Joodse rituele voorwerpen fysieke kenmerken en onderzoek
|
|
- Philomena Carla Smits
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Joodse rituele voorwerpen fysieke kenmerken en onderzoek NMV, symposium HERKOMST HELDER Centraal Museum Utrecht, 6 september 2010 Julie-Marthe Cohen, Joods Historisch Museum
2 STELLING In het kader van het NMV onderzoek zijn museaook op zoek naar joodse rituele voorwerpen in hun collectie en naar de herkomst van die voorwerpen. Van sommige joodse rituele voorwerpen is de herkomst niet bekend. Van andere voorwerpen weet men de naam van de schenker of bruikleengever, of is bekend waar het werd aangekocht. Bij het onderzoek moeten musea er rekening mee houden dat in al deze gevallen een voorwerp eigendom kan zijn geweest van een joodse gemeente die als gevolg van de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog ter ziele is gegaan. VRAGEN: Hoe kan het dat voorwerpen van joodse gemeenten in of na de oorlog in musea terecht zijn gekomen? Hoe kan men joodse rituele voorwerpen herkennen? Hoe kan je onderzoek doen naar de herkomst van deze voorwerpen?
3
4
5
6 SOORT VAN VOORWERPEN Lampen horende bij interieur synagoge Kolomlichten, wandlampen, lichtkronen, luchters, [ner tamid], kandelaar Ceremoniële voorwerpen textiel synagoge Wetsrol, toramantel, gordijn voor de heilige ark (parochet), bimakleed, lessenaarskleed, inlegdoek tora, torawikkels Ceremoniële voorwerpen zilver of koper synagoge Siertorens, torakroon, toraschild, jad, Kohanimschaal en kan Andere voorwerpen synagoge (zilver, koper) Offerbussen, (doos) mitsweplaatjes, loelavbus, collecteschalen, sjofar (ramshoorn), omerbord, knielkussens Ceremoniële voorwerpen synagoge of thuis Kiddoesjbekers, hafdalastel, (dien)blaadje, specerijbus, chanoekalamp, megila (Esterrol), kandelaars, etrogdoos, gebedskleed, gebedenboek
7
8 SOORT VAN VOORWERPEN Lampen horende bij interieur synagoge Kolomlichten, wandlampen, lichtkronen, luchters, [ner tamid], kandelaar Ceremoniële voorwerpen textiel synagoge Wetsrol, toramantel, gordijn voor de heilige ark (parochet), bimakleed, lessenaarskleed, inlegdoek tora, torawikkels Ceremoniële voorwerpen zilver of koper synagoge Siertorens, torakroon, toraschild, jad, Kohanimschaal en kan Andere voorwerpen synagoge (zilver, koper) Offerbussen, (doos) mitsweplaatjes, loelavbus, collecteschalen, sjofar (ramshoorn), omerbord, knielkussens Ceremoniële voorwerpen synagoge of thuis Kiddoesjbekers, hafdalastel, (dien)blaadje, specerijbus, chanoekalamp, megila (Esterrol), kandelaars, etrogdoos, gebedskleed, gebedenboek
9
10 SOORT VAN VOORWERPEN Lampen horende bij interieur synagoge Kolomlichten, wandlampen, lichtkronen, luchters, [ner tamid], kandelaar Ceremoniële voorwerpen textiel synagoge Wetsrol, toramantel, gordijn voor de heilige ark (parochet), bimakleed, lessenaarskleed, inlegdoek tora, torawikkels Ceremoniële voorwerpen zilver of koper synagoge Siertorens, torakroon, toraschild, jad, Kohanimschaal en kan Andere voorwerpen synagoge (zilver, koper) Offerbussen, (doos) mitsweplaatjes, loelavbus, collecteschalen, sjofar (ramshoorn), omerbord, knielkussens Ceremoniële voorwerpen synagoge of thuis Kiddoesjbekers, hafdalastel, (dien)blaadje, specerijbus, chanoekalamp, megila (Esterrol), kandelaars, etrogdoos, gebedskleed, gebedenboek
11
12 SOORT VAN VOORWERPEN Lampen horende bij interieur synagoge Kolomlichten, wandlampen, lichtkronen, luchters, [ner tamid], kandelaar Ceremoniële voorwerpen textiel synagoge Wetsrol, toramantel, gordijn voor de heilige ark (parochet), bimakleed, lessenaarskleed, inlegdoek tora, torawikkels Ceremoniële voorwerpen zilver of koper synagoge Siertorens, torakroon, toraschild, jad, Kohanimschaal en kan Andere voorwerpen synagoge (zilver, koper) Offerbussen, (doos) mitsweplaatjes, loelavbus, collecteschalen, sjofar (ramshoorn), omerbord, knielkussens Ceremoniële voorwerpen synagoge of thuis Kiddoesjbekers, hafdalastel, (dien)blaadje, specerijbus, chanoekalamp, megila (Esterrol), kandelaars, etrogdoos, gebedskleed, gebedenboek
13
14 Herkenbaarheid Niet herkenbaar als een joods object bijv. kandelaars, kiddoesjbekers zonder inscriptie, kroonluchters Herkenbaar door specifieke vorm bijv. siertorens, chanoekalampen Herkenbaar door tekst in het Hebreeuws, Portugees, Nederlands Naam van schenker, plaats en jaar van schenking en gelegenheid ter ere waarvan iets geschonken is; joods jaartal, bijvoorbeeld 5634 Herkenbaarheid door symbolen met vaak iconografische betekenis, joodse symboliek, familiewapen en initialen Tabernakel, toonbroden, Tempelzuilen, Stenen Tafelen; Davidsster; Kohanim-handen
