de MBO krant Beheersing van het Duits is in de oostelijke grensregio s onontbeerlijk voor mbo ers. Maar dan wel nieuwe stijl, zoals bij ROC Nijmegen.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "de MBO krant Beheersing van het Duits is in de oostelijke grensregio s onontbeerlijk voor mbo ers. Maar dan wel nieuwe stijl, zoals bij ROC Nijmegen."

Transcriptie

1 1 beroepsveriging doct MBO nummer 32 juni 2014 ROC Avtus werkt hard aan eig strategische beleidsplan Focus op Vakmanschap. Hoe pakt deze school dit aan wat zijn de succesfactor de leerpunt? Beheersing van Duits is in de oostelijke grsregio s onontbeerlijk voor mbo ers. Maar dan wel nieuwe stijl, zoals bij ROC Nijmeg. Straks op diverse zomerschol hun deur voor bijspijkercursuss. De schol hebb ook voor doct veel te bied. Pagina 3 Actieplan Pagina 5 Onderwijsapps Pagina 7 In de praktijk Pagina 8 Taal & rek Pagina 10 Doctschap Van leesclub tot boekbattle Acht praktijkvoorbeeld van leesplezier in mbo Reacties MBO Raad De MBO Raad beschouwt de visiebrief van minister Bussemaker als e logische aanvulling op actieplan. Voorzitter Jan van Zijl spreekt van nieuwe acct die ook hoog op de agda van de MBO Raad staan. Hij pleit er wel voor allereerst de aandacht gericht te houd op de lopde implemtatie van Focus op Vakmanschap: Van belang is dat schol hun aandacht niet hoev te verdel tuss de uitwerking van Focus op Vakmanschap de voorgestelde nieuwe maatregel, hoe belangrijk deze ook zijn. Minister Bussemaker maakte tijds haar MBO Tour uitgebreid knis met de mbo-praktijk, zoals hier in de Oeffabriek van Scheepvaart & Transport College. De opgedane inspiratie is nu uitgewerkt in e omvangrijke verbeteragda. Terug naar kleinschalig mbo? MKB-Nederland MKB-Nederland is blij met de grote rol die bedrijfslev krijgt toebedeeld. Ondernemers hebb belang bij herkbare opleiding. De oproep tot meer regionale afstemming tuss bedrijv schol steunt voorzitter Michaël van Straal volledig. Hij wijst wel op gevaar van concurrtie tuss schol: Onderwijs bedrijfslev moet sam aangev waar zij behoefte aan hebb op welke locatie e opleiding gestalte moet krijg. Daar moet andere schol dan niet de concurrtie mee aangaan. Daar is niemand bij gebaat. Tijds haar MBO Tour maakte minister Bussemaker eerder dit jaar uitgebreid knis met de praktijk van Nederlandse mbo. De inspiratie die ze met deze tour opdeed heeft ze nu uitgewerkt in e omvangrijke verbeteragda voor mbo. Om toekomstgericht beroepsonderwijs te realiser, wil de minister schol meer ruimte bied om de kwaliteit van onderwijs te verbeter. En verrassd: de kleinschaligheid moet zoveel mogelijk in mbo terugker. De analyse van de minister is glashelder: voor de toekomstige welvaart van Nederland is cruciaal dat middelbaar beroepsonderwijs erin slaagt de talt van toekomstige vakms zo goed mogelijk te ontwikkel. Aan de vakman van de toekomst word hoge eis gesteld: hij of zij is flexibel inzetbaar, beschikt over sociale vaardighed is bereid zich voortdurd te blijv ontwikkel. De lerde economie van de toekomst draait op wdbare vakms mbo moet h opleid. Hoewel mbo in Nederland via actieplan Focus op Vakmanschap al bezig is met e stevige verbeterslag, acht minister Bussemaker verdere, aanvullde maatregel nodig. Het is van grootste belang dat meer taltvolle jonger kiez voor e opleiding in beroepsonderwijs. Daarvoor is nodig dat mbo nog aantrekkelijker wordt gemaakt, onder andere door meer samwerking met innovatieve bedrijv. Er is dan e mooie toekomst voor mbo: onderwijs met uitdagde opleiding die e uitstekd perspectief op e goede baan bied. Excelltieprogramma s Het mbo moet daarom volgs de minister in de toekomst meer aandacht bested aan taltvolle studt. Met actieplan werk de schol al aan de realisatie van uitdagder onderwijs. Maar er mag van de minister nog wel e schepje bovop. Schol word gevraagd extra programma s te ontwikkel die de beste studt in staat stell e hoger niveau van vakmanschap te bereik. Studt krijg zo de mogelijkheid om binn hun vakgebied door te groei naar hoogste niveau, meesterschap. Het is primair aan brancheorganisaties bedrijv om te bepal wie voor zo n titel in aanmerking komt. Voor excelltieprogramma wil de minister jaarlijks zo n 25 miljo beschikbaar stell. Schol krijg zo de gelegheid om te werk aan uitdagd onderwijs voor taltvolle studt. Knisuitwisseling moet e belangrijk elemt in programma word. Uiteraard kunn schol ook inspiratie opdo in buitland, bijvoorbeeld door deelname aan vakwedstrijd. Kleinschalig onderwijs De minister heeft daarnaast de vurige ws de mselijke maat terug te brg in mbo. Kleinschalig onderwijs heeft volgs haar duidelijk positieve effect op de onderwijskwaliteit. Het studiesucces van e studt neemt toe naarmate hij zich thuis voelt op e school deel uitmaakt van e overzichtelijke groep. Als leerling zich thuis voel, zull studievertraging voortijdig schoolverlat minder vaak voorkom. Tijds haar rondgang maakte de minister knis met meerdere voorbeeld van kleinschalig onderwijs binn één groot bestuurlijk verband. Om deze kleinschaligheid verder te stimuler, wil ze e nieuw bestuurlijk model in mbo introducer: de gemeschap van mbo-colleges. Ieder college binn zo n gemeschap richt zich op e bepaalde branche of sector. Het college is herkbaar in de regio heeft e eig collegedirecteur. Die is verantwoordelijk voor de basiskwaliteit van primair proces, onder andere de ontwikkeling beoordeling van onderwijsteams. De gemeschap van mbo-colleges ziet de minister als e bestuurlijk model, waar schol desgewst gebruik van kunn gaan mak. De positie van de mbo-collegedirecteur zal per 1 augustus 2017 in de wet verankerd word. De collegedirecteur is nadrukkelijk bedoeld om de mselijke maat in mbo terug te lat ker om onderwijskundig leiderschap te versterk. Lees verder op pagina 2 Algeme Onderwijsbond (AOb) De AOb heeft sympathie voor strev om mbo beter herkbaar innovatiever te mak, maar ook kritiek. In dit hele verhaal ontbrek doct andere medewerkers, zegt José Muijres, lid van dagelijks bestuur van de AOb. Volgs Muijres moet doct meer tijd ruimte krijg om de ambities voor mbo waar te mak. Nodig is: tijd voor opleiding zeggschap over vak. JOB De Jonger Organisatie Beroepsonderwijs (JOB) is blij met de ruimte die schol krijg om samwerkingsverband aan te gaan. De jonger eis wel de garantie dat studt e kwalitatief goede opleiding volg. JOB is ook verheugd dat de minister de examinering wil aanpakk. Wel zet JOB vraagteks bij de nieuwe naamgeving van de mbo-niveaus. Michiel Steegers: Draagt e nieuwe naam bij aan e beter imago? Lat we alle ergie richt op verbeter van de inhoud van onderwijs. Meer reacties, o.a. van de BVMBO, lees je op

2 2 Verbeteragda mbo Meer vrijheid voor mbo-schol Om de kwaliteit van mbo-onderwijs te vergrot, wil minister Bussemaker schol meer vrijheid gev om onderwijs flexibel in te richt. Door meer sam te werk kunn mbo-schol de kwaliteit van onderwijs verbeter. Daarnaast wil de minister met alle schol individuele kwaliteitsafsprak mak. Om de kwaliteit van de exams te verbeter, kiest zij echter voor meer standaardisatie. De minister wil vasthoud aan de verantwoordelijkheid van roc s om zorg te drag voor e breed aanbod van mbo-onderwijs in de regio. Nieuw is dat meerdere roc s ook door sam te werk aan deze wettelijke verplichting kunn voldo. Zo kunn bepaalde kostbare opleiding in de regio behoud blijv. De minister wil praktische belemmering voor deze samwerking tuss schol zoveel mogelijk wegnem. Op diploma kan dan samwerkingsverband vermeld word. In Rotterdam krijg bijvoorbeeld Albeda College Zadkine zo de mogelijkheid om gezamlijk e techniekcollege te start. Zowel bij de samwerkingsschool als bij de gemeschap van mbocolleges blijft e overkoepeld college van bestuur verantwoordelijk. Het idee om roc s op te splits in volledig zelfstandige colleges, krijgt niet de steun van de minister. Zij vreest dat dit tot financieel kwetsbare instelling leidt tot veel bestuurlijke drukte. Zij kiest dus nadrukkelijk voor de optie van klein binn groot, volgt daarin e eerder advies van de commissie- Oudeman (2010). Kwaliteit omhoog Aanvulld op Focus op Vakmanschap wil de minister extra invester in de kwaliteit van mboonderwijs. Het is de bedoeling om per mbo-school maatwerkafsprak te mak over kwaliteitsverbetering. Gecombineerde leerweg Om meer samwerking tuss mbo-schol bedrijv te stimuler, krijg schol experimteel de gelegheid e gecombineerde leerweg aan te bied. Deze leerweg is e combinatie van de bol- bbl-leerweg. Het eerste deel van de opleiding krijg leerling onderwijs binn de school, in tweede deel gaan ze aan de slag in e bedrijf. Tijds de experimteerperiode mog schol vrijer omgaan met de regels voor onderwijstijd. Hierbij wil de minister de methodiek gebruik die ook succesvol is geblek bij de aanpak van de voortijdige schooluitval. E door ministerie ingesteld accountmanagemt maakt individuele afsprak met schol over mogelijke verbetering. Deze plann voor kwaliteitsafsprak met mbo zijn al langer onderwerp van gesprek. Vanuit de Tweede Kamer wordt hier nog wel zeer kritisch naar gekek. Examinering De minister beschrijft de kwaliteit van de exams in mbo als e groot zorgpunt. Bij te veel opleiding is de kwaliteit van de exams niet op orde. Het gaat hierbij met name om de exams die schol zelf ontwikkeld hebb, terwijl de kwaliteit van ingekochte exams nagoeg altijd op orde is. De minister is daarom van plan schol te verplicht om gebruik te mak van erkde exams. Als e school toch eig exams wil blijv gebruik, moet deze extern gevalideerd word. Deze verplichting zou in moet gaan vanaf Regionaal Investeringsfonds mbo Om te zorg voor aantrekkelijk eigtijds mbo-onderwijs dat ruimte biedt aan regionale verschill e veranderde arbeidsmarkt is voor mbo-instelling nodig om nauw sam te werk met innovatieve bedrijv. Daarom is in Techniekpact afgesprok dat er e Regionaal Investeringsfonds voor mbo komt. Met dit Regionaal investeringsfonds mbo stelt Ministerie van OCW tuss 2014 tot met 2017 in totaal 100 miljo euro subsidie beschikbaar voor duurzame publiek-private samwerking in beroepsonderwijs. De subsidiebijdrage dit aangevuld te word met e financiële bijdrage vanuit de regio (bedrijfslev regionale overheid). Aanvrag kunn dit jaar word ingedid tot 8 juni Begin 2015 is er voor schol, bedrijv overhed e nieuwe kans om e aanvraag in te di. Vakinstelling De minister heeft veel waardering voor vakschol. Zij wil de kleinschalige specialistische opleiding met e goed arbeidsmarktperspectief e extra bescherming gev, door te bepal dat bepaalde opleiding uitsluitd door vakinstelling of aoc s verzorgd mog word. Op die manier wordt verhinderd dat vakinstelling oneiglijke concurrtie ondervind van andere mbo-schol. Daarnaast overweegt de minister inricht van e geheel nieuwe vakinstelling, speciaal om kleinschalig, uniek vakmanschap te behoud. Het gaat dan bijvoorbeeld om leestmakers of glaziers. E verkner zal de minister nog dit jaar adviser over de haalbaarheid van zo n nieuwe mbo-instelling. Andere schol zull dan bijvoorbeeld bereid moet zijn om kleine unieke opleiding over te drag aan de nieuwe vakschool. Vakroutes De experimt met doorlopde leerroutes vmbo-mbo word volop doorgezet. In de vakmanschapsroute kunn leerling nu al één doorlopd programma volg van de derde klas van vmbo tot mbo-2. Deze route is ideaal voor leerling die al op jonge leeftijd wet in welk beroep ze terecht will kom. Vanaf 2016 wordt ook e vakroute voor mbo-3 mogelijk. Daarnaast zal ook geëxperimteerd word met e beroepsroute: e doorlopde leerlijn van vmbombo-hbo. Het grote voordeel van deze doorlopde leerroutes is de soepele overgang van e schooltype naar andere. Dit blijkt studiesucces van studt duidelijk t goede te kom. NLQF-niveau op alle diploma s Vanaf schooljaar wordt op alle mbo-diploma s e NLQF-niveau vermeld. Het kwalificatieraamwerk NLQF stelt werkgevers werknemers in staat niveau van diploma s certificat internationaal met elkaar te vergelijk. Het NLQF, afgeleid van Europese raamwerk EQF, is daarmee e belangrijk instrumt om inzetbaarheid mobiliteit op e Europese arbeidsmarkt te stimuler. In Europees verband is afgesprok dat alle lidstat dit raamwerk invoer. Bestuursmodell MBO Gemeschap van mbo-colleges mbo-samwerkingsschool voor techniek, bijvoorbeeld in e stedelijke regio mbo-onderwijsinstelling A College van bestuur als bevoegd gezag Directeur als onderwijskundig leider bijvoorbeeld Zorgcollege Directeur als onderwijskundig leider bijvoorbeeld Economiecollege Nieuwe nam Er is al vaker over gesprok: meer aansprekde nam voor de verschillde niveaus in mbo. De minister kondigt in haar visiebrief aan dat zij voornems is om met onderwijs (bestuurders, doct studt) werkgevers de mogelijkheid te verkn van e andere baming voor de verschillde onderwijsniveaus: Niveau 1 = treeopleiding Niveau 2 3 = middelbaar vakonderwijs Niveau 4 = middelbaar beroepsonderwijs Vier bestuurlijke modell Met de gemeschap van mbo-colleges introduceert de minister e nieuw bestuurlijk model voor mbo. De wet kt straks vier verschillde instelling voor mbo-onderwijs: - roc - aoc - de vakinstelling - de gemeschap van mbocolleges Directeur als onderwijskundig leider Bijvoorbeeld gezamlijk techniekcollege, opleiding met dure infrastructuur zijn gebaat bij e groter aantal studt. mbo-onderwijsinstelling B College van bestuur als bevoegd gezag Directeur als onderwijskundig leider bijvoorbeeld Zorgcollege Directeur als onderwijskundig leider bijvoorbeeld Economiecollege Innovatie De minister wil innovatie op mbo waar mogelijk stimuler. Zij verwacht veel van de samwerking met innovatieve bedrijv. Brainport Eindhov laat bijvoorbeeld zi dat mbo-schol in de versterking van de regionale innovatiekracht e goede rol kunn spel. Met Regionaal Investeringsfonds mbo wil de minister deze samwerking tuss onderwijs bedrijfslev versterk. Voor de periode is hier 100 miljo euro voor beschikbaar. De minister gaat ervan uit dat regionale overhed (gemet, provincies) dit bedrag aanvull tot in totaal 300 miljo. Op dit momt kunn schol regio s voor dit fonds aanvrag indi (zie kader Regionaal Investeringsfonds mbo). Om de innovatie van onderwijs verder te stimuler, wil de minister de mbo-schol in de gelegheid stell om flexibel in te spel op ontwikkeling op de snel veranderde arbeidsmarkt. Scheidslijn tuss sector die vandaag logisch zijn, kunn morg e sta-in-de-weg zijn. Ook de nieuwe kwalificatiestructuur kan, ondanks de flexibiliteit die keuzedeel biedt, innovaties in de weg staan. De minister wil schol daarom in de gelegheid stell om innovatieve opleiding te mak die zijn samgesteld uit onderdel van meerdere kwalificaties. Bijvoorbeeld e opleiding waarin techniek zorg met elkaar gecombineerd word. Als voorwaarde voor dergelijke cross-overs stelt de minister wel dat de bestaande kwalificaties hier onvoldode ruimte voor bied. Ook krijg schol de gelegheid om sam met bedrijv keuzedel sam te stell. Plan van aanpak voor kwetsbare leerling In de voorstell van minister Bussemaker wordt ook e plan van aanpak aangekondigd voor onderwijs aan jonger in e kwetsbare positie. Daarbij wil de minister gemet beter in positie brg om bij te drag aan goed onderwijs voor deze jonger. In dit plan, dat voorzi is voor najaar van 2015, zal ook word ingegaan op de problematiek van de kwetsbare jonger in voortgezet onderwijs.

