Impact van de cloud. Resultaten Hostingonderzoek Datacenters missen strategie voor luchtstroommanagement. verslag dcw/bicsi voorjaarscongres:

Transcriptie

1 verslag dcw/bicsi voorjaarscongres: Impact van de cloud onderzoek Resultaten Hostingonderzoek 2012 koeling Datacenters missen strategie voor luchtstroommanagement dcw juni 2012 in samenwerking met: advancing information transport systems Rittal Package Deal

2 powerful! UPS Green Power 2.0 : Reduceer uw Kosten Verhoog uw Vermogen De nieuwe Socomec Green Power 2.0 UPS serie. Ongeëvenaarde energy effi ciency nu gecombineerd met een Power Factor 1. Voor dé ultieme toekomstbestendige kritische stroomoplossing is er nu kw=kva voor uw datacenter. Daadwerkelijke power factor van 1. 11% meer vermogen dan bij PF = 0.9 Hoogste energy efficiency in de markt in volledige online dubbele conversie (VFI) modus, onafhankelijk gecertifi ceerd Dé twee knock out stoten om uw energie kosten en carbon footprint aanzienlijk te reduceren. Ontdek uw jaarlijkse besparing met de Green Power 2.0 UPS via: UPS Green Power 2.0 van 10 tot 400 kva/kw of per marketing.ups.nl@socomec.com European UPS New product Innovation award BUREAU VERITAS PUB

3 dcw colofon datacenterworks is hét vakblad over de technische infrastruc tuur van datacenters. jaargang 5, juni 2012, nummer 5 datacenterworks verschijnt tienmaal per jaar. toezending geschiedt op abonnement basis en controlled circulation. hoofdredacteur/uitgever robbert hoeffnagel telefoon +31 (6) robbert@fenceworks.nl eindredacteur Marjan van Hoorn postadres redactie maredijk 17, 2316 vr leiden telefoon administratie@fenceworks.nl advertentie-exploitatie bureau voor marketing media hans potharst Commercieel Directeur telefoon +31 (6) hans@bvmm.nl telefoon +31 (0) in dit nummer bijdragen van jeroen aijtink, michiel van blommestein, vormgeving laura willemsen graf isch ontwerp druk Drukkerij Profeeling kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. geplaatste artikelen vertegenwoordigen niet noodzakelijk de mening van de redactie. de redactie noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van artikelen van derden, ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van genoemde data en prijzen. fotokopie en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk op welke wijze dan ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder vermelding van: overgenomen uit datacenterworks, vakblad over de technische infrastructuur van datacenters, met vermelding van de jaargang en het nummer. datacenterworks is een uitgave van fenceworks bv Jaren geleden kwam ik hem voor het eerst tegen: een IT-servicemanager. Dat had nog niets met cloudservices te maken, maar alles met het verkopen van IT binnen de eigen organisatie. Zo n ITservicemanager was (en is dat vaak nog steeds) verantwoordelijk voor alles wat te maken had met een bepaalde service die de IT-afdeling aan de interne organisatie aanbood. Vaak ging het om een applicatie, maar soms om iets meer. Bijvoorbeeld een facturatieproces. Het leek het begin te zijn van een hele nieuwe aanpak van IT. Helaas toch niet. Inmiddels zijn we tien of vijftien jaar verder en menig IT-afdeling functioneert nog precies hetzelfde als destijds. Terwijl de business iets heel anders wil. Die wil kunnen inkopen. Die wil af van verplichte winkelnering. Die wil af van trage en stroperige IT-processen. Een wijziging op een applicatie nodig? Duurt circa drie maanden. Onacceptabel, vindt menig businessorganisatie. Daar zijn tal van nieuwe aanbieders op ingesprongen. Die leveren ook services, maar dan cloudservices. Bovendien pretenderen zij transparantie te bieden. Vooral als het gaat om de kosten. Daarmee is het fenomeen IT as a service geboren. Deze trend gaat zeer belangrijk worden voor onze wereld. Vandaar dat het thema een hoofdrol kreeg op het Datacenter- Works/Bicsi Voorjaarscongres 2012 dat eind mei in Rotterdam werd gehouden. De klanten-van-onze-klanten willen weten wat zij kopen en zij willen weten wat dat kost. Onze klanten interne datacenters dan wel hostingbedrijven hebben grote moeite die duidelijkheid over kosten te geven. Want nog altijd hebben zij geen software geïnstalleerd die meet hoeveel stroom een rack gebruikt, laat staan dat ze dat door kunnen belasten aan een individuele applicatie. Of firewall. Of load balancer. Of wat staat er eigenlijk allemaal in die racks? Zoals gezegd wordt IT as a service één van de belangrijkste trends van de komende jaren. Bent u er klaar voor? Robbert Hoeffnagel Bent u er klaar voor? dcw juni redactioneel 3

