UMC Sint-Pieter Campus Hallepoort Hoogstraat Brussel. UMC Sint-Pieter Campus César De Paepe Cellebroersstraat Brussel
|
|
- Andreas van der Laan
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Slikproblemen Wat zijn slikproblemen? Slechte slikreflex : wat mag ik eten en drinken? Enkele raadgevingen om de voeding te vergemakkelijken Fiche met persoonlijke raadgevingen Nota s
2 Het UMC Sint-Pieter organiseert zich onder de vorm van een algemene Rechtsvereninging onderworpen aan de wet van 8 juli 1976, en waarvan de sociale zetel gevestigd is in de Hoogstraat 322 te 1000 Brussel. UMC Sint-Pieter Campus Hallepoort Hoogstraat Brussel UMC Sint-Pieter Campus César De Paepe Cellebroersstraat Brussel
3 Goeiedag Deze brochure is bestemd voor iedereen die zijn kennis over slikproblemen (of dysfagie) wil verbeteren. Als u, of iemand in uw omgeving, deze aandoening heeft, dan vindt u hier uitleg en praktische raad om veilig te drinken en te eten. Aan het einde van de brochure vindt u een fiche met persoonlijke raadgevingen van uw therapeut. Uiteraard staat uw zorgteam volledig ter beschikking voor bijkomende inlichtingen. Veel leesgenot, Uw zorgteam
4 Inhoudstafel Wat zijn slikproblemen? 1 1. Definitie 1 2. Signalen van een verkeerde slikreflex 2 3. Gevaren van een verkeerde slikreflex 3 Slechte slikreflex: wat mat ik eten en drinken 4 A. Vloeistoffen 4 1. De verschillende aanpassingen van de vloeistoffen 4 2. Hoe een ingedikte vloeistof drinken? 6 3. Hoe vloeistoffen indikken? 6 B. Vast voedsel 8 1. De verschillende aanpassingen van vast voedsel 8 2. Uitleg bij de verschillende stadia 9 Stadium 1 : «Gewone»structuur 9 Stadium 2 : «Gewone en gemakkelijke» structuur 9 Stadium 3 : «Gehakt/gemalen» 10 Stadium 4 : «Met structuur» 11 Stadium 5 : «Glad geblenderd + brood» 13 Stadium 6 : «Glad geblenderd» 15 Stadium 7 : «Vloeibare» structuur 17 Voedingssupplementen 18 Stadium 8 : Niets langs de mond 18 De maagsonde 19 De gastrostomiesonde 19 Enkele raadgevingen om de voeding te vergemakkelijken 20 Fiche met persoonlijke raadgevingen 22 Nota s 25
5 Wat zijn slikproblemen? 1. Definitie De slikbeweging : Dit is het doorslikken van speeksel, voedsel of vloeistof. Normaal schuift voedsel van de mond naar de maag. Indien doorslikken moeilijk gaat spreekt men van dysfagie of slikproblemen. Ademhaling Voedsel De verkeerde slikreflex of in het verkeerde gat schieten : men verslikt zich. Anders gezegd: het speeksel, een deel van het voedsel of van de vloeistof gaat naar de longen en niet naar de maag zoals normaal. Zich verslikken kan zware gevolgen hebben (zie «gevaren» pagina 6). Het is absoluut nodig dat u de aanbevelingen van uw zorgverlener opvolgt. 1
6 2. Signalen van een verkeerde slikreflex Hoesten bij het slikken. (Opgepast! Bepaalde personen hoesten niet wanneer ze zich verslikken, zij hebben een verminderde hoestreflex) De keel schrapen Trager eten Ademhalingsmoeilijkheden Een door tranen verstikte of rauwe stem na enkele happen of buiten de maaltijden (of het drinken) Gewichtsverlies Weigeren om te eten Angst vóór de maaltijden Vermoeidheid tijdens de maaltijden... 2
7 3. Gevaren Benauwdheid Longontsteking (pneumonie, chronische bronchitis, chronische hoest, ) Gewichtsverlies Dehydratatie Ondervoeding... 3
8 Slechte slikreflex: wat mag ik eten en drinken? De behandeling van slikproblemen: aanpassing van de textuur van vaste voeding en van de viscositeit van vloeistoffen. A. Vloeistoffen 1. De verschillende aanpassingen van de vloeistoffen De aanpassingen zijn functie van de ernst van het slikprobleem: Stadium A : Toegelaten vloeistoffen Stadium B : Toegelaten vloeistoffen, met uitzondering van soep met vaste stukjes (deegwaren, rijst, balletjes, croutons ) Stadium C : Enkel heldere vloeistoffen: zwarte koffie (zonder melk en zonder suiker!), thee (zonder melk en zonder suiker!), bouillon, water met of zonder prik. Niets anders! 4
9 Stadium D : Indikken van alle vloeistoffen Ingedikte vloeistoffen onder de vorm van «siroop» (stadium1) (dichtheid = kan gedronken worden met een rietje of uit een glas) Ingedikte vloeistoffen onder de vorm van «lopende crème» (stadium 2)( dichtheid = kan niet gedronken worden met een rietje, maar wel uit een glas) Ingedikte vloeistoffen onder de vorm van «crème» (stadium 3) (met de lepel te geven) Stadium E : Verboden vloeistoffen OPGEPAST voor voedsel zoals ijscrème dat vloeibaar wordt in de mond (of gelatine ) 5
10 2. Hoe een ingedikte vloeistof drinken? Uit een glas Uit een kopje Met een rietje Met een koffie- of soeplepel Uw therapeut zal u aanduiden wat u moet doen. 3. Hoe vloeistoffen indikken? Waarmee? Met een indikkingsmiddel: een poeder dat de vloeistof verdikt maar de smaak van de vloeistof niet verandert. Dit poeder is te koop in de apotheek. Resource ThickenUp Clear de Nestlé Thick & Easy de Frésénius-Kabi Nutilis Clear de Nutricia 6
11 Welke vloeistoffen? Indien u de raad gekregen heeft om uw drank in te dikken, dan moeten alle vloeistoffen die u tot zich neemt ingedikt zijn : Water (lekkerder met siroop) Koffie, thee, chocolademelk Bier, wijn Frisdranken (cola, fanta, sprite, ) Sap Soep Geneesmiddelen (Losféron, Dafalgan,.) Voedingssupplementen OPMERKING : Er bestaan gebruiksklare ingedikte vloeibare preparaten : dit zijn gegelifiëerde waters. Hoe? Lees aandachtig de dosering van het verdikkingsmiddel. Voor drank met prik: roeren tot alle gasbelletjes verdwenen zijn voordat u het indikkingsmiddel toevoegt. Le CHU Saint-Pierre s organise sous la forme d une Association de droit public, régie par la loi du 8 juillet 1976, dont le siège social se situe 322 rue Haute à 1000 Bruxelles. 7