3 juni 2014 Focus op vakmanschap 3 Avtus-brede opdracht, eigaarschap per sector Focus bij Avtus Avtus is regionale opleidingctrum in de Steddriehoek Apeldoorn, Devter Zutph. Deze mbo-school werkt momteel hard aan de implemtatie van Strategisch beleidsplan Focus op n goede school. Mede met ondersteuning van CINOP Advies. In dit artikel licht de Avtus-onderwijsprocesmanagers aanpak, succesfactor leerpunt toe. Sector Gekoz aanpak Sturing Ondersteuning Techniek & Mobiel Werksessies onder begeleiding van Teammanagers doct Intern de eig onderwijsprocesmanager Doorlooptijd: 5 maand met portefeuille onderwijs per team Zorg & Welzijn Teams plann zelf sessies vrag maatwerkondersteuning aan de eig onderwijsprocesmanager Doorlooptijd: 5 maand Doct met portefeuille onderwijs per team Intern E van de speerpunt van Focus op n goede school is de implemtatie van Avtus Onderwijsmodel bij onze opleiding. Concreet levert dit e opleidingsplan op voor alle opleiding van de sector Economie & Handel, Techniek & Mobiel Zorg & Welzijn, aldus Inge van Baal, onderwijsprocesmanager sector Techniek & Mobiel. Kern van Avtus Onderwijsmodel vorm de drie leerlijn de integrale, beroepsondersteunde gerieke leerlijn de ti onderwijsstandaard van Avtus. Doel is om onze studt e samhangde opleiding te bied. Uiteraard was dit ingegev door de nieuwe eis vanuit programma Focus op Vakmanschap. De juiste balans Tegelijkertijd met de lancering van Focus op n goede school stelde Avtus voor elk van de drie sector e onderwijsprocesmanager aan. Zij zijn verantwoordelijk voor de implemtatie van onder andere Avtus Onderwijsmodel. Al dan niet met externe ondersteuning (zie tabel). De uitdaging is om aan de e kant de sector teams voldode ruimte te gev voor e eig aanpak, aan de andere kant, de roc-brede kaders koers niet uit oog te verliez. Hans Dekker, onderwijsprocesmanager sector Economie & Handel: Het is e uitdaging om de juiste balans te vind. Er moet goeg speelruimte zijn voor e sector om zijn eig proces in te richt om zich voldode eigaar te voel. Kwestie van bijstell? We zijn blij met de opbrgst van traject, zegt Herman Holtmaat, onderwijsprocesmanager sector Zorg & Welzijn. Zo beschikk alle curricula voor de nieuwe cohort nu Economie & Handel Roc-breed over e opleidingsplan, gebaseerd op Avtus Onderwijsmodel. Tegelijkertijd voldo ze aan de eis van de inspectie. Voor sommige opleiding was e kwestie van bijstell. Bij andere opleiding voerd we echter fundamtele verandering door, bijvoorbeeld rondom de examinering. Succesfactor Al met al zorgt Focus op n goede school voor meer uniformiteit tuss de opleiding verbeterde interne samhang. Ook is er nu meer transparantie: doct wet veel Werksessies gecombineerd met externe teamgerichte ondersteuning op maat Begeleiding: CINOP Doorlooptijd: 3 maand Avtus Onderwijsmodel Onderwijsstandaard Vaste tijdlijn - 0,2 fte extra formatie Doct met portefeuille onderwijs per team beter van elkaar wat ze do. E andere succesfactor is de maatwerkondersteuning voor sector. Tot slot draagt de factor tijd bij aan succes: er werd ruimte in de ur van doct vrijgemaakt de aanpak werd niet uitgesmeerd over e jaar, maar kele maand. Leerpunt Natuurlijk gaat de implemtatie niet volledig van e lei dakje. Er zijn altijd leerpunt. Inge van Baal: Ik zou andere opleiding will meegev om goed te kijk naar de te gebruik hulpmiddel. Via onderwijs-procesmanagers Extern Hulpmiddel, formats, handleiding Zo zat in de zelfgemaakte Excelopleidingsplann rekfout. Verder heeft de integrale leerlijn nog e boost nodig. Deze slag gaat Avtus mak met de invoering van de nieuwe kwalificatiedossiers. Ook dan werk we vanuit Avtusbrede kaders, met speelruimte in proces voor elke sector. Voor meer informatie kun je contact opnem met Inge van Baal (i.vanbaal@avtus.nl), Hans Dekker (h.dekker@avtus.nl), Herman Holtmaat (h.holtmaat@avtus.nl) Sandra Beugel (sbeugel@cinop.nl). De basis gelegd, nu de lat omhoog De meeste mbo-schol hebb de basiskwaliteit van onderwijs ondertuss op orde. Nog maar weinig schol slag er echter in om de lat daadwerkelijk omhoog te krijg. Dat is de belangrijkste conclusie uit de vervolgrapportage van MBO15. Focus op Vakmanschap: De basis gelegd, nu de lat omhoog MBO15_rapportage2014.indd :12 De vervolgrapportage De basis gelegd, nu de lat omhoog, versch eind april 2014, is gebaseerd op de gesprekk die de kritische vrid van MBO15 begin 2014 hebb gevoerd met de bestuurders van de mbo-schol. Onderwerp van gesprek was primair de voortgang van actieplan Focus op Vakmanschap, maar aan de orde kwam ook de bredere implemtatieagda waar mbo voor staat: de wetgeving doelmatige leerweg, de nieuwe kwalificatiedossiers de maatregel rond macrodoelmatigheid. De kritische vrid stell op grond van de gespreksronde vast dat merdeel van de mboschol de basis steeds meer op orde heeft. Concreet gaat dan om de organisatie van onderwijs kwaliteitsmanagemt, de bedrijfsvoering van de school (ict, huisvesting, faciliteit) de deskundigheid van personeel. E uitzondering wordt gemaakt voor de kwaliteit van de examprocess. Deze is volgs de rapporteurs nog onvoldode op orde. Beweging De kritische vrid constater e aantal kmerkde beweging binn mbo. Zo beschouw schol verbeter van onderwijs steeds minder als e kwestie van visie, maar veel meer als e ambachtelijke, zakelijke activiteit. Verder conctrer schol zich in toemde mate op hun kerntaak verzorg van goed beroepsonderwijs nem zij niet langer alle maatschappelijke problem in hun regio op de schouders. Kwaliteitsmanagemt wordt steeds meer gezi als e verantwoordelijkheid van de hele school. Bij de professionalisering van de medewerkers zi de kritische vrid e verschuiving van scholing naar ontwikkeling, met e gevarieerd aanbod van mogelijkhed, zoals naast opleiding training ook intervisie klassbezoek. Om de lat omhoog te krijg zijn nog meer beweging nodig. Het gaat dan bijvoorbeeld om beter butt van de mogelijkhed van ict-toepassing in onderwijs, meer aandacht voor teamontwikkeling meer invester in samwerking met partners binn de regio. Al met al concludeert de rapportage wel dat de mbo-schol klaar zijn voor de definitieve invoering van de wetgeving doelmatige leerweg (o.a. intsivering verkorting van de opleiding). Ook zijn de schol klaar voor de op de nieuwe kwalificatiedossiers gebaseerde opleidingsprogramma s. Aanbeveling In de afsluitde aanbeveling wijz de kritische vrid onder andere op belang van e tijdige oplevering van de nieuwe kwalificatiedossiers. Ook adviser zij de minister om samwerking tuss schol juridisch mogelijk te mak (zie de voorpagina van deze krant!). De schol krijg onder andere als aanbeveling om de balans op te mak van de lopde professionaliseringsprogramma s. Deze zijn volgs de kritische vrid wel adequaat, maar er word te weinig nieuwe initiatiev gom. Met name op vlak van curriculumontwikkeling in de inzet van pedagogische, didactische technologische hulpmiddel is meer aandacht nodig. De rapportage Focus op Vakmanschap: De basis gelegd, nu de lat omhoog is te vind op

4 4 #Netwerkschool Elke MBO krant selecteert Iris van Bossum, docte, opleidingsontwikkelaar beheerder van Twitteraccount van de Netwerkschool, kele interessante tweets. Trdteamlid Rub dook in de apps Secret 20 Days Stranger: 2-nieuwe-geheimzinnige-apps Netwerk ict zijn belangrijke bouwst van de Netwerkschool. Dan kom al snel social media als Facebook Twitter om de hoek kijk media waarin veel ms vooral hun success del met de hele wereld Als tegreactie hierop zijn er twee trds ontstaan. Deze ontwikkeling leid weer tot nieuwe apps, die veel studt waarschijnlijk zull (gaan) gebruik. Trd #1. E behoefte in balans tuss privacy publiekelijk del van informatie over je lev. Want op internet blijft alles zichtbaar voor de rest van je lev. In licht van bovstaande trd kun je de app Snapchat zi. Snapchat is e social platform zoals Whatsapp, maar alles wat je online post verdwijnt binn 10 second. Je gesprekk foto s blijv dus niet bewaard zijn niet terug te vind. Gevaar blijft wel dat gebruikers beeld makkelijk kunn download door e schermafbeelding te mak. En dus alsnog kunn verspreid in de wereld. Trd #2. E behoefte aan balans tuss status diepgang. E behoefte om niet alle maar te del hoe succesvol je bt, maar vooral ook wat er echt in je omgaat. Bij deze trd hor de apps Secret 20 Day Stranger. Secret draait om anoniem del van je diepste geheim. Bij 20 Day Stranger deel je anoniem je dagelijkse lev met onbekd. Vooral 20 Day Stranger zou interessant kunn zijn om educatief in te zett bij versterk van empatisch vermog tijds de less Loopbaan Burgerschap of CKV. Successful #Online #Learning : Reframing 5 core beliefs about #Education #EdTech #Edutainmt In e interessant artikel beschrijv drie auteurs vijf traditionele overtuiging over onderwijs, die volgs h bijgesteld moet word om studt die zijn opgegroeid in de internetgeratie (gebor na 1990) optimaal te kunn bedi. Het Netwerkschool-concept is grotdeels gebouwd op deze alternatiev. Wil je jouw opleiding of lesscyclus ook aantrekkelijker mak in de og van je studt? Wellicht help onderstaande tips in de weg daar naartoe. Voor meer info check THNK.org. Traditionele overtuiging #1: e cursus moet start eindig op e vastgestelde datum. Alternatief #1: onderwijskundige ervaring moet aangepast word aan individuele behoeftes. Traditionele overtuiging # 2: onderwijs bereidt je voor op echte lev. Alternatief #2: onderwijs moet volledig geïntegreerd zijn met echte lev. Traditionele overtuiging #3: de doct is de meest belangrijke persoon in de klas. Alternatief #3: de belangrijkste rol van de doct is die van procesbegeleider. Traditionele overtuiging #4: de vooruitgang van studt wordt gemet door gev van cijfers. Alternatief #4: game mechanics zijn veel effectiever om studt te motiver dan gev van cijfers. Traditionele overtuiging #5: online offline zijn gescheid wereld. Alternatief #5: online offline leerervaring zijn gelijkwaardig vull elkaar aan. Netwerkschool afgerond! De eerste lichting studt aan de Netwerkschool heeft haar opleiding voltooid. De MBO krant vroeg vijf van h hoe zij de Netwerkschool hebb ervar. Erik Versluijs, Eco & Wildlife Studies aan Helicon Opleiding: Afgelop voorjaar b ik afgestudeerd. Al tijds mijn opleiding startte ik mijn eig studtonderneming nu heb ik mijn eig bedrijf, Versluijs-Projects Gre Youth Initiatives, waarmee ik jongerproject ontwikkel die zijn gericht op bescherming van biodiversiteit duurzame ontwikkeling. Ook begeleid ik vierdejaars Helicon-studt die ondernemer will word. Verder b ik afgelop september begonn aan de hbo-studie Bos- natuurbeheer. Ik weet zeker dat ik met e reguliere opleiding ge ondernemer was geword. Vroeger was ik best verleg, maar op de Netwerkschool heb ik geleerd initiatief te nem goed te netwerk. Enig verbeterpuntje voor de opleiding vind ik de contact met bedrijv. Die zoud nog meer bij onderwijs betrokk kunn word. Wellicht is e idee om meer jonge zzp ers te betrekk bij onderwijs? Anne Nieuwhuiz, Verpleegkunde aan ROC Nijmeg: Als pionierstudt aan de Netwerkschool maakte ik wel wat kinderziektes mee. Het proces van papier naar digitaal bijvoorbeeld verliep niet helemaal voorspoedig er werd nogal wat geëxperimteerd met de lesur. Maar voor de lichting na mij is dat veel overzichtelijker geword. Door deze experimtele, soms ongestructureerde, fase waar de opleiding doorhe moest, zijn er best wat studt afgehaakt. Uiteindelijk zijn we met e groepje van acht afgestudeerd. Hoewel ik nog niet mijn eig traject kon bepal, heb ik onderwijs aan de Netwerkschool als heel leerzaam ervar. Met name de nauwe band die de opleiding onderhield met de praktijk vond ik e orme pre. Er kwam bijvoorbeeld professionals uit de thuiszorg bij ons op school om les te gev. Ook de stages war snel goed geregeld. Verder kon ik mijn toets zelf inplann. Dat vereist overigs wel zelfstandigheid discipline. Maar ik vond superfijn om zo te werk. Ik begin dan ook vol goede moed na de zomer aan mijn hbo-studie Verpleegkunde. Melvin Bos, Bouwkunde aan ROC van Twte: Ik heb aan de Netwerkschool e maatwerktraject kunn volg. In plaats van de gebruikelijke twee maand, kon ik zev maand op stage. Zo kon ik de 25 werkprocess die ik voor mijn opleiding moest doorlop, vrij snel do. Ik had e half jaar eerder kunn afstuder, maar er was ge instroom midd in jaar mogelijk voor mijn vervolgstudie Vastgoed aan hbo. Daarom ontplooide ik allerlei nevactiviteit, zoals mijn voorzitterschap aan de ctrale deelnemersraad. Ik heb ontzettd veel gehad aan de doct van de Netwerkschool. Ze war heel op, dacht goed met mij mee steld mijn behoeft ctraal. Ook zijn we met school veel buit de deur geweest, bijvoorbeeld naar bouwplaats. Dat de opleiding in begin zoekde was naar de juiste vorm, neem ik op de koop toe. Je weet dat als je e nieuw project in stapt, nog niet alles in kann kruik is. Janiek van der Pal, Media Vormgeving aan Sint Lucas: Mijn Netwerkschool-avontuur begon in tweede leerjaar. E goede mogelijkheid voor mij om meer uit mijn opleiding te hal. Nu kon ik extra gas gev versneld mijn opleiding do. Afgelop januari studeerde ik af in september hoop ik te beginn aan de hbo-opleiding Communicatie Managemt. Zak waar reguliere mbo-studt in hbo wellicht tegaan lop zoals projectmatig werk goed plann zull voor mij ge obstakel zijn. De Netwerkschool heeft voor mij als proactief georganiseerd persoon heel goed uitgepakt. Ik kon mijn eig mogelijkhed creër versneld afstuder. Maar de opleiding vraagt veel van je. Zonder doorzettingsvermog ondernemerschap red je niet op e Netwerkschool. Het concept moet wel bij je pass. Nicolette van Vliet, Middkader Engineering aan Summa College: Als e van de weinige vrouwelijke studt wist ik mijn mannetje wel te staan tuss alle jongs. In mijn overal achter de werkbank b ik gewoon e van h. Ik b dol op de techniek die achter product meubel zit. Daarom volg ik nu de hbo-opleiding Meubel Interieur in Mechel (België). Op de Netwerkschool was altijd e kom gaan van ms uit de praktijk. We ded veel in opdracht van externe organisaties. Zo heb ik e modulaire wand ontworp voor e soort ontdekfabriek voor kinder. De praktijk werd dus echt naar binn gehaald bij ons. Daardoor kwam we al in aanraking met de realiteit, maar wel vanuit onze eig veilige schoolomgeving. De Netwerkschool heeft mij echt gevormd als individu: ik weet heel goed wat ik wel niet kan.

