Beleidsplan Stichting Bambale Samenwerking en capaciteitsopbouw

Transcriptie

1 Beleidsplan Stichting Bambale Samenwerking en capaciteitsopbouw Stichting Bambale Chopinlaan 55, 5653 EV Eindhoven website: rek. n.:

2 Inhoudsopgave: Voorwoord blz 1 0 Millennium ontwikkelingsdoelen blz 2 1 Stichting Bambale 1.1 Doelstelling 1.2 Werkterrein 1.3 Uitgangspunten werkwijze 1.4 Methode blz 3 blz 3 blz 3 blz 3 blz 3 2 Projecten 2.1 Uitgangspunten 2.2 Speerpunten 2.3 Geografische concentratie blz 4 blz 4 blz 4 blz 4 3 Beleidsplan 3.1 Algemeen 3.2 Van micro naar macro 3.3 Samenwerking en capaciteitsopbouw blz 5 blz 5 blz 5 blz 6 4 Uitgangspunten werkwijze Vrijwilligerswerk 4.2 Materialen worden zoveel mogelijk in D.R. Congo zelf gekocht 4.3 Projectsteun, lokale organisatie Uitgangspunten Speerpunten Overzicht projecten 2006/ Geografische concentratie 4.4 Solidariteit, eigen bijdrage 4.5 Draagvlakverbreding, mondiaal burgerschap 4.6 Samenwerking In Congo In Nederland 4.7 Regelmatig contact Nederland-Congo Contact bestuur Stichting Bambale-FDSB Contact FDSB-project partners Contact sponsoren-congo Contact Congo-Nederland 4.8 Minimale organisatie- en administratiekosten 4.9 Maatschappelijk verantwoord duurzaam ondernemerschap 4.10 (Micro) financiële dienstverlening blz 7 blz 7 blz 7 blz 7 blz 7 blz 8 blz 9 blz 10 blz 10 blz 11 blz 11 blz 11 blz 12 blz 13 blz 13 blz 13 blz 13 blz 13 blz 13 blz 13 blz 14 5 Organisatiestructuur 5.1 Stichting Bambale Nederland 5.2 Fondation pour le Développement Stichting Bambale blz 15 blz 15 blz 15 6 Begroting/planning 7 Conclusie blz 16 blz 17

3 Voorwoord Het beleidsplan geeft mij houvast bij het bereiken van een aantal belangrijke doelen van onze stichting. Daarbij verlang ik van alle betrokkenen, met name van de plaatselijke bevolking in Congo, betrokkenheid en eigen initiatief. De projecten van onze organisatie zijn gebaseerd op initiatieven vanuit lokale organisaties. Wij bieden hen faciliteiten om de aangegeven doelen te bereiken. Men moet er echter wel zelf voor werken. In de komende beleidsperiode zullen we veel nadruk leggen op het bieden van goed onderwijs en capaciteitsopbouw. Een bekend spreekwoord zegt: kennis is macht. Het leren lezen en schrijven aan kinderen opent de wereld voor hen, het opleiden van medewerkers verbetert de kwaliteit van het werk binnen een organisatie. We zijn dan ook blij dat we in de afgelopen jaren voor de kinderen in Kisantu een goede school met prima faciliteiten hebben kunnen bouwen. Dit stimuleert leerlingen en hun ouders om lessen te volgen. Ons uitgangspunt hierbij blijft: het is beter iemand een hengel geven, dan hem vis geven. Voor het bouwen van een toekomst is ook het volgen van een beroepsopleiding van groot belang. Met het oprichten van een vakopleidingscentrum voor timmerlieden en het ondersteunen van medische beroepsopleidingen, hopen we hieraan een steentje bij te kunnen bijdragen. Het ondersteunen van medische beroepsopleidingen sluit ook direct aan op een andere doelstelling: we willen goede gezondheidszorg voor iedereen bereikbaar maken. Met het renoveren van het gezondheidscentrum in Kimpemba hebben wij daar in de afgelopen jaren al vorm aan kunnen geven. Naast aandacht voor goede medische zorg spelen zaken als voorlichting, hygiëne, sanitair, schoon drinkwater en gezonde, gevarieerde voeding een grote rol bij het verbeteren van de gezondheidssituatie. Elementen die wij steeds in al onze projecten proberen te integreren. Wij doen dit niet alleen, maar in samenwerking met onze zusterorganisatie, F.D.S.B. in Congo en onze partners in Nederland en Congo. Ook uw steun en vertrouwen is hierbij van grote betekenis! Bioly Ikele Voorzitter 1

4 0. Millennium ontwikkelingsdoelen In 2015 zijn extreme armoede en honger uitgebannen In 2015 gaan alle jongens en meisjes naar school In 2015 hebben mannen en vrouwen dezelfde rechten In 2015 is kindersterfte sterk afgenomen In 2015 sterven er minder vrouwen door zwangerschap In 2015 is de verspreiding van ziektes als aids en malaria gestopt In 2015 leven meer mensen in een duurzaam leefmilieu In 2015 is er meer eerlijke handel, schuldenverlichting en hulp In 2000 kwamen vertegenwoordigers uit 189 landen tijdens een VN-top in New York overeen gezamenlijk de belangrijkste problemen op het gebied van armoede, onderwijs, gezondheid en milieu in de wereld aan te pakken. Zij tekenden daartoe de Millenniumverklaring, die de basis vormt voor de acht millenniumdoelen. Tien jaar later, van 20 tot en met 22 september 2010, kwam de wereldgemeenschap opnieuw in New York bijeen om te praten over de voortgang op de millenniumdoelen. Met nog maar vijf jaar te gaan tot einddoel 2015 is duidelijk welke doelen binnen bereik liggen en welke nog achter op schema liggen. Zo is wereldwijd flinke winst geboekt op de doelen minder armoede (millenniumdoel 1), alle kinderen naar school (2), schoon water (7), terugdringen van aids (6) en - in mindere mate - vermindering van kindersterfte (4). De wereld loopt nog flink achter op honger (1), moedersterfte (5), sanitaire voorzieningen (7), biodiversiteit en CO2-uitstoot (7). Voor de D.R.Congo zijn de resultaten minder rooskleurig. Op slechts een paar punten is enige vooruitgang geboekt (kindersterfte t.g.v. mazelen is afgenomen, toegang tot sanitair is toegenomen). De overige doelstellingen liggen zwaar achter op schema. (gegevens NCDO) 2

