Voorbeeld. Preview. Doeken en beddegoed NEN 750 NEDERLANDSE NORM. Textielprodukten voor instellingen voor gezondheidszorg. Inhoud

Transcriptie

1 UDC :65.86: Textielprodukten voor instellingen voor gezondheidszorg Doeken en beddegoed NEDERLANDSE NORM NEN 750 Hospital textiles. Cloths and beddings 2e druk, januari 1976 Inhoud Vervangt N 69, N 60, N 61, N 79, N 750 biz. Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded Inleiding 2 Onderwerp Toepassingsgebied Definitie Afmetingen en samenstelling Aankoop op basis van een monster Monsterneming en keuring Treksterkte van weefsels Waskrimp Veredeling Kenkleuren Kenkleuren voor de grondstof Gekleurde draden en/of banden voor het aangeven van de machinerichting in de wasserij Andere al of niet gekleurde kentekens Toleranties 5 Confectionering 5 Breedte van de zomen 5 Aantal steken en steektypen 5 Lineïeke massa van het naaigaren 5 Lussen 5 Toelichting bij een aantal kolommen van tabel 5 Kolom 5 Afmetingen 5 Kolom 6 - Kleur 6 Kolom 7 en 10 - Grondstof 6 Kolom 8, 9, 11, 12, 1 en 1 - Doekconstructiegegevens 6 Kolom 8 en 11 - Lineïeke massa 6 Kolom 9 en 12 - Aantal draden per cm 6 Kolom 1 en 1 - Areïeke massa 6 NEN 750

2 NEN Inleiding Textielgoederen die in ziekenhuizen worden gebruikt zijn in Nederland voor het eerst genormaliseerd in de jaren ; dit werk heeft toenmaals geleid tot de normen N 69, N 60, N 61, N 79 en N 750. In 197 is besloten tot een herziening van deze normen, waartoe de normcommissie Textielprodukten voor ziekenhuizen" - in het leven is geroepen. Deze commissie besloot tot een gewijzigde opzet. De Nationale Ziekenhuisraad, heeftin haar vergadering van 21 februari 1975 de norm aanvaard en goedgekeurd. Deze norm heeft betrekking op platgoed, zoals hand- en droogdoeken, lakens en slopen, dat in instellingen zoals ziekenhuizen, bejaarden- en verzorgingstehuizen, psychiatrische, revalidatie- en verpleeginrichtingen wordt gebruikt. In een tabel is voor deze artikelen een reeks kenmerkende eigenschappen vastgelegd. Daarbij stond de commissie voor de taak om uit een veelheid van bestaande maten, samenstellingen en weefseltypen, een zo beperkt en tegelijk zo universeel bruikbaar mogelijk pakket van artikelen samen te stellen. Wanneer men zich realiseert dat bij ziekenhuistextiel uiteenlopende factoren een rol spelen zoals het gebruikscomfort, de duurzaamheid, het gedrag tijdens het wassen, drogen en strijken (mangelen), voorts de maten voor lakens als functie van die van de aanwezige bedden en tenslotte de prijs van aanschaffing en onderhoud, volgt daaruit dat de commissie genoodzaakt was om voortdurend een keuze te doen. Doelwit is hierbij geweest het zoeken naar een optimaal evenwicht tussen veelal tegenstrijdige eisen. De diversiteit in artikelen, in maten en doeksoorten is door de commissie tot een aanvaardbaar geacht minimum beperkt. Daarbij is er rekening mee gehouden dat het in de norm beschreven pakket van artikelen voldoende gevarieerd is om een ziekenhuis normaal te doen functioneren. Bij de huidige stand van de techniek is het nog niet mogelijk om de eigenschappen van textiel-gebruiksartïkelen, zoals handdoeken en lakens, volledig te beschrijven via meetbare grootheden als treksterkte, wateropneming, warmte en/of vochtdoorlaatbaarheid. Onder deze omstandigheden kan de doelmatigheid alleen worden aangegeven door middel van concrete, bekende constructies, waarvan de doelmatigheid in de praktijk is gebleken. Tot 10 à 15 jaar geleden werden uitsluitend katoenen en/of linnen