vereniging van nederlandse verkeersvliegers maart 2012 Gevederde gevaartes De Columbotechniek De zelf en weldenkende vlieger

Transcriptie

1 vereniging van nederlandse verkeersvliegers maart 2012 Gevederde gevaartes De Columbotechniek De zelf en weldenkende vlieger

2 De Wientjesvoort F r i s o W o u d s t r a A r c h i t e c t e n b n a Fotografie: Thea van den Heuvel/DAPh Neoklassiek Jugendstil Amsterdamseschool Amerikaanse nieuwe stijl (Frank Lloyd Wright) Hollandse dertiger jaren woningen Gespecialiseerd in het nieuw bouwen van historische villas en appartementen Detaillering, materiaalgebruik, indeling en gebruikte kleuren zijn authentiek. Verzorging ontwerp/bouwbegeleiding/budgetbewaking Ruurloseweg LC Vorden Tel. (0575) Fax (0575) info@frisowoudstra.nl

3 maart 2012 evident p. 2 voorwoord p. 3 woord en wederwoord p. 4 vnv-feest 2012 p. 5 gevederde gevaartes p. 6 in memoriam p. 11 uit de post geplukt p. 12 de zelf en weldenkende vlieger p. 14 portret p. 17 de columbo-techniek p. 18 van het bestuur p.20 van de ledenraad p.28 1

4 evident Evert van Zwol, president Voorzichtig optimisme? voorwoord Francis van Haaff, hoofdredacteur 2030 Mijn dochter, die in 2012 nog lekker pas 7 jaar oud en onschuldig was, haalt haar biometrische personeelspas door de sleuf in het nieuwe Bemanningencentrum op Schiphol- Rijk. Gekoppeld aan deze pas betaalt ze voor het elektronische briefingpakket en instructies van de base-captain van deze week. De prijs van de verplichte Type Recurrent Floating van dit jaar is door marktomstandigheden verhoogd met zo n 30% leest ze. Bovendien moet ze binnen twee weken langs gaan bij Triport 47 voor een nieuwe gate-pas. De oude (à 360 N ) was weliswaar nog ruim twee jaar geldig maar de nationale toezichthouder, sinds 2023 ook officieel gewoon onderdeel geworden van de enig overgebleven luchtvaartmaatschappij van de wereld, heeft besloten terug te gaan naar de ouderwetse irisscan omdat de DNA-technologie toch niet zo betrouwbaar bleek te zijn. De 73-jarige captain waar ze vandaag mee vliegt ziet erg op tegen zijn aanstaande omscholing naar de Airbus 490. Niet alleen vanwege het feit dat het een stuk minder gezellig is om alleen in de cockpit te zitten maar ook omdat hij, na een echtscheiding en een hoge ziekenhuisrekening voor zijn zieke huidige echtgenote, zich de enorm gestegen typerating- en routetrainingskosten eigenlijk niet kan veroorloven. Blijf toch niet zo hangen in het verleden, denkt mijn meisje geïrriteerd zonder het aan haar collega te laten merken. Wees toch eens blij dat je nog een baan hebt met het mooiste uitzicht van de wereld! Het feature-verhaal gaat dit keer over het probleem met de ganzen. Het verhaal wordt verzorgd door Steven Hekman. Terwijl hij zich inlas zag hij hoe precair de situatie politiek ligt en hoe lastig het is deze op te lossen in Nederland. De ganzen landen heus niet bij ons om het gunstige politieke klimaat, maar je gaat het welhaast denken. In de VNV-wandelgangen hoor ik het goede nieuws dat een convenant nu echt ophanden is. Het liet ook al even op zich wachten. Het onderwerp is te serieus en vooral de consequenties te groot, om er politiek sloom mee om te gaan. Voor de illustratie van het verhaal wilden we ook een foto van een gans. Maar hoe serieus het probleem ook is, en hoe talrijk de ganzen zijn, natuurlijk was er geen enkele te bekennen in de buurt van Schiphol. Zijn die ganzen nou zo slim of zijn wij nou zo dom? De coverfoto is daarom, eerlijk opgebiecht, getrukeerd. Het artikel komt voor de fotograaf twee maanden te vroeg. In mei zijn ze er, alle soorten. Transavia-vliegers komen zich sinds deze maand in een fraai nieuw gedeelte van het Bemanningencentrum melden. Reden waarom we een portret wilden maken van een Transaviavlieger. Dank aan Liz Jennings Clark. Hopelijk bevallen deze kamers, met computers en goede koffie. Het melden gebeurt in ieder geval broederlijk naast de KLM-vliegers. Ik heb het idee dat er zich inderdaad tekenaars gaan melden bij de redactie. Daar zou ik verguld mee zijn en daar komt echt wel iets moois van. Door de tekeningen, maar ook door het overleg en contact met andere tekenaars. Zijn er onder ons ook fotografen die zich kenbaar willen maken? Zijn er mensen die vaak een serieuze camera meenemen en gericht kunnen kieken, als illustratie? In de redactievergadering kwam naar voren dat er meer kleinere en luchtige stukjes moeten komen. Daar willen we aan beginnen. De wens is om een korte anekdote of een ervaring op de route te mogen noteren. Wie iets ludieks meemaakt nodigen we uit deze op te schrijven. Op de Bok moet ook losjes gelezen kunnen worden, of meegenomen kunnen worden bij een sanitair moment. Deze maand vallen de eerste positieve economische geluiden te horen. De beurs keldert niet meer. EU-president Van Rompuy zegt dat het dieptepunt van de eurocrisis voorbij is. Charles Dallara, hoofd van bankenorgansatie Institute of International Finance, vertelde een Griekse krant dat de weg naar herstel sneller komt dan velen denken. Mogen we al voorzichtig optimistisch worden? De toestand in de wereld geeft geen groen licht. En de prijs van een vat olie ook nog niet. 2 Vlak voor het aan boord gaan van de wat afgebladderde Boeing van de voormalige KLM belt ze nog snel even met haar vader. Natuurlijk begint die ouwe weer over vroeger en hoe alles toen beter was, denkt ze geïrriteerd als ik haar op het hart druk om voorzichtig te zijn en goed op zichzelf te passen. Ik kan inderdaad niet nalaten om terug te denken aan de tijd dat het kamertje bovenin de Dreamliner gebruikt werd als crewrest op zo n lange vlucht naar Santiago de Chili in plaats van VIP lounge voor speciale gasten van de sjeiks die inmiddels eigenaar zijn van die ene tot slot overgebleven airline, bestaande uit de resterende niet failliet gegane maatschappijen. Foto: 3

