Armoede (op den) buiten Lokaal model politieke eisen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Armoede (op den) buiten Lokaal model politieke eisen"

Transcriptie

1 Armoede (op den) buiten Plattelandsarmoede Lokaal model politieke eisen

2 De geur van vers gemaaid gras en pas geoogst koren. Genieten van mooie landschappen en vergezichten. Een toevluchtsoord van rust uit het drukke stadsleven. Gemoedelijkheid en persoonlijke contacten. Het platteland op zijn mooist. Het platteland als een idyllische plaats. Onzichtbaar en verborgen in dit plaatje is de harde realiteit van een leven in armoede. Voor de campagne van 2013 koos Welzijnszorg om het accent te leggen op de armoede op den buiten. Een campagne over armoede op het platteland, armoede in gemeenten, dorpen of gehuchten, armoede achter de gevels van onze lintbebouwing. Eén van de pijlers van Welzijnszorg is het politiek werk. We willen hiermee structureel werken aan oplossingen om zo de armoede terug te dringen. Dit kan door de steun van sterke partners, door honderden vrijwilligers die handtekeningen verzamelen om onze eisen te steunen en door intensieve contacten met politici en beleidsmakers. Maar hier stopt het niet! Ook in jouw gemeente is er armoede en ook op dat lokale niveau kan er heel wat ten goede veranderen. We maakten dit model zodat je zelf met je welzijnsschakelgroep, als Landelijke Gilde of KVLV of met je vereniging aan de slag kan gaan met de campagne van Welzijnszorg, Armoede (op den) buiten. Hoe ga je te werk? 1. Bespreek binnen je organisatie de campagne Armoede (op den) buiten. Je kan hiervoor een beroep doen op de campagnematerialen zoals de dvd. Je vindt alles via 2. Zoek enkele trekkers om lokaal aan de slag te gaan met de eisen. 3. Je kan aan de slag gaan met één specifieke eis of ze alle vier behandelen. Dit mag je zelf beslissen afhankelijk van de noodzaak en de draagkracht van je groep. 4. Neem de fiches bij de eisen die je wil bespreken en gebruik ze als leidraad. 5. De fiches reiken ideeën en manieren aan om de bespreking aan te pakken of voorstellen te formuleren. Uiteraard zijn er nog andere mogelijkheden om de eisen te bespreken. Wees gerust creatief met oplossingen, besprekingsmodellen 6. Laat ons weten hoe het verlopen is. Wijzelf en andere groepen kunnen ook van jullie leren. Via horen we graag wat jullie allemaal gedaan hebben. Dialoogondersteuners versterken de stem van mensen in armoede in welzijnsschakelgroepen Welzijnsschakels en Welzijnszorg willen welzijnsschakelgroepen (extra) ondersteunen om in dialoog te treden binnen hun gemeente. Dialoog biedt de groepen kansen om in hun eigen gemeente concrete, haalbare verbeteringen voor mensen in armoede te bepleiten, af te dwingen of te helpen realiseren. Een dialoogproces werkt ook versterkend voor de groep en de mensen. Daarnaast zijn heel wat lokale besturen vragende partij om in dialoog te treden en samen naar oplossingen te zoeken. Vrijwillige dialoogondersteuners begeleiden groepen bij deze uitdaging. Zijn jullie een welzijnsschakelgroep, doe er dan zeker een beroep op en contacteer je regionale medewerker. Dialoogondersteuners ondersteunen welzijnsschakelgroepen om zichzelf bekend te maken met het oog op lokale politieke dialoog, om bekommernissen meer systematisch op te vangen en te structureren, om knelpunten te formuleren en daarin een prioriteit aan te brengen, om verbetervoorstellen te formuleren, om knelpunten af te toetsen in een breder netwerk, om meer informatie te krijgen rond een specifiek thema, om een doelstelling en strategie voor de dialoog uit te werken, om in dialoog te treden met het OCMW, de gemeente of andere middenveldactoren Op die manier zetten Welzijnsschakels en Welzijnszorg in op de structurele bestrijding van de armoede in ons land, met en voor de mensen in armoede. Meer informatie? Als lokale afdeling van de Landelijke Gilden of de KVLV kun je beroep doen op ondersteuning door je regionale consulent. 2

3 Speerpunt 1: Lokaal armoedebeleid: toegankelijke dienstverlening in onze gemeente A. Knelpunt Het lokale niveau, de gemeente en het OCMW, is van groot belang voor armoedebestrijding. Het staat het dichtst bij de mensen, ook bij mensen in armoede. Welzijn, huisvesting, mobiliteit, onderwijs, werk het zijn levensdomeinen die in belangrijke mate mee gestuurd worden door de gemeente. Een belangrijk pijler in de armoedebestrijding is de toegankelijkheid van allerlei diensten en voorzieningen (bv. OCMW, CAW, scholen, gezondheidsdiensten, kinderopvang, werkwinkel ). In de praktijk bestaan er nog steeds tal van drempels (bv. fysieke, financiële, psychologische, sociale, administratieve ) die de toegang tot deze diensten en voorzieningen extra moeilijk maken. De laatste jaren worden diensten en voorzieningen sterker gecentraliseerd in fusiegemeenten en stedelijke kernen. Vooral in landelijke gemeenten, zeker in deelgemeenten en gehuchten, moeten mensen zich soms ver verplaatsen. Die afstand vormt voor mensen in armoede, die dikwijls beperkt zijn in hun mobiliteit, een grote drempel. Daardoor zijn ze belemmerd in hun toegang tot allerlei sociale grondrechten zoals werk, gezondheid, vrije tijd, inkomen Elke gemeente zou daarom werk moeten maken van een toegankelijke dienstverlening in nauwe samenspraak met mensen in armoede. B. Verbetervoorstellen Algemeen Elke gemeente moet een proactief (voorkomen is beter dan genezen) armoedebeleid uitbouwen dat onderbescherming en uitsluiting voorkomt. De gemeente informeert mensen correct over hun rechten en kent zoveel mogelijk rechten automatisch toe. De gemeente ontrafelt complexe hulpvragen en benadert, indien nodig, mensen zelf. Elke gemeente moet een participatief lokaal sociaal beleid organiseren met aandacht voor mensen in armoede. De bereikbaarheid van diensten moet verzekerd zijn voor iedereen. Dit geldt ook voor diensten die verderaf liggen of in andere gemeenten of stedelijke kernen. In elke gemeente moet een laagdrempelig Sociaal Huis bestaan. Lokale besturen moeten initiatief nemen om de dienstverlening van hogere overheden op hun grondgebied te verzekeren (bv. werkwinkels van de VDAB). Kinderopvang In landelijk gebied zijn er ook tekorten in de kinderopvang. Ook hier worden gezinnen in armoede het eerste slachtoffer. De afstand tot de opvang moet beperkt zijn. Daarnaast is er nood aan flexibele en occasionele opvang (voor mensen die in ploegen of in het weekend werken of slechts af en toe nood hebben aan kinderopvang bijvoorbeeld als werkzoekende). Vrije tijd De gemeente moet een doordacht vrijetijdsbeleid voor mensen in armoede hebben. Hievoor kunnen ze een beroep doen op alle mogelijke instrumenten om daar toe te komen: lokale netwerken vrijetijdsparticipatie, extra eigen middelen, een ambtenaar voor het vrijetijdsbeleid, het Fonds Vrijetijdsparticipatie Een toegankelijk vrijetijdsaanbod voor iedereen moet het doel zijn. Het gemeentebestuur en OCMW werken hiervoor best samen. De stem van mensen in armoede is in zo n vrijetijdsbeleid onontbeerlijk. 3