5 1. Stichting Bambale Stichting Bambale is opgericht in Sindsdien is er een zusterorganisatie in D.R. Congo opgericht en zijn er verschillende projecten gestart/ondersteund. De stichting heeft afgelopen jaren veel ervaring opgedaan zowel op het gebied van projectmanagement als fondsenwerving. De naamsbekendheid en het draagvlak zijn flink gegroeid. Zowel hier in Nederland als in D.R. Congo is duidelijk gebleken: stichting Bambale is een blijvertje en dat geeft vertrouwen. 1.1 Doelstelling Stichting Bambale: Duurzame verbetering van de levensomstandigheden van kansarme bevolkingsgroepen in de Democratische Republiek Congo. 1.2 Werkterrein: In het kader van de millennium ontwikkelingsdoelen richt Stichting Bambale zich met name op de volgende gebieden: 1. landbouw: het uitbannen van armoede en honger (1) 2. onderwijs en ontwikkeling: opleiding voor kansarme kinderen, zowel meisjes als jongens (2) 3. leefmilieu: gezonde, duurzame leefomstandigheden (6,7) 1.3 Uitgangspunten werkwijze Stichting Bambale: - vrijwilligerswerk materialen worden zoveel mogelijk in D.R. Congo zelf gekocht projectsteun (dus geen voedsel/medische noodhulp) solidariteit/eigen bijdrage projectpartners draagvlakverbreding: bevorderen mondiaal burgerschap m.b.t. problematiek D.R. Congo samenwerking met andere (ontwikkelings)organisaties regelmatig contact Nederland-Congo minimale organisatie- en administratiekosten maatschappelijk verantwoord duurzaam ondernemerschap (micro)financiële dienstverlening 1.4 Methode om de doelstellingen te verwezenlijken: - werven van fondsen en materialen stimuleren overdracht kennis en vaardigheden 3

6 2. Projecten 2.1 Uitgangspunten projecten: - projecten zijn gebaseerd op initiatieven van lokale organisaties projecten richten zich op directe verbetering van de levensomstandigheden en/of toekomstmogelijkheden van een kansarme bevolkingsgroep of kansarme regio projecten dragen bij aan het realiseren van de millenniumdoelstellingen projecten hebben de potentie om zich op zichtbare termijn tot autonome, onafhankelijke organisaties te ontwikkelen projecten hebben in potentie een voorbeeldfunctie met regionale uitstraling doelgroep en lokale bevolking zijn betrokken bij de ontwikkeling van het project en dragen hieraan bij projecten stimuleren onderlinge samenwerking en zelfredzaamheid van de lokale bevolking 2.2 Speerpunten Stichting Bambale richt zich op 3 werkterreinen: landbouw, opleiding en gezondheid/milieu. In onze visie zijn deze drie terreinen onlosmakelijk met elkaar verbonden: een ontoereikend, eenzijdig voedselaanbod heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid van mensen. Ziekte en honger staan opleiding in de weg. Zonder opleiding is duurzame verbetering van de uitgangssituatie niet mogelijk. In projecten worden vaak meerdere werkterreinen gecombineerd, bijv. bij het ondersteunen van opleidingsfaciliteiten voor medisch personeel. 2.3 Geografische concentratie De huidige projecten zijn gelokaliseerd in district Lukaya in de provincie Bas-Congo en in de hoofdstad Kinshasa. Hoewel de problematiek op het platteland in een aantal opzichten duidelijk verschilt van die van de grote stad, zijn er veel overeenkomsten en verbanden. Gebrek aan toekomstmogelijkheden en onwetendheid over het belang van een gezond leefmilieu spelen overal. Het gebrek aan toekomstmogelijkheden op het platteland leidt vaak tot migratie van de jeugd naar de grote stad. Hierdoor nemen de problemen in beide gebieden toe: vergrijzing van het platteland, nog meer jeugdwerkeloosheid (delinquentie) in de stad. Daarom heeft Stichting Bambale extra aandacht voor projecten die migratie proberen tegen te gaan. 4