5 Woord en wederwoord is een vrijplaats voor meningen van de leden en geassocieerden van de VNV. Bijdragen geven uitsluitend de opvattingen van de auteur weer. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken in te korten tot maximal 400 woorden en/of te redigeren op stijl, grammatica en structuur. Stukken die zich kenmerken door onbetamelijk of onnodig kwetsend taalgebruik, of waarvan de inhoud in de ogen van de redactie schadelijk is voor de Vereniging, worden geweigerd. Hiertegen is beroep mogelijk bij de president van de Vereniging (artikel 73 Huishoudelijk Reglement). 2 juni 2012 VNV-feest Taets Art Gallery Zaandam 4 Alpe d Huzes Zoals al in de vorige editie van Op de Bok stond vermeld is er deze zomer weer een editie van dit grootse evenement. Ik ga ook mijn best doen om zo vaak mogelijk Alpe d Huez op te fietsen om geld voor het KWF in te zamelen. Helaas hebben de meesten van ons mensen die aan deze verschrikkelijke ziekte lijden of leden, en ik ben daar geen uitzondering op. Dat maakt mijn motivatie alleen maar groter om een steentje bij te dragen. Ik hoop natuurlijk op zoveel mogelijk steun, want met het opgehaalde geld wordt heel veel goeds gedaan en er is bij deze happening een antistrijkstokfilosofie, en dat maakt het zo mooi. Op mijn pagina kunt u kijken hoe ik mij voorbereid, hoe het mij die dag vergaat, en om eventueel een donatie te doen. nl/acties/haroldpol/harold-van-den-pol Ik dank alvast iedereen voor de steun. Harold van den Pol Lieve André, Weer is mijn brief aan jou te laat. Ik moet me diep gaan schamen. Ik kan allerlei excuses gaan verzinnen als een TQ op de Triple in december, en route-instructie in januari en februari, maar dat doe ik niet. Ik heb ook even gedacht, omdat het nu al maart is, om mijn jaarlijkse brief aan jou over te slaan. Je ging van ons heen in december, dus die brief hoort in de Bok van december. Maar mijn jaarlijkse brief aan jou is zo n traditie geworden, dat kan ik toch niet voorbij laten gaan. Ik mis je, André. Ik mis je steeds vaker en steeds erger. Je was voor mij de man van de common sense. De man van: ja de regels zijn de regels, maar soms moet het even anders. Omdat het soms beter voor het bedrijf is of beter voor een individu. Men vertrouwde jou dat jij je werk goed deed, met inzicht en boerenverstand. Men vertrouwde mij als gezagvoerder. Ik kreeg een vliegtuig mee van 80 miljoen dollar met de opdracht: breng het weer veilig terug. Het moet een korte brief zijn, André. Ingezonden brieven mogen maar een bepaalde lengte hebben. Maar ik wil je zoveel vertellen. Ik wil het over de Costa Concordia hebben. Dat ze bij die cruisemaatschappij misschien ook wel een 2B-Captainproject hebben waardoor de kapitein niet op de brug was maar zich bezighield met de klanten. Ik wil het hebben over doorvliegen. Iets waar ik geen voorstander van ben, maar waarvan ik wel vind dat je de dialoog moet aangaan. Dat je er over moet sparren, om het in goede managertaal te zeggen. Ik wil je vertellen dat ik het schrijven mis. Misschien moet ik maar een roman gaan schrijven. Ik wil je vertellen over Tomtesterom. De Belgische programmamaker die na een paar weken les op de sim een 737 ging besturen. Veel commotie hierover in België. Ik moest meteen denken aan de uitspraak van mijn instructeur op de NLS: Je kan een aap leren vliegen, als je maar genoeg bananen hebt. Ik wil het hebben over de verkoop van KLM aan de Chinezen of de Arabieren. Hoeveel gaan we opbrengen voor Air France. Ik wil het hebben over het item stichting VALK in het briefingboek. En dat 737-gezagvoerders vóór de vlucht gebeld worden dat ze zich wel moeten houden aan dat briefingitem. Meer wantrouwen kan je bijna niet uitspreken naar je mensen toe. Wat een angstig leiderschap. Misschien wel net zo angstig als de cruisemaatschappij, die bang is voor de claims die gaan komen. Ze zijn maar wat blij met de T-shirts met Vada a bordo cazzo (Ga terug aan boord, eikel) erop. Zolang de kapitein als de sukkel wordt gezien, kan het management zijn handen in onschuld proberen te wassen. En zullen ze schermen met hun Never compromise on safety -campagne. Mijn Italiaans is niet zo goed André, maar ik denk dat het ongeveer het volgende moet zijn: Sei fottuti, capitano (You re fucked, captain). Jacqueline Vollebregt info en tickets op