15
16 Herkenbaarheid Niet herkenbaar als een joods object bijv. kandelaars, kiddoesjbekers zonder inscriptie, kroonluchters Herkenbaar door specifieke vorm bijv. siertorens, chanoekalampen Herkenbaar door tekst in het Hebreeuws, Portugees, Nederlands Naam van schenker, plaats en jaar van schenking en gelegenheid ter ere waarvan iets geschonken is; joods jaartal, bijvoorbeeld 5634 Herkenbaarheid door symbolen met vaak iconografische betekenis, joodse symboliek, familiewapen en initialen Tabernakel, toonbroden, Tempelzuilen, Stenen Tafelen; Davidsster; Kohanim-handen
17
18 Herkenbaarheid Niet herkenbaar als een joods object bijv. kandelaars, kiddoesjbekers zonder inscriptie, kroonluchters Herkenbaar door specifieke vorm bijv. siertorens, chanoekalampen Herkenbaar door tekst in het Hebreeuws, Portugees, Nederlands Naam van schenker, plaats en jaar van schenking en gelegenheid ter ere waarvan iets geschonken is; joods jaartal, bijvoorbeeld 5634 Herkenbaarheid door symbolen met vaak iconografische betekenis, joodse symboliek, familiewapen en initialen Tabernakel, toonbroden, Tempelzuilen, Stenen Tafelen; Davidsster; Kohanim-handen
19
20
21
22
23 Bronnen Archief van het eigen museum Fotoarchieven SpaarnestadFotoarchief, NIW fotoarchief (op het JHM, niet online), fotoarchief JHM Kranten NIW, microfiches van nummers tot 1940 (in JHM): nieuwe aanwinsten van joodse gemeenten, vermelding schenker en gelegenheid. De Vrijdagavond ( ) publiceert foto s van voorwerpen (in JHM). Niet-joodse kranten en dagbladen Centrale Commissie voor Oorlogsschade der joodse gemeenten in Nederland 154 dossiers: te raadplegen in het JHM. Met veel informatie over wat er met de ceremoniële voorwerpen tijdens en na de oorlog is gebeurd Catalogi van tentoonstellingen en veilingen Met foto s en herkomstgegevens, voor veilingcatalogi zie website NMV Plaatselijke archieven Joodse gemeente, politiearchieven, archief van de gemeente enz.
24 Bronnen (vervolg) Joods Digitaal Monument: Persoonsnamen van uit Nederland gedeporteerde joden, met aanvullende gegevens Archief Nederlands Beheersinstituut, bureau bijzondere rechtspleging Dossiers NSB ers met informatie onrechtmatige toe-eigening van joodse voorwerpen Literatuur Locale geschiedschrijving enpinkas. Geschiedenis van de joodse gemeenschap in Nederland(1992), met informatie over ceremoniële voorwerpen in de Tweede Wereldoorlog, en het Memorboek. Platenatlas van het leven der joden in Nederland, samengesteld door Mozes Gans (1971). Mondelinge overlevering of gewoon (rond)vragen Voor hulp en advies (en de tekst van deze presentatie) Joods Historisch Museum:
Lezing Drs. J-M. Cohen, conservator Joods Historisch Museum Joodse rituele voorwerpen: fysieke kenmerken en onderzoek
1 Lezing Drs. J-M. Cohen, conservator Joods Historisch Museum Joodse rituele voorwerpen: fysieke kenmerken en onderzoek Stelling In het kader van het NMV onderzoek zijn musea ook op zoek naar joodse rituele
Nadere informatieSYNAGOGE SCHOOL OPDRACHT. Dienst in de Grote Synagoge Vervaardiger: Martin Monnickendam. Materiaal: pastel, aquarel, plakkaatverf.
b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT e g o g a Syn Dienst in de Grote Synagoge Vervaardiger:
Nadere informatieTora TORA SCHOOLOPDRACHT. Torarol Vervaardiger: onbekend Materiaal: perkament, hout Jaartal: onbekend
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Tora Torarol Vervaardiger: onbekend Materiaal: perkament, hout Jaartal:
Nadere informatieBAR/BAT MITSWA SCHOOL OPDRACHT. Bar mitswa-oorkonde Vervaardiger: onbekend. Jaartal: 1940
b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT a w s t i m r Ba a w s t i m Bat Bar mitswa-oorkonde
Nadere informatieFEESTDAGEN SCHOOL OPDRACHT. Sjabbatklok Vervaardiger: onbekend Materiaal: hout, papier Jaartal: 1930
b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT n e g a d t s Fee Sjabbatklok Vervaardiger: onbekend
Nadere informatieInterview over de geschiedenis van Joodse Hagenaars
Interview over de geschiedenis van Joodse Hagenaars In deze opdracht maak je een interview met een of meer personen over de Joodse bevolkingsgroep in Den Haag tijdens de Tweede Wereldoorlog. Je moet in
Nadere informatieInterieur nieuwe depots Portugese Synagoge Amsterdam
Interieur nieuwe depots Portugese Synagoge Amsterdam KOSSMANN.DEJONG De Ruyterkade 107 1011 AB Amsterdam info@kossmanndejong.nl Bezoeker bekijkt het textieldepot met toramantels, torakronen en siertorens.
