DONADARIAnieuws JOUW TOEKOMST JOUW KEUZES JOUW FINANCIËN. Dames, stellen jullie de juiste vragen als het om je financiën gaat?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DONADARIAnieuws JOUW TOEKOMST JOUW KEUZES JOUW FINANCIËN. Dames, stellen jullie de juiste vragen als het om je financiën gaat?"

Transcriptie

1 DONADARIAnieuws THEMANIEUWSBRIEF VAN KENNISCENTRUM EMANCIPATIE ROTTERDAM JAARGANG 8, NUMMER 40, JULI 2013 Dames, stellen jullie de juiste vragen als het om je financiën gaat? JOUW FINANCIËN JOUW KEUZES JOUW TOEKOMST

2 Confronterend Vrouwen teren te veel op de zak van hun man, dat was de kop in de Trouw, enkele weken geleden. Jet Bussemaker, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap had het gezegd. Ik had de krant wel gelezen, die dag. Maar dit artikel had ik niet gelezen. Dit verhaal ken ik wel, dacht ik. Toen er zoveel commotie ontstond heb ik het alsnog gelezen. Ik zag dat Bussemaker weinig nieuws vertelt. Maar wat zij vertelt blijft relevant. Recent was er in mijn omgeving een scheidingsgolf. Er zijn afgelopen jaar 6 mensen gescheiden. Dan hoor je van dichtbij hoe dat financieel gaat. En je ziet de grote verschillen. Je ziet in het echt wat Jet Bussemaker uit de cijfers haalt. Als beide partners werken, gaat het scheiden op financieel gebied gemakkelijk. Er is soms gekibbel over hoe de huwelijkse voorwaarden begrepen moeten worden, er is onenigheid wie het huis moet kopen, maar dat is het. Vaak is men ook genereus naar elkaar. Zo van, ja, we willen wel uit elkaar, maar ik wil de ander geen loer draaien. Bij die zes waren er drie van wie de vrouw niet economisch zelfstandig was. Dan zie je wat dat betekent. Twee vrouwen zijn met hun kinderen weer bij hun ouders gaan wonen. Deze gescheiden vrouwen zijn boven de 40, hun ouders zijn rond de 70. Die ouders betalen dan alles voor de kleinkinderen. Deze twee vrouwen hebben allebei een nieuwe vriend, en die vriend betaalt het uitgaan. Ze genieten van het uitgaan. Soms krijgen ze geld voor benzine. De derde heeft geen nieuwe vriend maar een erfenis. Zij heeft uitgerekend dat zij daar krap twee jaar van kan leven. Ik vraag niet of zij al werk hebben. Wel vind ik het heel confronterend om te zien hoe het gaat. Het is de realiteit achter die cijfers. Hoogopgeleid en goed ontwikkeld hebben vrouwen van in de veertig geen geld om hun eigen boodschappen te doen. Het zal wel weer tot rust komen. Werk, alimentatie of een uitkering komt op hun pad. Meestal duurt zo n proces een jaar of twee. Maar het zijn harde jaren. Esther Schulte Directeur / Adviseur Ocean Finance Wij dames houden in ons drukke bestaan heel wat balletjes in de lucht en excelleren in vele zaken. We praten over van alles, maar het item Vrouwen en financiën is helaas niet echt hot te noemen. Praten over geldzaken blijft in het dagelijks leven toch wel een taboe. Een taboe dat vrouwen duur kan komen te staan. Of je nu alleenstaand, gehuwd of samenwonend bent, wel of geen kinderen hebt, we praten er gewoon niet veel over. Dit terwijl onderzoek laat zien dat slechts 52% van de vrouwen financieel zelfstandig is. Het komt wel goed lijkt een nieuw mantra onder veel vrouwen. Maar komt het wel goed? Gerda Nijssen, directeur Dona Daria en Nathalie van Wingerden, projectmanager bij Dona Daria gaan erover in gesprek. De plaats: een mooie achtertuin in Rotterdam Noord. Vrouwen moeten zich bewuster zijn van de keuzes die ze maken stellen zowel Gerda Nijssen, als Nathalie van Wingerden. Want welke afspraken maak je als je gaat samenwonen of trouwen? Hoe onderhandel je over een goed salaris? Denk je ook aan je pensioen? Wat betekent minder werken of veel werken voor jou? Nijssen: Ik werk vanaf mijn 16e. Op jonge leeftijd werd mij duidelijk gemaakt dat je moet leren om voor jezelf te zorgen. De boodschap was helder: je moet zorgen dat je je financieel kunt redden. En dan gaat het niet om rijk worden. Maar dat je voldoende verdient om je boterham te kunnen beleggen. Trouwens, werken is absoluut niet vervelend. Van Wingerden: Ik ben ook jong begonnen met werken, bij de MacDonalds. Ik heb het daar erg naar mijn zin gehad. Je hebt echt het gevoel dat je onderdeel bent van een team. Thuis was het anders. Mijn moeder mocht niet werken van mijn vader. Als zijn vrouw zou werken, gaf dat de indruk dat hij niet genoeg verdiende om zijn gezin te kunnen onderhouden. Als zij iets nieuws wilde kopen, dan moest zij dit echt vragen. Als kind wist ik al: dit wil ik niet. Ik wil mijn eigen geld verdienen. Het geeft een gevoel van trots en gelijkwaardigheid, anders heb je altijd het gevoel dat je het geld van iemand anders uitgeeft. Meiden beginnen inderdaad al vroeg met werken. Immers, de meeste meisjes willen mooie spulletjes kunnen kopen en chillen met hun vriendinnen. Ouders stimuleren dit doorgaans omdat het goed is voor hun algemene en sociale ontwikkeling en werkervaring. Tegelijkertijd zijn vrouwen ook ambitieus als het gaat om hun opleiding en carrière. Hun opleidingsniveau wordt dan ook steeds hoger en de kansen op de arbeidsmarkt ook. Maar gaandeweg gaan er toch veel vrouwen deeltijdwerken of ze stoppen helemaal met werken. Waar blijven de dromen van glansrijke carrières die tijdens hun studies nog in beeld waren? Verschillende vrouwen maken verschillende keu- 2

