsinstellingen. Hier wisten we maatwerk te leveren. Siriz zoekt vanuit haar eigen professionaliteit en identiteit aansluiting bij de identiteit van de school waarop we lessen verzorgen, zonder onze visie en werkwijze uit het oog te verliezen. Onbedoelde zwangerschappen komen overal voor maar uit onderzoek (Rutgers WPF, Seks onder je 25e, 2013) is gebleken dat de meeste onbedoelde zwangerschappen zich jongeren voordoen binnen deze doelgroepen: laagopgeleide jongeren uit het vmbo, het praktijkonderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs; jongeren uit niet-westerse culturen, met name Marokkaanse, Turkse, Antilliaanse en Surinaamse. gesprek te gaan. De gehanteerde strategie draagt bij aan het behalen van de doelstellingen. In gesprek met jongeren De preventiemedewerkers van Siriz gaan met jongeren in de klas op open wijze het gesprek aan over thema s als relaties, seksualiteit, ontwikkeling van menselijk leven en weerbaarheid. Op interactieve wijze dragen onze lessen bij aan bewustwording van de waarde van pril ongeboren leven en aan de preventie van onbedoelde zwangerschappen. Het lesprogramma en de open houding van onze preventiemedewerkers, bieden jongeren een veilige context om over seksualiteit en onbedoelde zwangerschap te spreken. Onze voorlichtingslessen zijn speciaal ontwikkeld voor kinderen uit groep 7 en 8 van het primair onderwijs en jongeren tussen de 14 en 21 jaar. Over het algemeen zijn onze lessen onderdeel van een bestaand lesprogramma van de school. De preventiemedewerker sluit aan bij het niveau van de groep en gebruikt verschillende werkvormen zoals film, internet en allerlei spelvormen. Zo komt het gesprek op gang en komen onderwerpen aan bod als: Naast dat we er voor alle jongeren willen zijn ligt het accent voor de voorlichtingslessen ligt daarom op bovenstaande doelgroepen. Beleid en doelstellingen Voor 2014 is een jaardoelstelling van jongeren geformuleerd door middel van 850 lessen. Deze doelstelling is bereikt door middel van voorlichtingslessen bij scholen en onderwijsinstellingen. Incidenteel gaven we workshops tijdens jongerenbeurzen en -evenementen. Daarnaast hebben we in 2014 specifiek oog gehad voor de effectiviteit van de lessen en de efficiëntie van ons werken. Strategie Om bij te dragen aan de preventie van onbedoelde zwangerschap is het belangrijk om met jongeren in ontwikkeling van menselijk leven; relaties; seksualiteit en aangeven van grenzen; weerbaarheid; onbedoelde zwangerschap; keuzes maken; de hulp van Siriz. Netwerken en acquireren Elk jaar willen we een stijging realiseren van het aantal bereikte jongeren. De wijze van netwerken en acquireren is de één-op-één-benadering. Bestaande en nieuwe contacten in het onderwijs worden door de preventiemedewerkers zelf benaderd. Sinds juni 2014 worden zij hierin ondersteund door een relatiemanager onderwijs. Deze relatiemanager onderwijs hanteert een proactieve marktbenadering, waarbij de focus ligt op die gebieden in Nederland waar een hoog aantal leerlingen en jongeren zijn en waar de risicodoelgroepen zich bevinden. 8 9

6 Aantal gegeven lessen en bereikte leerlingen met voorlichtingslessen basisonderwijs vmbo havo vwo mbo praktijkonderwijs anders 26 8 totaal aantal lessen totaal aantal leerlingen De preventiemedewerkers maakten bij voorkeur gebruik van bestaande contacten met docenten, mentoren, leerlingbegeleiders, zorgcoördinatoren, directies en soms zelf ouders. De relatiemanager onderwijs zorgde voor opdrachten van bestaande én nieuwe klanten. Niet-westerse culturen Onder laagopgeleide Antilliaanse en Surinaamse meiden komen volgens onderzoek (Rutgers WPF, Seks onder je 25e, 2013) onbedoelde zwangerschappen vaker voor dan bij hoogopgeleide jongeren en jongeren uit andere etnische groepen. Jongeren spreken relatief weinig met hun ouders over wat je wel en niet op seksueel gebied doet. Jongeren met een Marokkaanse of Turkse achtergrond praten opvallend weinig met hun ouders over seksualiteit. Daarom vormen deze groepen meiden een risicogroep. Jongens en meisjes met een Surinaamse achtergrond en meisjes met een Antilliaanse achtergrond gebruiken minder vaak de pil en/of condoom bij de eerste geslachtsgemeenschap, terwijl hun kinderwens niet veel groter is dan in andere etnische groepen. Om die reden hebben wij bij het verwerven van opdrachten ons in het bijzonder gericht op scholen met veel leerlingen uit niet-westerse culturen. Internetgebruik en sexting Het percentage jongeren in de leeftijd van 12 tot 15 jaar dat in het bezit is van een mobiele telefoon met internet is de laatste jaren enorm toegenomen; van één op de tien in 2005, tot negen op de tien in 2013 (CBS, 2014). Uit een recent plaatsgevonden interview onder jongeren blijkt dat 600 jongeren wel eens een (gedeeltelijke) naaktfoto ontvangen, 250 jongeren zelf een naaktfoto of -filmpje maakt en verspreidt, van wie 185 weer worden doorgezonden (Nieuwsuur, december 2014). Siriz wil graag aansluiten bij de actuele onderwerpen uit de leefwereld van jongeren. In 2014 hebben we daarom extra aandacht geschonken aan deze thema s en specifiek materiaal ontwikkeld over sexting. Grensoverschrijdend gedrag en weerbaarheid Laag opgeleide jongens en meisjes hebben vaker te maken met seksueel grensoverschrijdend gedrag dan hoog opgeleide jongeren. 20% van de laag opgeleide meisjes is wel eens gedwongen om iets te doen op seksueel gebied, tegenover 13% van de hoog opgeleide meisjes (bron: Rutgers WPF 2012, Seks onder je 25ste ) Dit gegeven zorgt ervoor dat wij meer aandacht voor weerbaarheid hebben op de vmbo-scholen en scholen voor speciaal onderwijs. Resultaten Bereikte jongeren In 2014 hebben we in 913 lessen gegeven en jongeren gesproken ter voorkoming van onbedoelde zwangerschap. De doelstelling is hiermee ruim behaald. Voor het bereiken van deze jongeren maken we naast onze beroepskrachten gebruik van de inzet van ervaren vrijwilligers. Pilot relatiemanager onderwijs In 2014 is gestart met een parttime inzet van de relatiemanager onderwijs. Deze relatiemanager is samen met de preventiemedewerkers verantwoordelijk voor het onderhouden en uitbreiden van het relatienetwerk met scholen. De relatiemanager heeft in 2014 in belangrijke mate bijgedragen aan het in totaal behaalde resultaat van 913 lessen. Nieuw filmmateriaal In 2014 hebben we de vernieuwing van het filmmateriaal gecontinueerd. Het filmmateriaal gaat over de ontwikkeling van leven, ervaringsverhalen van jongeren rondom onbedoelde zwangerschap en seksualiteit en het vergroten van weerbaarheid. In het verslagjaar zijn vier animatiefilmpjes ontwikkeld met verschillende actuele thema s. Zo komt hierin ook bijvoorbeeld het onderwerp sexting aan bod en seksuele grenzen. De realisatie van dit project heeft mede dankzij de financiële bijdrage van een fonds plaats kunnen vinden. Evaluatie van het spel Plaatje Praatje Het spel Plaatje Praatje is gemaakt voor leerlingen uit het primair onderwijs, de groepen 7 en 8, en het (voortgezet) speciaal onderwijs. Het spel kaart thema s aan op het niveau van de doelgroep, zoals de ontwikkeling van leven, onbedoelde zwangerschap en seksuele weerbaarheid. Leerlingen bekijken een cartoon of foto waarna zij antwoord geven op vragen, opdrachten en stellingen bij de afbeelding. In 2014 is het spel geëvalueerd. Zowel leerkrachten als preventiemedewerkers geven te kennen dat het spel toegankelijk is voor leerlingen en hen uitdaagt op een veilige manier over de thema s na te denken. Het spel is hiermee een vast onderdeel van ons voorlichtingsmateriaal geworden. Evaluatie onder jongeren van de lessen Om het effect of rendement van onze voorlichtingslessen te meten is het in het verslagjaar onder jongeren een gadget uitgedeeld. De gadget is een klein doosje met snoepjes met een unieke code. Met deze unieke code kunnen leerlingen, na het invullen van een digitale vragenlijst op de website, kans maken op een prijs. De vragenlijst is een evaluatiemethode om reacties van jongeren op de lessen te krijgen en om ze te wijzen op onze website. In de vragenlijst komen de thema s uit de les aan bod en wat jongeren belangrijk vinden om te weten. De meeste jongeren geven te kennen dat zij de film over de ontwikkeling van leven erg interessant en indrukwekkend vinden en door de vragen van Siriz meer zijn gaan nadenken over vriendschap, relaties en weerbaarheid. Klanttevredenheid onder docenten en leerkrachten Omdat we het belangrijk vinden te weten wat scholen vinden van onze preventie, vragen we docenten en leerkrachten hun bevindingen na de les via een evaluatieformulier 10 11