garens gebruikt. Inde laatste tijd is gebleken dat de toepassing van polyestervezel in menging met katoen eveneens tot doelmatige en aantrekkelijke artikelen in deze sector kan leiden. Voor de vervaardiging van lakens en slopen is daarom, naast het volledig katoenen artikel de toepassing van het menggaren uit 65% polyester en 5% katoen genoemd. De commissie 5 06 is samengesteld uit vertegenwoordigers van de volgende groeperingen: - Centrale Inkoop Protestants-Christelijke Ziekenhuizen; - Du Pont de Nemours Int. S.A. Genève; - Enka Glanzstoff BV; - Gemeentewasserijen Amsterdam; - Instituut voor Textielreiniging TNO; - Katoen-, Rayon- en Linnenindustrie (KRL); - Ministerie van Defensie; - Nederlands Economische Vereniging voor de Confectie-lndustrie (NEVEC); - Nederlands Katoen Instituut; - Nederlands Normalisatie-instituut; - Nederlandse Vereniging van Verpleegkundige Directeuren van Ziekeninrichtingen; - Nederlandse Vereniging van Wasserijen; - Rijksinkoopbureau; - Sectie Verpleegtehuizen van de Nationale Ziekenhuisraad; - Stichting Diensten-Centrale van het RK Gasthuis in Tilburg; - Vereniging van Hoofden van Civiele Diensten; - Vezelinstituut TNO. Voor een lijst van titels van vermelde en te raadplegen normen, zie achterzijde van tabel.

3 NEN Onderwerp Deze norm geeft maten, samenstellingen en eigenschappen van handdoeken, droogdoeken, beddegoed en dergelijke die in instellingen voor gezondheidszorg worden gebruikt. Tevens zijn aanwijzingen gegeven voor de keuring van deze artikelen. 2 Toepassingsgebied De norm is van toepassing bij het vervaardigen, bestellen en keuren van doeken en beddegoed voor instellingen voor de gezondheidszorg. Definitie Door toepassing van optimale textielartikelen in alle instellingen voor gezondheidszorg, wordt de verscheidenheid tot een noodzakelijk minimum beperkten kan het onderhoud - wassen, drogen, opmaken, transporteren, opbergen - zo efficiënt mogelijk plaatsvinden. Voor producenten c.q. leveranciers is het mogelijk om op basis van deze norm artikelen te leveren. De afnemers kunnen aanbesteding of bestelling op de norm baseren en voor groepen van ziekeninrichtingen wordt de uitwisselbaarheid van het textielpakket bevorderd, terwijl ook de wasserij-industrie bij de behandeling van deze goederen gebaat is met de normalisatie. Instellingen voor gezondheidszorg: ziekeninrichtingen zoals algemene ziekenhuizen, psychiatrische inrichtingen, revalidatie-inrichtingen, verpleeginrichtingen en verzorgingstehuizen doch ook bejaardentehuizen. Afmetingen en samenstelling Voor de afmetingen, samenstelling enz. van de artikelen zie tabel. 5 Aankoop op basis van een monster Indien een afnemer er de voorkeur aan geeft zijn bestelling te baseren op een monster, moet worden vastgelegd: - of de te leveren goederen in alle opzichten gelijk moeten zijn aan het monster, - of dat bij levering slechts enkele - duidelijk aangegeven - eigenschappen van het monster worden verlangd ter aanvulling van de in deze norm omschreven eigenschappen. Deze aanvullende eigenschappen kunnen bij voorbeeld betrekking hebben op de kleur, de krimp of de treksterkte. Aanbevolen wordt om bij aankoop op basis van een monster de eisen die worden gesteld voor krimp, treksterkte enz. kwantitatief vast te leggen. 