3 Het taboe voorbij: Praten over je geld doe je juist wel! Gerda Nijssen (links) en Nathalie van Wingerden (rechts). zes wat betreft werk en financiën. Er zijn wel valkuilen en die zijn divers. Van Wingerden: Nog veel vrouwen met een goed verdienende partner zien werk als iets wat vooral leuk moet zijn. Het moet iets extra s toevoegen. De hoogte van het loon is hierbij niet het meest belangrijk en in sommige gevallen is het niet eens noodzakelijk. Maar werk is niet perse leuk, maar wel belangrijk. Denk aan zelfontwikkeling, financiële onafhankelijkheid en ervaring die je opdoet. Vrouwen zouden in sommige gevallen een andere afweging moeten maken. Uit onderzoek van Accenture blijkt dat de balans tussen werk en privé het belangrijkste is voor 56% van de vrouwen. Loopbaansucces heeft voor deze vrouwen niets te maken met loon. Nijssen voegt toe: Wat ook niet altijd stimuleert, zijn sommige maatregelen van de overheid. Bijvoorbeeld de aanrechtsubsidie of aanrechtuitkering waarbij de heffingskorting kan worden uitbetaald als er weinig of niets wordt verdiend door een van de partners, traditioneel gezien de vrouw. Over 12 jaar vervalt de uitbetaling van de algemene heffingskorting aan de minstverdienende partner, dit proces versnellen zou een goede maatregel zijn, uiteindelijk zal het vrouwen stimuleren om meer te gaan werken. Verder hebben de kinderopvangtoe- Korrie Louwens: Stoppen met werken? Hoe had je dat dan gedacht? Arbeidsparticipatie is belangrijk als het gaat om financiële redzaamheid. Nog belangrijker is het dat je je als vrouw bewust bent van de consequenties die je keuzes met zich mee kunnen brengen. Wat betekent het als ik deeltijd ga werken? Als ik alleen kom te staan of als er kinderen komen etc.? Het idee dat sommige vrouwen er al op jonge leeftijd van uitgaan dat hun man wel voor ze zal zorgen, is zorgelijk. We kunnen vrouwen bewust maken door diverse rolmodellen met verschillende achtergronden neer te zetten met hun verhaal. En ze de vraag te stellen: hoe had je dat dan gedacht? Het heeft geen zin om vrouwen met opgeheven vinger te wijzen op wat ze wel of niet moeten doen. Echter, vrouwen spiegelen zich wel aan elkaar, dus kunnen ze wel van elkaar leren. De boodschap moet in ieder geval positief en motiverend zijn. slagen in eerst instantie ervoor gezorgd dat meer vrouwen zijn gaan werken, nu dat wordt afgebouwd kiezen veel vrouwen er weer voor om meer thuis te blijven, met de man als kostwinner. Dit maakt ze erg kwetsbaar. Je partner kan namelijk ook wegvallen. Ons beeld van liefde is nog steeds we leven nog lang en gelukkig, terwijl we het niet gek vinden dat we meerdere partners hebben in het leven. Ik zou dus wel afspraken maken over hoe je het financieel gaat regelen. Van Wingerden vervolgt: Daarom is het ook belangrijk dat je met elkaar praat over je financiën op het moment dat je elkaar nog aardig vindt. Misschien vind je het niet leuk, maar het wordt moeilijker wanneer de liefde helemaal is bekoeld. Vooral omdat niet iedereen meer trouwt, zijn een aantal zaken zoals partnerpensioen niet meer vanzelfsprekend geregeld. Wat betreft kinderopvang, hebben vrouwen de neiging elkaar een schuldgevoel aan te praten. Een voorbeeld is een leidster Financiële zelfredzaamheid betekent niet alleen dat je zelfstandig je financiën kan regelen, maar daar ook de verantwoordelijkheid over kan dragen, en weet wanneer je hulp moet inroepen. Het gaat om financiële vaardigheden en kennis, maar ook gedrag. Iemand kan wel over de juiste vaardigheden beschikken, maar deze niet toepassen. Bron: De Hoog, S. en van Egten (2012), Van roze wolk naar financieel bewustzijn, E-quality i.o.v. Delta Lloydfoundation Iemand is economische zelfstandig wanneer het netto inkomen op of boven de 70% van het wettelijke netto minimumloon ligt. In 2011 bedroeg de grens voor economische zelfstandigheid 880 euro per maand. In 2011 was in Nederland 52% van de vrouwen van 20 tot en met 64 jaar economisch zelfstandig. Voor mannen lag dat rond de 76%. Bron: Merens, A. et al (2012), Emancipatiemonitor 2012, SCP en CBS 3

4 die een moeder de vraag stelt: oh, heeft David ook een mama? Op een dag dat zij hem een keer ophaalt van de crèche. Ben je een mindere moeder als je de opvang overdraagt aan een crèche? Nijssen: Toch zou de opvang van kinderen anders geregeld moeten worden. Zorg op de basisscholen voor een fatsoenlijke maaltijd en een langer dagprogramma. Kinderen raken eraan gewend en iedereen is gelijk. Voor kinderen in Frankrijk is dat heel normaal. Daar werken vrijwel altijd beide ouders. Van Wingerden benadrukt dat dit wel een goed idee zou zijn, maar hier blijft het traditionele moederschapideaal helaas nog actueel en vervolgt: echter of er nu kinderen zijn of niet vrouwen moeten vooral van het idee af dat financiën ingewikkeld zijn. Inzicht kun je eenvoudig verkrijgen, maar je moet er wel even de tijd voor nemen. Zoals bijvoorbeeld bij de keuze voor een hypotheek, je verzekeringen of het onderhandelen voor een salaris, laat dit niet zomaar aan iemand anders over. Nijssen: Je moet je inderdaad goed laten informeren. Dit geldt ook voor 65-plussers die bijvoorbeeld gaan samenwonen en gekort worden in hun AOW. Als je je niet bewust ben van zaken, kun je behoorlijk in de problemen komen. Opvallend is wel het gezegde dat: Als je in armoede leeft, dan mag de vrouw het geld verdelen. Als je veel geld hebt, dan is het de man die erover gaat, aldus Nijssen. Al met al blijft geld een moeilijk onderwerp en vrouwen vinden het helaas niet altijd een belangrijk onderwerp. Onlangs twitterde Neelie Kroes in een andere context: Too often all women see is pink, princesses and ponies - time to change that. En hier past het ook, vrouwen zouden wat realistischer moet kijken naar hun financiën en niet altijd uitgaan van een happy end. Veel vrouwen doen dit ook, maak jezelf zichtbaar en wees een voorbeeld voor andere vrouwen. persoonlijk "Ouderwetse kasboekjes: Simpel, maar ontzettend nuttig!" Naam: Jennifer Olieberg Leeftijd: 38 jaar Woonplaats: Rotterdam Studie: Bestuurskunde Werk: Werkbegeleider bij Sociale Zaken en Werkgelegenheid en eigenaar van M.A.I.A. coaching Wat is jouw affiniteit met financiële zelfredzaamheid? "Sinds de crisis heeft iedereen iets met financiële zelfredzaamheid. Ongeacht je sociaal-economische positie, voel je de crisis in je portemonnee. Veel mensen kijken anders en bewuster naar geld. En sommigen zouden dat juist moeten doen. Voor die laatste groep organiseer ik vanuit mijn eigen bedrijf M.A.I.A. coaching, dat staat voor Meedoen Adviseren Inspireren en Activeren, trainingen op het gebied van empowerment en budgettering. Dit doe ik samen met mijn vriendin Nancy Herkul van de Toekomstladder. De keuze voor de combinatie van budgettering en empowerment heb ik gemaakt omdat die twee begrippen voor mij erg samenhangen. Mensen in een afhankelijkheidspositie, hebben vaak geen idee van hun financiën. Ik wil hen helpen zelfredzaam te worden, kennis van hoe verstandig om te gaan met geld is daarbij essentieel." Trainingen empowerment en budgettering, hoe gaan die in zijn werk? "Ik werf groepen via mijn netwerk van organisaties die in contact staan met mensen die wel een duwtje in de rug kunnen gebruiken op het gebied van zelfredzaamheid. Vaak werk ik met vrouwenorganisaties, maar ook jongeren en mannen behoren tot de doelgroep. Deelnemers volgen zes weken lang een training van 1,5 uur. Daarmee krijgen zij onder andere inzicht in hun financiële situatie en de consequenties van lenen, vaardigheden om hun administratie te ordenen, inkomsten en uitgaven te beheren, te sparen, betalingen te regelen, inkomsten waar mogelijk te vergroten. Huiswerkopdrachten als het bijhouden van een kasboekje en het inbrengen van budgettips horen ook bij de training. De focus van de training ligt voor elke groep anders, omdat ik inspeel op de specifieke behoeften van de betreffende groep. Na afloop kunnen deelnemers als ze daar behoefte aan hebben bij mij terecht voor individuele coaching." Wat betekenen de trainingen voor jou? "Ik haal veel voldoening uit de trainingen die ik geef. M.A.I.A. coaching is niet mijn voornaamste bron van inkomsten. Ik doe het naast mijn baan als werkbegeleider bij Sociale Zaken en Werkgelegenheid, omdat ik het leuk vind om mensen in hun kracht te zetten en een stukje op weg te helpen. De reacties van deelnemers op de trainingen zijn positief. Vooral de huiswerkopdracht om een kasboekje bij te houden blijkt een eyeopener voor veel mensen. Simpel, ouderwets maar ontzettend nuttig om mensen te doen inzien hoeveel geld ze uitgeven aan onnodige dingen. Deelnemers geven aan dat ze dankzij het kasboek kunnen besparen op voorheen vanzelfsprekende uitgaven zoals boodschappen. Dat soort kleine veranderingen voelen voor mij als successen." Voor meer informatie over de trainingen van Jennifer Olieberg kun je mailen naar jolieberg@gmail.com 4

