MPZ Basis Scan Water Zorginstellingen Stichting DeltaBouman Poortugaal
|
|
- Andreas Bogaert
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 TNO-MEP BR2003PA/101 MPZ Basis Scan Water Zorginstellingen Stichting DeltaBouman Poortugaal TNO Milieu, Energie en Procesinnovatie TNO-MEP Laan van Westenenk 501 Postbus AH Apeldoorn Telefoon: Fax: Internet: Opdrachtgever Milieu Platform Zorgsector t.a.v. Drs. B.H. Uythof Postbus AS AMSTERDAM Datum 25 juni 2003 Auteur(s) W.G. van Marwijk Projectnummer Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van TNO. Indien dit rapport in opdracht werd uitgebracht, wordt voor de rechten en verplichtingen van opdrachtgever en opdrachtnemer verwezen naar de Algemene Voorwaarden voor onderzoeksopdrachten aan TNO, dan wel de betreffende terzake tussen de partijen gesloten overeenkomst. Het ter inzage geven van het TNO-rapport aan direct belanghebbenden is toegestaan. Rubricering Vertrouwelijk Aantal pagina s TNO Verantwoording Afdeling Processsen en Applicaties Ondertekening: Goedgekeurd door: W.G. van Marwijk projectleider Ir. C.E. Krist-Spit afdelingshoofd
2 Pagina : 2 van 9 1. Inleiding 2. Gegevens zorginstelling 3. Inventarisatie naar aanleiding van de vragenlijst 4. Uitwerking vragenlijst 5. Conclusies/beschouwingen/aanbevelingen
3 Pagina : 3 van 9 1. Inleiding In juni 2001 is tussen bureau Milieu Platform Zorgsector (MPZ), C-mark b.v. en TNO-MEP een intentieverklaring ondertekend. Globaal omvat de verklaring de intentie om in de zorgsector te komen tot projecten om de waterhuishouding in de Nederlandse zorginstellingen op generiek nivo te optimaliseren. In Nederlandse zorginstellingen ligt de prioriteit meer op de verzorgende- en medische taken dan op waterbesparing. Water is veelal geen onderwerp tenzij er calamiteiten plaatsvinden zoals legionella besmetting. Het uitvoeren van een basis waterscan maakt het inzichtelijk waar en hoe er in de zorginstelling water en geld kan worden bespaard. De basis waterscan bestaat uit het beoordelen van een vragenlijst die door de zorginstelling wordt ingevuld gevolgd door een bedrijfsbezoek. Door TNO-MEP wordt de vragenlijst op zijn merites beoordeeld en zijn mogelijke besparingsopties gegenereerd. Door C-mark b.v. werd het bedrijfsbezoek afgelegd en de gegenereerde besparingsopties met de zorginstelling besproken. In dit briefrapport is de uitwerking van de vragenlijst en bijbehorende gegenereerde besparingsopties beschreven. Op- en aanmerkingen naar aanleiding van het bedrijfsbezoek zijn eveneens in dit briefrapport opgenomen.
4 Pagina : 4 van 9 2. Gegevens zorginstelling Naam : Stichting DeltaBouman Adres : Albrandwaardsedijk DZ Poortugaal Telefoonnummer : Contactpersoon : P. Takken
5 Pagina : 5 van 9 3. Inventarisatie opties naar aanleiding van de vragenlijst In dit hoofdstuk worden de gegevens, die uit de vragenlijst zijn verkregen, geïnventariseerd. Kort wordt de organisatie van DeltaBouman beschreven. Verder wordt een algemene toelichting gegeven op de waterverbruiken in zorginstellingen en het DeltaBouman in het bijzonder. Het kostenaspect speelt hierbij een belangrijke rol en is daarom in een aparte paragraaf opgenomen. 3.1 Organisatie De Stichting DeltaBouman (onstaan uit de fusie tussen Delta Psychiatrisch Ziekenhuis en Bouman verslavingszorg per 1 mei j.l.) heeft op de hoofdlocatie 574 bedden en een personele bezetting van 790 FTE s. De gegevens van de vragenlijst en de bijbehorende beoordeling hebben betrekking op de locatie Albrandswaardsedijk Waterverbruik in ziekenhuizen en zorginstellingen In ziekenhuizen en zorginstellingen wordt leidingwater voor diverse doeleinden gebruikt. Afhankelijk van de toepassing wordt leidingwater opgewerkt naar diverse waterkwaliteiten. Denk hierbij aan high-pure water in de laboratoria en onthard water voor ketelvoedingswater. Laatst genoemde onderwerp is niet van toepassing bij DeltaBouman omdat er geen gebruik wordt gemaakt van eigen utiliteiten als stoomvoorziening en koeltorens. In het algemeen kan binnen ziekenhuizen en zorginstellingen een verdeling van de waterbehoefte worden gemaakt over de utiliteiten, apparatuur en mensen (medewerkers en patiënten). Deze verdeling ligt in het algemeen op 1/3;1/3;1/3. Sterke afwijkingen van deze verdeling zijn door specifieke omstandigheden met name van de utiliteiten mogelijk gebleken. Voor psychiatrische instellingen is deze verdeling afwijkend vanwege het verschil in type zorgverlening en patiënten. Het waterverbruik van medewerkers en patiënten wordt voor een aanzienlijk deel verbruikt voor sanitaire doeleinden. Bij de utiliteiten zijn de meest voorkomende grootverbruikers was- en afwasmachines, pospoelers, sterilisatoren, containerspoeling en apparaten met doorstroomkoeling.
6 Pagina : 6 van Kosten Leidingwater wordt ingekocht bij Eneco Energie voor 1,24 per m 3, bij een verbruik van m 3 per jaar (verbruik in 2002) zijn de kosten voor waterinname ,-. Na gebruik van het water wordt het geloosd op het riool. Ziekenhuizen wordt aangeslagen volgens een vervuilingfactor en de geloosde hoeveelheid waarmee de zuiveringskosten (hoeveelheid vervuilingseenheden, ve s) worden berekend. Deze heffing was in ,-. Dit betekent dat voor elke m 3 leidingwater die minder wordt ingenomen er 2,30 wordt bespaard op inname- en lozingskosten.