12 B. Vast voedsel 1. De verschillende aanpassingen van vast voedsel De aanpassingen zijn in functie van de ernst van het slikprobleem Stadium 1 : «Gewone» structuur (p. 9) Stadium 2 : «Gewone en gemakkelijke» structuur (p. 9) Stadium 3 : «Gehakt/gemalen» (p. 10) Stadium 4 : «Met structuur» (p. 11) Stadium 5 : «Glad geblenderd + brood» (p. 13) Stadium 6 : «Glad geblenderd» (p. 15) Stadium 7 : «Vloeibare» structuur (p. 17) Stadium 8 : Niets langs de mond. (p. 18) Voedsel innemen langs de mond is verboden : de voeding gebeurt via een maagsonde of een gastronomie 8
13 2. Uitleg bij de verschillende stadia Stadium 1 : «Gewone» structuur Het verpleegteam heeft u voeding met «Gewone» structuur voorgeschreven. U mag zonder beperkingen eten volgens uw dieet (diabeticus, cholestorolverlagend, ). + zie persoonlijke raadgevingen voor vloeistoffen (dranken, soep, behandeling ) Stadium 2 : «Gewone en gemakkelijke» structuur Het verpleegteam heeft u voeding met een «Gewone en gemakkelijke» structuur voorgeschreven. Basisregel : Menu waarin de harde voedingsmiddelen (zoals steak, appel, ) of moeilijk eetbaar vanuit motorisch standpunt (zoals rijst, appelsienen ) aangepast zijn. + zie persoonlijke raadgevingen voor vloeistoffen (dranken, soep, behandeling ) 99
14 Stadium 3 : «Gehakt/gemalen» Het verpleegteam heeft u voeding met een «Gehakt/gemalen» structuur voorgeschreven. U vindt hier de voedingsmiddelen die u mag eten en die welke verboden zijn. De lijst is niet volledig en wordt enkel als voorbeeld gegeven. Indien u vragen bijkomende heeft, aarzel dan niet om u tot de logopediste of de diëtiste te wenden. Basisregel : Het vlees wordt gehakt, de groenten blijven heel en zijn zachtgekookt, de zetmeelproducten zijn gewoon. Het boterhambeleg is makkelijk te eten (mousse, smeerkaas, ) + zie persoonlijke raadgevingen voor vloeistoffen (dranken, soep, behandeling ) 10
15 Het ontbijt en het avondmaal Brood met korsten + gezouten of gesuikerd beleg (confituur, chocoladepasta, hesp, kaas in sneetjes, smeerkaas ) Sandwiches Brioches Koffiekoeken Het middagmaal Soep Vlees met «gehakte - gemalen» structuur Volledig gekookte en zachte groenten Voorbeelden : gehakt rundsvlees - wortelen - aardappelen Verboden : Corn-flakes, harde koekjes,... Stadium 4 : «Met structuur» Het verpleegteam heeft u voeding met «Structuur» voorgeschreven. U vindt hier de voedingsmiddelen die u mag eten en die welke verboden zijn. De lijst is niet volledig en wordt enkel als voorbeeld gegeven. Indien u vragen bijkomende heeft, aarzel dan niet om u tot de logopediste of de diëtiste te wenden 11
16 Basisregel : De voedingsmiddelen met deze structuur zijn homogeen, dit wil zeggen met een enige structuur. Vermijd voedingsmiddelen die verkruimelen, korrelig of vezelig zijn. + zie persoonlijke raadgevingen voor vloeistoffen (dranken, soep, behandeling ) Het ontbijt en het avondmaal Wit brood met gesuikerd beleg (zonder graankorrels) of gezouten beleg Yoghurt (zonder stukjes) Clinutren Cereal (Nestlé) = grutten Het middagmaal Gefilterde soep (geen brokjes noch draden) Vlees: glad gemalen Geselecteerde groenten (niet taai en draderig niet korrelig) in zijn geheel gekookt of onder vorm van puree (erwten-, broccoli-, wortelpuree ) Zetmeelproducten = aardappelen, aardappelpuree Verboden : Bruin brood, madeleine (kan verkruimelen), corn-flakes, beschuit, erwten, griesmeel, rijst, pasta, (farfalle, vermicelle,...), maïs, druiven,... 12
17 Stadium 5 : «Glad geblenderd + brood» Het medisch team heeft u een voedseltextuur van het type «Glad geblenderd» voorgeschreven. U vindt hier de voedingsmiddelen die u mag eten en die welke verboden zijn. De lijst is niet volledig en wordt enkel als voorbeeld gegeven. Indien u vragen bijkomende heeft, aarzel dan niet om u tot de logopediste of de diëtiste te wenden. Basisregel : Alle voedingsmiddelen moeten een gladde textuur hebben (zonder brokjes) en een «crèmeconsistentie» + wit brood zonder korsten is toegestaan. + zie persoonlijke raadgevingen voor vloeistoffen (dranken, soep, behandeling ) 13
18 Het ontbijt en het avondmaal Puree zonder brokjes (fruit en groenten moeten geblenderd worden) Gladde zuivelproducten (bv: gearomatiseerde yoghurt zonder brokjes, crèmes, flans, ) Clinutren Cereal (Nestlé) = grutten Witbrood zonder korsten met gesuikerd (zonder graantjes) of gezouten broodbeleg Het middagmaal Gefilterde soep (geen brokjes noch draden) Puree zonder brokje (het vlees en de groenten moeten glad geblenderd worden) Gladde zuivelproducten (ex: yoghurt zonder brokjes, crèmes, flan, ) Witte boterhammen zonder korsten Verboden : Kramiek, suikerbrood, beschuit, bruin brood,... 14
19 Stadium 6 : «Glad geblenderd» Het verpleegteam heeft u voeding van het type «Glad geblenderd of crème» voorgeschreven. U vindt hier de voedingsmiddelen die u mag eten en welke verboden zijn. De lijst is niet volledig en wordt enkel als voorbeeld gegeven. Indien u vragen bijkomende heeft, aarzel dan niet om u tot de logopediste of de diëtiste te wenden. Basisregel : Alle voeding moet glad zijn (zonder brokjes) met de consistentie van een «crème». + zie persoonlijke raadgevingen voor de vloeistoffen (dranken, soep, behandeling ) 15