6 Gevederde gevaartes Tekst: Steven Hekman

7 Ganzen, het zijn de meest voorkomende grote watervogels in Nederland. Bij een willekeurige blik in de lucht zijn ze niet te missen. De vroegere Romeinen aanbaden de ganzen. Ze werden als de redders van Rome gezien omdat ze de bewakers wekten toen de Galliërs in het holst van de nacht een aanval uitvoerden op de stad. Door de assertiviteit van de gakkende ganzen kon de aanval in de kiem worden gesmoord. Wij vliegers hebben veel gemeen met de gans, we delen een passie voor vliegen en we reizen graag naar warmere oorden. Toch krijgen wij, in tegenstelling tot de Romeinen, een iets minder warm gevoel bij de gedachte aan een gans, laat staan een grote groep die in een laagvliegende V-formatie over de baan trekt. gevaarlijke voorvallen met vogelaanvaringen vers in het geheugen, zoals de Boeing 737 van Royal Air Maroc die na een botsing met een negental Canadese ganzen door een interessante manoeuvre ternauwernood de baan wist te bereiken, is het tijd dat hierin verandering komt. 8 Migrating geese De hele ganzenpopulatie in Nederland bedraagt ongeveer , de tellingen variëren echter flink per seizoen. Dit aantal is de laatste decennia zeer snel gestegen door de stop van de jacht en voedzamer gras. Misschien wel interessant om te vermelden is dat het aantal hier 65 procent betreft van de totale Europese populatie. Zoals wij vaak in onze Notams van Schiphol terugvinden, gaat het hierbij grotendeels om migrating geese. Verschillende varianten, zoals de kolgans, rietgans en rotgans, verblijven in de zomer op de uitgestrekte toendra s van Rusland en Scandinavië. In de winter trekken ze van het hoge noorden richting Nederland. Vaak niet eens vanwege de temperatuur maar vooral omdat het voedselaanbod hier dan beter is. Dagelijks vliegen deze ganzen van rust- en broedgebieden naar foerageerplekken. Vertienvoudiging Het gevaar komt echter niet alleen van de migrerende ganzen. De grauwe gans en de brandgans blijven ook in de zomer in grote getalen in Nederland. De grootte van deze populatie neemt exponentieel toe en vormt dan ook de grootste risicofactor. Dagelijks vliegen deze ganzen van rust- en broedgebieden naar foerageerplekken. Ze kruisen daarbij zeer frequent de banen van vliegtuigen en vormen daarmee een gevaar voor de vlieger. Het aantal broedparen in de omgeving van Schiphol ligt op dit moment rond de , wat een vertienvoudiging in de laatste tien jaar is. Dit grote aantal zorgt ervoor dat er gemiddeld 7,2 vogelaanvaringen op elke vluchten zijn. Met een aantal zorgelijk spectaculaire en Foto: Hendrik-Jan de Wit Reductie risico Om het steeds groter wordende probleem het hoofd te bieden, is de Nederlandse Regiegroep Vogelaanvaringen in juni 2010 opgericht. Naast de VNV nemen ook het ministerie van Infrastructuur en Milieu, regionale overheden, LVNL, Schiphol, Vogelbescherming, Natuurmonumenten en LTO deel aan de NRV. De samenwerking tussen dit grote aantal partijen, die verschillende hoeken van het spectrum vertegenwoordigen, mag een unicum worden genoemd. Mocht de aanpak slagen dan zal Nederland een voorloper op het gebied van preventie van vogelaanvaringen zijn. In maart 2011 benadrukte staatssecretaris Joop Atsma (Infrastructuur en Milieu) tijdens een drukbezocht symposium Luchtvaart Vogelvrij nogmaals dat er snel effectieve maatregelen moeten worden getroffen. Om structuur in te brengen en kennis en erva- ring uit te wisselen hebben de betrokken partijen besloten een convenant te schrijven. Het Convenant reduceren risico vogelaanvaringen wacht nog op ondertekening door de partijen, maar de doelstellingen zijn helder: Het continu reduceren van vogelaanvaringen. Essentiële stap is het huidige aantal van 7,2 vogelaanvaringen per vluchten omlaag te brengen tot 4 vogelaanvaringen per vliegtuigbewegingen. Jaarlijks reduceren van risico van botsingen op basis van bijna-botsing (near miss) met risicovolle vogels, waarbij in eerste instantie de focus ligt op overzomerende ganzen. Algemene maatregelen De regiegroep wil deze doelstellingen bereiken via een viersporenbeleid, dat nadrukkelijk in samenhang moeten worden gezien. De eerste twee sporen zijn algemeen, namelijk het aanpassen van de operatie als er risicovolle groepen vogels worden gesignaleerd en het voorkomen van nieuwe vogelaantrekkende bestemmingen. 1. Inzet van operationele en technologische middelen. Schiphol heeft het initiatief genomen om tot een belangrijke innovatie van vogeldetectieapparatuur te komen. Inzet is realtime een onderscheid te maken tussen vogels in relatie tot het risico van verschillende vogels en vliegpaden van vliegtuigen. Parallel aan de technische innovatie wordt gewerkt aan een operationeel concept. Illustratie: Daan Jansen 2. Inrichting van Schiphol en directe omgeving. De overheden scherpen het beleid aan wat nieuwe vogelaantrekkende bestemmingen betreft, zoals watergebieden en landbouwgrond. Een geen bezwaar-verklaring van IVW is op dit moment vereist als er binnen zes kilometer van Schiphol een nieuwe gebiedsinrichting komt. Verder is een verplicht onderzoek nodig als binnen een straal van 13 kilometer een nieuwe gebiedsinrichting wordt ontwikkeld. Tot slot wordt bij bestaande vogelrijke gebieden gekeken naar de mogelijkheden om de kans op vogelaanvaringen te verminderen. Aantallen en voedsel De laatste twee sporen zijn specifiek gericht op het populatiebeheer en beperken van de foerageermogelijkheden van de meest risicovolle soorten, de overzomerende ganzen. 3. Beperking foerageermogelijkheden. In de maanden juli, augustus en september vormt geoogst graan een aantrekkelijke voedselbron. Vanaf 2013 legt de rijksoverheid aan agrariërs de verplichting op om, binnen een straal van zes kilometer rond het banenstelsel van Schiphol, de oogstresten zo snel mogelijk onder de aarde te werken. De kosten voor de nodige aanpassingen door de agrariërs komen voor rekening van de luchtvaartsector. Ook ontwikkelen de overheden en Schiphol een stimuleringsprogramma voor alternatieve gewassen. 9

