PROPRIO FOOT : bewezen en verbeterd

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PROPRIO FOOT : bewezen en verbeterd"

Transcriptie

1 Oktober PROPRIO FOOT : bewezen en verbeterd Ervaringsdeskundingen vertellen hun eigen verhaal Gebruik van walkers in Nederland Onderzoek: de Walker als substituut voor gips? Bewezen en verbeterd: Rebound Air Walker Miami J Advanced: Bewezen en verbeterd

2 Össur AND Oscar redefining ability Oscar Blade Runner Pistorius made Olympic history on his Flex-Foot Cheetah carbon fiber running blades by Össur. We re proud to have been with him every step of the way, literally. To learn more about Össur orthopedic technology, call +31 (0) or visit Copyright Össur, September 2012

3 Beste lezer, We zijn weer terug na een mooie sportieve zomer. Indien u geen sport meer kon zien zo aan het staartje van deze zomer: de resultaten van de bijzonder succesvolle Paralympics 2012 kunt u in de bijlage middenin deze Insight vinden. Össur feliciteert alle atleten met hun prestaties. Van harte! Verder in deze Insight extra aandacht voor PROPRIO FOOT. Naast de technische en wetenschappelijke achtergrond van deze bionische voet leest u maar liefst twee verhalen van mensen die PROPRIO FOOT gebruiken. Annemiek en Richard delen hun ervaringen met ons. Elk met een eigen achtergrond, een eigen geschiedenis, eigen keuzes en eigen wensen, maar toch met dezelfde prothesevoet. Verderop in deze editie maakt u kennis met Helmie Cornelissen, hoofd gipskamer van de Sint Maartenskliniek en tevens voorzitter van VGN*. Helmie geeft niet alleen haar visie op het veranderende werk van de gipsverbandmeester, maar vertelt tevens hoe de nieuwe vergoedingsstructuur en DOT het werk beïnvloeden. Sluit dit aan bij de bevindingen uit het onderzoek dat Össur liet uitvoeren naar het gebruik van walkers in Nederland? Ook dat leest u in deze Insight. Fijne herfst gewenst en veel leesplezier. Met vriendelijke groet, Yvonne van der Rijt Marketing Manager Benelux * Verenigde Gipsverbandmeesters Nederland 3 Inhoudsopgave 04 Ervaringen gedeeld Annemiek en Richard delen hun ervaringen met PROPRIO FOOT 06 Onderzocht en bewezen Clinical Evidence rondom PROPRIO FOOT 08 PROPRIO FOOT Functies en verbeteringen van de voet 09 Össur werkt mee aan... Ride2Read en Alpe d Huzes 10 Miami J Advanced Verbeterd en bewezen, inclusief de meestgestelde vragen 12 Össur Services 13 DOT or NOT? 16 Uit onderzoek: Testen rondom het gebruik van gips vs. Walkers 19 Interview met Helmie Cornelissen Expert vertelt over het gebruik van walkers 20 Uit onderzoek: vervolg 23 Rebound Air Walker Verbeterd en bewezen, inclusief de meestgestelde vragen 25 Product in actie Re-Flex Rotate met EVO op de 4-Daagse 27 Product Updates 28 Agenda

4 PROPRIO FOOT Het verhaal van Annemiek Janssen 4 Annemiek Janssen (46) is getrouwd met Peter en heeft samen met hem zoon Luuk van 18. Ze werkt vier dagen per week: twee dagen in een praktijk voor fysiotherapie en twee dagen per week in een praktijk met twee dierenartsen. Dus het is het beste van allebei; werken met mensen en met dieren. Annemiek vertelt waarom ze geamputeerd is. Ik ben geboren met een aangeboren afwijking aan mijn linkerhand en aan mijn rechterbeen. Mijn rechteronderbeen was niet ontwikkeld, ik had geen voet, maar vreemd genoeg wel vijf tenen aan de stomp. Het stukje was ook veel korter dan mijn linkerbeen en ik heb eigenlijk vanaf mijn tweede levensjaar leren lopen met een onderbeenprothese. Je kunt dus wel zeggen dat ik een pro ben wat betreft het lopen op prothesen. In november 2008 is Annemiek geopereerd in het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Na haar amputatie had ze voor zichzelf het idee daar haar problemen opgelost waren: Geef me een prothese en ik ga gewoon opnieuw lopen, dacht ik. Ik was immers al veertig jaar gewend op prothesen te lopen, maar het liep anders. Na tien protheses zei mijn prothesemaker: ik weet eigenlijk niet zo goed wat ik met jou aan moet nu, dus ik geef je het telefoonnummer van Marcel Waltman bij Össur. Ik heb gebeld en een afspraak met Marcel gemaakt en ineens was alles anders. De voet werd onder mijn prothese gezet, ik ging staan en ik begon te lopen en ik dacht wow, dit is ongelofelijk! Op een gegeven moment zei Marcel dat ik eens moest proberen om de trap op te lopen en om op oneven terrein te wandelen. We zijn vervolgens naar buiten gegaan en hebben over het gras gelopen. Allemaal dingen die in het begin voor mij gewoon een moeilijkheid waren, omdat mijn voet zich niet aanpaste. We lopen nog een stukje om Annemiek was dertig jaar lang heel fanatiek in de paardensport. In 2006, toen ze problemen kreeg met haar stomp, is ze daarmee gestopt. Ze had de energie niet meer en had pijn. Na mijn amputatie twee jaar later én met deze voet heb ik mijn hobby weer op kunnen pakken! Ook het lopen met de hond was vroeger maar een heel kort rondje. Nu gaat de hond in de auto in en we gaan naar het bos. Er worden meters gemaakt. Ik hoef niet meer te denken: zullen we teruglopen? Nee, we lopen nog een stukje om! In de eerste twee weken na dat Annemiek haar PROPRIO FOOT kreeg, heeft ze heel veel dingen in een hele korte tijd gedaan. Zo ging ze ook weer naar het theater. Want zoals Annemiek vertelt, dat kan de voet ook. Hij heeft een relax mode en als je gaat zitten, ontspant hij; hij past zich aan de situatie waar jij in zit aan en dat is heel ontspannend. Er is geen spierspanning meer op de stomp. Je hebt geen contact meer met je prothese en dat voelt ontzettend goed. Wat ook een heel belangrijk punt is, en met name voor dames, is het lopen op schoenen met een bepaalde hakhoogte. Het was voor Annemiek nooit weggelegd omdat haar prothesevoeten werden ingesteld op één hakhoogte en met dat paar schoenen moest ze het doen, of ze moest schoenen kopen in dezelfde hakhoogte. Het is nu eindelijk een heel ander verhaal, want je zet de schoen eronder die je aan wil trekken, je stelt de voet in en hij stelt zich automatisch in op de desbetreffende hakhoogte. Het voelt niet belastend, het doet geen pijn, het lopen gaat vanzelf en dat is ontzettend mooi om te mogen ervaren. De wereld ziet er heel anders uit Annemiek is duidelijk tevreden met PROPRIO FOOT. Vroeger, met haar oude prothesen, keek ze alleen maar naar beneden. Waar ze ook liep, ze was altijd aan het opletten of bijvoorbeeld die stoeptegel wel goed lag. Ze keek altijd alleen maar waar ze moest lopen. Met PROPRIO FOOT loopt ze rechtop, ze kijkt om zich heen. De wereld ziet er heel anders uit. PROPRIO FOOT heeft mij ontzettend veel gebracht. Ik heb mijn leven weer op kunnen pakken, ik kan weer doen wat ik al jaren niet meer kon. Pijn heb ik niet meer, mijn stomp ziet er ontzettend mooi uit. Ik loop mooi, ik loop natuurlijk en dat voelt ontzettend goed, en dat geeft je zelfvertrouwen. Het heeft voor mij gewerkt dus ik hoop dat het voor anderen ook mag werken.

5 Gebruiker van het eerste uur: Richard Kummeling Het gebeurde op 14 augustus 2005, om half acht. Richard Kummeling dreunt de datum van zijn amputatie bijna tot op de minuut nauwkeurig op. De toen 37-jarige motorrijder was twee weken daarvoor aangereden door een auto. Pogingen van de doktoren om zijn voet te redden waren niet gelukt, hij begon af te sterven. Eigenlijk had Richard het al geweten op het moment van het ongeluk. Ik zag het, ik voelde het: dit was foute boel. In eerste instantie dacht hij: haal hem er maar af, die voet, dan is de pijn voorbij. Pas later drong door wat de impact is van het missen ervan. Voor de sportieve Richard veranderde er namelijk veel. Nee, niet veel: alles. Ik heb twee jaar gevochten om op mijn oude niveau terug te komen. Pas toen kon ik me erbij neerleggen dat dat niet meer zou gebeuren. Richard Kummeling uit Bemmel is nu 44 jaar. Door de amputatie van zijn voet stond zijn leven volledig op zijn kop. Zijn werk als clusterleider bij de Hoenderloo Groep kon hij niet meer uitvoeren. Taekwondo en mountainbiken waren grote hobby s en ook liep hij maar liefst 21 keer de Nijmeegse Vierdaagse. Die sportieve activiteiten waren voorbij. Maar hij mist zijn voet het meest nu hij kinderen heeft. Ik kan niet met ze rennen, dat is heftig hoor. Zijn kinderen zijn 6, 4 en 1,5 jaar oud, dus zij weten niet beter. Maar ik weet zelf wel dat het anders kan en dat wringt af en toe behoorlijk. Zijn sportieve hobby s kon hij helaas niet meer oppakken, zijn werk wel, zij het in een andere functie. Hij is inmiddels al jaren met veel plezier trajectregisseur van jongeren die in de gesloten fase van hun behandeling zitten. Een openbaring Zijn eerste prothese droeg hij maar kort, van januari tot juli Ik werd daar niet blij van, vat hij die periode kort en bondig samen. Het is alsof je een winkelhaak draagt. Een voet wikkelt af als je loopt, bij mijn eerste prothese was dat kantel- of afrolmoment niet mogelijk. Je mist daardoor souplesse en het kost een berg energie om te lopen. Toen hij in 2006 werd uitgenodigd voor een experiment met de eerste PROPRIO FOOT deed hij mee en voelde direct het verschil met de standaardprothese. Ik moest een soort stormbaantje lopen en dan werd gemeten of mijn lichaam energie bespaarde door deze voet. Maar die meetresultaten interesseerden me eigenlijk niet eens zo. Ik liep met die voet en dat voelde als een openbaring! Zijn zorgverzekeraar stribbelde in eerste instantie tegen, maar Richard wist het zeker: hij wilde een PROPRIO FOOT dragen. Die scheelt pijn, energie, en een heleboel frustratie. Wat voor Richard ook een factor van belang is, is de afwikkeling van de voet en het feit dat in de zwaaifase van het been de teen omhoog gaat. Daardoor beweegt de stomp minder in de koker en dat is voor hem erg fijn, aangezien zijn stomp nog altijd pijnlijk en zeer gevoelig voor wondjes is. Toen ik de voet net droeg, zeiden mensen om me heen ook: het lijkt wel of je niets mist, lopen gaat zo soepel. Voet om mee te lopen Het is dan ook de stomp die hem tot op heden belemmert in zijn bewegingsvrijheid, aan de voet ligt het niet. Ik heb gewoon de domme pech dat mijn lichaam heel slecht reageert op de amputatie. De stomp blijft een pijnpunt, letterlijk en figuurlijk. Richard is enthousiast over het feit dat hij met PROPRIO FOOT schoenen met verschillende hakhoogten kan dragen. Een halve centimeter meer of minder maakt al dat je uit het lood komt te staan. Deze voet corrigeert dat zelf, dat scheelt een heleboel gedoe bij het schoenen kopen. Daarnaast is hij blij dat PROPRIO FOOT echt een voet is om veel te lopen. Ik loop zelf zo n driehonderd meter, daarna gaat mijn stomp pijn doen. Maar als dat niet zo zijn, zou ik er zó kilometers mee kunnen maken. Ik ben nog nooit gestruikeld, traplopen gaat beter en ook ongelijk terrein is minder problematisch. Als gebruiker van het eerste uur is Richard nu aan zijn derde PROPRIO FOOT bezig. Af en toe, wanneer de voet voor reparatie weg is, gebruik ik mijn oude prothese nog. Dan voel ik me echt gehandicapt en ben ik me er weer extra van bewust hoezeer deze voet het gevoel van een echte enkel benadert. Hij merkte hoe Össur de voorbije jaren bleef schaven aan de gebruiksvriendelijkheid van de prothese. De batterij en de software werden beter, meer solide. Hellingen op en af, traplopen, ongelijk terrein, PROPRIO FOOT kan het zonder problemen aan. Ik mis alleen nog fietssoftware, grapt hij. 5

6 CLINICALEVIDENCE 6 De vernieuwde PROPRIO FOOT met zijn intelligente terrein-adaptatie en actieve, natuurlijke enkel-beweging biedt een veilig, aangepast en natuurlijk looppatroon omdat de wereld niet vlak is. In dit artikel gaan we op zoek naar de alledaagse uitdagingen van een onderbeenprothesegebruiker en komen we te weten op welke manier de vernieuwde PROPRIO FOOT hiervoor een oplossing kan bieden. Het oplopen van een helling, lopen op ongelijk terrein en het beklimmen of afdalen van trappen maken deel uit van de dagelijkse uitdagingen van een onderbeengeamputeerde. Een bekend gegeven is de beperkte mogelijkheid van conventionele prothesevoeten om zich aan te passen aan verschillende ondergronden. (Conventionele prothesevoeten kunnen zich niet aanpassen aan specifieke condities zoals het nemen van trappen of hellingen Alimusaj et al, Er zijn belangrijke dorsaalflexie beperkingen in de ontwerpen van mechanische enkel-voet systemen voor prothesen - Powers et al, ) Afwijkingen in het looppatroon, het gevaar om te struikelen en/of te vallen, verhoogde energieconsumptie en verlaagde activiteitenniveaus worden vaak geassocieerd met het lopen met een prothese. (De gefixeerde neutrale positie van conventionele prothesevoeten veroorzaken moeilijkheden voor onderbeen geamputeerden wanneer ze een helling moeten oplopen Wolf et al, Vallen bij het beklimmen of afdalen van een trap leidt dikwijls tot letsels bij oudere prothesegebruikers Grabiner et al, ). PROPRIO FOOT herkent de veranderingen van het terrein en past automatisch de hoek van de voet aan. Actieve controle van het enkelgewricht zorgt voor een aangepaste dorsaalflexie tijdens de zwaaifase, een vloeiende en veilige adaptatie op hellingen en stabiliteit tijdens de steunfase. Deze eigenschappen bieden belangrijke voordelen voor het dagelijks gebruik, zoals het eenvoudig nemen van obstakels en het betreden van ongelijk terrein. Deze voordelen worden beschreven in verschillende studies : - Dorsaalflexie tijdens de zwaaifase resulteert in een meer efficient en physiologisch looppatroon (Powers et al, ). - Een betere uitlijning leidt tot een verminderde belasting van het contralaterale been (Pinzur et al, ). - Dorsaalflexie tijdens het lopen verhoogt het vertrouwen van een gebruiker en helpt bij preventie van letsels (Grabiner et al, ). Toe clearance during level ground Additional ankle flexion during swing phase Distance of the tip of the toe from ground (height/mm) Dorsiflexion Degrees Plantarflexion Degrees, ankle angle (sagittal plane) % % Stance 100% Gait Cycle Swing Stance 100% Gait Cycle Swing PROPRIO FOOT proactive dorsiflexion turned ON during level ground walking PROPRIO FOOT proactive dorsiflexion turned OFF during level ground walking (to simulate a non-adaptive foot) PROPRIO FOOT proactive dorsiflexion turned ON during level ground walking PROPRIO FOOT proactive dorsiflexion turned OFF during level ground walking (to simulate a non-adaptive foot) Figuur 1 toont duidelijk hoe PROPRIO FOOT zich aanpast met een dorsaalflexie van 15 à 20mm tijdens de zwaaifase. Figuur 2 toont de bewegingsamplitude naar dorsaalflexie eveneens tijdens de zwaaifase.