7 Pagina : 7 van 9 4. Uitwerking vragenlijst In dit hoofdstuk worden de mogelijke besparingsopties die uit de vragenlijsten zijn gegenereerd nader beschreven. Mogelijke bedreigingen die uit de verkregen opties voortkomen worden nader toegelicht. 4.1 Algemeen Uit het waterverbruik van de douches blijkt dat er een besparing op douchewater mogelijk is. Het huidige verbruik van 9 tot 10 liter per minuut is hoog. Door DeltaBouman zijn al veel waterbesparende maatregelen genomen. Binnen de organisatie is waterbesparing reeds op diverse nivo s en gebieden ingebed. 4.2 Kansen en knelpunten Het plaatsen van perlators geeft direct een besparing van het leidingwaterverbruik. Gelet dient te worden op voldoende doorstroming in de leidingen waardoor er geen kans bestaat dat de bacteriologische kwaliteit van het water achteruit loopt. Dit wordt mede veroorzaakt door langere verblijftijden en eventueel opwarming van het water. Aanwezigheid van voldoende voedingsstoffen is een absolute voorwaarde. Het kan in dit soort gevallen zo zijn dat hierdoor legionellabacteriën de gelegenheid krijgen om zicht te gaan vermeerderen. Voldoende doorstroming kan bijdragen als beheersmaatregel. De kans dat legionellabacteriën in het systeem kunnen vermeerderen kan dan mogelijk worden voorkomen. Psychiatrische patiënten hebben eigenaardige gewoontes als lang onder de douche staan of waterkranen laten lopen. Waterbesparende douchekoppen zijn daarom sterk aan te bevelen. Op dit moment zijn waterbesparende douchekoppen op de markt die het debiet van 11 liter per minuut reduceren naar 6 liter per minuut zonder dat het comfort vermindert. Een waterbesparende douchekop moet voorzien zijn van een antikalk systeem. In verband met potentiële legionella risico s wordt aangeraden om een zelflozer te plaatsen tussen de kraan en de douchekop. Deze zorgt ervoor dat na afloop van het douchen de slang vanzelf leegloopt en niet vol blijft staan met water. Hergebruik van regenwater is vanuit economische aspecten alleen een interessante optie wanneer voldoende dakoppervlak met een geschikte dakbedekking beschikbaar is. De veel toegepaste bitumineuze dakbedekking heeft zijn beperkingen. Na droge en hete periodes zal de eerste hoeveelheid opgevangen regenwater een bruine kleur hebben. Dit kan om diverse redenen niet aanvaardbaar zijn.
8 Pagina : 8 van 9 Om in periodes van droogte te kunnen voldoen aan de watervraag is een buffertank noodzakelijk. Eventuele risico s qua hygiëne moeten bij hergebruik van regenwater worden betracht. De regenwaterbuffertank verdient hierbij speciale aandacht. Door een gerichte voorlichtingscampagne te voeren om het waterverbruik te verminderen is zonder hoge investeringen succesvol gebleken. In andere zorginstellingen is een besparing van 10% mogelijk gebleken. Om het succes van de campagne te continueren is blijvende aandacht noodzakelijk. Op de hoofdlocatie is een bloemisterij (kassen en tuin) gehuisvest waarbij leidingwater als waterbron wordt gebruikt. Bij kasoppervlaktes >1000m 2 is een regenwateropvang aan te bevelen. In veel gevallen is dit zelfs verplicht! Nagegaan dient te worden in welke mate gebruik van grondwater in kassen en de tuin mogelijk is, in plaats van het duurdere leidingwater.
9 Pagina : 9 van 9 5. Conclusies/beschouwing/aanbevelingen - Waterbesparende maatregelen treffen bij tappunten (perlators en/of sensor gestuurde kranen). - Plaatsen van waterbesparende douchekoppen. - In de kassen en de tuin de optie verkennen om grondwater en/of opgevangen regenwater te gebruiken in plaats van leidingwater. - Bij toekomstige investeringen, waaronder nieuwbouwplannen, systematisch letten op de mogelijkheden tot gebruik van watervrije of waterarme apparatuur. - Opstellen van voorkeurslijsten voor inkoop van water en energiezuinige apparatuur en het promoten van deze apparatuur. Op aanschaf van dit soort apparatuur kan vaak subsidie worden verkregen. - Ter ondersteuning van het bewaken van het waterverbruik, het volgen van resultaten van waterbesparingsacties, het kunnen detecteren van storingen en het doorbelasten van drinkwaterverbruik naar afdelingen is een monitoring op apparaat of afdelingsniveau noodzakelijk. - Wijzigingen in apparatuur of procedures (ook good-house keeping) begeleiden met voldoende voorlichting en instructies aan betrokkenen. - Door DeltaBouman wordt reeds pro-actief aan vermindering van het waterverbruik gewerkt. Op veel plaatsen in de organisatie is het thema vermindering van het waterverbruik ingepast. Slechts op enkele punten (zie hierboven) zijn verbeteringen nog haalbaar. - Het verbruik DeltaBouman ligt op 291 liter per bed per dag. Ter indicatie; door het VEWIN wordt in de berekeningsgrondslagen voor drinkwaterinstallaties in verpleeghuizen een gemiddeld dagverbruik van 250 tot 300 liter per bed per dag gehanteerd. In het VEWIN werkblad wordt het verbruik van psychiatrische instellingen niet genoemd. Door TNO is daarom de vergelijking met een verpleeghuis opgenomen. Hierbij moet worden opgemerkt dat bij DeltaBouman meer wateractiviteiten plaatsvinden dan in een regulier verpleeghuis. Denk hierbij o.a. aan de tuin en de kassen. [VEWIN werkblad WB2.1 B februari 1999; Berekeningsgrondslagen gemiddelde waterverbruiken per etmaal, per uur, voor mens, dier en plant]
MPZ Basis Scan Water Zorginstellingen Vlietland Ziekenhuis Vlaardingen
TNO Briefrapport TNO-MEP BR2003PA/105 MPZ Basis Scan Water Zorginstellingen Vlietland Ziekenhuis Vlaardingen TNO Milieu, Energie en Procesinnovatie TNO-MEP Laan van Westenenk 501 Postbus 342 7300 AH Apeldoorn