6 Monsterneming voor keuring Om te kunnen vaststellen of de geleverde goederen aan de gestelde eisen voldoen moet visueel en/of destructief onderzoek worden verricht. Voor het hierbij te betrekken aantal exemplaren wordt aanbevolen om met een klein aantal (eerste steekproef) te beginnen, onafhankelijk van de grootte van de partij. Worden bij het keuren van deze exemplaren afwijkingen van de gestelde eisen vastgesteld dan dient dit te worden nagegaan aan de hand van een wat groter aantal exemplaren (tweede steekproef). Indien uit de tweede steekproef blijkt dat de afwijkingen blijven optreden dan dient in overleg tussen afnemer en leverancier te worden vastgesteld op welke wijze een statistisch verantwoord aantal exemplaren voor het uitvoeren van een definitief onderzoek zal worden genomen. Voor de eerste en de tweede steekproef worden als richtlijn de volgende aantallen te onderzoeken exemplaren aanbevolen volgens tabel 1. Tabel 1 aantal te nemen monsters voor visueel onderzoek destructief onderzoek 1ste steekproef 2de steekproef 1ste steekproef 2de steekproef

4 NEN 750 Treksterkte van weefsels Door de afnemer kunnen eisen aan de treksterkte en aan de toleranties worden gesteld. Deze dienen in de koopovereenkomst te worden opgenomen. De treksterkte moet worden bepaald volgens NEN 98. Waskrimp In deze norm zijn geen minimum-waarden voor treksterkte van weefsels opgenomen. Voor bepaalde weefsels kan de treksterkte een waardevolle indicatie geven van de te verwachten duurzaamheid; dit geldt b.v. voor lakens. Voor andere doeken is het verband tussen treksterkte en levensduur minder duidelijk; dit geldt b.v. voor badhanddoeken. De krimp moet worden vastgesteld volgens NEN 2120, waarin een eenmalige behandeling is voorgeschreven. Deze behandeling geeft een inzicht in de krimp die het weefsel na à 5 normale was- en droogbehandelingen zal vertonen. Bij het vaststellen van de afmetingen - kolom 5 van tabel is rekening gehouden met een toelaatbare waskrimp voor niet krimpvrij gemaakte artikelen van 6-8% en voor krimpvrij gemaakte katoenen artikelen en polyester/katoenen artikelen van maximaal 2,5%. Voor de minder maat-gebonden artikelen zoals moltons, hand- en droogdoeken en luiers zal de normaal optredende waskrimp geen ernstige gevolgen hebben. Bij deze artikelen moet de krimp slechts dan worden vastgesteld indien een abnormaal gedrag is waargenomen. De mate van krimp ten gevolge van wassen van een weefsel wordt beïnvloed door de omstandigheden die hebben geheerst tijdens het veredelen van het doek en door de wijze van uitvoering van daaropvolgende wasen droogbehandelingen inclusief het strijken of mangelen. Bekend is dat het krimpen zich voortzet gedurende opeenvolgende wasbehandelingen, met dien verstande dat in het algemeen na de eerste à 5 wasbehandelingen geen maatveranderingen meer optreden. Veredeling Met uitzondering van weekmakers en antistatische middelen mogen lakens geen apprêt bevatten. Indien anders is overeengekomen moet het gehalte aan apprêt - zoals kunsthars - in de koopovereenkomst worden vermeld. Kenkleuren Het al dan niet toepassen van kenkleuren moet tussen leverancier en besteller worden overeengekomen. Voor de wasbehandeling is het van het grootste belang om de artikelen op basis van de grondstofsamenstelling en op basis van hun invoerrichting in de machines snel en gemakkelijk te kunnen sorteren. Daartoe is het gewenst dat op uniforme wijze kenkleuren worden toegepast. Het combineren van kenkleuren voor de grondstof, de machinerichting en eventuele naambanden is mogelijk, zodat dan met slechts één kenkleur kan worden volstaan. Kenkleuren voor de grondstof Ter herkenning van lakens en slopen uit polyester/katoen dienen ten minste 2 blauwe draden naast de zelfkant te