8 in memoriam tekst Frank van Kraaij Populatiebeheer. De provincies nemen maatregelen om de populatie van overzomerende ganzen in de omgeving van Schiphol te reduceren. Niet alleen de luchtvaartveiligheid is in het geding, ook de landbouw en overige natuur worden door ganzen bedreigd. Natuurbeheerders en agrariërs streven naar een forse reductie van het aantal overzomerende ganzen en werken hiertoe samen in Ganzen-7. Een teruggang naar duizend broedparen is het streven. Er is een aantal mogelijkheden om dat getal te halen, maar de jacht lijkt daarbij de minst goede optie. Het leidt tot verstoring van de vliegpatronen van de ganzen waardoor de kans op een botsing juist groter wordt. Andere beheersmaatregelen zijn verjaging (door middel van laser of bird control unit), vergassing en het schudden van eieren. De jacht leidt tot verstoring van de vliegpatronen van de ganzen waardoor de kans op een botsing juist groter wordt. Taak voor de vliegers Naast concrete maatregelen bevat het convenant afspraken over monitoren en evaluatie. Jaarlijks zal de NRV de onderscheiden sporen en de totale voortgang evalueren. Daaruit moet blijken of de maatregelen ook het verwachte effect opleveren. En daar ligt ook een taak voor de vliegers, namelijk in het rapporteren van (bijna) vogelaanvaringen via de juiste kanalen (ASR, verkeersleiding), wat essentieel is voor het monitoren van het proces. Detectiemiddel De VNV zal nauw betrokken blijven bij het ingezette NRV-spoor met betrekking tot het vogeldetectiesysteem. Schiphol begint dit jaar een proef met een detectiesysteem aan de hand waarvan vogelbewegingen kunnen worden waargenomen, waarmee zij wereldwijd het voortouw neemt. De detectieapparatuur wordt getest rondom de Polderbaan. Het systeem moet nog wel verder ontwikkeld worden om te kijken hoe deze data kan worden ingepast in de dagelijkse operatie. De VNV is sterk voorstander van het gebruik van detectiemiddelen om kennis te vergaren ter ondersteuning van het beleid. We moeten daarbij vooral denken aan het strategisch gebruik ervan, zoals aanpassingen van aanvlieg- en vertrekroutes en het toewijzen van verschillende banen. Het tactisch gebruik van deze gegevens staat echter nog in de kinderschoenen en is niet zonder risico. Een vogelwaarschuwing, afgegeven door de verkeersleiding, kan misschien juist tot verwarring en stressverhoging leiden op momenten waarop dit niet gewenst is. Waar het waarschuwingssysteem eventueel wel een meerwaarde kan hebben, is tijdens de take-off fase. Mocht het systeem betrouwbaar en valide werken en een groep vogels detecteren, dan zou bijvoorbeeld een of twee minuten gewacht kunnen worden met opstijgen. Op de lange termijn kan dit de beschikbaarheid van de banen op Schiphol ten goede komen, immers een inspectie van de baan na een vogelaanvaring kost veel meer tijd. Naast het al eerder aangegeven punt van het rapporteren van vogelaanvaringen of een vermoeden hiervan, lijkt op het eerste gezicht dat vliegers niet veel meer kunnen doen; de manoeuvreerruimte evenals de reactietijd is zeer beperkt. Juiste training en awareness blijft essentieel en zou de mogelijke consequenties bij een aanvaring moeten beperken. Zo is een goaround bijvoorbeeld vaak niet de beste oplossing omdat een twee kilo wegende rotgans bij hoge thrustsettings veel meer schade aanricht. Ook het gebruik van reverse thrust kan juist extra schade aan de motor opleveren. Paul Brummelkamp 9 december februari 2012 Paul had het de afgelopen tijd wel eens vaker over zijn laatste reis, en dat deze niet lang op zich zou laten wachten. Veel kracht en energie heeft hij gestopt in het uitstel hiervan. Paul wilde graag nog een paar belangrijke persoonlijke gebeurtenissen meemaken om daarna afscheid te nemen van het aardse leven, zoals hij dat zelf zag. Paul kwam als blauwpijper in 1982 in dienst bij KLM. In 1984 was daar dan de omscholing naar tweede-tweede op de DC-10. Dat was in december. De volumeknop hoog met Eenzame kerst van André Hazes tijdens de studie op 25 december op een zolderkamer in Lisse. Zo begon onze KLM-vliegcarrière. Vervolgens kwamen de A-310 en /300/400 als co voorbij. En toen die eerste captaincy op de A-310 om daarna tot zijn laatste vlucht de te vliegen. Met veel overgave ging Paul de instructie in en heeft daar een grote bijdrage geleverd met zijn kennisoverdracht. Hij werd met zijn spontane glimlach erg gewaardeerd en had altijd, soms na even nagedacht te hebben, wel een oplossing voorhanden voor problemen. Naast het vliegen heeft Paul vele, soms korte, hobby s gehad. Hij was altijd op zoek naar nieuwe uitdagingen, of dat nu een oude camper was om deze manier van reizen uit te proberen, dan wel een computerprogramma voor de landing distance te schrijven, niets was te gek voor hem. Dat maakte dat de gesprekken wel eens ineens een heel andere wending konden krijgen dan je zou verwachten. We zullen Paul blijven herinneren als een integere, fijne collega. Wij wensen zijn echtgenote Emilie en hun kinderen Dennis, Thomas en Jolijn veel wijsheid en sterkte toe bij het verwerken van dit immens grote verdriet. 11