Nadere informatieBeoordeling Legionellaveiligheid StatiqCooling dauwpuntskoeler
Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek / Netherlands Organisation for Applied Scientific Research Laan van Westenenk 501 Postbus 342 7300 AH Apeldoorn TNO-rapport 2007-A-R0544/B
Nadere informatieBepaling van het energetische rendement van het warmteterugwinapparaat Euroair325 Meetbrief volgens EN 308/EN
TNO-briefrapport TNO 2012 M10896 Bepaling van het energetische rendement van het warmteterugwinapparaat Euroair325 Meetbrief volgens EN 308/EN 13141-7 Technical Sciences Laan van Westenenk 501 7334 DT
Nadere informatieTNO-rapport WATERSTOFDIFFUSIE IN EEN CONSTRUCTIEDETAIL VAN STAAL VOORZIEN VAN EEN ZINKLAAG
IT 00 * * FI _ NO 4 5 ilzm 1 W. - j r* * * * * * Ri.:istaaI Pctu' 20.)(iO 3'2 LA U'çhi TNO-rapport 99M1-00809ISCAJVIS WATERSTOFDIFFUSIE IN EEN CONSTRUCTIEDETAIL VAN STAAL VOORZIEN VAN EEN ZINKLAAG TNO
Nadere informatieSupplement op rapport regionale studie aardwarmtepotentie provincie Limburg
TNO-rapport TNO 2012 R11208 Supplement op rapport regionale studie aardwarmtepotentie provincie Limburg Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl T +31 88 866 42 56 F +31
Nadere informatieOnderzoek Externe Veiligheid Corridor te Breukelen
Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek / Netherlands Organisation for Applied Scientific Research Laan van Westenenk 501 Postbus 342 7300 AH Apeldoorn TNO-rapport 2006-A-R0091/B
Nadere informatieSleutels tot interventiesucces: welke combinaties van methodieken zorgen voor gezond beweeg- en voedingsgedrag?
TNO-rapport TNO/LS 2012 R10218 Sleutels tot interventiesucces: welke combinaties van methodieken zorgen voor gezond beweeg- en voedingsgedrag? Behavioural and Societal Sciences Wassenaarseweg 56 2333 AL
Nadere informatieEnergetische besparing zonneboiler DSS ZB 120 TX 2,37
Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek / Netherlands Organisation for Applied Scientific Research Opbrengstverklaring Energetische besparing zonneboiler DSS ZB 120 TX 2,37
Nadere informatieBijlage 8: waterbesparende systemen voor toilet, douche en kranen
Bijlage 8: waterbesparende systemen voor toilet, douche en kranen binnen 1 Toiletten Welke waterbesparende systemen bestaan er? Water4all 1 Bron: WWF-Vlaanderen, Water voor morgen Heb je geen waterbesparend
Nadere informatieRapportage relatieve effectbepaling SALTO 2
TNO-rapport TNO 2015 R10073 Rapportage relatieve effectbepaling SALTO 2 Earth, Life & Social Sciences Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl T +31 88 866 42 56 Datum 14
Nadere informatieOPWEKKINGSRENDEMENT LUCHT/WATER HYBRIDE WARMTEPOMP VAILLANT geotherm VWL 35/4 S i.c.m. de lucht unit VWL 3/4 SI
Bijlage A 1/9 OPWEKKINGSRENDEMENT LUCHT/WATER HYBRIDE WARMTEPOMP VAILLANT geotherm VWL 35/4 S i.c.m. de lucht unit VWL 3/4 SI In opdracht van Vaillant Group Netherlands B.V. heeft TNO voor de functie ruimteverwarming
Nadere informatieOPWEKKINGSRENDEMENT VERWARMING t.b.v. de NEN 7120:2011 voor de Alpha InnoTec warmtepompen, type SWC 120HK en SWC 170HK
OPWEKKINGSRENDEMENT VERWARMING t.b.v. de NEN 7120:2011 voor de Alpha InnoTec warmtepompen, type SWC 120HK en SWC 170HK In opdracht van Alpha InnoTec heeft TNO voor de functie ruimteverwarming het opwekkingsrendement
Nadere informatieGeluidabsorptie van een aantal Sonaspray constructies
Stieltjesweg 1 Postbus 155 2600 AD Delft TNO-rapport MON-RPT-033-DTS-2008-00750 Geluidabsorptie van een aantal Sonaspray constructies www.tno.nl T +31 15 269 20 00 F +31 15 269 21 11 Datum 5 maart 2008
Nadere informatieLegionella risicoanalyse van douchewater warmteterugwinning
Laan van Westenenk 501 Postbus 342 7300 AH Apeldoorn TNO-rapport R 2002/241 Legionella risicoanalyse van douchewater warmteterugwinning www.mep.tno.nl T 055 549 34 93 F 055 549 32 01 info@mep.tno.nl Datum
Nadere informatieOpwekkingsrendement warmtapwater t.b.v. de NEN 5128:2004/A1:2008 voor de Alpha InnoTec warmtepomp WZS 31H/KS
TNO Kennis voor zaken Opwekkingsrendement warmtapwater t.b.v. de NEN 5128:2004/A1:2008 voor de Alpha InnoTec warmtepomp WZS 31H/KS In opdracht van Alpha InnoTec is voor de warmte pomp type WZS 31H/KS,
Nadere informatieHandreiking 'Randvoorwaarden voor de invoering van de JGZ-richtlijn Zindelijkheid voor de JGZorganisaties'
TNO-rapport KvL/P&Z/2010.081 Handreiking 'Randvoorwaarden voor de invoering van de JGZ-richtlijn Zindelijkheid voor de JGZorganisaties' Preventie en Zorg Wassenaarseweg 56 Postbus 2215 2301 CE Leiden www.tno.nl
Nadere informatieBerekeningsmethodiek NHC in de Care
TNO-rapport - TNO-060-UTC-2011-00078 Berekeningsmethodiek NHC in de Care Datum 4 mei 2011 Auteur(s) Norman Egter van Wissekerke Oscar Verhoeff Henk Sijsling Aantal pagina's 8 Opdrachtgever Projectnaam
Nadere informatieBijlagen bij: Rapportage over meting 1 tot en met 6 van de Monitor Gezond Gewicht
Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek / Netherlands Organisation for Applied Scientific Research BIJLAGEN BIJ TNO-rapport Jeugd 2011.002 Bijlagen bij: Rapportage over
Nadere informatieDe warmteverliescoëfficiënt van een begane grondvloer bij toepassing van Drowa chips als bodemisolatie in kruipruimtes bij een tussenwoning
TNO-rapport 060-DTM-2011-02437 De warmteverliescoëfficiënt van een begane grondvloer bij toepassing van Drowa chips als bodemisolatie in kruipruimtes bij een tussenwoning Technical Sciences Van Mourik
Nadere informatie75% IS BEREID 1 MINUUT KORTER TE DOUCHEN VOOR HET MILIEU.