4 Energie De strijd tegen energiearmoede moet actief gevoerd worden via het OCMW en de lokale adviescommissies. Schuldhulpverlening Er moet een voldoende en kwalitatief aanbod van schuldhulpverlening beschikbaar zijn, met aandacht voor de specifieke problemen van zelfstandigen, ondernemers en landbouwers. C. Acties in jouw gemeente 1. Maak een probleemanalyse Welke diensten en voorzieningen zijn in jouw gemeente onbestaande, onvoldoende bekend, of niet toegankelijk? Ga aan de slag met de probleem-scan Bron: De Wat-is-er-aan-de-hand-krant Op den buiten Je kunt de krant bestellen bij Welzijnszorg of vzw Cedes aan 0,75 per stuk (kostprijs). Raadpleeg het meerjarenplan van jouw gemeente Werkt de gemeente aan het verlagen van de drempels tot diensten en voorzieningen? De Vlaamse vereniging voor steden en gemeenten (VVSG) stelde een modelovereenkomst op. Met dit model kunnen gemeenten aan de slag gaan om hun dienst- en hulpverlening toegankelijker te maken. Lees het Charter voor een toegankelijke lokale diensten hulpverlening (Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten) Hebben de gemeente en het OCMW dit charter ondertekend? Welke acties zijn er genomen om de principes uit het charter in de praktijk te brengen? 2. Win informatie in over de diensten en voorzieningen in jouw gemeente Welk aanbod van diensten, voorzieningen en organisaties bestaat er in jouw gemeente? Raadpleeg de website van jouw gemeente of van het Sociaal Huis in de gemeente Neem zeker ook eens een kijkje op de sociale kaart ( Is er in jouw gemeente nood aan meer informatie over diensten en voorzieningen? Nodig diensten en verenigingen uit in je groep om hun werking toe te lichten. Je kan vragen in de groep voorbereiden. Organiseer een sociale wandeling die een uitgestippelde route langs belangrijke diensten en voorzieningen volgt. Geef uitleg over de werking en het aanbod van die diensten en voorzieningen. 3. Breng bekommernissen in dialoog Zit je toch nog met bekommernissen over de toegankelijkheid van diensten en voorzieningen in je gemeente of zijn er blinde vlekken? Breng ze in dialoog! Zoek medestanders Leg je oor eens te luister bij andere middenveldorganisaties (bv. KVLV of de Landelijke Gilden, een welzijnsschakelgroep of een vereniging waar armen het woord nemen), de lokale adviesraden, scholen, ziekenfondsen Organiseer een medestanders-samenkomst. Leg de knelpunten in de groep voor en ga na of de medestanders de knelpunten herkennen. Op die manier vergroot je je draagvlak. Noteer alle vragen die de knelpunten bij jullie oproepen en die jullie willen voorleggen aan diensten en voorzieningen. Organiseer een dialoogmoment Laat mensen in armoede vertellen hoe ze de dienstverlening beleven. Leg jullie vragen voor aan de gesprekspartners. Probeer in de daaropvolgende dialoog tot een wenselijke situatie te komen. Maak samen afspraken om tot concrete verbeteringen te komen. Volg de afspraken op! Goede praktijken Op de bres voor een aandachtsambtenaar in Beerse In Beerse trok de welzijnsschakelgroep mee aan de kar om een aandachtsambtenaar voor armoede in de gemeente aan te stellen. De Schakel organiseerde daartoe in 2012 een petitie en verzamelde 550 handtekeningen. De aandachtsambtenaar begon in 2013 als bruggenbouwer en wegwijzer voor mensen in armoede, medewerkers van het lokale bestuur, OCMWmedewerkers en andere partners. De welzijnsschakelgroep en de aandachtsambtenaar werken nauw samen. Ze wisselen bekommernissen van mensen in armoede uit en werken samen projecten uit om sociale uitsluiting tegen te gaan. De gemeente komt naar je toe in Hoogstraten In Hoogstraten gaat de gemeente op bezoek bij alle ouderen. Er wordt gekeken waar iemand recht op heeft, welke zorg iemand nodig heeft, of de woning aangepast is Zo n manier van werken heeft veel voordelen. Ouderen krijgen zo waar ze recht op hebben. De gemeentediensten komen ook te weten wat er leeft bij hun oudere bewoners en waar zij nog noden ervaren. 4

5 Speerpunt 2: Basismobiliteit voor mensen in armoede A. Knelpunt Basismobiliteit is een recht. Dat betekent dat iedereen de nodige verplaatsingen moet kunnen maken. In de praktijk is dit echter niet altijd zo, zeker in meer landelijk gebied. Je verplaatsen kan op verschillende manieren: wandelen, fietsen, het openbaar vervoer of de auto. Mensen in armoede beschikken vaak zelf niet over een auto en zijn dus aangewezen op alternatieven. Slechte infrastructuur (voetpaden, fietspaden) of fysieke beperkingen (grote afstand, minder mobiel zijn) zorgen ervoor dat je beperkt bent in je mobiliteit. Het aanbod van het openbaar vervoer is in landelijk gebied dikwijls beperkt waardoor je reistijd erg lang is, je helemaal niet op je bestemming raakt of slechts op gelimiteerde uren. B. Verbetervoorstellen Verbeteren van de infrastructuur in het dorp of de omgeving: Voet- en fietspaden (trage) wegen De busverbindingen van de lijnbussen verbeteren (haltes, uurregeling). De belbus kan een oplossing zijn. Belangrijke haltes (ziekenhuis, station, gemeentehuis, OCMW ) zouden eenvoudig bereikbaar moeten zijn. Zo nodig moet het belbusgebied aangepast worden. Systemen zoals de mindermobielencentrale kunnen ook voor mensen in armoede een oplossing bieden. De tarieven moeten laag genoeg zijn zodat mensen in armoede dit kunnen gebruiken voor specifieke verplaatsingen waarvoor openbaar vervoer niet mogelijk is. c. Acties in jouw gemeente 1. Probleemanalyse Maak een knelpuntenkaart van de infrastructuur in jouw gemeente. Waar is het goed, waar zijn de problemen. Hierover volgt later overleg met de gemeente. Bekijk hoe het zit met het openbaar vervoer in de gemeente. Zijn er knelpunten? Leg de knelpuntenkaart van de gemeente naast de netkaart van De Lijn. www. delijn.be Ga in overleg met de gemeente en het OCMW om te kijken hoe ze een systeem van sociale taxi s kunnen invoeren (Sociale taxi s werken zoals andere taxi s op bestelling, maar aan een sociaal tarief. Ze kunnen zowel door vrijwilligers als door professionelen bemand worden.) Ook andere partners die zo n vervoer aanbieden worden uitgenodigd (bv. Lokaal dienstencentrum). 2. Win informatie in over de diensten en voorzieningen in jouw gemeente. Soms bestaan er dingen in je gemeente waar je niet van op de hoogte bent, zijn er plannen die op stapel staan of zit er een heel verhaal achter het waarom van bepaalde beslissingen. Je kan op de website van de gemeente op zoek gaan naar de dienst mobiliteit. De verantwoordelijke daar zal waarschijnlijk heel wat uitleg kunnen geven. Ook de verantwoordelijke schepen is een mogelijk aanspreekpunt. Ga te rade bij De Lijn en/of de NMBS als je meer wil weten over het openbaar vervoer. Je kan al heel wat informatie terugvinden op hun websites en Deze grote overheidsbedrijven staan 5

6 verder af van een lokale groep. Mogelijk is het moeilijk om daar iemand te contacteren. Dat is niet erg, blijf niet stilstaan. Later kan in overleg met de gemeente bekeken worden hoe je hen alsnog kan betrekken. 3. Breng bekommernissen in dialoog Zoek medestanders: mobiliteit is een bezorgdheid die vele mensen en organisaties delen, soms vanuit een andere invalshoek (milieu, mensen met een handicap, fietsliefhebbers ). Ga te rade bij enkele verenigingen uit je gemeente en kijk of je gemeenschappelijke belangen hebt. Misschien kan je samen in dialoog gaan. Overleg met medestanders over de bekommernissen van jouw groep. Hiervoor kan je best een bijeenkomst organiseren. Zorg ervoor dat er een goede agenda is en dat iedereen zich op zijn gemak voelt. Deze bijeenkomst dient om samen tot actiepunten te komen. Organiseer een dialoogmoment Laat mensen in armoede vertellen hoe ze de dienstverlening beleven. Leg jullie vragen voor aan de gesprekspartners. Probeer in de daaropvolgende dialoog tot een wenselijke situatie te komen. Maak samen afspraken om tot concrete verbeteringen te komen. Volg de afspraken op! Goede praktijken Mobikansen: naar meer mobiliteit voor mensen in armoede Vlaanderen wil op het vlak van armoedebestrijding een topregio worden. Meer dan één op de tien mensen in Vlaanderen wordt geconfronteerd met een inkomensarmoederisico, het aantal kinderen dat geboren wordt in een kansarm gezin neemt gestaag toe. Mobiel 21 wil met het actieprogramma Mobikansen mensen in armoede letterlijk en figuurlijk op weg zetten naar een betere deelname aan de maatschappij aan de hand van een toegankelijke, veilige, en duurzame mobiliteit. Mobiliteit is een basisrecht en pas echt duurzaam als het verplaatsingssysteem werkt en betaalbaar is, ecologisch verantwoord, veilig en rechtvaardig. Het bestrijden van armoede kan enkel met de insteek van de mensen in armoede zelf. Dit actieprogramma wordt daarom uitgevoerd samen met het Netwerk tegen Armoede en met actieve deelname van ervaringsdeskundigen. Het actieprogramma Mobikansen wil: Kennis en vaardigheden voor het gebruik van duurzame mobiliteitsmodi vergroten (eerste doelgroepniveau: mensen in armoede). Een gebruiksklaar pakket en onderbouwd vormingsmateriaal rond mobiliteit voor lokale vormingswerkers opmaken en aanbieden (tweede niveau: de intermediairen). Praktijkervaringen vertalen naar beleidsaanbevelingen en suggesties doen voor implementatie op de verschillende beleidsniveaus (derde doelgroepniveau). Om deze mensen op weg te helpen, start het project Mobikansen met vijf demoprojecten in Vlaanderen: 1. Brugge (West-Vlaanderen): verhogen van de kansen op de arbeidsmarkt voor mensen in armoede door een verbeterde mobiliteit van en naar het werk. 2. Zarren (West-Vlaanderen): aanpakken van vervoersarmoede in de Westhoek met focus op (bel)bus en mindermobielencentrale. 3. Houthalen-Helchteren (Limburg): verbeteren en stimuleren van deelname aan het openbaar vervoer via vorming en informatie. 4. Erpe-Mere (Oost-Vlaanderen): verbeteren van deelname aan vrijetijdsactiviteiten in het kader van de UiTPAS door een beter vervoersaanbod. 5. Deurne-Noord (Antwerpen): uitbreiden en structureel verankeren van lopende en succesvolle fietsinitiatieven aangevuld met themawerking rond mobiliteit en gezondheid. Meer info: 6