7 7 Eigenschappen en voordelen van PROPRIO FOOT De door accelerometers gecontroleerde, gemotoriseerde enkelbeweging biedt een grotere bewegingsvrijheid tijdens de zwaaifase, hetgeen bijdraagt tot een vertrouwd en veilig looppatroon. Dit vermindert dan weer het risico om te struikelen en/of te vallen. Braatz et al 6 vermeldt een toegenomen vertrouwen als gevolg van de pro-actieve gemotoriseerde teenlift. Een natuurlijke enkelbeweging zorgt voor een veilig en comfortabel looppatroon, hetgeen de overbelasting vermindert op knieën, heupen en rug. De intelligente terreinadaptatie zorgt voor ongeëvenaarde stabiliteit, efficiëntie en comfort bijvoorbeeld op hellingen en trappen. Hiermee wordt het risico op struikelen en vallen verminderd, terwijl de behoefte aan compensatoire bewegingen geëlimineerd wordt. Tijdens een onderzoek naar het gebruik van PROPRIO FOOT op trappen aan de Universiteit van Heidelberg in Duitsland, Alimusaj et al 8, verklaarden gebruikers dat zij zich veiliger voelden en dat ze een betere ondersteuning hadden tijdens het afrollen met een verminderde druk op de knie. De studie toonde aan dat een vaste enkel, gefixeerd in 90 graden, de normale kniebeweging bij het nemen van trappen hindert, hetgeen resulteert in asymmetrie tijdens het lopen en meer looppatroonafwijkingen. Het looppatroon van de gebruikers, tijdens het oplopen of het afdalen van een trap, sluit meer aan bij het looppatroon van een valide persoon, hetgeen dan weer resulteert in een verminderd compensatie-mechanisme. Een meer natuurlijk looppatroon draagt bij tot een betere gezondheid en vermindert de overmatige slijtage van het lichaam. Fradet et al 3 analyseerden het lopen op een helling door onderbeenprothesegebruikers en concludeerden dat tijdens het lopen op hellingen en trappen, de PROPRIO FOOT zorgt voor een gelijke verdeling van druk, en dat deze druk kan worden vergeleken met de druk tijdens het lopen op een vlakke ondergrond. PROPRIO FOOT gebruikers voelden ten gevolge daarvan minder ongemak in de prothesekoker op ongelijk terrein. De hakhoogte kan aangepast worden aan verschillende schoenen, zonder de uitlijning te wijzigen en met behoud van anatomische symmetrie. De voet beweegt naar een rustpositie naar de grond wanneer de gebruiker zit, hetgeen zorgt voor een consistente en natuurlijke verschijning. Referenties 1. M Alimusaj, F Braatz, O Gawron and SI Wolf, Effects of an active prosthetic ankle during ambulation on stairs and ramps, Journal of Foot and Ankle Research 2008, 1(Suppl 1):O51 doi: / s1-o51 2. Powers CM, Torburn L, Perry J, Ayyappa E. Influence of prosthetic foot design on sound limb loading in adults with unilateral below-knee amputations. Arch Phys Med Rehabil 1994;75: Wolf, S.I, Alimusaj M, Fradet L, Siegel J, Braatz F. Pressure characteristics at the stump/socket interface in transtibial amputees using an adaptive prosthetic foot. Clinical Biomechanics. 2009; 24(10), Grabiner MD, Koh TJ, Lundin TM, Jahnigen DW. Kinematics of recovery from a stumble. J Gerontol Med Sci. 1993;48:M97 M Pinzur MS, C.W., Kaiser J, et al. (1995). The effect of prosthetic alignment on relative limb loading in persons with trans-tibial amputation: a preliminary report. J Rehabil Res Dev 32(4): Braatz F, Alimusaj M, Wolf SI, Döderlein L. Ein mikroprozessorgesteuertes Sprunggelenk: Verbessert ein aktiver Prothesenfuß die Gehfunktion?. OT-Magazin. 2006; Lechler K. Vorteile eines mikroprozessor-gesteuerten Prothesenfußes. Vom Konzept zum Prototyp. OT-Magazin 2005;12: Alimusaj M, Fradet L, Braatz F, Gerner HJ, Wolf SI. Kinematics and kinetics with an adaptive ankle foot system during stair ambulation of transtibial amputees. Gait & Posture ;30(3): Fradet L, Alimusaj M, Braatz F, Wolf SI. Biomechanical analysis of ramp ambulation of transtibial amputees with an adaptive ankle foot system. Gait & Posture. 2010;32(2):

8 ... omdat de wereld niet vlak is. 8 Össur streeft ernaar de functionaliteit van haar producten te blijven verbeteren. PROPRIO FOOT is beter dan ooit tevoren dankzij allerlei innovaties, bijvoorbeeld meer kracht en stabiliteit tijdens de standfase, een krachtigere motor, een langere batterijduur en een breder gebruikersspectrum. Heuvels, treden en een hobbelige ondergrond; mensen die een been verloren hebben zijn zich er zeer van bewust dat de wereld waarin zij leven allesbehalve vlak is. Daarom heeft Össur haar unieke innovaties op het gebied van bionische technologie toegepast op PROPRIO FOOT. Door de veilige teenheffing vanaf de grond, intelligente aanpassing aan de ondergrond en de natuurlijke beweging is dit slimme apparaat de meest levensechte voetprothese die op dit moment beschikbaar is. Wat is er vernieuwd aan PROPRIO FOOT? De verbeteringen in het design van PROPRIO FOOT zijn het resultaat van een diepgaande en continue ontwikkeling van onze ingenieurs in IJsland. Door te luisteren naar onze klanten en hun prothesegebruikers kunnen we hen de best mogelijke oplossing bieden: Verhoogde gewichtslimiet tot 125 kg Gebruikersprofiel: nu geschikt voor activiteitenniveaus 2 en 3 met een gemiddelde impact Verbeterd design: een robustere motor mogelijkheid tot het wandelen zonder motoraandrijving verhoogde autonomie (24 tot 48 uur) extra voetmaten, nu ook beschikbaar voor de maten van 22 tot en met 24 (van 22 tot 30) Verbeterde uitlijning: gemakkelijk verwisselbaar met bijvoorbeeld Talux of Vari-Flex en hierdoor veiliger en comfortabeler Hielhoogte aanpasbaar tot 50 mm Zeker Aangedreven enkelbeweging zorgt voor een grotere afstand tot de grond voor een zelfverzekerd en veilig looppatroon. PROPRIO FOOT heft de teen op precies het goede moment tijdens de zwaaifase op, waardoor het risico op struikelen en vallen verminderd wordt. Hij past de hoek van de voet waar nodig aan en imiteert de natuurlijke beweging van de enkel voor een veilig en comfortabel looppatroon dat de belasting op de knieën, heupen en rug helpt te verminderen. Intelligent Intelligente aanpassing aan de ondergrond leidt tot ongeëvenaarde stabiliteit, efficiëntie en comfort bij het lopen op hellingen en trappen. PROPRIO FOOT herkent hellingen automatisch en reageert daarop door de teen verder van de grond te heffen. De voet reageert effectief op trappen waardoor traplopen drastisch vereenvoudigd wordt. Natuurlijk PROPRIO FOOT reageert natuurlijker en stimuleert zo het zelfvertrouwen van de gebruiker. De voet past zich aan aan verschillende schoenen, waardoor de symmetrie en uitlijning niet verstoord worden als de gebruiker andere schoenen aantrekt. Hij neemt automatisch en discreet een vlakke houding tegen de grond aan bij zitten, waardoor de voet er natuurlijker uitziet. Lees meer over de technologie achter PROPRIO FOOT op onze website:

9 Össur werkt mee aan... Reisverslag: Fietsen voor het goede doel Alpe-D-Huzes 9 Niels Spierenburg en Jos Tollenaar hebben ruim bij elkaar gefietst door in 9 dagen tijd (28 juni t/m 6 juli 2012) van Amersfoort naar Zuid-Frankrijk te fietsen. Deze bizarre tocht van meer dan 1600km ging niet zonder slag of stoot. Lees het complete reisverslag van dag tot dag op en lees over alle ontberingen die de heren op hun reis moesten doorstaan. Niels: Wij hadden een schema gemaakt, waarin we op dag 2 al bij Luxemburg wilden zijn, met als gevolg dat we op de tweede dag 205 km hadden gefietst in de stromende regen en 80% alleen maar klimmen. We probeerden de Ardennen te omzeilen, maar op de een of andere manier hadden we niet het gevoel dat dat lukte. Het was een heel zware dag en ik kon niet meer normaal lopen van de spierpijn. De hevige spierpijn heeft zich vanaf dag 2 t/m dag 7 herhaald en daarbij kwam ook nog vreselijke zadelpijn. Elke dag namen Niels en Jos zowel s ochtends, s middags als s avonds de nodige pijnstillers, maar zelfs dat hielp niet voldoende. De sportievelingen hadden uiteraard gehoopt op lekker fietsweer, want het was tenslotte zomer. Het tegendeel was waar, want door België, Luxemburg en Noord Frankrijk hebben zij alleen maar regen gehad. Je koelt op die manier snel af maar gelukkig zijn we niet ziek geworden, aldus Jos. We sliepen elke avond in een hotel en sommige waren zo klein dat je er amper kon bewegen. Het moest zo goedkoop mogelijk, met als gevolg dat je met z n drieën, met drie grote tassen, fietsspullen en twee fietsen in een te kleine kamer met twijfelaar lag. Wel knus, maar ik lig liever naast m n vriendin! grapt Niels. Het doel was om de tocht binnen 10 dagen te halen. Niels en Jos hebben dit doel zelfs binnen 9 dagen gehaald. Een dag sneller en daar zijn ze terecht trots op. Het gemiddelde aantal kilometers per dag bedroeg 177 km. Bij de finish stonden de ouders van Niels hen op te wachten met champagne, een medaille, een beker en een geel, groen en blauw t-shirt. Het leek de Tour de France wel! Ze hebben ruim ,- opgehaald. Elke euro gaat naar het goede doel My Book Buddy. Deze organisatie zet kinderbibliotheken op over de hele wereld. Zo n bibliotheek is een verrijdbare boekenkast waar boeken in komen te staan in de taal van het land en op het niveau van de kinderen. Niels en Jos gaan de boekenkasten zelf in Kenia plaatsen in december. We betalen uiteraard zelf de reis en van het bij elkaar gefietste geld kunnen we 25 boekenkasten inclusief de boeken neerzetten. Via deze weg willen Niels en Jos iedereen die hen heeft gesponsord nogmaals bedanken. Uiteraard is het nog steeds mogelijk om geld over te maken: Het zit er op. Jeroen Kools heeft op 7 juni jl. vier keer de berg beklommen en daarmee zijn doelstelling om minimaal vier keer omhoog te gaan behaald. De eerste drie beklimmingen gingen vrij vlot, vertelt Jeroen. Om 12 uur had ik er al drie gedaan. Helaas zorgde het extreem warme weer in de middag voor grote problemen binnen het deelnemersveld en ook bij mij. Met grote moeite kwam ik de vierde keer na ruim 2,5 uur over de streep, helemaal uitgeput. Ik besloot daarom om niet nog een vijfde of zesde keer de beklimming te gaan doen en er mee op te houden. Jammer, want voor mijn gevoel had er bij betere omstandigheden zeker een vijfde of zelfs zesde keer in gezeten. Maar gezien de omstandigheden ben ik tevreden met vier beklimmingen. Het was een geweldige ervaring: vreugde, verdriet en heroïek streden om de voorrang en ik heb heel wat traantjes gelaten vanwege de emoties die bij me los kwamen. Voor een niet erg emotioneel type als ik is dat ongekend, maar wel heel goed. Het zit er nu op, ik ben nu aan het nagenieten. Ik heb mijn persoonlijke doelstelling om minimaal 3.000,- bij elkaar te fietsen ruimschoots gehaald. Ik heb namelijk 3.469,- euro opgehaald en daar ben ik heel erg trost op. Daarnaast hebben de twee volwassenen teams en het jeugdteam het geweldige bedrag van ,- opgehaald. FANTASTISCH!!

10 Verbeterd en bewezen Miami J Advanced, wat is er verbeterd? 1. Nieuw kin-inzetstuk 10 Onlangs heeft Össur een aantal verbeteringen in Miami J Advanced doorgevoerd. De halskraag heeft verbeterde producteigenschappen die de veiligheid vergroten en drukpunten minimaliseren. Het comfort voor de patiënt en het gebruiksgemak zijn hierdoor aanzienlijk groter dan voorheen. Een uniek aanpassingsmechanisme voor maatbepaling op basis van fenotypen, dat zorgt voor een precieze pasvorm en waardoor minder voorraad nodig is. Een vulstuk om de druk op het borstbeen te verlichten. Dit kan eenvoudig worden verwijderd, zodat geïntubeerde patiënten kunnen worden gewassen zonder dat het tracheotomiebuisje verwijderd moet worden. 2. Verschuifbare instelling halsomtrek 3. Nieuwe klittenbandbevestiging De artikelnummers van Maimi J Advanced zijn eveneens gewijzigd: Miami J Advanced collar MJA-101 Miami J Advanced collar set MJAR-101 Replacement pads MJAP-101 Hieronder kunt u zien wat deze aanpassingen zijn. U kunt uiteraard een afspraak maken met onze vertegenwoordiger om de vernieuwde halskraag te bekijken of uit te proberen of bellen met Klantenservice: +31(0) Nieuw kin-inzetstuk. Hetzelfde kin-inzetstuk als bij de originele Miami J halskraag 2. Verschuifbare instelling halsomtrek. Maakt een betere pasvorm van de kraag mogelijk voor de anatomie van verschillende patiënten 3. Nieuwe klittenbandbevestiging die het voormet het achterpaneel verbindt. Comfortabelere en stevigere klittenbandsluiting 4. Flexibele scharnieren in het achterpaneel. Gerichte stijfheid voor een verbeterde vorm 5. Nieuwe vergrendelknoppen. Veiliger en vergrendeld tegen ongewenste aanpassingen 4. Flexibele scharnieren in het achterpaneel 6. Verbeterde verbinding met het borstbeenvulstuk. Verbeterde drukverdeling op het borstbeen 7. Grotere sorbatex vulstukken. Vulstukken steken 1 cm uit buiten de randen van de kraag. Verhoogd comfort en grotere therapietrouw Opmerking: De instructies voor het aanbrengen van de voorzijde van de kraag zijn gelijk aan die voor de vorige versie van Miami J Advanced: leg de voorzijde van de kraag met de overmolding/ het kin-inzetstuk tegen de voorkant van de kin van de patiënt. Laat een vingerdikte ruimte over tussen de kraag en de hals. 5. Nieuwe vergrendelknoppen 6. Verbeterde verbinding met het borstbeenvulstuk 7. Grotere sorbatex vulstukken