20 Het ontbijt en het avondmaal Puree zonder brokjes (fruit moet geblenderd zijn) Gladde zuivelproducten (bijv.: gearomatiseerde yoghurt zonder brokjes, crèmes, flan, ) Clinutren Céréal (Nestlé) = grutten Het middagmaal Gezeefde soep (geen brokjes, noch dradens) Puree zonder brokjes (het vlees en de groenten moeten glad geblenderd worden en saus toegevoegd om de happen makkelijker doorslikbaar te maken) Vruchtenpuree Gladde zuivelproducten (bijv. : yoghurt zonder brokjes, crèmes, flan, ) Verboden : Brood, corn-flakes, draderig vlees (bijv. : blanquette), pasta, rijst 16
21 Stadium 7 : «Vloeibaar» Het verpleegteam heeft u voeding van het type «Vloeibaar» voorgeschreven. U vindt hier de voedingsmiddelen die u mag eten en die welke verboden zijn. De lijst is niet volledig en wordt enkel als voorbeeld gegeven. Indien u vragen bijkomende heeft, aarzel dan niet om u tot de logopediste of de diëtiste te wenden. Basisregel : Alle voeding is vloeibaar (met een textuur aangepast volgens de consignes van uw zorgverlener). Het ontbijt en het avondmaal Voedingssupplementen Melk, koffie, thee, sap, Het middagmaal Gezeefde soep (geen brokjes, noch draden) Voedingssupplementen 17
22 Een voedingssupplement : wat is dat? Wanneer er te weinig gegeten wordt, en de dagelijkse maaltijden niet de nodige energie (calorieën), vitamines en mineralen aanvoeren, dan zal het verpleegteam voedingssupplementen aanraden. Ze worden aangeraden als tussendoortje (buiten de maaltijd) maar kunnen deze in bepaalde gevallen volledig vervangen. Deze supplementen bestaan onder verschillende gedaanten : vloeibaar, crème, soep, granen. Deze producten zijn te koop bij de apotheker en dieetwinkels of -afdelingen. Stadium 8 : «Niets langs de mond» Voedsel innemen langs de mond is verboden: de voeding gebeurt via een maagsonde of via een gastrostomie (Cfr. uitleg op de volgende pagina). 18
23 Wat is een maagsonde? Een maagsonde is een slangetje dat door de neus in de maag zit. Deze techniek laat toe om de persoon van de noodzakelijke voedingsstoffen te voorzien. Eenmaal de sonde op zijn plaats zit gaat de verpleegequipe er de sondevoeding op aansluiten : vloeibare voeding. Voor sommige personen dient de sonde om bijkomende calorieën bovenop het gewone voedsel toe te dienen, en voor anderen is de sonde de enige manier van voeden. Wat is een gastrostomiesonde? Een gastrostomiesonde is een slangetje dat rechtstreeks in de maag zit. Het wordt meestal voorgesteld wanneer de voorziene duur van de sondevoeding meer dan een maand bedraagt. Het geeft een hoger comfort aan de persoon. Voor sommige personen dient de sonde om bijkomende calorieën bovenop het gewone voedsel toe te dienen, en voor anderen is de sonde de enige manier van voeden. Na de plaatsing is er een dagelijkse verzorging door een verpleegkundige volgens een vastgelegd protocol. 19
24 Enkele raadgevingen om de voeding te vergemakkelijken Maaltijden zijn dikwijls vermoeiend voor personen met slikproblemen, en dit leidt tot lange en moeizame maaltijden. Personen met slikproblemen hebben dus de neiging om minder te eten, en dikwijls tè weinig met alle gevolgen vandien voor hun gezondheid. Enkele raadgevingen om ondervoeding te vermijden : Zorg voor een rustige omgeving (zonder TV ) Geef de voorkeur om in de zetel te eten Het is absoluut nodig om te eten en te drinken met een rechte rug (= hoek van de romp met de benen van 90 ) en de kin op de borst (= hoofd gebogen) 20
25 Het is aan te bevelen om de maaltijden te verdelen over de dag, dus kleinere hoeveelheden eten maar meer maaltijden op een dag. Om de maaltijd attractiever te maken : kies voedingsmiddelen die smaak en kleur hebben. Verzorg de presentatie en let op de temperatuur van de maaltijd (warme maaltijd/koel dessert) Het is aan te bevelen om de voeding te verrijken, ofwel door toevoeging van courante voedzame voedingsmiddelen (room, boter, ham, kaas, suiker, chocolat fondu, ), ofwel door toevoeging van verrijkte producten te koop bij de apotheker (hyperproteïnepoeder, maltodextrines, vezels, ). In de handel zijn er ook voedingssupplementen verkrijgbaar (zie uitleg pagina 18) 21
26 Fiche met persoonlijke raadgevingen Uw vloeistoffen Stadium A Vloeistoffen toegelaten Stadium B Vloeistoffen toegelaten met uitzondering van soep met brokjes (pasta, rijst, balletjes, croutons, ) Stadium C Enkel heldere vloeistoffen: zwarte koffie (zonder melk en zonder suiker!), thee natuur, bouillon, plat water, spuitwater. En niks anders! Stadium D Enkel ingedikte vloeistoffen zijn toegelaten : Ingedikte vloeistoffen in de vorm van «siroop» (stadium 1) (consistentie = kan met een rietje en uit een glas opgedronken worden) Ingedikte vloeistoffen in de vorm van «vloeibare crème» (stadium 2) (consistentie = kan niet met een rietje maar wel uit een glas gedronken worden) Ingedikte vloeistoffen in de vorm van «crème» (stadium 3) (met de lepel te geven) Stadium E Geen vloeistof toegelaten 22