7 Klanttevredenheid onder docenten en leerkrachten Interventies, methodiek en voorlichtingsmateriaal Interactieve dialoog Stellingenspel: stellingen over ontwikkeling van leven, relatievorming, seksualiteit, weerbaarheid en grenzen Filmmateriaal: ervaringsverhalen van jongeren rondom onbedoelde zwangerschap Spel Plaatje Praatje Vragenspel over verliefdheid, ontwikkeling van leven en seksualiteit Inhoudelijke kennis van de preventiemedewerker over de thema s Aansluiting van de voorlichtingsles op het niveau van de leerlingen en de identiteit van de school Gebruik per onderwijstype primair, speciaal en voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs Tevredenheid Alle onderwijstypen 9 Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs en middelbaar beroepsonderwijs Alle onderwijstypen, behalve primair onderwijs Primair onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs Alle onderwijstypen Alle onderwijstypen en richtingen aan te geven. Siriz hanteerde in 2014 een scorelijst waarin docenten een waardering konden geven van 1 tot en met 10 waarbij 1 stond voor zeer slecht en 10 voor zeer goed. We zijn zeer tevreden met de behaalde resultaten (zie tabel). Onderzoek naar de rendementseffecten van preventie De huidige wijze van voorlichting bestaat uit het geven van eenmalige voorlichtingslessen op scholen; een enkele les of enkel lesblok per groep. Wij weten op basis van evaluaties onder docenten dat zij tevreden zijn over de huidige werkwijze, methodiek en inhoud van onze lessen. Het is echter de vraag in hoeverre onze huidige werkwijze het gedrag van leerlingen blijvend beïnvloedt. Om hierop antwoord te vinden heeft Siriz in 2014 een effectmeting uit laten voeren door onderzoeksbureau BMC. Daaruit blijkt een grote tevredenheid over de voorlichtingslessen van Siriz. Docenten vinden het een goede aanvulling op hun eigen lessen en merken dat het leerlingen aan het denken zet. Sommige docenten vonden een lesuur te kort. Uit de ingevulde vragenlijsten die leerlingen hebben ingevuld, blijkt dat een meerderheid van de leerlingen de voorlichting leerzaam, boeiend of leuk vond, hen aan het denken heeft gezet en hen helpt beter hun eigen grenzen te kunnen bepalen. Uit het rapport komt vervolgens een aantal elementen van methodieken naar voren die effectief zijn gebleken. Het gaat om de volgende elementen: inzet van film- en spelmateriaal (betrokkenheid verhogend, uitdagend); tijd (meer tijd per thema); integrale aanpak (zowel leerling als ouderinterventie); maatwerk (aansluiting op doelgroep); herhaling (herhalen van een boodschap draagt bij aan het beter beklijven). Het leveren van maatwerk en de inzet van film en spelmateriaal zijn methoden die Siriz ruimschoots inzet. Maatwerk als het gaat om aansluiting bij diverse onderwijstypen, te weten primair onderwijs, speciaal (basis-)onderwijs, voortgezet speciaal onderwijs, praktijkonderwijs, vmbo, havo en vwo en identiteiten van scholen,. Daarnaast geven we lessen op het mbo en tijdens studentenevenementen in grote steden. De inzet van filmmateriaal die gaat over de ontwikkeling van leven, ervaringsverhalen van jongeren die met diverse problematieken rondom een onbedoelde zwangerschap te maken hebben gekregen, en divers filmmateriaal waarmee jongeren worden uitgedaagd na te denken over hun eigen wensen en grenzen op het gebied van relaties en seksualiteit ter versterking van weerbaarheid. Inzet spel Weet wat je Date Om het rendement van onze preventie te verhogen is, in vervolg op het BMC-onderzoek, eind 2014 het spel Weet wat je Date ontwikkeld. Het spel nodigt de docent en de klas uit om ná een voorlichtingsles van Siriz samen verder na te denken en door te praten over seksualiteit en weerbaarheid. Het spel wordt door in aansluiting op een voorlichtingsles van Siriz, door de docent zelf met de klas gespeeld. Hierover worden vooraf aan de voorlichtingsles van Siriz, afspraken gemaakt tussen de preventiemedewerker en de docent. Door deze integrale aanpak wordt de thematiek rondom onbedoelde zwangerschap, weerbaarheid en het nadenken over wensen en grenzen opnieuw aangekaart en wordt het beoogde rendement - het beter en langer beklijven van de boodschap - verhoogd. Vooruitblik Beoogde groei 2015 In 2015 willen we ten minste jongeren bereiken door middel van circa 850 voorlichtingslessen op scholen, het bezoeken van beurzen en evenementen en het geven van workshops op specifieke themadagen of in lesweken. De relatiemanager onderwijs blijft ook in 2015 actief betrokken als het gaat om ondersteuning van de preventiemedewerkers in marktbewerking en het vergroten van ons onderwijsnetwerk. Meer vrijwillige inzet op preventie Ook Siriz zal in aansluiting op de maatschappelijke trend meer de verbinding zoeken in gebieden waar de kans op onbedoelde zwangerschappen onder jongeren het hoogste is. Dit willen we onder andere doen door in 2015 onze focus richten op de samenwerking met vrijwillige preventiemedewerker in specifieke regio s in het land. Verbetering rendementseffecten Siriz preventie: oriëntatie op programmamatig werken Naast de eerder genoemde kwantitatieve doelstelling zal er aandacht worden besteed aan de verbetering van kwaliteit en het verhogen van het rendement van ons preventieaanbod. Dat houdt in dat we ons lesaanbod op een manier willen aanbieden waardoor de boodschap beter of langer beklijft. Daarom starten we in 2015 met een verkenning op programmamatig werken waarbij (een deel) van onze lesinhoud zal worden herhaald en thema s uitgebreider en diepgaander aan de orde kunnen komen. Regionaal netwerken, een integrale aanpak Een nieuwe aanpak om de zichtbaarheid van onze preventie, ondersteuning en zorg te versterken, is het regionaal netwerken dat we in 2015 verder zullen verkennen. Het regionaal netwerken is erop gericht Siriz dichtbij te brengen. Maatschappelijk werkers, preventiemedewerkers, pedagogisch medewerkers en vrijwilligers zullen gezamenlijk optrekken als het gaat om het zichtbaar maken en aanbieden van hulp aan (potentiele) cliënten, ketenpartners en financiers en voorlichtingslessen aan jongeren op scholen en elders. Onze focus wordt gelegd op die regio s waar (potentiële) cliënten en risicodoelgroepen zich bevinden

8 Ervaringen van preventiemedewerkers: Lesgeven op verschillende scholen Op een mbo-instelling in Utrecht Tijdens een gesprek over: Wat zou je doen? zegt een aantal leerlingen: Op dit moment heb ik een kind niks te bieden en daarbij ik ben nog te jong en ik wil mijn studie nog afmaken, dus abortus zou voor mij de beste oplossing zijn. Dan vertelt een meisje: Mijn ouders waren 16 toen ik kwam. Tegen alle adviezen in zijn ze samen verder gegaan. Op hun 18e kwam mijn broertje en op hun 20e mijn zusje. Ze hebben nooit laten blijken aan mij dat ze het moeilijk hebben gehad. Ze zijn nog steeds bij elkaar en ik ben nooit iets te kort gekomen. Op een mbo-instelling op een opleiding op niveau 2 De juf vertelt me van tevoren dat er een in ieder geval één meisje in de klas zit die ooit een abortus heeft ondergaan. Vanwege privacy vertelt ze me niet wie. Tijdens de les komt het onderwerp abortus ter sprake. Dan durft het meisje toch haar verhaal te doen Twee maanden geleden bleek ze zwanger. Ze twijfelde tussen houden of abortus, maar neigde naar abortus. Op dat moment krijgt ze een miskraam en ze denkt dat ze niet meer zwanger is. Toch houden de zwangerschaps-verschijnselen aan. Ze gaat naar de dokter en blijkt toch nog zwanger. Er bleek een tweeling te zijn, van wie één kindje is overleden. De andere zit nog in haar buik. Opnieuw staat ze voor een beslissing en ze twijfelt. Dan blijkt uit onderzoek dat het kindje waarschijnlijk het syndroom van Down heeft. Dat is voor haar het laatste zetje om toch te kiezen voor een abortus. Ze vertelt dit verhaal in de klas. Niemand wist dit nog, ook de docenten niet. De jongeren reageren begripvol maar weten ook niet goed wat ze moeten zeggen op dit heftige verhaal. Lesgeven in een justitiële inrichting voor alleen jongens Als ik me voorstel aan de groep zegt een jongen meteen al dat hij te maken heeft gehad met een onbedoelde zwangerschap. Hij was 15 (nu 19) toen hij een meisje zwanger maakte. Ze besloten samen voor abortus. Hij was blij dat ze dat gedaan had, want als hij toen al vader was geworden was het echt niet goed afgelopen zegt hij. Ik vraag of hij er nog wel eens aan denkt. Hij antwoordt: Ik denk er elke dag nog aan meester De Wat als -vragen bleven in z n hoofd. Lol in de klas op een vmbo Tijdens de les zat een jongen die zich wel kon inleven in de situatie. Hij vertelt: Mijn moeder is nu zwanger. Ik krijg in augustus een broertje of zusje. Dat was niet helemaal gepland, het leeftijdsverschil is nu 16 jaar. Gelukkig kan ik er in de klas nu gewoon over praten, maar dat vond ik in het begin wel spannend. Natuurlijk worden er wel grappen over gemaakt, nu kan ik er ook om lachen. Later gaat de les verder, over hoe je een zwangerschap kan voorkomen. Een condoom gebruiken, zegt iemand. En als je wil weten hoe zo n ding werkt, aan wie vraag je dat dan? Aan mijn vader, zegt de eerdergenoemde jongen. Het was even heel stil en je hoorde iedereen nadenken of dat nou zo handig zou zijn. Ik denk er elke dag nog aan, meester. Een jongen over abortus 14 15