7 3. Beleidsplan Algemeen: gevolgen financiële crisis De huidige sfeer rond ontwikkelingssamenwerking is onrustig. Er wordt volop gediscussieerd over de zin en onzin van ontwikkelingshulp. Waartoe heeft alle hulp tot nu toe geleid? Op welk niveau is ondersteuning effectief? Particulier initiatief tegenover overheidsprojecten. Werkt de microfinanciering van prinses Maxima nu wel of niet? Ten gevolge van de financiële crisis wordt er in Nederland fors bezuinigd op vrijwel alles, ook op ontwikkelingssamenwerking. De grote winnaar van de verkiezingen 2010, de PVV, is faliekant tegen elke vorm van ontwikkelingsondersteuning, behalve noodhulp. Afgelopen jaren maakte de overheid steeds 0,8% van het bruto nationaal product (BNP) vrij voor ontwikkelingshulp. Het huidige kabinet wil dit vanaf 2012 terugbrengen naar 0,7%. Ook het aantal partnerlanden waarmee Nederland een ontwikkelingsrelatie heeft wil men terugbrengen van 40 tot 10. Het is nog niet bekend of Congo daar bij blijft horen. Volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en de Afrikaanse Ontwikkelingsbank toont de Afrikaanse economie zich echter veerkrachtig. De economische groei van Afrika in 2010 is 5,8 procent, een historisch hoog peil. Dat is vooral te danken aan de dure olie en basismetalen, waarvan Afrika een groot exporteur is. Voor het eerst in jaren groeit de Afrikaanse economie een stuk sneller dan de bevolking, waardoor het inkomen per hoofd eindelijk in stijgende lijn gaat. Dit geldt met name voor de olieproducerende Afrikaanse landen. De Afrikaanse landen die olie moeten invoeren en/of afhankelijk zijn van de export van landbouwproducten, zijn minder goed af. De olie is peperduur maar de prijs van onder meer katoen, cacao, thee en koffie is niet of nauwelijks gestegen of zelfs gedaald. En als de economische groei zich niet snel vertaalt naar een betere werkgelegenheid, blijft volgens de Verenigde Naties de armoede van de bevolking in Afrika toenemen. De financiële crisis heeft een grote impact gehad op de Congolese economie. De jaarlijkse groei van het bruto binnenlands product zakte in 2009 tot 2,7%. Begin 2009 dreigde er een ernstige monetaire crisis. Dankzij noodhulp van het IMF, de Wereldbank en de Afrikaanse Ontwikkelingsbank stabiliseerde de economie. Voor 2010 verwacht het IMF een groei van 6%. Uit een recente studie van het IMF blijkt dat in de veronderstelling dat Congo een jaarlijkse economische groei van 5 % kan bereiken, het nog tot 2075 zal duren vooraleer de in 1959 bereikte levensstandaard geëvenaard zal worden, d.w.z. 115 jaar na de onafhankelijkheid. Ondertussen werkt China gedreven door honger naar grondstoffen overal in Afrika aan infrastructuur en grote bouwprojecten. Ook in D.R. Congo. In 2008 maakte China bekend 9 miljard dollar te willen steken in mijnen en infrastructuur in Congo. De Congolese regering hoopt dat de miljarden de economische groei in Congo sterk zullen opkrikken. De Chinezen beloofden nieuwe energiecentrales, ziekenhuizen en wegen. Van macro naar micro : bovenstaande ontwikkelingen hebben een belangrijke invloed op de projecten van Stichting Bambale. Ze geven Stichting Bambale vooralsnog echter geen aanleiding om doelstellingen, activiteiten en werkwijze wezenlijk aan te passen. 3.2 Beleidsplan : van micro naar macro In 2006 zijn doelstellingen, uitgangspunten en plannen van de stichting op papier gezet in het eerste beleidsplan van de stichting: Beleidsplan Van micro naar macro. De belangrijkste conclusie van dit plan was dat om optimaal te kunnen renderen ook kleinschalige projecten geplaatst moeten worden in een grotere context. Vanuit dit besef heeft Stichting Bambale afgelopen jaren dan ook geïnvesteerd in het uitbreiden van netwerken en het zoeken naar grotere (samenwerkings)verbanden: contacten met andere particuliere initiatieven hier en in Congo, contacten tussen de verschillende projecten onderling, contacten met overheid en overkoepelende organisaties. In deze periode is in Congo de coöperatie ACCPB uitgegroeid tot een organisatie met 4 filialen. Cordaid bracht een werkbezoek aan een aantal projecten. In 2010 waren 19 organisaties vertegenwoordigd op de door stichting Bambale georganiseerde themadag en werd Bambale PI partner van Impulsis. 5

8 3.3 Beleidsplan : Samenwerking en capaciteitsopbouw Zomer 2009 is het bestuur van Stichting Bambale een dag bij elkaar gaan zitten om o.l.v. een externe voorzitter de ervaringen en resultaten van afgelopen beleidsperiode met elkaar te bespreken. De tijdens deze dag naar voren gekomen aandachtspunten vormen de basis van dit nieuwe beleidsplan. Duidelijk is dat om de relevantie van projecten te optimaliseren en de zo noodzakelijke grote stap van micro naar macro te kunnen maken, de focus de komende jaren vooral moet liggen op samenwerking en capaciteitsopbouw, zowel in Nederland als in D.R. Congo. Samenwerking en capaciteitsopbouw: bouwen aan vertrouwen in eigen kunnen. Samenwerken: Dat je door actieve samenwerking meer kunt bereiken is in een land dat zo te lijden heeft onder geweld, armoede en corruptie als Congo, géén vanzelfsprekende ervaring. Het is belangrijk veel tijd te nemen voor duidelijke structuur en heldere communicatie. Betrokkenen moeten inzien dat de hulp van Stichting Bambale niet alleen voor hen persoonlijk bedoeld is en bereid zijn hier ook daadwerkelijk naar te handelen. Het is van essentieel belang dat kennis en ervaring met zoveel mogelijk mensen gedeeld worden. Capaciteitsopbouw: De afgelopen periode waren er in D.R. Congo slechts weinig scholings- en opleidingsfaciliteiten. Analfabetisme is wijdverbreid. Ook onder de projectpartners van stichting Bambale. Gebrek aan scholing wreekt zich in veel gevallen bij het opzetten van plannen voor een nieuwe toekomst. Inschatten hoeveel geld je nodig hebt, berekenen hoeveel omzet je moet draaien om financieel rond te komen, reserveringen maken voor onderhoud en afschrijving: ga er maar aan staan zonder gedegen vooropleiding. Gebaseerd op de ervaringen van afgelopen beleidsperiode wordt er in het vervolg dan ook bij ieder project 10% van de projectbegroting gereserveerd voor capaciteitsopbouw bij de lokale partnerorganisatie. Het belang van samenwerken en capaciteitsopbouw geldt niet alleen voor de projectpartners van Stichting Bambale in Congo. Het geldt evenzeer voor de organisatie zelf. Stichting Bambale is nu 13 jaar bezig - de doelstellingen zijn onveranderd terwijl in het huidige klimaat de steun voor ontwikkelingshulp (in ieder geval van overheidswege) lijkt af te nemen. Doorgaan op het peil van afgelopen jaren kan alleen door veel samen te werken en door het optimaliseren van de organisatie m.b.v. capaciteitsopbouw! Stichting Bambale zal de komende jaren ook op zoek gaan naar manieren om FDSB een eigen zelfstandige basis te geven. Zodat FDSB ook als de situatie in Nederland minder positief wordt haar activiteiten kan voortzetten. 6