27 Uw vaste voeding Stadium 1 «Gewone» structuur pag. 9 Stadium 2 «Gewone en gemakkelijke» structuur pag. 9 Stadium 3 «Gehakt-gemalen» pag. 10 Stadium 4 «Met structuur» pag. 11 Stadium 5 «Glad geblenderd + brood» pag. 13 Stadium 6 «Glad geblenderd» pag. 15 Stadium 7 «Vloeibare» structuur pag. 17 Stadium 8 Niets langs de mond. pag. 18 Voedsel innemen langs de mond is verboden : de voeding gebeurt via een maagsonde of een gastronomie 23
28 Veiligheidsconsignes voor het ETEN EN HET DRINKEN p Zit goed rechtop (90 ) p p p p p p p p p p p p p Trek uw kin in (het hoofd naar voren buigen) Draai het hoofd naar links - naar rechts Kantel het hoofd naar links (met het oor tegen de schouder) Kantel het hoofd naar rechts (met het oor tegen de schouder) Drink kleine slokjes Neem één slok met een keer Praat niet terwijl u eet Eet kleine hapjes Verdeel de maaltijden over de dag: kleinere maar frequentere maaltijden Verrijk de voeding Gebruik aangepast bestek (volgens de raadgevingen van het team) Blijf na de maaltijd een half uur rechtop zitten Andere : 24
29 Nota s 25
30 26
31 GEGEVENS VAN UW ZORGVERLENER Brochure gerealiseerd door Geraldine Maes in het kader van het Geriatrie Zorgprogramma. In samenwerking met de Dienst Dieetkunde van het U.M.C. Sint-Pieter 27
32 Met de steun van :
Werkwijze en gebruik Richtlijn aangepaste consistenties
Werkwijze en gebruik In deze richtlijn wordt aangegeven welke voedingsmiddelen er gebruikt kunnen worden als de logopedie advies heeft gegeven over consistentie bij een bepaald slikprobleem. Tevens staat
Nadere informatieVoedingsadviezen bij slikproblemen Slik 1 Imeldaziekenhuis
Voedingsadviezen bij slikproblemen Slik 1 Imeldaziekenhuis imelda omringt u met zorg Inhoud Waarom deze folder? 3 Wat betekent Slik 1? 3 Ontbijt en avondmaal 4 Middagmaal 5 Tussendoortjes en dranken 6
Nadere informatieAdviezen bij slikproblemen
Adviezen bij slikproblemen 2 Inleiding In deze folder vindt u adviezen die u kunnen helpen het slikken zo makkelijk mogelijk te maken. Houding - Zorg dat u goed rechtop op de stoel zit. - Zorg ervoor dat
Nadere informatieENERGIERIJKE VOEDING. Martine Blomme: Liese Willockx: Karolien Uyttersprot:
ENERGIERIJKE VOEDING Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Martine Blomme: 02 476 34 99 Liese
Nadere informatieAls slikken moeilijk gaat
Als slikken moeilijk gaat Informatie en algemene adviezen voor volwassenen met slikproblemen Logopedie Locatie Hoorn/Enkhuizen Slikken Eten en drinken (en daarmee kauwen en slikken) zijn van levensbelang
Nadere informatieVoedingsadvies bij hartfalen voor senioren
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 28 91 11 Voedingsadvies bij hartfalen voor senioren Jessa Ziekenhuis
Nadere informatieTips bij ondergewicht voor kinderen
1 Tips bij ondergewicht voor kinderen 1. Algemene voedingstips Neem meermaals per dag een kleine maaltijd. Zo kan je naast de drie hoofdmaaltijden ook nog enkele eetmomenten tussendoor voorzien. Zorg voor
Nadere informatiePATIËNTENINFO Tips bij sliklast na cervicale fusie operatie
PATIËNTENINFO Tips bij sliklast na cervicale fusie operatie LOGOPEDIE U onderging recent een cervicale fusie in ons ziekenhuis. Na de operatie ondervinden veel mensen last bij het slikken. Tijdens de operatie
Nadere informatieSlikproblemen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Slikproblemen In deze folder krijgt u uitleg over de oorzaak van slikproblemen, hoe u verslikken kunt herkennen en de risico s van verslikken. Ook wordt besproken welke behandelmogelijkheden er zijn en
Nadere informatieSlikproblemen. Patiënteninformatie
Slikproblemen Patiënteninformatie Heilig Hart Ziekenhuis Leuven Brochure slikproblemen 2 1. Inhoudstafel 1. Inleiding... 5 2. Hoe verloopt het normale slikken?... 6 3. Slikproblemen... 7 3.1. Mogelijke
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE SLIKPROBLEMEN
PATIËNTEN INFORMATIE SLIKPROBLEMEN Dysfagie is een stoornis in het slikproces. Slikproblemen komen heel frequent voor en hebben een negatieve invloed op de algemene gezondheid en de levenskwaliteit. Een
Nadere informatieVoedingsadviezen bij slikproblemen Slik 2 Imeldaziekenhuis
Voedingsadviezen bij slikproblemen Slik 2 Imeldaziekenhuis imelda omringt u met zorg Inhoud Waarom deze folder? 3 Wat betekent Slik 2? 3 Ontbijt en avondmaal 4 Middagmaal 5 Tussendoortjes en dranken 6
Nadere informatieDoor medicijnen Deze kunnen bijvoorbeeld sufheid, verminderde spierkracht of een droge mond veroorzaken.
Slikstoornissen 2 Deze folder is bedoeld voor patiënten met slikproblemen en hun omgeving. Er wordt uitleg gegeven over hoe het komt dat iemand zich verslikt. Ook wordt aangegeven wat de risico s zijn
Nadere informatieSLIKSTOORNISSEN DYSFAGIE. - Patiëntinformatie -
SLIKSTOORNISSEN DYSFAGIE - Patiëntinformatie - Inleiding Beste patiënt, beste familieleden, Deze brochure bieden we u aan omdat u of uw familielid problemen ondervindt bij het slikken. Deze brochure is
Nadere informatieGezonde en aangepaste voeding bij het ouder worden. Kimberly Feys Diëtiste Liesbeth De Meyer Logopediste
Gezonde en aangepaste voeding bij het ouder worden Kimberly Feys Diëtiste Liesbeth De Meyer Logopediste Als alles goed gaat Gezonde voeding Gezond kauw- en slikpatroon Gezonde voeding Voedingsdriehoek
Nadere informatie3. De aanzet tot de slikbeweging vindt plaats en het voedsel komt in de keel. 4. De slokdarm verplaatst het voedsel in de richting van de maag.