4 dcw juni inhoud 4 6 ingrijpende veranderingen op komst De technische infrastructuur van datacenters gaat de komende jaren ingrijpend veranderen. Die conclusie mogen we na het DatacenterWorks/Bicsi Voorjaarscongres 2012 gerust trekken. Bedrijven en overheden eisen steeds meer transparantie als het gaat om IT-kosten, applicaties zullen steeds vaker en zonder dat dit altijd is te voorspellen, worden verplaatst, het aantal clouds in a box gaat enorm toenemen en ook een trend als Big Data gaat enorme gevolgen hebben. 10 directe vrije koeling toegankelijker met plenumbox Apac Airconditioning, specialist op het gebied van datacenter- en computerruimtekoeling, maakt directe vrije koeling toegankelijker. Elke luchtgekoelde airconditioner voor computerruimten kan, ongeacht fabricaat, worden geüpgraded met de directe vrije-koelingplenumbox van de specialist. 12 datacenters missen strategie voor luchtstroommanagement Al redelijk wat datacenters hebben inmiddels energiebesparende maatregelen getroffen. Energieefficiënte koeling en het gebruik van cold corridors zijn het meest voor de hand liggend. Minder bekend is het nog om een luchtstroommanagementplan te hebben, terwijl daarmee juist veel energiebesparing valt te realiseren. Dat blijkt uit R&D-onderzoek van datacenterfabrikant Minkels. 18 hostingproviders prof iteren van innovatie Hostingbedrijven halen rendement uit hun investeringen in innovatie. Toch investeren veel hosters vaak niet meer dan 50 procent van hun brutomarge daarin. Een ander middel om de concurrentiekracht te versterken, is certificering. Vooral de leden van de belangenvereniging Dutch Hosting Provider Association (DHPA) zien dit als een voorwaarde voor groei. Dit blijkt uit het Mazars Hostingonderzoek 2012 dat Blauw Research uitvoerde in opdracht van de DHPA en adviesbureau Mazars. Aan het onderzoek deden bijna honderd hostingbedrijven mee.

5 koeling van highdensity-servers Highdensity-servers bieden een uitstekende performance per watt. Afhankelijk van de plek in het datacenter kunnen ze echter voor koelingsproblemen zorgen. Er komen op dit moment servers op de markt die meer dan 40 kw koeling per rack nodig hebben, terwijl de meeste datacenters hooguit 2 kw kunnen leveren. Er is dus een innovatieve aanpak nodig om highdensity-servers te kunnen gebruiken. In een whitepaper van APC wordt ingegaan op de toenemende problemen rond koelingsefficiëntie en power density in bestaande datacenters. 34 column: cloud computing duurzaam? of toch niet? Werken in de cloud, dat moet toch wel duurzaam zijn? Tel je winst maar uit: een lokale IT-infrastructuur wordt ingeruild voor infrastructuur en service op afstand, waardoor geen server of serverpark meer nodig is. Dat klinkt goed, maar is dat ook zo? TNO deed onderzoek naar de groene aspecten van cloud computing, waaruit blijkt dat cloud computing niet per se duurzaam is. dcw en verder 16 emerson network power introduceert trellis 22 nieuwe trend: cloud in a box 32 opinie: datacenters presteren beter door integraal beheer 33 verenigingspagina it room infra 48 nieuws van bicsi Coverfoto Op 24 mei vond op de RDM Campus te Rotterdam het DatacenterWorks/Bicsi Voorjaarscongres 2012 plaats. Ruim 125 mensen bezochten het congres en de bijbehorende informatiemarkt. Centraal thema was dit jaar: de impact van de cloud op het datacenter. dcw juni inhoud 5