11 Kan ik de klittenbandbevestigingen? bijknippen? Ja, bij patiënten met een dunne hals en/of als de band te lang is aan de voorkant van de kraag, kan het klittenband bijgeknipt worden. Hoe vaak moeten de vulstukken worden? verwisseld? Een goede, proactieve huidverzorging is een kernonderdeel van het voorkomen van drukzweren en huidproblemen. De huid moet ten minste eenmaal per dienst beoordeeld worden. Voeringen moeten ten minste tweemaal per dag verwisseld worden. De huid en vulstukken moeten schoon, droog en vuilvrij worden gehouden. Hoe moet ik de Sorbatex vulstukken? wassen? De vulstukken moeten op de hand gewassen worden met een mild reinigingsmiddel en grondig uitgespoeld worden. Overtollig water moet uit de vulstukken gewrongen worden, waarna ze plat neergelegd moeten worden om te drogen. Aanvullende reinigingsinstructies staan in de instructies voor patiënten. Hoe kan ik de maat van de kraag instellen?? Om de maat van de kraag in te stellen, moet u eerst de snelsluitknoppen naar binnen draaien om de hoogte-instelling vrij te geven. Als het mechanisme tegen ongewenst verstellen is ingeschakeld, ontgrendel dit dan door op de hendel te drukken en de snelsluitknoppen te draaien. Het verstelbare vulstuk voor het borstbeen kan verlengd worden volgens het fenotype van de patiënt (de maten staan aangegeven op de voorkant van de kraag). Let erop dat u de hoogte instelt tussen de fenotypemarkeringen. De snelsluitknoppen moeten vervolgens naar buiten gedraaid worden (van elkaar weg) en in de vergrendelde stand geklikt worden om de hoogte van de kraag vast te zetten en het mechanisme tegen ongewenst verstellen in te schakelen. Gedetailleerde instructies staan in de technische handleiding. Moet de maat ingesteld worden terwijl de? patiënt de kraag draagt of wanneer de kraag af is? De maat moet worden ingesteld wanneer de patiënt de kraag niet draagt. Wanneer moet het vulstuk voor het? borstbeen worden verwijderd? Het vulstuk voor het borstbeen is ontworpen om de druk tijdens het lopen te verdelen. Het vulstuk kan om de volgende redenen worden verwijderd: indien de anatomie van de patiënt dit vereist voor meer comfort tijdens het slapen of bij het op de rug liggen tijdens het eten Bewaar het vulstuk voor het borstbeen, zodat het vulstuk langdurig en/of voor thuisgebruik beschikbaar is. Kan ik extra Sorbatex vulstukken kopen?? Ja, vervangende vulstukken kunnen worden gekocht (#MJAP-101). Is deze kraag getest op immobilisatie en? bescherming tegen huidafbraak? Ja, er zijn uitgebreide interne tests uitgevoerd om de juiste immobilisatie te verkrijgen. Ook is er onderzoek uitgevoerd naar de drukverdeling om ervoor te zorgen dat Miami J Advanced voldoet aan de hoge eisen van Miami J of deze zelfs overschrijdt. Zie de Opmerkingen over testen voor meer informatie. Hebben de zachte randen een nadelig? effect op de immobilisatie door de kraag? Nee. De flex-edge randen vormen zich automatisch naar de anatomie van de individuele patiënt en bieden de patiënt zo een verhoogd comfort. Ze hebben geen invloed op de immobilisatie. Heeft dit product een universele maat?? De Miami J Advanced kan aangepast worden aan verschillende Miami J patiëntfenotypen. Het is geen traditioneel product in een universele maat dat patiënten met allerlei maten past ten koste van de juiste werking van de brace. Kan de kraag gebruikt worden in combinatie met Miami JTO en Occian Back?? Ja, de kraag kan in combinatie met beide accessoires gebruikt worden. We raden echter aan om Miami JTO in combinatie met de originele Miami J-kraag op maat te gebruiken voor de beste pasvorm. Kunnen de knoppen voor hoogte-instelling? vergrendeld worden? De knoppen zijn voorzien van een mechanisme tegen ongewenst verstellen. Wanneer ze volledig in de vergrendelde stand gedraaid zijn, wordt dit mechanisme ingeschakeld. Hiermee wordt voorkomen dat de knoppen per ongeluk losgedraaid worden door de patiënt of de arts. Het is momenteel niet mogelijk om de knoppen blijvend vast te zetten. Kan het plastic door middel van warmte? gevormd worden? Nee. De voor- en achterstukken van de kraag zijn anatomisch gevormd. Verder aanpassen van de vorm zou dus niet nodig moeten zijn. Daarnaast past de overmolding zich automatisch aan de anatomie van de patiënt aan voor een semi-individuele pasvorm. FAQ Kunnen de zachte flex-edge randen worden? bijgeknipt? Dit wordt afgeraden. Het is echter wel mogelijk, zolang er maar niet geknipt wordt in de schaal van hard plastic. De patiënt ervaart ongemak op de? monnikskapspier. Wat moet ik doen? Het is belangrijk om zeker te weten dat de kraag op de juiste maat is ingesteld. Controleer eerst of de kraag niet te hoog is. Als de maat correct is, controleer dan of de zijkanten van de voorzijde van de kraag omhoog wijzen richting het oor en niet rusten op de monnikskapspier. Hoe kan ik zien of de kraag op de juiste? maat is ingesteld/de juiste pasvorm heeft? De volgende checklist geeft u een richtlijn voor het beoordelen van de pasvorm van de kraag: Maat: de hoogte van de kraag moet ingesteld zijn op basis van het fenotype van de patiënt. Pasvorm: er moet een vingerbreedte ruimte zijn tussen de uitsparing voor de luchtpijp en de hals. Daarnaast mag de patiënt zijn/haar kin niet in en uit de kraag kunnen bewegen. Kin: de kin moet in het midden op de kaaksteun rusten. De voorste rand van de kinsteun moet in het verlengde van de voorkant van de kin van de patiënt liggen. Monnikskapspier: de voorkant moet naar boven richting het oor wijzen en van de monnikskapspier af geplaatst zijn. Sorbatex vulstukken: moeten alle plastic randen van de kraag bedekken. Uitlijning: de uitsparing voor de luchtpijp en de grote opening aan de achterzijde liggen in het midden. Snelsluitknoppen: moeten in de vergrendelde stand staan, met het mechanisme tegen ongewenst verstellen ingeschakeld. Kussens: er mogen geen kussens achter het hoofd van de patiënt liggen. Haar: moet buiten de kraag zitten. 11

12 Össur Services Registratie Insight Via onze website kunt u zich aan- en afmelden voor Insight: 12 U kunt hier aangeven of u Insight per post of wilt ontvangen. Indien u Insight niet meer wenst te ontvangen, kunt u dit via uitschrijven aangeven. Indien u Insight op een ander adres wilt ontvangen, kunt u zich uitschrijven met uw gegevens en via aanmelden per post of uw nieuwe adresgegevens doorgeven. Indien u meerdere exemplaren wenst te ontvangen op uw locatie, kunt u een sturen aan: marketing.benelux@ossur.com. Direct contact? Sinds enkele jaren heeft onze afdeling Klantenservice / Besteldienst een rechtstreeks telefoonnummer. Als u dit nummer belt, dan hoeft u niet via de receptie te worden doorverbonden en zult u in de meeste gevallen sneller te woord worden gestaan. U krijgt een Nederlandstalige medewerker aan de lijn. Zou u dit nummer willen noteren: +31(0) Orders per kunt u sturen aan: orders.benelux@ossur.com. Door u rechtstreeks naar de juiste mensen te verwijzen, hopen we u sneller van dienst te kunnen zijn. Update productcatalogi prothesen en orthesen De catalogi prothesen & orthesen voor kwartaal 4 zijn geupload op de homepage van onze website. Nieuwe of verbeterde producten die wij hebben toegevoegd zijn onder andere Miami J Advanced, Rebound Air Walker, Balance Foot J en Flex- Foot Assure met EVO. U kunt er voor kiezen de catalogi als PDF te downloaden, of als flipping book te openen en zo door de catalogus te bladeren.

13 DOT or NOT? Een gedeelte van de vergoeding van orthesen in Nederland loopt niet meer via de Regeling Hulpmiddelen maar is onderdeel van de ziekenhuisvergoedingensystematiek (DOT). Van de orthesen die in ziekenhuizen worden voorgeschreven, moet een deel door ziekenhuizen zelf worden betaald en meegenomen worden in de onderhandelingen met zorgverzekeraars. 13 Omdat wij als leverancier van orthopedische hulpmiddelen in de markt vernomen hebben dat veel van de betrokken partijen niet goed of onvolledig hiervan op de hoogte zijn, hebben wij getracht de informatie te bundelen in de brochure DOT or NOT?. Deze brochure maakt onder andere duidelijk wanneer een orthese DOT or NOT is. Daarnaast wordt uitgelegd welke zorgactiviteitcodes door ziekenhuizen geregistreerd kunnen worden om het gebruik en de kosten van orthesen zichtbaar te maken. Op basis van deze registratie kunnen de kosten meegenomen worden in de onderhandelingen met zorgverzekeraars. Wij hopen met deze brochure voldoende informatie te verschaffen op het gebied van de veranderingen in de vergoedingen van orthesen en u een handvat te bieden voor uw inkoop- en registratieactiviteiten. De informatie in deze brochure is gebaseerd op de meest actuele richtlijnen van het College voor zorgverzekeringen. U kunt deze brochure bestellen via onze afdeling Klantenservice via: +31(0) of orders.benelux@ossur.com.

14 14

15 15

16 16 Uit onderzoek...

17 De markt van orthesen mag als zeer competitief worden beschouwd, waarbij de unieke producteigenschappen tussen verschillende aanbieders vaak niet erg groot zijn. De markt van prothesen kent echter grotere verschillen in producteigenschappen en heeft een meer stabiel karakter. Het potentieel bij orthesen is weer groter. De klantgroepen die Össur binnen het segment van orthesen als haar directe afnemers beschouwt, zijn de instrumentmakerijen en ziekenhuizen. De verhoudingen en beslissingsprocessen bij deze afnemers zijn al enige tijd hetzelfde, maar hier is al wat verandering in gekomen en zal de komende tijd ook blijven veranderen. De behandelprotocolen DBC s en DOT s zullen hier in grote van mate van invloed zijn. Deze protocolen worden in de basis door medisch specialisten en zorgverzekeraars opgesteld. Hierin zal voornamelijk met vaste vergoedingen per behandeling worden gewerkt. Voor Össur als leveranciers van niet invasieve ortopedische hulpmiddelen is het van belang om met de verschillende productgroepen onderdeel te blijven uitmaken van deze protocolen. Tijdens expertinterviews kwamen de volgende onderwerpen met regelmaat terug en opvallend naar voren: Walkers worden vaak niet primair ingezet, maar als toepassing in de laatste fase van een therapie De beslissing voor het gebruik van gips of een walker ligt voornamelijk bij de gipsverbandmeester De kwaliteit van de behandeling die een patiënt ervaart wordt gezien als het belangrijkste Er bestaat een positieve visie op het gebruik van walkers Walkers worden met name gebruikt voor diabetici met een Charcot-voet Er zijn geen richtlijnen voor het gebruik van walkers De walker als substituut voor gips? De belangrijkste peilers voor inkoopmanagement zijn kostprijsreductie, volume en kwaliteit voor de patiënt Marktonderzoek naar de mogelijkheden van walkers als substituut voor de Nederlandse orthopedische markt. Door: Wouter van der Wijst, juni 2012 Het succes van de walker is afhankelijk van het speerpunt van de zorginstelling en of de orthopeed Centrale vraag, doelstelling, deelvragen en conceptueel model De centrale vraag van dit onderzoek is als volgt omschreven: Wat moet er gebeuren om walkers een substituut te laten zijn voor gips op de orthopedische markt in Nederland? De doelstelling van het kwantitatieve onderzoek: Achterhalen wat er moet gebeuren om walkers een substituut te laten zijn voor gips op de orthopedische markt in Nederland. De antwoorden op de deelvragen bij het kwalitatieve onderzoek worden verderop uiteengezet. Populatie en steekproef De populatie waar de onderzoeksresultaten betrekking op heeft is de beroepsgroep van gipsverbandmeesters (VGN). Deze groep personen telde op 1 januari leden. Vanuit wettelijk oogpunt mogen alleen zij gipsverbanden aanleggen. De enquête heeft plaatsgevonden onder de aanwezigen tijdens de algemene ledenvergadering van het VGN op 14 april Het bestand Bruto steekproef 120 Non respons Niet bereikt 50 Na toezegging niet gereageerd 16 Non-respons 62 Respons Enquête afgenomen, netto respons 58 Onbruikbare respons 2 Bruikbare respons 56 De respons bedraagt 47% 17