Slikproblemen SLIKPROBLEMEN Deze folder is bedoeld voor iedereen die te maken heeft met mensen met slikstoornissen, maar ook voor patiënten die problemen hebben met slikken. In deze folder wordt uitgelegd
Nadere informatieZorgen voor een naaste met slikproblemen
Zorgen voor een naaste met slikproblemen Amylase Resistant Features F O R S A F E R S WA L L O W I N G 30081201_slikstoornis_NL_A5.indd 1 21/11/12 15:14 De begeleiding van een naaste die lijdt aan slikstoornissen
Nadere informatieDun vloeibare voeding
Dun vloeibare voeding 1 Meander Medisch Centrum Afdeling Diëtetiek Algemeen telefoonnummer 033 850 50 50 Dieet voor: Datum: Diëtist: Telefoonnummer: Specialist: 2 Inleiding Op dit moment kunt u alleen
Nadere informatieSlikstoornissen bij een beroerte
Patiënteninformatie Slikstoornissen bij een beroerte Informatie voor patiënten en familie Slikstoornissen bij een beroerte Informatie voor patiënten en familie. U bent (of uw familielid is) opgenomen
Nadere informatieVOEDINGSADVIEZEN BIJ TAND EN/OF KAAK OPERATIES
VOEDINGSADVIEZEN BIJ TAND EN/OF KAAK OPERATIES (BIMAXILLAIRE OSTEOTOMIE). Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.029N 20170720 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken
Nadere informatieDienst geriatrie Slikproblemen bij ouderen. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie
Dienst geriatrie Slikproblemen bij ouderen Informatiebrochure voor de patiënt en de familie VOORWOORD Beste familieleden, Onlangs werd uw familielid opgenomen in het ziekenhuis. Deze informatiebrochure
Nadere informatieDieet bij een stent in de slokdarm/maag
VOEDING & DIEET Dieet bij een stent in de slokdarm/maag ADVIES Dieet bij een stent in de slokdarm/maag U hebt een stent in uw slokdarm of maag gekregen. Een stent is een buisje dat een holle gang open
Nadere informatieVoedingsadviezen na een buismaagoperatie
Voedingsadviezen na een buismaagoperatie Albert Schweitzer ziekenhuis april 2015 pavo 1125 Inleiding De diëtiste is bij u langs geweest om met u te bespreken waar u met uw eten en drinken rekening mee
Nadere informatieZenker divertikel. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Zenker divertikel Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Binnenkort wordt u in het Albert Schweitzer ziekenhuis opgenomen voor een operatie aan een Zenker divertikel.
Nadere informatieSNAQ AFDELING DIËTETIEK FRANCISCUS GASTHUIS
SNAQ AFDELING DIËTETIEK FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Tijdens het opnamegesprek heeft de verpleegkundige een aantal vragen gesteld over uw voedingstoestand. Deze vragen gingen over eetlust, onbewust gewichtsverlies
Nadere informatieEnergie- en eiwitrijke voeding
Energie- en eiwitrijke voeding Beste patiënt Deze brochure is opgesteld om te zorgen voor gewichtsoptimalisatie in de voorbereiding op uw operatie. Dit indien er sprake is van ongewenst gewichtsverlies
Nadere informatieRöntgenonderzoek van de dikke darm
Infobrochure Röntgenonderzoek van de dikke darm mensen zorgen voor mensen 2 Inleiding In deze folder vindt u informatie over het röntgenonderzoek van de dikke darm. Het is belangrijk dat u goed leest hoe
Nadere informatieHoe werk je nu met de driehoek?
Weet en eet gezond Dit boekje gaat over gezonde voeding en over de driehoek die je kan helpen om iedere dag en iedere maaltijd gezond te eten. Als je gezond eet en genoeg beweegt zal je ook minder snel
Nadere informatieVoedingsadviezen bij een maagverkleining en laparoscopische nissen
Voedingsadviezen bij een maagverkleining en laparoscopische nissen INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INHOUD 1. Inleiding...4 2. Enkele aandachtspunten...4 3. Wat mag ik eten en drinken...4 4. Welke voedingsmiddelen
Nadere informatieHoe verloopt het slikproces?
Slikproblemen Inleiding Tijdens uw ziekenhuisopname heeft u problemen met kauwen en/of slikken gekregen. Daarom is de logopedist ingeschakeld. Zij heeft u uitleg en tips gegeven. In deze folder kunt u
Nadere informatieOndervoeding: een miskend probleem
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Ondervoeding: een miskend probleem Dienst Kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 28 91 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke
Nadere informatieVoeding bij pancreatitis
UMC St Radboud Voeding bij pancreatitis (alvleesklierontsteking) Patiënteninformatie Deze brochure geeft u algemene informatie over de voeding bij pancreatitis. Heeft u na het lezen van deze brochure nog
Nadere informatieVoedingsadviezen bij een maagverkleining
Voedingsadviezen bij een maagverkleining 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding.... 3 2. Enkele aandachtspunten.. 3 3. Wat mag ik eten en drinken?... 4 Week 1. 4 Week 2. 4 Week 3. 5 Mag ik snacks eten?.. 5 4. Welke
Nadere informatieSlikproblemen. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Slikproblemen Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Tijdens uw ziekenhuisopname heeft u problemen met kauwen en/of slikken gekregen. Daarom is de logopedist ingeschakeld.
Nadere informatieLOGOPEDIE. Slikproblemen. Bij opgenomen patiënten
LOGOPEDIE Slikproblemen Bij opgenomen patiënten Slikproblemen Omdat u problemen hebt met slikken, krijgt u aangepast eten en/of drinken. Uw logopedist adviseert u daarover het volgende: Overleg altijd
Nadere informatieVoorbereiding darmonderzoek
Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.