zijn verwerkt. Ten tijde van het opstellen van deze norm worden kenkleuren voor de grortdstof nog weinig of niet toegepast. Toepassing hiervan wordt dringend aanbevolen bij de producenten en afnemers. Uniformiteit bij het kenmerken van de grondstof is volstrekt noodzakelijk. Gekleurde draden en/of banden voor het aangeven van de machinerichting in de wasserij Ter herkenning van de machine-richting dient een smalle band met een contrasterende kleur ingeweven te zijn, hetzij in het midden dan wel aan de zijkanten. Voor weefsels uit polyester/katoen dient hiervoor de kleur blauw te worden gekozen (zie ook 10.1). Voor een doelmatige behandeling van lakens en/of slopen in mangels, droogpersen en/of vouwmachines moet de richting van invoer van het textiel in de machines snel en gemakkelijk herkenbaar zijn. Hiertoe zijn strepen of banden in de kettingrichting het meest geschikt. Andere al of niet gekleurde kentekens Door een instelling voor gezondheidszorg kan prijs worden gesteld op het aanbrengen van bepaalde informaties op textielartikelen, zoals eigendomskenmerk, een datum van ingebruikneming, een afdelingskenmerk. Aanbevolen wordt om hiervoor gebruik te maken van thermopatches; deze worden gewoonlijk door de afnemer aangebracht. Ook kunnen ingeweven naambanden in kettingrichting door de producent worden aangebracht. Deze naambanden kunnen tevens worden toegepast om als kenkleur te dienen voor de grondstof (zie 10.1) en om de machinerichting aan te geven (zie 10.2).

5 ЫЕЫ Toleranties De volgende toleranties zijn van toepassing: a. Voor de afmetingen (kolom 5 van tabel ) in lengte- en breedterichting: ± % b. Voor het aantal draden per cm (kolom 9 en 12 van tabel ): lussenweefsels en geruwöe weefsels ; ketting en inslag ± 5% anaere weefsels -. ketting en inslag ± 2,5%. Confectionering Breedte van de zomen Voor doeken Voor lakens Voor slopen Voor badstofartikelen 12.2 Aantal steken en steektypen (zie NEN 07) Voor alle lakens en doeken Voor lakens Voor moltons Voor badstofartikelen Voor andere artikelen ten minste 5 mm beide zomen van gelijke breedte, doch ten minste 20 mm ten minste 10 mm ten minste 8 mm tenminste steken per 10 mm stiksteek type 01 festonneersteek type 501 kettingsteek type 101 stiksteek type 01 of imitatie veiligheidssteek type 507 of 512 of veilïgheidssteek type Uneïeke massa (zie 1.5) van het naaigaren Voor katoenen artikelen Voor moltons Voor polyester/katoen artikelen 12. Lussen 10 tex x (Ne, 60/) katoen 50tex x 2 (Ne, 12/2) katoen 10 tex x (Nm 100/) polyester of 8, tex x (Nm 120/) polyester Indien lussen worden toegepast moeten zij parallel zijn aangebracht aan de zoom (zie figuur 1) Bij baddoeken en washandjes Bij hand- en droogdoeken Breedte van het band Lengte van het band voor de lus : bij voorkeur geen lussen : in de zoom : ten minste 15 mm : ten minste 100 mm, inclusief de omslagen 80 mm Figuur 1 - Lus aan hand- of droogdoek 1 Toelichting bij een aantal kolommen van de tabel 1.1 Kolom 5 - Afmetingen De vastgestelde maten gelden voor de geconfectioneerde toestand waarin de artikelen worden afgeleverd. Daarbij is rekening gehouden met de mogelijkheid van het optreden van krimp (zie 8). Voor de toleranties op de maten zie 11 en voor die van de krimp 8. De vermelde afmetingen voor dekenspreien (artikel 9, 10 en 11) stemmen niet overeen met die in NEN-EN 1 - Afmetingen van beddedekens. De reden hiervoor is, dat dekenspreien hun warmte-isolerende en decoratieve functie eveneens moeten kunnen vervullen bij afwijkend gebruik.