18 18 Samenvatting 1Welke personen hebben invloed op de therapie bij een aandoening aan de voet of enkel? Er mag worden aangenomen dat de gipsverbandmeesters bij de meeste opgegeven indicaties niet de beslissers zijn over de behandelmethode. Dit beeld wordt het meest duidelijk bij de personen die langer in dienst zijn en die de meeste behandelingen op basis van de opgegeven indicaties doen. Daarbij kan ook de aanname worden gedaan dat de arts ten opzichte van de patiënt en de fysiotherapeut de meeste invloed heeft op de behandelmethode. 2Bij welke indicaties wordt in de praktijk gips of een walker gebruikt? De percentueel meest voorkomende indicaties waarbij een walker als immobilisatiemiddel wordt toegepast zijn de volgende: - Achillespeesruptuur - Post-operatieve nabehandeling van de voet en enkel - Fracturen aan de malleoli en distale fibula - Als secundaire behandeling, met een wond aan het onderbeen De gegevens laten ook zien dat in de populatie de gipsverbandmeesters die langer dan acht jaar in deze functie werkzaam zijn, het minste gebruik maken van een walker bij de top vier indicaties. De gipsverbandmeesters met >250 behandelingen geven aan de walker niet te gebruiken bij een achillespeesruptuur, (met 95 procent betrouwbaarheid van toepassing op de populatie) en als secundaire behandeling, met een wond aan het onderbeen, (geldend voor de respondenten in de steekproef). Ten slotte blijkt dat over alle indicaties kan worden gesteld dat 33 procent primair en 62 procent secundair als hulpmiddel wordt ingezet. Wanneer je alleen naar de top vier indicaties kijkt is dit beeld anders, nameljk 52 procent in een primair en 45 procent in een secundair stadium. Hoe ziet het behandeltraject er in de 3 praktijk uit en zijn er verschillen tussen gips en een walker? De gemiddelde behandeltijd bij walkers is korter. Dit geldt zowel voor de groep die gebaseerd is op het aantal behandelingen als voor de groep die gebaseerd is op het aantal jaren de respondenten zij werkzaam zijn als gipsverbandmeester. Het gemiddeld aantal contactmomenten voor beide toepassingen is drie keer, met een lichte afwijking bij het gebruik van walkers. Hierbij geeft de groep met >250 behandelingen aan slechts twee contactmomenten nodig te hebben. Worden deze gegevens gebaseerd op het aantal jaren dat de respondent werkzaam is in de huidige functie, dan geven de groepen 1 tot 2 en 2 tot 3 jaar aan dat zij in meer dan zestig procent van de gevallen twee contactmomenten nodig hebben. De eindcontrole bij de patiënt vindt in bijna twee van de drie gevallen plaats bij de arts. Welke hulpmiddelen worden gebruikt en 4 is het daarbij noodzakelijk productaanpassingen te doen? Voor het gebruik van de high top uitvoering van de walker mag aangenomen worden dat minimaal 75 procent van de populatie aangeeft dit model te gebruiken. De overige producten die benoemd zijn in het onderzoek zijn de Rebound Air Walker low top en de Rebound enkelbrace. Van deze producten mag worden aangenomen dat ze respectievelijk door minimaal tien en dertig procent van de populatie gebruikt worden. Voor de categorie anders/overig mag aangenomen worden dat dit percentage minimaal veertig procent is. De respondenten geven aan dat mogelijke productaanpassingen betrekkingen hebben op de verfijndheid/ grofheid en de zwaarte van het product. Hoeveel gipsverbandmeesters maken 5 gebruik van walkers of overwegen het gebruik? Het percentage voor het gebruik van walkers door gipsverbandmeesters ligt verrassend hoog met 52 procent en er mag aangenomen worden dat dit van toepassing is op de populatie. De groep met behandelingen geeft aan allemaal walkers te gebruiken terwijl dit bij de groep >250 slechts vijftien procent is. De aanname kan gedaan worden dat minimaal dertig procent van de populatie het gebruik van walkers wel overweegt terwijl zij deze momenteel niet gebruiken. Hoe ervaart een patiënt het gebruik van 6 een walker? De reactie op de korte termijn kan omschreven worden als zeer positief tot positief, terwijl dit voor de lange termijn overwegend positief is. De groep respondenten die de meeste behandelingen van de betreffende indicaties verrichten, geven aan dat op de korte termijn de reactie unaniem zeer positief is terwijl dit op de lange termijn vijftig procent betreft. Uit de gegevens voor de lange termijn blijkt dat de reactie positief is. Hoe ziet de omgeving van een gipskamer/ 7 gipsverbandmeester eruit? De respondenten met werkervaring van meer dan acht jaar bepalen voor 53 procent de samenstelling van de steekproef. Daarbij is er een gelijke verdeling van het aantal personen dat werkzaam is op een gipskamer in de groepen 1-3, 3-5 en 5-10 personen. De samenstelling van de steekproef gebaseerd op het aantal behandelingen die zij verrichten op basis van de betreffende indicaties is overwegend verdeeld onder de groep van meer dan 250 behandelingen, (45%) en minder dan 20 behandelingen, (34%). Conclusies Het antwoord op de onderzoeksvraag is als volgt: Het is van belang meer controle te krijgen op de beslissers van de behandelmethodes (de persoon in kwestie is in veel gevallen de arts). Daarnaast moet er meer draagvlak gecreëerd worden bij de gipsverbandmeesters die al langer werkzaam zijn binnen deze functie. In algemene zin maken de resultaten van het onderzoek duidelijk dat er diverse voordelen zijn voor het gebruik van walkers ten opzichte van gips. Deze voordelen zijn: de kortere behandeltijd, minder contactmomenten, de positieve ervaring van de patiënt en het hoge percentage gipsverbandmeesters die al walkers toepassen. De beslissingsstructuur en de kritische houding van de groep met de meest ervaren gipsverbandmeesters weerhouden de ontwikkeling van de walker op de orthopedische markt in Nederland. Daarentegen lijkt het wel alsof de groep met gipsverbandmeesters die korter werkzaam zijn, minder traditioneel omgaan met behandelmethodes en meer open staan voor alternatieve hulpmiddelen. Een opmerkelijk detail hierbij is, dat de groepen met de minst lange en de langste ervaring bijna tachtig procent van de populatie representeren.

19 Ze verstrekken er ruim duizend walkers per jaar, dus wie kun je beter vragen naar de ervaringen met deze orthese dan de gipsverbandmeesters van de Sint Maartenskliniek? Helmie Cornelissen is hoofd van de gipskamer en wondpoli en ziet de walker als een uiterst bruikbaar middel. Soms in plaats van, maar vaak ook na behandeling met gips. Elke patiënt is anders en elke aandoening en operatie is anders. Dus is elke oplossing ook anders. De Sint Maartenskliniek heeft een bovenregionale functie en behandelt patiënten uit het hele land. Op het moment dat we Cornelissen spreken heeft ze net de cijfers over de eerste periode van 2012 binnen. Van 1 januari tot 1 augustus zagen we 6600 mensen op de gipskamer. Al zijn bezoekersaantallen wat haar betreft niet altijd leidend. Het gaat vooral om behandeltijd. Sommige mensen zijn drie uur binnen, terwijl je voor andere ingrepen maar tien minuten nodig hebt. Haar collega s zien mensen voor allerlei orthopedische behandelingen voorbij komen. Vooral het aantal ingrepen op het gebied van voetchirurgie is groot, maar we meten ook veel oefenspalken voor handen aan. Nou ja, en dan doen we zo n beetje alles daartussen in. Al merkt ze wel dat behandelingen voor de wervelkolom, zoals korsetten, steeds minder voorkomen. Voortschrijdend inzicht leert dat veel mensen met rugklachten meer gebaat zijn bij een intensief oefenprogramma met een fysiotherapeut en psycholoog, dan bij opereren en/of een korset aangemeten krijgen. Meer of minder rugoperaties, het werk voor de gipsverbandmeesters wordt er niet minder om. Hoewel er nog steeds veel indicaties zijn waarbij gips niet valt weg te denken, is de Sint Maartenskliniek sinds 2000 ook fervent gebruiker van walkers. Cornelissen: Gips heeft zijn beperkingen en brengt soms risico s met zich mee, het is mooi dat je dan kunt teruggrijpen op een degelijk alternatief. Al is de walker voor haar veel meer dan een alternatief. Voor ons bestaat de walker naast het gips. Per patiënt, situatie en indicatie bekijken we wat het beste past. Dat de walker inmiddels behoorlijk is ingeburgerd, blijkt wel. Lachend: We balen soms bijna als we geen walker kunnen voorschrijven en zelf iets moeten maken. Dat levert flink wat meerwerk op. Geen paniek In zorgland heerst op dit moment grote paniek over DBC s en DOT. Aan Cornelissen gaat die commotie voorbij. Wij hebben gelukkig heel erg op tijd geanticipeerd op de komende veranderingen. Vanaf de invoering van de DBC s Per patiënt bekijken wat er nodig is werkt de Sint Maartenskliniek er mee, zo ook met DOT. Ik heb dus al snel een goede kostprijs gemaakt en orthesen, zoals walkers, meegenomen in mijn begrotingen. Ook hadden wij al heel snel een goede DBC-onderhandelaar in huis, die speciaal voor dit onderwerp is aangenomen. Het hoofd gipskamer is wel realistisch. Al heeft haar werkgever zijn zaken goed op orde, aan sommige zaken ontkom je niet. Het zorgvergoedingenstelsel is aan veranderingen onderhevig, er gaat nog veel aan komen, voor iedereen. Of de inzet van de walker daarmee in gevaar komt betwijfelt ze ten zeerste. Integendeel. Je kunt zo goed hard maken dat je voor sommige mensen het zorgtraject kunt inkorten met deze afneembare voorziening. Daardoor bespaar je. Op de vraag of geld een rol speelt bij het wel of niet aanmeten van een walker reageert ze resoluut, fel zelfs. Nee! De prijs van een product is niet de keuze die je maakt. Waar help je een patiënt mee, dat is de vraag die beantwoord moet worden. We zijn zorgverleners, wat zoveel betekent als dat we patiënten helpen waar we kunnen en ze gegarandeerd de beste zorg geven. Al vindt ze ook dat vergoedingen voor hulpmiddelen, zeker in de huidige tijd, niet oneindig hoeven zijn. Laatst belde er een jongen. Hij had zijn walker bij het zwembad laten staan en daar hadden ze hem aan het eind van de dag weggegooid. Of hij even een nieuwe op kon komen halen? Ze glimlacht: Dat dacht ik dus niet hè. Als jij die walker uitdoet bij het zwembad en vervolgens vergeet hem weer aan te doen bij het naar huis gaan, heb je hem blijkbaar niet zo hard nodig. En als je denkt van wel, betaal je hem maar zelf. Therapie-ontrouw Met deze anekdote belanden we meteen bij een nadeel van de walker. Dat hij gemakkelijk af kan, is een groot voordeel, maar het is tevens af en toe lastig. Er zijn therapie-ontrouwe patiënten. Als een aandoening echt gefixeerd moet Interview met Helmie Cornelissen, hoofd van de gipskamer en wondpoli Sint Maartenskliniek blijven, moet je de kat niet op het spek binden en wel gips aan meten. Dan breng je mensen tenminste niet in de verleiding. In de Sint Maartenskliniek wordt dan ook per patiënt bekeken wat de behandelmethode wordt. Er zijn standaarden waarbij altijd gips wordt gegeven, maar als er een afneembare voorziening gegeven mag worden, gaat de walker boven het afneembare onderbeengips. Cornelissen: De grote voordelen van de walker boven afneembaar gips zijn de geringe tijd die het kost om aan te brengen en het comfort voor de gebruiker. Maar hij moet zoals gezegd wel passen bij de patiënt en zijn aandoening. We gebruiken de walker al geruime tijd, dus hij maakt gewoon onderdeel uit van ons assortiment aan behandelmethoden. Bij de introductie van nieuwe medewerkers wordt de orthese dan ook altijd genoemd als mogelijke oplossing. Soms direct, maar regelmatig ook als opvolger van gips. Een ingreep die hier veel gebeurt is het vastzetten van het enkelgewricht. Dan is het zaak dat die enkel absoluut niet bewogen wordt de eerste acht weken. Voor die eerste periode wordt er gips aangelegd, om daarna over te stappen op een walker. Dat geeft de patiënt toch weer wat mobiliteit, terwijl de benodigde steun geboden blijft. Voor Helmie Cornelissen en haar team werkt de koers die ze varen prima. Hier werken enthousiaste mensen, die openstaan voor nieuwe inzichten. Door het bezoeken van beurzen en congressen blijven alle medewerkers op de hoogte van wat er speelt in de markt. Op die manier deed twaalf jaar geleden ook de walker zijn intrede. Overgewaaid uit Amerika en in eerste instantie lastig te verkrijgen in Nederland. Maar we zagen meteen het gebruikersgemak en het comfort voor de patiënt, dus we zetten door. Inmiddels zijn er meerdere spelers op de markt die walkers aanbieden en is de gebruiksvriendelijkheid nog verder verbeterd. Wat ons betreft een prima ontwikkeling! 19

20 Rebound Air Walker Een onderzoek uitgevoerd door het Össur Medical Office Is drukverdeling van invloed op de mogelijkheid van vroege belasting na enkelletsel? 20 Immobilisatie na een enkelfractuur is van essentieel belang, of het letsel nu conservatief of chirurgisch behandeld wordt. Als alternatief voor de immobilisatie na letsel van de onderste ledematen door middel van gipsverbanden is het gebruik van pneumatische walkers voorgesteld. Van pneumatische walkers is aangetoond dat ze minder spieratrofie en osteopenie tot gevolg hebben dan gipsverbanden. 1 Daarnaast is aangetoond dat ze de tijd tot de patiënt weer aan het werk kan, verminderen ten opzichte van gipsverbanden. 2 Pneumatische walkers zijn bedoeld om de patiënt natuurlijker te laten lopen, waardoor Methoden Het betrof een IRB-goedgekeurd, prospectief, gerandomiseerd, gecontroleerd onderzoek. Tien gezonde proefpersonen zonder recent letsel aan de onderste ledematen verleenden geïnformeerde toestemming en werden opgenomen in het onderzoek. De drukverdeling onder de voetzool werd gemeten tijdens de afrolbeweging, terwijl de proefpersoon op een Schein loopband met geïntegreerde drukplaten liep (Remscheid, Duitsland). De proefpersonen liepen in totaal 20 stappen met iedere voet bij een zelfgekozen snelheid. Het testen vond plaats in vijf situaties: normale schoen, Tabel 1. Gemiddelde druk onder de voorvoet Gemiddelde druk (N/m^2) σ Rebound Air Walker 30,8 5,7 Geen immobilisatie 33,5 17,2 Equalizer Air Walker 60,8 14,7 Loopgips 62,3 24,6 Aircast XP 79,5 17,2 Tabel 2. Gemiddelde druk onder de achtervoet Gemiddelde druk (N/m^2) σ Rebound Air Walker 21,7 3,3 Geen immobilisatie 37,7 18,1 Equalizer Air Walker 41,3 12,5 Loopgips 50,6 18,2 Aircast XP 52,2 19,5 vroege mobilisatie gestimuleerd wordt. synthetisch gipsverband met loopzool, en drie Hiervan wordt gedacht dat het de revalidatie verschillende soorten functionele enkelbraces verkort. 3 Een onderzoek door Simanski, C., et (Rebound Air Walker, Equalizer Air Walker en al. liet zien dat patiënten die een vroege func- Aircast XP Walker ). De gemiddelde piekdruk tionele behandeling met belasting ondergingen onder de achter-, midden- en voorvoet werd na een enkeloperatie, de enkel eerder weer berekend voor de 20 stappen. Op de gegevens volledig konden belasten dan patiënten die werd een variatie-analyse uitgevoerd. behandeld werden zonder belasting (gemiddelde, 7,7±3,1 vs. 13,5±9,4 weken; p=0,01), Resultaten zonder vermindering van de functionele De Rebound Air Walker liet een significant uitkomstscores. 4 lagere piekdruk onder de voor- en achtervoet zien in vergelijking met het synthetische gipsverband, Equalizer Air Walker en Aircast XP Omdat de kracht die op het genezende weefsel Walker (tabellen 1 en 2). Er werd geen sig- wordt uitgeoefend van invloed is op de latere nificant verschil in gemiddelde druk onder de sterkte van dat weefsel, zou een natuurlijker middenvoet gezien. looppatroon in theorie moeten leiden tot een beter herstel. Bewijs duidt op een mogelijke Conclusie verbetering van de uitkomsten wanneer vroege belasting wordt toegepast tijdens de periode van immobilisatie. 1, 2 We kunnen stellen dat als er minder druk is Er werden verschillen in gemiddelde piekdruk onder de voor- en achtervoet gezien tussen de verschillende situaties, waarbij de minste druk op zowel de voor- als de achtervoet werd gezien Referenties 1. Kalish SR, Pelcovitz N, Zawada S, Donatelli RA, Wooden MJ, Castellano BD. The Aircast Walking Brace versus conventional casting methods. A comparison study. J Am Podiatr Med Assoc Nov ;77(11): tussen het immobilisatiehulpmiddel en de ondergrond tijdens de stand, dit een eerdere gewichtsbelasting mogelijk zou maken en de met de Rebound Air Walker. Zover wij weten zijn dit soort gegevens nog niet eerder gepubliceerd. Deze verminderde druk zou kunnen 2. egol KA, Dolan R, Koval KJ. Functional outcome of surgery for fractures of the ankle. A prospective, randomised comparison of management in a cast or a functional brace. J Bone Joint Surg Br Mar ;82(2): uitkomsten dus zou verbeteren. Het doel van dit onderzoek was om te onderzoeken of er een verschil in piekdruk op de voetzool is tussen functionele enkelbraces en een gipsverband. duiden op een verhoogd loopcomfort met de Rebound Air Walker, waardoor er eerder begonnen zou kunnen worden met oefeningen met gewichtsbelasting. 3. Thomas G, Whalley H, Modi C. Early mobilization of operatively fixed ankle fractures: A systematic review. Foot and Ankle International. 2009; 30(7): simanski C, Maegele M, Lefering R, Lehnen D, et al. Functional Treatment and Early Weight-bearing After an Ankle Fracture. J Othrop Trauma 2006 Feb; 20(2):