9 2 Ondersteuning voor iedereen In dit hoofdstuk brengen we u op de hoogte van de ondersteuning die wij in 2014 hebben geboden. U leest over onze aanpak hierbij en wij geven een vooruitblik... Siriz staat voor iedereen klaar die in moeilijkheden zit rondom een (onbedoelde) zwangerschap. Onze hulpverlening is voor iedereen toegankelijk, gratis en direct beschikbaar. Er is kortdurende hulpverlening via de telefonische hulplijn, de en chat. Daarnaast bieden we keuzegesprekken op locatie aan en langdurige ambulante hulpverleningstrajecten. Analyse en doelgroepen Een onbedoelde zwangerschap kan voorkomen in alle lagen van de bevolking. Daarnaast kan een onbedoelde zwangerschap op elk moment in een leven voorkomen. Jongeren in de tienerleeftijd zijn het grootste deel van deze groep. Deze meisjes zijn een belangrijke doelgroep voor Siriz. Tegelijk zien wij ook een nood bij vrouwen in de oudere leeftijd die al meerdere kinderen hebben en onverwacht weer zwanger blijken. Ook voor deze vrouwen willen wij er zijn. Daarnaast richten we ons op problemen rondom een prenatale screening en bieden we hulp aan partners en andere mogelijke betrokkenen. hulp te kunnen bieden aan vrouwen en meisjes of andere betrokkenen die dit nodig hebben. We bieden hulp aan moeder, eventuele vader en ongeboren kind. Dit willen we realiseren door ons te richten op de verschillende moeilijke situaties die er kunnen ontstaan bij een (onbedoelde) zwangerschap. Daarom bieden we ondersteuning in de vorm van kortdurende- en trajectmatige hulpverlening maar ook zorg in gastgezinnen of in ons opvanghuis en begeleid wonen huis voor tienermoeders. We willen dat potentiele cliënten de hulpverlening als laagdrempelig ervaren en ons goed weten te vinden. De kwantitatieve doelstelling voor 2014 op de verschillende onderdelen was een groei van 5% ten opzichte van In het verslagjaar hebben wij onze hulp gericht op de volgende doelgroepen: meisjes en vrouwen die hulp nodig hebben bij een on bedoelde zwangerschap en bij het moederschap; meisjes en vrouwen die hulp nodig hebben rondom een prenatale screening; meisjes en vrouwen die al dan niet onder geheimhouding willen bevallen en/of afstand ter adoptie overwegen en hierbij willen worden begeleid; meisjes en vrouwen die hun kind in een pleeggezin willen geplaatst hebben en hierbij willen worden begeleid; meisjes en vrouwen die een abortus provocatus hebben ondergaan en bij de verwerking daarvan hulp nodig hebben; mannen die problemen hebben met de zwangerschap van hun partner of met een abortus provocatus die hun partner heeft ondergaan; overige betrokkenen, zoals ouders en andere betrokkenen uit nabije omgeving. Beleid en doelstellingen Graag willen we elk jaar meer zichtbaar zijn om meer Strategie Verschillende soorten hulpverlening Om deze doelstellingen te behalen hebben we in het verslagjaar verschillende soorten hulpverlening ingezet passend bij de wensen en de situatie van de cliënt. - en telefonische hulpverlening Bij dit soort hulpverlening vragen cliënten veelal om advies. Via hulpverlening ondersteunen de medewerkers van Siriz. Zij analyseren het probleem en zullen dit eventueel verhelderen. De medewerkers geven uitleg over het hulpaanbod van Siriz en/of verwijzen naar de website. hulpverlening bestaat in de regel uit maximaal drie contacten, al dan niet in combinatie met telefonisch contact. Chathulpverlening Iedereen kan gratis en anoniem chatten met een maatschappelijk werker van Siriz. Ze zijn deskundig in het verlenen van ondersteuning bij een onbedoelde zwangerschap en bij de verwerking van een abortus en hebben een training gevolgd voor het verlenen van hulp via een chatfunctionaliteit. De chatgesprekken zijn eenmalig maar men kan altijd opnieuw een chatgesprek starten

10 18 PERSBERICHT - Amersfoort, Siriz opent 18e hulppost in Houten Op donderdag 6 november 2014 opende Siriz haar 18e lokale hulppost in Houten. Bij deze hulppost kan iedereen binnenlopen voor informatie, vragen of advies rondom onbedoelde zwangerschap. Het initiatief voor deze hulppost komt van vrijwilligers uit diverse kerken uit de omgeving. De groep vrijwilligers wil de krachten bundelen vanuit interkerkelijk Houten om tieners en moeders te helpen die onbedoeld zwanger zijn. Jacobine den Hertog, voorzitter van het team: We zijn heel blij met zoveel betrokken kerken en mensen. Siriz levert de professionele hulpverlening en wij helpen de zichtbaarheid te creëren en financiële middelen te genereren. Dit doen we onder andere door het informeren van verwijzers zoals huisartsen, coördinatie rondom de hulppost, organiseren van en aanwezig zijn bij evenementen, versturen van nieuwsbrieven, werven van financiën en allerlei andere activiteiten. Ronald Zoutendijk, bestuurder van Siriz, gaf tijdens de officiële opening aan trots te zijn op zulke vrijwilligers: vanuit zo n betrokkenheid en vasthoudendheid dit voor elkaar krijgen is uniek. Door deze betrokkenheid kunnen nu elke woensdag vrouwen en andere betrokkenen binnenlopen aan de Onderdoor 56 in Houten. Op deze manier brengen we de hulp bij onbedoelde zwangerschap dichtbij. Siriz biedt, naast informatie en advies, hulp in diverse situaties zoals het maken van een keuze bij een onbedoelde zwangerschap, begeleiding voor en na de zwangerschap, postabortus hulpverlening, hulp bij afstand ter adoptie en opvang. Daarnaast worden per jaar scholieren bereikt met preventielessen. Naast de hulppost in Houten heeft Siriz nog 17 andere lokale hulpposten in heel Nederland. VAN HARTE WELKOM OP DONDERDAG 6 NOVEMBER uur Op 6 november 2014 opent Siriz een nieuwe hulppost in Houten. Zo brengen we de preventie en zorg rondom onbedoelde zwangerschap in uw regio dichterbij. Geïnteresseerd in wat wij doen? Kom langs en ontdek hoe u kunt samenwerken met onze voorlichters en hulpverleners! Siriz hulppost Houten rdoor 56 Siriz in Houten! Ambulante hulpverlening Naast de spreekkamer op het hoofdkantoor in Amersfoort zijn er diverse hulpposten in het land. Het streven is om face-to-facecontacten zoveel mogelijk op deze hulpposten te laten plaatsvinden. In het verslagjaar waren er hulpposten in Amersfoort, Almere, Amsterdam, Assen, Den Haag, Dordrecht, Ede, Eindhoven, Groningen, Heerhugowaard, Holten, Houten, Leeuwarden, Maastricht, Rotterdam, Schinnen en Zwolle. In het ambulante hulpverleningstraject vinden tussen de vijf en vijftien contacten plaats per cliënt. Bij de ondersteuning van een cliënt kunnen ook anderen betrokken worden, zoals de partner en ouders. Tussen hulpverlener en cliënt vinden vooral individuele gesprekken plaats. Daarnaast zijn er (echt)paar- en gezinsgesprekken. Psychosociale hulpverlening, gericht op de situatie waarin de cliënt verkeert, is de meest gehanteerde werkwijze. De procesmatige begeleiding voltrekt zich volgens verschillende methodieken. Verschillende situaties Een persoon kan op verschillende manieren geconfronteerd worden met een onbedoelde zwangerschap. In het verslagjaar hebben we ons gericht op de volgende situaties. Een keuze bij onbedoelde zwangerschap Siriz helpt vrouwen om bij een onbedoelde zwangerschap een weloverwogen keuze te maken. Naast de situatie van de vrouw komt daarbij ook die van het ongeboren kind en de partner/verwekker aan de orde. Bij een keuze voor het uitdragen van de zwangerschap is het doel de hulpvragers in staat te stellen de verantwoordelijkheden die uit deze keuze voortkomen op zich te nemen en de weerbaarheid van de hulpvrager te vergroten. Begeleiding tijdens en na de zwangerschap De cliënten die deze hulp ontvangen zijn in twee groepen te verdelen. Hulpvragers die begeleiding van ons hebben gehad bij het maken van de keuze en hulpvragers die dit niet hebben gehad. De begeleiding start in de meeste gevallen in de eerste drie maanden van de zwangerschap. Het is echter wel mogelijk om vanaf een later tijdstip in de zwangerschap begeleid te worden. De begeleiding kan tot maximaal een jaar na de geboorte duren. De begeleiding bij het uitdragen van een onbedoelde zwangerschap heeft als doel dat de cliënt weer greep krijgt op de situatie waar ze in zit. De begeleiding is te bezien als een proces. We helpen haar om zich aan te passen aan de nieuwe leefsituatie, zowel emotioneel als praktisch. Met het uiteindelijke doel dat de cliënt in staat is om het ouderschap vorm te geven op een manier die past bij de cliënt en die toereikend is voor een gezonde ontwikkeling van het kind. Daarbij houden we de wisselwerking met haar omgeving in het oog. Hulp wanneer er bij een prenatale screening een beperking bij het ongeboren kind is geconstateerd Sinds iedere zwangere in Nederland een 20 wekenecho krijgt aangeboden worden meer vrouwen voor de keuze gesteld een zwangerschap wel of niet uit te dragen. Ook dan worden keuzegesprekken gevoerd, waarbij beide ouders èn het ongeboren kind een plaats krijgen. Gevoelens van teleurstelling en rouw om het verlies van het gewenste gezonde kind en gevoelens van machteloosheid en verdriet bij het aanvaarden van de beperking van het kind, krijgen ruimte. Ook hier is het doel de weerbaarheid van cliënten te vergroten en een negatieve invloed op hun leven te voorkomen. Post-abortushulpverlening Ook begeleidt Siriz vrouwen en mannen die moeite hebben met een eerder ondergane abortus. In de hulpverlening van Siriz gaat het er om dat mensen herkenning en erkenning krijgen van hun gevoelens van gemis, verdriet en rouw. Daarnaast zijn er vaak gevoelens van schuld en schaamte waarvoor ruimte wordt gegeven. Samenwerking Siriz heeft veel expertise in de hulpverlening aan vrouwen en mannen die worden geconfronteerd met een onbedoelde zwangerschap. Siriz stelt zich ten doel deze kennis te delen met andere organisaties. Bij een steeds groter deel van onze cliënten worden we echter geconfronteerd met steeds ernstiger wordende problematiek. Om in staat te zijn onze ambities te verwezenlijken is zijn samenwerkingsrelaties aangegaan met instellingen die expertise hebben op het terrein van psychiatrie of verstandelijke beperkingen. Op regionaal niveau worden door de maatschappelijk werkers netwerkcontacten opgezet en onderhouden. Op cliëntniveau wordt waar mogelijk contact gelegd met scholen. Er wordt samengewerkt met schoolmaatschappelijk werkers en zorgcoördinatoren. De mogelijkheid van voorlichting vanuit Siriz wordt aangeboden. Resultaten Hulpvragen In 2014 is het aantal hulpvragen stabiel gebleven ten opzichte van Een geringe afname van de hulpvragen zien we vooral in de telefonische hulpvragen. Het aantal afgesloten begeleidingstrajecten is licht gestegen. Dit bevestigt ons beeld dat cliënten het een meerwaarde vinden om naast de telefonische en chat-contacten, ook face-to-facegesprekken te hebben tijdens het begeleidingstraject. Hiernaast staat het aantal hulpvragen dat is ingekomen in