5 juni 2014 Professionalisering 5 Appsolute meerwaarde 10 mobiele toepassing voor doct Wekelijks beland er duizd nieuwe ICT-toepassing in de app-stores. Waaronder diverse apps die ook interessant kunn zijn voor jouw dagelijkse onderwijspraktijk. Hieronder vind je neg applicaties voor smartphone tablet die je werk naar e hoger digitaal plan till etje die alles weer ongedaan kan mak Taltwijzer Doct Deze app is e handig hulpmiddel om je voor te bereid op je functioneringsgesprek. Met de Taltwijzer Doct krijg je meer inzicht in je professionele kwaliteit drijfver. De app werkt met stelling als Ik houd ervan ideeën voor de lange termijn te ontwikkel, waarbij je kunt aangev in hoeverre deze stelling voor jou opgaat. Na alle stelling krijg je direct de uitkomst. Deze uitkomst in de vorm van e persoonlijke talt top vijf kun je gebruik om je professionele ontwikkelingsdoel te bepal. Handig voor opstell van je POP! Wunderlist Wil je e handige digitale agda zonder al te veel toeters of bell? Probeer dan es Wunderlist uit. Met deze app vergeet je nooit meer die belangrijke to-do s. Je kunt ook notities, herinnering subtak toevoeg aan e taak. Wunderlist kan overigs ook handig zijn voor je studt. Zeker als deze in e project samwerk, kunn ze hun gezamlijke afsprak tak op e gemakkelijke manier beher. Educreations Niet elke lesruimte in je onderwijsinstelling heeft e digiboard. Dus is handig als je je eig board meeemt. In je broekzak. Dat kan met Educreations. Met deze app kun je jouw tablet als interactief bord gebruik. Je neemt je les stap voor stap op deelt deze met je klas via de app. Ook handig: de reeds gemaakte less op Scheelt weer wat werk DayOne Dit is e mooie app om je studt op e aantrekkelijke manier te lat reflecter op project, stages, et cetera. Met DayOne do ze verslag aan de hand van tekst, foto s filmpjes. Je kunt je studt DayOne ook als echt dagboek lat gebruik, met de verplichting om e aantal keer per week te reflecter. Zo kunn ze gelijk oef met schrijv. In Engels, bijvoorbeeld. Teacher Kit Teacher Kit is aantekschrift, agda planner in één. Je kunt je klass beher (gemiddelde aanwezigheid bij jouw less, gemiddeld cijfer, et cetera), prestielijst resultat beher van elke studt e eig studtkaart met aanteking mak. Importer exporter van data gaat erg gemakkelijk, zodat je altijd alles compleet én bij de hand hebt. itunes U Via deze app heb je beschikking over e gigantische database aan gratis lesmateriaal cursuss van Harvard, Oxford andere gerommeerde instelling. E schier onuitputtelijke bron van hoogwaardige contt. ismartkeeper Er zijn allerlei apps waarbij juist e pre is dat jij je studt e smartphone of tablet hebb. Maar als studt dan toch hun smartphone mog gebruik, is voor h wel erg verleidelijk om ev stiekem Candy Crush te spel of e plaatje toe te voeg aan hun WeHeartIt moodboard. Met ismart- Keeper kun je in één keer ervoor zorg dat alle leerling nog maar één app kunn gebruik. Volledig uitschakel kan ook. De app wordt momteel uitgebreid getest op schol in Zuid-Korea. Nog ev geduld dus Verder handig: Keeper, e app die wachtwoord voor je bewaart, Prompterous, e applicatie die van je tablet e autocue maakt de app PDF it All, waarmee je foto s, documt, mails, websites zovoorts kunt omzett naar e PDF-bestand. Lesje volg op YouTube? YouTube is e bron ter leering de vermaeck. Het gros valt onder vermaak, maar er zijn ook kanal die zich volledig wijd aan onderwijs. Hieronder belicht we ultrakort drie interessante bronn. Om je eig knis bij te spijker, of die van je studt. Edmodo Met Edmodo creëer je zoge learning groups, digitale omgeving (soort websites) voor je klass. Je kunt er opdracht voor je studt klaarzett (met allerlei inspirerde achtergrondinformatie, zoals videoclips). Vervolgs kunn de studt hun gerealiseerde opdracht upload in Edmodo, waarna jij kunt beoordel. Dat is overigs slechts e van de mogelijkhed van deze app. Je kunt tusstijds check of je studt de opdracht begrijp. Iemand met e goed idee in zonnetje zett. Of online die e discussie uit de les nog ev voortzett. Edmodo is ook geschikt om ouderbetrokkheid te stimuler: ouders kunn eves e account aanmak blijv zo op de hoogte. Pocket B je e veelvraat als gaat om online artikel, video s, sites ander digitaal moois? Gebruik dan Pocket om dit alles te bewar. Met deze app kun je tags toevoeg aan alles wat je op je ontdekkingstocht tegkomt Finland bijvoorbeeld, of lerarregister. Op deze manier vind je de artikel/filmpjes websites weer snel terug. De app werkt sam met meer dan 500 applicaties, zoals Twitter, Flipboard andere RSS-readers. Enigszins vergelijkbaar is inmiddels al kele jar veelgebruikte Evernote; ook hiermee kun je documt organiser interessante websites of ander digitaal materiaal bewar. Wijs je studt gerust op beide apps. iannotate Dit is e handige applicatie voor gev van feedback aan je studt. Met iannotate kun je allerlei bestand (word, pdf, powerpoint, et cetera) op van feedback voorzi. Het mooie is dat je feedback geeft op e manier die jijzelf prettigst vindt. Hou je van omcirkel? Dat kan. Liever audiocommtaar gev? Ook mogelijk. Vervolgs kies je zelf hoe je deze feedback met je studt deelt. De toolbar kun je evoudig customiz, zodat de opties die bij jou pass overzichtelijk in je werkscherm staan. Knisnet Antwoord Korte filmpjes die ingaan op vrag als Hoe kun je Twitter inzett in de les? Hoe scherm je bericht af op Facebook? Binn e minuut weet je antwoord. bit.ly/knisnetantwoord Learning to Teach Online Heeft onlangs e award gewonn geeft je allerlei tips inzicht op gebied van online ler lesgev. Met filmpjes over bijvoorbeeld gebruik van e-portfolio s als reflectie-instrumt online teamwork samwerking. bit.ly/learningto Kahn Academy Duizd filmpjes met lesmateriaal, oefing et cetera. Waarvan e groeid aantal in Nederlands: doct uit ons land drag ook e stetje bij plaats hun filmpjes. bit.ly/kahnac

6 6 Actueel Déja Vu Op 4 september 1984 gaf de staatssecretaris Onderwijs Nel Ginjaar- Maas startschot Herstructurering MHNO-MSPO. Het beginpunt van de ingrijpde wijziging in middelbaar beroepsonderwijs. Na de opingshandeling mocht ik directeur van de Toorburgh haar rondleid in vernieuwde gebouw. Omdat zij e fanatieke rookster was, hield ik gedurde de gehele tour e asbak in de rechterhand. Stevig rook uitblazd bekeek ze de vaklokal, sprak met leerling, bestuurders onderwijsbonz die in haar kielzog war meegekom. Na afloop vloeide de sherry rijkelijk mige bestuurder ging met e toezegging de deur uit. Onderzoek naar werktevredheid mbo-doct B jij blij met je baan? Wat maakt jouw baan als mbo-doct nou e topbaan? Het feit dat je werkt met jonge ms? De maatschappelijke toegevoegde waarde van lesgev? Nee, aldus diverse internationale onderzoek naar motiev om in beroepsonderwijs te werk. Het gaat veeleer om aspect die voor doct zelf belangrijk zijn: carrièrestapp, zelfontwikkeling. Zie daar e van de opmerkelijke resultat uit uitgebreide literatuuronderzoek naar werktevredheid binn mbo. De werktevredheid van lerar in mbo is al langere tijd e punt van zorg. Er wordt gemord gemopperd, soms zelfs in opbaar. Zo trokk op 15 mei meer dan mbo-doct naar Amsterdam voor de door de vakbond georganiseerde landelijke staking. E duidelijk tek aan de wand. In vergelijking met lerar uit andere sector blijk mbo-doct dan ook minder tevred over de organisatie waar ze werk. Dit blijkt uit de literatuurscan die de leerstoelgroep Educatie- Compettiestudies van de Waging Universiteit uitvoerde in opdracht van ecbo. De ctrale vraagstelling Opmerkelijke highlights daarbij was Hoe kan de werktevredheid van lerar in mbo verklaard word?. Resultat Bij de scan blek opvalld weinig artikel te zijn die expliciet ingaan op mbo-doct, laat staan op hun tevredheid. Vandaar dat de selectie breder werd getrokk ook artikel aan bod kwam die zijdelings over de betreffde doelgroep de doelvraag handel. In totaal werd elf onderzoek uit binn- buitland geanalyseerd. Uit die analyse komt naar vor dat de mbo-doct met name ontevred zijn over aspect als In ecbo-onderzoek staan nog meer opmerkelijke bevinding: Naast teveel stress leidt ook totaal ge stress tot e lage tevredheid. De mate waarop je je betrokk voelt neemt met de distjar af. Verder hangt betrokkheid onder meer sam met je opleidingsniveau, je economische status, de tevredheid met je werkomgeving je participatie in sociale inhoudelijke activiteit. Doct in mbo hebb minder vertrouw in hun studt dan hun collega s in andere onderwijssector. Hoe minder vertrouw, hoe lager de werktevredheid. Verder blijkt uit onderzoek dat vertrouw toeemt naarmate aandeel vrouwelijke studt toeemt. Het komt maar zeld voor dat mbo-instelling ge maatregel nem om de tevredheid onder medewerkers te verbeter. Zij nem maatregel op vlak van arbeidsinhoud, -omstandighed, -voorwaard -verhouding. de mate van sturing, de ervar bureaucratie, de relatie met de leidinggevde de geringe loopbaanmogelijkhed. Ook is m ontevred over de werkdruk, zowel qua hoeveelheid als qua mtale belasting. Aangamer werk De werk(on)tevredheid verklar is de eerste stap. Stap twee is de tevredheid versterk. De literatuur geeft ook uitsluitsel over hoe dit gerealiseerd kan word. Zo blijkt je tevredheid te groei als je betrokkheid toeemt. En dat gebeurt met name als je e leidinggevde hebt die je inspireert, hoge verwachting naar je toe uitspreekt, je creativiteit stimuleert zorgt voor steun, e veilige werkomgeving betrokkheid bij de doel van de organisatie. Ook goede communicatie samwerking met je collega s met managemt is hierbij e belangrijke factor. Voldode ruimte voor voortdurde professionele ontwikkeling deelname aan sociale activiteit zoals personeelsuitjes, drag ook positief bij aan de werktevredheid. Daarnaast hangt de tevredheid ook sam met de status die je ontlet aan je beroep. In Finland hebb doct meer status. Dat zie je terug bij hun tevredheid. Ook de mate waarin je motivatie om in mbo te werk gelinkt is aan intrinsieke taakkmerk (zoals werk met jonge ms) of extrinsieke kmerk (e goed salaris, veel vakantiedag) beïnvloedt je werktevredheid in positieve zin. Verder blijkt de mate waarin lerar dk over voldode pedagogische didactische bagage te beschikk (vooral voor lerar die uit de beroepspraktijk kom), net als hun zelfvertrouw, van grote invloed op plezier in werk. Het volledige onderzoek kun je download via De MBO Tour van minister dr. Jet Bussemaker zal er beslist anders hebb uitgezi. Maar de beleidsnotitie Ruim baan voor vakmanschap: e toekomstgericht MBO, resultaat van die MBO Tour, levert ook weer veel nostalgische herkning op. Ik b dezer dag op mijn studeerkamer voor mbo-deel van mijn boekkast gaan zitt. 38 jaar mbo-geschiedis! Beleidsnotities, maar ook de onderzoek de proefschrift gewijd aan deze onderwijssector. Met ondermeer Hoe sterk is de ezame fietser? (who the hell is Leo Lss?). Ik vond zelfs e cassette: De WEB: naar evoud evwicht / Evaluatie van de Wet Educatie Beroepsonderwijs (2001). Gewicht: 5.1 kilo! Wat bij lezing opvalt is de herhaling. Of nu gaat om Herstructuring MHNO-MSPO, de SVM-operatie, de Wet Educatie Beroepsonderwijs of de roc-vorming: steeds duik dezelfde thema s op: afstemming onderwijs - arbeidsmarkt, innovatie (in 1994 schroefde ik al e plakkaat Innovatieve school naast de voordeur van Alkwaard College!), vakmanschap doorlopde leerroutes. De terminologie mag dan soms veranderd zijn (moderner). Maar de doelstelling voornems blijv gelijk. Dit roept de vraag op: was de inspanning te gering dus tevergeefs? Of ontwikkelt de maatschappij zich zo snel dat permante verandering onontkoombaar is? Lat we maar houd op laatste. Zoals de sherry is veranderd in chardonnay! Coleta van Buur

7 juni 2014 In de praktijk 7 Dat drinkt niet! Studt aan de mbo-opleiding Medewerker Maatschappelijke Zorg van ROC Horizon College hebb dit voorjaar op basisschol in Alkmaar, Sint Pancras Krommie voorlichting gegev over alcoholgebruik -prevtie. Het was zeer nuttig, zo vertelt hun doct Suzan van Beuzekom. van te veel drink op hun eig ontwikkeling, hield sommig wel e spiegel voor. E echte eyeoper dus. Het gev van voorlichting op basisschol is onderdeel van project Dat drinkt niet! van GGD Hollands Noord. Doel is voorkom van alcoholgebruik bij kinder onder de achtti jaar. Onderzoek laat zi dat kinder steeds jonger in aanraking kom met alcohol steeds eerder beginn met drink ervan. Het gev van voorlichting voordat de grootste groep gaat experimter heeft dan ook effect op drinkgedrag van kinder; ze beginn later met drink van alcohol. Dat is op zichzelf al goeg red om deel te nem aan Dat drinkt niet!, vertelt doct Suzan van Beuzekom. Maar daar komt nog es bij dat project ook heel goed past bij de opleiding Medewerker Maatschappelijke Zorg. Deze studt kunn in hun (brede) werkveld te mak krijg met verslaafd. Daarnaast moet de studt als ze emaal aan werk zijn geregeld prestaties gev. Meedo aan project had dus alle maar voordel. Verder leverde deelname aan Dat drinkt niet de studt ook op studiegebied e ander op. Het telde namelijk ook mee voor hun exam. Bovdi hebb de leerling er ook zelf nog iets van opgestok, stelt Van Beuzekom. Het project begon met voorlichting van de GGZ over alcoholgebruik de gevolg van overmatig drink. Vervolgs moest de studt zelf informatie verzamel hier e PowerPointprestatie over mak. Dat drukte sommige leerling wel met de neus op de feit. Hier in de regio drink jonger best veel alcohol. Het feit dat ze zelf op onderzoek uit moest gaan informatie kreg over de gevolg Logopedist Om zich goed voor te bereid op gev van de voorlichting kreg de studt ook prestatietraining van e logopedist. Hiervoor werd e speciale trainingsdag georganiseerd op hoofdkantoor van Rabobank Alkmaar e.o., omdat deze bank project financiert. Van Beuzekom: Tijds die dag werd de studt echt klaargestoomd voor gev van e gastles op e basisschool. Hun PowerPointprestaties werd bekek, ze kreg spraakoefing tips voor hun houding. Ook moest ze e oefprestatie houd voor de camera, die vervolgs werd teruggekek. Van de leerling hoorde ik dat ze e hele leuke dag vond. De studt begonn dus goed voorbereid aan hun voorlichting over alcoholgebruik -prevtie. In totaal hebb dertig studt op vijfti basisschol e gastles ge- gev aan leerling uit de groep 7 8. Bijzonder was dat e aantal leerling op hun oude basisschool terechtkwam, vertelt Van Beuzekom. Verder is gev van de gastless heel goed gegaan. De studt vond ook heel leuk om te do. En ook de basisschol war te sprek over de voorlichting. Vooral thousiasme van de studt werd geroemd. Volgs Van Beuzekom werd de studt ook tijds de gastless met hun neus op de feit gedrukt. Dan kreg ze bijvoorbeeld de vraag hoeveel ze zelf drink. Hoe moet je daar als zevtijarige die wel es e biertje drinkt terwijl dat officieel nog niet mag op reager? B je eerlijk, terwijl je voorlichting geeft over de gevar van alcoholgebruik onder jonger, of praat je er e beetje omhe. Dat was toch wel erg leerzaam voor de studt! ROC Nijmeg gaat voor Duits nieuwe stijl Bouwvakker heeft niks aan Goethe Duits. Dat betekt voor de meeste studt veel grammatica literatuur. Nuttige knis maar niet per se nodig als je bijvoorbeeld opgeleid wordt tot mechatronicus. Toch is Duits in de grsregio voor mbo ers onontbeerlijk, omdat hun beroepskans verdubbelt. Helaas is deze taal in mbo steeds verder in de verdrukking geraakt. Maar tij lijkt gekeerd. Bij ROC Nijmeg bereid we jonger voor om te werk met werkgevers, klant collega s uit buurland. Het nieuwe keuzedeel Duits bestaat uit minder grammatica literatuur meer bedrijfscultuur vaktaal. Het nieuwe keuzedeel Duits bestaat uit minder grammatica literatuur meer bedrijfscultuur vaktaal. Wilfrie Koekkoek van ROC Nijmeg legt uit waarom. Duitsland is onze belangrijkste handelspartner. En Duitsland zit verleg om arbeidskracht. Mbo ers in de grsregio hebb dus veel meer kans als ze knis van Duits de Duitse bedrijfscultuur hebb. Zeker als je bedkt dat mbo ers gaan werk in e straal van zo n 30 tot 50 kilometer van huis. Aan de bel bij Bussemaker Koekkoeks drijfveer is vergrot van de kans van jonger. Daar heb je Duits echt voor nodig. Toch is Engels op de meeste schol de gangbare vreemde taal. En voor mbo ers op niveau 4 zelfs verplicht. Hier in de grsregio zag we met lede og Duits afglijd. Dat werd ook gesignaleerd door bijvoorbeeld de werkgevers in de Achterhoek door Nederlandse burgemeesters van grsgemetes. Ze trokk aan de bel bij minister Bussemaker. Bussemaker nam de roep serieus heeft er bij de partij op aangedrong dat Duits voor alle leerling in mbo mogelijk moet blijv. Inmiddels zijn er keuzedel Duits ontwikkeld die roc s kunn aanbied die ook bekostigd zull word. Geautoriseerde beschrijving In de grsregio s met Duitsland kop werk ms steeds vaker in buurland. Er groeit e euregionale economie. Werkgevers moet goed in kunn schatt wat hun medewerkers kn kunn, ook als zij uit buurland kom. Koekkoek: Daarvoor hebb we de zogoemde geautoriseerde beschrijving ontwikkeld. Voor e aantal in de grsregio relevante beroep zijn de belangrijkste opleidingsinhoud vergelek. Het betrokk knisctrum uit Nederland de Niederrheinische Industrie und Handelskammer hebb deze beschrijving goedgekeurd. Buddysysteem doct De hamvraag is dan: zijn er goeg De Lerde Euregio doct om Duits te gev? Dat is inderdaad e aandachtspunt, laat Koekkoek wet. In Nederland zijn er steeds minder doct die Duits kunn gev. En in Duitsland is er steeds meer belangstelling voor vak Nederlands. Het is, gezi de structuurverschill in beide land, niet evoudig om doct uit te wissel. Het Graafschapcollege in Doetinchem experimteert nu met e soort buddysysteem. Daarin werk Nederlandse Duitse doct in duo s sam. Ze bezoek elkaars less gev les in buurland om zo van elkaar te ler. Dat zal voor sommige Duitse doct niet meevall: de cultuur in e Nederlandse klas is toch wat eh lat we zegg locker. De Ler(n)de Euregio zet zich in voor grsoverschrijdd ler, met als uitgangspunt Euregionaal opleid van studt. Studt mak knis met de beroepscultuur, taal onderwijssysteem van buurland kunn na hun studie terecht op e grotere arbeidsmarkt. Het bedrijfslev kan op zijn beurt putt uit e groter arbeidspottieel. Op zijn de geautoriseerde beschrijving te vind van 21 beroep in zev bracnhes. In de Lerde Euregio zijn zev roc s 23 Berufkollegs verigd, sam goed voor ongeveer studt doct.