Nadere informatie132.313. 458 artikelen of
Publiek en bezoek 2014 Toeristen uit 132.313 96.739 Joods Historisch Museum en JHM Kindermuseum Portugese Synagoge Totaal aantal bezoekers JCK 91 Canada 69 verschillende landen Duitsland België 8 Frankrijk
Nadere informatieEigenlijk is het verhaal over de Tabernakel, het verhaal over een tent in de woestijn!
De Tabernakel. God wil wonen tussen de mensen! Het is een historisch verhaal uit Exodus. Maar er zitten geweldige geestelijke betekenissen in! Denk alleen al aan de overeenkomst tussen een offer voor je
Nadere informatieWAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het Joods Historisch Museum. Het onderwerp van je presentatie is:
b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT g n i g l o v r e v Joden Baal stof met jodensterren
Nadere informatieBeeldverslag van een Haagse wijk
Beeldverslag van een Haagse wijk In deze opdracht maken de leerlingen een beeldverslag van een Haagse wijk of een deel daaruit over de situatie in de periode van rond en tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Nadere informatieWie ben ik? Luud de Brouwer. Sinds 1989 werkzaam bij het archief in Tilburg
Wie ben ik? Luud de Brouwer Sinds 1989 werkzaam bij het archief in Tilburg Vanaf 1996 lid van het schrijversteam van Heemcentrum 't Schoor in Udenhout Sinds 1997 bezig met websites en (online) dienstverlening
Nadere informatieEducatieve programma s Basisonderwijs
Educatieve programma s Basisonderwijs 2015-2016 1 Beste leraar, Kom met je groep naar het Joods Cultureel Kwartier. Maak kennis met het joodse leven, de geschiedenis en de traditie in het Joods Historisch
Nadere informatieWelk offer vroeg God aan Zijn volk?
De tabernakel. deel 1 Welke opdracht ontving Mozes zodat God in hun midden kon wonen? Exodus 25:8-9 8 En zij moeten voor Mij een heiligdom maken, zodat Ik in hun midden kan wonen. 9 Volgens alles wat Ik
Nadere informatieONDERWERP: SYNAGOGE. c. Waarom is deze plek nu nog belangrijk voor joden, denk je? d. Waarom zijn er synagogen ontstaan?
SYNAGOGE Lees de informatietekst a. In welk gebouw kwamen de joden tweeduizend jaar geleden samen? b. Bestaat dit gebouw nog? c. Waarom is deze plek nu nog belangrijk voor joden, denk je? d. Waarom zijn
Nadere informatieEducatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016
Educatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016 1 Beste docent, Kom met je klas naar het Joods Cultureel Kwartier. Maak kennis met het joodse leven, de geschiedenis en de traditie in het Joods Historisch
Nadere informatieHeemkundekring Willem Snickerieme en Museum Zwaluws Erfgoed
Heemkundekring Willem Snickerieme en Museum Zwaluws Erfgoed Vastgesteld door het bestuur van de heemkundekring op 9 maart 2015. Wat is het Museum Zwaluws Erfgoed? Het museum Zwaluws Erfgoed is een etnografisch
Nadere informatieImpressie of verwerking van een gebeurtenis
Impressie of verwerking van een gebeurtenis In deze opdracht maken de leerlingen een impressie van een gebeurtenis uit de Tweede Wereldoorlog. Zij besteden in ieder geval aandacht besteden aan: de periode
Nadere informatiePubliek en bezoek 2013
Publiek en bezoek 203 Internationale bezoekers uit 67 verschillende landen 98.862 Portugese Synagoge Totaal aantal bezoekers JCK 277.3 30.679 Joods Historisch Museum en JHM Kindermuseum VS Top 0 landen
Nadere informatieVoorouder of wel stamboomonderzoek Definities:
Jan R. Cirpka Voorouder of wel stamboomonderzoek Definities: Kwartierstaat: alle voorouders van één persoon Parenteel: Alle nakomelingen van één voorouder Familiegeschiedenis Twee belangrijke gebeurtenissen
Nadere informatieArchiefinstellingen aan het woord: Van Nelle s vormgevingsarchief
Archiefinstellingen aan het woord: Van Nelle s vormgevingsarchief Jantje Steenhuis, voorzitter BRAIN (Branchevereniging Archiefinstellingen Nederland) en directeur Gemeentearchief Rotterdam Die plaat voor
Nadere informatieZevende Dags Adventisten SABBAT SCHOOL. Het Hemels Heiligdom The Place where God lives... Een gezegende Sabbat