9 4. Uitgangspunten werkwijze Bambale Vrijwilligerswerk Stichting Bambale bestaat uitsluitend uit vrijwilligers en wil dat in de toekomst ook zo houden. De vrijwilligers krijgen geen vrijwilligersvergoeding of andersoortige tegemoetkomingen. Door de uitbreiding en intensivering van de activiteiten en projecten is de werkdruk afgelopen jaren flink toegenomen. Om hier goed mee om te kunnen gaan wordt de organisatie versterkt met werkgroepen. Graag zouden wij hierbij ook met name jongere vrijwilligers betrekken. Kwaliteitsverbetering door scholing en aanpassing van de organisatiestructuur. Aandachtspunt: waarborgen kwaliteit bij groei in kwantiteit Actie: scholing, optimaliseren organisatiestructuur, herschikking taken, extra ondersteuning bij deeltaken: instellen werkgroepen, werven jongere vrijwilligers 4.2 Materialen worden zoveel mogelijk in D.R. Congo zelf gekocht Een belangrijk item tijdens de haalbaarheidsbepaling en de voorbereiding van projecten is het onderzoek naar beschikbaarheid, kwaliteit en prijzen van benodigde materialen ter plaatse. Indien producten of materialen ter plaatse niet verkrijgbaar of van ontoereikende kwaliteit zijn terwijl er wel duidelijk vraag naar is, zal Stichting Bambale onderzoeken of en hoe de levering van deze producten toch duurzaam gerealiseerd kan worden. Indien dit haalbaar is en de omstandigheden het toelaten en daarom vragen, zal de stichting een bemiddelende en stimulerende rol spelen bij het opzetten van productie- / handelsfaciliteiten. Er zijn in Nederland organisaties die zich richten op het verzamelen en voor zover nodig weer gebruiksklaar maken van specifieke producten zoals gereedschappen, boeken of medische materialen. Afgelopen jaren heeft stichting Bambale hiermee samengewerkt voor de boeken van de bibliotheek in Kisantu en gereedschap voor het timmeratelier. Hoewel de goederen gratis ter beschikking worden gesteld, moet de stichting zelf opslag- en transportkosten en invoerrechten betalen. Het is lastig hiervoor fondsen te werven en de kosten blijken vaak toch weer hoger uit te vallen dan verwacht. Hoewel stichting Bambale positief staat t.o.v. hergebruik van goederen is een zorgvuldige afweging tussen kosten en baten hier op zijn plaats. Aandachtspunt: bewustwording duurzaam materiaalgebruik en onderhoud Actie: scholing projectpartners, contacten leggen met organisaties die handelsbetrekkingen stimuleren 4.3. Projectsteun lokale organisatie Uitgangspunten De uitgangspunten en speerpunten voor de projectsteun (zie hoofdstuk 2) blijven komende jaren onveranderd. De ervaringen van afgelopen beleidsperiode leren dat de uitgangspunten in principe goed zijn maar dat ze in praktijk meer kunnen worden toegepast. Niet alleen het project zelf maar ook de aanvragende organisatie moet voldoen aan de uitgangspunten. Potentiële projectpartners moeten hiervan goed op de hoogte worden gesteld. Het is een voorwaarde voor steun aan een project dat alle betrokkenen ook zelf de uitgangspunten onderschrijven. Vóór aanvang van een project moeten lokale partners aangeven hoe en op welke termijn ze denken alle uitgangspunten vorm te gaan geven. Bijv. met betrekking tot groei naar autonomie (continuïteit) en inbedding in de maatschappelijke omgeving. In de praktijk blijkt dit voor veel projectpartners een moeilijke opdracht. Velen van hen beschikken over onvoldoende scholing/achtergrond om dit soort zaken gestructureerd in de praktijk van alle dag te verwerken. Gebaseerd op de ervaringen van afgelopen beleidsperiode wordt er in het vervolg dan ook bij ieder project 15% van de projectbegroting gereserveerd voor capaciteitsopbouw van de lokale partnerorganisatie. Het succes van een project hangt af van de kwaliteit van het project én van de kwaliteit van de lokale partnerorganisatie. Om de continuïteit en de impact van een project te borgen worden particuliere initiatieven waar mogelijk ondergebracht bij een lokale organisatie of coöperatie. Aandachtspunten: continuïteit, capaciteiten projectpartners Actie: projectpartners actief informeren over belang uitgangspunten, capaciteitsopbouw lokale partner 7

10 4.3.2 Speerpunten: Begroting beleidsplan 2006 t/m 2009 Gerealiseerd 2006 t/m 2009 landbouw onderwijs milieu/gezondheid Toen het eerste beleidsplan in 2006 werd opgesteld overheerste het gevoel dat de hierin geformuleerde financiële doelstellingen bijzonder ambitieus waren voornamelijk gebaseerd op plannen, niet op in het verleden behaalde resultaten. Bovenstaand overzicht toont dat de doelstellingen qua omvang grotendeels gerealiseerd zijn, al is de verdeling anders uitgevallen dan vooraf gedacht. Er is met name veel geïnvesteerd in onderwijsprojecten: het timmeratelier, ITM Kimpemba, lokalen en bibliotheek voor C.S. Bambale. Voor deze projecten is veel gebouwd en duurzaam bouwen kost geld. Op de landbouw begroting was een grote post gereserveerd voor de aanschaf van een tractor. Deze aanschaf is niet gerealiseerd omdat hiervoor (nog) onvoldoende fondsen zijn ingezameld. Ook is er minder geld binnengekomen voor ACCPB (microkredieten) dan gepland. In totaal is er in deze periode door ACCPB voor aan microkredieten bij de leden uitgezet. De ervaringen met de individuele landbouwprojecten hebben geleid tot aanscherping van de projectvoorwaarden: alleen landbouwprojecten waar ACCPB als overkoepelende organisatie achterstaat komen in aanmerking voor ondersteuning. Op het gebied van milieu/gezondheid zijn in 2006 t/m 2009 geen projecten gerealiseerd. Dat wil niet zeggen dat hier geen aandacht aan is besteed. Zo is er in geïnvesteerd in vooronderzoek naar de mogelijkheden voor drinkwatervoorziening in Kimpemba. Ook kon er eind 2009 begonnen worden met de renovatie van een gezondheidscentrum in Kimpemba. De concrete resultaten hiervan worden zichtbaar vanaf Daarnaast is het onderscheid tussen de drie beleidsterreinen niet altijd even scherp. Ondersteuning van een opleiding voor medisch personeel bijvoorbeeld wordt hier ingedeeld bij onderwijs. Hetzelfde geldt voor de aanleg van toiletten bij een school. In lijn met hetgeen in hoofdstuk 3 is vermeld blijft het zwaartepunt ook de komende beleidsperiode liggen bij onderwijs. De begroting voor de komende jaren vindt u in hoofdstuk 6. N.B. De ervaring leert dat het voor sommige projecten / onderwerpen gemakkelijker is om fondsen te werven dan voor andere. Voorop staat dat Stichting Bambale uitsluitend projecten ondersteunt die voortvloeien uit lokale initiatieven logischerwijs wordt de keuze voor welke aanvragen uiteindelijk worden uitgevoerd echter mede bepaald door de kansen op succesvolle fondsenwerving. Daarom is er nog geen tractor maar staan er wel een aantal mooie klaslokalen. Het gaat Stichting Bambale er echter niet om hoe aaibaar een project is maar hoe noodzakelijk. Het is aan Stichting Bambale om de projecten in een vorm te gieten die zo goed mogelijk aansluit bij subsidieverlenende instanties. Bijv. de aanleg van toiletten bij een school kan deel uitmaken van een onderwijsproject maar ook als apart sanitatieproject worden ingediend. Aandachtspunt: fondsenwerving voor moeilijke projecten Actie: onderzoek subsidiebronnen, projectaanvragen opsplitsen in specifieke onderdelen 8