7 Speerpunt 3: Betaalbare en kwaliteitsvolle huisvesting A. Knelpunt Een goede, betaalbare en kwaliteitsvolle woning is een noodzaak voor een goed leven. De realiteit is anders: heel wat mensen kunnen zich geen goede, kwalitatieve woning permitteren, de wachtlijsten van sociale woningen zijn veel te lang, arme eigenaars kunnen hun woning niet onderhouden of renoveren De gevolgen zijn groot: mensen leven in ongezonde woningen, leven in woononzekerheid of zien elke maand een groot deel van hun inkomen verdwijnen aan de woonkosten zoals huur en energie. B. Verbetervoorstellen Een goede woning is betaalbaar, veilig en aangepast aan je behoeften. Ouderen zijn vaak eigenaar van hun woning. Deze groep heeft wel een eigen woning, maar is niet altijd in staat om deze aan te passen voor hun oude dag, om deze te renoveren of goed te onderhouden. Heel wat premies en tegemoetkomingen zijn beschikbaar. Hoe kom je te weten wat er mogelijk is? Je kan onder meer terecht op Zo n website gebruiken is niet voor iedereen evident. Een andere mogelijkheid is om een beroep te doen op de woonwinkels. Zij bieden voor iedereen informatie aan over wonen. Hun uitgangspunt is het recht op wonen voor iedereen. Een bezoekje aan de woonwinkel kan zeker nuttig zijn voor verdere informatie. Nodig ook gerust de mensen van de woonwinkel uit om bij jullie ter plaatse meer informatie te geven. Voldoende sociale huisvesting in de gemeente is een noodzaak om aan de woonnood tegemoet te komen. Op kan je zien hoeveel sociale huurwoningen je gemeente telt en hoeveel er gepland zijn voor de komende jaren. Een sociaal verhuurkantoor (SVK) is een mogelijkheid om private huurwoningen op een sociale manier te verhuren. Met betaalbare woningen voor de huurder en garanties op betaling en onderhoud voor de eigenaar. Dit bestaat nog niet in alle gemeenten of is niet steeds even bekend. Acties in jouw gemeente 1. Probleemanalyse Ga aan de slag met de gegevens die je vindt over het woonbeleid in je gemeente. In je groep heeft iedereen ervaring met wonen. Maak een overzicht van wie er (sociaal) huurt of wie er eigenaar is. Zet daarnaast de problemen die men ondervindt. 2. Win informatie in over de diensten en voorzieningen in jouw gemeente. Soms bestaan er dingen in je gemeente waar je niet van op de hoogte bent, zijn er plannen die op stapel staan of zit er een heel verhaal achter het waarom van bepaalde beslissingen. Je gemeente beschikt misschien over een woonwinkel of woonloket. Neem een kijkje op de website van je gemeente en op aspx. De verantwoordelijke daar zal waarschijnlijk heel wat uitleg kunnen geven. Ook de verantwoordelijke schepen is een mogelijk aanspreekpunt. De lokale sociale huisvestingmaatschappij zal je heel wat informatie kunnen geven over de sociale woningen in je gemeente. Je kan bij deze instantie terecht voor meer gedetailleerde informatie: hoeveel woningen zijn er in het dorp, de wijk 7

8 Als er een sociaal verhuurkantoor is in je gemeente of streek, dan kan je bij hen ook navragen hoeveel woningen het verhuurt in je gemeente, hoe het werkt 3. Breng bekommernissen in dialoog Zoek medestanders. Betaalbaar wonen is een thema dat bij heel wat middenveldorganisaties aan bod komt. Hoewel de problemen soms anders zijn dan bij mensen in armoede, is het samenleggen van problemen en ideeën nuttig en maakt het je sterker. Overleg met medestanders over de bekommernissen van jouw groep. Hiervoor kan je best een bijeenkomst organiseren. Zorg ervoor dat er een goede agenda is en dat iedereen zich op zijn gemak voelt. Deze bijeenkomst dient om samen tot actiepunten te komen. 4. Organiseer een dialoogmoment Laat mensen in armoede vertellen hoe ze de dienstverlening beleven. Leg jullie vragen voor aan de gesprekspartners. Probeer in de daaropvolgende dialoog tot een wenselijke situatie te komen. Maak samen afspraken om tot concrete verbeteringen te komen. Volg de afspraken op! Goede praktijken Tweezijdig, de stem van huurders in De Mandel, regio Roeselare Tweezijdig is een dienst van sociale huisvestingsmaatschappij De Mandel en heeft als doel de stem van de huurders in De Mandel te laten horen. In 2003 gingen De Mandel en Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen, toen nog RISO West- Vlaanderen, samen in zee. Het project kreeg de naam Tweezijdig. Met dit project willen ze de verhoudingen tussen De Mandel en de huurders verbeteren en de inspraakkansen van huurders vergroten. Op deze manier wil De Mandel haar dienstverlening verbeteren en een woonbeleid voeren dat sterker aansluit bij de noden van haar huurders. Om de stem van de huurders kracht bij te zetten werd een Huurdersadviesraad opgericht. De Mandel wil namelijk werken aan een betere dienstverlening, op maat van haar huurders. En wie kan daar beter bij helpen dan de huurder zelf? Huurders hebben vanuit hun positie zicht op wat De Mandel kan doen om haar werking te verbeteren en klantvriendelijker te maken. Daarom wil De Mandel een duurzame relatie aangaan met een groep huurders die ons over verschillende zaken advies kan geven. Voorbeeld: H.A.R. Huurdersadviesraad Nieuw Dak, regio Genk De Huurdersadviesraad bestaat uit een groep gemotiveerde huurders. Allen huren ze een woongelegenheid van Nieuw Dak en als vrijwilliger zetten ze zich in voor de algemene belangen van alle sociale huurders binnen het werkgebied van Nieuw Dak. Op deze manier willen zij een brug zijn tussen de sociale huurder en de bouwmaatschappij. Ze beluisteren de bewoners en bundelen de signalen. Op deze manier kunnen ze advies geven aan het beleid van Nieuw Dak en tegelijkertijd samen met andere bewoners het werkgebied van Nieuw Dak leren kennen. 8

9 Waar vind je meer informatie op het wereldwijde web? Je kan heel wat nuttige informatie vinden over de drie speerpunten in dit model of over je eigen gemeente. Zoals al aangegeven kan de website van je gemeente of de verschillende gemeentelijke diensten al heel wat informatie bevatten. Daarnaast geven we hier nog enkele websites mee waar je heel wat nuttige informatie kan terugvinden. Organisaties Voor informatie over de campagne en het bestellen van materialen Onze campagnepartners, hun werking en hun lokale groepen. Algemene informatie geeft een overzicht van de voorzieningen in de welzijns- en gezondheidssector in Vlaanderen en Brussel. geeft een online overzicht van de toegang tot de sociale rechten in de gemeente. is een bron van allerlei cijfergegevens over jouw regio of gemeente. Kind en Gezin informeert over het kinderopvangbeleid in jouw gemeente. Alles over het hoe en waar van de werkwinkel. De landelijke verenigingen Welzijnsschakels en ATD Vierde Wereld bieden voorbeelden om tot actie over te gaan: Welzijnsschakels: ATD Vierde Wereld: verzamelt en verspreidt wetenswaardigheden, kennis, nieuwtjes en boeiende weblinks over participatie. Alle info over lokale adviesraden. Meer achtergrond bij het lokaal sociaal beleid. Speerpunt 1 (Dienstverlening) De website van vormingsorgansiatie Cedes. Hier kan je de Wat-is-er-aan-de-hand-krant bestellen. De website van de Vlaamse vereniging voor steden en gemeenten. Alles over het Charter voor een toegankelijke diens-en hulpverlening. Alles over het Fonds Vrijetijdsparticipatie en wie er een beroep op kan doen. Speerpunt 2 (mobiliteit) De website van de mindermobielencentrales. Voor mensen in armoede en/of met een fysieke beperking. Website van De Lijn, hier kan je ook de regionale busplannen vinden. Alles over onze spoorwegen. Onze campagnepartner met heel wat voorbeeldprojecten rond mobiliteit. Speerpunt 3 (Huisvesting) Op welke premies heb je wanneer recht? De portaalsite voor de Vlaamse Huurdersbonden en Vivas (netwerk sociale huurders) De woonwinkel helpt je verder met al je vragen over huisvesting. De Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen. Hier vind je onder meer je regionale huisvestingsmaatschappij en recente cijfers over het aantal sociale woningen in je gemeente. Sociale verhuurkantoren. Wie zijn ze en wat doen ze? Niet iedereen beschikt over een internetaansluiting of vindt vlot zijn weg op het net. Spreek daarom af in je groep wie zin en tijd heeft om wat extra opzoekingswerk te doen en ondersteun elkaar waar nodig. Je kan ook steeds in de bibliotheek terecht voor een computer met internetaansluiting. 9

10 NATIONAAL Welzijnszorg Huidevettersstraat Brussel T E info@welzijnszorg.be Openingsuren: 9u tot 12u30 en 13u30 tot 16u30 Gesloten op woensdag, zaterdag en zondag REGIONALE DIENSTEN Antwerpen Rolwagenstraat Antwerpen T E antwerpen@welzijnszorg.be Brussel Huidevettersstraat Brussel T E brussel@welzijnszorg.be Limburg Tulpinstraat Hasselt T E hasselt@welzijnszorg.be Oost-Vlaanderen Sint-Salvatorstraat Gent T E gent@welzijnszorg.be Vlaams-Brabant/Mechelen Varkensstraat Mechelen T E mechelen@welzijnszorg.be West-Vlaanderen Sint-Jorisstraat Roeselare T E roeselare@welzijnszorg.be Openingsuren: 10u tot 12u30 en 13u30 tot 16u30 Gesloten op maandag, zaterdag en zondag 10

Armoede verjaart niet!