Zevende Dags Adventisten SABBAT SCHOOL Het Hemels Heiligdom The Place where God lives... Een gezegende Sabbat SABBAT 26 OKTOBER 2013 Het HEILIGDOM Les 4 : 19 Oktober 19 25 Oktober 2013 Het HEILIGDOM Deze
Nadere informatieJoods leven nu JOODS LEVEN NU
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Joods leven nu Foto-installatie Vervaardiger: Anita Frank & Pauline
Nadere informatieMenora. Deze pagina is overgezet naar een nieuw softwaresysteem en kan in de laatste versie tijdelijk worden bekeken en verder worden bewerkt op:
Deze pagina is overgezet naar een nieuw softwaresysteem en kan in de laatste versie tijdelijk worden bekeken en verder worden bewerkt op: https://christipedia.miraheze.org/wiki/menora De menora (van het
Nadere informatieOntmoeting met God in de Tabernakel. Zondag 6 juli 2014
Ontmoeting met God in de Tabernakel Zondag 6 juli 2014 1 Ex 29: 43 Daar zal Ik dan de Israëlieten ontmoeten, en zij zullen door Mijn heerlijkheid geheiligd worden. Daar: bij de Tabernakel 2 De Tabernakel
Nadere informatieSpinoza SPINOZA SCHOOLOPDRACHT. Baruch de Spinoza Vervaardiger: onbekend Materiaal: olieverf op linnen Jaartal: 1670
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Spinoza Baruch de Spinoza Vervaardiger: onbekend Materiaal: olieverf
Nadere informatieMaand 9 week 1: De tabernakel.
Maand 9 week 1: De tabernakel. Lees het Bijbelverhaal in Exodus 40. Als je de tekening die hiernaast staat voor je houdt terwijl het Bijbelverhaal voorgelezen wordt zul je waarschijnlijk beter begrijpen
Nadere informatieMaand 9 week 1: De tabernakel.
Maand 9 week 1: De tabernakel. Lees het Bijbelverhaal in Exodus 40. Als je de tekening die hiernaast staat voor je houdt terwijl het Bijbelverhaal voorgelezen wordt zul je waarschijnlijk beter begrijpen
Nadere informatieETS-Bijbelcursus. Exodus. Inhoud van de les. Doelstellingen van deze les
ETS-Bijbelcursus Exodus Inhoud van de les Opening Inleiding en achtergrond Exodus Indeling en inhoud Exodus Pauze Pesach De tabernakel Afsluiting Doelstellingen van deze les De cursisten hebben een globale
Nadere informatieRapport herkomstonderzoek Koninklijke Verzamelingen. Maart 2015
Rapport herkomstonderzoek Koninklijke Verzamelingen Maart 2015 Samenvatting Eind 2013 kondigde het bestuur van de Stichting Historische Verzamelingen van het Huis Oranje-Nassau onder voorzitterschap van
Nadere informatieEen workshop rond het maken van beschrijvingen op collectieniveau
COMETA STAP VOOR STAP Een workshop rond het maken van beschrijvingen op collectieniveau 31 januari 2012 Versie 1.0 IN DEZE WORKSHOP Wat is het Cometa-model? Waarom beschrijven op collectieniveau? Wat is
Nadere informatieDe Aankomst: Molukkers naar Nederland
www.prismaproject.nl Fris je geheugen op 1 De Aankomst: Molukkers naar Nederland Op 19 maart 2004 werd de website De Aankomst: Molukkers naar Nederland gelanceerd. Dit was een gezamenlijk product van het
Nadere informatieDe tabernakel. De Bijbel Open. God wil mensen ontmoeten
De tabernakel 26 sep 09 24 okt 09 21 nov 09 19 dec 09 23 jan 10 27 feb 10 27 mrt 10 24 apr 10 God wil mensen ontmoeten de voorhof het heilige het heilige der heilige planken en dekkleden brand-, spijs-
Nadere informatieEen Egyptische collectie in Leiden
Een Egyptische collectie in Leiden Naam: Klas:.. Het Rijksmuseum van Oudheden, de naam zegt het al, toont voorwerpen uit oude tijden. De collectie bestaat uit objecten van beschavingen die vandaag de dag
Nadere informatiebeschouwd als afstammelingen van Aäron. Deze was hogepriester. Koheen betekent priester. Onder meer de achternaam Cohen is hiervan afgeleid.
Juni 2016 De Werkgroep Liturgie denkt na over de vorm van de eredienst. Deze kijkt hierbij ook naar andere kerken en gezindten. Deze keer wil ik graag samen met u kijken naar liturgie en menora en de volgende
Nadere informatieOnderstaand overzicht behoort tot het project Waddenarchieven, dat wordt gefaciliteerd door de Waddenacademie (www.waddenacademie.knaw.nl).