6 DCW/Bicsi-congres over impact van de cloud Ingrijpende veranderingen op komst de technische infrastructuur van datacenters gaat de komende jaren ingrijpend veranderen. die conclusie mogen we na het datacenterworks en bicsi voorjaarscongres 2012 gerust trekken. bedrijven en overheden eisen steeds meer transparantie als het gaat om it-kosten, applicaties zullen steeds vaker en zonder dat dit altijd te voorspellen is, worden verplaatst, het aantal clouds in a box gaat enorm toenemen en ook een trend als big data gaat enorme gevolgen hebben. Wie een goed beeld wil krijgen van de ontwikkelingen die de komende jaren grote gevolgen gaan hebben voor de technische infrastructuur van het datacenter, doet er goed aan verder te kijken dan alleen maar de wereld van power & cooling. Het is vooral de IT-wereld die de toon zet. Misschien wel de ingrijpendste trend die we daar zien, is die naar IT as a service. Dat is een variant op kreten als software as a service (SaaS), maar heeft in dit geval veel minder betrekking op techniek. Het gaat daarentegen juist om de kosten en de manier waarop de IT wordt gefinancierd. Voorheen werd het IT-budget vastgesteld door de directie van de organisatie. Dat gebeurde op basis van een plan waarin een overzicht werd gegeven van de investeringen die nodig waren om de IT-infrastructuur op peil te houden, knelpunten op te lossen en waar nodig nieuwe hard- of software aan te schaffen. Het benodigde budget werd vastgesteld en de IT-afdeling kon aan de slag. it as a service Inmiddels is de wereld ingrijpend veranderd. Er is nu een ontwikkeling in gang gezet waarbij de IT-afdeling niet langer een zak met geld krijgt. De IT-afdeling moet zelf zijn budget gaan verdienen. Hoe? Door ITdiensten te ontwikkelen waar de klant (de diverse afdelingen binnen de eigen businessorganisatie) behoefte aan hebben en voor willen betalen.

7 Die klant brengt de eigen behoeften in kaart en gaat shoppen: intern, maar ook extern. Hij neemt simpelweg diensten of services af bij die partij die daarvoor het geschiktst lijkt: technisch, maar ook financieel. De IT-manager moet dus producten gaan definiëren die hij aan zijn business kan leveren. Aan die producten moet hij bovendien een prijs koppelen. Een prijs die gebaseerd moet zijn op kosten plus een marge. Het grote probleem is nog altijd die kosten. Daar heeft de IT-afdeling vaak maar een zeer beperkte kijk op. Natuurlijk, ze weten wat een server of een switch kost. De kosten van de technische infrastructuur zijn echter veel minder gemakkelijk toe te wijzen aan IT-diensten. Toch zal dit met de opkomst van IT as a service moeten. De huidige generatie DCIM-pakketten (datacenter-infrastructuurmanagement) lijkt maar in beperkte mate klaar voor deze taak. Tot dezelfde conclusie kunnen we komen als we kijken naar de behoefte die vanuit de business bestaat aan zekerheid. Tijdens het DCW/Bicsi-congres gaf Hans Bootsma van Deloitte een overzicht van de ontwikkelingen op het gebied van cloud-assurance. Voorstellen om op dit terrein te komen tot bijvoorbeeld SOC-certificeringen zijn echter nog nagenoeg onbekend in de wereld van DCIM en technische infrastructuur. Maar dergelijke eisen van klanten gaan een grote impact hebben. Zowel interne datacenters als hostingfirma s zullen de eisen die in SOC-1, SOC-2 en SOC-3 worden gesteld aan een cloudservice doorvertalen naar de technische infrastructuur. De werelden van DCIM en SOCcertificaten liggen echter nog mijlenver uit elkaar. long distance application mobility Een ontwikkeling die nu nog futuristisch lijkt, maar die zeer snel op ons afkomt, is die van de long distance application mobility. Deze trend betekent dat applicaties met tools van bijvoorbeeld VMware snel en gemakkelijk van het ene datacenter naar het andere kunnen worden verplaatst en dat liefst terwijl de applicatie tijdens het verplaatsen gewoon door de business wordt gebruikt. Stel dat een grote verzekeringsmaatschappij een groot deel van de administratie regelt via een datacenter in India. Nu besluit een afdeling op het hoofdkantoor in Amsterdam of Londen een grote analyse van klantgegevens te gaan doen bijvoorbeeld voor een grote marketingactie rond het EK-voetbal. Die analyse vereist zeer veel processorcapaciteit en dus stroom. Het datacenter in India is daar minder geschikt voor: dure stroom, te kostbaar om de geproduceerde warmte af te voeren. Dus besluiten ze de analyse te doen in een datacenter in Noorwegen, waar de stroom zeer goedkoop is en maximaal van vrije koeling kan worden gebruikgemaakt. Even geschikt is een datacenter in Noord-Canada. Ze besluiten op het laatste moment dat Noorwegen de beste locatie is. VMware verplaatst per direct de applicatie en zonder dat de datacentermanager in Noorwegen dit weet, is de warmteproductie in de betreffende zaal in zijn datacenter ineens volledig gewijzigd. Hoe ga je daar als datacenter mee om? Gaat de samenwerking die onder andere Schneider Electric heeft met VMware ver genoeg dat dit soort situaties kunnen worden opgevangen? cloud in a box Tijdens een onlangs gehouden internationale bijeenkomst van gebruikers voorspelde EMC, een grote aanbieder van storage en onder andere moedermaatschappij van VMware, dat hij de komst van vele honderdduizenden private-cloudomgevingen verwacht. Deze ontwikkeling heeft inmiddels al geleid tot de introductie van geheel nieuwe typen hardware. Zo heeft IBM PureSystems gelanceerd, volledig op de applicatie afgestemde hardware. Cisco en EMC hebben samen Vblock geïntroduceerd, een systeem waarin processoren, storage en netwerk in één omgeving zijn ondergebracht en volledig zijn gevirualiseerd. Of wat te denken van Vplex van EMC? Is het een storage-apparaat waarop ook applicaties kunnen draaien? Is het een server die ook veel storage aan boord heeft? Of is het iets daar tussenin? Er komen tal van nieuwe systeemarchitecturen op het datacenter af. Sterker nog, veel van dergelijke systemen lijken wel een complete straat-met-racks in een datacenter. Daarbij hebben de ontwikkelaars veel aandacht besteed aan de optimalisatie van de systemen ook als het om warmteproductie en stroomverbruik gaat. De klassieke indeling in servers, netwerkapparatuur en opslagsystemen wordt in elk geval steeds meer terzijde geschoven, ten gunste van nieuwe architecturen. tekst: robbert hoeffnagel