Nadere informatieVoorbereiding darmonderzoek
Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.
Nadere informatieSlikproblemen Logopedie & diëtetiek.
Slikproblemen Logopedie & diëtetiek www.nwz.nl Inhoud Slikken 3 Slikproblemen 3 Symptomen van verslikken 4 Risico s 4 Onderzoek en behandeling 5 Voeding 5 Adviezen 6 Meer informatie 7 Uw vragen 7 2 Tijdens
Nadere informatieKauw- en slikproblemen
Logopedie Kauw- en slikproblemen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG005 / Kauw- en slikproblemen / 07-07-2017 2 Kauw- en slikproblemen U
Nadere informatieSlikproblemen. Eenheid voor beroertezorg Neurologie. Verpleegeenheid 20 050 45 30 20
Slikproblemen Eenheid voor beroertezorg Neurologie Verpleegeenheid 20 050 45 30 20 Waarom aandacht schenken aan een slikprobleem? Net zoals andere hersenfuncties bijvoorbeeld stappen, spreken, zien, )
Nadere informatieBelgian Screening Tools III (BeST III) Universiteit Gent Université Catholique de Louvain (UCL)
Sydney Swallow Questionnaire Met de toestemming van de auteur Bron: Wallace, K. L., Middleton, S., & Cook, I.J. (2000). Development and validation of a self-report inventory to assess the severity of oral-pharyngeal
Nadere informatieProFitt: Diëtetiek & Lifestyle coaching. Voeding & Kanker
: Diëtetiek & Lifestyle coaching Voeding & Kanker Voorstellen Marloes van Dommelen, diëtist sinds 2013 Werkzaam bij : diëtistenpraktijk in Nijmegen 16 locaties in Nijmegen Voorbeelden van vragen uit de
Nadere informatievoorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam
voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam 1 2 VOORKOMEN VAN ONDERVOEDING BIJ OUDEREN Bij het bezoek op de polikliniek is u een aantal vragen gesteld over gewichtsverlies en uw eetlust. Hiermee wordt
Nadere informatieRöntgenonderzoek van de nieren, de urinewegen en de blaas (IVP)
Infobrochure Röntgenonderzoek van de nieren, de urinewegen en de blaas (IVP) mensen zorgen voor mensen Inleiding In deze folder vindt u informatie over het röntgenonderzoek van de nieren, de urinewegen
Nadere informatievoedingsadvies bij dreigende ondervoeding
patiënteninformatie voedingsadvies bij dreigende ondervoeding De arts of verpleegkundige heeft met u besproken dat u kans heeft op ondervoeding. Goede voeding kan helpen om uw conditie te verbeteren. Wat
Nadere informatieDikke darm (colon) onderzoek
Dikke darm (colon) onderzoek Onderzoek van de dikke darm (colon). Het is belangrijk dat u deze folder aandachtig doorleest. Hierdoor kunt u zich goed op het onderzoek voorbereiden. Goede voorbereiding
Nadere informatieEen operatie in het hoofd-halsgebied die tijdelijk hinder kan veroorzaken tijdens het eten en drinken.
Dysfagie 1 Wat is dysfagie? Dysfagie is een slikstoornis die kan ontstaan door: Verminderd functioneren van structuren, spieren of zenuwen die nodig zijn om te slikken. Hieronder verstaan we bijvoorbeeld
Nadere informatieDieet bij een kaakfixatie
Dieet bij een kaakfixatie Informatie voor patiënten F0415-1011 juni 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070
Nadere informatieOm de darm zo weinig mogelijk te belasten wordt er dus een restenarme voeding opgestart.
Restenarme voeding Restenarme voeding Een restenarme voeding is een voeding met weinig vezels. Deze voeding wordt genomen als de darmen zo leeg mogelijk moeten zijn, als er dus geen resten mogen achterblijven.
Nadere informatieVoedingsadvies na een buismaagoperatie
Voedingsadvies na een buismaagoperatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Advies bestemd voor:.. Datum:.. Heeft u vragen over deze folder of het dieetvoorschrift, neem dan
Nadere informatieRestenarme voeding bij diabetes
Restenarme voeding bij diabetes Restenarme voeding bij diabetes Een restenarme voeding is een voeding met weinig vezels. Deze voeding wordt genomen als de darmen zo leeg mogelijk moeten zijn, als er dus
Nadere informatieInstructies voor het invullen van de SWAL-QoL (NL)-vragenlijst
Instructies voor het invullen van de SWAL-QoL (NL)-vragenlijst Deze vragenlijst is ontwikkeld om te bepalen in welke mate uw slikprobleem invloed heeft op de kwaliteit van uw dagelijks leven. Neemt u rustig
Nadere informatieDieet bij COPD. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Dieet bij COPD Informatie voor patiënten F0521-1011 mei 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44
Nadere informatieRestenarme voeding bij coloscopie
Restenarme voeding bij coloscopie Restenarme voeding Alvorens het uitvoeren van een coloscopie is een goede voorbereiding belangrijk. Restenarme voeding is voeding die weinig vezels bevat. Vezels zorgen
Nadere informatieOm dagelijks een goede darmwerking en een gezonde ontlasting te hebben, neemt u best volgende punten in acht:
Inhoud 1. Gebruik voeding rijk aan vezels... 2 2. Vermijd levensmiddelen die een stoppende werking hebben... 2 3. Voldoende drinken... 3 4. Voldoende lichaamsbeweging... 3 5. Neem nooit laxeer- of purgeermiddelen...
Nadere informatieVloeibare voeding bij mond- en kaakaandoeningen
Vloeibare voeding bij mond- en kaakaandoeningen inhoud Waarom deze brochure? 4 Hoe komt u aan vloeibaar voedsel? 4 Algemene richtlijnen 5 Samenstelling van de maaltijden 6 Praktische tips 8 Uw vragen 10
Nadere informatieVC Groot Dilbeek Denkcel opleidingen
Gezond eten Opleiding Lekker en gezond eten met kinderen tips and tricks VC Groot Dilbeek Denkcel opleidingen Lifestyle bij VC Groot Dilbeek gezond eten We willen als club ons steentje bijdragen om de
Nadere informatieVK-Diamond 2011. Hoe komen we best aan de start?