11 Aantal binnengekomen hulpvragen chatgesprekken Aantal binnengekomen hulpvragen chatgesprekken telefoongesprekken 298 Trajectmatige begeleidingen telefoongesprekken Het overgrote deel van de korte contacten gaat over een onbedoelde zwangerschap. De belangrijkste problemen die de hulpvragers ervaren zijn huisvesting, toekomstperspectief en de relatie tot partner/verwekker. Ook hebben we hulpvragen beantwoord die te maken hebben met het verwachten van een kindje met een beperking en vragen die te maken hebben met het zoeken naar een kindje dat is afgestaan. Hulpposten In 2014 is er een nieuwe hulppost in Houten geopend. Mede op initiatief van een nieuwe vrijwilligersgroep vanuit de kerken in Houten die de hulpverlening van Siriz in de woonplaats aanwezig willen laten zijn; als reactie op een abortuskliniek die ook in 2014 in Houten is geopend. Daarnaast is de effectiviteit van een aantal hulpposten geëvalueerd. Dit heeft ertoe geleid dat de hulppost in Leeuwarden is gesloten omdat er te weinig gebruik van werd gemaakt. In Assen is gestart met een specifiek onderzoek naar de noodzakelijkheid van een fysieke locatie; daarvan verwachten we medio 2015 het resultaat. Online hulpverlening In 2014 hebben we 468 chatgesprekken gevoerd. Het grootste gedeelte van deze hulpvragers is jonger dan 18 jaar en de hoofdproblematiek is onbedoelde zwangerschap. In 2014 is er een nieuwe methodiek geïmplementeerd. Met de nieuwe methodiek beantwoorden we hulpvragen die via binnenkomen via een 5-fasemodel dat specifiek ontwikkeld is voor het beantwoorden van deze hulpvragen. Hiermee geven we de hulpvrager in een eenmalig contact informatie of advies of wijzen we hen op passende hulp. Eerder in het jaar is reeds gestart met een gespecialiseerd team voor de online hulpverlening. Daarnaast zijn er vrijwilligers getraind voor de chathulpverlening. Door middel van chatfeedback, intervisie en voortdurende training kunnen we de kwaliteit van de hulpverlening hoog houden. Ketensamenwerking Per regio is er een netwerkplan geschreven. Hierin staat beschreven welke netwerkbezoeken de medewerkers gaan brengen in hun regio. Medewerkers zijn getraind om beter te kunnen netwerken, er is actief gezocht naar ingangen om deel te nemen aan tienermoedernetwerkoverleggen en er zijn verschillende congressen bezocht om contacten aan te halen. Vooruitblik 2015 Kwaliteit Siriz wil de kwaliteit van haar preventie, ondersteuning en zorg verbeteren en zichtbaar maken. De Stichting Expertisecentrum Jeugd Samenwerking en Ontwikkeling (JSO) heeft voor Siriz (prestatie)indicatoren ontwikkeld waarmee de resultaten van de dienstverlening zichtbaar en meetbaar worden gemaakt. De indicatoren zijn geïntegreerd in de huidige meet- en registratiesystemen. De indicatoren zijn er bovendien op gericht de kwaliteit van de dienstverlening te optimaliseren in Digitale hulpverlening In 2015 wordt onderzocht hoe Siriz de online hulpverlening verder kan ontwikkelen en of we trajectmatige hulpverlening online kunnen aanbieden. In 2015 willen we de openingstijden van onze chat optimaliseren om de cliënten nog meer van dienst te kunnen zijn. Daarnaast starten we een project met studenten van hogescholen om de online hulpverlening binnen het curriculum op te nemen en hen te introduceren in de online hulpverlening. Samenwerking Waar mogelijk zal op landelijk en regionaal niveau contact gelegd worden met andere organisaties om expertise te delen. Op regionaal niveau worden door de maatschappelijk werkers netwerkcontacten opgezet en onderhouden. Ook voor 2015 schrijft elke regiowerker een netwerkplan of gaat verder met de doelen die nog niet zijn behaald uit hun netwerkplan van Op cliëntniveau wordt waar mogelijk contact gelegd met scholen. Er wordt samengewerkt met schoolmaatschappelijk werkers en zorgcoördinatoren. De mogelijkheid van voorlichting vanuit Siriz wordt aangeboden. Efficiency Wij willen de beschikbare financiële middelen zo efficiënt mogelijk inzetten. Daarom zullen we er in 2015 voor zorgen dat de verhouding tussen directe en indirecte werkzaamheden in balans is en de tijd die voor cliënten beschikbaar is geoptimaliseerd. Hierdoor willen we meer tijd kunnen steken in de directe klantcontacten en minder tijd in administratie. 286 Trajectmatige begeleidingen 20 21

12 Ondersteuning: Een luisterend oor Maaike, 19 jaar, mbo-studente Maaike meldt zich via de chat aan als ze 9 weken zwanger is. Ze denkt niet aan abortus: ik ga mijn kind niet vermoorden. Maar zegt ze zelf: Ik heb wel hulp nodig, ik heb te weinig geld en mijn huis is te klein. Ik wil het samen met mijn vriend Jorden gaan proberen, maar ik weet niet of we een goed stel kunnen zijn. We hebben wel familie, maar dat loopt ook allemaal niet echt lekker. Gelukkig heb ik sinds kort weer een beetje contact met mijn moeder na jaren van ruzies. Maar dit doe ik heel voorzichtig aan, anders hebben we zo weer problemen. Ook heb ik jarenlang een psycholoog gehad om beter te leren omgaan met mijn trauma s. Een van de dingen is dat ik bij spanning ga flippen, ik lijk dan wel een borderliner. Maar gelukkig heb ik niet deze diagnose. Maar ik ben wel bang dat ik dezelfde fouten zal maken als mijn moeder heeft gedaan. Zij was geen goede moeder, en mijn vader is overleden toen ik 4 jaar was. Maaike heeft na het chatgesprek nog meerdere face-to face- gesprekken gehad. Inmiddels woont ze met haar zoontje bij haar vriend. Ik ga mijn kind niet vermoorden. maaike, 19 jaar 22 23

13 3 Soms is de situatie van tienermoeders zo urgent dat ze direct een plek nodig hebben om te kunnen verblijven. Zo hebben wij plaats geboden aan (aanstaande) jonge moeders in gastgezinnen, in ons opvanghuis in Gouda en in ons project voor begeleid wonen. Een plek voor tienermoeders in nood Een veilige plek bieden voor jonge vrouwen die op een moeilijk moment in hun leven hulp nodig hebben. Rust, ruimte en regelmaat bieden om bij te dragen aan een positieve toekomst voor moeder en kind. Analyse en doelgroepen Wanneer jonge vrouwen geconfronteerd worden met een onbedoelde zwangerschap kan dit in sommige gevallen een situatie zo complex maken dat er externe opvang nodig is. In veel gevallen hebben deze vrouwen naast hun zwangerschap te maken met andere problematiek zoals geweld, verslaving of geestelijke problematiek. Juist voor deze vrouwen is het van belang een stabiele situatie te creëren van waaruit ze een positieve toekomst tegemoet kunnen gaan. Beleid en doelstellingen De doelstelling van onze zorg is om de moeders te activeren tot actief moederschap en om de verantwoordelijkheid van het hebben van een kind op een goede manier kunnen dragen, zodat zij samen met hun kindje een positieve toekomst tegemoet kunnen gaan. In het verslagjaar was onze doelstelling om een minimale bezettingsgraad van 90% in het opvanghuis te behalen. Opvanghuis In ons opvanghuis hebben wij (aanstaande) moeders in de leeftijd van 15 tot 25 jaar opvang, individuele en groepsbegeleiding en dagbesteding geboden. Zij verblijven ten hoogste negen maanden in het opvanghuis. Er is plaats voor acht jonge moeders en hun baby. Jaarlijks bieden we hulp aan meer dan twintig jonge moeders. De problematiek van de jonge moeders is meervoudig. Zo was er sprake van verstandelijke beperkingen, psychiatrische problemen, een verslaving, relationeel geweld, prostitutie of loverboys en een jonge moeder die was gevlucht uit een land in oorlog. Naast bovengenoemd problemen waren er vaak financiële problemen en problemen van sociale aard. Een zwangerschap is dan vaak de druppel waarbij al deze problemen tot uiting komen. De begeleiding in het opvanghuis richt zicht op: voorbereiding op het moederschap; een dagstructureringsprogramma; een modulair aanbod van lessen, gericht op deze doelgroep; intensieve begeleiding op alle terreinen van het leven. Wat een fijne sfeer hangt er in het opvanghuis. Toen ik daar binnenkwam voelde ik me direct thuis. Dilma (20 jaar) Strategie Om aan te sluiten bij de situaties en wensen van de cliënten bieden we verschillende soorten opvang aan. Gezamenlijk met de cliënt en eventuele samenwerkingspartners wordt gekeken naar wat het beste past bij de situatie en problematiek van de cliënt. Gastgezinnen We beschikken over gastgezinnen verspreid over heel Nederland. Gastgezinnen zijn particulieren die hun huis en tijd beschikbaar stellen voor cliënten die kortdurende opvang nodig hebben en willen werken aan zelfstandigheid. Bij gastgezinnen worden in de meeste gevallen cliënten geplaatst met een enkelvoudige problematiek. De gastgezinnen hebben voldoende ruimte beschikbaar voor de cliënt, zijn getraind en worden begeleid door de maatschappelijk werker uit de regio. De kracht van het opvanghuis ligt in het feit dat we deze jonge (aanstaande) moeders ondanks hun achterliggende problematiek tot rust kunnen laten komen, helpen met de voorbereiding op de komst van de baby en samen met hen aan de slag gaan met hun achterliggende problemen. Dat betekent, dat er veel samengewerkt wordt met allerlei andere organisaties zoals GGZ, MEE, gecertificeerde instellingen voor jeugdbescherming of en organisaties voor schuldhulpverlening. In het opvanghuis in Gouda zijn moeders vanuit heel Nederland welkom. Begeleid wonen Sommige jonge moeders zijn na de intensieve periode in het opvanghuis nog niet klaar om volledig te integreren in de maatschappij. Om deze reden is er in Gouda ook een plek voor twee moeders om begeleid te wonen. De begeleiding is daarbij minder intensief dan in het opvanghuis. In het project wordt gewerkt aan zelfstandigheid