6 6 NEN Kolom 6 - Kleur Voor de echtheden van de toegepaste kleurstoffen gelden de eisen volgens tabel 2. Tabel 2 kleurechtheid tegen echtheidscijfer min. te bepalen volgens bleken licht nat wrijven strijken en persen wassen wassen in aanwezigheid van perboraat water zweet 5 NEN 5205 NEN 520 NEN 5217 NEN 5216 NEN 526 NEN 529 NEN 5221 NEN Kolom 7 en 10 - Grondstof 1..1 Als grondstof is in de meeste gevallen katoen vermeld en in enkele gevallen samenstellingen uit katoen/linnen resp. polyester/katoen. Op basis van of in combinatie met andere grondstoffen kunnen eveneens doelmatige artikelen worden vervaardigd. Afnemers en producenten zijn vrij om andere grondstoffen, dan in kolom 7 en 10 zijn genoemd, toe te passen mits de gebruikseigenschappen van dergelijke artikelen ten minste gelijk zijn aan die van de hier beschreven artikelen. Een wijziging van de te gebruiken grond stof (f en) betekent vrijwel altijd een wijziging in de garen- en/of doekconstructie. Bij wijziging van de grondstof zal ter vergelijking van de gebruikseigenschappen, in onderling overleg tussen afnemer en producent, een gebruiksproef moeten plaatsvinden. Daarbij moet ook de wasprocedure worden betrokken In tabel, kolom 15 is voor polyester/katoenen lakens een vezelmengverhouding opgegeven van 65% polyester en 5% katoen. Artikelen in een mengverhouding van 50% polyester en 50% katoen kunnen eveneens op verzoek worden geleverd. 1. Kolom 8, 9, 11, 12, 1 en 1 - Doekconstructiegegevens De gegevens in deze kolommen hebben betrekking op de toestand waarin de artikelen worden geleverd. 1.5 Kolom 8 en 11 - Lineïeke massa Bij de invoering van het texstelsel is de vroeger gebruikte uitdrukking garennummer" vervangen door lineïeke massa". In deze norm zijn alle te gebruiken garens opgegeven in tex. In het texstelsel is de eenheid tex gelijk aan de massa ing van 1000 m garen. De richtlijnen voor de toepassing van het texstelsel zijn opgenomen in NEN 95, NEN 982, NEN 905 en NEN Vooral deze laatste norm is van groot praktisch belang aangezien hierin de internationaal aanvaarde garennummers in tex zijn opgenomen, die in plaats van de nominale traditionele garennummers dienen te worden gebruikt. Voor de bepaling van de lineïeke massa, zie NEN Kolom 9 en 12 - Aantal draden per cm Het aantal draden per lengte wordt uitgedrukt in de eenheid: per cm.. Voor de bepaling van het aantal draden per lengte zie NEN Kolom 1 en 1 - Areïeke massa Deze uitdrukking wordt gebruikt ter aanduiding van de grootheid, die voorheen algemeen werd aangeduid met: vierkante metergewicht" of gewicht per vierkante meter". De vervanging van gewicht" door massa" is een consequentie van de algemene invoering van het internationale stelsel van eenheden (SI). De areïeke massa is de massa per oppervlakte. Kolom 1 geeft een berekening van de nominale areïeke massa volgens de formule: D,, x Tfc, a = D, x Tb, waarin: a is de massa per oppervlakte, in g/m 2 ; is het aantal draden van de ketting per lengte (kolom 9), in per cm; D, Tt, is de nominale lineïeke massa van de ketting (kolom 8), in tex; is het aantal draden van de inslag per lengte (kolom 12), in per cm; is de nominale lineïeke massa van de inslag (kolom 11), in tex.

7 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft Ja, ik bestel NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft T (015) F (015) ex. NEN 750:1976 nl Textielprodukten voor instellingen voor gezondheidszorg - Doeken en beddegoed 2.28 Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: (015) klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 1021, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 1 december 2016, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon (015) , dagelijks van 8.0 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: Normalisatie: de wereld op één lijn. preview