5 Samen staan we sterk De missie van Women Inc. is om de kansen van vrouwen in Nederland te vergroten. Financiële zelfredzaamheid vergroot kansen. Samen met deskundige partners als Nibud, Delta Lloyd Foundation, het Sociaal Cultureel Plan Bureau en Atria zetten we in op bewustwording, zodat elk meisje en elke vrouw zich bewust is van haar financiële positie en hoe ze zichzelf kan versterken, aldus redactie- en programmamaker Marjolein Blüm. Vrouwen wees je bewust van je financiële positie, de urgentie is groot! Women Inc. is sinds 2004 hét netwerk voor vrouwen die zich willen versterken. En daarmee de positie van alle vrouwen in Nederland. Met ingang van 2013 focust Women Inc. zich op de thema s geld en gezondheid. Want wil je jezelf versterken, dan moet je in je basisbehoeften kunnen voorzien, zegt Blüm. We brengen financiële zelfredzaamheid onder de aandacht bij vrouwen zelf, het bedrijfsleven, de politiek, media, instituten, wetenschappers en overheden. De urgentie is groot, want slechts 52% van de vrouwen in Nederland is financieel zelfredzaam. Bij mannen is dit 74%. Uit onderzoek van onze partner Delta Lloyd Foundation, blijkt dat 30% van de meiden tussen jaar verwachten op latere leeftijd financieel afhankelijk te worden van de overheid. Dat moet anders! Om jonge vrouwen bewust te maken van wat de beschikking over geld betekent, organiseert Women Inc. interactieve talkshows voor de leerlingen van het ROC Albeda in Rotterdam. Volgens Blüm is het bij zo n talkshow vooral belangrijk te zorgen voor rolmodellen die aansluiten bij de leefwereld van de meiden: Laatst hadden we bijvoorbeeld Dulci Soares Brito van Radio FunX als rolmodel. Rolmodellen delen hun ervaringen en de leerlingen mogen vragen stellen. Vervolgens bespreken we hun dromen en concretiseren we die met hen tot toekomstplannen; Wat is jouw droom? Welke stappen ga je zetten om je droom te verwezenlijken? Welke financiële keuzes passen daarbij? De meiden met de meest creatieve toekomstplannen mogen een dag meelopen bij FunX, Delta Lloyd en Women Inc. Tot nu toe reageren ze erg enthousiast. Naast de talkshows organiseert Women Inc. expertmeetings met het doel creatieve manieren te verzinnen om aandacht te vragen voor financiële zelfredzaamheid bij vrouwen zelf, het bedrijfsleven en de politiek. Een van de belangrijke conclusies tot nu toe is dat er al vroeg aan financiële bewustwording moet worden gewerkt. Een voorbeeld van hoe Women Inc. vrouwen zelf versterkt, is de Women Inc. Pitstop: Een combinatie van een talkshow en persoonlijk advies over onderhandelen die onlangs plaatsvond. In de talkshow kwamen onder andere topvrouwen uit het bedrijfsleven, zoals Ingrid de Graaf van Delta Lloyd, Gerdi Verbeet (voormalig voorzitter Tweede Kamer) en een marktkoopvrouw aan het woord met tips over hoe je kunt onderhandelen in je werk. Na de talkshow konden vrouwen terecht bij financiele experts voor persoonlijk advies over slim onderhandelen. Blüm: Richting de politiek hameren we vooral op de gendertoets. Dat wil zeggen dat we politici en beleidsmakers in de beleidsvorming willen attenderen op eventuele negatieve uitwerkingen van het beleid voor vrouwen. Actueel is bijvoorbeeld de discussie over de zorg voor kinderen en ouderen, omdat blijkt dat mantelzorg in de praktijk vooral neerkomt op vrouwen. Tips voor mensen die zich ook in willen zetten voor bewustwording van vrouwen op het gebied van financiële zelfredzaamheid heeft Blüm absoluut. Zorg dat je je informatie op orde hebt, dat wil zeggen compleet, correct en nauwkeurig. Keiharde cijfers zorgen eerst voor een shock en daarna voor het meeste effect. Werk ook vooral samen! Zoek naar deskundige partners en zorg er vervolgens voor dat elke partner doet waar zijn kracht en expertise ligt. Samen weet en kun je meer dan alleen, vul elkaar aan. Tot slot zou ik willen meegeven: Overspoel mensen niet met informatie, maar ga op zoek naar creatieve manieren om je informatie over te brengen. Zorg dat je verhaal voor zoveel mogelijk mensen herkenbaar is. Dat maakt dat zij erin meegaan en jouw boodschap uit gaan dragen. Meer informatie: 5