Armoede verjaart niet! Armoede verjaart niet 1 op 5 ouderen leeft in armoede. Armoede verjaart niet! De campagne-eisen in jouw gemeente V.U. Daniëlle Colsoul, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel - WZZ-2012-1001 De Welzijnszorgcampagne

Nadere informatie

DIALOOGNETWERKEN WELZIJNSSCHAKELS Samen sociale grondrechten realiseren

DIALOOGNETWERKEN WELZIJNSSCHAKELS Samen sociale grondrechten realiseren DIALOOGNETWERKEN WELZIJNSSCHAKELS Samen sociale grondrechten realiseren Netwerkdag DEMOS - Lokale Netwerken VT-participatie 5 juni 2015, Oostende Carlos Ceyssens en Jozefien Godemont Welzijnsschakels?

Nadere informatie

Samen. tegen. armoede

Samen. tegen. armoede Samen tegen armoede projectenoproep 2011 Welzijnszorg vzw - Lisa Van Damme Welzijnszorg vzw steunt jaarlijks meer dan 150 projecten van organisaties die zich inzetten in de strijd tegen armoede en sociale

Nadere informatie

Maatschappelijke uitdagingen voor brede scholen

Maatschappelijke uitdagingen voor brede scholen Maatschappelijke uitdagingen voor brede scholen Inspiratiedag Brede School - 29 april 2014 - BRONKS Programma armoedebestrijding cijfers Armoede in Kortrijk In Kortrijk leven in 2011 11.227 inwoners in

Nadere informatie

WELZIJNSZORG BINDT DE STRIJD AAN MET ARMOEDE OP DEN BUITEN

WELZIJNSZORG BINDT DE STRIJD AAN MET ARMOEDE OP DEN BUITEN WELZIJNSZORG BINDT DE STRIJD AAN MET ARMOEDE OP DEN BUITEN Bert D HONDT 1 De geur van vers gemaaid gras en pas geoogst koren. Genieten van mooie landschappen en vergezichten. Een toevluchtsoord van rust

Nadere informatie

De gemeente/het OCMW helpt mij rond het thema wonen door

De gemeente/het OCMW helpt mij rond het thema wonen door BIJLAGEN De gemeente/het OCMW helpt mij rond het thema wonen door Zorgt de gemeente zelf voor huisvesting? En hoe? (Sociale woningen, noodopvang, ) Geeft het OCMW premies aan mensen die het moeilijk hebben

Nadere informatie

HET LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG

HET LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG Doe-pakket Kinderopvang voor iedereen Met een lokaal netwerk aan de slag om kinderopvang toegankelijker te maken in je gemeente 1 DE SOCIALE FUNCTIE VAN KINDEROPVANG De laatste jaren wordt meer aandacht

Nadere informatie

KRUISPUNT HULPVERLENING-VRIJWILLIGERSWERK Lerende samenwerking tussen welzijnsschakels en ocmw s op vlak van gezinsondersteuning

KRUISPUNT HULPVERLENING-VRIJWILLIGERSWERK Lerende samenwerking tussen welzijnsschakels en ocmw s op vlak van gezinsondersteuning KRUISPUNT HULPVERLENING-VRIJWILLIGERSWERK Lerende samenwerking tussen welzijnsschakels en ocmw s op vlak van gezinsondersteuning 10 december 2015 8 ste Jaarcongres EXPOO Brussel Opbouw 1. Welzijnsschakels

Nadere informatie

Het Sociaal Verhuurkantoor professioneel partner in het Woonbeleid. Presentatie door. Yannick Claes Sociaal Verhuurkantoor Waasland

Het Sociaal Verhuurkantoor professioneel partner in het Woonbeleid. Presentatie door. Yannick Claes Sociaal Verhuurkantoor Waasland Het Sociaal Verhuurkantoor professioneel partner in het Woonbeleid Presentatie door Yannick Claes Sociaal Verhuurkantoor Waasland 2 Promotiecampagne Oost-Vlaanderen Wat is een Sociaal Verhuurkantoor? -

Nadere informatie

Achtergrondcijfers WELZIJNSZORG VZW HUIDEVETTERSSTRAAT 165 1000 BRUSSEL 02 502 55 75 WWW.WELZIJNSZORG.BE INFO@WELZIJNSZORG.BE

Achtergrondcijfers WELZIJNSZORG VZW HUIDEVETTERSSTRAAT 165 1000 BRUSSEL 02 502 55 75 WWW.WELZIJNSZORG.BE INFO@WELZIJNSZORG.BE Achtergrondcijfers WELZIJNSZORG VZW HUIDEVETTERSSTRAAT 165 1000 BRUSSEL 02 502 55 75 WWW.WELZIJNSZORG.BE INFO@WELZIJNSZORG.BE NATIONAAL SECRETARIAAT Huidevettersstraat 165 1000 Brussel T 02 502 55 75 F

Nadere informatie

Onderwijs en OCMW: pleidooi voor meer samenwerking! Lege brooddozen op school symposium 14 oktober 2014

Onderwijs en OCMW: pleidooi voor meer samenwerking! Lege brooddozen op school symposium 14 oktober 2014 Onderwijs en OCMW: pleidooi voor meer samenwerking! Lege brooddozen op school symposium 14 oktober 2014 Programma armoedebestrijding cijfers Armoede in Kortrijk In Kortrijk leven in 2011 11.227 inwoners

Nadere informatie

Werkgroep Wonen. Een samenwerking tussen Wijkcentrum De Kring en Woonwijzer Meetjesland

Werkgroep Wonen. Een samenwerking tussen Wijkcentrum De Kring en Woonwijzer Meetjesland Werkgroep Wonen Een samenwerking tussen Wijkcentrum De Kring en Woonwijzer Meetjesland Werkgroep Wonen 10-tal mensen met minder behartigde belangen tweewekelijkse bijeenkomsten, dinsdagvoormiddag werken

Nadere informatie

INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING LOKAAL WOONBELEID CLUSTER IZEGEM (Ingelmunster, Izegem, Ledegem, Oostrozebeke)

INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING LOKAAL WOONBELEID CLUSTER IZEGEM (Ingelmunster, Izegem, Ledegem, Oostrozebeke) INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING LOKAAL WOONBELEID CLUSTER IZEGEM (Ingelmunster, Izegem, Ledegem, Oostrozebeke) 1. UITGANGSPUNTEN VAN DE INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING LOKAAL WOONBELEID, CLUSTER Izegem.

Nadere informatie

Bezinning voor wie wil stilstaan bij de campagne Een toekomst zonder armoede. Om te combineren met de dvd, een infoavond of ander campagne-aanbod.

Bezinning voor wie wil stilstaan bij de campagne Een toekomst zonder armoede. Om te combineren met de dvd, een infoavond of ander campagne-aanbod. Bezinning voor wie wil stilstaan bij de campagne Een toekomst zonder armoede. Om te combineren met de dvd, een infoavond of ander campagne-aanbod. Kom en duw mee Beste begeleider, Deze korte bezinning

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk leven

Voorstelling Onafhankelijk leven Voorstelling Onafhankelijk leven Inhoudsopgave 1. Wat is Onafhankelijk leven?... 3 2. Waarom is Onafhankelijk Leven belangrijk?... 4 3.1. Met een persoonlijk assistentie budget (PAB) kan je onafhankelijk

Nadere informatie

Lokale bestrijding. kinderarmoede. Groeiactieplan. kinderarmoede

Lokale bestrijding. kinderarmoede. Groeiactieplan. kinderarmoede Lokale bestrijding kinderarmoede Groeiactieplan kinderarmoede Overzicht 1. Algemeen kader 2. Greep uit de acties in Gent 3. Succesfactoren/knelpunten à Debat Psychologische Dienst - OCMW Gent 2 1. Algemeen

Nadere informatie

Lokale jeugddiensten en het participatiedecreet

Lokale jeugddiensten en het participatiedecreet Lokale jeugddiensten en het participatiedecreet Inhoud 1. Van waar komen we? 2. Vrijetijdsparticipatie: Drempels 3. Het Participatiedecreet 4. De lokale afsprakennota vrijetijdsparticipatie Van waar komen

Nadere informatie

DIALOOGNAMIDDAG KEMPEN Samenwerken aan een sterk lokaal sociaal beleid 29/09/2016 VERSLAG

DIALOOGNAMIDDAG KEMPEN Samenwerken aan een sterk lokaal sociaal beleid 29/09/2016 VERSLAG DIALOOGNAMIDDAG KEMPEN Samenwerken aan een sterk lokaal sociaal beleid 29/09/2016 VERSLAG Aanwezig: Vertegenwoordigers van 10 welzijnsschakelgroepen uit Olen, Rijkevorsel, Mol, Herselt, Hulshout, Westerlo,

Nadere informatie

SAMENWERKEN AAN EEN STERK LOKAAL SOCIAAL BELEID WAT KAN JULLIE WELZIJNSSCHAKEL DOEN?