9 uit de post geplukt 12 Maatregelen tegen ETS Extra heffingen voor Europese luchtvaartmaatschappijen of het hinderen bij het openen van nieuwe routes. Het zijn maatregelen waarmee luchtvaartmaatschappijen die op Europa vliegen dreigen sinds zij per januari moeten betalen per ton CO 2 -uitstoot. Ook zouden landen hun eigen vliegbedrijven simpelweg kunnen verbieden om deel te nemen aan het handelssysteem van de EU voor emissierechten (ETS). De Europese luchtvaartmaatschappijen maken zich zorgen over mogelijke represailles van landen als Rusland, China en Brazilië tegen dit systeem. Verscheidene landen van buiten de EU kwamen onlangs in Moskou bijeen om een gezamenlijk plan op te stellen tegen deze Europese vliegbelasting. Staatssecretaris Joop Atsma (Milieu) maakt zich grote zorgen dat de gevolgen van het ETS onze luchtvaartsector onevenredig hard raken, dat wil ik op alle mogelijke manieren voorkomen. De staatssecretaris gaf aan zijn zorgen opnieuw aan te kaarten in Brussel. Volgens Airbus-topman Enders zijn de Europese regels gepresenteerd als oplossing voor het milieu, maar zijn een bron voor een potentieel handelsconflict geworden. Zo dreigt, volgens de South China Morning Post, een order van tien Airbus A380 s te worden ingetrokken door Hong Kong Airlines vanwege de invoering van het emissierechtensysteem. De Europese CO 2 -belasting stuit ook op veel verzet in de luchtvaartbranche zelf, omdat die alleen in Europa geldt en niet wereldwijd. Bron: luchtvaartnieuws.nl Wilde gans als hoofdgerecht Enkele gezinnen in Haarlemmermeer konden onlangs wilde gans op het menu zetten. De ganzen waren geschoten door vier jagers van Wildbeheereenheid Haarlemmermeer in de permanente strijd rondom Schiphol tegen de ganzenoverlast voor landbouw en vliegverkeer. De geschoten ganzen, 24 stuks, werden voor de eerste keer beschikbaar gesteld aan de Voedselbank Haarlemmermeer. Desgewenst konden cliënten een pakketje ganzenvlees meekrijgen. Als het aan de jagers ligt krijgen ook andere Noord- Hollandse voedselbanken ganzenvlees aangeleverd. In een straal van tien kilometer rond Schiphol zijn ruim 500 jagers actief. Slechts een zeer klein aantal geschoten ganzen werd aan poeliers verkocht, het grootste deel belandde in de afvalbak. Een vrijwilligster van de Amsterdamse voedselbank nam het initiatief om gans via de voedselbanken weg te geven. Jacqueline Weers van de Voedselbank Haarlemmermeer: Een belangrijk doel van de voedselbank is het tegengaan van verspilling. Het is toch zonde zoveel vlees weg te gooien! De jagers maken de gans panklaar en verpakken ze vacuüm. Cliënten van de voedselbank krijgen ook enkele recepten mee. Bron: Haarlems Dagblad SAS in verdrukking Met de order van 222 vliegtuigen door Norwegian moet SAS wel een hete adem in de nek voelen. Sinds de Noorse prijsvechter in 2002 begon met het vliegen van enkele binnenlandse routes is zij slechts enkele jaren daarna de concurrentiestrijd aangegaan met SAS op de Europese markt. Het marktaandeel van Norwegian is sindsdien fors gestegen en zit nog steeds in de lift. Zo lag het aantal vluchten vanaf Kopenhagen, Stockholm en Oslo in 2011 meer dan tweeënhalf keer hoger dan in Het aantal vluchten van SAS vanaf deze vliegvelden daalde juist met vijftien procent. Toch verwacht SEO Economisch Onderzoek dat Norwegian met 222 toestellen meer capaciteit krijgt dan het in Scandinavië nodig heeft, ondanks dat het is gestart met vluchten vanaf secundaire Noorse steden als Bergen, Stavanger en Trondheim. Verwacht wordt daarom dat er uitbreidingsplannen zijn met tien tot vijftien nieuwe bases naar de rest van Europa. Met de zes bestelde Boeing 787 s wil Norwegian vermoedelijk intercontinentale bestemmingen aanvliegen, zoals New York en Bangkok. Toch heeft SEO zijn twijfels over de succeskansen van het intercontinentale low cost-vervoer. Winst maken op operaties als deze is volgens het onderzoeksbureau geen eenvoudige zaak. Bron: luchtvaartnieuws.nl KLM stelt de vertrouwenskwestie Schiphol-directeur Jos Nijhuis krijgt het zwaar te verduren. Nadat eerder de brancheorganisatie Barin twijfels uitsprak over de houdbaarheid van de positie van de baas van de luchthaven Schiphol, heeft onlangs KLM-topman Peter Hartman het vertrouwen in Nijhuis opgezegd. Aanleiding is de fikse tariefsverhoging van vier procent die Schiphol per 1 april wil doorvoeren aan haar klanten. Het geld zou nodig zijn om investeringen in de infrastructuur van Schiphol te doen. De luchthaven zag echter in het jaar 2011 een passagiersgroei van zo n tien procent en behaalde daarmee een nettowinst van 194 miljoen euro. Vanuit deze gelden zou Schiphol prima nieuwe investeringen kunnen bekostigen. De niet florissante positie van KLM en andere leden van Barin dwingt hen juist om structureel op kosten te besparen. Volgens hen zou Schiphol daarin mee moeten gaan. Bron: de Telegraaf Fluistercoach Virgin Atlantic heeft weer iets nieuws bedacht. De Britse maatschappij heeft een fluistercoach in dienst genomen die de bemanning leert hoe men het best kan fluisteren tegen de cliënt en zo de overlast voor anderen zoveel mogelijk beperkt. Uiteraard gaat deze exclusieve behandeling slechts op voor de passagiers in businessclass, in de nieuwe upper class dream suite die vanaf mei beschikbaar is op de lijn Londen-New York. De fluisterleraar brengt het volume van een normale 60 tot 70 decibel terug naar een niveau van 20 tot 30 decibel. Fluisteren, zo stelt de coach, werkt geruststellend en ontspannend terwijl de passagier prima verstaat wat een bemanningslid zegt, zonder dat andere passagiers hiervan hinder ondervinden. Het cabinepersoneel leert tevens op welke wijze de eersteklaspassagier moet worden aangesproken, hoe deze is te doorgronden en hoe hij fatsoenlijk gewekt kan worden. Overlast door snurkers kan ook het hoofd geboden worden. De nieuwe upper class-cabine is zo uitgerust dat een reiziger zijn buurman in principe niet hoort. En wie toch last heeft van het gesnurk van een medepassagier kan oordoppen krijgen. Maatregelen na de-icing ongeval De Onderzoeksraad voor Veiligheid heeft haar rapportage klaar over een ongeval op Schiphol in november Een Boeing 747 van KLM reed al weg terwijl nog twee voertuigen bezig waren met de-icen. Een van de de-icers raakte hierbij zwaargewond. De OVV concludeert dat de piloten niet in de fout zijn gegaan. Zij kregen van de supervisor te horen dat het de-icen klaar was en ze konden vertrekken. De opzichter had niet in de gaten dat twee van de drie sproeimachines nog bezig waren. Voornaamste oorzaken voor het ongeval waren de onervarenheid van de opzichter en het gebrek aan begeleiding en praktische training. Ook KLM heeft het ongeluk onderzocht en inmiddels maatregelen getroffen om herhaling te voorkomen. De onderzoeksraad acht de dertien aanbevelingen uit het KLM-rapport die gericht zijn op verbetering van het hele de-icingproces toereikend. Bron: Haarlems Dagblad Foto: Norwegian.com Bron: USA Today 13