21 21

22 Een onderzoek uitgevoerd door Össur Medical Office Loopdynamiek Een vergelijking tussen gipsverbanden en pneumatische walkers 22 Als alternatief voor de immobilisatie na letsel van de onderste ledematen door middel van gipsverbanden, is het gebruik van pneumatische walkers voorgesteld. 1,2 Pneumatische walkers zijn bedoeld om de patiënt natuurlijker te laten lopen, waardoor vroege mobilisatie gestimuleerd wordt. Hiervan wordt gedacht dat het de revalidatie verkort. 3 Omdat de kracht die op het genezende weefsel wordt uitgeoefend van invloed is op de latere sterkte van dat weefsel, zou een natuurlijker looppatroon in theorie moeten leiden tot een beter herstel. Het doel van dit onderzoek was de temporale kenmerken van het looppatroon van proefpersonen te onderzoeken tijdens het lopen zonder immobilisatie, met een synthetisch gipsverband en met 6 verschillende walkers. We hoopten kenmerken van het looppatroon te kunnen identificeren die betere biomechanische kenmerken van het looppatroon aantonen bij het gebruik van pneumatische walkers. Methoden Het betrof een IRB-goedgekeurd, prospectief, gerandomiseerd, gecontroleerd onderzoek. Tien gezonde proefpersonen met een BMI < 40 en zonder recent letsel aan de onderste ledematen verleenden geïnformeerde toestemming en werden opgenomen in het onderzoek. De proefpersonen werden gerandomiseerd naar een bepaalde situatie (geen immobilisatie, synthetisch gipsverband, Rebound Air Walker, Rebound Air Walker Low Top, Equalizer, Equalizer Air Walker Low Top, Aircast of Aircast Low Top). De proefpersonen liepen 30 seconden op een met meetinstrumenten uitgeruste loopband (Schein, Remscheid, Duitsland) bij een door henzelf bepaalde snelheid. Tijdens die 30 seconden werden de druk en temporale parameters geregistreerd. Vervolgens werden de proefpersonen gerandomiseerd naar een van de overgebleven situaties en werd de test herhaald. Deze procedure werd herhaald totdat alle proefpersonen in alle situaties hadden gelopen. De symmetrie van het looppatroon van de proefpersonen werd gemeten op de met meetinstrumenten uitgeruste loopband. De single stance-tijd, uitgedrukt als percentage van de loopcyclus, werd op de loopband voor beide benen geregistreerd. Het verschil in single stance-tijd tussen het linkerbeen en het rechterbeen werd berekend en gebruikt om de symmetrie van het looppatroon aan te geven, waarbij een score van 0 stond voor een perfecte symmetrie. De metingen werden verricht bij een door de proefpersoon zelf gekozen snelheid voor alle acht situaties: geen brace, synthetisch loopgipsverband onder de knie, en zes soorten walkers. Op de gegevens werd een covariantie-analyse uitgevoerd, waarbij de door de proefpersoon zelf geselecteerde loopsnelheid werd gebuikt als covariabele. Resultaten De symmetrie van het looppatroon was significant afwijkend (p<0,01) bij de volgende situaties: geen immobilisatie (-0,46% ± 1,06) vs. alle andere situaties; synthetisch gipsverband (6,53% ± 3,30) vs. Rebound Low Top (1,63% ± 1,51), Equalizer (3,31% ± 1,27), Rebound (3,17% ± 1,15), Equalizer Low Top (1,75% ± 0,75) en Aircast Low Top (3,24% ± 1,76); Aircast (4,41% ± 1,63) vs. Rebound Low Top (1,63% ± 1,51) en Equalizer Low Top (1,75% ± 0,75). Een hoge intraklasse correlatie-coëfficiënt (0,83) bevestigt de consistentie van de uitkomstmaat. Conclusie Zoals verwacht laten de resultaten een slechtere symmetrie van het looppatroon zien bij het dragen van een pneumatische walker of loopgipsverband dan wanneer er geen immobilisatie is. De symmetrie van het looppatroon is bij sommige walkers echter beter dan bij een loopgipsverband. Dit wijst erop dat pneumatische walkers het looppatroon in vergelijking met loopgips zouden kunnen verbeteren door de betere symmetrie van het looppatroon. De verschillen die gezien werden tussen de walkers zouden het gevolg kunnen zijn van de verschillende zoolontwerpen. Nieuwe zoolontwerpen zouden het looppatroon dus nog verder kunnen verbeteren. De low top-versies van de Rebound Air Walker en Equalizer Air Walker komen het dichtst in de buurt van de situatie zonder immobilisatie. De Rebound en Equalizer Air Walkers zijn ontworpen met een volledige schommelonderzijde die speciaal gemaakt is om een natuurlijk, stabiel looppatroon te bevorderen. De kracht van deze resultaten is beperkt omdat alle proefpersonen gezond waren. Toch zouden deze pneumatische walkers voor patiënten die hun been mogen belasten, een voordeel kunnen bieden boven loopgips vanwege de verbeterde mobiliteit. Referenties 1. Kalish SR, Pelcovitz N, Zawada S, Donatelli RA, Wooden MJ, Castellano BD. The Aircast Walking Brace versus conventional casting methods. A comparison study. J Am Podiatr Med Assoc Nov ;77(11): egol KA, Dolan R, Koval KJ. Functional outcome of surgery for fractures of the ankle. A prospective, randomised comparison of management in a cast or a functional brace. J Bone Joint Surg Br Mar ;82(2): Thomas G, Whalley H, Modi C. Early mobilization of operatively fixed ankle fractures: A systematic review. Foot and Ankle International ;30(7):

23 Verbeterd en bewezen Rebound Air Walker, wat is er verbeterd? 1. Verlengde vleugels aan de dorsale schaal. Onlangs heeft Össur een aantal verbeteringen in Rebound Air Walker doorgevoerd. Deze vernieuwde versie heeft een verbeterde dorsale schaal die het comfort en het gebruiksgemak voor de patiënt verbetert. 23 De artikelnummers van Rebound Air Walker zijn eveneens gewijzigd, er is een E aan het nummer toegevoegd: 2. Kniplijn in het teengebied 3. Groter gat voor het luchtuitlaatventiel B E B E B E B E B E Rebound Air Walker XS Rebound Air Walker S Rebound Air Walker M Rebound Air Walker L Rebound Air Walker XL Hieronder kunt u zien wat deze aanpassingen zijn. U kunt uiteraard een afspraak maken met onze vertegenwoordiger om de vernieuwde halskraag te bekijken of uit te proberen of bellen met Klantenservice: +31(0) Verlengde vleugels aan de dorsale schaal. Gevormd rond het scheenbeen en de voorvoet - Eenvoudiger aan- en uittrekken - Verhoogd comfort en grotere therapietrouw - Verbeterde bescherming rondom 2. Kniplijn in het teengebied. Inkeping in de dorsale schaal om bijknippen eenvoudiger te maken - Geminimaliseerd risico op druk bij het gebruik van hielwiggen 3. Groter gat voor het luchtuitlaatventiel - Eenvoudiger toegang tot de luchtuitlaatknop 4. Overmolding en vorm. Flex-Edge overmolding voor een meer bedekte enkel - Mooiere vormgeving wanneer bandages de dorsale schaal naar boven duwen - Geminimaliseerd risico op drukpunten 4. Overmolding en vorm 5. Verwijderde ribbeling en gevormde rand. De bovenkant van de dorsale schaal is nu glad en staat enigszins van het scheenbeen af - Geminimaliseerd risico op drukpunten op de tibia 6. Voorgevulde enkelluchtkamer. Luchtkamer vervangt de standaard schuimvulling - Geminimaliseerd risico op drukpunten op de bovenkant van de voet - Verhoogd comfort en grotere therapietrouw 5. Verwijderde ribbeling en gevormde rand 6. Voorgevulde enkelluchtkamer

24 24 Waarom zitten de banden van Rebound Air? Walker waar ze zitten? Rebound Air Walker is ontworpen om de voet en enkel op een comfortabele manier te immobiliseren voor een optimaal genezingsproces. Een recent uitgevoerd onderzoek heeft aangetoond dat de Rebound Air Walker de voet en enkel even goed immobiliseert als gips, en zelfs beter dan de concurrentie (gegevens verkrijgbaar). Is er een kindermaat verkrijgbaar?? De maten XS en S zijn geschikt voor pediatrische patiënten. Kan de breedteverlenging van polstermateriaal worden gebruikt met Rebound Air? Walker? Ja, WKSG-1BLK, maar de breedteverlenging van polstermateriaal is alleen verkrijgbaar in de kleur zwart, en het polstermateriaal van Rebound Air Walker is donkergrijs. Hebben de openingen een negatieve? invloed op de stijfheid van de brace? Nee, de openingen hebben geen enkele invloed op de stijfheid van de brace. Ons in-house testlaboratorium heeft validatietests uitgevoerd om de stijfheid van de brace en immobilisatie te bevestigen. Recente gegevens over de biomechanica hebben zelfs bevestigd dat Rebound Air Walker een immobilisatie biedt die vergelijkbaar is met die van gips. Zal de Walker Heel Wedge passen?? Deze zal passen bij de maten XS tot en met XL. Kan ik vervangend polstermateriaal kopen?? Ja, dat is mogelijk. Neemt u hiervoor contact op met de afdeling Klantenservice: +31(0) Is Rebound Air Walker ook verkrijgbaar met? niet-pneumatisch polstermateriaal? Nee, Rebound Air Walker is specifiek ontworpen om de voet en enkel te immobiliseren. Het pneumatische polstermateriaal is hiervoor een essentieel onderdeel. Waarom wordt de luchtkamer niet? opgeblazen? Soms vergeten patiënten de luchtkamer leeg te laten lopen voordat ze de schoen uittrekken. Daardoor blazen ze de luchtkamer te hard op wanneer ze de schoen opnieuw aantrekken zonder het eerst leeg te laten. Het ventiel zorgt ervoor dat het luchtkussen niet boven een bepaalde druk kan worden opgeblazen waardoor het zou kunnen scheuren. Zorg ervoor dat de luchtkamer leeg is voordat u de walker aantrekt. Waarom loopt de luchtkamer niet leeg?? De luchtkamer moet worden leeg gelaten voordat het polstermateriaal van het been wordt verwijderd. De luchtkamer kan niet leeglopen zonder de druk van het been. Probeer lucht uit het luchtkussen te drukken door met uw handen tegelijkertijd op de drukafvoerknop en de luchtkamer te drukken. Is de walker slipbestendig?? De glijweerstand is afhankelijk van het loopoppervlak en vervuilende stoffen, maar over het algemeen moet men, ongeacht het oppervlak, oppassen wanneer men met een walker loopt omdat de enkel en de voet geïmmobiliseerd zijn. Kan ik de teenbumper bijknippen?? Ja, het materiaal kan eenvoudig worden bijgeknipt met een scherpe schaar. Knip langs de rand van de onderschaal voor het beste resultaat. Probeer geen materiaal te verwijderen dat is vastgelijmd. Kan de dorsale schaal worden bijgeknipt?? Ja, het teengedeelte kan indien nodig worden bijgeknipt door een getrainde medische zorgverlener. Het plastic bevat een inkeping waarlangs geknipt moet worden. Kan het polstermateriaal worden? bijgeknipt? Nee, het polstermateriaal is niet ontworpen om bijgeknipt te worden. Als uw walker een extra (niet-bevestigd) drukpuntvulstuk heeft, kan dat onderdeel voor zover nodig bijgeknipt worden. Waarom past de pomp niet goed in de? uitsparing in de dorsale schaal? De pomp kan eenvoudig weer in het midden uitgelijnd worden door deze voorzichtig uit het polstermateriaal te verwijderen en in de openingen in de dorsale schaal te plaatsen. Het is eenvoudiger om de pomp in de openingen in de dorsale schaal te plaatsen dan om de positie van de dorsale schaal aan te passen. Het klittenband aan de achterkant van de pomp zal op de juiste plaats aan het polstermateriaal kleven. Wat is de toename in lengte bij het dragen? van de walker? Rebound Air Walker is zo ontworpen dat de hielhoogte overeenkomt met die van de meeste schoenen. Afhankelijk van de maat die u draagt en uw gewicht, kan deze echter variëren van 3,2 tot 3,8 cm. FAQ Waarom schommelen niet alle Rebound Air? Walkers gelijkmatig wanneer de schommelzool handmatig heen en weer wordt bewogen? Het zachte, gevormde EVA-schuim kan kleine variaties bevatten als gevolg van de uitzetting van het schuim. Deze variaties kunnen zichtbaar worden wanneer de schommelzool van een onverzwaarde walker handmatig over de grond of op een werkblad heen en weer wordt bewogen. Door de zachtheid van het schuim zijn deze variaties echter niet merkbaar wanneer er gewicht op de walker rust. Onze walkers worden op vaste wijze geïnspecteerd en voldoen aan de strikte specificaties van Össur. Kenmerkend voor de schommelzool is het schommelpatroon bij de voorvoet, dat het hoogste punt van de schommelbeweging op de voorvoet achter de metatarsale kopjes plaatst. Dit vermindert de druk op de metatarsale kopjes en bevordert de overgang van de middenstand naar de teenafzet tijdens het lopen. De schommelzool van Rebound Air Walker is ontworpen om deze functionaliteit met EVA-zoolmateriaal te optimaliseren. Hierdoor worden een schokabsorberende hielslag, een gelijkmatige afrolbeweging van hiel tot teen, en de absorptie van een ongelijke ondergrond (bijv. steentjes) mogelijk gemaakt. Welke garantie zit er op Rebound Air? Walker? De garantie dekt defecten tot 6 maanden na aankoop. Het product is uitsluitend bedoeld voor gebruik door één patiënt. Zie de gebruiksaanwijzing voor details.