SAMENWERKEN AAN EEN STERK LOKAAL SOCIAAL BELEID WAT KAN JULLIE WELZIJNSSCHAKEL DOEN? SAMENWERKEN AAN EEN STERK LOKAAL SOCIAAL BELEID WAT KAN JULLIE WELZIJNSSCHAKEL DOEN? Het verschil maken Jullie welzijnsschakel maakt, net als 169 andere lokale welzijnsschakelgroepen, het verschil. Samen

Nadere informatie

29 oktober Samenlevingsopbouw bouwt met partners aan zorgnetwerken als schakel in het antwoord op onderbescherming

29 oktober Samenlevingsopbouw bouwt met partners aan zorgnetwerken als schakel in het antwoord op onderbescherming 29 oktober 2015 Samenlevingsopbouw bouwt met partners aan zorgnetwerken als schakel in het antwoord op onderbescherming Samenlevingsopbouw: what s in a name? Zorgnetwerken: 10 jaar praktijk Samenwerking

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF WOONWINKEL REGIO TIELT

NIEUWSBRIEF WOONWINKEL REGIO TIELT Van 4 tot 22 mei 2015 opent de demonstratiewoning gezond thuis haar deuren in de Deken Darraslaan 50 in Tielt. Volgende thema s komen aan bod in de woning: Gezond en kwaliteitsvol wonen Valpreventie Energievriendelijk

Nadere informatie

Bouwen aan een breed sociaal beleid INLEIDING: DE SOCIALE GRONDRECHTEN EN HET SOCIAAL BELEID ONDER DRUK?

Bouwen aan een breed sociaal beleid INLEIDING: DE SOCIALE GRONDRECHTEN EN HET SOCIAAL BELEID ONDER DRUK? INHOUD VOORWOORD INLEIDING: DE SOCIALE GRONDRECHTEN EN HET SOCIAAL BELEID ONDER DRUK? DEEL 1 DE RECHTENBENADERING Recht op arbeid 1.1 Het activeringsbeleid van de OCMW s 2 1.2 Regie werkgelegenheidsbeleid

Nadere informatie

Chiro-solidariteitsfonds aanvraagformulier

Chiro-solidariteitsfonds aanvraagformulier Chiro-solidariteitsfonds aanvraagformulier Wat kunnen wij nu al zeggen? een beslissing over jullie aanvraag moet eerst besproken worden, maar er zijn wel enkele zaken die wij op voorhand kunnen vertellen:

Nadere informatie

Taskforce Wonen bundelt krachten voor woonnoden van kwetsbare groepen

Taskforce Wonen bundelt krachten voor woonnoden van kwetsbare groepen Taskforce Wonen bundelt krachten voor woonnoden van kwetsbare groepen Om de vele uitdagingen op het vlak van woonbeleid in Gent aan te gaan, werd eind 2017 een Taskforce Wonen opgericht. Het Gentse stadsbestuur

Nadere informatie

Welzijnszorg steunt projecten in hun strijd tegen armoede en sociale uitsluiting.

Welzijnszorg steunt projecten in hun strijd tegen armoede en sociale uitsluiting. Welzijnszorg steunt projecten in hun strijd tegen armoede en sociale uitsluiting. lokale, regionale en nationale projecten toelagen voor advies i.v.m. organisatieontwikkeling pilootprojecten Prijs Armoede

Nadere informatie

Ontbijtvergaderingen Wat je zelf doet, doe je goed!

Ontbijtvergaderingen Wat je zelf doet, doe je goed! Ontbijtvergaderingen Wat je zelf doet, doe je goed! Gent Samen voor een lokaal gezinsbeleid Introductie (Re)organisatie aan de gang op vlak van zorg EVA, AGB OCMW-verenigingen (bv. zorgbedrijf ) Privatiseringen

Nadere informatie

Toegankelijke kinderopvang. Jef Scheirlinck & Christine Faure Didelle

Toegankelijke kinderopvang. Jef Scheirlinck & Christine Faure Didelle Toegankelijke kinderopvang Jef Scheirlinck & Christine Faure Didelle Programma» Een diversiteit aan gezinnen» Functies in kinderopvang» Sociale functie in kinderopvang» Wat is toegankelijk zijn?» Toegankelijkheid

Nadere informatie

Aan de slag rond de sociale functie op het lokaal overleg kinderopvang Christine Faure Kind en Gezin Barbara Devos Vlaams Welzijnsverbond Ilse

Aan de slag rond de sociale functie op het lokaal overleg kinderopvang Christine Faure Kind en Gezin Barbara Devos Vlaams Welzijnsverbond Ilse Aan de slag rond de sociale functie op het lokaal overleg kinderopvang Christine Faure Kind en Gezin Barbara Devos Vlaams Welzijnsverbond Ilse Lambrechts VVSG Lien Libin - VVSG Verloop 1.Wie is Wie? 2.Voorstelling

Nadere informatie

Toespraak van Vlaams minister Lieten op eindcongres The Missing Link - woensdag 21 september 2011

Toespraak van Vlaams minister Lieten op eindcongres The Missing Link - woensdag 21 september 2011 Toespraak van Vlaams minister Lieten op eindcongres The Missing Link - woensdag 21 september 2011 Geachte heer Commissaris Andor, Geachte mensen van De Link, mensen van de Europese partnerorganisaties,

Nadere informatie

online! Telenet Foundation ondersteunt momenteel zo n 105 projecten in België. We bereikten al meer dan 111.000 mensen. Iedereen

online! Telenet Foundation ondersteunt momenteel zo n 105 projecten in België. We bereikten al meer dan 111.000 mensen. Iedereen Iedereen online! Telenet Foundation ondersteunt momenteel zo n 105 projecten in België. We bereikten al meer dan 111.000 mensen. 96 Telenet Jaarverslag 2012 Duurzaamheid Telenet Foundation Telenet Foundation

Nadere informatie

BULLETIN VAN MONDELINGE VRAGEN EN ANTWOORDEN VRAGENUURTJE VAN JULI 2014. 2014/016 Stand van zaken projecten kwalitatief en betaalbaar wonen 07/2014

BULLETIN VAN MONDELINGE VRAGEN EN ANTWOORDEN VRAGENUURTJE VAN JULI 2014. 2014/016 Stand van zaken projecten kwalitatief en betaalbaar wonen 07/2014 BULLETIN 7 VAN MONDELINGE VRAGEN EN ANTWOORDEN VRAGENUURTJE VAN JULI 2014 2014/016 Stand van zaken projecten kwalitatief en betaalbaar wonen 07/2014 2014/016 Stand van zaken projecten kwalitatief en betaalbaar

Nadere informatie

Integrale Jeugdhulpverlening: een nieuw plan in de maak

Integrale Jeugdhulpverlening: een nieuw plan in de maak Integrale Jeugdhulpverlening: een nieuw plan in de maak Document opgesteld door: vzw de Keeting vzw Recht-Op Kroonstraat 64/66 Lange Lobroekstraat 34 2800 Mechelen 2060 Antwerpen email: info@dekeeting.be

Nadere informatie

ZORGNETWERKEN & ARMOEDEBESTRIJDING. Verhalen uit de praktijk

ZORGNETWERKEN & ARMOEDEBESTRIJDING. Verhalen uit de praktijk ZORGNETWERKEN & ARMOEDEBESTRIJDING Verhalen uit de praktijk 1 Centrale vraag Hoe het concept zorgnetwerken inzetten in functie van lokale armoedebestrijding ten aanzien van kwetsbare senioren, gezinnen,

Nadere informatie

Beoordelingscriteria en procedure voor uitbreidingsronden Kinderopvang Baby s en Peuters Trap 1 subsidies

Beoordelingscriteria en procedure voor uitbreidingsronden Kinderopvang Baby s en Peuters Trap 1 subsidies Beoordelingscriteria en procedure voor uitbreidingsronden Kinderopvang Baby s en Peuters Trap 1 subsidies Leidraad voor het formuleren van een kwalitatief en zorgvuldig advies bij aanvragen tot subsidies

Nadere informatie

Wat is het CAW? Iedereen heeft het wel eens moeilijk. Ook voor jongeren. Het CAW versterkt welzijn. Daarvoor is het CAW er

Wat is het CAW? Iedereen heeft het wel eens moeilijk. Ook voor jongeren. Het CAW versterkt welzijn. Daarvoor is het CAW er Wat is het CAW? Iedereen heeft het wel eens moeilijk Dat hoort bij het leven. Soms kan je terecht bij vrienden en familie. Of vind je er zelf een weg doorheen. Maar iedereen kent ook momenten dat het helemaal

Nadere informatie

Ambulante ondersteuning

Ambulante ondersteuning Ambulante ondersteuning Wie zijn we? Tweb biedt ambulante ondersteuning aan mensen met een beperking die zelfstandig wonen of willen gaan wonen in de regio Vlaamse Ardennen. Wij worden gesubsidieerd door

Nadere informatie

Partners. Waar bent u naar op zoek? Home > Organisatie > Partners

Partners. Waar bent u naar op zoek? Home > Organisatie > Partners AA Waar bent u naar op zoek? ZOEKEN Home > Organisatie > Partners Partners OCMW's in de regio Plaatselijk werkgelegenheidsagentschap Boom POD Maatschappelije Integratie bouwt betaalbare en kwaliteitsvolle

Nadere informatie

Werken aan sociale leefbaarheid voor kwetsbare dorpsbewoners

Werken aan sociale leefbaarheid voor kwetsbare dorpsbewoners 18 november 2015 Plattelandsacademie Werken aan sociale leefbaarheid voor kwetsbare dorpsbewoners SAMENLEVINGSOPBOUW WEST-VLAANDEREN Maatschappelijk kwetsbare groepen Grondrechten: wonen, arbeid, maatschappelijke

Nadere informatie

VR MED.0146/5TER

VR MED.0146/5TER VR 2017 3103 MED.0146/5TER Voortgangsverslag Horizontaal en Verticaal Permanent Armoedeoverleg Periode september 2014 maart 2017 Mensen in armoede hebben vaak problemen op verschillende levensdomeinen.

