Transcriptie

1 Betaalbaar wonen Voorstellen voor mogelijke acties Eerste honderd dagen februari - maart 2007 Lut Verbeeck, stafmedewerker sociale huisvesting Xavier Buijs, stafmedewerker ruimtelijke ordening en huisvesting

2 Wat komt aan bod Situatieschets Instrumenten voor betaalbaar bouwen en kopen Instrumenten voor betaalbaar huren De eerste honderd dagen 2

3 Betaalbaar wonen een probleem? Eigendomsverwerving is onbetaalbaar geworden De eerste honderd dagen 3

4 Wonen: een probleem? Evolutie van grond- en woningprijs Grond ( ) (27%) (40%) Gebouw( ) (73%) (60%) Grond en gebouw ( ) Bron: STADIM De eerste honderd dagen 4

5 Wonen een probleem? Woningprijs als functie van financiële capaciteit Totaal: grond + gebouw Eigen middelen (30%) (23%) Financiering lening (70%) (77%) Leningkost Maandelijke last rentevoet 9.15% 4.40% De eerste honderd dagen 5

6 Betaalbaar wonen een probleem? Meer bouwgrond op de markt doet bouwgrondprijzen dalen Maar: - Extra aanbod niet gelijktijdig op markt - Naast vraag en aanbod telt vooral ook ligging - Wat daarna? structureel hogere grondprijs De eerste honderd dagen 6

7 Wonen een probleem? In iedere gemeente zijn correcties op de private huurmarkt nodig - Huur is geen marginaal gegeven - Huur veroorzaakt armoede/ bestendigt armoede De eerste honderd dagen 7

8 Wonen een probleem? Een aantal vaststellingen: Eigendomsverwerving voor meeste mensen nog haalbaar Problemen voor: Voor doelgroepen: mensen met voor langere tijd een beperkt inkomen, alleenstaanden, Voor bepaalde regio s Huren: mensen permanent aangewezen op de (private) huurmarkt Zinvolle initiatieven door lokale overheid De eerste honderd dagen 8

9 Betaalbaar bouwen en kopen ruimtelijke ordening Planning Vergoten van algemeen en specifiek aanbod: Ruimtelijk structuurplan (principieel akkoord en Atlas WUG) BPA/RUP (Dienstorder) Stedenbouwkundige verordening (Dienstorder) vergunningverlening Opleggen van lasten en voorwaarden Onderhandelen ( afsprakenkader ) De eerste honderd dagen 9

10 Betaalbaar bouwen en wonen grondbeleid Voorkooprecht (DRO en VWC) Sociaal beheersrecht (VWC) Inzetten eigen gronden Inventarisatie eigen gronden Overleg/ ruil Starten grondbeleid De eerste honderd dagen 10

11 Instr. betaalbaar bouwen en kopen Voorbeelden eigen grondbeleid Aanbieden van bouwgronden tegen lagere prijs realiseren van bijkomende betaalbare (huur) of koopwoningen Erfpacht/opstalrecht Zelf doen, via intercommunale of AGB Verschillende projectsubsidies De eerste honderd dagen 11

12 Instr. betaalbaar bouwen en kopen Vasthouden eigen bevolking Verdringingseffect Invloed slechts op deel van de markt Toewijzigingsregeling indirecte methode De eerste honderd dagen 12

13 Betaalbaar bouwen en wonen Premies Heffing grondbeleid Onbebouwde percelen Leegstaande, verkrotte en verwaarloosde woningen Leegstaande bedrijfspanden De eerste honderd dagen 13

14 Instrumenten voor betaalbaar huren Verhogen aanbod betaalbare huurwoningen Individuele ondersteuning van de huurder De eerste honderd dagen 14

15 Verhogen aanbod betaalbare huurwoningen meer sociale huurwoningen sociaal verhuurkantoor oprichten/versterken eigen patrimonium sociaal verhuren De eerste honderd dagen 15

16 Meer sociale huurwoningen Sociale huisvestingsmaatschappijen als belangrijkste actor Lokaal bestuur realiseert eigen projecten Samenwerking lokale besturen/shm is essentieel De eerste honderd dagen 16

17 Sociaal Verhuurkantoor oprichten/versterken doel: private huurmarkt socialer maken door inhuur private woningen gesubsidieerd door Vlaamse overheid lokaal bestuur als mede-initiatiefnemer/ ondersteuner van de werking De eerste honderd dagen 17

18 Eigen patrimonium sociaal verhuren Verhuren aan sociale voorwaarden Al dan niet in samenwerkingsverband De eerste honderd dagen 18

19 Slotopmerkingen bij verhoging aanbod betaalbare huurwoningen algemene uitbreiding versus doelgroepenbeleid complementariteit nastreven onderdeel van lokaal sociaal beleid/ sociaal woonbeleid De eerste honderd dagen 19

20 Individuele ondersteuning van de huurder financiële ondersteuning begeleiding De eerste honderd dagen 20

21 Financiële ondersteuning huurtoelage : algemeen geïndividualiseerd (OCMW) streefdoel: substantiële Vlaamse huurtoelage met lokale correctiemogelijkheid De eerste honderd dagen 21

22 Financiële ondersteuning éénmalige toelage voor kosten verbonden aan het wonen: installatiepremie, verhuispremie, hulp bij waarborg, tussenkomst in energiekosten, De eerste honderd dagen 22

23 Noot: bij financiële ondersteuning Burgers actief informeren over bestaande gemeentelijke, Vlaamse of federale toelagen (Vlaamse huurtoelage en installatiepremie, federale installatiepremie voor daklozen, ) De eerste honderd dagen 23

24 Begeleiding detectie van (potentiële) woonproblemen het OCMW heeft systematisch aandacht voor woonsituatie bij sociaal onderzoek (Checklist Wonen) De eerste honderd dagen 24

25 Begeleiding bemiddelen bij woonproblemen afspraken met de SHM mbt de begeleiding van sociale huurders actief uitnodigen tot bemiddeling op de private huurmarkt De eerste honderd dagen 25

26 Begeleiding opvang van mensen met acute woonproblemen noodwoningen, transitwoningen, doorgangswoningen De eerste honderd dagen 26

27 Begeleiding schuldhulpverlening budgetbeheer, budgetbegeleiding, schuldbemiddeling, collectieve schuldenregeling De eerste honderd dagen 27

28 Meer weten? Losbladig werk: Lokale besturen en wonen, uitgeverij Politeia, Relevante websites: VVSG: beleidsthema s welzijn en omgeving Wonen algemeen: Recht van voorkoop: Sociale huisvesting: Sociaal verhuurkantoor: Premies: Contact: Lut Verbeeck (lut.verbeeck@vvsg.be) Xavier Buijs (xavier.buijs@vvsg.be) De eerste honderd dagen 28