25 Product in actie Re-Flex Rotate met EVO helpt James naar finish 4-Daagse 25 James van Engelen uit het Brabantse Heeswijk-Dinther loopt de Nijmeegse Vierdaagse met een beenprothese. 6 jaar geleden werd zijn rechter onderbeen geamputeerd na een infectie met een vleesetende bacterie. Voor die tijd was James al een fervent Vierdaagsewandelaar. Meerdere malen liep hij de 50 kilometer. In 2010 ging hij voor het eerst de uitdaging aan en ging hij voor de 30 kilometer mét prothese. En deze Vierdaagse dus weer. James sluit niet uit dat hij ooit nog de 40 of 50 km wil proberen te lopen met zijn prothese. Het is zwaar en zijn balans is enorm belangrijk. Maar James wordt 4 dagen lang gesteund door zijn gezin. En hij wandelt ook nog eens voor het KWF Kankerbestrijding. Bron: Omroep Gelderland

26 Revolutionaire EVO -Technologie Nu ook voor Flex-Foot Assure Met EVO maakt de voet beter contact met de grond en wordt elke stap geoptimaliseerd. Dankzij de efficiënte overdracht van de reactiekracht van de grond naar de voet wordt het potentieel van de voetplaat volledig gerealiseerd. De gebruiker merkt dat de voet vloeiend afrolt zoals bij een natuurlijk looppatroon en houdt moeiteloos controle over de enkel tijdens de standfase. Voordelen voor u en de gebruiker: een natuurlijk looppatroon door vloeiend afrollen van de voet minder vermoeidheid moeiteloze beheersing van de enkel in de standfase ontlasting van de kwetsbare gezonde zijde en onderrug

27 Product Updates Iceross Comfort nu met silken surface! Iceross Comfort locking met Wave liner is ontworpen met Össurs stabiliserende matrix, een maatspecifieke distale bevestiging en een overtrek van nylonstof. Iceross Comfort gebruikt zachte Sensil silicone en is een ideale liner voor restledematen waarbij het risico op drukplekken verhoogd is. Deze liner heeft tegenwoordig een silken surface aan de binnenzijde, wat zorgt voor een uitzonderlijke aanpassing aan de huid. bestelnr# Profiel Bevestiging Matrix I-5303XX 3mm Wave Locking 10cm Verpakking Iceross liners 27 De verpakkingsmethode en het verpakkingsmateriaal voor Iceross liners worden verbeterd. Vanaf nu worden er in plaats van papier biologisch afbreekbare luchtzakken gebruikt voor het opvullen van de liners. Dit nieuwe verpakkingsmateriaal zal niet in direct contact komen met de liners. Door de liners op te vullen met luchtzakken zal de hoeveelheid afvalmateriaal afnemen, wat veel milieuvriendelijker is. De resterende voorraad papier zal opgebruikt worden, en tijdens de integratieperiode kunnen klanten zowel papieren opvulling als luchtzakken verwachten totdat de bestaande voorraad papier uitgeput is. Deze nieuwe verpakkingsmethode van liners is onderdeel van het verantwoord ondernemen waar Össur zich sterk voor maakt. Flex-Foot Assure met EVO Össur heeft de EVO eigenschap aan de vertrouwde Flex-Foot Assure toegevoegd. Deze prothesevoet is een aantal jaar geleden speciaal ontworpen als eerste prothese of als permanente prothese voor minder actieve gebruikers, met name gebruikers met vaataandoeningen en/of diabetes. De voet zorgt voor een zo comfortabel en natuurlijk mogelijk looppatroon terwijl tegelijkertijd verder letsel aan het lichaam wordt voorkomen. Deze aangepaste Flex-Foot Assure met EVO heeft de vorige voet vervangen*. Oud Nieuw beschrijv ing FAP0XYYZ FAPE0XYYZ Flex-Foot Assure met piramide FAX0XYYZ FAXEXYYZ Flex-Foot Assure zonder piramide FCA0YYZ FCL0YYZ EVO voetovertrek *NB: maat beschikt niet over de EVO voetovertrek. Om deze maat te bestellen dient u echter wel de nieuwe artikelnummers van de voet te gebruiken.

28 Succesvol prothesiologie symposium in IJsland Afgelopen juni organiseerde het Medical Office van Össur haar eerste prothese symposium in IJsland. Titel van dit symposium waarbij 80 deelnemers aanwezig waren, was Pre-op, post-op and early rehab towards successful living. De eerste dag bestond uit lezingen van diverse sprekers, op dag twee konden de aanwezigen kiezen uit diverse workshops. Een groot aantal sprekers liet over diverse aspecten van het peri-operatieve traject bij een amputatie hun licht schijnen. Zo spraken Elisabeth Attner (MD, orthopedisch chirurg) en Anton Johannesson (Med dr., CPO) over operatietechnieken en de veranderingen die plaatsvinden in pre- en post-operatieve behandelingen. Harmen van der Linde (MD in Physical and Rehabilitation Medicine, PhD) sprak over de nieuwe Nederlandse richtlijn voor onderbeenprothesen. Aansluitend deelde Robert Gailey (PhD, PT) zijn visie op de vroege revalidatie; de weg naar een goede oplossing voor de patiënt vereist een gedegen voorbereiding. Hoe vervolgens verder te behandelen nadat de patiënt de eerste MSS koker ontvangen heeft en welke liner het meeste geschikt is, daarover sprak Magnus Lilja (PhD, CPO) In de afsluitende lezing op de eerste dag van het symposium deelde kolonel Paul Parker (Mb, BCh, BAO, FRCSEd, FIMC, FRCS (Orth) Consultant Orthopaedic Surgeon) zijn ervaringen die hij gedurende 10 jaar als chirurg van het Britse leger had opgedaan in Afghanistan. Samenvattingen presentaties online De samenvattingen van de lezingen van bovenvermelde sprekers kunt u lezen op onze website: Agenda 4 en 5 oktober 2012 NOV najaarscongres Koningshof, Veldhoven (NL) 5 oktober 2012 ISPO Nederland Jubileum Beurs van Berlage, Amsterdam (NL) 1 en 2 november 2012 VRA jaarcongres Leeuwenhorst, Noordwijkerhout (NL) 1 en 2 november 2012 Traumadagen 2012 RAI, Amsterdam (NL) 2 en 3 november 2012 FysioCongres 2012 MECC, Maastricht (NL) 9 november 2012 NHG-congres World Forum, Den Haag (NL) 10 november 2012 VOCA congres 2012 Van Nellefabriek, Rotterdam (NL) Wijzigingen, onjuistheden en typefouten worden voorbehouden. Copyright Össur, September Onderdeel van dit symposium georganiseerd door de Werkgroep Amputatie en Prothesiologie (WAP) is een presentatie over het post-operatieve programma van Össur, gericht op het transtibiale niveau, met aandacht voor alle stappen binnen dit proces. De nadruk ligt op het Modular Socket System (MSS), waarbij het vervaardigen hiervan getoond wordt in de workshop. Dit systeem wordt binnen een uur compleet vervaardigd, geheel volgens de standaard van Anton Johannesson (Med dr., CPO). Voor het volledige programma van deze dag verwijzen we u naar adres Össur Europe BV Ekkersrijt Postbus AC Son en Breugel Nederland tel fax +31 (0) (0) web info-europe@ossur.com follow össur on 24 november 2012 WAP dag Centrum voor Revalidatie, locatie Beatrixoord (NL) 7 en 8 februari 2013 NOV Jaarcongres - Thema: de knie RAI, Amsterdam (NL) 16 maart 2013 Algemene Vergadering B.B.O.T. Affligem (BE) 12 en 13 april 2013 Luxembourg osteotomy congress Luxemburg

POWER KNEE INLEIDING BELANGRIJKSTE KENMERKEN ÖSSUR DYNAMIC SOLUTIONS

POWER KNEE INLEIDING BELANGRIJKSTE KENMERKEN ÖSSUR DYNAMIC SOLUTIONS INLEIDING POWER KNEE, het enige door een elektromotor aangedreven kniegewricht, biedt actieve beweging en superieure aangedreven stabiliteit in de standfase ter vervanging van het verlies van spierfunctie,

Nadere informatie

dot or not? leidraad voor orthopedisch instrumentmakerijen en ziekenhuizen: is een orthese dot or not?

dot or not? leidraad voor orthopedisch instrumentmakerijen en ziekenhuizen: is een orthese dot or not? dot or not? leidraad voor orthopedisch instrumentmakerijen en ziekenhuizen: is een orthese dot or not? dot or not? Een gedeelte van de vergoeding van orthesen loopt niet meer via de Regeling Hulpmiddelen

Nadere informatie

De perfecte balans tussen stabiliteit en dynamiek.

De perfecte balans tussen stabiliteit en dynamiek. De perfecte balans tussen stabiliteit en dynamiek. Mensen willen dingen op hun eigen manier doen dat spreekt voor zich. " Ik wil niet beperkt zijn tot bepaalde vooraf ingestelde snelheden of heel langzaam

Nadere informatie

PROPRIO FOOT INLEIDING BELANGRIJKSTE KENMERKEN ÖSSUR DYNAMIC SOLUTIONS

PROPRIO FOOT INLEIDING BELANGRIJKSTE KENMERKEN ÖSSUR DYNAMIC SOLUTIONS INLEIDING PROPRIO FOOT is een adaptieve prothese voor licht tot gemiddeld actieve onder de knie geamputeerden, die de natuurlijke voetbeweging imiteert. Door een elektromotor aangedreven enkelbeweging

Nadere informatie

Nabehandeling voorvoetoperatie. Zonder gips

Nabehandeling voorvoetoperatie. Zonder gips Nabehandeling voorvoetoperatie Zonder gips Inhoud Inleiding 3 Pijnstilling na de operatie 3 Gipsschoen 3 Achtervoetloopschoen 3 Wondgenezing 3 Schroeven 3 IJzeren pinnetjes 4 Zwelling van de voet 4 Doorbloeding

Nadere informatie

Samenvatting. Het maximaliseren van de effectiviteit van enkel voet orthesen bij kinderen met cerebrale parese

Samenvatting. Het maximaliseren van de effectiviteit van enkel voet orthesen bij kinderen met cerebrale parese Het maximaliseren van de effectiviteit van enkel voet orthesen bij kinderen met cerebrale parese Lopen, of wandelen, is een van de meest belangrijke activiteiten in het dagelijks leven. Hoewel lopen een

Nadere informatie

Orthopedie. Enkelprothese

Orthopedie. Enkelprothese Orthopedie Enkelprothese Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan uw enkel. Er wordt een enkelprothese geplaatst. In deze folder vindt u informatie over de enkel, de aanleiding voor de operatie, de

Nadere informatie

Maatschappelijk werk (alweer)

Maatschappelijk werk (alweer) Maatschappelijk werk (alweer) Na mijn tweede miskraam heb ik toch weer besloten om het er op te wagen naar maatschappelijk werk te gaan. Ik vond de stap echt wel heel zwaar, want ik hou er niet zo van.

Nadere informatie

FEET4FEET. Ontstaan van voetklachten tijdens de. Nijmeegse Vierdaagse

FEET4FEET. Ontstaan van voetklachten tijdens de. Nijmeegse Vierdaagse FEET4FEET Ontstaan van voetklachten tijdens de Nijmeegse Vierdaagse Preventie van voetklachten tijdens de Nijmeegse Vierdaagse Waarom dit onderzoek? De Nijmeegse Vierdaagse is het grootste wandelevenement

Nadere informatie

Gezond thema: DE HUISARTS

Gezond thema: DE HUISARTS Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een

Nadere informatie

Elke miskraam is anders (deel 2)

Elke miskraam is anders (deel 2) Elke miskraam is anders (deel 2) Eindelijk zijn we twee weken verder en heb ik inmiddels de ingreep gehad waar ik op zat te wachten. In de tussen tijd dacht ik eerst dat ik nu wel schoon zou zijn, maar

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEW

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEW RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEW Huisartsenpraktijk Whereplantsoen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Whereplantsoen zijn de afgelopen 2 jaren

Nadere informatie

Nabehandeling voorvoetoperatie. Met gips

Nabehandeling voorvoetoperatie. Met gips Nabehandeling voorvoetoperatie Met gips Inhoud Inleiding 3 Gipsschoen 3 Achtervoetloopschoen 3 Herstel 3 Wondgenezing 4 Zwelling van de voet 4 Doorbloeding van de voet 4 Schroeven 5 IJzeren pinnetjes 5

Nadere informatie

Informatie over de ALFA-FLEX-BRACE van uw kind

Informatie over de ALFA-FLEX-BRACE van uw kind Informatie over de ALFA-FLEX-BRACE van uw kind Alles wat u moet weten over het gebruik van deze brace Beste ouders, De behandeling van de klompvoet van uw kind heeft tot goede resultaten geleid. Daarom

Nadere informatie

Looppatroon bij AAK. Anke Verlouw

Looppatroon bij AAK. Anke Verlouw Looppatroon bij AAK Anke Verlouw Geen Geen Nee Nee Nee - Inhoud Verschillende AAK Rheo C-leg Genium Verschillende AAK AAK Alle zijn Auto Adaptive Knees Gereguleerde standfase en zwaaifase Goede kokerfitting

Nadere informatie

Heupoperatie. Peri-acetabulaire osteotomie en triple osteotomie van het bekken

Heupoperatie. Peri-acetabulaire osteotomie en triple osteotomie van het bekken Heupoperatie Peri-acetabulaire osteotomie en triple osteotomie van het bekken Inhoud Inleiding 3 Reden van de operatie 3 Onderzoeksresultaten 3 De operatie 4 Risico s van de operatie 4 Na de operatie 5

Nadere informatie

Wat is een enkelbandletsel Op de SEH Op de gipskamer SoftCast Tapebandage Brace Stevige schoen...