TWEEDE WERELDOORLOG Versie 27-6-2011 Onderstaand overzicht behoort tot het project Waddenarchieven, dat wordt gefaciliteerd door de Waddenacademie (www.waddenacademie.knaw.nl). Het overzicht is als volgt
Nadere informatieWij zijn erg blij met uw bezoek en zeggen: Graag tot ziens! - 1 -
Hartelijk welkom in de synagoge van de Nederlands-Israëlitische Gemeente van Aalten. Dit is een van de weinige synagogen in de Achterhoek die nog, of beter gezegd: opnieuw als zodanig zijn ingericht. De
Nadere informatieLesbrief Door het stof kruipen Op onderzoek naar je eigen school
Lesbrief Door het stof kruipen Op onderzoek naar je eigen school Inhoud: 1. Inleiding 2. Algemene informatie 3. Opbouw van de les 4. Voorbereiding en lestips 1 Door het stof kruipen De gemeente Hoogezand-Sappemeer
Nadere informatieSchenken aan een museum?!
Schenken aan een museum?! Er worden heel veel objecten en dus erfgoed bij de mensen thuis bewaard. Het begint meestal met een dingetje dat - vaak per toeval - gekregen of aangekocht wordt. Eens men daar
Nadere informatieVAN SYNAGOGE VIA PAKHUIS NAAR SJOELBRIELLE Riet de Leeuw van Weenen-van der Hoek
VAN SYNAGOGE VIA PAKHUIS NAAR SJOELBRIELLE Riet de Leeuw van Weenen-van der Hoek 15 JAAR STICHTING BEHOUD SYNAGOGE BRIELLE 10 JAAR SJOEL BRIELLE Het jaar 5775/5776 (2015/2016) is een bijzonder jaar. Honderdvierenveertig
Nadere informatieHoe ontwikkel ik. Lezing van Ineke Strouken op 19 maart in Nieuwegein. Geachte dames en heren, Volkscultuur
Hoe ontwikkel ik Ineke Strouken een ijzersterk volkscultuurproject? Geachte dames en heren, Welkom op deze studiedag Hoe ontwikkel ik een ijzersterk volkscultuurproject. Sinds een tweetal jaren staat volkscultuur
Nadere informatieBeeldende kunst archieven RKD / Nederlands instituut voor Kunstgeschiedenis
Beeldende kunst archieven RKD / Nederlands instituut voor Kunstgeschiedenis Rijksmuseum Amsterdam Najaarsbijeenkomst SNAAI 25 november 2013 Ramses van Bragt, archivaris RKD Inhoud Korte introductie RKD
Nadere informatieTweede wereldoorlog:
geschiedenis Tweede wereldoorlog: Een bekende Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog: een bekende Introduceren thema Tweede Wereldoorlog: een bekende
Nadere informatieBeleidspunten Stichting Gispen Collectie 2015
Beleidspunten Stichting Gispen Collectie 2015 Website & social media pagina s In 2015 wil de Stichting Gispen Collectie de informatie op de website verder uitbreiden door meer producten en catalogi aan
Nadere informatiePROTESTANTS OF KATHOLIEK IN DE REPUBLIEK
PROTESTANTS OF KATHOLIEK IN DE REPUBLIEK DOCENTENHANDLEIDING BOVENBOUW HAVO/VWO COMBINATIERONDLEIDING GESCHIEDENIS Protestants of katholiek in de Republiek Museum Ons Lieve Heer op Solder & de Oude kerk
Nadere informatieDe evangeliën en hun betrouwbaarheid
De evangeliën en hun betrouwbaarheid blok F - nivo 3 - avond 3 Tijd Wat gaan we doen 19.00 Mentorkwartiertje 19.15 Terugblik en intro 19.20 Discussie: het evangelie van Judas 19.30 Historisch betrouwbaar?
Nadere informatieWat waren op aarde de belangrijkste ruimten van het heiligdom?
Deel 7 Wat waren op aarde de belangrijkste ruimten van het heiligdom? De oudtestamentische tabernakel bestond uit drie onderdelen: de Voorhof, het Heilige en het Heilige der Heilige. Welke voorwerpen waren
Nadere informatieProducten aangeboden door de Openbare Bibliotheek Rijssen-Holten aan het Voortgezet Onderwijs 2012-2013
Producten aangeboden door de Openbare Bibliotheek Rijssen-Holten aan het Voortgezet Onderwijs 2012-2013 Voorwoord Uw school besteedt het komend schooljaar natuurlijk veel aandacht aan mediawijsheid en
Nadere informatieNBC+ Collecties beter vindbaar maken Deel 1. Johan Stapel 30 september 2014
NBC+ Collecties beter vindbaar maken Deel 1 Johan Stapel 30 september 2014 NBC+ Nationale Bibliotheekcatalogus = bibliotheekcollecties + overige bronnen De positie van de bibliotheek binnen het erfgoeddomein
Nadere informatieBible-basics - De tabernakel
Bible-basics - De tabernakel Abraham Mozes David Ballingschap Christus Clovis Middeleeuwen Reformatie Heden -2000-1500 -1000-500 0 500 1000 1500 2000 Lees erover in: Tabernakel is: Plattegrond: 1. brandofferaltaar
Nadere informatieAmsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam
INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het
Nadere informatieJAARVERSLAG 2016 Status: concept
Status: concept JAARVERSLAG 2016 Gegevens Stichting Naam : Stichting Urk in Oorlogstijd Opgericht door : Pieter Hoekstra Bestuursleden : Pieter Hoekstra & Robert Hofman Adres : Houtrib 10 Postcode : 8321
Nadere informatieMijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.