14 Uit onderzoek blijkt... Zwangerschap op jonge leeftijd De meeste tieners die zwanger worden zijn achttien of negentien jaar. Twintig procent is zeventien jaar of jonger. Hoe ouder tienermeiden zijn als zij zwanger worden, hoe vaker ze kiezen voor het moederschap. Tienermeiden van niet- Westerse herkomst worden relatief vaker zwanger dan autochtoon Nederlandse meiden. Meiden met een Antilliaanse, Surinaamse, Sub Sahara, Afrikaanse of Zuid- Amerikaanse achtergrond worden naar schatting vier tot zes keer zo vaak zwanger als autochtoon Nederlandse meiden. Ook jonge asielzoekers lopen een hoger risico op een ongewenste zwangerschap en abortus. Of zij ook vaker tienermoeder worden, is niet bekend. (Tienerzwangerschappen in Nederland, Rutgers WPF, 2014) Nazorg Cliënten kunnen na het wonen in het opvanghuis gebruik maken van eventuele nazorg door de maatschappelijk werkers uit de regio of de pedagogisch medewerkers van het opvanghuis. Ook hierbij worden ze ondersteund om weer een goede plek te krijgen in de maatschappij. Resultaten Gastgezinnen In het verslagjaar hebben we kritisch gekeken naar de procedure rondom de plaatsing van de cliënten in de gastgezinnen en het vrijwilliger zijn voor Siriz. Vanuit dat oogpunt zijn we gestart met het organiseren van trainingen voor gastgezinnen. Wij hechten aan de verbinding tussen gastgezinnen en Siriz. Daarnaast willen we hen methodisch ondersteunen in het omgaan met de doelgroep jonge moeders. Er zijn in cliënten geplaatst in de gastgezinnen. Opvanghuis Kwantitatieve resultaten In 2014 hebben 49 jonge moeders zich aangemeld voor het opvanghuis. Niet alle personen die zich hebben aangemeld zijn geplaatst. In 2014 zijn er 22 jonge moeders en hun baby opgevangen en begeleid. Het verschil tussen aanmeldingen en plaatsingen wordt veroorzaakt door het niet honoreren van de aanmelding of het feit dat het opvanghuis op dat moment vol zit. Wijziging in de methodiek Al jaren bestaat de methodiek van het opvanghuis uit drie pijlers: dagstructurering (het dagprogramma is intensief en is gedurende het hele verblijf hetzelfde); lesmodules; intensieve individuele hulpverlening (mentoraat) gebaseerd op het 8 fasenmodel. In het afgelopen jaar hebben we gewerkt om dit meer fase-gericht in te richten. Dit houdt in dat de methode meer aangesloten is de ontwikkeling en hulpverleningsdoelstellingen van moeder en kind. Ook het zogeheten krachtgericht werken wordt hierbij ingezet. Hierdoor krijgt de cliënt meer greep op zijn eigen handelen en situatie; de maatschappelijk werker probeert bij de cliënt vertrouwen te kweken in eigen mogelijkheden en helpt hem zicht te krijgen op diens eigen steun- en hulpbronnen en om deze in te zetten. Ketensamenwerking Er is veel aandacht voor samenwerking met allerlei instanties in het belang van de cliënt. Siriz is voor verwijzende instanties een betrouwbare samenwerkingspartner. Om zichtbaar te blijven in het zorgnetwerk namen we deel aan verschillende netwerken, zoals het OGGZ-platform en de werkgroep Maatschappelijke Opvang. Ook participeerden we in een werkgroep die gericht was op de doorstroming van cliënten (vervolghuisvesting in Gouda) en bij gemeentelijke overleggen. De jongemoedergroep Eenmaal per maand op vrijdagavond organiseert het opvanghuis samen met Kwintes een jongemoedergroep (Joya). Jonge moeders uit Gouda en/of (ex-)cliënten van zowel Siriz als Kwintes komen bij elkaar met hun kinderen, onder begeleiding van twee hulpverleners, en hebben een gezellige avond met elkaar. Vooral de ontmoeting en ervaringsuitwisseling staan centraal. De jonge moeders houden met elkaar contact via Facebook, waarin ook de begeleiders participeren. Resultaat van Joya is onder andere dat er een korte lijn is met ex-cliënten, de drempel naar eventuele nieuwe hulpverlening kan zo lager zijn en de begeleiders en de oppas-vrijwilligers signaleren vroegtijdig risicofactoren zoals misbruik of verwaarlozing. In 2015 zal Siriz een vervolg geven aan deze jongemoedergroep. 24-uurszorg Om de veiligheid van de jonge moeders met hun baby s 24-uur per dag te garanderen zijn we in 2014 gestart met de voorbereidingen om 24-uurszorg te kunnen geven. Het team is uitgebreid met nieuwe collega s en de roosters zijn hierop aangepast. In het eerste kwartaal van 2015 zal er 24 uur per dag een hulpverlener beschikbaar zijn. Begeleid wonen In 2014 maakten 5 jonge moeders en hun baby gebruik van het project voor begeleid wonen in Gouda. Zij stroomden door vanuit Siriz Opvang Gouda. Drie jonge moeders stroomden in de loop van 2014 weer uit naar een zelfstandige woning elders in het land. Vooruitblik Gastgezinnen Siriz beschikt over een gastgezinnenbestand waar cliënten voor kortdurende opvang gebruik van kunnen maken. Er is een goede spreiding over Nederland. Ook in 2015 zal efficiënt gebruik gemaakt worden van de gastgezinnen door cliënten bij hen te plaatsen onder begeleiding van onze maatschappelijk werkers. Siriz biedt de gastgezinnen deskundigheidsbevordering aan waardoor de gezinnen bekwaam zijn om met de problematiek van de jonge moeders om te gaan. Bedbezetting In 2015 streven we naar een bezetting van ten minste 90% op basis van 8 beschikbare bedden. Methodisch werken opvanghuis In 2014 is een start gemaakt met de invoering van een vernieuwde methodiek die fasegewijs in 2015 verder ingevoerd zal worden, waardoor we de hulpverlening aan onze jonge moeders optimaliseren. De bedoeling is dat we steeds meer aansluiten op de fase waarin de jonge moeder zich bevindt met haar baby. We willen onze nieuwe methode herschrijven en implementeren. Voor het team zal dit betekenen dat we nog meer aandacht geven aan resultaatgericht rapporteren en het fasegericht werken concretiseren. Op deze manier willen we nadrukkelijk voldoen aan de wens van de jonge moeders om een op hen afgestemd hulpaanbod te kunnen blijven aanbieden. Opleidingen jonge moeders Het is belangrijk dat jonge moeders hun opleiding afmaken als ze dat nog niet gedaan hebben. Een passende (beroeps)opleiding vergroot de kansen op de arbeidsmarkt en versterkt de zelfstandigheid van de jonge moeder. Ook de uitkeringsinstantie eist dat jonge moeders naar school gaan. In het verleden werd het dagstructureringsprogramma van het opvanghuis als re-integratietraject gezien, maar nu zijn de eisen aangescherpt. Dat betekent dat we ons er meer op richten dat de jonge moeder, ook als ze nog in het opvanghuis woont, weer naar school gaat. Delft Eind 2015 willen we starten met een nieuw project voor begeleid wonen in Delft. De woonbegeleiding heeft als doel om de jonge moeder voor te bereiden op zelfstandig maatschappelijk functioneren in de samenleving met een verantwoorde opvoedingssituatie voor het kind. Het creëren van voorwaarden voor een goede toekomst van het jonge kind is tevens een krachtige vorm van preventie van problemen in de toekomst. Vrijwilligers Al jarenlang zijn er in het opvanghuis vrijwilligers aanwezig die de jonge moeders met hun baby s op verschillende manieren ondersteunen. Heel graag willen we samen met deze vrijwilligers kijken naar hun inzet en samen met de jonge moeders deze inzet optimaliseren waar dat nodig is. We willen een nieuw plan voor de vrijwilligers ontwikkelen en dit samen met hen binnen het opvanghuis implementeren

15 Zorg: Een dak boven je hoofd Melissa, 21 jaar, Utrecht Ik kom uit Utrecht en woon sinds kort in het opvanghuis van Siriz in Gouda. Ik woon daar omdat ik hoogzwanger was en lang bezig geweest om een eigen plek te zoeken. Ik kon niet thuis blijven wonen. Het klikte niet met mijn moeder. Er waren veel ruzies. Mijn vriend neemt een belangrijke plaats in en ik koos altijd zijn kant en niet die van mijn moeder. Mijn vriend en moeder konden niet goed met elkaar opschieten. Mijn moeder wilde niet dat ik bij haar bleef wonen met een baby. Dus voelde ik me gedwongen op weg te gaan. Mijn vader heb ik nooit gekend. Hij heeft nooit voor mij gezorgd. Sinds kort heb ik pas contact met mijn vader, maar ik weet niet zo goed wat ik hier mee aan moet. Begeleiding Ik heb sinds 3,5 jaar een relatie met mijn vriend. We hebben veel ruzies gehad en zijn vaak uit elkaar gegaan. Toch houden we ook van elkaar en komen dus steeds bij elkaar terug. Op een dag toen we weer uit elkaar gingen ben ik vreemdgegaan. Na 13 weken kwam ik er achter dat ik zwanger was. Al die maanden ben ik er van uit gegaan dat het van mijn vriend was, maar na de bevalling wilde mijn vriend een DNA-test en toen bleek het niet zijn kind te zijn. We waren hier allebei kapot van. Op dat moment vond ik het moeilijk om voor mijn kind te zorgen. Ik wilde alleen een kind van mijn vriend en niet van een ander. De pijn die ik zelf heb gevoeld om zonder beide ouders op te groeien gun ik niemand. Maar nu heeft mijn eigen kind hetzelfde. Mijn kind wordt niet opgevoed door zijn eigen vader. De begeleiding helpt mij om goede keuzes te maken die mij helpen voor de toekomst, zodat het beter gaat met mij en mijn kind. Zonder de hulp van Siriz zou ik niet ver komen. Ik merk dat ik vooruit wordt geholpen. Vooruit Als ik niet bij Siriz had gewoond, waren mijn problemen er nog steeds of zelfs erger geworden. Mijn schulden worden aangepakt. Ik leer om goed voor mijn kind te zorgen. Ik leer hier dat het belangrijk is om veel liefde te geven aan mijn kindje en hoe ik dat moet doen. Ook leer ik om niet mijn boosheid op mijn kind af te reageren. Ik ga naar een psychiater die gesprekken met mij voert om te leren met mijn boosheid om te gaan en waar ik kan praten over andere problemen die ik heb. Het dagprogramma van Siriz helpt mij om s morgens uit bed te komen en de dingen te doen die gedaan moeten worden, zodat ik goed voor mijn kind te zorgen. Ik hoop na Siriz op mezelf te gaan wonen. Wat ik wil bereiken is dat ik een goede moeder ben en veel kan leren in de periode dat ik hier woon. Ik merk dat ik vooruit word geholpen. Melissa, 21 jaar 28 29