Wat is een enkelbandletsel Op de SEH Op de gipskamer SoftCast Tapebandage Brace Stevige schoen... Enkelbandletsel Inhoudsopgave Wat is een enkelbandletsel... 1 Op de SEH... 1 Op de gipskamer... 2 SoftCast... 2 Tapebandage... 2 Brace... 2 Stevige schoen... 3 Aandachtspunten... 3 Oefeningen... 4 Tot

Nadere informatie

Prothesen LIVIT ORTHOPEDIE LIVIT.NL. Uw specialist op het gebied van. Prothesen. Volg ons ook op:

Prothesen LIVIT ORTHOPEDIE LIVIT.NL. Uw specialist op het gebied van. Prothesen. Volg ons ook op: Prothesen LIVIT ORTHOPEDIE Uw specialist op het gebied van Prothesen Volg ons ook op: LIVIT.NL Prothesen Een prothese probeert een (gedeelte van) uw arm of been zo goed mogelijk te vervangen. Dat kan alleen

Nadere informatie

Stenose- en/of herniaoperatie Oefeningen voor herstel

Stenose- en/of herniaoperatie Oefeningen voor herstel Stenose- en/of herniaoperatie Oefeningen voor herstel H15.016-01 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Vóór de operatie... 2 Thuis oefenen... 2 Lees deze adviezen vast goed door... 2 De dag van de operatie... 3

Nadere informatie

Orthopedie. Enkelartrodese of triple artrodese

Orthopedie. Enkelartrodese of triple artrodese Orthopedie Enkelartrodese of triple artrodese Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd aan uw enkel. Het enkelgewricht wordt vastgezet. In deze folder vindt u informatie over de enkel, de aanleiding voor

Nadere informatie

Zero Point Brochure feel it real. Bevaplast BV Postbus 82, NL-8170 AB Vaassen +31 (0)

Zero Point Brochure feel it real. Bevaplast BV Postbus 82, NL-8170 AB Vaassen +31 (0) Zero Point Brochure 2014 feel it real. Bevaplast BV Postbus 82, NL-8170 AB Vaassen +31 (0)578 571 736 sales@bevaplast.nl www.bevaplast.nl Het merk Zero Point bestaat sinds 2009 en heeft een sterke merknaam

Nadere informatie

Nabehandeling voorvoetoperatie. Zonder gips

Nabehandeling voorvoetoperatie. Zonder gips Nabehandeling voorvoetoperatie Zonder gips Inhoud Inleiding 3 Drukverband 3 Achtervoetloopschoen 3 Herstel 3 Wondgenezing 4 Zwelling van de voet 4 Doorbloeding van de voet 4 Pijnstilling 4 Schroeven 5

Nadere informatie

Een gipskorset. Ziekenhuis Gelderse Vallei

Een gipskorset. Ziekenhuis Gelderse Vallei Een gipskorset Ziekenhuis Gelderse Vallei Via de specialist heeft u een verwijzing gekregen naar de gipskamer voor het aanleggen van een gipskorset. In deze folder leest u waarom zo n korset nodig is en

Nadere informatie

Enkelbandletsel. Gipskamer

Enkelbandletsel. Gipskamer Enkelbandletsel Gipskamer U heeft een blessure aan uw enkel/ enkelband. Dit wordt ook wel enkel distorsie genoemd. U heeft hiervoor op de Gipskamer een gips, tape of brace om uw enkel gekregen. Het gips,

Nadere informatie

Manuele therapie bij heupklachten

Manuele therapie bij heupklachten Manuele therapie bij heupklachten Informatie voor cliënten Manuele therapie bij heupklachten Pijn in de lies of opstartproblemen na een tijdje zitten. U kunt in uw dagelijks leven behoorlijk last hebben

Nadere informatie

> Push ortho Enkel-voetorthese AFO NIEUW! PUSH FOR FREEDOM. > push.eu

> Push ortho Enkel-voetorthese AFO NIEUW! PUSH FOR FREEDOM. > push.eu > Push ortho Enkel-voetorthese AFO NIEUW! PUSH FOR FREEDOM > push.eu > Push ortho Enkel-voetorthese AFO DE PUSH AFO biedt een uitstekende ondersteuning bij een verstoring van de voetheffing tijdens lopen.

Nadere informatie

GIPSKAMER. Een gipskorset ADVIES

GIPSKAMER. Een gipskorset ADVIES GIPSKAMER Een gipskorset ADVIES Een gipskorset Via de specialist hebt u een verwijzing gekregen naar de Gipskamer voor het aanleggen van een gipskorset. In deze folder leest u waarom zo n korset nodig

Nadere informatie

Huisoefenschema bij een totale heupprothese

Huisoefenschema bij een totale heupprothese Huisoefenschema bij een totale heupprothese Inhoudsopgave Inleiding...1 Risicobewegingen...1 Oefeningen...2 Oefeningen in lig...2 Oefeningen in zit...5 Oefeningen in stand...7 Adviezen:...10 Lopen...10

Nadere informatie

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17

Waarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17 Inhoud Waarom dit boek? 7 1 De ik-fabriek, wat is dat? 10 2 Lichaamsseintjes 14 3 Je lichaam is net een fabriek 17 4 De ik-fabriek, hoe ziet die eruit? 18 4.1 De eerste verdieping: voelen 20 4.2 De tweede

Nadere informatie

Informatie. Enkelbandblessure

Informatie. Enkelbandblessure Informatie Enkelbandblessure U heeft een enkelbandblessure. Dit wordt ook wel een verzwikte of verstuikte enkel, enkelbandletsel of enkeldistorsie genoemd. Het betekent dat een of meerdere enkelbanden

Nadere informatie

Rapid recovery Heup. Wat is Rapid Recovery. Wat gebeurt er voor de operatie

Rapid recovery Heup. Wat is Rapid Recovery. Wat gebeurt er voor de operatie Rapid recovery Heup Samen met uw behandelend orthopedisch chirurg bent u tot het besluit gekomen dat een heupprothese een oplossing is voor de artrose klachten van uw heup. ZorgSaam Ziekenhuis heeft voor

Nadere informatie

Lesbrief 1. Bij de huisarts

Lesbrief 1. Bij de huisarts Thema Gezondheid Lesbrief 1. Bij de huisarts Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren met de huisarts. Uw klachten beschrijven. Vragen stellen aan de huisarts. Vragen van de huisarts beantwoorden. Veel

Nadere informatie

Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer -

Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon Beste lezer, Ik hoop dat jouw doorzettingsvermogen

Nadere informatie

Lage Rugpijn, Aspecifieke Lage Rugpijn, Lumbago, Spit,

Lage Rugpijn, Aspecifieke Lage Rugpijn, Lumbago, Spit, Lage Rugpijn, Aspecifieke Lage Rugpijn, Lumbago, Spit, Wat is lage rugpijn? Lage rugpijn zit onderin de rug. Soms straalt de pijn uit naar de billen of naar een of beide bovenbenen. De pijn kan plotseling

Nadere informatie

Waarom een gipskorset? Soorten gipskorsetten Voorbereiding

Waarom een gipskorset? Soorten gipskorsetten Voorbereiding Gipskorset Uw arts heeft u verwezen naar de gipskamer voor het aanleggen van een gipskorset. In deze folder leest u wat het in de praktijk betekent om een gipskorset te dragen. Waarom een gipskorset? Met

Nadere informatie

Artrose Bewegen bij heup- en knieartrose

Artrose Bewegen bij heup- en knieartrose Artrose Bewegen bij heup- en knieartrose Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan betekenen Speciaal voor mensen met artrose is in diverse fysiotherapiepraktijken

Nadere informatie

De behandeling van enkelbandletsel met een enkelbrace. Instructies en oefeningen

De behandeling van enkelbandletsel met een enkelbrace. Instructies en oefeningen De behandeling van enkelbandletsel met een enkelbrace Instructies en oefeningen U heeft letsel aan uw enkelband(en) en krijgt hiervoor een (vervolg)behandeling met een enkelbrace. De enkelbrace Na enkelbandletsel

Nadere informatie

Instructies en oefeningen na een enkelbandletsel

Instructies en oefeningen na een enkelbandletsel Instructies en oefeningen na een enkelbandletsel Inleiding Bij een enkelbandletsel of een enkelverstuiking is er meestal sprake van een verrekking of (gedeeltelijke) scheuring van één of meerdere buitenste

Nadere informatie

Fysio-/manueeltherapie van Gerven

Fysio-/manueeltherapie van Gerven Fysio-/manueeltherapie van Gerven Artrose Artrose is een chronische aandoening waarbij een degeneratie van het gewricht optreedt. Het gewrichtkraakbeen vermindert in kwaliteit; vergelijk het kraakbeen

Nadere informatie

Gescheurde achillespees Achillespeesruptuur

Gescheurde achillespees Achillespeesruptuur Uw behandelend arts heeft bij u een gescheurde achillespees geconstateerd. Deze brochure geeft u een overzicht van de klachten en oorzaak van een gescheurde achillespees (achillespeesruptuur) en de meest

Nadere informatie

Uw been en/of voet in het gips. Instructies en oefeningen

Uw been en/of voet in het gips. Instructies en oefeningen Uw been en/of voet in het gips Instructies en oefeningen 2 U bent in het Ommelander Ziekenhuis onder behandeling vanwege letsel aan uw been en/of voet. U heeft al gips of u krijgt een gipsverband aangelegd.

Nadere informatie

Enkelinstabiliteit. Wat is de oorzaak van enkelinstabiliteit? Wat zijn de klachten? Hoe stelt de arts de diagnose?

Enkelinstabiliteit. Wat is de oorzaak van enkelinstabiliteit? Wat zijn de klachten? Hoe stelt de arts de diagnose? Enkelinstabiliteit Het enkelgewricht bestaat uit 3 botdelen: het scheenbeen (tibia), het kuitbeen (fibula) en het sprongbeen (talus). De stabiliteit van de enkel wordt, behalve door de vorm van de botten,

Nadere informatie

Artrose knie. Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten.

Artrose knie. Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten. Artrose knie Wat is artrose? Artrose is een aandoening die voor kan komen bij één of meerdere gewrichten. Een gewricht bestaat uit twee botuiteinden, die zijn bekleed met kraakbeen. Het kraakbeen vangt

Nadere informatie

Korset. Alles wat u wilt weten over uw korset

Korset. Alles wat u wilt weten over uw korset Korset Alles wat u wilt weten over uw korset Ik heb twee echte hobby s. Spelen met mijn kleinkinderen en tuinieren. Maar sinds een paar jaar is het werken in de tuin te zwaar voor mij geworden. Mijn arts

Nadere informatie

Het gipskorset met pijp 3. Vast gipskorset met pijp 4 Leefregels 4. Afneembaar korset met pijp 4

Het gipskorset met pijp 3. Vast gipskorset met pijp 4 Leefregels 4. Afneembaar korset met pijp 4 Gipskorset met pijp Inhoud Het gipskorset met pijp 3 Vast gipskorset met pijp 4 Leefregels 4 Afneembaar korset met pijp 4 Tips voor het dragen van een vast en afneembaar korset 5 Eventuele klachten 6 Sint

Nadere informatie

Orthopedische voetbedden. Alles wat u wilt weten over orthopedische voetbedden

Orthopedische voetbedden. Alles wat u wilt weten over orthopedische voetbedden Orthopedische voetbedden Alles wat u wilt weten over orthopedische voetbedden Eva de Goede (37) Ik was altijd een fanatieke sporter, maar ik kreeg tijdens en na het sporten steeds meer last van mijn rechterknie.

Nadere informatie

Een dierbare verliezen. Informatie voor nabestaanden

Een dierbare verliezen. Informatie voor nabestaanden 00 Een dierbare verliezen Informatie voor nabestaanden Deze folder is bedoeld voor nabestaanden. U leest hierin over de gevoelens die u kunt ervaren, en hoe u in deze moeilijke tijd goed voor uzelf kunt

Nadere informatie

Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes?

Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes? Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes? December 2007 / Januari 2008 Door: Marco Bouman, Impulse, Strategie & Marketing Februari 2008 2008 Marco Bouman, alle rechten voorbehouden Het is niet

Nadere informatie

Les 1. Bij de huisarts

Les 1. Bij de huisarts http://www.edusom.nl Thema Gezondheid Les 1. Bij de huisarts Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren met de huisarts. Uw klachten beschrijven. Vragen stellen aan de huisarts. Vragen van de huisarts

Nadere informatie

Een dierbare verliezen

Een dierbare verliezen Algemeen Een dierbare verliezen www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG042 / Een dierbare verliezen / 14-07-2015 2 Een dierbare verliezen U heeft

Nadere informatie

Heupbrace. Anti-luxatie brace

Heupbrace. Anti-luxatie brace Heupbrace Anti-luxatie brace Inhoud Waarom deze heupbrace? 3 Wat is een heupluxatie? 3 De heupbrace 3 Aanleggen van de heupbrace 4 Lichamelijke verzorging 4 Tips voor thuis 5 Hulpmiddelen 5 Sint Maartenskliniek

Nadere informatie

EVO Enkel-voetorthese

EVO Enkel-voetorthese EVO Enkel-voetorthese Onze EVO s zijn uniek Hoe kies je de juiste EVO Verschillende typen EVO s Welke ziektebeelden? EVO s voor kinderen De procedure Vergoeding zorgverzekeraar www.buchrnhornen.nl Eindhoven

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 3. Acute Zorgpoli 3. Controle 3. Duur van het herstel 3. Adviezen tot controle 4. Oefeningen tot controle 5

Inhoud. Inleiding 3. Acute Zorgpoli 3. Controle 3. Duur van het herstel 3. Adviezen tot controle 4. Oefeningen tot controle 5 De verzwikte enkel Inhoud Inleiding 3 Acute Zorgpoli 3 Controle 3 Duur van het herstel 3 Adviezen tot controle 4 Oefeningen tot controle 5 Informatie over de enkelbrace 6 (Sport)fysiotherapie 6 Oefeningen

Nadere informatie

Onderbeenbrace Informatie en adviezen voor het dragen van een onderbeenbrace

Onderbeenbrace Informatie en adviezen voor het dragen van een onderbeenbrace U heeft zojuist een onderbeenbrace gekregen in verband met een botbreuk in uw onderbeen. Met behulp van deze brace kan uw gebroken been in een goede stand genezen. De brace biedt bescherming aan de botbreuk,

Nadere informatie

Case. Study. Orbis Software

Case. Study. Orbis Software Orbis Software Case Study Deze Case Study vertelt het succesverhaal van de samenwerking tussen Orbis Software Benelux BV en Dantuma Medische Speciaalzaak. Dantuma Voor hoogstpersoonlijke zorg! Dantuma

Nadere informatie

De bracebehandeling voor scoliose

De bracebehandeling voor scoliose Orthopedie De bracebehandeling voor scoliose Inleiding Bij scolioses vanaf 20 graden wordt de bocht in je wervelkolom meestal groter als je nog in de groei bent. Met de bracebehandeling kan worden voorkomen

Nadere informatie

Totale heupprothese. Tips voor thuis en meest gestelde vragen. Afdeling Orthopedie

Totale heupprothese. Tips voor thuis en meest gestelde vragen. Afdeling Orthopedie Totale heupprothese Tips voor thuis en meest gestelde vragen Afdeling Orthopedie Tips voor thuis Zorg dat u, voor u wordt opgenomen in het ziekenhuis, elleboogkrukken in huis heeft en neem deze mee op

Nadere informatie

BEHANDELING BIJ ENKELBANDLETSEL FRANCISCUS VLIETLAND

BEHANDELING BIJ ENKELBANDLETSEL FRANCISCUS VLIETLAND BEHANDELING BIJ ENKELBANDLETSEL FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Bij enkelbandletsel is de buitenband van de enkel gescheurd. Dit letsel wordt veroorzaakt doordat de voet naar binnen zwikt. Door het verzwikken

Nadere informatie

Oefenenprogramma na een HNP (hernia)operatie of een kanaalstenoseoperatie

Oefenenprogramma na een HNP (hernia)operatie of een kanaalstenoseoperatie Oefenenprogramma na een HNP (hernia)operatie of een kanaalstenoseoperatie Inleiding U wordt binnenkort geopereerd aan een hernia en/of stenose in de rug. Rondom deze operatie krijgt u fysiotherapie. In

Nadere informatie

Voorste kruisband reconstructie

Voorste kruisband reconstructie Voorste kruisband reconstructie De voorste kruisband Tijdens sporten of een ongelukkige beweging kan de voorste kruisband scheuren. Uw orthopedisch chirurg zal in veel gevallen adviseren de voorste kruisband

Nadere informatie

Hulpmiddelen voor kinderen met spasticiteit van de benen.