2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje
Nadere informatieVTO-cultuurvragen. Pagina 1 van 12 Cultuurvragen uit VTO SCP/CBS
VTO-cultuurvragen Onderstaand zijn de vraagformuleringen zoals gehanteerd in VTO2012 afgedrukt. De respondenten kregen een brief toegestuurd waarin ze uitgenodigd werden om de VTOenquête via het internet
Nadere informatieVandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen
Vandaag is rood. Pinksteren 2014 Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Dat mooie rood was ooit voor mij Een kleur van passie
Nadere informatieם ו י van Jom tot Jom ם ו י
י ו ם van Jom tot Jom י ו ם Woord vooraf Hoe ziet het dagelijkse joodse leven er uit? Op die vraag geeft Van Jom tot Jom antwoord. Jom betekent dag. Van Jom tot Jom, van dag tot dag, neemt je mee door
Nadere informatieEen weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom Naam: Het jodendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden op www.geloofik.nl.
Nadere informatieOf: hadden de meisjes niet met z'n 10-en mee kunnen lopen bij het schijnsel van 5 lampen?
Zondag 21 november 2010-10e zondag van de herfst - kleur wit - Kogerkerk - preek Jesaja 65, 17-23 / Mattheüs 25, 1-13 Lieve mensen van God, 10 jonge vrouwen, 10 meisjes zijn op weg naar een bruiloft. 5
Nadere informatieSTUDIEWIJZER. Les 2 De basis van het jodendom Doel
STUDIEWIJZER JODENDOM Les 1 Kennismaking met het jodendom Doel Je maakt kennis met het jodendom. Je kunt uitleggen welke stromingen er binnen het jodendom zijn, wat hun belangrijkste kenmerken zijn en
Nadere informatieB U R E N. Wat gebeurde er tijdens de Tweede Wereldoorlog in de omgeving van jouw school?
B U R E N Wat gebeurde er tijdens de Tweede Wereldoorlog in de omgeving van jouw school? Geïllustreerd Stappenplan voor Foto- en Poëzieprojecten over de Vervolging van de Joden in de Tweede Wereldoorlog
Nadere informatieDe apostel Paulus tekening van Jan Toorop en Museum Het Valkhof. Symposium Herkomst Helder Centraal Museum Utrecht Maandag 6 september 2010
De apostel Paulus tekening van Jan Toorop en Symposium Herkomst Helder Centraal Museum Utrecht Maandag 6 september 2010 De apostel Paulus tekening van Jan Toorop en Claim Russell Advocaten namens de erven
Nadere informatieGerard Drosterij Praktische opdracht, Geschiedenis HAVO 2006-2007, Luzac College Dordrecht
DE HISTORISCHE SENSATIE, TOEN EN NU Gerard Drosterij Praktische opdracht, Geschiedenis HAVO 2006-2007, Luzac College Dordrecht Het eindcijfer voor geschiedenis is opgebouwd uit vier cijfers: 1. het schoolexamen
Nadere informatieInventaris. Archief van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring Taxandria,
Inventaris Archief van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring Taxandria, 1902-2008 Turnhout, 2012 Referentie 28 Titel Datering 1902-2008 Beschrijvingsniveau Omvang Naam archiefvormer Institutionele
Nadere informatieBeantwoording vragen inzake overdracht van archiefmateriaal. Aan de Raad der gemeente Haarlem
Raadsstuk B&W datum Sector/Afd Reg.nr(s) Onderwerp 39/2008 5 februari 2008 SBA 2008/123996 Beantwoording vragen inzake overdracht van archiefmateriaal Aan de Raad der gemeente Haarlem Ingevolge het bepaalde
Nadere informatieUw brief van. 8 maart 2007
logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Den Haag Ons kenmerk 1 mei 2007 DCE/07/12175 Uw brief van 8 maart 2007 Uw kenmerk 206070906 Onderwerp Kamervragen
Nadere informatieEducatieve programma s Voortgezet onderwijs
Educatieve programma s Voortgezet onderwijs 2016-2017 Ontdek het Joods Cultureel Kwartier Beste docent, Culturele diversiteit en onderling respect vragen steeds meer onze aandacht in de samenleving en
Nadere informatieToetsmatrijs Examen Numismatiek. Maart 2012
Toetsmatrijs Examen Numismatiek Maart 2012 Het examen Numismatiek bestaat uit een praktijkgedeelte en een theoriegedeelte en wordt schriftelijk geëxamineerd. In de eerste Exameneis Algemeen worden de categorieën
Nadere informatieWERKBLAD CARLA VEFFER
WERKBLAD CARLA VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Carla met neefje en tante Gebruik www.joodsmonument.nl voor achtergrondinformatie.