75% IS BEREID 1 MINUUT KORTER TE DOUCHEN VOOR HET MILIEU. HIER Klimaatcampagne Sanitair besturingssysteem INHOUD 1. Besparing als uitgangspunt 03 2. M-Check in het kort 04 3. Voordelen 06 4. Schema s praktijkvoorbeelden
Nadere informatieSector- en keteninitiatieven CO 2 -prestatie
Sector- en keteninitiatieven 2016-2017 CO 2 -prestatie Mouwrik Waardenburg b.v. Steenweg 63 4181 AK WAARDENBURG tel. 0031 418 654 620 fax 0031 418 654 629 www.mouwrik.nl Opgesteld d.d.: Januari 2017 Revisie:
Nadere informatieOnderzoeksmogelijkheden voor de gevolgen van het opnemen van ouderschapsverlof
TNO-rapport Onderzoeksmogelijkheden voor de gevolgen van het opnemen van ouderschapsverlof Datum 29 juni 2009 Auteurs Dr. D.L. Ooms Dr. M.J. Huiskamp Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit rapport mag
Nadere informatieEnergie meetplan Inrichting Buffer-Noord Zwartemeer
Energie meetplan Inrichting Buffer-Noord Zwartemeer Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 Scope 1 emissies 5 Scope 2 emissies 5 4 Beheersing doelstellingen 6 4.1. Scope
Nadere informatieSector- en keteninitiatieven 2015-2016 CO 2 -prestatie
Sector- en keteninitiatieven 2015-2016 CO 2 -prestatie Mouwrik Waardenburg b.v. Steenweg 63 4181 AK WAARDENBURG tel. 0031 418 654 620 fax 0031 418 654 629 www.mouwrik.nl Opgesteld d.d.: Januari 2016 Revisie:
Nadere informatieBepaling van het energetische rendement van het warmteterugwinapparaat EuroAir 400 Meetbrief volgens NBN EN 308
TNO-briefrapport TNO2013 M10093 Bepaling van het energetische rendement van het warmteterugwinapparaat EuroAir 400 Meetbrief volgens NBN EN 308 Technical Sciences Laan van Westenenk 501 7334 DT Apeldoorn
Nadere informatieEnergie meetplan 2014-2020
Energie meetplan 2014-2020 Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2 3.B.2_2 Energie meetplan 2014-2020 1/11 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 3.1. Vestiging
Nadere informatieVERKLARING. wn is het aantal toestellen in de woning of het gebouw;
VERKLARING ten aanzien van de geldigheid en toepassing van verklaringen conform norm voor primair hulpenergiegebruik voor verwarming t.b.v. de energieprestatienormen NEN 5128 en NEN 7120. Door TNO zijn
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 - reductiedoelstellingen scope 1 & 2 -emissies
Voortgangsrapportage CO 2 - reductiedoelstellingen scope 1 & 2 -emissies BESIX Nederland Branch 17 oktober 2011 Definitief rapport BESIX Nederland Branch Trondheim 22-24 Postbus 8 2990 AA Barendrecht
Nadere informatiePloegmakers Aqua Service
Ploegmakers Aqua Service Landbouwlaan 20 5351 LA Berghem WATERONTHARDERS : Hoe werkt het? Onze waterontharders werken niet door elektriciteit of magneten, maar met een harsfilter dat de kalk echt uit het
Nadere informatieOPWEKKINGSRENDEMENT ALPHA INNOTEC LWD 50A LUCHT-WATER WARMTEPOMPSYSTEEM
GELIJKWAARDIGHEIDSVERKLARING OPWEKKINGSRENDEMENT ALPHA INNOTEC LWD 50A LUCHT-WATER WARMTEPOMPSYSTEEM In opdracht van Alpha Innotec heeft TNO voor functie ruimteverwarming het opwekkingsrendement bepaald
Nadere informatieAllochtone kinderen geboren in ingeburgerd nestje.
TNO-rapport TNO/CH 2012 R10564 Allochtone kinderen geboren in ingeburgerd nestje. Scholingsprogramma kraamzorgvoorlichtsters Behavioural and Societal Sciences Wassenaarseweg 56 2333 AL Leiden Postbus 2215
Nadere informatieChecklist verduurzaming sportverenigingen (tennis etc.)