11 4.3.3 Overzicht projecten 2006/2009: Landbouw Maniokmolens: Verhuizing maniokmolen Ntadi naar Kimpemba (2006), 2 e maniokmolen geplaatst in Massikila (2007), 3e maniokmolen geplaatst in Kinsaku Moanda (2008) De molens in Kimpemba en Kinsaku Moanda worden dagelijks door velen gebruikt, de molen in Massikila kampt sinds plaatsing met mechanische problemen die nog steeds niet zijn opgelost Bijenproject ADI: aanschaf korven en imkermaterialen (2006/2007) Pluimveehouderij : renovatie en opstart kippenfokkerij in Inkisi/Kisantu (2006/2007) Na een voorspoedige start en uitbreiding van de bedrijfsactiviteiten in 2007zijn de kippen ten gevolge van een besmettelijke ziekte in 2009 overleden. Sindsdien ligt het project stil. Er zijn gesprekken gaande over de overname en doorstart van het bedrijf Geitenfokkerij: aanschaf geiten en bokken voor een model fokprogramma in Kinsaku Moanda Uitbreiding ACCPB: Verstrekken microkredieten, aanschaf eigen kantoren voor de filialen Kisantu en Kimpemba, start ACCPB winkeltje in Kimpemba, workshops ACCPB leden, aanschaf kluizen voor Kimpemba, Kisantu en Massikila ACCPB is uitgegroeid tot een organisatie met 4 filialen. Het ACCPB filiaal in Kisantu heeft plannen voor het opstarten van een internetcentrum. Land- en tuinbouwproject Véronique: microkredietfonds voor deelnemende vrouwen van Ntadi Het project is uitgebreid van 8 naar 20 ha Onderwijs Institut Technique Médical Kimpemba: Bouw van 6 klaslokalen voor vakopleiding verpleegkunde in Kimpemba (2007/2009) De eerste 3 lokalen zijn in 2008 in gebruik genomen, in 2009 is de opleiding uitgebreid met nog eens 3 lokalen Complexe Scolaire Bambale: Bouw van 3 klaslokalen, sanitaire voorzieningen, kantoor en lerarenkamer/bibliotheek voor een lagere school in Inkisi/Kisantu (2007/2009). Inzameling les- en leesboeken voor de bibliotheek (2009 de boeken zijn in 2010 in gebruik genomen), bijscholing leerkrachten. Sinds oplevering van de eerste 3 lokalen worden deze druk gebruikt. De toeloop van leerlingen is erg groot (290 kinderen eind 2008). Uitbreiding van de school met nog eens 3 lokalen is gestart. Timmeratelier Kinshasa: Aankoop grond (2006) en bouw timmeratelier: kelder met werkplaats en opslagruimte, klaslokalen, kantoor en verkoop/toonruimte (2007/2009) In 2010 heeft FDSB het kantoor in gebruik genomen. Er zijn inmiddels machines en gereedschappen aangeschaft. Toiletten worden aangelegd en de voorbereidingen voor de opstart van het vakonderwijs zijn in volle gang. Institut Technique Médical Kisantu/Inkisi Renovatie en nieuwbouw voor vakopleiding verpleegkunde in Kisantu/Inkisi: in voorbereiding Milieu/gezondheid Vooronderzoek en fondsenwerving drinkwatervoorziening Kimpemba Onderzoek heeft uitgewezen dat het boren van waterputten in Kimpemba vanwege de geologische omstandigheden financieel niet haalbaar is. In 2010 is gestart met het verbeteren van de bestaande waterbron. Renovatie Centre Hospitalier Kimpemba Dankzij succesvolle fondsenwerving en een subsidie van Cordaid zijn de renovatiewerkzaamheden eind 2009 begonnen en in 2010 voltooid 9

12 4.3.4 Geografische concentratie: De huidige projecten zijn gelokaliseerd in de provincie Bas-Congo, district Lukaya en in de hoofdstad Kinshasa. Om het voor de medewerkers van FDSB werkbaar te houden beperkt Stichting Bambale zich ook de komende beleidsperiode tot deze gebieden. Vanwege de gebrekkige infrastructuur is het bijzonder tijdrovend en daardoor feitelijk niet haalbaar voor FDSB, om ook de projecten in de kleinere dorpen in Bas-Congo (Massikila, Kinsaku Moanda) regelmatig te bezoeken. Voor de dagelijkse communicatie, begeleiding en verslaglegging m.b.t. deze projecten zijn daarom afspraken gemaakt met ACCPB. In onderling overleg is de organisatiestructuur van ACCPB hiervoor aangepast met duidelijke verslag- en communicatielijnen. Vanwege de groei in projecten en activiteiten is het ook noodzakelijk FDSB organisatorisch mee te laten groeien. Voor de komende periode zijn de werkomstandigheden van het FDSB team daarom verbeterd door de opening van een nieuw (eigen) kantoor, aanschaf van een nieuwe jeep met dubbele cabine, scholing en uitbreiding van het team met twee secretaresses en een stagiaire. Aandachtspunten: organisatie begeleiding en communicatie Actie: scholing 4.4 Solidariteit, eigen bijdrage Zoals hierboven onder 4.3 aangegeven is de projectpartner een belangrijke factor m.b.t. het slagen van een project. Het betreft hier echter geen eenzijdige relatie met aan de ene kant stichting Bambale als donateur en aan de andere kant de projectpartner als ontvanger. - Lopende kosten: Tegenover de eenmalige, projectgebonden ondersteuning van stichting Bambale staat de lokale organisatie die de duurzaamheid van het project garandeert. De organisatie zorgt voor eigen middelen voor onderhoud, continuïteit en t.z.t. vervanging. - Projectbijdrage: Ook bij de uitvoering van het project verwacht Stichting Bambale van betrokkenen dat zij naar vermogen allemaal een steentje bijdragen. Hetzij in de vorm van een financiële bijdrage, hetzij in de vorm van arbeid of het ter beschikking stellen van middelen/materialen. De projectpartner is verantwoordelijk voor het organiseren en activeren van deze ondersteuning door de lokale bevolking. De eigen bijdrage van lokale betrokkenen bedraagt minimaal 2% van de projectbegroting. - Solidariteit: Daarnaast vraagt Stichting Bambale voor zover de aard en omstandigheden van een project dat toestaan in ruil voor projectondersteuning een minimale solidariteitsbijdrage. Zodra het project goed functioneert krijgt FDSB een klein percentage van de inkomsten. Deze inkomsten worden ingezet voor de continuïteit van FDSB en het opstarten van nieuwe projecten. Het doel hiervan is: vergroten betrokkenheid, eigen verantwoordelijkheid en solidariteit met anderen. Een voorbeeld van een project waarbij deze constructie is toegepast is de maniokmolen: de gebruikers betalen per kilo gemaalde maniok een bedrag dat gereserveerd wordt voor onderhoud, beheer en afschrijving van de molen. 10% Van de opbrengst gaat echter naar FDSB die dit geld reserveert voor de aanschaf van nieuwe maniokmolens voor omliggende gemeenschappen. 10