10 je wel?, werd mij toegeroepen in de simulator door nota bene de Chef Instructeur zelf. De zelf en weldenkende vlieger! De oplossing van een technisch lastig Weet probleem lag in het met gezond verstand denken. Maar natuurlijk! Was ik, nu ik dit technisch probleem had getackeld, een weldenkende vlieger? Het leek me op dat moment zinvol dit credo eens tegen het licht te houden. Tekst: Francis van Haaff De zelf en weldenkende vlieger De zelf en weldenkende vlieger. Deze kernspreuk werd ongeveer zeven jaar geleden door een goedbedoelend figuur uit de hoed getoverd rond de introductie van de Basic Operating Philosophy. Want wie wil BOP-pen moet goed nadenken. In de boeken staat immers niet meer bij elk euvel letterlijk wat je moet doen. Een groot gebaar, dacht ik toen, want dit betekent vertrouwen, het betekent vrijheid. Het gebruik van de vrijgeest. Toch? Maar een diepere onderbouwing van het adagium ontbreekt. Want hoe moet een vlieger denken? Een gedachte delen, dus juist niet alleen die van jezelf, lijkt toch een goede methode om een probleem op te lossen? Wie is dé vlieger? Mijn vizier richt ik op het weldenken. Wat is weldenken? Wanneer ben je een weldenkende vlieger? Het loslaten voelt in eerste instantie goed. Het vertrouwen van de gedachten van de vlieger is een groot goed. Heel liberaal. De libertijnen hebben ons mede gered uit de greep van de Middeleeuwen, uit de greep van onzinnige, dogmatisch voorgeschreven wetten. Een groot libertijn is overigens Markies de Sade. Zijn idee was dat de vrijheid van de geest niet de weg naar God is maar naar het natuurlijke instinct en daarmee seksuele vrijheid en bandeloosheid. Schiet niet door met boppen dus, dat ontaardt in Sodom en Gomorra. Maar dit wordt vast niet bedoeld met vrijdenken, weldenken. Wat maakt dat vertrouwen in ons weldenken zo groot? De wereld is een onherbergzame plaats voor de geest. De klassieke filosofen beredeneerden dat alles wat de mens pijn doet, of waar hij minder van wordt, hij niet zal doen. Dat is op zich heel zinnig voor een vlieger. De vlieger ziet in dat van dom denken ongelukken komen, dus doet hij het niet. Welbedacht. Maar Epicurus (341 BC) bepleit dat er niet zoiets bestaat als aangeboren ideeën. De mens denkt en handelt uit natuurlijke behoeften, uit geestelijk en persoonlijk genot. Hoewel, Erasmus zegt dat verkeerde gedragingen een kwelling zijn voor het geweten. Deugdzaam handelen levert op langere termijn gewoon de grootste lust op. Socrates en Plato bepleiten het scherpzinnig en redelijk redeneren, maar vertrouwen dat de mens niet automatisch toe. Vertrouwt de Bopper erop dat deugd al voldoende is aangeleerd? Aristoteles benadrukt dat goed handelen alleen kan met de juiste kennis en hiervoor hard werken. De kiem is er wel, maar om juist te denken en te handelen moet de mens zich hier wel volledig voor inzetten. Wat is een weldenker? Filosoof Ruben Buys (1974) won in 2010 de studieprijs Praemium Erasmianum met zijn proefschrift De kunst van het Weldenken, waarop hij een jaar eerder promoveerde. Hij bekijkt de geboorte van het weldenken in de ideeën van humanist Dirck Volkertsz Coornhert ( ). Coornhert is een filosoof van de redelijkheid, die de taal van het volk spreekt. Handig voor vliegers: die zijn het volk. Coornhert introduceert als eerste de term weldenker. Een weldenker is héél kort samengevat iemand die verschillende wijsheden en waarheden met elkaar kan laten versmelten. Erasmus deed dit door de klassieke filosofie met de toen geldende christelijke gedachten te versmelten. Hij was een weldenker. Coornhert bedoelt de filosofen, de wereldverbeteraars. Grote denkers die onderbouwd theorieën kunnen hanteren en de goede gebruiken. De stelling van weldenkende vlieger, als hij al ergens op moet slaan, gaat misschien over het verstandig hanteren van alle aangeleerde theorieën. Van het verkeersexamen lagere school tot de security-lessen van de Marechaussee in Vogelenzang. Van de lessen over motoren bij Pietje Propulsive tot meteocursussen van Van der Spek. Maar dat doet toch iedereen al, of hij wil of niet. Betekent weldenken alleen maar goed denken? Nadenken? Denken voor doen? Genade! Wat een open deur! De theorie van Coornhert is van de 16e eeuw. Best belegen voor een credo waar onze moderne vloot mee gevlogen moet worden. Antieke ideeën worden onbewust en zonder vooropgezet plan verweven met onze dagelijkse manier van opereren. 15