Nadere informatie

Seniorenbeleidsplan

Seniorenbeleidsplan Seniorenbeleidsplan 2018-2023 1 Inhoudsopgave Inleiding 1. Pensioenen 2. Armoede 3. Participatie,betrokkenheid en inspraak 4. Veiligheid 5. Mobiliteit 6. Zorg op maat 2 Inhoudsopgave 7. Bouwen, wonen en

Nadere informatie

Aandachtspunten t.a.v. de PROVINCIES. 2. Mobiliteit Ouderen willen zich overal kunnen verplaatsen, ook bij beperking van de persoonlijke mobiliteit.

Aandachtspunten t.a.v. de PROVINCIES. 2. Mobiliteit Ouderen willen zich overal kunnen verplaatsen, ook bij beperking van de persoonlijke mobiliteit. OOK Vlaams OUDEREN OVERLEG KOMITEE vzw - Vlaamse OUDERENRAAD Aandachtspunten t.a.v. de PROVINCIES 1. Informatie en communicatie Ouderen willen de diensten en taken van de provincie beter kennen. 2. Mobiliteit

Nadere informatie

Commissie Openbare Werken, Mobiliteit en Stedenbouw

Commissie Openbare Werken, Mobiliteit en Stedenbouw Commissie Openbare Werken, Mobiliteit en Stedenbouw Mondelinge vraag OPSCHRIFT Vergadering van 4 februari 2016 Nummer: 2016_MV_00047 Onderwerp: Mondelinge vraag van raadslid Mieke Bouve: Meer gezinnen

Nadere informatie

Contactgegevens: Wendy Valijs, of

Contactgegevens: Wendy Valijs, of Algemeen Gemeente: Maasmechelen Provincie: Limburg Naam van het lokaal loket: Lokaal Loket Kinderopvang Maasmechelen Contactgegevens: Wendy Valijs, wendy.valijs@maasmechelen.be of loketkinderopvang@maasmechelen.be,

Nadere informatie

Lokale besturen en de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen. Halle, 20 maart 2018 Algemene Overlegcommissie

Lokale besturen en de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen. Halle, 20 maart 2018 Algemene Overlegcommissie Lokale besturen en de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen Halle, 20 maart 2018 Algemene Overlegcommissie SDGs Inleiding tot de SDGs 3 - SDG's Een terugblik T O E N N U 4 - SDG's MDGs vs SDGs MDGs SDGs

Nadere informatie

Een coöperatief woonmodel

Een coöperatief woonmodel 16 december 2016 Collectief Goed Een coöperatief woonmodel Voor eerst sinds 1945 dalend aantal eigenaars. Daling aankoop enkel bij de 40% laagste inkomens! Stijgende huurprijzen Brussel: +22,2% Vlaanderen:

Nadere informatie

Brugfiguren in een landelijke omgeving

Brugfiguren in een landelijke omgeving Brugfiguren in een landelijke omgeving Elise Vertriest Brugfiguur Wingene Anje Huysentruyt Samenlevingsopbouw W-Vl Brugfiguur Meulebeke Brugfiguur Houthulst Kenmerken gemeente Wingene Landbouwgemeente

Nadere informatie

Beoordelingscriteria en procedure voor uitbreidingsronden Kinderopvang Baby s en Peuters Trap 2 subsidies

Beoordelingscriteria en procedure voor uitbreidingsronden Kinderopvang Baby s en Peuters Trap 2 subsidies Beoordelingscriteria en procedure voor uitbreidingsronden Kinderopvang Baby s en Peuters Trap 2 subsidies Leidraad voor het formuleren van een kwalitatief en zorgvuldig advies bij aanvragen tot subsidies

Nadere informatie

Netwerkdag Kinderen Eerst Thema 4: Hoe sluit je aan bij het bestaande armoedebeleid? Hoe veranker je? OCMW Dilbeek De cirkel doorbreken

Netwerkdag Kinderen Eerst Thema 4: Hoe sluit je aan bij het bestaande armoedebeleid? Hoe veranker je? OCMW Dilbeek De cirkel doorbreken Netwerkdag Kinderen Eerst Thema 4: Hoe sluit je aan bij het bestaande armoedebeleid? Hoe veranker je? OCMW Dilbeek De cirkel doorbreken Dilbeek 41.255 inwoners Bron: http://aps.vlaanderen.be/lokaal/kinderarmoede/kinderarmoede.html

Nadere informatie

WOON en ENERGIEWINKEL Stad Aalst dienst Woonbeleid

WOON en ENERGIEWINKEL Stad Aalst dienst Woonbeleid voorstelling WOON en ENERGIEWINKEL Stad Aalst dienst Woonbeleid Molenstraat 30 Wie zijn wij : Woonwinkel trefpunt Sociaal Verhuurkantoor Woningkwaliteit Inventarisatiecel vzw BEA (Beheer Energie Aalst)

Nadere informatie

De voorzitter en secretaris van het Lokaal Overleg

De voorzitter en secretaris van het Lokaal Overleg 1 De voorzitter en secretaris van het Lokaal Overleg Een goede voorzitter voor het Lokaal Overleg Kinderopvang vinden is belangrijk en niet altijd vanzelfsprekend. Ook over zijn opdracht en taken en welke

Nadere informatie

Beleidsvisie Sociaal Werk

Beleidsvisie Sociaal Werk Beleidsvisie Sociaal Werk Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Het momentum Groot enthousiasme voor deelname aan werkgroepen Sociaal werkers uit verschillende sectoren en

Nadere informatie

Lokaal Sociaal Beleidsplan

Lokaal Sociaal Beleidsplan Eindevaluatie Lokaal Sociaal Beleidsplan 2008-2013 Eindevaluatie LSB-plan 2008-2013 Tussentijdse evaluatie RMW: 21 april 2011 GR: 28 april 2011 Stuurgroepvergadering n.a.v. opmaak meerjarenplan/ clustervergaderingen

Nadere informatie

Nr 2 25 januari 2018 Extra editie Uitnodiging Ontbijtvergaderingen Gemeenteraadsverkiezingen 2018

Nr 2 25 januari 2018 Extra editie Uitnodiging Ontbijtvergaderingen Gemeenteraadsverkiezingen 2018 Nr 2 25 januari 2018 Extra editie Uitnodiging Ontbijtvergaderingen Gemeenteraadsverkiezingen 2018 Lees dit e-zine op www.vvsg.be stuur een bericht naar de redactie schrijf in/uit 1. Klaar voor de gemeenteraadsverkiezingen?

Nadere informatie

Samenlevingsopbouw In beeld. De praktijk van de kust tot Limburg. SLOvl_DVD_Inleg.indd :26:21

Samenlevingsopbouw In beeld. De praktijk van de kust tot Limburg. SLOvl_DVD_Inleg.indd :26:21 Samenlevingsopbouw In beeld De praktijk van de kust tot Limburg SLOvl_DVD_Inleg.indd 1 13-02-2009 13:26:21 DVD 1 ALGEMEEN MENU 1. Kansen creëren, grondrechten garanderen (21 ) Een algemene kennismaking

Nadere informatie

werksessie: verborgen ISB- congres 20 maart 2013

werksessie: verborgen ISB- congres 20 maart 2013 werksessie: verborgen armoede ISB- congres 20 maart 2013 Typ hier Wat de titel Samenlevingsopbouw Oost- Vlaanderen Grondrechtenboom Meetjesland Cultuur, sport en vrije tijd Drempels Aanpak in 3 plattelandsgemeenten

Nadere informatie

Iedereen beschermd tegen armoede?

Iedereen beschermd tegen armoede? Iedereen beschermd tegen armoede? Sociaal onrecht treft 1 op 7 mensen in ons land Campagne 2014 Iedereen beschermd tegen armoede? België is een welvaartsstaat, Brussel is de hoofdstad van Europa en Vlaanderen

Nadere informatie

Programma. jaar impact op armoede. Welzijnsschakels viert. 9:00 - Onthaal. Inleidende Interviews. workshops sessie 2. workshops.