8 8 Nieuw materiaal voor instellingsexams Nederland Steunpunt lanceert nieuwe rekproduct Het Steunpunt taal rek mbo heeft op rekgebied twee interessante product gelanceerd. Zo staat er sinds kort op de website van Steunpunt e uitgebreide verzameling rekpraktijk. Daarnaast is ffrek, e geavanceerd digitaal leermiddel voor jongvolwass die tot nu toe niet succesvol war met rek, volledig opgeleverd. Het Steunpunt heeft met mboinstelling gesprekk gevoerd in kader van intsiveringstraject. Tijds die gesprekk hebb schol regelmatig voorbeeld aangedrag van hoe ze hun rekonderwijs hebb vormgegev. Vaak zijn dit voorbeeld, die ook voor andere schol inspirerd motiverd zoud kunn zijn. Daarom heeft Steunpunt aan deze mbo-instelling gevraagd om e korte samvatting te gev van deze interessante rekpraktijk hier waar mogelijk e product bij te lever. Dit heeft geleid tot e uitgebreide verzameling rekpraktijk op de website van Steunpunt: bit.ly/mborekpraktijk. Verzameling Bij elk voorbeeld is de naam van de contactpersoon van de school vermeld, zodat geïnteresseerd wet met wie ze contact kunn opnem als ze vrag hebb. Ook zijn er schol die buit de gesprekk om e interessante rekpraktijk hebb aangeleverd. Het Steunpunt heeft deze voorbeeld ook aan de verzameling toegevoegd. Mocht je ook e voorbeeld hebb, waarvan je dkt dat andere schol daar wat aan zoud kunn hebb, dan zou fijn zijn als je hiervoor contact met Steunpunt zou will opnem (info@steunpuntmbo.nl). Het Steunpunt wil de verzameling op de site namelijk graag uitbreid. ffrek ffrek, e geavanceerd digitaal leermiddel voor jongvolwass die tot nu toe niet succesvol war met rek, is inmiddels volledig opgeleverd. Het programma is in opdracht van Steunpunt ontwikkeld door APS, IntraQuest, Stichting Alfabeter, ETV Hogeschool Utrecht. ffrek dekt ruimschoots refertiiveau 1F helpt studt op weg naar 2F. De methode is immers speciaal ontwikkeld om jonge ms alsnog te help bij aanler van oplossingsstrategieën voor kwantitatieve problem. Realistische context ffrek reikt verder dan mechanistisch aanler van kale bewerking, zoals optell, aftrekk, vermigvuldig del. De methode is er juist op gericht om deze bewerking inzichtelijk uit te voer ze correct toe te pass in e realistische context. Diverse leveranciers van leermiddel integrer ffrek in hun productaanbod. Mbo-instelling die gebruikmak van (onderdel van) zo n methode, kunn ffrek uiteraard ook gebruik, al is onder e andere naam. Te dk valt aan de volgde methodes: ffler Rek 1F van APS (blijvd gratis sinds 1 juni 2014), Rekbeeld van Ontwikkelctrum (pilotfase sinds 15 mei 2014 gratis voor opleiding met e ECC-abonnemt) Springstof Rek van Malmberg (één jaar gratis per augustus 2014). ffrek is te bekijk via website door in te logg met demo/demo. Wil je er echt mee aan de slag? Dan kun je e account aanvrag via de website van ffrek. In opdracht van Steunpunt heeft CINOP vijf aanvullde voorbeeldexams Nederlands ontwikkeld. Ook zijn er zes filmpjes gemaakt, waarin medewerkers van mboinstelling toelicht hoe zij omgaan met de organisatie van instellingsexams taal. Daarnaast heeft Cito interactieve platform Grip op Taal ontwikkeld, dat is bedoeld om te oef met beoordel van de productieve taalvaardighed Nederlands. De voorbeeldexams Nederlands voor de taalvaardighed Sprek, Gesprekk voer Schrijv, die sinds januari 2012 op de website van Steunpunt staan, word veel gebruikt. Schol hebb aangegev dat zij behoefte hebb aan meer voorbeeld, vooral op gebied van efficiënt evoudig te organiser exams. Daarom heeft CINOP in opdracht van Steunpunt vijf aanvullde voorbeeldexams Nederlands ontwikkeld. E van de voorbeeldexams combineert bijvoorbeeld verschillde taalvaardighed. In andere voorbeeldexams word meerdere kandidat geëxamineerd binn één examsessie. Daarnaast heeft CINOP nog es kritisch gekek naar de beoordelingsformats Van leesclub tot boekbattle Hoe kun je leesplezier van mbo-studt vergrot, zodat deze meer leeskilometers mak? CINOP heeft in opdracht van Steunpunt de brochure Van leesclub tot boekbattle samgesteld. Deze brochure bevat acht inspirerde voorbeeld van activiteit project, waarmee je leesplezier van je studt kunt bevorder. Verschillde onderzoek lat zi dat lez bijdraagt aan e grotere woordschat, beter tekstbegrip, e grotere verbeeldingskracht, vakmanschap studie- maatschappelijk succes. Het programma Nederlands in beroepsonderwijs besteedt echter weinig aandacht aan lez, waardoor leerling weinig leeskilometers mak. Het programma zit vaak al vol met de verplichte examonderdel, zoals schrijfvaardigheid, grammatica lez van zakelijke tekst. Bovdi is lez van fictie voor mbo niet verplicht, terwijl dit studt juist helpt om hun horizon te verbred hun woordschat te vergrot. Vrag die spel zijn dan ook: hoe kan leesplezier van mbo ers word vergroot? Hoe kun je studt die niet gemotiveerd zijn toch prikkel stimuler deze aangepast. De voorbeeldtoets zijn als wordbestand te download van de website van Steunpunt. Uiteraard zijn de voorbeeldexams niet voorschrijvd of als regelgeving bedoeld. Van improviser naar organiser Het organiser van de instellingsexams taal is tijdrovd stelt de school voor keuzes. Word de instellingsexams gekoppeld aan taalonderwijs of is juist handig om de examinering los van onderwijs te positioner? Hoe kunn de opleidingsteams zelf vorm gev aan de instellingsexams deze beroepsgericht inkleur, terwijl er wel ctrale regie blijft op de kwaliteit van de om meer te gaan lez, zodat zij meer leeskilometers mak? Fictie lez in curriculum In opdracht van Steunpunt Taal Rek heeft CINOP daarom de brochure Van leesclub tot boekbattle samgesteld. De brochure bevat acht voorbeeld van initiatiev waarin mbo-studt word gemotiveerd om meer fictie te lez hun leesplezier te vergrot, zodat ze meer leeskilometers gaan mak. Je kunt de brochure gebruik om inspiratie op te do over hoe je lez kunt integrer in curriculum. Ook lees je in de brochure welke meerwaarde e goede samwerking met e bibliotheek kan hebb, hoe je studt kunt stimuler tot lez hoe lez kan aansluit bij de beroepscompetties. exams? CINOP heeft bij zes mboinstelling gesprekk gevoerd interviews gefilmd. Hierbij zijn de verschillde keuzemogelijkhed overzichtelijk in beeld gebracht. De filmpjes bied mbo-instelling aanleiding om met elkaar in gesprek te gaan over de organisatie van de instellingsexams. De filmpjes zijn te bekijk op de website van Steunpunt. Het beoordel van de taalvaardighed Sprek, Gesprekk voer Schrijv is niet evoudig. Beoordeelt de e doct 2F op dezelfde manier als de andere doct? Welke argumt zijn er om e taaluiting voor bepaalde aspect met voldode, onvoldode of met goed te beoordel? Om doct de mogelijkheid te bied hier zelf of sam met collega s mee te oef, heeft Cito interactieve beoordelaarsplatform Grip op Taal ( ontwikkeld. De beoordelaar kan met filmpjes, audio of Wordbestand taalproduct van studt zi, deze aan de hand van criteria beoordel vervolgs de beoordeling van experts bekijk. Van leesclub tot boekbattle Acht praktijkvoorbeeld van leesplezier in mbo De brochure kun je gratis down load op de site van steunpunt: Het Steunpunt nodigt je van harte uit om de brochure te verspreid onder collega s of andere geïnteresseerd. In kader van dit project is ook e aantal filmpjes gemaakt, die te bekijk zijn op de site van Steunpunt. 1