13 4.5 Draagvlakverbreding, mondiaal burgerschap: Ontwikkelingssamenwerking is een zaak van iedereen. Politiek en maatschappelijk draagvlak voor het belang van internationale samenwerking en actieve betrokkenheid van burgers zijn cruciaal, omdat burgerschap niet ophoudt bij de landsgrenzen. Veel zaken die een direct Nederlands belang raken en sociaal-economische ontwikkelingen waarbij Nederlanders dagelijks betrokken zijn, hebben een internationale dimensie. Voor de internationale dimensie van burgerschap geldt dat om er volwaardig invulling aan te kunnen geven kennis nodig is, maar ook verandering in houding en gedrag. (Staatscourant 2010) Draagvlakverbreding kan bereikt worden door het organiseren van eenmalige evenementen zoals de kunstveiling in 2008 en de themadag Onderwijs in Congo in Stichting Bambale streeft ernaar om iedere 2 jaar een dergelijk evenement te organiseren. Daarnaast is er de doorlopende informatieverstrekking naar buiten toe: foldermateriaal, de website, nieuwsbrieven en presentaties in de vorm van een informatiekraam bij diverse gelegenheden. Afgelopen beleidsperiode is er een nieuwe algemene informatie folder ontworpen en is de nieuwsbrief in een nieuw jasje gestoken. Bijscholing heeft erin geresulteerd dat de website met grotere regelmaat wordt bijgewerkt. Het vergt voorbereiding en veel tijd om in dit opzicht steeds weer vernieuwend en creatief te zijn. Tijd die er niet altijd voldoende is. Op het gebied van PR en voorlichting zijn er zeker nog stappen te zetten: er wordt nog weinig contact gezocht met de media, er liggen nog niet uitgewerkte ideeën voor een lessenpakket voor (middelbare) scholen en een sponsorreis, evaluatie en vernieuwde presentatie deelname aan markten en festiviteiten. Naast bovengenoemde 'oude' vormen van informatie en presentatie zijn er ook de 'nieuwe' social media (hyves, facebook, linkedin). Gebruik van deze nieuwe media waarmee vooral ook jongeren ook bereikt kunnen worden is een van de prioriteiten van komende beleidsperiode. Stichting Bambale acht het van van groot belang dat ook jongeren zich betrokken voelen bij ontwikkelingssamenwerking. Aandachtspunten: continuïteit en creativiteit in informatievoorziening, gebruik social media Actie: versterking zoeken voor structurering en uitvoering PR activiteiten 4.6 Samenwerking: In Congo: Met haar Congolese achtergrond en Congolese zusterorganisatie beschikt Stichting Bambale over goede contacten en kennis van lokale omstandigheden in de D.R. Congo. In de loop der jaren heeft Stichting Bambale met de bij de projecten betrokken bevolking een vertrouwensband opgebouwd waardoor het mogelijk is activiteiten te intensiveren en uit te breiden. - Voldoen aan uitgangspunten: zoals onder 4.3 reeds aangegeven hangt het succes van een project voor een belangrijk deel af van de kwaliteit en stabiliteit van de lokale partnerorganisatie. Deze moet de uitgangspunten van Stichting Bambale onderschrijven en implementeren in het project. De lokale aanwezigheid van FDSB heeft hier duidelijk meerwaarde: door een zorgvuldige beoordeling van betrokken projectpartner vooraf en veel aandacht voor begeleiding en capaciteitsopbouw tijdens de uitvoering dragen zij bij aan de continuïteit van het project. - Samenwerken: daarnaast moeten projectpartners ook bereid zijn samen te werken met andere organisaties en/of projecten om te profiteren van reeds opgedane deskundigheid en ervaringen bij de uitvoering van het project, en om vervolgens de voordelen voortvloeiend uit het project met een zo groot mogelijke groep te delen. In dit kader zijn alle projectpartners in Bas-Congo lid van de overkoepelende organisatie ACCPB. 11