6 het netwerk Een nieuw initiatief op het gebied van vrouwen en geld is Finance for Women. Finance for Women heeft als doel de financiële zelfredzaamheid van vrouwen in Nederland te bevorderen en hun financiële vaardigheden te vergroten. Klinkt dat saai? Misschien, maar dat is het zeker niet! Waarom is het nodig? Geld blijft een taboe. Ook onder vrouwen. Het is een onderwerp waar vrouwen niet graag over praten. Het is niet sexy of niet interessant genoeg. Tegelijkertijd is meer dan de helft van de vrouwen in Nederland niet financieel zelfredzaam. Dit heeft met name te maken met desinteresse, onwetendheid, gebrek aan financiële skills of gedachten als mijn partner regelt het wel of ik hoef niets te regelen want er gebeurt mij toch niks. Wat is het doel van Finance for Women? Het doel is dat vrouwen de lol in gaan zien van het goed regelen van hun financiën. Mocht er ooit iets in jouw relatie gebeuren, dat dan de financiën in ieder geval geen probleem vormen; dat had je tenslotte goed geregeld met behulp van onze tips. Om te zorgen dat je niet iedere maand rode cijfers verbergt, maar met trots kijkt naar jouw positieve eindresultaat. Dat je geniet van het leven, maar ook een buffer hebt als er iets kapot gaat. Dat je mee kunt praten over belangrijke financiële onderwerpen. Dat je zelfverzekerd het gesprek aan kan gaan met een hypotheekadviseur en zorgt dat jij de juiste hypotheekofferte ondertekent. Hoe werkt Finance for Women? Finance for Women is op verschillende manieren actief. De filosofie van Finance for Women is dat financiële onderwerpen op een leuke en laagdrempelige manier gebracht moeten worden. Zo is Finance for Women de vaste geldcoach voor Cosmopolitan magazine, waarin wij de lezeressen elke maand informeren over verschillende geldonderwerpen. Online kun je ons ook vinden. De site van Finance for Women is vooral geen doorsnee saaie site over financiën. Integendeel! Een financiële site voor leuke, hippe vrouwen die midden in het leven staan. Een site waar vrouwen ook tips en reacties kunnen delen. Een digitaal platform dus. Nieuwsgierig? Kijk snel op: En like Finance for Women ook vooral op Facebook want dan krijg je regelmatig handige geldtips en weetjes waar je echt wat aan hebt! 20 juli uur Wat: Dans je fit! Actieve workshop! Door: PAWOR: Platform voor Afrikaanse Vrouwen Organisaties Rotterdam Voor: Alle vrouwen(groepen) die affiniteit hebben met Afrika, ongeacht herkomst Waar: ROS, Rechthuislaan 52, Rotterdam - Katendrecht Info: Madelon Grant, info@skinrotterdam.nl en tel: en 31 juli + 7, 14 en 21 augustus uur Wat: Vijf Zomeravonden: programma op de website Door: Vrijwilligerswerk Rotterdam Voor: Bestuurders/coördinatoren van vrijwilligersorganisaties Waar: Café DikT (in de Centrale Bibliotheek aan de Hoogstraat 110) Info: Aanmelden kan via: netwerk@vrijwilligerwerksrotterdam.nl / 3 augustus uur Wat: Gay Pride botenparade Door: Gay Pride Amsterdam Voor: Alle geïnteresseerden Waar: Amsterdam Info: Wethouder Korrie Louwes en Rotterdam V varen mee op de kabinetsboot op 3 augustus in Amsterdam. 12 augustus uur Wat: Vrijwilligersbarbecue Door: PIT 010 Voor: Vrijwilligers van PIT 010 Charlois Waar: PIT 010 participatiecentrum Kerkwervesingel HK Rotterdam (Pendrecht) Info: Bij Yentl van Heest via: y.heest@pit010.nl of tel: Kosten: geen, iedere deelnemer neemt iets lekkers mee voor tijdens de barbecue augustus Wat: Noord Bruist Festival Door: Stichting Noord Bruist Voor: Alle geïnteresseerden Waar: Noordplein, Rotterdam Info: Verrassing, verwondering, ontmoeting en verbinding: Noord Bruist laat zien wat Rotterdam Noord aan talent te bieden heeft augustus uur Wat: Expert Meeting efficiënt werken met digitale middelen Door: Talent010 Voor: Professionals Waar: Dona Daria, Gerard Scholtenstraat 129, Rotterdam Info: aanmelden via jan.lemmers@talent010.nl 5 en 19 september uur Wat: Debatavonden Open mind Rotterdam Door: RotterdamV i.s.m. Radar, KC Diversiteit en Dona Daria Voor: Allen Waar: Arminius Info: RotterdamV, info@rotterdamv.nl en (va augustus online) 6

7 Zorg dat je 'm in handen krijgt: de Haven Vrouwen Glossy Gooi jij het over een andere boeg? Werken in de haven voor mannen? Nee hoor! Bekijk de Haven Vrouwen Glossy met o.a tips en inspirerende verhalen van de power ladies die er al werken en leren. Want hoe pak je het nu aan? De glossy wordt uitgedeeld tijdens de Wereldhavendagen van 6-8 september, door het speciale Haven Vrouwen Promotieteam. Op verschillende locaties in de stad en de haven, dus mis het niet! Spreek ze gerust aan en maak kans op leuke prijzen! Gemeente Rotterdam & Dona Daria Kenniscentrum voor emancipatie. Week van de Alfabetisering 2013 Boek je toekomst! Het thema van de Week van de Alfabetisering 2013, die dit jaar plaatsvindt van zondag 8 september tot en met zondag 15 september, is 'Boek je toekomst!'. Lezen en schrijven is essentieel voor de invulling van je toekomst. Ook in Rotterdam worden diverse activiteiten georganiseerd en er kunnen nog steeds activiteiten worden aangemeld. Start een activiteit met uw organisatie of doe mee met uw basisschool aan de voorleesestafette. Deze organisaties gingen u al voor: Voorleesmarathon Het Kopblok - Om de 20 minuten wordt een spannend en nieuw verhaal gelezen. Aftrap op 11 september om 13:00 uur door Hugo Borst. Basisschool De Dominicusschool, Rotterdam Voorleesestafette vanaf 09:00 uur Vragen over het aanmelden van een activiteit? Mail naar Chantal van den Thillart chantal@lezenenschrijven.nl COLOFON kenniscentrum emancipatie Gerard Scholtenstraat SJ Rotterdam telefoon fax info@donadaria.nl Uitgave van: Dona Daria, Juli 2013 Redactie: Gerda Nijssen, Ireny Pinto, Aisha de Jong Aan dit nummer werkten mee: Carola Dogan en Nathalie van Wingerden Ontwerp: Pressure Line, Rotterdam Druk: Grafisch Kralingen Deze nieuwsbrief wordt mogelijk gemaakt door Gemeente Rotterdam. 7