Nadere informatieSchatten van de Esnoga
Portugese Synagoge Amsterdam Portugese Synagoge Amsterdam Schatten van de Esnoga Na een verbouwing van twee jaar is de Portugese Synagoge in Amsterdam toegankelijk voor het grote publiek. Rappange en Partners
Nadere informatieLesbrief online gastles. Een bek vol tanden. Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8
Lesbrief online gastles Een bek vol tanden Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Inhoud lesbrief 1. Introductieles 2. Beschrijving uitzending Online gastles 3. Afsluiting
Nadere informatieAcquisitiebeleidsplan Noord-Hollands Archief 2015-2020
Acquisitiebeleidsplan Noord-Hollands Archief 2015-2020 Maart 2015 Het Noord-Hollands Archief wil fungeren als het geheugen van de provincie Noord-Holland en de aangesloten gemeenten in Kennemerland en
Nadere informatieTekening, Token, Teken, Tekst
Mobiliteit van archief door de eeuwen heen. ofwel Soms herhaalt een geschiedenis zich! Archief school Tekening, Token, Teken, Tekst Betekenis?? 1 Tekening, Token, Teken, Tekst Betekenis!! Tekening, Token,
Nadere informatieVOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE. Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan :
VOORBEREIDING OP BEZOEK AAN DE MUSICAL SOLDAAT VAN ORANJE Een project over Soldaat van Oranje kan uit verschillende onderdelen bestaan : - het lezen van het boek Soldaat van Oranje en het maken van de
Nadere informatieDe weg van verzoening tussen God en de mens
les 25 Schaduw en wezen van het verlossingsplan Welk bevel gaf God aan zijn knecht Mozes? Exodus 25:8 En zij zullen Mij een heiligdom maken, dat Ik in het midden van hen wone. Door dit heiligdom op aarde
Nadere informatieREPUBLIEK DER ZEVEN VERENIGDE NEDERLANDEN 1515-1648
REPUBLIEK DER ZEVEN VERENIGDE NEDERLANDEN 1515-1648 DOCENTENHANDLEIDING BOVENBOUW HAVO/VWO EINDEXAMENRONDLEIDING Eindexamenrondleiding geschiedenis Amsterdam museum Korte informatie Onderwerp: Historische
Nadere informatieArchief Onderzoek collectie tekeningen Arthur Feldmann
Nummer Toegang: NL-HaRKD-0619 Archief Onderzoek collectie tekeningen Feldmann Erik Löffler, 2007 RKD (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie) 2007 This finding aid is written in Dutch. 2 Feldmann,
Nadere informatie& het ROC Een programma over beeldvorming
& het ROC Een programma over beeldvorming Informatie voor docenten van het ROCvA Educatie JHM 1 februari 2011 Inhoud Korte omschrijving en praktische informatie 3 Gastles - opzet 5 Museumbezoek - informatie
Nadere informatieMobiliteit van archief door de eeuwen heen. ofwel. Soms herhaalt een geschiedenis zich!
Mobiliteit van archief door de eeuwen heen. ofwel Soms herhaalt een geschiedenis zich! Archief school Tekening, Token, Teken, Tekst Tekening, Token, Teken, Tekst Tekening, Token, Teken, Tekst Betekenis??
Nadere informatieMonument: Amsterdam, Hollandsche Schouwburg
Monument: Amsterdam, Hollandsche Schouwburg REGISTER Monumentnummer 4111 (als restant van de Hollandsche Schouwburg) Identificatienummer 0363100012180950 Basisregistratie Provincie Noord-Holland Gemeente
Nadere informatieBELEIDSPLAN 2015-2017
BELEIDSPLAN 2015-2017 ALGEMEEN a. DOELSTELLING Neonweg 12, 3812 RH Amersfoort tel 033 4621752 postadres: Walcheren 87 3524 ZR Utrecht SHVB@verpleegkundigerfgoed.nl www.verpleegkundigerfgoed.nl BIC: INGBNL2A
Nadere informatieErfgoedonderwijs als cultuuronderwijs. Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media
Erfgoedonderwijs als cultuuronderwijs Barend van Heusden Afdeling Kunsten, Cultuur en Media 12/14/2012 2 Vragen... Hoe verhoudt erfgoed- zich tot cultuureducatie? Wat zijn kenmerkende eigenschappen van
Nadere informatieHet Amsterdam Museum gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen.
2 INTRODUCTIE Het programma is gemaakt door het. Het gaat over Amsterdam. In het museum hangen schilderijen. Een schilderij is gemaakt door een schilder. In het museum zijn ook voorwerpen te zien. Het
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor
Nadere informatieHeilig Schrift. Tanach Bijbel Koran Docentenhandleiding OMG!
2 Museum Catharijneconvent, 2016 De tentoonstelling informeert u en uw leerlingen op een interactieve manier over de heilige geschriften van de drie monotheïstische wereldreligies. Ondanks onderlinge verschillen
Nadere informatieCollectie W. Bogtman. Algemene kenmerken. Archiefvormer. Inleiding. Inventaris. Toegangsnummer: Periode:
Collectie W. Bogtman Algemene kenmerken Toegangsnummer: 30623 Periode: 1927-1933 Archiefvormer Inleiding De ontwerpen voor de gebrandschilderde ramen in de Collectie W. Bogtman zijn, op één uitzondering
Nadere informatieWERKBLAD LOTTY VEFFER
WERKBLAD LOTTY VEFFER Zoek aanvullende informatie op internet: www.joodsmonument.nl en www.joodsekindereninkampvught.nl Bron 1. foto Lotty Lotty Veffer is geboren op 10 juli 1921. Deze foto komt uit 1940.