Programma. jaar impact op armoede. Welzijnsschakels viert. 9:00 - Onthaal. Inleidende Interviews. workshops sessie 2. workshops. Welzijnsschakels viert jaar impact op armoede Programma 9:00 - Onthaal 9:45-10:55 11:00-11:55 12:55-12:55 Inleidende Interviews sessie 1 sessie 2 middagbreak standenmarkt 14:00-14:55 15:00 sessie 3 Feestelijke

Nadere informatie

INHOUD. Voorwoord 9 INHOUD

INHOUD. Voorwoord 9 INHOUD Voorwoord 9 Inleiding: de sociale grond rechten en het sociaal beleid onder druk? 11 1.1. De crisis en de druk op het sociaal beleid 11 1.2. Veranderende lokale omgeving 13 1 Sociaal beleid vanuit een

Nadere informatie

Laagdrempelige verenigingen: omgaan met mensen uit kansengroepen. Workshop Roeselare stadhuis donderdag 10 september

Laagdrempelige verenigingen: omgaan met mensen uit kansengroepen. Workshop Roeselare stadhuis donderdag 10 september Laagdrempelige verenigingen: omgaan met mensen uit kansengroepen Workshop Roeselare stadhuis donderdag 10 september www.demos.be Tatjana van Driessche Stafmedewerker lokale netwerken en sport Ondersteuning

Nadere informatie

ZORGNETWERKEN. Minder mazen en meer net

ZORGNETWERKEN. Minder mazen en meer net ZORGNETWERKEN Minder mazen en meer net Samenlevingsopbouw Ondersteunt en versterkt mensen in een maatschappelijk kwetsbare positie Werkt samen met hen aan directe oplossingen en structurele beleidsveranderingen

Nadere informatie

Verslag werkgroep kinderarmoede: vrijetijd: 9 mei 2014.

Verslag werkgroep kinderarmoede: vrijetijd: 9 mei 2014. Verslag werkgroep kinderarmoede: vrijetijd: 9 mei 2014. Aanwezig: Eddy Beuten (Rap op stap), Odette Geelen (TAO Limburg), Willy Stöcker (sportraad), Gie Vranken (cultuur), Pierre Nelissen (schepen van

Nadere informatie

IK WIL EEN BURGEMEESTER WORDEN DIE MENSEN VERBINDT ANN VAN DAMME LIJSTTREKKER ZWIJNDRECHT

IK WIL EEN BURGEMEESTER WORDEN DIE MENSEN VERBINDT ANN VAN DAMME LIJSTTREKKER ZWIJNDRECHT IK WIL EEN BURGEMEESTER WORDEN DIE MENSEN VERBINDT ANN VAN DAMME LIJSTTREKKER ZWIJNDRECHT IK BEN ER KLAAR VOOR MOOIE DINGEN KUNNEN DOEN Ann is psychiatrisch verpleegkundige van opleiding en voelt een grote

Nadere informatie

De VDAB ook. voor personen met een arbeidshandicap

De VDAB ook. voor personen met een arbeidshandicap De VDAB ook voor personen met een arbeidshandicap Onze dienstverlening op een rijtje Je bent werkzoekend, werknemer of zelfstandige en je hebt een langdurige beperking van fysieke, verstandelijke, psychische,

Nadere informatie

Adressen en contactpersonen regionale diensten Welzijnszorg

Adressen en contactpersonen regionale diensten Welzijnszorg Adressen en contactpersonen regionale diensten Welzijnszorg Antwerpen Fons Corten Veerle Sommen Pastorijstraat 37, 2060 Antwerpen tel 03/ 217 24 90 - fax 03/ 217 24 99 antwerpen@bdwzz.be Brussel Jacques

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma sp.a Sint Gillis Waas. 10 puntenplan

Verkiezingsprogramma sp.a Sint Gillis Waas. 10 puntenplan Verkiezingsprogramma sp.a Sint Gillis Waas 10 puntenplan Inleiding. Sint-Gillis-Waas is een goede gemeente om in te wonen. De typische elementen die onze gemeente kenmerken, namelijk de rust, de goede

Nadere informatie

Waar kan je vrijwilligerswerk doen?

Waar kan je vrijwilligerswerk doen? werk vrijwilligers Je wil je graag inzetten als vrijwilliger, maar je hebt geen idee waar? Nochtans zijn er mogelijkheden genoeg. Rechten en plichten van de vrijwilliger: nooit van gehoord? Toch zijn er

Nadere informatie

Lokaal loket kinderopvang en kwetsbare gezinnen

Lokaal loket kinderopvang en kwetsbare gezinnen Lokaal loket kinderopvang en kwetsbare gezinnen 05/02/2019 Een lokaal loket kinderopvang helpt om de toegang tot kinderopvang voor elke ouder laagdrempelig te houden, met bijzondere aandacht voor kwetsbare

Nadere informatie

Actieplan 1 Informatie- en preventiebeleid naar de Zeelse bevolking toe op het vlak van o.m. (kinder)armoede, gezondheid, participatie

Actieplan 1 Informatie- en preventiebeleid naar de Zeelse bevolking toe op het vlak van o.m. (kinder)armoede, gezondheid, participatie DEEL ARMOEDEBESTRIJDING Actieplan 1 Informatie- en preventiebeleid naar de Zeelse bevolking toe op het vlak van o.m. (kinder)armoede, gezondheid, participatie Actie 1 : Het OCMW zorgt er, zelfstandig of

Nadere informatie

Situatie 2. Situatie 1. Opdracht

Situatie 2. Situatie 1. Opdracht Budgetoefening Situering Als grootste armoedebestrijdingsorganisatie van Vlaanderen en Brussel laat Welzijnszorg niet los aan de armoedethematiek. Armoede is de dagelijkse realiteit voor 1 op 7 Belgen.

Nadere informatie

Over de Zulle. Stem van kansengroepen binnen het woonbeleid van de stad Roeselare

Over de Zulle. Stem van kansengroepen binnen het woonbeleid van de stad Roeselare Over de Zulle Stem van kansengroepen binnen het woonbeleid van de stad Roeselare Situering project Aanleiding Mep 2003-2008 OD: stem in lokaal woonbeleid Opvolging woonwinkel Participatie kansengroepen

Nadere informatie

10 tips voor meer diversiteit in overleg

10 tips voor meer diversiteit in overleg 10 tips voor meer diversiteit in overleg Changemakers: 10 tips voor meer diversiteit in overleg Parlement, gemeenteraad, oudercomité, sportraad ze blinken zelden uit in diversiteit. Nochtans is onze samenleving

Nadere informatie

Van-A-3 Verkiezingen

Van-A-3 Verkiezingen Van-A-3 Verkiezingen Didactische suggesties Doelen Dit Actua-magazine verschijnt naar aanleiding van de Europese en Vlaamse verkiezingen op 07 juni 2009. De leerlingen kunnen individueel de Van-A-3 krant

Nadere informatie

Inclusie kinderen met specifieke zorgbehoefte/handicap. Borrelen en bruisen 10 december 2013

Inclusie kinderen met specifieke zorgbehoefte/handicap. Borrelen en bruisen 10 december 2013 Inclusie kinderen met specifieke zorgbehoefte/handicap Borrelen en bruisen 10 december 2013 Inclusie binnen Kind en Gezin Strategische ambitie van K&G opgenomen in ondernemingsplan 2013-2014 'Te werken

Nadere informatie

Betaalbaar wonen Voorstellen voor mogelijke acties Eerste honderd dagen februari - maart 2007 Lut Verbeeck, stafmedewerker sociale huisvesting Xavier Buijs, stafmedewerker ruimtelijke ordening en huisvesting

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Waarvoor staat Onafhankelijk Leven vzw? 1. Visie Onafhankelijk Leven vzw gaat met volle kracht voor een samenleving waar alle personen met beperking controle hebben

Nadere informatie

25 Integratie OCMWgemeente: aan vertrouwen en een sterker beleid

25 Integratie OCMWgemeente: aan vertrouwen en een sterker beleid 25 Integratie OCMWgemeente: bouwen aan vertrouwen en een sterker beleid Ellen Dierckx Coördinator dienstencentrum tewerkstelling den travoo OCMW Balen Achtergrond Aanleiding: KHK-onderzoek 2007 leefomstandigheden

Nadere informatie

brugfiguren 5 praktische aanbevelingen voor organisaties die een beroep doen op

brugfiguren 5 praktische aanbevelingen voor organisaties die een beroep doen op 5 praktische aanbevelingen voor organisaties die een beroep doen op brugfiguren Jouw organisatie wil een brugfiguur inzetten. Met welke factoren moet je rekening houden? Hier vind je vijf essentiële voorwaarden

Nadere informatie

Wonen op maat Samenlevingsopbouw

Wonen op maat Samenlevingsopbouw 6 december 2018 Woondag VVSG Leegstaand patrimonium inzetten voor (tijdelijke) woonoplossingen Wonen op maat Samenlevingsopbouw Wonen op maat Samenlevingsopbouw Wonen op maat Verschillende projecten, gelijke

Nadere informatie

Infovergadering adviesraden WOONBELEIDSPLAN WOONPLUS LWW. Wetteren 16 mei 2017

Infovergadering adviesraden WOONBELEIDSPLAN WOONPLUS LWW. Wetteren 16 mei 2017 Infovergadering adviesraden WOONBELEIDSPLAN WOONPLUS LWW Wetteren 16 mei 2017 Verwelkoming Infovergadering adviesraden 16 mei 2017 2 Agenda 1. Verwelkoming 2. Toelichting bij de opmaak van een woonbeleidsplan

Nadere informatie

26/05/2015 1.089,92 2.256,00 2.648,13

26/05/2015 1.089,92 2.256,00 2.648,13 Vlamingen Belgen 2005 2013 Het armoederisico klokt in 2050 af op 15,4 %, wat wel een pak hoger ligt dan de Europese doelstelling van 10,5 procent voor 2020. LEEFLOON ARMOEDEGRENS BUDGETSTANDAARD 2008 1.089,92

Nadere informatie

Zorg voor een ander begint bij jezelf!