8 Stelling: Als vrouw moet je erop kunnen vertrouwen dat je partner de financiën goed regelt. Vrouwen zijn gewoonweg niet goed met geld. Geld speelt een belangrijke rol in ieder huishouden. Of je nu veel of weinig geld hebt. Of je nu werkt of niet werkt. Hoe zijn de taken verdeeld op het gebied van de financiën? Doen we dit samen? Of laten we dit over onze partner? Oneens Mila Bahadoersing Vestigingsmanager Rotterdam Epheon B.V. Zelf geloof ik niet in typische mannen of vrouwen rollen. Mijn idee is dat diegene die de financiën het beste kan regelen dit ook moet doen, zoals alle andere zaken. Natuurlijk is het prima dat je partner dit allemaal regelt en jij als vrouw andere zaken voor je rekening neemt, maar wel in afstemming. Ik vind het belangrijk dat je je als vrouw met een partner verdiept in de gezamenlijke financiële zaken en je niet afhankelijk opstelt naar je partner. Aan de andere kant is mijn ervaring is dat vrouwen juist goed zijn met geld. Uit gegevens van de Kamer van Koophandel en uit diverse onderzoeken van de EIM periode is gebleken dat vrouwelijke ondernemers minder snel failliet gaan, juist omdat ze de financiën beter op orde hebben en geen onnodige risico's nemen. Dit terwijl ze nog steeds te kampen hebben met vooroordelen bij bijvoorbeeld banken, waardoor ze minder snel een krediet krijgen en in bepaalde sectoren zoals de bouw weinig vertrouwen genieten bij potentiële klanten. ONEENS Hester Martina Studente HBO Verpleegkunde Ik vind dat echt onzin, in mijn omgeving ken ik genoeg mannen die niet met geld om kunnen gaan. Er zijn natuurlijk ook vrouwen die niet met geld om kunnen gaan, maar er zijn zeker meer vrouwen die dat wel kunnen. Volgens het CBS worden vrouwen eerder volwassen en verlaten ze ook gemiddeld twee jaar eerder hun ouderlijk huis. Mannen blijven langer thuis wonen zodat ze hun geld kunnen uitgeven aan dure dingen zoals merkkleding en/of computergames. Ik vind dat vrouwen meer aan hun toekomst denken en zelfstandig willen worden. Om dat te doen moeten ze wel in de gaten gaan houden of ze genoeg geld hebben om hun hoofd boven water te houden. ONEENS Crisolita Lima medewerker Verzorgende Thuiszorg Rotterdam Als alleenstaande werkende moeder ben ik het niet eens met deze stelling. Het is niet afhankelijk van je sekse of je wel of niet met geld om kan gaan. Ook al heb je een partner die beter is met geld, is het belangrijk dat je als vrouw inzicht hebt in het financiële huishoudboekje. Wil je reageren op een artikel of je mening met ons delen? Tweet, Post of mail ons dan een berichtje! Je kunt ook op de poll reageren op donadaria.nl

DONADARIAnieuws JOUW TOEKOMST JOUW KEUZES JOUW FINANCIËN. Dames, stellen jullie de juiste vragen als het om je financiën gaat?

DONADARIAnieuws JOUW TOEKOMST JOUW KEUZES JOUW FINANCIËN. Dames, stellen jullie de juiste vragen als het om je financiën gaat? DONADARIAnieuws THEMANIEUWSBRIEF VAN KENNISCENTRUM EMANCIPATIE ROTTERDAM JAARGANG 8, NUMMER 40, JULI 2013 Dames, stellen jullie de juiste vragen als het om je financiën gaat? FINANCIËN KEUZES TOEKOMST

Nadere informatie

Factsheet Vrouwen en financiën

Factsheet Vrouwen en financiën Vergroten van financiële zelfredzaamheid AANLEIDING Drie miljoen vrouwen in Nederland zijn niet in staat om zelfstandig in hun levensonderhoud te voorzien. Oftewel zijn niet economisch zelfstandig. Hun

Nadere informatie

Gezond met geld. Zo doe je dat. Uitkomen met je inkomen in duidelijke stappen

Gezond met geld. Zo doe je dat. Uitkomen met je inkomen in duidelijke stappen Gezond met geld Zo doe je dat Uitkomen met je inkomen in duidelijke stappen Gezond met geld Zo doe je dat Tineke Post Uitgeverij Gelderland Voorwoord Crisis in Europa crisis in Nederland. Bezuinigen, bezuinigen.

Nadere informatie

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Rapportage Juli 2013 Meer informatie: info@wijzeringeldzaken.nl Samenvatting (1/3) 1. Veel 17-jarigen maken de indruk verstandig om te gaan

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Desiree Piar 0824864 CMD 1B Docent : James boekbinder Project : vrijwilligers 55+ Doelgroeponderzoeksverslag

Desiree Piar 0824864 CMD 1B Docent : James boekbinder Project : vrijwilligers 55+ Doelgroeponderzoeksverslag Doelgroeponderzoeksverslag Interviews Naam: Sharlene Piar Arends leeftijd: 59 Hoe zou jij een tienermoeder helpen als jij een vrijwilliger was? En waarmee zou je een tienermoeder mee helpen? Advies geven

Nadere informatie

Wist je dat... Nieuwsbrief Opvoedwinkel Twinkeltje maart 2015. In deze nieuwsbrief:

Wist je dat... Nieuwsbrief Opvoedwinkel Twinkeltje maart 2015. In deze nieuwsbrief: Nieuwsbrief Opvoedwinkel Twinkeltje maart 2015 In deze nieuwsbrief: Wist je dat... Thema's en cursussen in maart Lezersvraag: "Moet ik mijn zoon verplichten met andere kinderen te spelen?" Mamatijd Moeders

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Colofon: Inge Bramsen, Kees Willemse, Chris Kuiper & Mieke Cardol, Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool Rotterdam, 2015.

Colofon: Inge Bramsen, Kees Willemse, Chris Kuiper & Mieke Cardol, Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool Rotterdam, 2015. Colofon: Mijn Pad is gemaakt door Inge Bramsen, Kees Willemse, Chris Kuiper & Mieke Cardol (2015), Lectoraat Disability Studies; Diversiteit in Participatie, Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool

Nadere informatie

Over: www.bewareofloverboys.nl

Over: www.bewareofloverboys.nl 1 Naam: www.bewareofloverboys.nl Voordat je begint met de opdrachten? Lees dit door: Als je je niet prettig voelt bij het lezen van bepaalde dingen: Stop met het lezen van deze site. Praat erover met iemand

Nadere informatie

Thema Informatie vragen bij een instelling

Thema Informatie vragen bij een instelling http://www.edusom.nl Thema Informatie vragen bij een instelling Lesbrief 30. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden uit les 27, 28 en 29. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van:

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik

Inhoud. Mijn leven. de liefde en ik Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Gevoelens... 4 Hoofdstuk 2 Ontmoeten... 6 Hoofdstuk 3 Verliefd... 8 Hoofdstuk 4 Date... 10 Hoofdstuk 5 Verkering... 12 Hoofdstuk 6 Intimiteit... 14 Hoofdstuk 7 Seks...