9 mbo academie juni Terug naar school Leergang Teams werk aan kwaliteit What s in it voor de teams? Vorige maand sloot de MBO Academie de leergang Teams werk aan kwaliteit succesvol af. Deelneemster Anja Schaafsma van ROC Mondriaan: Je kunt nog zo veel kwaliteitszorginstrumt hebb, zijn wel de doct die ermee aan de slag moet. zich hier in. Als beleidsmedewerker ervaar ik wel es e kloof met de teams. We hebb legio kwaliteitszorginstrumt, maar de doct moet er natuurlijk wel mee aan de slag kunn gaan. De MBO Academie biedt e trainingsaanbod voor iedere die in mbo werkzaam is. Altijd gericht op de actuele onderwijspraktijk. Ons trainingsaanbod is zowel in company als via op inschrijving te volg. Ook organiser we conferties seminars voor diverse opdrachtgevers. mbo academie van professionals voor professionals Agda Gretig om te ler Trainer Alie Kamphuis van CINOP was sam met collega-trainer Ivonne Harms van Graafschap College verantwoordelijk voor de vier bijekomst. Kamphuis vertelt dat ieder onderwijsteam gebaat is bij begeleiding in verbeter borg van de kwaliteit. Zeker als gaat om verbind van erzijds werk aan kwaliteit van de teams anderzijds de verantwoording richting extern. In die zin zitt de leidinggevde de kwaliteitsmedewerker in e lastige spagaat. Daarom is dat ook belangrijkste vraagstuk van onze leergang geweest: hoe inspireer je onderwijsteams tot lever van goed werk, zonder dat ze daarbij de verantwoording naar andere partij uit oog verliez? Welke rol speel je als leidinggevde kwaliteitsmedewerker hierin hoe kun je proces van kwaliteitsverbetering beïnvloed? Harms vult aan: Soms betekt dit dat je andere pad moet bewandel dan je tot Op de slotbijekomst war Bert Lichtberg van de Inspectie van Onderwijs Jos Jong, CvB-lid van Arcus College aanwezig als refert. Zij gav hun feedback op de plann van aanpak die de deelnemers presteerd. Jos Jong weet uit eig ervaring dat kwaliteitsborging e worsteling kan zijn. Ook bij Arcus College staat kwaliteit hoog op de agda. We hebb nu e goede beoordeling gekreg van de inspectie, maar achterover leun do we allerminst. Kwaliteit blijft e voortdurd aandachtspunt. Wat Bert Lichtberg opviel is dat de deelnemers orm opstond voor feedback. Ze war gretig om te ler. Sowieso zie ik dat schol kwaliteitsverbetering steeds serieuzer oppakk. E ontwikkeling die ik als medewerker van de onderwijsinspectie natuurlijk orm toejuich. Kwaliteit mag niet afhang van één persoon, maar moet van structurele aard zijn. nu toe gewd bt. Dit hebb we allemaal in de vier bijekomst met elkaar onderzocht. In gesprek gaan Iedere sessie gaf e expert zijn visie op kwaliteitsontwikkeling, waarbij de deelnemers de inzicht vervolgs vertaald naar de eig praktijk. De praktijk van Di Mueters, beleidsmedewerker Bureau Onderwijs aan CITAVERDE College, is dat er goeg tools voor hand zijn om aan kwaliteit te werk, maar dat de borging in de teams soms nog aandacht vraagt. We do veel op gebied van kwaliteitsontwikkeling, vertelt Mueters. We quêter monitor bijvoorbeeld. Toch kan de kwaliteitsborging bij ons nog beter. In de leergang b ik daarom vooral op zoek gegaan naar mijn rol in die kwaliteitsborging. Hoe kan ik met de onderwijsteams in gesprek gaan over de aanpak van de kwaliteitsverbetering? Anja Schaafsma van ROC Mondriaan herkt De drie belangrijkste tips van de slotbijekomst op e rij: Zie kwaliteit borg niet als doel, maar als middel om beter onderwijs te gev. Zorg ervoor dat je zelf ge probleemeigaar van de kwaliteitsverbetering wordt! De teams zijn zelf verantwoordelijk. Jouw rol als leidinggevde of kwaliteitsmedewerker is puur ondersteund. Je kunt ge ijzer met hand brek. Wees je daarvan bewust. Als kwaliteitsmedewerker is je invloed begrsd. Raak niet gefrustreerd houd steeds je eig opdracht in je achterhoofd. Locatie: MBO Academie Ede (Horaplantso 20) Onze bijekomst van september: 1 sept MBO Academie Leergang Van kwalificatiedossier naar onderwijsprogramma 2 sept MBO Academie Leergang Teams werk aan kwaliteit Op de website staat meer informatie over programma s, tariev locaties. Inschrijv kan via de website. Of neem contact met ons op via: / info@mboacademie.nl. de MBO krant de MBO kran DO SEP Examinering Mbo-bestuurders krijg e vrolijke voldode van de Commissie Governance, Handhaving Codes. E interview met voorzitter Edith Hooge. Opstell exam reglemt Opstell examvisie Opstell handboek examinering nummer 29 november 2013 Construer vaststell Besluit inkop construer Inkop exams procesgebied / process Het Steunpunt taal rek mbo heeft sam nummer 28 met doct voorbeeld... toets ontwikkeld september 2013 voor de instellingsexam s voor de moderne vreemde tal. Ctraal ontwikkelde exams Vaststell exams Construer exams Ontwikkel examinering Vaststell kaders Opstell examplan Kwaliteitsborging Vaststell examplan procesgebied / process / deskundigheid Diplomer Lat uitvoer Ler / deskundigheid Uitvoer Besliss over exam Verzamel leerresultat aanvraag Kwaliteitsborging Pagina 4 Netwerkschool door professionals Pagina 6 Actueel Kwaliteitsborging voor professionals procesgebied / process Lat beoordel Vaststell resultaat Exam aanmelding Besprek examplan Veertig doct andere betrokk bij de vijf Netwerkschol del hun onderwijsdrom in e op stapel staande publicatie. Het doel: inspirer meebouw. / deskundigheid Pagina 7 Het Examinering najaar let zich bij uitstek voor congress. E vooruitblik naar Het Beoordel procesgebied / process / deskundigheid Besluit om te diplomer Diplomer Kwaliteitsborging procesgebied / process / deskundigheid Pagina 8 Taal & Rek mbo Sara Albone Pagina 10 Dit is mbo hun klass. Docte n van drie mboinstelling oplossing.bundeld hun kamer staat Hun schatnu online. Confertie, te bezoek in de eerste helft van Pagina 4 Netwerk oktober. school Pagina 11 Professionalisering Oping mbo-jaar: aan de slag! poster-mboacademie-drukversie.indd 1 Docte n worstele n dagelijks met verschill de uitdagin Pagina 9 MBO g Academie in CHECK Lerarcongres De MBO Leraar van Jaar Er zijn veel talt in mbo, maar er is maar één Landelijke Uitblinker mbo: Lisa Merts van Gilde Opleiding. E interview met deze kersverse winnaar. Examiner Exam aanbod Match Inschrijv studt Kwaliteitsborging ACT De MBO krant wordt op veel schol gratis verspreid. Maar wist je dat je de krant ook op je thuisadres kunt ontvang? Stuur e mail naar info@dembokrant.nl ontvang zes maal per jaar je eig MBO krant op de deurmat. E abonnemt kost slechts 25 per jaar. MBO Academie De vierdaagse leergang Teams werk aan kwaliteit was de eerste in e reeks. Op 2 september gaat de leergang opnieuw van start. Ook vindt de leergang op diverse schol als in company-training plaats. Kijk voor meer info op mboacademie.nl Input : WEB / KD / De MBO krant in je brievbus? 16 juni 26 juni 2014 Leergang Focus op Examiner Kaders stell Pagina 3 Actieplan mbo De oriëntatiemiddag word gehoud op E van Lichtbergs belangrijkste tips die dag sluit naadloos aan op de ervaring van Anja Schaafsma: E kwaliteitsborgingssysteem heeft pas waarde als de doctteams zi dat e bijdrage levert aan de situatie waarin kwaliteit ge toeval is. Formuleer daarom duidelijk wat e kwaliteitsborging voor doct de studt oplevert. Het systeem is daarbij ondersteund zorgt ervoor dat kwaliteitsborging niet afhankelijk van person is. Ook Jos Jong onthield zich niet van e goud tip: Zorg ervoor dat je als kwaliteitsadviseur ge probleemeigaar wordt. Je bt ondersteuner in proces waarvoor e team zelf verantwoordelijk is. Bewaar die positie! Procesarchitectuur PLAN En wilt u ook uw knis bijhoud? Dan heeft de MBO Academie wellicht e passd aanbod voor u. Bieuwd naar ons aanbod? Kom dan naar één van onze gratis oriëntatiebijekomst waar u knis maakt met de inhoud van onze leergang. Indi u dit wst kunt u zich direct inschrijv voor de bijekomst die in september 2014 beginn. Dan gaat u met e gerust gevoel de zomer tegemoet. Via onze website kunt u lat wet op welke oriëntatiebijekomst u aanwezig bt. 11 sept MBO Academie Positie bewar Kwaliteit verbeter? Dk aan volgde! Al klaar voor nieuwe studiejaar? Pagina 12 Examinering Pagina 6 Professio nalisering Doct Pagina 10 Uitblinker Minister positief Samvo Pagina 7 Examine eging ring knisctra t Pagina 10, kom ma ar op me t je idee! MBO City 2013 Op maandag 25 november opt CineMec in Ede voor tweede achterevolgde jaar de deur voor MBO City, e van de grootste congress voor ms met e hart voor mbo. Dit jaar zijn er vijf programmalijn: Professionalisering, Innovatie & Kwaliteitszorg, Verandermanagemt, Focus op Vakmanschap Relatie onderwijs & bedrijfslev. Voor elke programmalijn zijn diverse experts gevraagd e lezing te gev. Enkele nam zijn inmiddels bekd. Minister Jet Bussemaker is positief over voorstel van de Stichting Samwerking Beroepsonderwijs Bedrijfslev (SBB) om de wettelijke tak van de huidige knisctra in Nederland onder te brg in één ctrale organisatie. E andere organisatie moet gaan zorg voor e meer efficiënte afstemming tuss onderwijs sectorale regionale bedrijfslev. Hierdoor kunn mbo-schol beter inspel op de ontwikkeling binn de regionale arbeidsmarkt (aankomde) studt goed adviser over hun kans op e baan :13 Samvoeging van de huidige knisctra binn één ctrale organisatie maakt deel uit van regeerakkoord. Op dit momt er 17 verschillde knisctra,zijn die elk e sector van bedrijfslev onder hun hoede hebb. In SBB werk middelbaar beroepsonderwijs georganiseerd bedrijfslev sam mak bijvoorbeeld afsprak over de behoefte van de arbeidsmarkt, de inhoud van de opleiding stell diploma-eis vast. nummer 30 december 2013 Elke doct moet over basisvaardighed vijf beschikk om zijn vak goed effectief uit te oef Martie Slooter,. bij CPS, licht consultant vijftal toe. In de praktijk Pagina 11 Nooit meer iemand uit je les stur Programma MBO City online Alle bijekomst word gehoud op de locatie van de MBO Academie in Ede (Horaplantso 20). Kijk voor aanvullde informatie de aanvangstijd van de bijekomst op Noteert u onderstaande datum alvast in uw agda? 12 mbo city 24 nov MBO City Hèt evemt waar onderwijsprofessionals word geïnspireerd gemotiveerd met sprekers uit de wetschap, bedrijfslev onderwijs. Vanaf 10 person kunt u teamkorting krijg. Informeer naar de voorwaard op Colofon De MBO krant is e uitgave van de Stichting Media Beroepsonderwijs. Deze uitgave is bedoeld voor doct andere onderwijsprofessionals in mbo. Discussie middag Verbeter aansluiti de ng mbo-hbo Mbo ers die aan will doorstud e hogeschool aan e hbo-opleer moet voortiding kiez igszins die aansluit bij de opleiding die ze gevolgd hebb. Will toch naar ze e hbo-ople iding die te weinig raakvlak met hun diploma, k vertoont eerst bijscholin dan moet ze g volg. Met maatrege deze l verbetert minister Bussemaker de aansluiting hbo, tuss mbo daarmee ces in studiesuc hbo. - Zo geeft Mathieu Weggeman, Hoogleraar Organisatiekunde (TU Eindhov) auteur van de managemtbestseller Leiding Nu is nog gev aan profeszo e mbo-ople dat iemand met sionals? Niet do! iding in economie acte de présce in administr domein atie moet word aangom de programmalijn op e sche hbo-ople Verandermanagemt. Weggeman techniiding, of iemand e mbo-dipl bracht al eerder op Compett City, met oma uit Ik b e goede handel domein de voorloper van MBO City, zijn doct, maar ik b ondernem erschap zeker niet uniek. matisch naar Belangrijk is volgs publiek in vervoering met pittige woord is Sara Aan Bussemaker tegover moest stell. Albone, Leraar van e zorgoplei auto Jaar voor hbo-niveau Dat Ook dat de schakelfunctie was oud-hockeycoach uitsprak. Ze is trots op zichzelf, e plaagstootje. Met mbo. tuss keerpunt. Sindsdi kan. Minister ding op dat laatste op haar school ker wil voor ik nooitonlangs middelbaar beroepsonderwijs BussemaMarcheb Lammers, nog succesop haar moet je overigs Er gaat studt. meer problem gehad. zev combinat Het nieuwe mbo-jaar is maandag 26 augustus officieel geopd met e smakelijk Deltion College in Zwolle. wel uitkijk. zoveel goedontbijt in bij einde sectorale mbo. Dat mog vol met Belgische herhockeyies e Je mak regionale kunt iemand natuurlijk niet bedrijfslev we Op pagina 6 staat, in woord beeld, e verslag van deze oping, diaar naast ontbijt ook e opingswoord werkbezoek aan wat meer best wel buit brg. omdat sommige dit automatisme, overeind blijft. E mogelijke team, is e vertrouwde gastspreker volledig MinisterVertrouw afbrand, moet van minister Jet Bussemaker op programma had staan. Bussemaker kondigde in haar toespraak e tournee langs alle mbo-schol aan. vorm Bussema wel is volgs de mbo-schol die doorstrom groep mbo ers ker op Raad-voo dit mbo-evemt. leuklammers blijv. Dat moet je aanvoel. MBO Wat maakt e naar doct nou e rzitter bedrijfslev om met eindstree hbo introduceerde veel moderne techbovdi Jan de p niet hal. van Zijl is elke studt anders. verschillde goede doct? Volgs op Het moet Sara Albone Albone is coach Zij hal sectorkamers te gaan gemiddeld de zevde Watvan bij diverse van hart: de e werkt, werk. Kovooral belangrijk datniek bij slechtere resultat werkt bij deeditie van zelf ge uitgemaakte je als doct mbo ers zijn te bescheid. mde MBO tijd vall vaker zaak. Ze In niet. zijn ander juist City.wordt de nieuwe strucen: Becontact maakt met jeherteams damesteams. uit dan medestud werkte jarlang als dierarts Op maanda studt. scheidheid brgt g 25 novemb tuur nader uitgewerkt die wel lezing laat hij zi hoe je verandebij je nergs. Als t e vooroplei in overleg Het grootste deel van er was klopp e praktijk, waarna de studt Leraar van Jaar is ding hebb met middelbaar beroepsonderede ban ze in 2005 gedaan die d hart van ring Ming weer in goede kunt dan ook heeft echt e leid. aansluit bij wel interesse besloot onderwijs volle dag haar missie om mbo in mbo. wat jij te wijs met werkgevershun in te gaan.duizd Het gaat om mbo-pr Volgs Albone wet In CineMe positief op vertell werkneofessio hebt. ongeveer 5% studie. mbo ers wel onduidel Het werk als dierarts Maar om c kwame de kaart te zett. Ik gastsprisekers echt nals, mersorganisaties. totkeur aan degelijk totaal aantal begon me van studt n zo n ijk waarmee Naast e is erzeingoed dat voorwaardelijk voor goede demerk studt zijn less Niet handel vanuit je gezag, maar vanuit de hechte relawat dat komtebijvervel h door uit niet goed over ti te dring mbo ers dat sprekers onderw Nederland e keur de lesstof mbo vaak ondergeschov (bron: voor e nieuwe stroomt naar jaar doorvind programma voldode ruimte prestaties. Uiteraard heeft e niet meer tekindlaat. Bij uitdaging. collega s wel. ik zocht zijn brood deover aan ijs e doct. wethoude ties die je met studt opbouwt. Op juistejemomt aan Wat maakt jaarlijks te hij brg, hbo. moet je contact De technolog verdit.l). Daarom besloot ik rs vertegw e vinger is als om onderwijs bedrijfs met organisaties iemand lev hangijz eerst ers, om in andere verantwoordelijkheid de Tover? ische ontwikke gaat.nee, aanmet ze mak. dan van bedrijfsle Datstudt oordigers deallerlei goede doct? Studt voor serieus sam do wat ook in de og van de studt goed is. Zie één dag in pols. Ontwikk nou tot e g gaan moet pittige is zonde. linwant waar nem les teschakee Invoering Daar gaan zoud hebb gesprek ook te gaan over actuele onderstudt. Maar succes mak thema s Marcel van de week wejezelf gevoel veel ms e behoefte razdsnel. Straks eling kom allerlei v. Bij elk bezoek zijn ook! : gev op Grohorst Barneveld. daar in e notdop de twee belangrijkste pijlers van pezonder rd palet hebb dat ze :jembo, e kunn liet is er 6 mbo? DanHerp onderwer Met de strgere aan beroep ming komt er van wijsthema scity (examinering, lerabepal gebeurt in vertrouw. gezamlijkheid. vertelt gebeurde weerover, ge dit waar maar ik vind dat wiet bod, maar p aan Ministe Inmiddels Als je e hunmiddelb werk ik er vier dag water uit vertrouw eis blijft legg we rijk gebestaan. Waarvoo die nu nog r Jet Bussem dagogische tact. E interview met onderwijsexpert Marcel de kraan, word doorstroo studt hier e in de de focus op rregister,aar de beroep kwalificatiedossiers, verhaal.auto s Het is e schoolvoorbeeld emaal hebt gewonn, één kernthem m tuss de week met heel veel aker verzorg r nieuwe sonderw doorslaggevde vaardighe niet gerepareerd kun je ze plezier. alweer a. mbo- hbo-ople niet-verwante zevd stem in moet gev. Het van Herp over (zelf)vertrouw, moed, uitbann van wordt ijs zi. d nodig de deloopbaanoriëntatie er ge van pedagogische tact. Externe attributie alles ler. bijvoorbeeld. Kwetsbare jonger e editie. taal rek, lesgev verliep in eerste Zij zijn degezijn. oping de kans brood gebakk. iding mogelijk, De afstemmi n die elkevan maar word van morg Will we Begeleiding, onderwijstijd, et deze Vaninstantie Herp ziet inalbone pedagogische strafmaatregel de allesbepalde verbondheid tus- Ik wil lat zi dag weer ondervind de arbeidsm beaamt dat leerling ng niet vlekkeloos. De eerste er pakk, moet we dat mbo echt wel ook arkt. En samwe met wat binaties aanvullvoor sommige comiets voorstelt, goed nu breed opleid, dan onderwijs cetera). Verder is er weer volop mo- is wat niet tact twee e wap ominkele hardsucces mak lesblokk bepal mbo concurrer s doct studt. hun grz rk had ik alle maar Doct dat je trots mag zijn op zijn is we op deze opzoek. werkt. de eis gesteld. Optrd kun. zodat strijd We Soms mooiste Bovdi feit Daarom gelijkheid om te netwerk. nekkigeeronderwijsproblem te jevak De doct doet datuitje verhaal ik neem zal dat ertoe wet ze dit ook ms van moet kunn inspel.je nu is. Je maakt met mijn als doct wat klas. op e mbo zit. Bovdi Het was ge gemakaltijd gehele programma mijn departem veel als desinteresse heel organiser studt bijscholin leid dat e leraar goed te verwoord. van MBO City duidelijk Inschrijv kan via bestrijd. Zoals uitval, goedelop op erjuistekelijk momt, óók in hal veel zijnimmers. over wat je Mbo ers Gelukkig begin. heel veel goede doct Totdat ik aan verschil De tweedebekijk. MBO City toelaat g nodig heeft verhal op. t mee levs is niveau hebb wel degelijk begin in de hoog achterstan rond van ontwikkeling is e van in de pest/uitsluit. Iedere de og de studt aldus Van E mbo-doct neemt deel aan moet nu eiglijkmbo. e pasje hal, klas.van s. jonge om e Ik b van,derde d Mooie in zelfmniet zo van gebeurt proct van blok besloot om is krimp. 40 dezett we bij elk bezoek Verder Ik b e grootste evemt veel rondom gefundeerde opingswoord op actieplan. mingerover voorkom weg te werk. Om doct, Hij voor de huidige maarheeft kaart regeltjes, ministerie, collegedevan bestuur, de moed zich niet traject pedagogische tact. Hij maar dan heb je weer ge les. HetgoedeHerp. minister Daar neer, waarin e Zo word hun doct. te te spel. dat de huidige mij in de klas van ik b mbo-ople mboding heeft Ik b gewoon Jet Bussemak maar bij professionals. Plaats zeker niet iedere zijn koffer vanaf zoud we in doct studt van imoet handeling volgd minder er. onderwijs ook teamleiders, ziet deze te prester als verlgstuk van is onmiddellijk erg thousiast over is ook niet eerlijk, zegt e andere uniek. Destudiejaar MBO krant studt gs idee kan Het iswel gesprek aangegaan kele opleiding of haar de dupe word mbohaar echter oplett. volt. is CineMec dan 18 studmet mijn studik naar moet durv in Ede, ingekort ook Bussemak de datum is vandaag stopp. Die koffer vrag. Vervol-De uitdaging kanvoor heeft er bijvoorbeeld debelangrijk oplos- om teg e systeem dat hijt zelf de gedachte dat buitsluit tot studt. Als wij teop laat kom, mozo nu wijst intsieve onwselijk er beslot heb gezegd dat ikproblem staat intreeopl jeerbrievbus? in kwantitat maandagligt kaart als uiteraard ge strijd danwordt te gekwebbeld niet 25duidelijk gs zoudr de maatrege november. niet in studiejaar ook op MBO Dagvoorzitwewordt ieve, maar daar ook sing ontwikke naar elkaar. Er isdk sprake aan van je eig vindt. Daarbij heeft hij wilde leflever, om verled kan behor. De volgde g we er niet meer in.doctschap Als lerar meer City. Alle de iets mee eiding ingevoerd l over zak die Het kwalitatie groei. ter is Elsemieke dat ik hun iets ling in input wil was moet do. Want Af Havinga; ve Minister voer. Dit.. alle zo krijgde vraag niets ik gebruik te met Dat is toe e term zelf Albone de volledige verantwoordelijkdag: de zoemer gaat hij sluit de te laat kom mog ze hun excuus voor dede vloerattributie. is of ons huidige wilde ler. En dat zij externe voor e visiedocu leswerkte mak hebb. geeft mboverlat voor Jet Bussemaker stelsel daar ook iets DeTwee MBO krant wordt op veel onze verzorgt de oping studt studt tijd zich erop Daar zeg eikms mt onderwijs dat ze dit aan kan. trds evem uit de psychologie: heid te nem voor zijn handel. deur van lokaal. Op momt vertell. Daar heb je gelijk in, als sociale dus wat van, MBO City voor te bereid. de is e van de gastsprekers. voorjaar wil afrond dat ik in humorgratis schol verspreid. Maar is zeer verfriss t met Ik nieuwe eis daag u uitverdi.. Dit krijgt vind de oorzak buit de d. En uit dat handel spreekt oprecht dat hij met de les wil beginn, reageert de leraar laat de jongs Wantdat nog zeker met om aan de doorstroo De Verhal dus nog ook op name e vervolg! wist je dat je de krant kijk mbo naar ophal actieplan dan volgd verder te m van veel van uligg. Met betrokke als gevolgvraagt vertrouw in de ontwikkeling van gaat de deur weer op. Daar staan binn. De les verloopt goed, maar hbo zijn e Mede daarom all. jaar. En wel jetwee thuisadres kunt ontvang? uitwerkin van de Wet trds in trek ik momte over datdat wezonder allemaal ziwe datwet we deallemaal zijn studt. De doct ziet h ze: die twee studt. Altijd die de leraar heeft steeds idee dat hij Meer over g kwaliteit in land in bijzonder MBO on Tour mbo Nederlan Stuur dan e naar. eerste el verscheid heid., vervolgt De is de onzekere Met deze wet staat. Hetkant opgaan, maar toch verkeerde als full partner creëert, door twee! Hij zegt niets. En na kele nog teg de jongs moet zegg lees je op de minister. d stil In kader is dus wil minister info@mbodist.nl onttoekomst de arbeidsm semaker de ntour. Ideeën van van onderwij blijv meelop. noodzake De doctlijk uitom volop te invester in de vertrousecond roept e studt: Je weet dat dit echt niet kan. Toch weet hij Bus suggesties arkt.per kwaliteit van heb ik al kele MBO on Tour Volgs vang zes maal jaar je eig s zo goed aandrag rapport onderwijs hoger mogelijk kan via voorbeeld loopt niet mee: hij draait wsband, e verbondheid met niet hè! Eerlijk gezegd niet, niet hoe. En hoe langer duurt, mbo-instelling van Wetsch e rect mbotour@ verhog te bezocht. Op ocwmin.nl. MBO krant de op de deurmat. E door Raad appelijke e strger deze voor beter zich om. En juist daaruit spreekt de studt. Hij snapt dat alle e antwoordt hij. We hebb gister hoe meer hij gevoel krijgt dat studieklim ik met iedere: bezoek praat abonnemtregerings kost slechts 25 aat beleid regel om is oprechte vertrouw in de ontwikgoede relatie niet gezag gesprok over niet buitsluit hij misschi niet meer hoeft te Meer over doct ervoor te zorg maatstudt MBO City: per jaar. juiste studt natuurlijk dat de p. 2, keling van zijn studt. dat je hebt vertrouw geeft ons systeem doet dat wel. Jullie zegg. Er gaan maand voorbij, bestuurde op rs, (bron: rijksoverh de juiste plaats zit. Lees verder op pagina 7 eid.nl). Bescheidheid brgt je nergs 16 sept MBO Academie Leergang Onderwijsmakers BEELD: Rob Nelisse (voorpagina), Erik Kottier (pagina 10). Verder dank we ROC Mondriaan voor de foto s op pagina 12 Cabaret in Onderwijs voor verstrekk van de cartoon (eves pagina 12). CONCEPT: Ravestein & Zwart VORMGEVING: Lauwers-C DRUK: BDU, Barneveld TEKST: Ravestein & Zwart, Rutger OPLAGE: Zwart, Cuno de Haas Marloes van Bussel (CINOP), Coleta van Duur, is e initiatief van ministerie van OCW, MBO Raad, SBB MBO15 Thomas van Rijnsoever, MBO RobCity Schrijver, Sara Albone. poster_a3.indd 1 REDACTIE: Rutger Zwart (hoofd redacteur) Olaf van Tilburg (R&Z). info@dembokrant.nl :15