VK-Diamond 2011 Raf Van Dyck Hoe komen we best aan de start? Stabiel gewicht : Stabiel lichaamsgewicht vanaf NU tot VK Uitgerust : Op tijd gaan slapen en ontspannen Goede vochtbalans : Optimale vochtbalans
Nadere informatieEnergie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek
00 Energie en eiwitverrijkt dieet Afdeling Diëtetiek Wanneer is een energie- en eiwitverrijkt dieet nodig? Een energie- en eiwitverrijkt dieet is bestemd voor mensen met een te laag lichaamsgewicht of
Nadere informatieBESTRALING HOOFD EN HALS
+ BESTRALING HOOFD EN HALS Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Martine Blomme: 02 476 34 99
Nadere informatieDarmreiniging. 2 onderzoeken op 1 dag
Darmreiniging 2 onderzoeken op 1 dag 2 U krijgt dit advies omdat het van belang is dat uw darmen schoon zijn. Alleen dan kan de arts het onderzoek goed uitvoeren. Vezelbeperkt dieet Drie dagen voor het
Nadere informatieLeesboekje eten en drinken
Leesboekje eten en drinken Leesboekje Eten en Drinken Pagina 1 Dit is de groente Dit is het fruit. Dit is de sinaasappel. Dit is de banaan. Dit is de tomaat. Dit is de appel. Dit zijn de druiven. Dit is
Nadere informatieDysfagie. Logopedie. Beter voor elkaar
Dysfagie Logopedie Beter voor elkaar 2 Dysfagie Deze folder geeft u uitleg over slikproblemen en hoe u deze zoveel mogelijk kunt voorkomen. De informatie is ook nuttig voor uw omgeving. Laat uw naasten
Nadere informatieZwangerschapsbraken. gevoelige slokdarm door het braken waardoor slikken moeizaam gaat
Zwangerschapsbraken Zwangerschapsbraken wordt ook wel hyperemesis gravidarum genoemd. Het is een term die wordt gebruikt voor overmatig braken tijdens de eerste helft van de zwangerschap. Veel vrouwen
Nadere informatieVoeding bij chronische longziekten
Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Goede lichamelijke conditie Veel mensen met chronische longziekten (ook wel COPD genoemd) hebben voortdurend last van hun aandoening.
Nadere informatieWoordenschat Taal Actief groep 4 Thema 7 Les 1
Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 7 Les 1 de maaltijd Het is eten. Het kan warm of koud zijn. de vis Het is een dier dat zwemt in het water. Er zijn veel soorten vissen. sommige soorten kun je eten.
Nadere informatieVOEDING NA GASTRIC BYPASS
VOEDING NA GASTRIC BYPASS Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Ilse Callebaut: 02 476 60 96 ilse.callebaut@uzbrussel.be
Nadere informatieRestenarme voeding bij diabetes - coloscopie
Restenarme voeding bij diabetes - coloscopie Restenarme voeding bij diabetes Alvorens het uitvoeren van een coloscopie is een goede voorbereiding belangrijk. Restenarme voeding is voeding die weinig vezels
Nadere informatieVOEDING NA SLEEVE GASTRECTOMIE
VOEDING NA SLEEVE GASTRECTOMIE Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Ilse Callebaut: 02 476 60
Nadere informatieSlikproblemen. Informatiebrochure patiënten
Slikproblemen Informatiebrochure patiënten 1. Wat zijn slikproblemen...4 2. Hoe verloopt slikken...4 3. Wat is een slikprobleem...5 4. Hoe ontstaat een slikprobleem...5 5. Hoe slikproblemen verhelpen...5
Nadere informatieH.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding
H.40025.0416 Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding Inleiding Een gezond voedingspatroon is voor iedereen van belang. Gezonde voeding levert de energie en de voedingsstoffen die uw lichaam
Nadere informatieMoeite met slikken van medicijnen
400047 Moeite met slikken van geneesmiddelen_400003 Antibiotica 21-12-10 05:54 Pagina 4 Medicijnen: sommige medicijnen kunnen sufheid of een droge mond veroorzaken. Als iemand suf is, kan hij vergeten
Nadere informatieBijlage: Dieet zonder koolhydraten
Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Let op: u hoeft dit dieet alleen te volgen als u als voorbereiding Dieet en nuchter heeft. Het is belangrijk dat u de dag voor het onderzoek tot de laatste 6 uren voor
Nadere informatieBijlage: Dieet zonder koolhydraten
Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Let op: u hoeft dit dieet alleen te volgen als u als voorbereiding Dieet en nuchter heeft. Het is belangrijk dat u de dag voor het onderzoek tot de laatste 6 uren voor
Nadere informatieVoorbereiding darmonderzoek
Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.
Nadere informatieVoeding en Parkinson
Voeding en Parkinson Versie mei 2017 Inleiding Bij de ziekte van Parkinson kan het eten en drinken op den duur moeizamer gaan. Er kunnen klachten ontstaan zoals verminderde eetlust, kauw- en slikproblemen,
Nadere informatieENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING
ENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING 436 Inleiding Eten is niet alleen lekker en gezellig, maar eten is ook goed voor ons. Door te eten krijgen we allerlei belangrijke voedingsstoffen binnen, zoals energie,
Nadere informatieHoe komen we best aan de start?