Nadere informatie

DEEL TWEE: OPDRACHTEN

DEEL TWEE: OPDRACHTEN DEEL TWEE: OPDRACHTEN WAARDEN- VERKENNING DUUR: 20 MINUTEN 2.1 WAARDENVERKENNING Om een beeld te krijgen van de ideeën van WAT? de deelnemers over belangrijke thema s rond arbeidsparticipatie begin je

Nadere informatie

Aflevering 6: Eigen bedrijf

Aflevering 6: Eigen bedrijf Aflevering 6: Eigen bedrijf Vragen vooraf: Heb je wel eens een eigen bedrijf gehad? Ken je mensen met een eigen bedrijf? Wat voor soort bedrijf is dat? Hoofditem Fragment 1 Korte inhoud: Khalid wil een

Nadere informatie

Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze?

Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Korte omschrijving workshop In deze workshop ontdekken de deelnemers

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Hoe kunt u met minder geld toch de kwaliteit van dienstverlening waarborgen voor kwetsbare doelgroepen?

Hoe kunt u met minder geld toch de kwaliteit van dienstverlening waarborgen voor kwetsbare doelgroepen? Hoe kunt u met minder geld toch de kwaliteit van dienstverlening waarborgen voor kwetsbare doelgroepen? Visie tafelleider: Met minder geld hetzelfde of misschien zelfs meer doen. Dat is de grote uitdaging

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

FOTOREGELS. Uitleg en regels rondom het gebruik van foto s. Het auteursrecht. Als ik een foto koop, krijg ik dan ook de rechten op de foto?

FOTOREGELS. Uitleg en regels rondom het gebruik van foto s. Het auteursrecht. Als ik een foto koop, krijg ik dan ook de rechten op de foto? FOTOREGELS Uitleg en regels rondom het gebruik van foto s Over auteursrecht op foto s is bij consumenten wel eens onduidelijkheid. Soms kan dat tot vervelende situaties leiden voor zowel klant als fotograaf.

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Aflevering 6: Eigen bedrijf

Aflevering 6: Eigen bedrijf Aflevering 6: Eigen bedrijf Vragen vooraf: Heb je wel eens een eigen bedrijf gehad? Als je een eigen bedrijf zou beginnen, wat voor soort bedrijf zou dat dan zijn? Hoofditem Fragment 1 Korte inhoud: Khalid

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

op een gebrek aan kennis berustende mening of afkeer

op een gebrek aan kennis berustende mening of afkeer op een gebrek aan kennis berustende mening of afkeer stellen: geef ik iedereen een gelijke kans of staan er misschien onbewust vooroordelen in de weg? Ook in Den Haag worden kansen gemist, waardoor bijvoorbeeld

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord Nummer 2, december 2006

Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord Nummer 2, december 2006 WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord Nummer 2, december 2006 Het komend jaar werkt het BPV&W samen met NIZW aan het project Bouwen aan actieve informatievoorziening

Nadere informatie

E-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk?

E-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk? Waarom is e-mail marketing belangrijk als zorg-professional? Als therapeut of coach werk je graag met mensen. Ook wil je graag genoeg verdienen om van te kunnen leven. Dat betekent dat het belangrijk voor

Nadere informatie

Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft

Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft Checklist samenwonen voor partners waarvan alleen de man kinderen heeft Vul afzonderlijk van elkaar allebei de vragen in. Bij elke vraag moet je een antwoord kiezen. Als je niet kunt kiezen, kies dan het

Nadere informatie

Personal Branding voor Ingenieurs

Personal Branding voor Ingenieurs Personal Branding voor Ingenieurs 8 juni 2012 Lustrumsymposium Jullie doelen - succesvolle loopbaan - een baan vinden - de allerbeste zijn? - Saskia Slotboom 2012 2 Personal Branding Tools en praktische

Nadere informatie

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN

HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN E-blog HEY WAT KAN JIJ EIGENLIJK GOED? VERKLAP JE TALENT IN 8 STAPPEN In talent & groei Het is belangrijk om je talent goed onder woorden te kunnen brengen. Je krijgt daardoor meer kans om het werk te

Nadere informatie

9 Communicatie-tools. voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie

9 Communicatie-tools. voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie 9 Communicatie-tools voor meer liefde, meer verbondenheid, meer intimiteit & betere communicatie Maar één persoon Je hebt maar een persoon nodig om nieuwe ervaringen te introduceren VOORWOORD Geen enkel

Nadere informatie

KIEZEN VOOR WERK: HANDLEIDING

KIEZEN VOOR WERK: HANDLEIDING CASUS: AMINA Alle vrijheid die ik in Turkije had verdwijnt. Ik voelde me opgesloten en depressief. Toen ik mijn man leerde kennen ben ik misschien te veel van dingen uitgegaan en heb ik te weinig gevraagd.

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Beslis zelf over je toekomst!

Beslis zelf over je toekomst! Beslis zelf over je toekomst! Is deze folder voor jou? Elk jaar komen vele jongeren van school met een havo, vwo of mbo niveau 2 diploma. Behoor jij bij deze groep? Dan is deze folder niet voor jou bestemd.

Nadere informatie

Uitkomsten peiling kennis en gedrag omtrent de belastingaangifte. Nibud, 2010

Uitkomsten peiling kennis en gedrag omtrent de belastingaangifte. Nibud, 2010 Uitkomsten peiling kennis en gedrag omtrent de Nibud, 2010 Inleiding In dit rapport staan de resultaten beschreven van een peiling onder lezers van De Telegraaf over hun kennis en gedrag omtrent de. De

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Voortaan haal ik, zodra ik wilde wingerd zie, de plant gelijk uit de heg. Wat opvalt is, dat hij steeds weer terugkomt: op blijven letten dus!

Voortaan haal ik, zodra ik wilde wingerd zie, de plant gelijk uit de heg. Wat opvalt is, dat hij steeds weer terugkomt: op blijven letten dus! Liefde Je kunt je soms lelijk vergissen! Het lijkt heel wat, maar als je beter kijkt of de gevolgen ziet, dan is het toch ineens heel anders! Je zou s zomers mijn heg moeten zien. Niets bijzonders, hoor!

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN

ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN EXCLUSIEF PROGRAMMA OVERZICHT 2016 LEF IN ACTIE Ontdek waarom het zo moeilijk is je hart te volgen en heb het lef dit toch te doen! De achtergrond van het programma Jij weet dat

Nadere informatie

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin)

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Lay-out Bob Snel (trainer ATC Amstelduin) Document Versie maart 2007 Meer informatie E-mail:

Nadere informatie

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere

Nadere informatie

KIDmail 25. www.kidpartners.nl. Januari 2013

KIDmail 25. www.kidpartners.nl. Januari 2013 www.kidpartners.nl KIDmail 25 Januari 2013 Allereerst willen wij jou een stralend 2013 wensen met de onderstaande doodle. Je kunt zelf invullen waar jouw ster het komend jaar gaat stralen. We hebben het

Nadere informatie

De logo s heb ik zelf gemaakt.