Hulpmiddelen voor kinderen met spasticiteit van de benen. Hulpmiddelen voor kinderen met spasticiteit van de benen www.nwz.nl Inhoud Hulpmiddelen voor kinderen met spasticiteit van de benen 3 Behandeling met lichaamsgebonden hulpmiddelen 3 EVO 3 Supplementen:

Nadere informatie

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Nabehandeling van een achillespeesruptuur. rkz.nl

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Nabehandeling van een achillespeesruptuur. rkz.nl Patiënteninformatie Nabehandeling van een achillespeesruptuur rkz.nl Informatiefolder over de nabehandeling van een achillespeesruptuur met behulp van de Achillotrain U bent geopereerd aan een gescheurde

Nadere informatie

Totale heupprothese polikliniekversie

Totale heupprothese polikliniekversie Totale heupprothese polikliniekversie Orthopedie Beter voor elkaar De totale heupprothese De heupprothese Als u een versleten heup heeft, kan dat erg pijnlijk zijn. In veel gevallen is pijn de voornaamste

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

KIES VOOR JEZELF. Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching

KIES VOOR JEZELF. Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching KIES VOOR JEZELF Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching 1 WIE IS DAFNE? Een paar jaar geleden had ik een goede baan bij een vijfsterrenhotel in Amsterdam,

Nadere informatie

Gangbeeldanalyse bij de prothesegebruiker. ISPO cursus bewegingsanalyse bij prothesegebruikers 21 en 22 april Rachel van Niekerk en Steven Nick Blok

Gangbeeldanalyse bij de prothesegebruiker. ISPO cursus bewegingsanalyse bij prothesegebruikers 21 en 22 april Rachel van Niekerk en Steven Nick Blok Gangbeeldanalyse bij de prothesegebruiker ISPO cursus bewegingsanalyse bij prothesegebruikers 21 en 22 april Rachel van Niekerk en Steven Nick Blok Inleiding De Hoogstraat Orthopedietechniek We doen 2D

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Het rompkorset 3. Doel van de behandeling 3. Vast rompkorset 4 Leefregels 4. Afneembaar rompkorset 4. Tips voor dragen van een korset 5

Inhoudsopgave. Het rompkorset 3. Doel van de behandeling 3. Vast rompkorset 4 Leefregels 4. Afneembaar rompkorset 4. Tips voor dragen van een korset 5 Rompkorset Inhoudsopgave Het rompkorset 3 Doel van de behandeling 3 Vast rompkorset 4 Leefregels 4 Afneembaar rompkorset 4 Tips voor dragen van een korset 5 Eventuele klachten 6 Sint Maartenskliniek 7

Nadere informatie

Behandeling met een VACOped

Behandeling met een VACOped Uw behandelend arts heeft een (na)behandeling met behulp van een VACOped voorgeschreven. Een VACOped is geschikt voor een (na)behandeling bij verschillende letsels zoals na een achillespeesruptuur, na

Nadere informatie

Omgaan met fysieke belasting in de zorgsector

Omgaan met fysieke belasting in de zorgsector Omgaan met fysieke belasting in de zorgsector Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van klachten en uitval door lichamelijk zwaar werk 1 Inhoud Inleiding 3 A Omgaan met fysieke belasting

Nadere informatie

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Hallux valgus (Scheefstand van de grote teen) rkz.nl

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Hallux valgus (Scheefstand van de grote teen) rkz.nl Patiënteninformatie Hallux valgus (Scheefstand van de grote teen) rkz.nl Voor Na Uw orthopedische chirurg heeft u geadviseerd om een voetoperatie te ondergaan om zo uw voetklachten te verminderen. Deze

Nadere informatie

Fysiotherapie Van Heeswijk en Van der Valk

Fysiotherapie Van Heeswijk en Van der Valk Geachte heer, mevrouw, Fysiotherapie Van Heeswijk en Van der Valk BaLaDe 119 Waalwijk Telefoon: 0416 337651 e mail: Info@hevafysio.nl De dubbele vergrijzing zorgt ervoor dat het percentage ouderen in Nederland

Nadere informatie

voet&winkel: veel meer dan een gewone schoenenwinkel

voet&winkel: veel meer dan een gewone schoenenwinkel voet& zorg voet&winkel: veel meer dan een gewone schoenenwinkel Voet&winkel is veel meer dan een gewone schoenenwinkel. Voet&winkel biedt niet alleen een prachtige collectie modeschoenen, maar heeft ook

Nadere informatie

Hallux valgus-operatie Operatie bij een afwijkende stand van de grote teen

Hallux valgus-operatie Operatie bij een afwijkende stand van de grote teen Hallux valgus-operatie Operatie bij een afwijkende stand van de grote teen Hallux valgus-operatie U heeft met uw orthopedisch chirurg afgesproken dat u binnenkort wordt opgenomen voor een operatie aan

Nadere informatie

Siliconen prothese LIVIT.NL

Siliconen prothese LIVIT.NL ALLES WAT U MOET WETEN OVER UW Siliconen prothese LIVIT.NL Handleiding Siliconen prothesen U heeft uw siliconen prothese van Livit ontvangen. Dit product is met de grootste zorg voor u op maat gemaakt.

Nadere informatie

Handleiding voor het afnemen van het IPPA Basis-interview en het IPPA Vervolg-interview

Handleiding voor het afnemen van het IPPA Basis-interview en het IPPA Vervolg-interview Handleiding voor het afnemen van het IPPA Basis-interview en het IPPA Vervolg-interview IPPA Basis-interview De interviewer neemt zeven IPPA Basis-interview formulieren, een IPPA Checklist, een pen of

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Hallux valgus. (scheefstand grote teen) Scarf osteotomie en Akin osteotomie

PATIËNTEN INFORMATIE. Hallux valgus. (scheefstand grote teen) Scarf osteotomie en Akin osteotomie PATIËNTEN INFORMATIE Hallux valgus (scheefstand grote teen) Scarf osteotomie en Akin osteotomie Door middel van deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u een overzicht geven van de klachten en

Nadere informatie

WIE DE MOLLII PAST, TREKKE M AAN

WIE DE MOLLII PAST, TREKKE M AAN 62 VEINE WIE DE MOLLII PAST, TREKKE M AAN TEKST: RENÉE RUISCH FOTO S: CAWE FOTOGRAFIE/EIGEN BEZIT HOEWEL JE HET VERSTANDELIJK WEL BEGRIJPT, BEN JE TOCH VERRAST ALS JE ZIET DAT EEN UUR HET PAK DRAGEN METEEN

Nadere informatie

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is?

Ivonne Bressers: Dank je wel. Rob Kleijs: Ivon, Kun je nog eens uitleggen wat het Usher Syndroom is? 100 Col 's beklimmen in 40 dagen met een totale afstand van 4100 kilometer. Eddy Driessen uit Arnhem wil die tocht gaan afleggen en dat doet hij voor zijn plezier maar ook voor het goede doel. Namelijk

Nadere informatie

De totale heupprothese

De totale heupprothese De totale heupprothese Bekken Heupkom Heupkop Heuphals Bovenbeen Figuur 1: De heup, vooraanzicht De heupprothese Als u een versleten heup heeft, kan dat erg pijnlijk zijn. In veel gevallen is pijn de voornaamste

Nadere informatie

Instructies en oefeningen na een enkelbandletsel

Instructies en oefeningen na een enkelbandletsel Instructies en oefeningen na een enkelbandletsel Bij een enkelbandletsel of een enkelverstuiking is meestal sprake van een verrekking of (gedeeltelijke) scheuring van één of meerdere buitenste enkelbanden.

Nadere informatie

Voorste kruisband hechten

Voorste kruisband hechten Voorste kruisband hechten Orthopedie Inleiding De orthopedisch chirurg heeft bij u een "voorste kruisband letsel" vastgesteld. Dit letsel heeft u korter dan 3 weken geleden opgelopen. De orthopeed heeft

Nadere informatie

FLEX-FOOT CHEETAH XTEND MET NIKE SPIKE PAD

FLEX-FOOT CHEETAH XTEND MET NIKE SPIKE PAD Het voetblad voor kampioenen - geïnspireerd door de snelste hardlopers ter wereld. Cheetah Xtend is de ideale voet voor sprinten over korte afstanden en heeft al meerdere wereldrecords behaald. Het voetblad

Nadere informatie

Dansen met nieuwe knieën

Dansen met nieuwe knieën Dansen met nieuwe knieën Dansen met nieuwe knieën Herman de Ruijter 2017 Herman de Ruijter/ Uitgeverij U2pi Titel: Dansen met nieuwe knieën Auteur: Herman de Ruijter Email auteur: danselvira@kpnmail.nl

Nadere informatie

Orthesen LIVIT ORTHOPEDIE LIVIT.NL. Uw specialist op het gebied van. Orthesen. Volg ons ook op:

Orthesen LIVIT ORTHOPEDIE LIVIT.NL. Uw specialist op het gebied van. Orthesen. Volg ons ook op: Orthesen LIVIT ORTHOPEDIE Uw specialist op het gebied van Orthesen Volg ons ook op: LIVIT.NL Orthesen Een orthese is een lichaamsondersteunend hulpmiddel dat uitwendig wordt gedragen. Een orthese kan corrigerend,

Nadere informatie

S 582- laag bed Veilige en efficiënte zorg voor patiënten met verhoogd risico op vallen

S 582- laag bed Veilige en efficiënte zorg voor patiënten met verhoogd risico op vallen S 582- laag bed Veilige en efficiënte zorg voor patiënten met verhoogd risico op vallen Een bed, ontworpen om valgevoelige patiënten te beschermen Door goed te luisteren naar de feedback van onze klanten

Nadere informatie

Voorste kruisbandreconstructie

Voorste kruisbandreconstructie Voorste kruisbandreconstructie De voorste kruisband Tijdens sporten of een ongelukkige beweging kan de voorste kruisband scheuren. Uw orthopedisch chirurg zal in veel gevallen adviseren de voorste kruisband

Nadere informatie

DE VOORDELEN. LOW-IMPACT Een vloeiende, elliptische beweging voorziet u van een geweldige training die mild is op uw knieën, heupen, enkels en rug.

DE VOORDELEN. LOW-IMPACT Een vloeiende, elliptische beweging voorziet u van een geweldige training die mild is op uw knieën, heupen, enkels en rug. DE ELLIPTIGO Elliptisch fietsen combineert het beste van hardlopen, fietsen en de crosstrainer zodat u op een leuke en efficiënte manier buiten en binnen kunt trainen. DE VOORDELEN LOW-IMPACT Een vloeiende,

Nadere informatie

Revalidatie nieuwe heupoperatie. Achterste benadering

Revalidatie nieuwe heupoperatie. Achterste benadering Revalidatie nieuwe heupoperatie Achterste benadering Afdeling fysiotherapie Datum: januari 2014 2 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Revalidatie 4 3 Thuissituatie 5 4 Anatomie 6 5 Operatietechniek 7 6 Leefregels achterste

Nadere informatie

Totale knieprothese. Tips voor thuis en meest gestelde vragen. Afdeling Orthopedie

Totale knieprothese. Tips voor thuis en meest gestelde vragen. Afdeling Orthopedie Totale knieprothese Tips voor thuis en meest gestelde vragen Afdeling Orthopedie Tips voor thuis Zorg dat u, voor u wordt opgenomen in het ziekenhuis, elleboogkrukken in huis heeft en neem deze mee op

Nadere informatie

Lumbale hernia-operatie

Lumbale hernia-operatie Lumbale hernia-operatie Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is hernia nuclei pulposi? 1 De operatie 2 Fysiotherapie 2 Voor de operatie 2 Algemene richtlijnen voor de revalidatie

Nadere informatie

Amputatie van het been

Amputatie van het been Er is besloten dat uw been geamputeerd moet worden. Een dergelijke operatie is een zeer ingrijpende gebeurtenis. Uw arts heeft met u besproken waarom deze operatie voor u noodzakelijk is. In deze folder

Nadere informatie

Fysiotherapie na een KopHals Prothese (Orthopedie)

Fysiotherapie na een KopHals Prothese (Orthopedie) Fysiotherapie na een KopHals Prothese (Orthopedie) In deze folder vindt u het revalidatieschema, leefregels en oefenschema voor na uw heupoperatie. De foto s in deze folder tonen een patiënt die aan zijn

Nadere informatie

Lordoserend driepuntskorset

Lordoserend driepuntskorset Lordoserend driepuntskorset Inhoud Lordoserend driepuntskorset 3 Aanleggen van het korset 3 Tips voor het dragen van een driepuntskorset 4 Mogelijke klachten 5 Sint Maartenskliniek 6 Colofon 8 2 Het lordoserend

Nadere informatie

Het belang van Testimonials. Levensechte verhalen van mensen. Jos Diseraad STEP Nederland. Voorbeelden

Het belang van Testimonials. Levensechte verhalen van mensen. Jos Diseraad STEP Nederland. Voorbeelden Het belang van Testimonials Levensechte verhalen van mensen Jos Diseraad STEP Nederland Voorbeelden 1 Voorbeelden Ook vroeger werd de testimonial al gebruikt Voorbeelden 2 Voordelen van serieuze testimonials

Nadere informatie

PROPRIO FOOT BELANGRIJKSTE KENMERKEN ÖSSUR DYNAMIC SOLUTIONS

PROPRIO FOOT BELANGRIJKSTE KENMERKEN ÖSSUR DYNAMIC SOLUTIONS PROPRIO FOOT is een adaptieve, door een microprocessor bestuurde enkel voor laag tot gemiddeld actieve geamputeerden. Dankzij de gemotoriseerde enkelbeweging komen de tenen door het optillen van de voorvoet

Nadere informatie

Preekje - Gezinsdienst. Ik ben de goede herder. Jubilate - 22 april uur. Voorganger: ds. Bert de Wit

Preekje - Gezinsdienst. Ik ben de goede herder. Jubilate - 22 april uur. Voorganger: ds. Bert de Wit Preekje - Gezinsdienst Jubilate - 22 april 2018-10.00 uur Ik ben de goede herder Voorganger: ds. Bert de Wit Schriftlezing: Johannes 10:11-16 (Bijbel in Gewone Taal) Gemeente van onze Heer, Jezus Christus,

Nadere informatie

Eerste behandeling. Bij een drukverband

Eerste behandeling. Bij een drukverband Enkelbandletsel Eerste behandeling U heeft een letsel aan de enkelbanden. Vaak gaat een enkelbandletsel gepaard met zwelling van de enkel. Om deze zwelling zo snel mogelijk te laten verdwijnen heeft u

Nadere informatie

Inhoud. Hallo!...5. Wie is wie? Even voorstellen...7. Wat is mijn PrOP? PrOP opstellen Doelen voor mijn PrOP...19

Inhoud. Hallo!...5. Wie is wie? Even voorstellen...7. Wat is mijn PrOP? PrOP opstellen Doelen voor mijn PrOP...19 Inhoud Hallo!...5 Wie is wie? Even voorstellen...7 Wat is mijn PrOP?...9 1 PrOP opstellen...11 2 Doelen voor mijn PrOP...19 Ik verander mijn P!...23 3 Leren van anderen: het sociogram...25 4 Omgaan met

Nadere informatie

Gebruiksaanwijzing XTEND FOOT H100 XTEND FOOT H100 1

Gebruiksaanwijzing XTEND FOOT H100 XTEND FOOT H100 1 Gebruiksaanwijzing XTEND FOOT H100 XTEND FOOT H100 1 XTEND FOOT H100 Figuur 1: De voet en zijn verschillende onderdelen D Een volledige voet bestaat uit drie hoofddelen: 1) Voet uit vezelcomposiet: A)

Nadere informatie

Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress

Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress Verantwoordelijkheid ontwikkelen Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf 4 - Goede afspraken maken - Stel

Nadere informatie