Zorg voor een ander begint bij jezelf! Zorg voor een ander begint bij jezelf! Zelfzorg voor mantelzorgers Zelfzorg Zorg je thuis voor iemand die je dierbaar is? Of voor iemand in je omgeving? Dan ben je waarschijnlijk een mantelzorger. Mantelzorg

Nadere informatie

standpunt noodhulp 18 augustus 2009

standpunt noodhulp 18 augustus 2009 Vlaams Netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen vzw Aromagebouw / Vooruitgangstraat 323 bus 6 (3 de verdieping) / 1030 Brussel / tel. 02-204 06 50 / fax : 02-204 06 59 info@vlaams-netwerk-armoede.be

Nadere informatie

ZORGNETWERKEN : wat wie hoe voor wie?

ZORGNETWERKEN : wat wie hoe voor wie? ZORGNETWERKEN : wat wie hoe voor wie? Inspiratiemoment zorgnetwerken 14.03.2014 1 Wie we zijn Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen Het leven is geen spelletje. GEEF ARMOEDE GEEN KANS! Maatschappelijk kwetsbare

Nadere informatie

Welzijnsoverleg Regio Gent - Memorandum. Ontwerp voorstel. Regionaal overleg Ouderen adviesraden Regio Gent 14 februari 2012

Welzijnsoverleg Regio Gent -   Memorandum. Ontwerp voorstel. Regionaal overleg Ouderen adviesraden Regio Gent 14 februari 2012 Memorandum Ontwerp voorstel Regionaal overleg Ouderen adviesraden Regio Gent overzicht 1. Beleidsplan versus memorandum 2. Wat is een memorandum? 3. Mogelijke structuur 1. Inleiding 2. Afgebakende thema

Nadere informatie

Federaal Plan Armoedebestrijding. Reactie van BAPN vzw. Belgisch Platform tegen Armoede en Sociale Uitsluiting EU2020 30/11/2012

Federaal Plan Armoedebestrijding. Reactie van BAPN vzw. Belgisch Platform tegen Armoede en Sociale Uitsluiting EU2020 30/11/2012 Belgisch Platform tegen Armoede en Sociale Uitsluiting EU2020 30/11/2012 Federaal Plan Armoedebestrijding Reactie van BAPN vzw BAPN vzw Belgisch Netwerk Armoedebestrijding Vooruitgangstraat 333/6 1030

Nadere informatie

ZORGNETWERKEN & PROACTIEF HANDELEN

ZORGNETWERKEN & PROACTIEF HANDELEN 1 ZORGNETWERKEN & PROACTIEF HANDELEN PROACTIEF HANDELEN In strikte zin Financiële onderbescherming (4,2%) In ruimere zin Onderbenutting recht op sociale hulpen dienstverlening van het OCMW In maximale

Nadere informatie

PROACTIEF EN GEZINSONDERSTEUNEND WERKEN MET KANSARME GEZINNEN MET JONGE KINDEREN

PROACTIEF EN GEZINSONDERSTEUNEND WERKEN MET KANSARME GEZINNEN MET JONGE KINDEREN PROACTIEF EN GEZINSONDERSTEUNEND WERKEN MET KANSARME GEZINNEN MET JONGE KINDEREN POPERINGE 11.933 HA (IN TOP 5 W-VL) - 19.894 INW KANSARME BUURTEN Kansarmoedeatlas Provincie West-Vlaanderen (Steunpunt

Nadere informatie

WELZIJNSSCHAKELS, SAMEN DELEN WE......EEN MISSIE

WELZIJNSSCHAKELS, SAMEN DELEN WE......EEN MISSIE WELZIJNSSCHAKELS, SAMEN DELEN WE......EEN MISSIE Beste Welzijnsschakel, Jullie lokaal engagement is erg betekenisvol. Het geeft erkenning aan mensen en schept kansen op betere leefomstandigheden. Jullie

Nadere informatie

NAAR EEN INTEGRALE AANPAK IN SINT-PIETERS-LEEUW Inspiratiedagen AG I&I VVSG Gent 5/9/2016 Leuven 26/9/2016

NAAR EEN INTEGRALE AANPAK IN SINT-PIETERS-LEEUW Inspiratiedagen AG I&I VVSG Gent 5/9/2016 Leuven 26/9/2016 NAAR EEN INTEGRALE AANPAK IN SINT-PIETERS-LEEUW Inspiratiedagen AG I&I VVSG Gent 5/9/2016 Leuven 26/9/2016 Aanleiding De specifieke realiteit van de Vlaamse Rand: Een grote instroom van nieuwe inwoners

Nadere informatie

We stellen de resultaten graag aan u voor op een informatievergadering. U zult hiervoor worden uitgenodigd in de loop van het najaar van 2009.

We stellen de resultaten graag aan u voor op een informatievergadering. U zult hiervoor worden uitgenodigd in de loop van het najaar van 2009. Betreft: bevraging jonge gezinnen in Herent Mogen wij een beetje van uw tijd vragen voor deze vragenlijst? Deze enquête kunt u anoniem invullen. De vragenlijst bestaat uit drie delen: een eerste algemeen

Nadere informatie

geef elke wijk een sociale groepspraktijk

geef elke wijk een sociale groepspraktijk geef elke wijk een sociale groepspraktijk stad op mensenmaat mechelen.pvda.be 1 STADSPROGRAMMA mechelen 2018 3. Gezonde stad Standpunt Geen sector steunt méér op mensenwerk dan de gezondheidszorg. Elke

Nadere informatie

Beoordelingscriteria en procedure voor uitbreidingsronden Kinderopvang Baby s en Peuters

Beoordelingscriteria en procedure voor uitbreidingsronden Kinderopvang Baby s en Peuters Beoordelingscriteria en procedure voor uitbreidingsronden Kinderopvang Baby s en Peuters Leidraad voor het formuleren van een kwalitatief en zorgvuldig advies bij aanvragen tot subsidies met ingang van

Nadere informatie

Lokale netwerken vrijetijdsparticipatie MIA. Trefdag Sportparticipatie Lamot 4 december 2014

Lokale netwerken vrijetijdsparticipatie MIA. Trefdag Sportparticipatie Lamot 4 december 2014 Lokale netwerken vrijetijdsparticipatie van MIA Trefdag Sportparticipatie Lamot 4 december 2014 Tatjana Van Driessche Stafmedewerker lokale netwerken en sportparticipatie tatjana@demos.be Inge Van de Walle

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk. Wie kan er op jou rekenen?

Vrijwilligerswerk. Wie kan er op jou rekenen? Vrijwilligerswerk Wie kan er op jou rekenen? Alles over vrijwilligerswerk Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk tel. 03 218 59 01 www.vrijwilligersweb.be www.vrijwilligerswetgeving.be Provinciale Steunpunten

Nadere informatie

Breng een bezoek aan. het woonkantoor. in uw buurt. Voor uw vragen over: kopen of huren (ver)bouwen woonkwaliteit premies

Breng een bezoek aan. het woonkantoor. in uw buurt. Voor uw vragen over: kopen of huren (ver)bouwen woonkwaliteit premies Breng een bezoek aan het woonkantoor in uw buurt Voor uw vragen over: kopen of huren (ver)bouwen woonkwaliteit premies 1 In het woonkantoor kunt u terecht met uw vragen over wonen in Antwerpen. Alle (toekomstige)

Nadere informatie

Basisschakelmethodiek, een opstap in de armoedebestrijding

Basisschakelmethodiek, een opstap in de armoedebestrijding 1 Basisschakelmethodiek, een opstap in de armoedebestrijding Herman Baert Annelies Droogmans Lieve Polfliet 2 Bij het geheel of gedeeltelijk gebruik van deze power point, dienen de auteursrechten op de

Nadere informatie

Uw testament en het duolegaat

Uw testament en het duolegaat Uw testament en het duolegaat Hoe werkt het? Cijfervoorbeelden Zij bestaan de mensen die buitenspel staan in het samenleven. In hun ogen lees je de vraag: Wie zeg je dat ik ben? Wat denk jij van mij? Ben

Nadere informatie

De Kar wil ook beleidsbeïnvloedend werken vanuit de noden en signalen die zij bij mensen opvangt.

De Kar wil ook beleidsbeïnvloedend werken vanuit de noden en signalen die zij bij mensen opvangt. De Kar Folder Wat is De Kar? Soms kan je leven plotseling veranderen door een tegenslag (ziekte, werkloosheid, scheiding, een overlijden binnen je gezin...) en word je verplicht om met weinig geld rond

Nadere informatie

Charter collectieve rechten en plichten

Charter collectieve rechten en plichten Charter collectieve rechten en plichten Van Begeleid Wonen Zennestreek vzw het voor Personen met een ( VAPH) (erkenningsnummer 409200333) Ons adres: In dit charter leggen we duidelijk uit hoe we werken

Nadere informatie

Het Geïntegreerd Breed Onthaal. Een beschrijvend en evaluerend onderzoek

Het Geïntegreerd Breed Onthaal. Een beschrijvend en evaluerend onderzoek Het Geïntegreerd Breed Onthaal Een beschrijvend en evaluerend onderzoek Wie-is-wie? Didier Boost (onderzoeker) Universiteit Antwerpen, OASeS, Master Sociaal Werk Sara Elloukmani (onderzoeker) Universiteit

Nadere informatie