10 10 Doctschap Ook doct in examcommissie moet rol integer invull Wil de examcommissie de examkwaliteit goed bewak, dan moet zij haar rol integer invull. In hoger beroepsonderwijs nem managers ge zitting in de examcommissie, omdat dubbele pett hun integriteit kunn schad. Uit e verkning van netwerk examinering MBO CINOP Advies blijkt dat ook doct e uitdaging hebb wat betreft integer invull van hun rol in de examcommissie. Is daarom e combinatie van doct managers ideaal of gaan wij uit van professionele gesprek in de examcommissie waarbij zij scherp zijn op hun eig integriteit? Kwaliteit van examinering komt tot stand door examproces zorgvuldig in te richt uit te voer: vanuit e heldere visie standaard vindt er effectieve betrouwbare examinering plaats. Veel instelling hebb hun examproces ingericht volgs de Procesarchitectuur Examinering, die procesgebied onderscheidt, zoals stell van kaders, construer vaststell, examiner diplomer de kwaliteitsborging. Bij elk van deze procesgebied speelt de examcommissie integer handel van haar led e belangrijke rol. Zij is de hoeder die ervoor zorgt dat alles correct verloopt. Integer handel In de ideale wereld zou de samstelling van de examcommissie daarbij niet relevant zijn: van zowel managers als van doct stafmedewerkers die deel uit mak van e examcommissie mag je verwacht dat ze integer handel professioneel zijn. Dat zij zich met andere woord houd aan de norm, afsprak regels, ook als pijn doet. In hbo vindt m dat managers ge deel mog uitmak van de examcommissie. Managers kunn immers verschillde belang niet altijd scheid, wat de integriteit van hun handel in de examcommissie kan schad. Dk daarbij aan beslissing over de prestaties van e studt voor e diploma: word die gebaseerd op kwaliteitseis of op de ws om e zo hoog mogelijk rdemt te behal? Effect samstelling Door e verhoogd kwaliteitsbewustzijn getriggerd door deze discussies vrag ook mbo-instelling zich af hoe zij op e afgewog wijze hun examcommissies zo effectief mogelijk kunn samstell. Daarbij is belangrijk stil te staan bij effect van de samstelling van e examcommissie (met managers of zonder managers) op integer handel van haar led. Het Netwerk Examinering e landelijk netwerk bestaande uit managers, doct stafmedewerkers examinering van de mboinstelling CINOP Advies onderzocht dit effect onlangs aan de hand van praktijkervaring. Ze bekek twee commissievariant: mét zonder managers. Goed aanvull Uit de verkning blijkt dat zowel bij e examcommissie mét als e commissie zonder managers zich uitdaging voordo om integer te blijv handel. Wel zijn die uitdaging voor beide variant verschilld. Het wer van managers uit e examcommissie lost bijvoorbeeld probleem van dubbele pett niet op: ook doct staan voor de uitdaging goed om te gaan met verschillde belang. De optimale samstelling van e examcommissie is dan ook met zowel managers als doct. Zij kunn elkaar goed aanvull. De kracht van managers ligt bij de sturing van examproces; de kracht van doct ligt bij hun inhoudelijke expertise over alle deelprocess van de examinering. E valkuil van doct is dat ze zich te star opstell, stokpaardjes berijd of te informeel te werk gaan. De valkuil van managers is dat ze te slordig of te pragmatisch met de examinering omgaan. Echter, waar uiteindelijk allemaal om draait is de kwaliteit van de examinering. De basis van betrouwbare examinering is dat er e duidelijke visie, e handboek regels gebaseerd op de procesarchitectuur examinering aan t grondslag ligg. Dat er goede toetsinstrumt ingezet word dat de kaders die de Inspectie aanreikt nageleefd word. Maar examinering is blijft mswerk. Het zijn de ms in e onderwijsinstelling die met die regels kaders gaan werk. Dat kunn ze best do door vanuit hun professionaliteit integer te handel in gesprek elkaar daarop scherp houd. Alle dan is resultaat examinering van e hoge kwaliteit. Meer over deze verkning kun je lez in de verkning E examcommissie mét of zonder manager?. Deze kun je download via bit.ly/excomintegriteit. De verkning bevat ook e handige checklist met de kracht de valkuil bij beide variant aan de hand van de belangrijkste integriteitvrag. Meer informatie: Marloes van Bussel, mbussel@cinop.nl. Zomerschool: ook leuk voor doct Minister Bussemaker ziet ze graag: de zomerschol. Ideaal om je taal- of rekniveau te verhog, zodat je sterker staat als je aan e mbo-opleiding begint of bijvoorbeeld door wilt strom naar de pabo. Inmiddels zijn er diverse zomerschol. Die, zo blijkt, ook voor doct veel te bied hebb. Op onze Zomerschool gev we twee wek lang, van maandag tot met donderdag vier uur rekles aan leerling die zich op onze school hebb aangemeld bij e opleiding op niveau 2, 3 of 4. Aan woord is Thea de Ruijter, coördinator van Ctrum Taal Rek. Dit Ctrum is door ROC De Leijgraaf vier jaar geled naar aanleiding van de invoering van de Ctrale Exams opgericht. Enkele doct (4 fte) zijn vrijgemaakt om studt met e achterstand op gebied van taal rek te help. Daar past opzett van e zomerschool ook bij, vertelt De Ruijter. We zijn er al wat langer mee bezig, nog voordat de minister stelde dat er meer zomerschol moest kom. We zag hoe Zadkine, dat ook e eig Taal- Rekctrum heeft, de Zomerschool invulde. Dat bleek e goed voorbeeld voor ons. Praktisch rek Voorlopig wordt er aan de Zomerschool alle maar rek gegev. Dit is e vak waarmee ze in eerste jaar van hun opleiding opnieuw knis moet mak. Het rek is wat weggezakt. Dat blijkt ook uit de nulmeting die we vlak voor de zomer mak. Zij die echt slecht scor kunn vrijblijvd op onze Zomerschool terecht om hun basisniveau te verhog. Dat gebeurt niet alle door kale rekles, maar ook met reksituaties uit dagelijkse lev. Dan krijg ze bijvoorbeeld de opdracht om aan de hand van e recept voor pannkoek te berek hoeveel van elk ingrediënt nodig is om voor e x aantal person te bakk, aldus De Ruijter. Om daarna buit op grasveld de pannkoek daadwerkelijk te bakk. Bij e andere opdracht gaan de leerling met hun mobieltje de stad in mak foto s van allerlei cijfers die ze teg kom. Daar gev ze vervolgs e PowerPointprestatie van, met opgav waarbij ze de gevond cijfers gebruik. Zonnig Het zo aantrekkelijk mogelijk mak van de less is belangrijk: de leerling hebb immers in de wek dat de Zomerschool haar deur opt (week 26 27) vakantie. Voor de betrokk doct is met name e mooie manier om de laatste wek van jaar waarin normaliter toch niet veel gebeurt toch nuttig aangaam te bested. Het is anders dan anders, beaamt De Ruijter. Er hangt toch e zonnig sfeertje er zijn leuke opdracht. Ideaal dus om net voor de vakantie alvast in de stemming te kom. Positivisme De doct van de Zomerschool van De Leijgraaf hoev ge vrije dag op te offer: zij werk immers in hun reguliere contractur. Maar ook als er wel les gegev wordt als heel Holland bruin bakt, is er grote bereidwilligheid. Ik hoef niet zo nodig les te gev tijds de reguliere ur dag, stelt doct Omgangskunde Eugie Somers. Het lijkt me ook echt iets voor mij: ik b iemand die graag buit de lijntjes kleurt. Ik vind ook echt e gat in de markt. In de zomerschool krijg de leerling les in kleine groep zeker zo belangrijk in e andere setting. Het voelt anders dan de less die ze tuss neg vijf krijg. Het contact tuss doct leerling is ook echt anders. Dit komt echt t goede aan positivisme de productiviteit van de leerling. Het mag van mij ook breder getrokk word dan alle taal- rekonderwijs. Mits er goede afsprak gemaakt word er e heldere visie achter zit. Natuurlijk: er zijn doct die van vakantie tot vakantie lev. Die tijds de zomermaand echt ev moet bijkom van werk de werkdruk. Maar ik dk dat ik juist ergie krijg van de zomerschool. Zomerschool of zonder school? Op LinkedIn kun je jouw ming gev over fome zomerschool. Ga naar zomerschoolmbo laat wet hoe jij de komde maand wilt vull: zomerschool of toch liever zonder school?

11 juni Laat je stem hor! beroepsveriging doct MBO gastcolumn Mbo-doct moet veel vaker hun stem lat hor als gaat om zak als Kwalificatiedossier, vindt Thomas van Rijnsoever, doct motorvoertuig bij Graafschap College. E pleidooi voor e actievere opstelling vanuit je professionaliteit. niet goed. Er zijn momt geweest in deze exercitie waarbij er aan mij werd gevraagd wat mbo-scholveld er van vond. Als ik dan om mij he keek moest ik daar wel om lach: ik was namelijk alle Communicatie is meer dan prat alle Al 12 jaar ga ik met veel plezier naar mijn werk als doct binn mbo. Plezier omdat ik ruimte heb gekreg om mijzelf te ontwikkel de kans de vrijheid om verschillde uitdaging binn onze sector afdeling aan te gaan. Op uitnodiging van ons College van Bestuur kreeg ik twee jaar geled, sam met twee collega s, de kans om es over de schutting van mijn sector te kijk. E interessante uitnodiging, want ik vroeg me al e tijd af voor wie ik eiglijk werkte. In eerste plaats voor mijn leerling. Maar voor wie doe ik dit werk dat mij zo aan hart gaat nog meer? Haz Wat ik bedoel te zegg is: hoe lop de haz binn mbo? Hoe kan eiglijk dat we telks e nieuw kwalificatiedossier hebb dat ik daar alle tkrommd naar kan kijk? Wie bepaalt de inhoud van dossier? Hoe kan eiglijk dat krantkopp incidtpolitiek de afgelop jar meer invloed blijk te hebb op mijn werkzaamhed dan ikzelf? Hoe kan dat eiglijk alles erop wijst dat Focus Op Vakmanschap is gebaseerd op deze krantkopp, zonder de tusskomst van gedeg wetschappelijk onderzoek? Wordt er elke keer niet verder gekek dan de komde vier jaar? Hoe kan dat wij maar niet in staat zijn om deze krantkopp te parer OCW als antwoord op kwaliteitsproblem e kwantiteitsoffsief inzet? Hoe kan dat mbo door wetgeving professioneel statuut als professioneel eigaar wordt neergezet, maar door onderwijsvernieuwing in feite alle maar probleemeigaar is geword? Blijkbaar hebb wij onvoldode slag- daadkracht. Slagkracht die nodig is om aan te ton welke kwaliteit wij bezitt of op welke wijze de kwaliteit verbeterd kan word. Daadkracht om op te kom voor onze leerling die beter verdi ook voor onze eig inbrg trots op ons beroep. Door in te gaan op e uitnodiging die in eerste instantie niks met mijn vakgebied mijn leerling te mak leek te hebb, heb ik wel wat antwoord gekreg op bovstaande vrag. Als je over de schutting kijkt, word je immers gezi door de bur. Met als resultaat dat je geregeld e uitnodiging krijgt om op de koffie te kom. Uitnodiging Door ja te zegg op e uitnodiging van OCW mocht ik mijn ming gev over vraagstukk die te mak hebb met de schaalvergroting van roc s Good Governance. Hierdoor kon ik in de keuk kijk van de directie van onderwijs. Ik heb gesprok met thousiaste hard werkde ms. Vol passie over hun product, te wet: wett regels voor ons. Regels voor over e doelgroep die ze eiglijk niet kn voor e onderwijssoort waar ze zelf nooit deel van hebb uitgemaakt. Ik geef toe: hier zit e beetje sarcasme in. De medewerkers van OCW hebb dat niet verdid, want ik b er met op arm ontvang. En m had echt e luisterd oor voor ons. Onze kritiek is zeer serieus opgepakt. We hebb er zeker toe gedaan. Ik kon zelfs invloed uitoef op kwalificatiedossier. Aan de structuur de vormgeving kon ik niks meer do. Maar ik mocht wel meedk over de beroepsinhoud. Het verander hiervan was ge kel probleem. Het bedrijfslev verdedigde de standpunt uit kwalificatiedossier, maar na uitleg vanuit de schol war zij vol begrip maakt ge bezwaar teg verandering die echt nodig war om uitvoerbaar reëel te mak zonder kwaliteitsverlies. Alle Ik b dus zeer te sprek over mijn inhoudelijke bijdrage. Toch voelt Daarom roep ik jullie op om ervoor te zorg dat onze stem overal gaat doorklink we met vel zijn in plaats van met kel. Onze stem klinkt niet of nauwelijks door vanuit de schol zelf. Er bestaan zoveel lag om alles te kunn regel. Het lijkt er soms op dat meer gaat om organiser van organiser. Deze lag nem eig onderwerp mee naar overleg, waar onze leerling eiglijk ctraal zou moet staan. Waardoor onderwerp van collega s die dichtst bij de leerling staan op e lager plan kom te staan leerling niet meer doel zijn, maar e middel, product of rdemtscijfer. Steek je nek uit! Laat dus je stem hor. Heb je ge tijd hiervoor? Verig jouw stem dan met die van de BVMBO. Sam kunn we e machtsfactor zijn in de landelijke overlegcommissies structureel direct invloed uitoef. Steek je nek uit voor onze leerling zorg dat zij word gehoord door onze stem. Sluit je verder ook aan bij Teacher in the Lead. Of neem plaats in de OR van jouw school. Zorg dat je mee praat met jouw brancheorganisatie. Lever e positieve, maar kritische bijdrage die wordt gehoord. Onze leerling verdi dat professionals zoals wij ons voor h inzett. Thomas van Rijnsoever is als doct motorvoertuig verbond aan Graafschap College. Hij is op Twitter te volg Na de succesvolle eerste editie organiseert de Onderwijscoöperatie voor de tweede maal Het Lerarcongres. Op wosdag 8 oktober vindt dit congres van, voor door de leraar plaats. De locatie is de campus van Koning Willem I College in D Bosch. Het Lerarcongres is de plek voor lerar om geïnspireerd te word door voorbeeld van collega s, sam te ler om te bouw In april bezocht ik e interessante confertie, georganiseerd door Consortium voor Innovatie (CvI): Groei bloei. Twee dag workshops, gesprekk keynotes over onderwijsontwikkeling ict. Het laatste onderdeel was voor mij persoonlijk minder van toepassing: de informatie die ik tot me nam had meer te mak met andere onderdel van onderwijs. Tslotte zijn zulke dag ook gericht op netwerk(communicatie) bijprat. Dat prat gebeurde de eerste dag van de confertie met e groep studt. In drie gespreksrond hebb wij (bestuursvoorzitter Marjolein Held ondergetekde) gesprok met studt van diverse opleiding schol (aoc, roc) over inspraak medezeggschap. Hierbij war ook bestuursled van JOB deelnemer aan de gesprekk. De gesprekk aan de diverse tafels hadd diverse onderwerp, uitelopd van de JOB-monitor tot de vraag wat e goede doct is. Die laatste vraag was juist voor ons e interessant onderwerp om iets te ler. Over onszelf van studt. In deze gesprekk, telks met e groep van ongeveer ti studt, kwam naar vor dat communicatie meer is dan alle prat. Uiteraard vind studt belangrijk dat ze kunn prat met hun doct. Daarbij mag gesprek zeker verder gaan dan de vraag of e leuk weekd is geweest. Wat betreft de studt mag dit gesprek ook gaan over de les zelf. Over wat er goed aan ging. Of juist minder goed. Het mag gaan over persoonlijke aspect van de studt zelf, waardoor deze e andere houding in de klas heeft dan gewd is. Maar dan moet wel gebeur uit werkelijke betrokkheid van de doct bij de studt. De studt herkt dat. Die weet wanneer e doct daadwerkelijk betrokkheid toont. De communicatie gaat hier verder dan alle prat. Houding handel spel dan ook e rol. Als er daadwerkelijk iets gedaan wordt, heeft de doct de studt begrep. Communicatie kan ook schriftelijk gebeur. Door quêtes of andere vorm van invulformulier om mee te evaluer. Maar dan is ook noodzakelijk dat de studt er iets van merk. Dat er ook werkelijk iets gebeurt met hun informatie. Want alle voor de vorm invull van e formulier of beantwoord van gestelde vrag, is nog ge communicatie over onderwijs. Daar is meer voor nodig. Hier ligt e belangrijke taak voor ons doct. Laat zi aan de studt dat er iets gedaan wordt met wat ze zegg of vrag. En toon betrokkheid, echte interesse in de studt. Rob Schrijver, Doct / bestuurslid BVMBO Voor reacties: rob.schrijver@bvmbo.nl Voor meer over de beroepsveriging: Het Lerarcongres 2014: met, voor door doct aan hun netwerk van collega s. Het programma van congres binnkort te vind op wordt interactief met lerar opgesteld. Heb je zelf ideeën of ervaring om te del? Laat dit dan via de congreswebsite wet. Via deze site kun je je ook aanmeld voor congres. Inspirerde dialog E deel van programma is al ingevuld. Sprekers zijn onder andere Aleid Truijs (bekd van de Volkskrant), biopsycholoog/auteur Martine Delfos de Lerar van Jaar. Verder zijn er prestaties van o.a. Onderwijspioniers, LeerKRACHT de leraropleiding. De minister staatssecretaris zull ook aanwezig zijn op Het Lerarcongres. Tevs zijn er workshops inspirerde dialog. Met voor door lerar/doct. Ook uit mbo zeker ook mét de BVMBO. Zorg dat je er bij bt!