Checklist verduurzaming sportverenigingen (tennis etc.) Dit is een voorbeeld van een checklist van een tennisvereniging met 10 kunstgrasbanen en een kantine met kleedruimten. De checklist heeft betrekking
Nadere informatieEnergie besparen in en om het huis. Sjaak Vogel Oktober 2010
Energie besparen in en om het huis Sjaak Vogel Oktober 2010 Waarom energie besparen? De kosten van energie nemen toe Energiekosten vormen nu gemiddeld 10% van het besteedbaar inkomen. Hoe zal dat de komende
Nadere informatie11.2 Drinkwater. - kopie 1
11.2 Drinkwater. - kopie 1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres team NS 15 January 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/70993 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatiePostbus ZN Bleiswijk Brandpuntlaan Zuid NZ Bleiswijk
Postbus 554-2665 ZN Bleiswijk Brandpuntlaan Zuid 16-2665 NZ Bleiswijk 088 3473 723 nederland@efectis.com T.a.v. dhr. A. Schouteten Postbus 5036 5004 EA TILBURG Onze referentie Rijswijk, Uw referentie -
Nadere informatieRapportage voor Saffier De Residentiegroep. Lerende Evaluatie: De stand voor de transitie naar een nieuw woonzorgconcept
Rapportage voor Saffier De Residentiegroep Lerende Evaluatie: De stand voor de transitie naar een nieuw woonzorgconcept 24 februari 2015 Lerende Evaluatie: De stand voor de transitie naar een nieuw woonzorg-
Nadere informatieBelastingproeven PVC stellingkasten
TNO-rapport TNO-034-DTM-2010-04905 Belastingproeven PVC stellingkasten Van Mourik Broekmanweg P.O. Box 49 2600 AA Delft The Netherlands www.tno.nl T +31 88 866 30 00 F +31 88 866 30 10 wegwijzer@tno.nl
Nadere informatieRada Filters. Voor wastafelkranen Voor douches. Uitwisselbare filtercartridges met 0,2 micron microfiltratie membranen
Rada Filters Voor wastafelkranen Voor douches Uitwisselbare filtercartridges met 0,2 micron microfiltratie membranen > Log 6 reductie van bacteriën w.o. legionella en pseudomonas > Log 4 reductie van schimmels
Nadere informatieGEMEENTE BOEKEL. Onderwerp : Vaststelling heffingsmaatstaf voor het rioolrecht vanaf 1 januari 2013
GEMEENTE BOEKEL VOORSTEL AAN DE RAAD Datum : 4 september 2012 Voorstel van : college van burgemeester en wethouders Onderwerp : Vaststelling heffingsmaatstaf voor het rioolrecht vanaf 1 januari 2013 Samenvatting
Nadere informatieCO2-reductieplan Kuurman
CO2-reductieplan Kuurman Auteur: MRO, RVD Januari 2017 Inhoud CO2-reductieplan Kuurman... 1 Inhoud... 2 1 Inleiding... 3 1.1 Leeswijzer... 3 2 Energiebeoordeling... 4 2.1 Identificatie verbruikers... 4
Nadere informatieEnergieconvenant bedrijfsleven Veenendaal en gemeente Veenendaal
Energieconvenant bedrijfsleven Veenendaal en gemeente Veenendaal 1 Intentie Bedrijvenkring Veenendaal, de coöperatieve verenigingen van Ondernemend Veenendaal, de deelnemende bedrijven en de gemeente Veenendaal
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer,
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. Nr. 183 95 22 22september 2008 Regeling van de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer van
Nadere informatieOnafhankelijke Presentaties VSK theater(s) 2016:
Onafhankelijke Presentaties VSK theater(s) 2016: Mogelijkheden van waterbesparing op een rij Spreker Jeroen Bosman Dag/datum hal tijdstip Dinsdag 2-2-2016 10 10:30-11:00 Woensdag 3-2-2016 12 13:30-14:00
Nadere informatieUitvoeringsprogramma samenwerking in de waterketen
Uitvoeringsprogramma samenwerking in de waterketen 2014-2015 Inhoudsopgave 1. Regionale samenwerking 3 1.1. Inleiding 3 1.2. Bestuurlijke afspraken 3 1.3. Doelen en resultaten 4 1.4. Visitatiecommissie
Nadere informatieOpbrengstverklaringen Zonneboilers
en Zonneboilers ATON Solarsaver 125 Bos Solar Bos-200-24/286-4,7 Bos Solar Bos-300-36/429-4,7 Bos Solar Bos-400-48/572-5,6 Dutch Solar Systems ZB 120 TX 2,37 Dutch Solar Systems ZB 120 TX 4,74 Dutch Solar
Nadere informatieDE ONLINESHOP VOOR WATERONTHARDERS EN CV VERVANGING
Zwarteweg 82, 7532 XN Enschede (Glanerbrug) Tel: 053-461 16 11 Fax: 053-461 84 84 Email: contact@installatieworld.nl www.installatieworld.nl DE ONLINESHOP VOOR WATERONTHARDERS EN CV VERVANGING WATERONTHARDERS
Nadere informatieRegenwater een hemels geschenk. Subsidiemogelijkheden voor hergebruik en afkoppeling afvoer
Regenwater een hemels geschenk Subsidiemogelijkheden voor hergebruik en afkoppeling afvoer Hergebruik en afkoppelen van regenwater Bouw- of verbouwplannen? Maak meteen uw regenwaterafvoer klimaatbestendig!