11 Oproep aan alle ex-medewerkers van KLM Helikopters De KLM Helikopter Reünie-medewerkers zouden het zeer op prijs stellen weer eens gezellig bij te praten met ex-collega s. Heeft u als ex-medewerker ook interesse om de KLM Helikopter samenkomst van ex-medewerkers bij te wonen? De reünie vindt plaats op 12 mei, aanvang uur in een gezellige ambiance. Reageer als volgt: Stuur uw adres en telefoonnummer aan Jos Brouwer voor verdere informatie. U ontvangt dan de uitgebreide informatie retour. Jos Brouwer: joscora@caiway.nl Graag deze informatie ook doorgeven aan bekend zijnde niet aangesloten ex-collega s. Jaarlijkse reünie 315 Sqn vliegers op 16 april in Officiers Casino Soesterberg Aanmelden via 315rip@kpnmail.nl Kosten voor de avond zijn 15 per persoon, over te maken op rekening t.n.v. C.J. Stoutjesdijk te Westzaan o.v.v. RIP 2012 en je adres (en/of telefoonnummer). portret Liz Jennings Clark (Foto: Maarten van Haaff) De Transavia-vliegers melden sinds begin maart af en aan op het Bemanningencentrum op Schiphol. Transavia-gezagvoerder Liz Jennings Clark verhuist voor de tweede maal mee. Zij kwam in juli 1989 in dienst bij transavia.com bijna 23 jaar geleden dus en heeft circa vlieguren. In 1995 verhuisde het aan- en afmeldpunt van TransView naar het Triportgebouw. In samenspraak met Schiphol is transavia.com nu naar een nieuw pand, Transport, vertrokken. Vanwege verschillende praktische redenen de ruimte was nu pas klaar heeft de verhuizing naar het BMC wat langer op zich laten wachten. Voor ons geen dagelijkse ritjes met Met & Co-busjes meer. In ieder geval krijgen we een moderne ruimte en is er makkelijker contact met cabine en de divisie. Bij tijdige annulering (voor 31 maart) wordt het bedrag volledig teruggestort, na die datum niet meer. Voor meer informatie kun je bellen met Bart Woortman, tel of mail naar bovenstaand adres. 16