Wedstrijddagen Hoe komen we best aan de start? Gewicht : Stabiel lichaamsgewicht vanaf NU tot BK Rust : Slapen en ontspannen Vochtbalans : Optimale vochtbalans -> doorschijnende urinekleur Energie : Koolhydraten
Nadere informatieVakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist
Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist Inhoud 1 Vakantiebestemmingen 2 Wat is gezonde voeding? 3 Energieleveranciers en functies 4 Energiebalans op vakantie 5 Weet
Nadere informatieRisico op ondervoeding tijdens opname
Risico op ondervoeding tijdens opname Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is in het ziekenhuis een veelvoorkomend probleem. Ongeveer één op de drie patiënten heeft een risico op
Nadere informatie1. Verdeling tijdens de ramadan 2. Het Suikerfeest
1. Verdeling tijdens de ramadan 2. Het Suikerfeest 4. Goede indeling van het bord 3. Goede vulling van het bord 6. Goede hoeveelheid kiezen 5. Goede keuze maken 8. Drink geen vruchtensap 7. Gedroogd of
Nadere informatieVoeding bij COPD en astma
Voeding bij COPD en astma Inleiding COPD- en astmapatiënten moeten goed blijven eten. Niet alleen om een gezond gewicht te behalen of te behouden, maar ook om in een goede conditie te blijven. Veel COPD-
Nadere informatieInformatiebrochure Dysfagie. UZ Leuven 1
Informatiebrochure Dysfagie UZ Leuven 1 Beste familie, deze informatiebrochure bieden wij u aan naar aanleiding van de spraak-, taal - en/of slikproblemen die uw familielid momenteel ondervindt. In deze
Nadere informatieFORMAT BEHANDELPLAN MW, DE JONG (CASUS 1)
FORMAT BEHANDELPLAN MW, DE JONG (CASUS ) Namen studenten + studentnrs: Groep: Lisanne Revenberg (23668) Jet Oude Reimer (2655) 2VD F2 Patiëntengegevens: Naam patiënt: Geboortedatum: Afdeling: Naam behandelend(e)
Nadere informatieVloeibare voeding. Vloeibare voeding. Diëtetiek
Vloeibare voeding Vloeibare voeding Diëtetiek 1 Wanneer vloeibare voeding? Door ziekte of behandeling is het nodig dat u (tijdelijk) vloeibare voeding gebruikt. Dit kan zijn omdat u bijvoorbeeld slik-
Nadere informatieVoedingsbeleid. Niels Donders De Sportanen
2019 Voedingsbeleid Niels Donders De Sportanen 1-1-2019 INLEIDING 2 1.1 Waarom een voedingsplan 2 1.2 Gezond voedingsaanbod 2 1.2.1 Gezond eten met de schijf van vijf 3 1.2.2 Vaste en rustige eetmomenten
Nadere informatieVoedingsadvies bij een Nissen fundoplicatie
Patiënteninformatie Voedingsadvies bij een Nissen fundoplicatie rkz.nl De chirurg schrijft u na de operatie een voedingsadvies voor. Hierbij mag u de eerste week alleen dik vloeibaar en gemalen eten, zoals
Nadere informatieVoeding bij een vernauwing of dreigende afsluiting darm
Voeding bij een vernauwing of dreigende afsluiting darm Beste patiënt Een vernauwing of dreigende afsluiting of obstructie in de darm kan de doorgang van voedselresten belemmeren. Voornamelijk grote stukken
Nadere informatieDieet bij een stent in de slokdarm/maag
VOEDING & DIEET Dieet bij een stent in de slokdarm/maag ADVIES Dieet bij een stent in de slokdarm/maag U hebt een stent in uw slokdarm of maag gekregen. Een stent is een buisje dat een holle gang open
Nadere informatie1 Wat is dysfagie?... 2. 2 Kenmerken van dysfagie... 3. 3 Gevolgen van dysfagie... 3. 4 Behandeling van dysfagie... 4
Dysfagie Logopedie Inhoudsopgave 1 Wat is dysfagie?... 2 2 Kenmerken van dysfagie... 3 3 Gevolgen van dysfagie... 3 4 Behandeling van dysfagie... 4 5 Tips tijdens het eten en drinken... 5 1 Wat is dysfagie?
Nadere informatieWat aten mensen vroeger?
Op onderzoek in Ledeberg... Wat aten mensen vroeger? We trokken op onderzoek uit met onze klas. Dank je wel aan alle lieve mensen van Ledeberg die ons zo gastvrij ontvangen hebben en ons zo veel verteld
Nadere informatieP.S.M.F. (protein sparing modified fasting)
P.S.M.F. (protein sparing modified fasting) informatie voor patiënten INLEIDING 3 HET DIEET 4 Modifast Intensive Groenten Drank VERLOOP VAN HET DIEET 6 CONTACT 7 BIJLAGE: RECEPTEN 7 2 Inleiding Uw behandelende
Nadere informatieAfdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE
Afdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE U heeft vanwege uw ziekte misschien minder eetlust. Misschien bent u ook onbedoeld afgevallen. U loopt dan het risico ondervoed te raken. In deze folder leest
Nadere informatieGOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN
GOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Voeding doet meer dan u denkt! Goede voeding is van levensbelang om gezond
Nadere informatieSlikproblemen. Patiënteninformatie. Algemeen Ziekenhuis Diest Statiestraat 65 3290 Diest t 013 35 40 11 f 013 31 34 53 post@azdiest.be www.azdiest.
Slikproblemen Patiënteninformatie Algemeen Ziekenhuis Diest Statiestraat 65 3290 Diest t 013 35 40 11 f 013 31 34 53 post@azdiest.be www.azdiest.be Inhoudsopgave 1 Het normale slikproces.... 1 2 Wat is
Nadere informatieVoeding en kanker. Kirsten Cardone. Click to add title. Diëtiste Ziekenhuis Oost Limburg Click to add subtitle
Voeding en kanker Click to add title Kirsten Cardone Click to add subtitle Diëtiste Ziekenhuis Oost Limburg kirsten.cardone@zol.be 1. Voedingsstoffen INHOUD 2. Gezonde voeding 3. Voeding tijdens de kankertherapie
Nadere informatieFACTS. Het praktische hulpmiddel voor de optimale keuze in aangepaste voeding bij slikstoornissen. Doel
FACTS e jaargang zomer 05 Het praktische hulpmiddel de optimale keuze in aangepaste voeding bij slikstoornissen Bleeckx Didier and col.. Jehaes Francis. Laurent Pierre-René Doel De prevalentie van dysfagie,
Nadere informatieRöntgenonderzoek van de dunne darm
Radiologie Röntgenonderzoek van de dunne darm www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl RAD045 / Röntgenonderzoek van de dunne darm / 10-11-2015 2
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek
PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is
Nadere informatieRekenen met eiwitten. zorgorganisatie Norschoten Klaverweide 1, 3773 AW Barneveld. T
Rekenen met eiwitten zorgorganisatie Norschoten Klaverweide 1, 3773 AW Barneveld T 0342-40 40 00 info@norschoten.nl www.norschoten.nl Zelf aan de slag met eiwitten Om ondervoeding en/of sarcopentie tegen
Nadere informatie