Nadere informatiestraat van morgen wijkrenovatie en participatie hand in hand
straat van morgen wijkrenovatie en participatie hand in hand Jeroen Verbeke, wvi Ann Blontrock, stad Ambitie Ambitie op straatniveau: - veilig en gezond: alle woningen - energie: 20% vermindering CO 2
Nadere informatieHet voordeligst doucht u met een douchebak van DSS
Het voordeligst doucht u met een douchebak van DSS Beperk uw woonlasten door verlaging van uw energierekening Douchebak met warmte-terugwinning (wtw) Wist u dat bij een label A en B etagewoning 40-50%
Nadere informatieBijlage Milieujaarverslag 2017
Bijlage Milieujaarverslag 2017 Energie Over de gehele linie heeft Tergooi energie weten te besparen. De berekeningen voor het energieverbruik zijn gemaakt voor gas en groene elektriciteit. De laatste geeft
Nadere informatieCO2 reductiedoelstellingen 2020
Revisiedatum: 15-09- CO2 reductiedoelstellingen 2020 Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2 3.B.1_1 CO 2 reductiedoelstellingen 2020 1/14 Revisiedatum: 15-09- Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Doelstellingen
Nadere informatieRegenwaterhergebruik in Vlaanderen
Regenwaterhergebruik in Vlaanderen Wendy Francken Directeur VLARIO Inhoud Wetgevend kader Draagvlak Enkele technische aspecten Kosten en baten Duurzaamheid Wetgevend kader Waarom afkoppelen? vermindering
Nadere informatieZwarteweg 82, 7532 XN Enschede (Glanerbrug) Tel: 053-461 16 11 Fax: 053-461 84 84 Email: contact@installatieworld.nl www.installatieworld.
Zwarteweg 82, 7532 XN Enschede (Glanerbrug) Tel: 053-461 16 11 Fax: 053-461 84 84 Email: contact@installatieworld.nl www.installatieworld.nl DE ONLINESHOP VOOR WATERONTHARDERS EN CV VERVANGING WATERONTHARDERS
Nadere informatieEnergie meetplan 2013-2015. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1
Energie meetplan 2013-2015 Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 3.1. Vestiging A 5 5 3.2. Vestiging B 3.3. Werkplaats
Nadere informatieEnige prognoses betreffende dementie in de jaren 2007 tot 2030 in Amsterdam
TNO-rapport KvL/P&Z 2009.010 Enige prognoses betreffende dementie in de jaren 2007 tot 2030 in Amsterdam Preventie en Zorg Wassenaarseweg 56 Postbus 2215 2301 CE Leiden www.tno.nl T +31 71 518 18 18 F
Nadere informatieFa. J. van Leeuwen. 3.B.1-1 CO 2 reductiedoelstellingen 2017. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2
Fa. J. van Leeuwen 3.B.1-1 CO 2 reductiedoelstellingen 2017 Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Doelstellingen 3 2 Subdoelstellingen 3 2.1. Subdoelstelling
Nadere informatieCO 2 Reductie doelstellingen
CO 2 Reductie doelstellingen Gebr. Griekspoor BV Innovatief Proactief Duurzaam Betrokken Nieuw-Vennep 5 november 2013 Dilia van der Want. Afdeling KAM Akkoord directie: Datum: Handtekening: 0.0 Inhoudsopgave
Nadere informatieVoortgangsrapportage 3 CO 2 - reductiedoelstellingen scope 1 & 2 emissies 1 e semester 2012
Voortgangsrapportage 3 CO 2 - reductiedoelstellingen scope 1 & 2 emissies 1 e semester 2012 BESIX Nederland Branch 19 november 2012 Definitief Error! Reference source not found. - i - BESIX Nederland Branch
Nadere informatieDe Friese Waterketen: samen besparen!
De Friese Waterketen: samen besparen! Weet u het antwoord? Drinkwater; waar halen we dit vandaan? Hoeveel water gebruikt u per dag? Auto naar de wasstraat of zelf wassen? Waterbelasting, rioolheffing,
Nadere informatieUitdager van de maand. Natuur & Techniek, Groep 7/8. Algemeen. Titel. Waterverbruik. Cognitieve doelen en vaardigheden voor excellente leerlingen
Uitdager van de maand Waterverbruik Natuur & Techniek, Groep 7/8 Algemeen Titel Waterverbruik Cognitieve doelen en vaardigheden voor excellente leerlingen Een onderzoek opzetten naar het waterverbruik
Nadere informatieEnergieBesparen. Alle tips in een overzicht. Pascal Wierckx
EnergieBesparen Alle tips in een overzicht Pascal Wierckx Inleiding De meeste huishoudens betalen teveel voor hun energierekening. Door eenvoudige tips op te volgen kan met weinig moeite veel geld bespaard
Nadere informatieGeachte lezer, Omdat Visser s installatiebedrijf u graag langdurig van u sanitair wil laten genieten, hebben wij dit boekje samengesteld.
Geachte lezer, Waarschijnlijk heeft u net uw nieuwe huis betreden. Om u optimaal te laten genieten van uw sanitair heeft Visser s installatiebedrijf in de bouwfase zijn uiterste best gedaan om uw sanitair
Nadere informatieDe waterleiding. De waterleiding. Legionella. Wilco van der Lugt. Wilco van der Lugt. inhoud
De waterleiding De waterleiding Legionella Wilco van der Lugt Wilco van der Lugt Installateur BRL 6010, gecertificeerd IntegraalAdviseur Vastgoed (onderhoud), gecertificeerd Monsternemer legionella, gecertificeerd
Nadere informatieEnergie Management Actieplan
Energie Management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 3.0 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 5 september 2017 Versie: 2.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Reductiedoelstellingen...