12 De Columbotechniek Tekst: Francis van Haaff Een boel mensen legde het loodje in de televisieserie Columbo. Peter Falk ( ) vertolkte de sjofele rechercheur, met morsige regenjas en stompje sigaar. Zijn rekwisieten waren een Basset Hound en een oude, ploffende Peugeot 403. Vorig jaar overleed Peter Falk. Hij kreeg voor zijn rol vier Grammy s en een Golden Globe. Op het eerste gezicht lijkt Columbo niet helemaal goed bij zijn verstand. Dat kwam misschien ook door zijn glazen oog, die Peter Falk in het echt ook had vanaf zijn derde jaar. Columbo is raar maar vriendelijk, met een subtiele droge humor. Een sympathiek, klein, onhandig mannetje. Hij verklaart in de serie dat hij niet kan zwemmen, dat hij snel luchtziek is. Columbo was een uitzondering op de stoere macho politieagenten van die tijd: Dennis Weaver, Steve McQueen of Clint Eastwood. De opzet van een televisieaflevering was altijd dezelfde. De moord werd in het begin gepleegd. De kijker zag wie het had gedaan en hoe het gebeurde. Geen who-dunnit dus, zoals Derrick, maar een open book-format. Het gedrag en voorkomen van Columbo waren afgepast aan de techniek om de sluwe moordenaar te ontmaskeren en de moord op te lossen. Deze techniek is nu naar de bekende cop komen te heten. De smoezelige inspecteur gaat dicht op het onderwerp of de verdachte zitten. Hij houdt respect, zelfs voor voor de verdachte. Terwijl hij zich van de domme houdt blijft hij scherp observeren, analyseren en stelt dan de hamvraag. Die laatste vraag, wist je al, kwam na: Oh, and one more thing..., Oh, I almost forgot... of Hey, wait a minute.... Voor vliegers is er van de technieken van Columbo wel wat op te steken. Op het eerste gezicht zou je het niet zeggen, maar op het vlak van leiderschap, luisteren en het analyseren van een dilemma scoort hij perfect. De vaardigheden van het SHAPE-model, zeg maar. Een snufje Columbo is ideaal voor de praktijk van Threat & Error Management. De techniek is lastiger dan men zou denken, zeker voor jonge, energieke, gretige vliegers. Columbo doet namelijk niks. Althans, zo lijkt het. Hij is er. That s it. Zijn vaardigheid is andere mensen hun vaardigheden, hun kennis, hun input te ontlokken. Columbo blijft bewust langs de zijlijn, doet soms letterlijk een stapje opzij, houdt alles in de gaten, stelt af en toe een ogenschijnlijk futiele vraag, luistert agressief maar blijft neutraal. De mensen om hem heen raken betrokken, worden gedwongen alles uit de kast te halen. Columbo wijst wel het probleem aan maar laat het zich daarna zelf onthullen. In de afleveringen is Columbo soms irritant, langdradig en warrig waardoor de verdachte hem niet serieus neemt. Hij blijft wat rondhangen, wordt maar net getolereerd en kan zo toch bovenop de zaak zitten en in de buurt van de verdachte blijven. Het lijkt alsof hij zich onttrekt aan leiderschap, doordat hij passief blijft. Het lijkt alsof hij mensen en zaken negeert, maar observeert ondertussen nauwkeurig. Af en toe zegt hij een halve zin, zucht eens diep. Het is vaak een kat-enmuisspel, maar wie is de kat en wie is de muis? Kleine inconsistenties, daar is hij op uit. Dingen die niet kloppen. En dan laat hij de mensen om hem heen erover praten, ongemakkelijk worden, konkelen en nog meer onthullen. Met zijn weinig innemende uiterlijk en het ogenschijnlijke afwezige gedrag lost hij toch al zijn zaken op en weet hij het meest onwaarschijnlijke bewijs te verzamelen voor zijn oordeel. Zijn voortreffelijk oog voor detail en zeer precies afgewogen gesprekstechnieken blijken pas in het slot van elke aflevering. De Columbo-techniek is niet dat sjofele, het is niet het irritante gedrag om mensen ongemakkelijk op de huid te zitten. Het is wel de methode om gegevens boven water te krijgen, door bijvoorbeeld een bemanningslid het verhaal te laten doen en deze met de Columbo-vraag ook nog de conclusie te laten geven. Iedereen blijft gemotiveerd en betrokken. En dan kan er ook nog een lijk in de kast blijken te zitten. Misschien komen in volgende afleveringen de Clouseau-, en de Mr. Bean-techniek aan bod. Dan wordt het nog wel eens wat met onze niettechnische vaardigheden. 18 Het is soms een kat-en-muisspel, maar wie is de kat en wie de muis? 19

13 Safety first p e n s i o e n - e n v e r m o g e n s a d v i e s Dat geldt ook voor De Jager De Looff & Partners. Wij bieden hypotheekadvies aan verkeersvliegers voor de eigen woning, de woning in het buitenland en beleggingspanden. Zekerheid en Veiligheid. Wij bedenken hypotheekconstructies die veilig en zeker zijn. Herkent u dit: een beleggingshypotheek met variabele rente? Hoeveel risico kunt u aan? Wij sturen heel sterk op een voortdurend afgestemde balans tussen schuld en in komen. Veilig. Zeker. Volledig maatwerk. Onze adviezen zijn niet gericht op de laagste maandlast nu, maar zijn maatwerk voor de lange termijn. Wij kennen de pensioenregeling, aanvullende voorzieningen en loopbanen van verkeersvliegers. U bent gewend dat deze zaken perfect geregeld zijn. Wij stemmen de hypotheekconstructie helemaal af op deze regelingen. Dus ook perfect geregeld, op maat. Daarom hebben wij zelfs speciale afspraken met verzekeraars voor verkeersvliegers: op maat gemaakte verzekeringen. Veilig. Maar niet onbelangrijk: uitzonderlijk lage hypotheekrentes. Omdat wij uw wereld goed kennen, houden wij rekening met alle details en dat is wel zo n veilig gevoel. Neem direct contact op met Henk Terlouw of zijn collega s op / info@jagerlooff.nl. w w w. j a g e r l o o f f. n l / v e r k e e r s v l i e g e r s

14 p e