16 4 Van het bestuur In dit hoofdstuk rapporteert het bestuur over de ontwikkelingen die hebben plaatsgevonden in We geven een verslag over de verschillende organisatieonderdelen en een vooruitblik naar de toekomst. Strategie en organisatieontwikkeling Strategie en organisatieontwikkeling In het verslagjaar is voor de periode van 2015 tot en met 2018 een meerjarenbeleidsplan vastgesteld, evenals een jaarbeleidsplan voor 2015, met een bijbehorende risicoinventarisatie. De bestuurder rapporteert ieder kwartaal aan de Raad van Toezicht. Op deze wijze kan inhoud worden gegeven aan het toezicht op de voortgang van de gestelde doelen op strategisch niveau. In het verslagjaar zijn de voorbereidingen getroffen voor een fusie per 1 januari 2015 van de drie Siriz-stichtingen. Deze jaarverantwoording is dan ook de laatste waarin verslag wordt gedaan van de die Siriz-stichtingen en de VBOK. De vereenvoudiging van de juridische structuur van de Siriz-stichtingen en de daarmee samenhangende vereenvoudiging van de (financiële) administratie is in werking gezet om als organisatie aan te sluiten bij de decentralisatie per 1 januari 2015 van Rijkstaken op het sociale domein naar gemeenten. Door het accent te leggen op actievere deelname in lokale en regionale initiatieven, wil Siriz een belangrijke rol vervullen voor iedereen die op ons is aangewezen. Planning en beheersing Op basis van het door de bestuurder vastgestelde jaarbeleidsplan voor 2014 stelden de managers werkplannen op. De resultaten worden in MT-verband ieder kwartaal geëvalueerd op basis van kwartaalrapportages. Ook de ondersteunende afdelingen verstrekten ieder kwartaal een rapportage. Deze instrumenten vormden in 2014 tevens de belangrijkste risicobeheerssystemen. Kwaliteit In 2012 kreeg ons kwaliteitsmanagementsysteem de bekroning met het HKZ-certificaat, de ISO-norm in onze branche. Dit certificaat geeft aan hoezeer Siriz bezig is om volgens vastgelegde kwaliteitscriteria te werken. Daarmee behaalde de in het strategisch beleidsplan vastgelegde professionalisering een belangrijke mijlpaal. In 2014 zijn er in- en externe audits gehouden. De uitkomsten zijn verwerkt door het uitwerken van de verbeterpunten, waardoor het kwaliteitssysteem continu geoptimaliseerd blijft. Effectmeting op basis van vastgestelde prestatie-indicatoren In het verslagjaar zijn prestatie-indicatoren ontwikkeld, waarmee de resultaten van de preventie, ondersteuning en zorg meetbaar kunnen worden gemaakt. De indicatoren zijn geïntegreerd in de bestaande meet- en registratiesystemen, zodat de regeldruk niet toeneemt. De indicatoren zijn er bovendien op gericht de kwaliteit van de preventie, ondersteuning en zorg te optimaliseren. Gekozen is om gebruik te maken van de Consumer Quality Index (CQ-index). Deze index is een wetenschappelijk onderbouwde gestandaardiseerde systematiek waarmee de kwaliteit van zorg vanuit het cliëntenperspectief in kaart kan worden gebracht. Groot voordeel van deze index is dat er voorbeelden beschikbaar zijn vanuit de maatschappelijke opvang, de vrouwenopvang en de opvang voor zwerfjongeren. Dat zorgt voor gemakkelijke aanpasbaarheid naar de situatie van Siriz zonder risico het wetenschappelijk niveau aan te tasten. Op basis van deze criteria zijn in het verslagjaar een handreiking en vragenlijsten ontwikkeld. De invoering hiervan vindt plaats in Met deze metingen zijn gericht op de volgende aspecten: uitval en bereik; tevredenheid van gebruikers over het nut/het effect; doelrealisatie, i.e. de mate waarin belangrijke doelen zijn gerealiseerd. Hiermee verwacht Siriz meer zicht te krijgen op de effectiviteit van haar werkzaamheden en op de tevredenheid van haar klanten en ketenpartners. Evaluatie In 2014 zijn leerlingen op scholen en op beurzen en evenementen bereikt. De uitvoering van de voorgenomen benchmark netwerken en acquisitie laat zien dat regionaal netwerken, onder andere bij koepelorganisaties binnen het onderwijsveld, bijdraagt aan onze zichtbaarheid. Het investeren op ons inactief scholenbestand, levert goede ingangen voor meer voorlichtingslessen. Het aantal korte ondersteuningscontacten (telefonisch online) nam af. De begeleidingsgesprekken namen daarentegen toe. Het blijft een uitdaging landelijk bekend te zijn bij cliënten en ketenpartners. Het opvanghuis kende een relatief goede bezetting van 88%. Het project voor begeleid wonen was voor 89% bezet. Raad van Bestuur en management Het bestuur van Siriz en Siriz Opvang Gouda is opgedragen aan een eenhoofdige Raad van Bestuur; deze is volledig bevoegd. De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de strategie van de organisatie. Op tactisch niveau zijn de manager Preventie, Marketing en Fondsenwerving en de manager Ondersteuning en Zorg verantwoordelijk voor de vertaling van strategie naar operatie en omgekeerd. De bestuurder is voorzitter van het managementteam (MT), dat naast de bestuurder bestaat uit beide managers. De bestuurder vervult een aantal nevenfuncties die niet tot verstrengeling van belangen, zoals bedoeld in artikel 7 van de statuten

17 Formatieplaatsen en personeelsgegevens 2013 en aantal fte aantal fte aantal 54 32, ,37 vrouwen 50 30, ,15 mannen 4 2,66 3 2,22 gemiddelde leeftijd 38,11 42,35 gemiddelde fte per medewerker 0,61 0,62 ziekteverzuim korter dan 6 weken 1,52% 2,21% ziekteverzuim incl. langdurige zieken langer dan 6 weken 6,39% 5,24% Het betreft de volgende functies per 31 december 2014: vicevoorzitter bestuur CDA Wassenaar, Wassenaar; lid Raad van Toezicht Tympaan Instituut, s-gravenhage; penningmeester Stichting Platform Zorg voor Leven, Veenendaal; penningmeester Stichting Tuchtrecht Vrijwilligerswerk, Utrecht; lid klachtencommissie Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg, Almere. Medewerkers We vinden het belangrijk dat de professionaliteit van de medewerkers continu wordt versterkt. Medewerkers krijgen de ruimte om hun kwaliteiten te ontwikkelen. De verantwoordelijkheid ligt zo laag mogelijk in de organisatie. Op het operationele niveau krijgen medewerkers de uitdaging hun eigen werk te organiseren en daarvoor verantwoordelijkheid te dragen binnen kaders die het management stelt. We vinden het belangrijk om medewerkers uit te dagen zich verder te ontwikkelen. De medewerkers worden gewaardeerd en uitbetaald volgens de CAO Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. Formatieplaatsen en personeelsgegevens De leidinggevenden hebben functionerings- en beoordelingsgesprekken gevoerd met de medewerkers. Terugdringen ziekteverzuim Het is in 2014 niet gelukt om het ziekteverzuim terug te dringen ten opzichte van de voorgaande jaren. Het kortdurend verzuim is laag (1,52%) en is lager ten opzichte van Hierin zijn enkele stappen ondernomen om het kortdurend verzuim niet langer te laten oplopen. Het langdurende verzuim is uitgekomen op 6,39%. Met betrekking tot het terugdringen en monitoren van ziekte was er in 2014 enkele keren een Sociaal Medisch Teamoverleg (SMT). Hierbij zijn de leidinggevenden, de Arboarts en de adviseur P&O betrokken. Tijdens dit SMT komt het ziekteverzuim van individuele medewerkers aan de orde. Daarnaast gaat het over preventie van uitval. Vrijwilligers Vrijwilligers zijn voor Siriz onmisbaar bij de realisatie van de doelstellingen. Door het grote aantal vrijwilligers voelen we ons gesteund in ons werk en kunnen we onze hulpverlening en zichtbaarheid vergroten en versterken. In 2014 hebben 195 vrijwilligers zich voor ons ingezet. Dit zijn verschillende soorten vrijwilligers, waarbij elke vrijwilliger zijn eigen takenpakket heeft. Voor elke soort vrijwilliger zijn er coördinatoren vanuit de organisatie die de vrijwilligers begeleiden in hun taken. Daarnaast zijn alle vrijwilligers jaarlijks welkom op een door ons georganiseerde vrijwilligersdag. De verschillende soorten vrijwilligers worden hieronder beschreven. Vrijwilligers voor preventielessen De vrijwillige preventiewerkers geven voorlichtingslessen op scholen. Hiermee dragen zij bij aan de doelstelling van Siriz om zoveel mogelijk jongeren met onze voorlichting te bereiken. In 2014 hebben nieuwe vrijwillige voorlichters deelgenomen aan de driedaagse opleiding preventie. Vrijwilligers voor telefonische en online-ondersteuning Vrijwilligers zijn werkzaam voor de telefonische hulplijn en de chat-hulpverlening. Dit zorgt er onder andere voor dat we via de telefonische hulplijn ook buiten kantoortijden en alle weekenden bereikbaar kunnen zijn. De vrijwilligers volgen bijscholing in de vorm van terugkomdagen en nemen deel aan de intervisiebijeenkomsten in hun regio. De vrijwilligers van de chatdiensten nemen deel aan cursussen en intervisies die worden georganiseerd. Vrijwilligers in het opvanghuis en het project voor begeleid wonen De vrijwilligers in het opvanghuis en het project voor begeleid wonen werken samen met een team van hbogeschoolde beroepskrachten. Hun inzet bestaat uit: samen met de dienstdoende pedagogisch werker zorgdragen dat het dagprogramma door iedere bewoner wordt gevolgd en de huisregels worden nageleefd; bewoners individueel begeleiden bij het aanleren van woon- en opvoedingsvaardigheden (corvee, babyverzorging, eigen verzorging e.d.); bewoners begeleiden bij het bezoeken van instanties (gemeente, verloskundige, huisarts e.d.). Elke zes weken wordt er voor de vrijwilligers een bijeenkomst belegd. Deze bijeenkomsten hebben de functie van ontmoeting en werkoverleg. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan deskundigheidsbevordering door het uitwisselen en bespreken van ervaringen en het bespreken van thema s. PR-vrijwilligers PR-vrijwilligers zijn enthousiaste personen, veelal vrouwen, die Siriz en de VBOK zichtbaar willen maken in hun eigen regio. Zij worden ondersteund door coördinatoren en krijgen elk jaar een training om hun communicatiemethode en kennis over Siriz te verbeteren. De PR-vrijwilligers zijn in 2014 bezig geweest met evenementen of waren actief als collectant, waren aanwezig op beurzen en organiseerden sponsoractiviteiten. Ondernemingsraad Het doel van de ondernemingsraad (OR) is tweeledig: het nastreven van het belang van de organisatie in al haar doelstellingen en het behartigen van de werknemersbelangen. De OR wil hierin een aanspreekpunt zijn voor personeel en Raad van Bestuur. Het streven naar medezeggenschap van werknemers is vastgelegd in de Wet op 32 33