12 12 Rabobank Hockey World Cup 2014: mede mogelijk door ROC Mondriaan Ruim 800 studt van ROC Mondriaan do bij de Rabobank Hockey World Cup 2014 de (praktijk)ervaring van hun lev op. Vanaf 31 mei tot 15 juni vindt dit topsportevemt plaats in D Haag. Allerlei opleiding van Mondriaan zijn bij de World Cup betrokk, waarbij sommige studt al bij de voorbereiding aan de slag ging. Zoals de studt Lifestyle, Sport Beweg die tijds WK als ballmanagers funger vooraf e hockeyclinic kreg (zie foto). Studt van de School voor Bouw Infra hebb in Kyocera stadion e groot deel van de stoel vervang door nieuwe kuipstoeltjes (zie foto). Verder drag studt van de School voor Orde Veiligheid bij aan de beveiliging de hospitality tijds WK, in rondom stadion maar ook als verkeersregelaars op de verschillde parkeerterrein van Kyocera stadion. Studt van de School voor Toerisme Recreatie word ingezet als hostess bij de ontvangst van gast in de stadions op hot-spots in D Haag, zoals Station D Haag HS (zie foto). Studt van de International Hotel and Managemt School de School voor Horeca Facilitaire distverling zijn tijds gehele toernooi aanwezig op Haags Hockey Plein als gastheer gastvrouw in de bediing achter de bar. column Blauw of rood? Ik kom net terug van de derde Lerar met lef manifestatie in Rotterdam. Het thema van deze bijekomst was Lerar met Lef zoek directeur zonder vrees. Aan de hand van vijf pijlers war er uitdagde sprekers om plair de discussie af te trapp, gevolgd door e Brain power - dialoog waarbij we adviez kond opstell. Ik sloot aan bij e tafel met doct die over de pijler Gebruik van verschill tuss lerar in discussie war. Snel kwam er veel vernieuwde ideeën op tafel over hoe je de diversiteit verschill tuss doct beste kunt butt. Er kwam e mooie discussie op gang. Heel snel war wij met elkaar es dat leerling prima in staat zijn om de kwaliteit van doct te boem hun zere plekk bloot te legg. Het lefste voorstel kwam van Mirjam (doct in vo) die e idee opperde om leerling hun eig doct uit te lat kiez op basis van hun didactische of pedagogische aanpak. Haar uitgangspunt: leerling zijn prima in staat om aan te gev welke soort doct beste bij hun eig karakter leerstijl past. De samvatting van de tafeldiscussie was dat er binn onderwijsteams meer aandacht zou moet zijn voor de unieke kwaliteit van individuele doct, maar vooral de meerwaarde van e gebalanceerd doctteam. Ik beschouw mezelf niet als e typische doct. Ik b Engelse, maar ik geef ge Engels. Ik b net zo veel dierarts als doct. Ik heb moeite met lidwoord terwijl d s t s mij vaak beter af gaan dan mijn leerling. Ik b uitgesprok e tikje eigwijs. Ik b dol op cijfers hou van structuur. Ik mis soms tact, maar waardeer inzet. Ik bezit e aangebor Engelse humor. Mijn teamgot vull mijn oneffhed aan, polijst mijn ruwe oppervlakte sam glimm wij. Hoe belangrijk is dan niet dat wij binn onze schol kijk naar wat wij bezitt, maar ook wat wij miss? Hoe vaak lees je e vacature waar in alle staat voor welk vak er iemand gezocht wordt, gevolgd door aantal fte dat nodig is. Binn managemtteams is heel gewoon om e profielscs te mak van de gewste kandidaat. Dat kan veel vorm aannem, bijvoorbeeld op basis van persoonlijkheidskleur, waaruit karakter van e persoon samgevat wordt in de kleur rood, blauw, gro of geel. Na deze dag, waarop allerlei kwartjes viel, heb ik e oproep aan directeur zonder vrees. Durf te vrag welke kwaliteit individuele doct bezitt but deze kwaliteit t volle. Bekijk de samstelling van onderwijsteams durf te schuiv met doct om e zo divers mogelijk geheel te creër. Hiermee stimuleer je ook de overdracht van knis vaardighed. Maak e profielscs voor de volgde doctvacature, reking houdd met wat nodig is om e team te versterk. Ik zou nog één stapje verder will gaan. Durf e leerling erbij te vrag tijds de sollicitatieprocedure; leerling kunn immers kwaliteit ruik. Welke kleur ik b? Vraag maar aan mijn leerling of vertrouw mij op mijn rode og. Sara Albone, dierarts doct Grohorst Barneveld Mbo-leraar van jaar 2013

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Welkom. GO ORGANIZING Helpt je organiseren en keuzes maken

Welkom. GO ORGANIZING Helpt je organiseren en keuzes maken Welkom GO ORGANIZING Helpt je organiseren en keuzes maken 1 weten SOCIAL MEDIA 2 vraag zaal Steekwoorden SOCIAL MEDIA Roep steekwoorden die bij je opkomen over SocialMedia 3 weten Programma Wat zijn Social

Nadere informatie

in het mbo Werken aan uitstroom - instroom

in het mbo Werken aan uitstroom - instroom ONTWIKKELINGEN CULTUUREDUCATIE IN HET MBO ONDERWIJSVERNIEUWING Onderwijsvernieuwing in het mbo Onderwijs 2032, nieuwe speerpunten voor het kunstvakonderwijs én binnen het mbo een eigen verklaring over

Nadere informatie

Duits in het MBO: Deutsch für den Beruf. Keuzedeel Duits: het onderwijsmodel Auteur: Marianne Driessen

Duits in het MBO: Deutsch für den Beruf. Keuzedeel Duits: het onderwijsmodel Auteur: Marianne Driessen Duits in het MBO: Deutsch für den Beruf Keuzedeel Duits: het onderwijsmodel Auteur: Marianne Driessen I Inhoud 1 Hoe leer je Duits?... 1 1.1 Visie op het leren van een vreemde taal... 1 1.2 Visie keuzedeel

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014 LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit

Nadere informatie

Duits in het MBO: Deutsch für den Beruf. Inleiding Servicedocument Keuzedelen Duits in de beroepscontext

Duits in het MBO: Deutsch für den Beruf. Inleiding Servicedocument Keuzedelen Duits in de beroepscontext Duits in het MBO: Deutsch für den Beruf Inleiding Servicedocument Keuzedelen Duits in de beroepscontext 1 Inleiding Dit onderwijsmodel is ontwikkeld op basis van de strategische doelstellingen van het

Nadere informatie

Het Ambachtshuis Brabant. Voordeur naar ambachtelijk vakmanschap

Het Ambachtshuis Brabant. Voordeur naar ambachtelijk vakmanschap Het Ambachtshuis Brabant Voordeur naar ambachtelijk vakmanschap u Vakmanschap benutten Ambachten maken wezenlijk deel uit van de Nederlandse economie. Ze worden beoefend door bijna 1 miljoen Nederlanders,

Nadere informatie

Het vmbo van de toekomst. Strategische alliantie vmbo-mbo? Succesvol samenwerken kan!

Het vmbo van de toekomst. Strategische alliantie vmbo-mbo? Succesvol samenwerken kan! Het vmbo van de toekomst Strategische alliantie vmbo-mbo? Succesvol samenwerken kan! Voorstellen Mirjam Bosch, plv. directeur CSV Veenendaal Dennis Heijnens, adviseur bij Actis Advies Programma deelsessie

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 0 03 30 079 VMBO Nr. 36 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 9 oktober

Nadere informatie

4 INZICHTEN. De vier inzichten in dit boekje zijn gebaseerd op de uitkomsten van het Trainer-Kind-Interactieonderzoek,

4 INZICHTEN. De vier inzichten in dit boekje zijn gebaseerd op de uitkomsten van het Trainer-Kind-Interactieonderzoek, 4 INZICHTEN De vier inzichten in dit boekje zijn gebaseerd op de uitkomsten van het Trainer-Kind-Interactieonderzoek, waarbij 37 trainers en coaches een seizoen lang intensief zijn gevolgd. Dit onderzoek

Nadere informatie

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen 3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis

Nadere informatie

Herziening MBO voor leerbedrijven. Versie 1.0 juli 2015

Herziening MBO voor leerbedrijven. Versie 1.0 juli 2015 Herziening MBO voor leerbedrijven Versie 1.0 juli 2015 De presentatie in het kort Het mbo-onderwijs verandert Keuzedelen, nieuw in de mbo-opleiding Kansen voor het bedrijfsleven Het mbo-onderwijs verandert

Nadere informatie

Leidraad complexe innovatie

Leidraad complexe innovatie Sturingsinstrumt voor maatschappelijke innovatie 2 Ler evaluer Do we de goede ding goed? Ler vanuit verschillde perspectiev, Impact proces? Wat is de betekis voor beleid, voor de betrokk partij? analyser

Nadere informatie

Focus op Vakmanschap in MBO

Focus op Vakmanschap in MBO Focus op Vakmanschap in MBO Een tussenstand en een vooruitblik Rico Vervoorn beleidsadviseur btg Communicatie en Media MBO Raad Sectoraal overleg onderwijsinstellingen Hoe is het ook alweer begonnen? Februari

Nadere informatie

INHOUD WHITEPAPER KEUZEDELEN

INHOUD WHITEPAPER KEUZEDELEN WHITEPAPER Met ingang van schooljaar 2016-2017 krijgt een mbo-opleiding in het kader van de herziene kwalificatiestructuur niet alleen te maken met basisdelen en profieldelen, maar ook met keuzedelen.

Nadere informatie

GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR

GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR Altijd al gezocht naar een trainingsconcept voor uw medewerkers waar je meteen van zegt: GewoonDoen! Nu is deze kans eindelijk aanwezig en wel voor een deelnameprijs van

Nadere informatie

Verleg je grenzen! Compleet vernieuwd! Waarom kiest ú voor de nieuwe Taalblokken? Taalblokken Nederlands Brochure MBO

Verleg je grenzen! Compleet vernieuwd! Waarom kiest ú voor de nieuwe Taalblokken? Taalblokken Nederlands Brochure MBO Taalblokken Nederlands Brochure MBO Verleg je grenzen! Waarom kiest ú voor de nieuwe Taalblokken? U kunt gemakkelijk differentiëren studenten leren wat nodig is Motiverend en uitdagend lesmateriaal voor

Nadere informatie

AVONTURENKAART. Reflectieopdrachten

AVONTURENKAART. Reflectieopdrachten AVONTURENKAART Reflectieopdrachten Je hebt aangegeven dat je het niet weet; je hangt niet erg aan je huidige baan maar hebt ook niet de ambitie om naar een andere baan op zoek te gaan. Geef hieronder kort

Nadere informatie

Handleiding Hootsuite

Handleiding Hootsuite Oktober 2013 Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Account aanmaken... 4 2. Wat is wat?... 6 3. Inrichten... 8 3.1 Tabs aanmaken... 8 3.2 Kolommen aanmaken... 8 4. Inrichten voor monitoring... 10 4.1 Zoekwoorden...

Nadere informatie

Besluit tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit WEB met name in verband met het afschaffen van de cascadebekostiging

Besluit tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit WEB met name in verband met het afschaffen van de cascadebekostiging 35 002 Besluit tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit WEB met name in verband met het afschaffen van de cascadebekostiging Nr. 2 Verslag van een schriftelijk overleg Vastgesteld 17 september 2018 De

Nadere informatie

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en samenleving Stel hogere eisen aan het arbeidsmarktperspectief Handhaaf het startkwalificatieniveau met extra aandacht aan studiekeuze mbo niveau 2 studenten. Biedt

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Middelbaar Beroepsonderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ

Nadere informatie

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.

www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken

Nadere informatie

Het functioneringsgesprek

Het functioneringsgesprek Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Werknemer Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wat is een functioneringsgesprek?... 7 Waarom is een functioneringsgesprek

Nadere informatie

Praktijkonderwijs naar 2025

Praktijkonderwijs naar 2025 Praktijkonderwijs naar 2025 www.platformpraktijkonderwijs.nl Praktijkonderwijs is van belang voor circa 28.000 leerlingen in het voortgezet onderwijs. Voor deze leerlingen is het praktijkonderwijs dé schoolsoort:

Nadere informatie

Hoe kan Hogeschool Utrecht social media inzetten om een duurzame relatie op te bouwen met haar (oud) studenten?

Hoe kan Hogeschool Utrecht social media inzetten om een duurzame relatie op te bouwen met haar (oud) studenten? Hoe kan Hogeschool Utrecht social media inzetten om een duurzame relatie op te bouwen met haar (oud) studenten? Deadline: 27 juni 2010 Prijzengeld: 5000,- Battle Type: (Zie voor meer informatie over de

Nadere informatie

Keuzedelen een plus op het mbo-diploma. Innovatie in de regio en kansen op de arbeidsmarkt

Keuzedelen een plus op het mbo-diploma. Innovatie in de regio en kansen op de arbeidsmarkt Keuzedelen een plus op het mbo-diploma Innovatie in de regio en kansen op de arbeidsmarkt Nieuwe kwalificatiedossiers én keuzedelen Keuze a Keuze b Keuze c Keuze d Profiel 1 Profiel 2 Profiel 3 Het mbo

Nadere informatie

Sectorwerkstuk. Theoretische Leerweg. Klas 4 TL/M 2015-2016

Sectorwerkstuk. Theoretische Leerweg. Klas 4 TL/M 2015-2016 Sectorwerkstuk Theoretische Leerweg Klas 4 TL/M 2015-2016 Naam leerling Naam mentor/begeleider Inleiding Met het maken van dit sectorwerkstuk oefen je vaardigheden die je als leerling van het VMBO nodig

Nadere informatie

Meer doen in minder tijd én met minder stress!

Meer doen in minder tijd én met minder stress! Meer doen in minder tijd én met minder stress! Is Werken in Flow iets voor jou? Wil jij grip op je overvolle inbox? Een opgeruimde werkomgeving? Een halve tot een hele werkdag tijdswinst per week? Een

Nadere informatie

Facebook, Twitter en andere Sociale Media

Facebook, Twitter en andere Sociale Media Facebook, Twitter en andere Sociale Media Sociale Media zijn belangrijke promotiemiddelen geworden. Facebook, Twitter, Pinterest, Instagram, Hyves en LinkedIn zijn voorbeelden van Sociale Media op het

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Personen in de langdurige zorg, opzoek naar kennis

Personen in de langdurige zorg, opzoek naar kennis Personen in de langdurige zorg, opzoek naar kennis Graag willen we kennis in de langdurige zorg optimaal laten stromen. Toegankelijk, op de plek en in de vorm die past bij de gebruiker. Zodat de zorg daar

Nadere informatie

mbo bloem Geef jouw creatieve passie voor bloemen de ruimte

mbo bloem Geef jouw creatieve passie voor bloemen de ruimte mbo bloem 2016 2017 Geef jouw creatieve passie voor bloemen de ruimte mbo bloem Bloemenvak zoekt creatieve bloembinders Vind jij het ook leuk om bloemen te schikken tot een adembenemend tafereel? Dan ben

Nadere informatie

De kracht van vakmanschap

De kracht van vakmanschap De kracht van vakmanschap Presentatie Anky Veldman, voorzitter Btg ZWS Kennisdelingsconferentie 29 maart 2012 Vers van de Pers A. V&VN voorstel beroepsniveau s B. Actieplan Focus op Vakmanschap C. Kenmerken

Nadere informatie

Voorwoord. Uitkomsten enquête 19-06-2011

Voorwoord. Uitkomsten enquête 19-06-2011 Voorwoord In mijn scriptie De oorlog om ICT-talent heb ik onderzoek gedaan of Het Nieuwe Werken als (gedeeltelijke) oplossing kon dienen voor de aankomende vergrijzing. Hiervoor werd de volgende onderzoeksvraag

Nadere informatie

Social media checklist

Social media checklist Social media checklist In 15 minuten klaar om klanten te benaderen Sociale media audit? Elk bedrijf weet wel dat ze iets met sociale media moeten doen en hebben daarom ook (toen ze wat tijd over hadden)

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 31 524 Beroepsonderwijs en Volwassenen Educatie Nr. 214 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede

Nadere informatie

Handleiding Docenten/Begeleiders

Handleiding Docenten/Begeleiders Handleiding Docenten/Begeleiders In dit document vindt u een aantal handige tips en wetenswaardigheden die van pas kunnen komen wanneer u het invullen van de JOB-monitor klassikaal begeleidt. 1. Algemene

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het

Nadere informatie

Workshop opleiding op leeftijd. Margreet Verbeek

Workshop opleiding op leeftijd. Margreet Verbeek Workshop opleiding op leeftijd Margreet Verbeek Workshop opleiding op leeftijd Werken aan een gezonde toekomst Kom in beweging! 2 Wat gaan we doen? Kennismaking: Wie zijn wij? Actieve kennismaking Ik ga

Nadere informatie

Hoe ga ik dit verwerken? (Begrip maken) Dit volume is goed, dit moet ik zo houden.

Hoe ga ik dit verwerken? (Begrip maken) Dit volume is goed, dit moet ik zo houden. Wie Citaat feedback Wat? (Interpreteren) Hoe ga ik dit verwerken? (Begrip maken) Wat & waarom? (Vervolg vraag) Goed volume in je stem. Het volume van mijn stem is zodanig dat de informatie goed te horen

Nadere informatie

Handleiding Docenten/Begeleiders

Handleiding Docenten/Begeleiders Handleiding Docenten/Begeleiders In dit document vindt u een aantal handige tips en wetenswaardigheden die van pas kunnen komen wanneer u het invullen van de JOB-monitor klassikaal begeleidt. 1. Algemene

Nadere informatie

INFORMATIE VMBO BORNEGO COLLEGE GOED VOOR ELKAAR! WWW.BORNEGO.NL

INFORMATIE VMBO BORNEGO COLLEGE GOED VOOR ELKAAR! WWW.BORNEGO.NL INFORMATIE VMBO 2014 BORNEGO COLLEGE GOED VOOR ELKAAR! WWW.BORNEGO.NL Eigenlijk houd ik niet zo van leren, maar meer van doen. Daarom doe ik ook kader. Dan heb je wat minder leerstof en wat meer praktijk.

Nadere informatie

Datum 11 februari 2015 Vragen van het lid Bisschop (SGP) over de samenwerking tussen ROC Amsterdam en ROC Flevoland

Datum 11 februari 2015 Vragen van het lid Bisschop (SGP) over de samenwerking tussen ROC Amsterdam en ROC Flevoland >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

BUDDYSYSTEEM INLEIDING. THEMA blijf in verbinding

BUDDYSYSTEEM INLEIDING. THEMA blijf in verbinding BUDDYSYSTEEM DOEL Studenten leerjaar 1 die problemen ervaren kunnen terugvallen op de hulp van medestudenten uit leerjaar 2. Hierdoor neemt de kans op voortijdig schoolverlaten af. SCHOOLSOORT VO en MBO

Nadere informatie

Handleiding Docenten

Handleiding Docenten Handleiding Docenten In dit document vindt u een aantal handige tips en wetenswaardigheden die van pas kunnen komen wanneer u het invullen van de JOB-monitor JOB klassikaal begeleidt. Algemene informatie:

Nadere informatie

Mogen wij jou. de BAL toespelen? u Het Ambachtshuis Brabant biedt kleinschalige vakscholing. aan volgens het Meester-gezel-principe in Brabant.

Mogen wij jou. de BAL toespelen? u Het Ambachtshuis Brabant biedt kleinschalige vakscholing. aan volgens het Meester-gezel-principe in Brabant. Mogen wij jou de BAL toespelen? u Het Ambachtshuis Brabant biedt kleinschalige vakscholing aan volgens het Meester-gezel-principe in Brabant. u Vakbekwame, ambachtelijk geschoolde mensen zijn altijd nodig!