Nadere informatieEnergie meetplan 2013-2015. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1
Energie meetplan 2013-2015 Conform niveau 3 op de -prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Doelstellingen... 4 3 Planning meetmomenten... 5 3.1. Vestiging Koudekerk aan de Rijn... 5 Scope
Nadere informatieBepaling R bf en R bw volgens NEN 1068:2012 bij toepassing kruipruimte isolatie (Drowa chips en EPS-platen)
TNO-rapport TNO 2015 R10125 Bepaling R bf en R bw volgens NEN 1068:2012 bij toepassing kruipruimte isolatie (Drowa chips en EPS-platen) Gebouwde Omgeving Van Mourik Broekmanweg 6 2628 XE Delft Postbus
Nadere informatieCRITERIADOCUMENT SANITAIR
CRITERIADOCUMENT SANITAIR. Bereik Binnen deze productgroep komen kranen (zowel keuken-, toilet- als douchekranen), douchekoppen, toiletten en urinoirs aan bod. Composttoiletten en vacuümtoiletten worden
Nadere informatieVlaams Kenniscentrum water
Vlaams Kenniscentrum water Waterenquête Vlakwa -2015 Algemene toelichting resultaten en vervolgstappen 1 Overzicht Doelstelling & Methodologie Samenstelling van de steekproef Resultaten Bedrijven/instellingen
Nadere informatieBrandwerendheid van stalen ventilatiekanalen zonder brandkleppen voorzien van een steenwol bekleding type Conlit Ductrock
Efectis Nederland BV nederland The European experts in fire safety Samenvatting van onderzoek Producteigenschappen Lange Kleiweg 5 Postbus 1090 2280 CB Rijswijk www.efectis.nl T 015 276 3480 F 015 276
Nadere informatieCO2 reductie
CO2 reductie 2015-2020 1 In dit document willen wij onze CO2 uitstoot publiceren over de jaren 2015, 2016 en 2017. Daarbij nemen wij alvast een voorschot op de verwachting voor het jaar 2020 als we de
Nadere informatieChecklist risico-inventarisatie Legionella
Checklist risico-inventarisatie Legionella Inleiding Vanaf augustus 2000 zijn er voor recreatiebedrijven, horeca, ziekenhuizen en andere instellingen waar met water wordt gewerkt, strengere regels om legionellabesmetting
Nadere informatie75% IS BEREID 1 MINUUT KORTER TE DOUCHEN VOOR HET MILIEU.
75% IS BEREID 1 MINUUT KORTER TE DOUCHEN VOOR HET MILIEU. HIER Klimaatcampagne Sanitair besturingssysteem INHOUD 1. Besparing als uitgangspunt 03 2. M-Check in het kort 04 3. Voordelen 06 4. Schema s praktijkvoorbeelden
Nadere informatieHoe gaan zorginstellingen om met het energievraagstuk?
Hoe gaan zorginstellingen om met het energievraagstuk? Conclusies nav onderzoek in Opdracht van agentschap NL Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Dit rapport is bestemd voor de organisatie
Nadere informatieBURGERPANEL HUIZEN PEILING 1 2015 MILIEU
BURGERPANEL HUIZEN PEILING 1 2015 MILIEU Gemeente Huizen Januari/februari 2015 Colofon Uitgave: Research 2Evolve Tesselschadelaan 15A 1217 LG Hilversum Tel: (035) 623 27 89 info@research2evolve.nl www.research2evolve.nl
Nadere informatieFrans de Bree en Joric Witlox Hengelo, 4 december 2008
Frans de Bree en Joric Witlox Hengelo, 4 december 2008 16:00 Inleiding 16:15 Wat is risicobeheersing 16:35 Brandveiligheid 17:30 Versterking inwendige mens 18:15 rapport IGZ: Med. hulpmiddelen 18:45 quick
Nadere informatieMPZ draaiboek energiecampagne zorgsector
MPZ draaiboek energiecampagne zorgsector Zorg voor Energie MPZ Adriaan van Engelen Versie 2; 8 oktober 2012 (deze versie wordt na 2012 verder aangevuld) 1 Inleiding De Werkgroep Energie van Milieu Platform
Nadere informatieCO2-prestatieladder Periodieke voortgangsrapportage 1e helft 2014
CO2-prestatieladder Periodieke voortgangsrapportage 1e helft 2014 Verheij Infra b.v. Prisma 89 3364 DJ Sliedrecht Tel : 0184-433095 Getekend: Email Site : info@verheijsliedrecht.nl : www.verheijsliedrecht.nl
Nadere informatieDocument: Energiemanagementplan
Energiemanagementplan Certificering op CO 2 -prestatieladder CO 2 -prestatieladder Niveau 3 Auteur(s): Mevrouw C.K. Kloens De heer D. Slothouber 23 oktober 2013 (revisie 1.0) Definitief rapport Inhoudsopgave:
Nadere informatieAdviesrapport Energiekostenbesparing DVV Duiven
Adviesrapport Energiekostenbesparing DVV Duiven Auteurs: Casper van Benthem, Jikke Bosveld, Eugène Terbonssen en Menno Veer Docent: Otto van Driel Periode: augustus november 2014 VWO 4 Opdrachtgever: Dhr
Nadere informatieLees deze richtlijnen aandachtig vooraleer u de positie bepaalt van de AQUA-CONTROL module in een waterleiding!