18 de Ondernemingsraden (WOR). Daarin is o.a. een aantal rechten vastgelegd: mee weten, meepraten, raadgeven en toestemmen. De OR bestond in 2014 een voorzitter, secretaris en drie leden met een juiste afspiegeling van medewerkers. De OR houdt contact met de medewerkers o.a. via intranet. In 2014 zijn er verschillende dossiers met de bestuurder besproken op basis van het informatie-, advies en/of instemmingsrecht. De OR heeft uiteindelijk voor 80% een positief advies uitgebracht. Voor 20% heeft de OR de documenten voor gezien overgenomen. De OR heeft in 2014 geen negatief advies uitgebracht. De OR kijkt terug op een constructief overleg met de bestuurder, waarin ook verschillen van inzicht bespreekbaar waren. De OR is betrokken geweest bij de werving van een nieuwe bestuurder en gaf een positief advies over de benoeming. Vertrouwenspersoon Gezien de verantwoordelijkheid van de werkgever voor het sociaal beleid van de organisatie is het wenselijk een klimaat te scheppen waarin medewerkers elkaars integriteit respecteren en waarin het veilig, vertrouwd en prettig werken is. Medewerkers kunnen zich daarom met klachten over ongewenst gedrag mondeling, schriftelijk of telefonisch wenden tot een vertrouwenspersoon. In het verslagjaar is één melding door de vertrouwenspersoon ontvangen en afgehandeld. Cliëntenraad Om het cliëntenperspectief te betrekken in het te voeren beleid heeft Siriz een cliëntenraad. De cliëntenraad heeft adviesrecht op een aantal wettelijk vastgestelde onderwerpen. Op 31 december 2014 kende de cliëntenraad de volgende leden: mevrouw W. van der Vlist, voorzitter; de heer K. Floor. Klachtencommissie Siriz is zorgaanbieder in de zin van de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector. In lijn met deze wet beschikt de stichting over een onafhankelijke klachtencommissie. Deze commissie behandelt in voorkomende gevallen klachten van cliënten of ex-cliënten op basis van de daartoe door de stichting vastgestelde klachtenregeling. Deze regeling is te vinden op onze website. De klachtencommissie bestond op 31 december 2014 uit de volgende leden: mevrouw mr. J.E. Koorevaar, voorzitter; de heer dr. M.H. Geertsema; de heer R. Hubregtse; mevr. drs. M. Vorstman; de heer R.J.W. Zuidhof. De heer Bart Nitrauw trad in het verslagjaar af. In zijn plaats trad Maite Vorstman toe tot de klachtencommissie. In het verslagjaar heeft de klachtencommissie eenmaal vergaderd in aanwezigheid van de bestuurder. Tijdens deze vergadering kreeg de commissie een rondleiding door het opvanghuis van de stichting te Gouda en werden onder andere jaarverslag 2013 en rooster van aftreden besproken. In 2014 zijn geen klachten bij de klachtencommissie ingekomen. Vooruitblik Organisatieontwikkeling In het jaarbeleidsplan voor 2015 is geformuleerd dat Siriz een vernieuwende en resultaatgerichte organisatie wil zijn voor preventie, ondersteuning en zorg voor alle inwoners van Nederland op het terrein van onbedoelde zwangerschap. Daarbij wordt gekozen voor Siriz kiest voor inbedding op lokaal en regionaal niveau van haar preventie, ondersteuning en zorg. De consequenties hiervan zullen in 2015 worden besproken. Regionalisering en integraal management worden de pijlers waarop de nieuwe organisatie rust. Vanaf het jaar 2016 wordt dan niet meer wordt gewerkt vanuit de functionele kolommen preventie, ondersteuning en zorg, maar vanuit regio s. De beroepskrachten en vrijwilligers in een regio zullen dan gezamenlijk werken op het terrein van preventie, ondersteuning en zorg. De regio s zullen worden ingedeeld op basis van verschillende criteria, zoals: bestaande markt; nieuwe marktpotentieel; de aanwezigheid van collega-instellingen; draagvlak bij gemeenten; beschikbaarheid van enthousiaste vrijwilligers, kerkgemeenschappen; etc. De medewerkers mobiliseren daar krachten, initiëren, ondersteunen, faciliteren. Het is zeer waarschijnlijk, voor de hand liggend en het moet mogelijk zijn, dat dit per regio heel anders kan uitpakken. Elk gebied is anders. Siriz ziet per regio een resultaatverantwoordelijk team voor zich, waarbij een van hen tevens fungeert als coördinator en aanspreekpunt. Deze werkwijze sluit aan bij de grote decentralisaties die sinds 1 januari 2015 daadwerkelijk vorm hebben gekregen in Nederland. Daarbinnen zijn gemeenten veel belangrijker geworden. Het je als organisatie verbinden met die regionale processen kan grote meerwaarde hebben en bijdragen aan het effectief realiseren van de organisatiedoelen. Daarvoor moet je wel de situatie ter plekke kennen en als organisatie gekend zijn. Daarnaast is er een heel duidelijke ontwikkeling in Nederland van teams die resultaatverantwoordelijk zijn. Op veel plekken draagt dat bij aan effectiviteit, een groter rendement, grotere betrokkenheid, meer kwaliteit en dat alles tegen vaak lagere kosten. Deze veranderingen kunnen door een reorganisatie worden gerealiseerd. Dit vraagt om een zorgvuldige voorbereiding, die in 2015 zal plaatsvinden. Lokale financiering Zoals bekend is de hoofdlijn van het (politieke) beleid erop gericht om op basis van eigen kracht van burgers, zoveel mogelijk oplossingen te zoeken in de lokale omgeving en daarmee ook kosten te besparen. Door meer gebruik te maken van lokale samenwerkingsverbanden blijven oplossingen ook beter beschikbaar voor de burgers en de omgeving waarin zij verblijven. Siriz onderkent deze politieke en maatschappelijke ontwikkeling en onderzoekt hoe zij, met behoud van haar kwaliteit en verworven deskundigheid, een toegevoegde waarde kan ontwikkelen in een lokale omgeving. Om integraal te kunnen werken zal Siriz in de komende jaren transparante en soepele overgangen ontwikkelen tussen de verschillende interne organisatieonderdelen en goede coalities met andere, verwante aanbieders op het terrein van preventie, ondersteuning en zorg. Van medewerkers wordt gevraagd om klantgericht, betrokken én flexibel te zijn. In samenwerking met lokale partners zal aansluiting worden gezocht bij gemeenten waarin Siriz reeds actief is als aanbieder van preventie, ondersteuning en/of zorg. Siriz zal zich daarbij primair richten op gemeenten waarin veel (potentiële) klanten verblijven en zal onderzoeken welk inkoopbeleid door die gemeenten wordt gevoerd en welk beroep Siriz kan doen op Wmo- en Jeugdwetmiddelen. Bedrijfsvoering De huidige en toekomstige bedrijfsvoering van Siriz vraagt om een betere aansturing, waarbij de toekomstige regiomanagers en teamleiders als interne klanten adequaat worden bediend met relevante sturingsinformatie. In 2015 zal onderzoek worden gedaan naar de mogelijkheden van procesoptimalisatie van de primaire en ondersteunende werkprocessen. Preventie In het verslagjaar zal een protocol worden ontwikkeld die moet leiden tot een erkenning van onze interventies. Het zichtbaar maken van de kwaliteit en effectiviteit van interventies is een eerste stap daarin. Siriz wil laten zien wat de kwaliteit en effectiviteit van haar interventies is. Dit is belangrijke informatie voor scholen, onderwijsinstellingen, lokale organisaties en gemeenten die op zoek zijn naar effectieve interventies. Door voor hen zichtbaar te maken wat werkt, kunnen zij gemakkelijker kiezen uit het aanbod en uiteindelijk effectiever werken. In 2015 zal Siriz het protocol bij de Erkenningscommissie Interventies indienen ter beoordeling. Wij hopen daarmee onze interventie breder te verspreiden en feedback te krijgen op onze methodiek. Modernisering ondersteuning en zorg Op basis van een doelgroepanalyse wil Siriz in 2015 meer zicht krijgen op de kenmerken van aangemelde en geplaatste cliënten voor zorg. Doel is verantwoorde ondersteuning en zorgverlening te kunnen bieden, maar ook om de zorgzwaarte te kunnen wegen met het oog op financiering. Nagegaan zal worden in hoeverre wordt gewerkt met bewezen effectieve ondersteunings- en zorgmethoden. De gehanteerde methoden zullen worden geïnventariseerd en vervolgens getoetst aan indicatoren voor effectiviteit en zo nodig worden aangepast. Siriz wil in de komende jaren opvang bieden in kleinschalige lokale voorzieningen, waar op basis van warme aandacht en onderlinge betrokkenheid intensief kan worden gewerkt aan het welzijn van de deelnemende vrouwen. Daartoe wil zij experimenteren met een aantal nieuwe initiatieven waarin leren en ontwikkelen centraal staat. Het aangaan van een samenwerkingsverband waarin Siriz als hoofdaannemer in een franchiseconstructie kennis, inzet en ervaring gaat koppelen aan een lokaal initiatief, is daarbij een eerste stap. Siriz doet hiermee kennis en ervaring op die van belang is voor het ontwikkelen van alternatieven voor de opvangvoorziening in Gouda en voor uitbreiding van het aantal opvangplaatsen. Naar verwachting zal in het vierde kwartaal van 2015 een leef-leerhuis voor jonge moeders in Delft worden geopend. Met de Diaconie van de Hervormde Gemeente Delft is hierover een intentieovereenkomst gesloten. Het pand omvat vier appartementen voor jonge moeders die worden begeleid door Siriz