De logo s heb ik zelf gemaakt. Voorwoord: Mijn tijdschrift gaat vooral over YouTube, want dat is een van mijn grootste hobby s. Ook zit er veel van mijn persoonlijkheid in. Voor deze opdracht heb ik vooral naar mezelf gekeken en het

Nadere informatie

E-QUALITY KENNISCENTRUM VOOR EMANCIPATIE, GEZIN EN DIVERSITEIT. Vaderschap 2.0 Opvoedingsondersteuning voor vaders van nu

E-QUALITY KENNISCENTRUM VOOR EMANCIPATIE, GEZIN EN DIVERSITEIT. Vaderschap 2.0 Opvoedingsondersteuning voor vaders van nu E-QUALITY KENNISCENTRUM VOOR EMANCIPATIE, GEZIN EN DIVERSITEIT Vaderschap 2.0 Opvoedingsondersteuning voor vaders van nu Vaderschap 2.0 E-Quality 55 UIT DE PRAKTIJK 3.3 Interview met Arno Janssen en Caroline

Nadere informatie

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken?

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken? Carpe Diem! Afgelopen december vertrokken vijf Nederlandse dames naar het prachtige Zuid-Afrika om hier mee te werken aan een summerschool in een township in Hermanus. Dit is een project van People4Change,

Nadere informatie

BESTEMMING BEREIKT?! Opdrachtenblad Niveau:

BESTEMMING BEREIKT?! Opdrachtenblad Niveau: Opdrachten Opdracht 1 Wat vind je van het verhaal? Welk risico loopt Wesley? Wat zou jij deze vakantie anders doen om niet halverwege met te weinig geld te zitten? Ken jij iemand met een vergelijkbaar

Nadere informatie

Weet jij wat je uitgeeft en wat er binnen komt? Samen slimmer met geld

Weet jij wat je uitgeeft en wat er binnen komt? Samen slimmer met geld Weet jij wat je uitgeeft en wat er binnen komt? Samen slimmer met geld Dit Samen slimmer met geld dagboek is van: Waarom een Samen slimmer waar je gebruik van maakt niet, zoals 4. Kijk of je kunt besparen

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

ONLINE MARKETING ANGELCOACHING

ONLINE MARKETING ANGELCOACHING ONLINE MARKETING ANGELCOACHING MARCA VAN DEN BROEK Met mijn bedrijf AngelCoaching zet ik me in voor succesvol ondernemen als kunstenaar//creatief. WAAR GAAT HET OM? Zichtbaarheid Onderscheidend (en authentiek)

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Wet WIJ

Veelgestelde vragen Wet WIJ Veelgestelde vragen Wet WIJ Wat is de WIJ? WIJ staat voor Wet investeren in jongeren (WIJ). Deze nieuwe wet gaat in per 1 oktober 2009 en moet ervoor zorgen dat alle jongeren tot 27 jaar een opleiding

Nadere informatie

Maak je eigen jaarbegroting

Maak je eigen jaarbegroting Maak je eigen jaarbegroting Inleiding Een begroting maken. Het woord begroting wordt normaal gesproken alleen gebruikt bij bedrijven en de overheid. Maar het is tijd om ook jouw budget dezelfde aandacht

Nadere informatie

Prinsjesdag A Tradities

Prinsjesdag A Tradities Prinsjesdag A Tradities Tradities De gouden koets, de Koningin, een grote troon, dames met prachtige hoeden op, de minister van Financiën met het koffertje. Het is weer Prinsjesdag. Op deze dag vertelt

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

Slim omgaan met geld

Slim omgaan met geld Slim omgaan met geld Deel 1 Oorzaken en financieel overzicht. Dit werkboek is van: Datum: 1 Copyright - Drukke Moeders Marijke Minten Welkom Drukke Moeders Online Cursus Financiën Werkboek Dit is een werkboek

Nadere informatie

10 gouden tips voor social media

10 gouden tips voor social media 10 gouden tips voor social media Social media voor positiviteit 10 gouden tips om succesvol te zijn met social media Op 28 februari 2011 ben ik begonnen met Twitteren. Ik had er totaal geen kaas van gegeten.

Nadere informatie

Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken. coaching en energetische therapie. www.pranakompas.nl

Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken. coaching en energetische therapie. www.pranakompas.nl Nieuwsbrief 2015-3: Een nieuw jaar nieuwe kansen en 9 tips die je helpen je doelen te bereiken coaching en energetische therapie www.pranakompas.nl Een nieuw jaar nieuwe kansen! 9 Tips die je helpen je

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. ik regel mijn geldzaken

Inhoud. Mijn leven. ik regel mijn geldzaken Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Bewaren...5 Hoofdstuk 2 Administratie...7 Hoofdstuk 3 Inkomsten... 8 Hoofdstuk 4 Uitgaven... 10 Hoofdstuk 5 Sparen... 12 Hoofdstuk 6 Verzekeringen...15 Hoofdstuk 7 Begroting...

Nadere informatie

blad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015:

blad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015: Pensioen blad voor ondernemers april 2015 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 wat vinden we van ons pensioenfonds 4 Premie in 2015: pensioenpremie blijft gelijk 5 Welk pensioenloon

Nadere informatie

5 manieren om je eigen pad te bewandelen

5 manieren om je eigen pad te bewandelen 5 manieren om je eigen pad te bewandelen Hierbij het nieuwe artikel met als onderwerp: 5 manieren om je eigen pad te bewandelen. Het is geschreven door wandelcoach Tineke Franssen. Tineke wandelt al een

Nadere informatie

Timemanagement? Manage jezelf!

Timemanagement? Manage jezelf! Timemanagement? Manage jezelf! Trefwoorden Citeren timemanagement, zelfmanagement, stress, overtuigingen, logische niveaus van Bateson, RET, succes citeren vanuit dit artikel mag o.v.v. bron: www.sustrainability.nl

Nadere informatie

TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN

TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN TIEN TIPS WANNEER JE EEN KUNSTWERK WILT AANSCHAFFEN Het is een feest om een echt kunstwerk in huis te hebben! Toch denken veel mensen dat ze zich dat niet kunnen veroorloven. Of dat het ingewikkeld is

Nadere informatie

de digitale les Fix je Risk

de digitale les Fix je Risk 1 Handleiding bij de digitale les Fix je Risk Dit is de handleiding die hoort bij de digitale les Fix je Risk. De les is geschikt voor groep 7 en 8. De digitale les heeft als doel leerlingen uit te leggen

Nadere informatie

Wat wil jij? Wat wil ik?

Wat wil jij? Wat wil ik? Alle formulieren bij het boek Wat wil jij? Wat wil ik? ALLE PAGINACIJFERS KOMEN OVEREEN MET DE PAGINANUMMERS IN HET BOEK UITGEVERIJ BOEKENCENTRUM ZOETERMEER eens oneens 1 Ik vind mijzelf aantrekkelijk

Nadere informatie

Medewerkers met schulden

Medewerkers met schulden Medewerkers met schulden oplossen en voorkomen Financieel inzicht met de digitale loonstrook We verkeren wereldwijd in een financiële crisis. Deze economische situatie heeft z n weerslag op ieder persoonlijk.