Nadere informatieSassenheim, september 2014. Beste jongere,
Sassenheim, september 2014 Beste jongere, Als je gedoopt bent en in groep 8 of de brugklas zit, wordt je nu uitgenodigd om deel te nemen aan de volgende stap in je leven, de voorbereiding op het sacrament
Nadere informatieLeerplan Orthodoxe Godsdienst Secundair Onderwijs - 1 e jaar ASO
Historische benadering: 4 lessen De Orthodoxe Kerk in de wereld vandaag: De Orthodoxe Kerk: inleiding - algemene situering. De Orthodoxe Kerk in België. De term Orthodox : juiste lofprijzing, geloof. De
Nadere informatieMens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)
Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een
Nadere informatieNummer Toegang: NL-HaRKD Jan Kriege. RKD (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie) (c) This finding aid is written in Dutch.
Nummer Toegang: NL-HaRKD-0734 Jan Kriege RKD (Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie) (c) 2000 This finding aid is written in Dutch. 2 Kriege NL-HaRKD-0734 NL-HaRKD-0734 Kriege 3 I N H O U D S
Nadere informatieDe VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen?
De VOGGP Wat is eigenlijk een VOGGP? De V staat voor een verschijnsel. Wat zijn verschijnselen? Toestanden, instellingen die gedurende een lange tijd min of meer onveranderd hebben bestaan, een verschijnsel
Nadere informatie6.2. Wie is een jood? Wie zijn de joden? Hoe leven joodse gezinnen? Boekverslag door M woorden 13 februari keer beoordeeld
Boekverslag door M. 1352 woorden 13 februari 2005 6.2 461 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inhoudsopgave De jood Joodse gewoontes Joodse feestdagen Sabbat De westelijke muur De Tora en Tenach Belangrijke
Nadere informatieWanneer ben je joods?
Wanneer ben je joods? Volgens de joodse traditie ben je joods als je geboren bent uit een joodse moeder. En als je nou alleen een joodse vader hebt? Ben je dan niet joods? Daar denken mensen verschillend
Nadere informatieL E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R
L E S B R I E F B O V E N B O U W B A S I S O N D E R W I J S Op de weg van Liesel Aussen L E E R W I N S C H O T E N W E S T E R B O R K V U G H T W E S T E R B O R K S O B I B O R Op deze foto zie je
Nadere informatieJOODS LEVEN IN NEDERLAND EN IN ELBURG
JOODS LEVEN IN NEDERLAND EN IN ELBURG LESBRIEF EN OPDRACHTENBOEKJE Nuborgh College Lambert Franckens ELBURG 2012 Samensteller: W. van Norel EDUCATIEF PROGRAMMA SJOEL ELBURG Doelgroep: voortgezet onderwijs
Nadere informatieJOODS LEVEN IN NEDERLAND EN IN ELBURG
JOODS LEVEN IN NEDERLAND EN IN ELBURG LESBRIEF EN OPDRACHTENBOEKJE Nuborgh College Lambert Franckens ELBURG 2015 Tekst en historisch onderzoek: W. van Norel Beeldredactie: T.G.T. Breen 1 JOODS LEVEN IN
Nadere informatieTeamtraining MEER DOEN MET JE CULTURELE OMGEVING
Teamtraining MEER DOEN MET JE CULTURELE OMGEVING Agenda 1. Wat is onze culturele omgeving? (30 min) -introductie -wat doen we al? -kunnen we de culturele omgeving definiëren? 2. Waarom willen we er iets
Nadere informatieZeeuws maritiem muzeeum
Zeeuws maritiem muzeeum Ganzenbord, WimHofman Nota museale collectie gemeente Vlissingen drs. W.I.M. Weber juli 2001 directeur .. Inleiding. De gemeente Vlissingen heeft sinds 1890 een eigen museum. Dit
Nadere informatieMENORAH BEELD VAN DE ZEVENVOUDIGE GEEST VAN GOD EXODUS 37 EXODUS 37:17-22
DE MENORAH BEELD VAN DE ZEVENVOUDIGE GEEST VAN GOD EXODUS 37 EXODUS 37:17-22 17. Hij maakte de kandelaar van louter goud; van gedreven werk maakte hij de kandelaar, het voetstuk zowel als de schacht, de
Nadere informatieBij de lessen over de Feestdagen wordt in alle klassen gebruik gemaakt van de door Rimon-ljloc ontwikkelde LESkisten
n algemeen LEERPLAN en doelen JAHADOET + TENACH TALMOED TORA onderwijs Liberaal Joodse Gemeenten In dit leerplan staan de doelen per leerjaar genoemd. Hieraan kan worden afgelezen wat een leerling in dit
Nadere informatie