19 5 Van de Raad van Toezicht Toen de 20 wekenecho niet was zoals we hadden verwacht was het fijn omhier met jullie over te praten, jullie hebben ons geholpen om een goede keuze te kunnen maken. Thom en Sandra (32 en 30 jaar) In dit hoofdstuk rapporteert de raad van toezicht over de rollen, taken en verantwoordelijkheden die hij heeft. Rollen en taken De Stichting Siriz en de Stichting Siriz Opvang Gouda kennen sinds 2010 het Raad-van-Toezichtmodel. De Stichting Siriz-opvang heeft een bestuur met een directie. Per 1 januari 2015 zijn de Siriz-stichtingen gefuseerd. De Stichting Siriz, zijnde de verkrijgende stichting heeft een Raad-van-Toezichtmodel. Toezichthouder De Raad van Toezicht van Siriz ziet toe op het functioneren van de organisatie. Daartoe is een jaarcyclus opgesteld van stukken ter beoordeling en ter goedkeuring. Deze cyclus bevat de goedkeuring van jaarverslag en jaarrekening, kwartaalrapportages en begroting. De Raad van Toezicht van Siriz vergaderde in 2014 zesmaal in combinatie met de Raad van Bestuur. De Raad van Toezicht van Siriz heeft een auditcommissie, die zo vaak vergadert als zij dat in belang van de financiële situatie noodzakelijk vindt. Belangrijke onderwerpen op de agenda waren in 2014 de benoeming van de Raad van Bestuur, het nieuwe meerjarenbeleidsplan van Siriz en de voortgang van de ontvlechting van Siriz en VBOK. Vergoedingen Per 1 september 2014 is een vacatieregeling van kracht voor de leden van de Raad van Toezicht van Siriz. Voor de honorering wordt de Beloningscode Bestuurders in de Zorg (BBZ) van de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorg en Welzijn (NVTZ) gevolgd. Dit komt neer op een honorarium van per jaar per lid. Voor de voorzitter geldt volgens de BBZ een opslagpercentage van 50%, waarmee de honorering op per jaar komt. Het totaal gedeclareerde bedrag van de Raad van Toezicht in 2014 is Samenstelling RvT Op 4 juni 2014 werd afscheid genomen van mevrouw Van der Voort van Maarschalk-Vencken en de heer Den Heijer, beiden vanwege het aflopen van hun benoemingsperiode. Als nieuwe leden van de Raad van Toezicht werden op 25 november 2014 de heren Hoksbergen en Van der Kolk benoemd. De nevenfuncties van alle leden van de Raad van Toezicht leiden niet tot verstrengeling van belangen. Per 31 december 2014 kende de Raad van Toezicht de volgende samenstelling. Mevrouw M. (Marjan) Haak-Griffioen, voorzitter De heer M.T. (Matthijs) van den Berg Mevrouw A.J. (Rianne) de Graaf De heer A.T. (Aldert) Hoksbergen De heer H.L. (Huib) van der Kolk De heer S.L. (Steef) Visser Werkgever Op 1 april 2014 is de heer R.A. (Ronald) Zoutendijk MBA MSW bij Siriz in dienst getreden als bestuurder. Voorafgaand aan zijn benoeming heeft de Raad van Toezicht samen met het management en de OR een selectieproces opgezet en uitgevoerd. Daarmee was de interim-periode tot een einde gekomen, waarin de beide de managers mevr. D. Hofsteenge-Jans en W. de Groot-van Saane als waarnemend bestuurders zijn opgetreden. De Raad van Toezicht heeft zijn waardering over deze intensieve waarneming laten blijken aan beide managers. De heer Zoutendijk heeft een onbepaald dienstverband voor 40 uur per week. De beloning van de bestuurder is gebaseerd op het Bezoldigingsbesluit Burgerlijke Rijksambtenaren 1984 (BBRA). Daarnaast past de beloning binnen de door de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorg en Welzijn vastgestelde Beloningscode voor Bestuurders in de Zorg en door de Vereniging Fondsenwervende Instellingen (VFI) opgestelde Adviesregeling beloning directeuren van Goede Doelen. De totale kosten bedragen in Deze kosten zijn als volgt opgebouwd: Brutoloon Vakantiegeld Eindejaarsuitkering Totaal jaarinkomen SV-lasten (werkgeversdeel) Belastbare vergoedingen/bijtellingen 300 Pensioenlasten (werkgeversdeel) Totaal overige lasten en vergoedingen Totaal bezoldiging 2014: Een afvaardiging van de Raad van Toezicht voert jaarlijks een functioneringsgesprek of een beoordelingsgesprek met de bestuurder. Omdat de nieuwe bestuurder in april 2014 is aangetreden zal in 2015 een eerste functioneringsgesprek worden gevoerd. In de vergadering van de Raad van Toezicht van 25 november 2014 werd besloten als nieuwe accountant Dubois & Co te benoemen. De voorzitter van de Raad van Toezicht heeft in 2014 zesmaal overleg gehad met de bestuurder. In dat overleg werd de agenda van de gecombineerde vergaderingen van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur voorbereid en werden de ontwikkelingen bij Siriz besproken

20 De meerwaarde van vrijwilligers bij Siriz opvang Als ik vraag wat de vrijwilligers bij Siriz Opvang voor haar hebben betekend, is oud-bewoner Djanelfa heel duidelijk: Heel veel! Ik vind de vrijwilligers soms te goed voor ons; ze helpen bij alles. Ik merk ook dat de vrijwilligers ervaring hebben en dat ook vertellen, waardoor je advies krijgt voor je moeder zijn; dat is echt een extra steun in de rug. De dienstdoende vrijwilliger gaat mee als de dagelijks boodschappen gehaald moeten worden. Wat Djanelfa daar fijn aan vond? Je kunt lekker kletsen onderweg en dat is anders dan met de leiding, het is meer neutraal. En o ja, de vrijwilliger helpt bij het tafeldekken, afruimen, de afwas en corveetaken doen. Na enig nadenken constateert de oud-bewoner dat ze haar zoon heeft leren loslaten, juist omdat de vrijwilligers tijdens de module-lessen op de baby s passen. En de jonge moeder ziet er voordeel in dat we een hele groep vrijwilligers hebben, want, zo zegt ze, mijn zoon is daardoor niet eenkennig geworden. Hij is eraan gewend geraakt om veel mensen te zien elke dag. Veel bewoners ervaren de vrijwilliger als een maatje en minder als begeleiding. Adviseur In zijn vergaderingen heeft de Raad van Toezicht met de bestuurder gesproken over zijn plannen voor de verdere ontwikkeling van de organisatie, de contacten met het ministerie van VWS en de plaats van Siriz in het hulpverleningsnetwerk. Daarnaast werd de bestuurder op financieel gebied door de Raad van Toezicht geadviseerd. Verantwoordingsverklaring In 2008 is vanuit de vervlechting van de Code Wijffels met het CBF-Keur de verantwoordingsverklaring als toetsingsinstrument ontstaan. In deze verklaring legt de Raad van Bestuur elk jaar verantwoording af volgens de volgende 3 onderwerpen. 1. Toezicht en bestuur De taken van de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht zijn strikt gescheiden. De Raad van Toezicht houdt toezicht op de algemene gang van zaken en het door de Raad van Bestuur gevoerde beleid conform de bepalingen van de Code Goed Bestuur voor Goede Doelen. Ze vergadert daartoe 4 keer per jaar. De Raad van Toezicht vormde tot 25 november 2014 een personele unie met het bestuur van de VBOK. Leden van de Raad van Toezicht worden voor een periode van ten hoogste vier jaar benoemd, en kunnen ten hoogste eenmaal worden herkozen. Benoeming vindt plaats aan de hand van een profielschets en een selectieprocedure. Er is een eenhoofdige Raad van Bestuur. Behoudens beperkingen volgens de statuten, is deze belast met het besturen van de stichting, onder toezicht van de Raad van Toezicht. De kaders van het beleid worden in het jaarbeleidsplan en het meerjarenbeleidsplan goedgekeurd. De financiële kaders worden via de begroting door de Raad van Toezicht goedgekeurd. De respectievelijke taken en verantwoordelijkheden rondom besturen, toezicht houden en verantwoorden zijn vastgelegd in de statuten en het bestuursreglement. de doelstellingen. We hebben ons ten doel gesteld om deze kosten te beperken tot maximaal 35% van de ter beschikking staande middelen. 3. Communicatie met belanghebbenden Siriz kent door haar uitgebreide netwerk diverse belanghebbenden. De belangrijkste belanghebbenden zijn: de (potentiële) hulpvragers, jongeren, ketenpartners, intermediairs, VBOK-leden, de medewerkers en vrijwilligers en de donateurs. De belangrijkste uitingen zijn de website, de verschillende folders gericht op de doelgroepen, digitale nieuwsbrieven, het VBOK-ledenblad Laat Leven en het blad Vrijwilligersinfo. De inhoud van de middelen wordt aangepast aan stijl en vorm voor de verschillende doelgroepen. Ondanks het voortdurende streven naar kwaliteit en professionaliteit richting de verschillende doelgroepen realiseren we ons dat niet alles goed gaat, dan wel voor verbetering vatbaar is. Hiervoor zijn verschillende reactiemogelijkheden vastgesteld. Cliënten kunnen gebruik maken van een klachtenprocedure waarmee gegarandeerd wordt dat klachten serieus genomen worden. Onze voorlichtingslessen worden geëvalueerd door de leerlingen, en medewerkers hebben de mogelijkheid om ideeën en wensen kenbaar te maken via intranet. 2. Optimale besteding van de middelen Siriz beseft heel goed dat de middelen die door leden van de VBOK en door donateurs ter beschikking zijn gesteld op een zorgvuldige, efficiënte en effectieve wijze moeten worden aangewend ten behoeve van de doelstelling. De door de Raad van Toezicht goedgekeurde begroting vormt het uitgangspunt voor de taakstellende budgetten van de verschillende afdelingen van Siriz. Gedurende het jaar worden regelmatig tussentijdse cijfers opgesteld op basis waarvan steeds een prognose wordt gemaakt van de uitkomst voor het gehele jaar. Hierdoor is het mogelijk om tijdig te reageren op signalen dat de werkelijkheid afwijkt van de begroting. Het doel is om maximaal 15% van de baten te gebruiken voor eigen fondsenwerving. We zijn erop gericht om zoveel mogelijk van de ter beschikking staande middelen direct aan te wenden ten behoeve van 38 39