Lees deze richtlijnen aandachtig vooraleer u de positie bepaalt van de AQUA-CONTROL module in een waterleiding! BELANGRIJKSTE VRAGEN IN VERBAND MET DE PLAATSING VAN DE AQUA-CONTROL 1 Hoeveel AQUA-CONTROL
Nadere informatieDigitale Platforms: een analytisch kader voor het identificeren en evalueren van beleidsopties
TNO-rapport TNO 2015 R11271 NL Samenvatting Digitale Platforms: een analytisch kader voor het identificeren en evalueren van beleidsopties Earth, Life & Social Sciences Anna van Buerenplein 1 2595 DA Den
Nadere informatieVergrijzing en tijdelijke bedden in Drenthe
Vergrijzing en tijdelijke bedden in Drenthe werksessie Doorontwikkeling coördinatie ELV, crisis- en respijtzorg 9 april 2019 datum Sterke vergrijzing in Drenthe over 7 jaar is ¼ Drenten 65+ over 20 jaar
Nadere informatiePostbus 554 2665 ZN Bleiswijk Brandpuntlaan Zuid 16 2665 NZ Bleiswijk 088 3473 723 nederland@efectis.com
Postbus 554 2665 ZN Bleiswijk Brandpuntlaan Zuid 16 2665 NZ Bleiswijk 088 3473 723 nederland@efectis.com tremco illbruck Productie BV T.a.v. dhr. F. Hendrikse Vlietskade 1032 4241 WC ARKEL Onze referentie
Nadere informatieEPC verlaging utiliteit Warmteterugwinning uit warm tapwater met de Multi-vert (- douchekanon -)
EPC verlaging utiliteit Warmteterugwinning uit warm tapwater met de Multi-vert (- douchekanon -) In NEN 2916 wordt de bepalingsmethode weergegeven voor de energieprestatie van Utiliteitsgebouwen. Warmteterugwinning
Nadere informatieGrote Waterenquête bij de burgers in Vlaanderen 2018: resultaten
Grote Waterenquête bij de burgers in Vlaanderen 2018: resultaten Tussen 22 maart en 23 april hield Vlakwa een grootschalige waterenquête bij de burgers in Vlaanderen. Aan de hand van 8 stellingen en 6
Nadere informatieEco Pakket Comfort thermostaat Hansgrohe Focus E² 70
Eco Pakket Comfort thermostaat Hansgrohe Focus E² 70 Badkamer Hansgrohe Focus E² 70 Wastafel Eéngreeps wastafelmengkraan 70 - ComfortZone 70 - keramisch kardoes - Boltic greepvergrendeling voor een langdurig
Nadere informatieValidatie CO2-reductiemodel Nuon warmtenetten Publieke samenvatting. TNO-rapport TNO 2018 R10435
TNO-rapport TNO 2018 R10435 Validatie CO2-reductiemodel Nuon warmtenetten 2017 Leeghwaterstraat 44 2628 CA Delft Postbus 6012 2600 JA Delft www.tno.nl T +31 88 866 22 00 Publieke samenvatting Datum 19
Nadere informatieDuurzame watersystemen
TITEL VAN PRESENTATIE SUBTITEL VAN PRESENTATIE Maar water kost toch niets? Waterverbruik en klimaatverandering Infrastructuur Drinkwater Afvalwater Hemelwater Waterverbruik en klimaatverandering Drinkwater
Nadere informatieEnergie meetplan Conform niveau 3 op de CO 2-prestatieladder 2.2
Energie meetplan -2018 Conform niveau 3 op de CO 2-prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 3.1. Kantoor en werklocatie 5 Scope 1 emissies 5 Scope 2
Nadere informatieMeetinstrument Samen Werken
TNO Arbeid TNO-vragenlijst 01830254/V0210190 Meetinstrument Samen Werken Polarisavenue 151 Postbus 718 2130 AS Hoofddorp www.arbeid.tno.nl T 023 554 93 93 F 023 554 93 94 Datum December 2002 Auteurs Geertje
Nadere informatieENERGIEZUINIG WONEN 10 tips
ENERGIEZUINIG WONEN 10 tips 1 Je woning isoleren en begin daar waar isoleren het meeste oplevert, dus waarmee je je energievraag zo veel mogelijk terugbrengt. Veel mensen kopen eerst zonnepanelen om energie
Nadere informatieBeoordeling van de doorbrandtijd van Xella gipsvezelplaten van 12,5 en 15 mm dik
Efectis Nederland BV Efectis Nederland-rapport 2008-Efectis-R0085 Beoordeling van de doorbrandtijd van Xella gipsvezelplaten van 12,5 en 15 mm dik Efectis Nederland BV Centrum voor Brandveiligheid Lange
Nadere informatieBouwhuis Aannemingsmij. 'Bouwmij' BV
Bouwhuis Aannemingsmij. 'Bouwmij' BV 3.B.1-1 CO 2 reductiedoelstellingen 2017 Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Doelstellingen 3 2 Subdoelstellingen 3 2.1.
Nadere informatieSector- en keteninitiatieven 2014-2015 CO 2 -prestatie
Sector- en keteninitiatieven 2014-2015 CO 2 -prestatie Mouwrik Waardenburg b.v. Steenweg 63 4181 AK WAARDENBURG tel. 0031 418 654 620 fax 0031 418 654 629 www.mouwrik.nl Opgesteld d.d.: Januari 2015 Revisie:
Nadere informatieGKBKUW Betreft. Codering: Gecontroleerde kwaliteitsverklaring Toepassing: ISSO 82.1 en ISSO 75.1 Fabrikant: Rockwool Type:
Codering: 20160758GKBKUW Betreft Gecontroleerde kwaliteitsverklaring Toepassing: ISSO 82.1 en ISSO 75.1 Fabrikant: Rockwool Type: Rockfit 433 MONO, Rockfit 433 DUO, Rockfit 433 BP, BouwPlaat 211, Zwevende
Nadere informatieVerwijdering van gascondensaat uit productiewater
Utrechtseweg 48 3704 HE Zeist Postbus 360 3700 AJ Zeist TNO-rapport TNO 2017 R10312 Final report Verwijdering van gascondensaat uit productiewater www.tno.nl T +31 88 866 60 00 F +31 88 866 87 28 Datum
Nadere informatieVoortgangsrapportage 2 CO 2 - reductiedoelstellingen scope 1 & 2 -emissies
Voortgangsrapportage 2 CO 2 - reductiedoelstellingen scope 1 & 2 -emissies BESIX Nederland Branch 10 augustus 2012 Definitief BESIX Nederland Branch Trondheim 22-24 Postbus 8 2990 AA Barendrecht +31 (0)180
Nadere informatieEnergie meetplan 2013-2017. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1
Energie meetplan 2013-2017 Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 5 3.1. Vestiging A 5 Scope 1 emissies 5 Scope 2 emissies
Nadere informatieINDUSTRIEWATERPROJECT ROERMOND
INDUSTRIEWATERPROJECT ROERMOND Toetssteen voor een systematische aanpak van industriewaterprojecten Samenvatting Door NV Waterleiding Maatschappij Limburg (WML) is een onderzoek uitgevoerd naar aanpassings-
Nadere informatieRetourtje Water. Een project van Diaconie Evangelisch- Lutherse Gemeente Amsterdam en het Amsterdams NME Centrum. Lay-out Agnes Bergveld
Retourtje Water Uitgave: Amsterdams NME Centrum Retourtje Water Een project van Diaconie Evangelisch- Lutherse Gemeente Amsterdam en het Amsterdams NME Centrum Auteur Mirella Vierveijzer Lay-out Agnes
Nadere informatie