Nadere informatie

DEEL 1. BOUWSTEEN 5 Theorie Eigen Keuze Monique van Dam DEEL 1: YOU

DEEL 1. BOUWSTEEN 5 Theorie Eigen Keuze Monique van Dam DEEL 1: YOU DEEL 1 1 BOUWSTEEN 5 Theorie Eigen Keuze BOUWSTEEN 5 Eigen Keuze 2 Inhoud Introductie bouwsteen 5: Eigen Keuze 3 ANDERS denken 4 Waar kies je voor? Wist je dat? 5 Nieuwe kansen 12 Van toen naar nu 13 Nieuwe

Nadere informatie

Onderzoek: Armoede. Publicatiedatum: 6-3- 2014

Onderzoek: Armoede. Publicatiedatum: 6-3- 2014 Onderzoek: Armoede Publicatiedatum: 6-3- 2014 Over dit onderzoek Het onderzoek is een driehoeksmeting bestaande uit een online enquête met zowel open als gesloten vragen, en een asynchrone online focusgroep

Nadere informatie

Lesbrief over Leerplicht

Lesbrief over Leerplicht Lesbrief over Leerplicht Donderdag 19 maart 2015: Dag van de Leerplicht! Leerplicht? Hoezo? Ik ga toch gewoon naar school!? Ja, voor de meeste kinderen in Nederland is het de gewoonste zaak van de wereld

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.

Nadere informatie

Je geldzaken goed geregeld: een rustig gevoel!

Je geldzaken goed geregeld: een rustig gevoel! Je geldzaken goed geregeld: een rustig gevoel! Samen je centen de baas GELD EN GELDZAKEN. SOMS BEST LASTIG. Het gebeurt iedereen wel eens. Dat je een brief krijgt die je niet goed begrijpt. Of dat je een

Nadere informatie

Maak nu de opdrachten in deze lesbrief en kom erachter of jij je keuze al kunt maken!

Maak nu de opdrachten in deze lesbrief en kom erachter of jij je keuze al kunt maken! Beste leerling, Kiezen is best lastig, zeker als het om een vervolgopleiding gaat. Om je hierbij te helpen is er LOB, Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding. Iedere vo-school geeft hier op zijn eigen manier

Nadere informatie

speciaal onderwijs lesbrief gokken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL

speciaal onderwijs lesbrief gokken UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL speciaal onderwijs UITGAVE: STICHTING VOORKOM! T (030) 637 31 44 E-MAIL: STICHTING@VOORKOM.NL WWW.VOORKOM.NL inhoud LES 1: KENNISMAKING MET GOKKEN 3 HOE KUN JE GOKKEN? 3 WIE IS DE WINNAAR? 4 EENS OF ONEENS?

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

Schrijf met meer impact

Schrijf met meer impact Schrijf met meer impact Het volledige trainingsprogramma om met je teksten meer klanten te werven In het Schrijf met meer impact -programma leer je hoe je met jouw eigen schrijfstijl meer ideale klanten

Nadere informatie

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?

Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint

Nadere informatie

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Meisjes. Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt?

Wensenkaart. Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad. Meisjes. Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? Wensen en grenzen Oefening 1.1 Werkblad Wensenkaart Als jij uitgaat en een leuk jongen ontmoet, wat hoop je dan dat er gebeurt? onderbouw Dat we oogcontact hebben Echt niet! L Misschien wel Natuurlijk!

Nadere informatie

Publiekstekst Wet investeren in jongeren

Publiekstekst Wet investeren in jongeren Publiekstekst Wet investeren in jongeren Juni 2009 Deze publicatie is gemaakt door Stimulansz in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Stimulansz spreekt haar dank uit aan alle

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

10 Gouden Tips voor Professioneel Relatiebeheer

10 Gouden Tips voor Professioneel Relatiebeheer 2 Inhoudsopgave Inleiding ----------------------------------------------------------- 5 Wees je bewust van je doel -------------------------------------- 6 Bellen: een uitstekend instrument -------------------------------

Nadere informatie

Seksualiteit: Grenzen en Wensen

Seksualiteit: Grenzen en Wensen IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

Factsheet persbericht

Factsheet persbericht Factsheet persbericht Nut vakbonden onbekend bij jongeren 30 november 2011 Inleiding Van oktober 2011 tot november 2011 hield Zoekbijbaan.nl het Nationale Bijbanen Onderzoek. Aan het onderzoek deden 2464

Nadere informatie

Deventer investeert in jou! Informatie over de Wet Investeren in Jongeren (WIJ) www.deventer.nl/wij

Deventer investeert in jou! Informatie over de Wet Investeren in Jongeren (WIJ) www.deventer.nl/wij Deventer investeert in jou! Informatie over de Wet Investeren in Jongeren (WIJ) www.deventer.nl/wij Wet Investeren in Jongeren (WIJ) Deze wet gaat over jou! Ben jij tussen de 16 en 27? Heb jij geen werk?

Nadere informatie

Vragenlijst: Wat vind jij van je

Vragenlijst: Wat vind jij van je Deze vragenlijst is bedacht door leerlingen. Met deze vragenlijst kunnen leerlingen er zelf achter kunnen komen wat andere leerlingen van hun school vinden. De volgende onderwerpen komen langs: Sfeer op

Nadere informatie

Y-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1.

Y-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1. Kiezen Opwarmertje Een eigen keuze (Naar: Kiezels 10 e jaargang, nr. 5) Laat één jongere beginnen met het noemen van een drietal belangrijke zaken uit zijn leven, bijvoorbeeld iemand kiest scooter, voetbal

Nadere informatie

Onderzoek Stress. 5 Juni 2014. Over het 1V Jongerenpanel

Onderzoek Stress. 5 Juni 2014. Over het 1V Jongerenpanel Onderzoek Stress 5 Juni 2014 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 20 mei tot en met 5 juni 2014 in samenwerking met 7Days, deden 2.415 jongeren mee. Hiervan zijn er 949 scholier en

Nadere informatie

Lesbrief MoneyRace. Spelbord MoneyRace

Lesbrief MoneyRace. Spelbord MoneyRace MoneyRace is een spel van stichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB). WWJB is een onafhankelijke stichting die zich richt op het vergroten van de financiële zelfredzaamheid van jongeren (12-25 jaar). Dit doen

Nadere informatie

MANTELZORG VANAF JANUARI 2015 EEN GROTERE ZORG VOOR GEMEENTEN

MANTELZORG VANAF JANUARI 2015 EEN GROTERE ZORG VOOR GEMEENTEN MANTELZORG VANAF JANUARI 2015 EEN GROTERE ZORG VOOR GEMEENTEN Veel jongeren hebben al vroeg de zorg voor een gezinslid. Maar wie zorgt er eigenlijk voor hen? De klassieke verzorgingsstaat verandert in

Nadere informatie

Kwaliteitszorg. Test jezelf.

Kwaliteitszorg. Test jezelf. Kwaliteitszorg. Test jezelf. Pagina 1 Weet jij hoe je je deskundigheid of die van je collega s kunt bevorderen of professionaliseren? Kun je goed samenwerken? Kun je kwaliteitszorg leveren? Doe de testjes

Nadere informatie

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.

Relaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo. Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan

Nadere informatie