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke

Nadere informatie

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A Individueel verslag de Reus klas 4A Overzicht en tijdsbesteding van taken en activiteiten 3.2 Wanneer Planning: hoe zorg je ervoor dat het project binnen de beschikbare tijd wordt afgerond? Wat Wie Van

Nadere informatie

Preventieproject De Overstap 2015 April 2015

Preventieproject De Overstap 2015 April 2015 Preventieproject De Overstap 2015 April 2015 Gemeente Den Haag Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn Afdeling Leerlingzaken Postbus 12 652 2500 DP Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Projectcoördinatoren

Nadere informatie

21st Century Skills Training

21st Century Skills Training Ontwikkeling van competenties voor de 21 e eeuw - Vernieuwend - Voor werknemers van nu - Met inzet van moderne en digitale technieken - - Integratie van social media - Toekomstgericht - Inleiding De manier

Nadere informatie

dienstverlenend zijn. Volop doorstroommogelijkheden

dienstverlenend zijn. Volop doorstroommogelijkheden SAMIRA KIEST ICT 1 ICT is continu in ontwikkeling. Vraagt om mensen die goed kunnen samenwerken En die dienstverlenend zijn. Volop doorstroommogelijkheden naar hbo. Veel banen. Nu en in de toekomst. 2

Nadere informatie

Een veranderende arbeidsmarkt, wat betekent dit voor het beroepsonderwijs? Stef Beek Ministerie van OCW 14 november 2014

Een veranderende arbeidsmarkt, wat betekent dit voor het beroepsonderwijs? Stef Beek Ministerie van OCW 14 november 2014 Een veranderende arbeidsmarkt, wat betekent dit voor het beroepsonderwijs? Stef Beek Ministerie van OCW 14 november 2014 Transities in de zorg De transities in de zorg vragen om een andere inzet van personeel.

Nadere informatie

Bijeenkomst Instruct

Bijeenkomst Instruct Nederlands, Engels en rekenen mbo - actualiteit Bijeenkomst Instruct Woensdag 10 december Hilversum Alet van Leeuwen Onderwerpen rol en taak Steunpunt invoeringsjaren (centrale) examens en diploma eisen

Nadere informatie

DIRECTEUR BEDRIJFSVOERING MBO-COLLEGE ALMERE. ROC van Flevoland

DIRECTEUR BEDRIJFSVOERING MBO-COLLEGE ALMERE. ROC van Flevoland DIRECTEUR BEDRIJFSVOERING MBO-COLLEGE ALMERE ROC van Flevoland ROC van Flevoland Het Regionaal Opleidingen centrum van Flevoland behoort tot een van de ruim 40 ROC s van ons land. Inspelend op de veranderende

Nadere informatie

ALGEMEEN DEEL VAN HET PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING

ALGEMEEN DEEL VAN HET PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING ALGEMEEN DEEL VAN HET PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING HAVO cursus 2014-2015 1 Algeme deel van het PTA HAVO/ Op het HAVO het bestaat het totale onderwijspakket uit de volgde vaste onderdel: e gemeschappelijk

Nadere informatie

MBO-HBO DOORSTROOMASSESSMENT

MBO-HBO DOORSTROOMASSESSMENT MBO-HBO DOORSTROOMASSESSMENT Jij en het hbo. een succesvolle combinatie? 1 UNIEKE KANS Jij en het hbo..een succesvolle combinatie? Unieke kans..test jezelf voor het hbo! Krijg zicht op jezelf Ontdek je

Nadere informatie

mbo groene ruimte Laat jij Nederland genieten van groen?

mbo groene ruimte Laat jij Nederland genieten van groen? mbo groene ruimte 2016 2017 Laat jij Nederland genieten van groen? mbo groene ruimte Genieten van groen Ben je graag actief in de groene buitenruimte? In de zon, maar ook in weer en wind? Maak jij (vak)

Nadere informatie

arbeidsmarkt- en opleidingsfonds hbo tips voor werving van docenten uit de beroepspraktijk

arbeidsmarkt- en opleidingsfonds hbo tips voor werving van docenten uit de beroepspraktijk arbeidsmarkt- en opleidingsfonds hbo tips voor werving van docenten uit de beroepspraktijk Zestor is opgericht door sociale partners in het hbo: Het is toegestaan om (delen van) de informatie uit deze

Nadere informatie

Grafisch ontwerp. Referenties. https://developers.google.com/webmasters/mobile-sites/ http://www.bluetrainmobile.com/mobile-showcase

Grafisch ontwerp. Referenties. https://developers.google.com/webmasters/mobile-sites/ http://www.bluetrainmobile.com/mobile-showcase Mobiel Datanose Op dit moment is mobiel datanose niet goed gedaan; je krijgt gewoon de site te zien zoals je het te zien krijgt op pc's of laptops. Maar vaak heb je het probleem dat je op je mobiel moet

Nadere informatie

Verleg je grenzen! Waarom kiest ú voor het nieuwe Taalblokken? Taalblokken Nederlands Brochure MBO

Verleg je grenzen! Waarom kiest ú voor het nieuwe Taalblokken? Taalblokken Nederlands Brochure MBO Taalblokken Nederlands Brochure MBO Na het doorlopen van de weet ik precies wat ik kan verwachten op het examen Nederlands. Door deze goede voorbereiding zie ik het examen met vertrouwen tegemoet! Toetsing

Nadere informatie

Welkom bij IT & ONLINE

Welkom bij IT & ONLINE 2018-2019 Welkom bij IT & ONLINE Een samenwerkingsschool van Albeda en Zadkine Welkom in jouw toekomst! Techniek College Rotterdam biedt jou een toonaangevende technische of technologische opleiding. We

Nadere informatie

Evaluatie. SECTORPLAN MEUBEL Duurzame inzetbaarheid op de kaart

Evaluatie. SECTORPLAN MEUBEL Duurzame inzetbaarheid op de kaart Evaluatie SECTORPLAN MEUBEL 2014-2016 Duurzame inzetbaarheid op de kaart Inhoud Inhoudsopgave Duurzame inzetbaarheid op de kaart...... 3 Relevante instrumenten aanbieden...... 4 Grafiek resultaten......

Nadere informatie

Platform Bèta Techniek. Connect 05 2015. Chemiedag 2015. Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken?

Platform Bèta Techniek. Connect 05 2015. Chemiedag 2015. Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken? Platform Bèta Techniek Connect 05 2015 Chemiedag 2015 Hoe kunnen onderwijs en bedrijfsleven succesvol samenwerken? Succesvolle samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven is de basis voor groei van

Nadere informatie

Verpleegkundige in opleiding

Verpleegkundige in opleiding Volg je hart, gebruik je hoofd Verpleegkundige in opleiding Opleiding verpleegkunde Zoek je zinvol werk en wil je graag voor mensen zorgen? Word dan verpleegkundige! Kom naar VUmc. Wij zijn je ideale partner

Nadere informatie

Iedereen online, van 9 tot 99 jaar. Les 7 ... Facebook, sociaal zijn op het internet. Deze iconen tonen aan voor wie het document is

Iedereen online, van 9 tot 99 jaar. Les 7 ... Facebook, sociaal zijn op het internet. Deze iconen tonen aan voor wie het document is Les 7... Facebook, sociaal zijn op het internet Deze iconen tonen aan voor wie het document is Leerkrachten WebExperts Senioren Leerlingen Achtergrondinformatie Achtergrondinformatie voor de leerkracht

Nadere informatie

groene lyceum het Kom naar DE GROENE ROUTE NAAR HET HBO WWW.GROENEWELLE.NL

groene lyceum het Kom naar DE GROENE ROUTE NAAR HET HBO WWW.GROENEWELLE.NL Kom naar het groene lyceum WWW.GROENEWELLE.NL SCHOOLJAAR 15/16 DE GROENE ROUTE NAAR HET HBO Ondernemend onderwijs voor slimme doeners in een groene omgeving. Dat is Het Groene Lyceum van De Groene Welle.

Nadere informatie

Look! Inspire : De schaduw kant van verslavende middelen Daan Hermans G&I 1B

Look! Inspire : De schaduw kant van verslavende middelen Daan Hermans G&I 1B Look! Inspire : De schaduw kant van verslavende middelen Daan Hermans G&I 1B 1 Inhoudsopgave Inleiding.. 3 Tijdlijn verzameling..4 week 1 & 2..4 week 3 & 4..5 week 5 & 6..6 week 7...7 De verwerkingskeuze....7

Nadere informatie

logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag BVE/IenI/2006-43667

logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag BVE/IenI/2006-43667 logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk BVE/IenI/2006-43667 Onderwerp Inspectierapport 'Nederlands in het mbo' Bijlage(n) Rapport

Nadere informatie

Aan de slag met. Facebook. en Twitter!

Aan de slag met. Facebook. en Twitter! Aan de slag met Facebook en Twitter! Social media Social Media is een verzamelnaam voor alle online toepassingen waarmee het mogelijk is om informatie te delen. Dit kan in tekst (nieuws, artikelen), geluid

Nadere informatie

Fianne Konings en Marjo Berendsen over Culturele instellingen en een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs door Jacolien de Nooij

Fianne Konings en Marjo Berendsen over Culturele instellingen en een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs door Jacolien de Nooij Fianne Konings en Marjo Berendsen over Culturele instellingen en een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs door Jacolien de Nooij De publicatie van Fianne Konings, Culturele instellingen en een doorlopende

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Handreiking: Uitleg begrippen vmbo-mbo

Handreiking: Uitleg begrippen vmbo-mbo Handreiking: Uitleg begrippen vmbo-mbo Ook in het vmbo is er sprake van onderwijsvernieuwing. De meest in het oog springende vernieuwing is de introductie van een kern, profiel en (meerdere) keuzes. De

Nadere informatie

Het PENTA college in Hoogvliet is sinds augustus 2014 een gecertificeerde BUSINESS SCHOOL voor mavo en havo-top.

Het PENTA college in Hoogvliet is sinds augustus 2014 een gecertificeerde BUSINESS SCHOOL voor mavo en havo-top. Het PENTA college in Hoogvliet is sinds augustus 2014 een gecertificeerde BUSINESS SCHOOL voor mavo en havo-top. Heb je een mavo- of mavo/havo-advies en wil je het beste uit jezelf halen? Kom dan eens

Nadere informatie

EEN LEVEN LANG LEREN

EEN LEVEN LANG LEREN EEN LEVEN LANG LEREN Martin van der Dong, 48 allround operator mengvoeder Agrifirm, Meppel Waarom ben je een EVC-traject gaan volgen? Wat was je motivatie? Mijn werkgever Agrifirm besloot om voor alle

Nadere informatie

Resultaten internetpanel Dienst Regelingen

Resultaten internetpanel Dienst Regelingen Resultaten internetpanel Dienst Regelingen Resultaten peiling 15: gebruik social media juli 2012 1. Inleiding Tussen 1 juni en 10 juni konden panelleden van het internetpanel Dienst Regelingen een peiling

Nadere informatie

TOOLKIT voor co-creatie. Download Acrobat Reader voor tablet / computer / etc om deze interactieve pdf te gebruiken.

TOOLKIT voor co-creatie. Download Acrobat Reader voor tablet / computer / etc om deze interactieve pdf te gebruiken. Download Acrobat Reader voor tablet / computer / etc om deze interactieve pdf te gebruiken. welkom Binnen een co-creatie ontwikkel je samen met een leerkracht een antwoord op de vraag van de school vanuit

Nadere informatie

Verslag van de internetconsultatie

Verslag van de internetconsultatie Verslag van de internetconsultatie In de periode van 4 juli tot 8 september is het wetsvoorstel voor internetconsultatie opengesteld. Er zijn iets minder dan veertig reacties binnengekomen, over het algemeen

Nadere informatie

Herziening MBO voor leerbedrijven. Versie 1.0 september 2015

Herziening MBO voor leerbedrijven. Versie 1.0 september 2015 Herziening MBO voor leerbedrijven Versie 1.0 september 2015 De presentatie in het kort Het mbo-onderwijs verandert Keuzedelen, nieuw in de mbo-opleiding Kansen voor het bedrijfsleven Het mbo-onderwijs

Nadere informatie

Onderzoek naar Experimenten

Onderzoek naar Experimenten Onderzoek naar Experimenten doorlopende leerlijnen vo-mbo Samenvattende conclusies Conclusies en aanbevelingen uit het themaonderzoek naar experimenten doorlopende leerlijnen vo-mbo mei 2016 Voorwoord

Nadere informatie

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs!

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! In ons onderwijs staat de mens centraal, of het nu gaat om studenten of medewerkers, om ouders of werknemers uit het bedrijfsleven, jongeren of volwassenen. Wij zijn

Nadere informatie

Tevredenheidsonderzoek. Rapportage over de tevredenheid van de jongeren die een programma volgen bij Prins Heerlijk.

Tevredenheidsonderzoek. Rapportage over de tevredenheid van de jongeren die een programma volgen bij Prins Heerlijk. Tevredenheidsonderzoek Rapportage over de tevredenheid van de jongeren die een programma volgen bij Prins Heerlijk. Stichting Buitengewoon leren & werken Prins Heerlijk Juni 2013 Stichting Buitengewoon

Nadere informatie

Handleiding sectoronderzoek V4 2014-2015

Handleiding sectoronderzoek V4 2014-2015 Handleiding sectoronderzoek V4 2014-2015 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Het kompas 3 2.1 Aanleiding 3 2.2 Betekenis 3 2.3 Doelen 3 2.4 Definitie van sectoronderzoek gereed 4 2.5 Waarde 4 2.6 Kompas 5

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 22 452 Internationalisering van het onderwijs Nr. 44 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 18 februari 2015 De vaste commissie voor

Nadere informatie

alfa-college.nl drenthecollege.nl mensoaltinggroningen.nl noorderpoort.nl

alfa-college.nl drenthecollege.nl mensoaltinggroningen.nl noorderpoort.nl alfa-college.nl drenthecollege.nl mboterra.nl mensoaltinggroningen.nl noorderpoort.nl Inleiding Er zijn ontzettend veel opleidingen in het mbo, wat het moeilijk maakt om te kiezen. Om jou te helpen bij

Nadere informatie

Uitslag Enquête Kwalificatiedossiers, Keuzedelen en Examinering mbo

Uitslag Enquête Kwalificatiedossiers, Keuzedelen en Examinering mbo Uitslag Enquête Kwalificatiedossiers, Keuzedelen en Examinering mbo Inleiding Met de herziening mbo staan de Mbo-opleidingen voor de opdracht om in augustus 2016 te starten met de nieuwe kwalificatiestructuur

Nadere informatie

Naam: Valérie den Besten Klas: G&I A Datum: 06-11-15 Module: Project 100% presence Begeleider: Irene van Peer Groep 11 (team 14)

Naam: Valérie den Besten Klas: G&I A Datum: 06-11-15 Module: Project 100% presence Begeleider: Irene van Peer Groep 11 (team 14) Naam: Valérie den Besten Klas: G&I A Datum: 06-11-15 Module: Project 100% presence Begeleider: Irene van Peer Groep 11 (team 14) Reflectieverslag Maandag hebben we gebrainstormd en we hebben voor mijn

Nadere informatie

Laat zien wat je waard bent. Sta in het register. Van, voor en door de leraar

Laat zien wat je waard bent. Sta in het register. Van, voor en door de leraar Laat zien wat je waard bent. Sta in het register. Van, voor en door de leraar De Onderwijscoöperatie bestaat uit de bovenstaande vijf lidorganisaties 2 Scan registerleraar.nl voor extra s! Heb je na het

Nadere informatie

Haal het beste uit jezelf met een training van het A+O fonds Rijk!

Haal het beste uit jezelf met een training van het A+O fonds Rijk! Haal het beste uit jezelf met een training van het A+O fonds Rijk! Haal het beste uit jezelf met een training van het A+O fonds Rijk! Ontdek en gebruik je talenten en competenties: Maak stappen in je loopbaan

Nadere informatie

EXPERTS MET KARAKTER

EXPERTS MET KARAKTER EXPERTS MET KARAKTER KANSEN BENUTTEN? EERST ZIEN, DAN SCHAKELEN Tempo-Team is specialist in flexibele arbeid. Door onze koppeling van commercieel denken en een sterke betrokkenheid, zijn we al 35 jaar

Nadere informatie

DE PRAKTIJK: DO S & DON TS

DE PRAKTIJK: DO S & DON TS INLEIDING Het huidige beeld dat jongeren hebben van ict is gebaseerd op een stereotype ict er en staat ver af van de werkelijkheid. Een gevolg is dat steeds minder jongeren kiezen voor een opleiding of

Nadere informatie

Plans are nothing, Planning is everything - Dwight D. Eisenhower

Plans are nothing, Planning is everything - Dwight D. Eisenhower IN 5 STAPPEN EEN STRATEGISCHE PLANNING Plans are nothing, Planning is everything - Dwight D. Eisenhower INLEIDING 01 Generaal Dwight D. Eisenhower is de man die de invasie van de geallieerde strijdkrachten

Nadere informatie

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE

> TAALWERKBLAD PARTICIPATIE TAALWERKBLAD PARTICIPATIE aanpak coach cultuur deelnemen doel eigenschappen heden integreren kwaliteiten meedoen mentor nu plan samenleving toekomst vaardigheden verleden verwachtingen wensen DE WERKWOORDSTIJDEN

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Onderstaand treft u de resultaten aan van de vragenlijst over ondernemend onderwijs.

Onderstaand treft u de resultaten aan van de vragenlijst over ondernemend onderwijs. De behoefte aan het delen van kennis en ervaring is groot! Samenwerking door kennis te delen en ervaringen uit te wisselen is essentieel om de verdere implementatie van ondernemend onderwijs efficiënt

Nadere informatie

Docentenhandleiding. CP15 het functioneringsgesprek. dh15-v2.0. daar gaan we werk van maken! 2007 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved

Docentenhandleiding. CP15 het functioneringsgesprek. dh15-v2.0. daar gaan we werk van maken! 2007 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved Docentenhandleiding CP15 het functioneringsgesprek dh15-v2.0 INBURGEREN daar gaan we werk van maken! 2007 ITpreneurs Nederland BV. All Rights Reserved Het functioneringsgesprek CP15 Waar gaat het over?

Nadere informatie

Privacy instellingen voor Facebook Alles wat je op Facebook zet is openbaar. Wil je dat ook?

Privacy instellingen voor Facebook Alles wat je op Facebook zet is openbaar. Wil je dat ook? Privacy instellingen voor Facebook Alles wat je op Facebook zet is openbaar. Wil je dat ook? Inhoud Waarom hebben we dit gemaakt?... 3 De instellingen en de gevolgen ervan... 4 Het tabblad Privacy... 4

Nadere informatie