14 - Netwerken: FDSB speelt hierin een actieve, stimulerende rol. Door samenwerking te zoeken en contacten te leggen met zowel particuliere organisaties als overheidsinstanties wordt er gewerkt aan een netwerk waar alle projectpartners gebruik van kunnen maken. Alleen dan kan er structureel gewerkt worden aan de stap van micro naar macro. Aandachtspunten: kwaliteit van de partnerorganisatie, samenwerking Actie: overdracht kennis/ervaring, netwerken, ondersteuning lobby activiteiten FDSB tijdens werkbezoeken In Nederland Deskundigheid m.b.t. projecten - Om van projecten een succes te maken is naast kennis van lokale cultuur en omstandigheden vaak ook inhoudelijke, vaktechnische kennis en ervaring nodig. Stichting Bambale zoekt daarom per project niet alleen contact met financiële sponsors en fondsen maar ook met organisaties met inhoudelijke kennis van zaken. Stichting Bambale hoopt hiermee uitwisseling van kennis en ervaringen op het gebied van duurzaam ondernemen te stimuleren en door betrokkenheid en contacten tussen instellingen en projecten wederzijds begrip te vergroten. Zo zijn vakleerkrachten van het ROC Eindhoven actief betrokken bij de inrichting van het timmeratelier. - Lokaal initiatief is voor Stichting Bambale een zeer belangrijk uitgangspunt. Voorgestelde projecten gaan uit van de lokaal gebruikelijke en verkrijgbare materialen en methoden. Ondertussen zijn er overal ter wereld mensen bezig met het zoeken naar inventieve, goedkope oplossingen voor problemen in ontwikkelingslanden (touwpompen, koken zonder hout,..) Nieuwe technieken en ontwikkelingen vinden echter zelden op eigen kracht hun weg naar moeilijk bereikbare plattelandsgemeentes met weinig communicatiemogelijkheden. Onbekend maakt vaak ook nog eens onbemind. Het zinvol introduceren van nieuwe ontwikkelingen is dan ook een uitdaging. - Er zijn in Nederland meerdere organisaties die zich geheel richten op dienstverlening op het gebied van overdracht van kennis en deskundigheid. Stichting Bambale wil hier in de toekomst meer gebruik van maken. De (tijdelijke)aanwezigheid van een ter zake deskundige kan van groot belang zijn voor het welslagen van een project. Stichting Bambale overweegt de mogelijkheid hiervoor gebruik te gaan maken van de diensten van Nederlanders die zich hier als vrijwilliger voor willen inzetten. Aandachtspunten: deskundigheid in vakkennis, begeleiding en uitvoering Actie: contact met organisaties als PUM Netherlands senior experts (Programma Uitzending Managers), Stichting Nederlandse Vrijwilligers, kennisoverdracht naar projectpartners, onderzoek mogelijkheden uitzenden vrijwilligers Ontwikkelingssamenwerking Naast projectgebonden samenwerking hecht Stichting Bambale ook aan samenwerking met andere kleine en grote ontwikkelingsorganisaties. Aan de ene kant biedt dit de mogelijkheid gebruik maken van elkaar s ervaringen en deskundigheid. Hoe optimaliseer je het rendement van je project, waar zitten de valkuilen, hoe lossen anderen bepaalde problemen op, wat leren internationaal opgedane ervaringen? Anderzijds kun je als groep vaak meer bereiken dan als individuele organisatie. Georganiseerd is het eenvoudiger om je stem te laten horen bijv. bij overheidsinstellingen. Aandachtspunten: bundeling van krachten en initiatieven, duurzame samenwerking Medefinancieringsorganisaties Actie:scholing m.b.t. lobby, organisatie overlegforum kleine Particulier initiatief organisaties 12

15 4.7 Regelmatig contact Nederland-Congo Contact bestuur Stichting Bambale - FDSB Contacten en communicatie leiden tot wederzijds begrip en betrokkenheid. Het bestuur van Stichting Bambale heeft wekelijks contact met de coördinator van FDSB per telefoon of . Ondanks de voordelen van deze moderne communicatiemogelijkheden kunnen deze het persoonlijk contact niet geheel vervangen. Persoonlijke aanwezigheid van de bestuursleden in Congo is belangrijk: zowel voor de bestuursleden zelf als voor de leden van het FDSB team en voor alle bij de projecten betrokken mensen. Ieder jaar brengt minimaal één bestuurslid een bezoek aan de projecten Contact FDSB projectpartners Om een goed overzicht over de projectactiviteiten te houden is het noodzakelijk dat FDSB de projecten regelmatig bezoekt. Met de groei van het aantal projecten is ook FDSB gegroeid: kwalitatief door diverse bijscholingscursussen en kwantitatief door uitbreiding van het aantal medewerkers. Zoals onder al aangegeven wordt er nauw samengewerkt met ACCPB voor wat betreft begeleiding, communicatie en verantwoording van de projecten in de kleinere dorpen in Bas-Congo (Massikila, Kinsaku Moanda). Het is fysiek niet haalbaar deze projecten vanuit Kinshasa intensief te begeleiden. Aandachtspunten: organisatie begeleiding en communicatie Actie: afspraken en waar nodig bijscholing projectpartners m.b.t. verslaglegging Contact sponsoren Congo Een aantal sponsoren heeft belangstelling getoond voor een reis naar Congo om zelf de projecten te kunnen bezoeken. Stichting Bambale onderzoekt de mogelijkheden om eens in de 4 jaar een dergelijke reis te kunnen organiseren en begeleiden. De deelnemersbijdrage moet minimaal kostendekkend zijn Contact Congo Nederland Kennisoverdracht kan niet alleen plaatsvinden door het uitzenden van deskundigen naar Congo. In specifieke gevallen kan het inspirerend en effectief zijn voor vakmensen (bijv. leerkrachten) uit Congo om voor een werkbezoek naar Nederland te komen om kennis te maken met nieuwe technieken en/of methodes. Dit mes kan aan twee kanten snijden als het werkbezoek ook voor draagvlakverbreding, bevordering mondiaal burgerschap en publicitaire doeleinden wordt ingezet. Aandachtspunt: veiligheid Actie: onderzoek mogelijkheden 4.8 Minimale organisatie- en administratiekosten Voor Stichting Bambale Nederland geldt dat de organisatie- en administratiekosten zo laag mogelijk moeten blijven zodat ontvangen schenkingen en donaties zo veel mogelijk rechtstreeks ten goede komen aan de projecten waarvoor zij gegeven zijn. Daarom wordt er uitsluitend met vrijwilligers gewerkt (zie boven) en wordt steeds gekeken hoe zo efficiënt mogelijk gewerkt kan worden. Ook voor de organisatiekosten worden zoveel mogelijk sponsors gezocht. Zo worden bijvoorbeeld de boekhouding en het jaarverslag gratis gecontroleerd door Seres Accountants en Belastingadviseurs te Best. Gezien de totaal verschillende omstandigheden geldt het vrijwilligersprincipe niet voor de medewerkers in Congo. Zij krijgen een salaris en hun onkosten worden vergoed. Stichting Bambale zoekt naar financiering om de continuïteit en kwaliteit van de werkzaamheden in Congo te kunnen garanderen. In dit kader wordt ook gekeken naar eigen projecten in Congo om inkomsten te genereren waarmee de organisatie structuren van FDSB en ACCPB zelfstandig in stand kunnen worden gehouden. Aandachtspunt: efficiëntie, korte lijnen Actie: ontwikkeling inkomensgenererende projecten 4.9 Maatschappelijk verantwoord duurzaam ondernemerschap Ondersteuning door stichting Bambale is projectgebonden. Hiermee bedoelen we dat we een organisatie helpen bij het opzetten en realiseren van een plan, daarna zorgt de partnerorganisatie zelf ervoor dat de resultaten van het project langdurig profijt opleveren voor de lokale bevolking. Stichting Bambale helpt bijv. alleen met de renovatie van klaslokalen als de projectpartner aantoont in staat te zijn zelf leerkrachten te kunnen betalen om voor goed onderwijs te zorgen. 13

16 Echter, in de praktijk is het na een periode van intensieve samenwerking niet altijd even eenvoudig elkaar weer los te laten. Zo is een lokale partner organisatorisch niet altijd goed voorbereid op de gevolgen die een project met zich meebrengt - bijv. een enorme toestroom van leerlingen die afkomen op sterk verbeterde faciliteiten. Of heeft een organisatie nog onvoldoende reserves kunnen opbouwen om onverwachte tegenslag in de aanvangsperiode op te vangen. Stichting Bambale heeft er geen baat bij om aanvankelijk succesvol afgeronde projecten om dit soort redenen alsnog te laten mislukken. Enige nazorg is soms noodzakelijk. Dit mag echter nooit leiden tot blijvende afhankelijkheid van de projectpartner. Duurzaamheid is een belangrijk uitgangspunt bij alle activiteiten van Stichting Bambale. Alle betrokkenen moeten steeds overtuigd zijn/worden van het belang van maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. Om dit te bevorderen zoekt Stichting Bambale voor haar projecten niet alleen financiële ondersteuning, maar ook inhoudelijke, vaktechnische ondersteuning. Uitwisseling van ervaringen en kennis op dit gebied is voor alle betrokkenen in beide landen van belang en creëert een lange termijn win-win situatie. Zo wordt er bij de landbouwprojecten aandacht geschonken aan milieuvriendelijke teeltmethodes. Voor energie voorziening onderzoekt Stichting Bambale de mogelijkheden van zonnepanelen. Bij bouwplannen staan kwaliteit en lage onderhoudskosten voorop met aandacht voor hygiëne, gezonde werkomstandigheden en sanitaire voorzieningen. Projectverantwoordelijken worden geschoold en begeleid in de wijze waarop uit opbrengsten reserveringen gemaakt moeten worden voor onderhoud en vervanging. Aandachtspunt: lange termijn visie, autonomie projectpartners Actie: voorlichting, capaciteitsopbouw, kwaliteitsopbouw 4.10 (Micro) financiële dienstverlening Om persoonlijke betrokkenheid en eigen verantwoordelijkheid te vergroten, stimuleert Stichting Bambale projecten in de vorm van microkredieten. Hiermee zijn afgelopen jaren ervaringen opgedaan via de coöperatie ACCPB en land- en tuinbouwproject Veronique. In 2010 is een proef opgestart met het verlenen van microkredieten aan vrouwen in Kinshasa. Naast de vraag naar leningen voor de financiering van bedrijfsactiviteiten bestaat er op veel plaatsen ook de behoefte aan mogelijkheden om veilig te sparen. In coöperatieverband wordt ook gekeken naar mogelijke vormen van gezamenlijke ziektekostenverzekering. Aandachtspunt:stimuleren sparen, verzekeren, waken voor verschulding crediteuren Actie: voorlichting en begeleiding 14

17 5. Organisatiestructuur 5.1 Stichting Bambale Nederland Stichting Bambale is opgericht op 21 augustus 1997 in Eindhoven en staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder dossiernummer Voor de coördinatie van de activiteiten en projecten in Congo heeft Stichting Bambale in Congo een zusterorganisatie opgericht: Fondation pour le Développement Stichting Bambale. Het bestuur van Stichting Bambale bestaat uit: - Voorzitter: dhr. B. Ikele - Secretaris: dhr. H. Nsungu Ngelesi - Penningmeester: mevr. G. Ikele - algemene leden: mevr. A. van Doremalen en Zr. A. te Wierik - werkgroepleden: mevr. A. Nielen en mevr. T. de Bres Vergaderfrequentie bestuur: iedere 6 weken 5.2 Fondation pour le Développement Stichting Bambale Fondation pour le Développement Stichting Bambale (FDSB) is gevestigd in Kinshasa en staat onder leiding van de coördinator, dhr. Th. Iniéte. De coördinator rapporteert rechtstreeks aan het bestuur van Stichting Bambale Nederland. Hij geeft leiding aan het FDSB coördinatie team en begeleidt de verschillende projectmanagers. 15

18 6. Begroting/planning Voor 2011 en 2012 kunnen de projecten grotendeels ingevuld worden. Het is nu nog niet bekend welke nieuwe projecten in 2013 opgestart gaan worden. De getallen voor 2013 en verder zijn richtinggevend. Voor alle bedragen in deze begroting geldt de euro als munteenheid. Organisatie Organisatie Bambale Nederland Draagvlakactiviteiten Nederland Organisatie FDSB, D.R. Congo Werkbezoek Projecten Landbouw/ACCPB - scholing / training - modelprojecten (Veronique, Massikila) - tractor/mechanisatie Opleiding Basisonderwijs: - CS Bambale - Alfabetisering - Scholing/training Beroepsonderwijs: - timmeratelier Kinshasa - ITMKi - internetcentrum Kisantu e.a. Milieu/gezondheid - Renovatie CH Kimpemba - Bouw kraamkliniek CH Kimpemba - watervoorziening - scholing/training (micro) Financiële dienstverlening - opbouw microkredietfonds Kinshasa Totaal projecten Totaal

19 7. Conclusie Stichting Bambale wil de huidige groei in haar activiteiten gestructureerd en efficiënt voortzetten en daar waar mogelijk projecten ook in groter verband realiseren. Door gerichte samenwerking en nauwlettende afstemming van ondersteuning op de lokale behoeften kunnen projecten bijdragen aan duurzame verbetering van levensomstandigheden en de plaatselijke bevolking in staat stellen zelf aan hun toekomst te werken. Om continuïteit van organisatie en projecten te garanderen en optimaliseren werkt Stichting Bambale zowel in Nederland als in Congo aan de effectiviteit van de eigen organisatie en structurele samenwerkingsverbanden met ondersteunende organisaties: samenwerking en capaciteitsopbouw. 17