8 datacenterworks/bicsi voorjaarscongres 2012 Het DatacenterWorkds/Bicsi Voorjaarscongres 2012 is gehouden op de RDM Campus te Rotterdam en trok ruim 125 deelnemers. Zij konden een informatiemarkt bezoeken, waar zich circa twintig bedrijven presenteerden. Daarnaast hadden zij de keus uit een inhoudelijk programma dat onder andere bestond uit de volgende lezingen: - Mission Critical Infrastructure: DC Availability only a Matter of Power Supply and A/C? Joachim Faulhaber (TüV Informationtechniek) - The Influence of Cloud Computing on Energy Efficiency Paul den Dekker (Schneider Electric) - Classificering en certificering Pieter Carlier (All IT Rooms) - Nieuwe vormen van zekerheid voor cloudoplossingen Hans Bootsma (Deloitte) - Managing Change in Virtual Environments David Cuthbertson (assetgen) - Emerson s Trinergy ups: energie besparen in theorie én praktijk - Bart Nieuwenhuis (Emerson Network Power) - We take care of it Rob Kopmels (PON Power) - The ups in The Cloud Power a Higher Level Ronald Lagenberg (Newave) - NPR 5313 Computerruimtes en datacenters Met ingrijpende gevolgen van dien voor de technische infrastructuur van een computerzaal. big data Big Data is de vierde en laatste trend die grote invloed gaat hebben op het datacenter. Storage-apparatuur is de laatste jaren zeer goedkoop geworden. De kosten van het opslaan van allerlei gegevens is daarmee dus ook sterk omlaag gekomen. Hierdoor maken veel bedrijven en overheidsinstellingen niet langer weldoordachte keuzes als wat slaan we op en wat niet?. Ze kiezen er simpelweg voor alles vast te leggen. Daardoor beschikken veel organisaties nu over ongekende hoeveelheden data. De vraag is alleen zo langzamerhand wel: wat gaan we met al die data doen? Steeds meer bedrijven komen tot de conclusie dat die data wel eens goud waard zouden kunnen zijn. Neem het voorbeeld van John Deere, een Amerikaanse fabrikant van landbouwmachines. Sinds een aantal jaren brengt dit bedrijf een klein en goedkoop hulpmiddeltje aan op alle landbouwmachines. Hiermee worden monsters van de grond genomen, die op kosten van John Deere worden geanalyseerd en vastgelegd. Die hoeveelheid data heeft ongekende vormen aangenomen, maar inmiddels is daarvoor een prima doel gevonden. Door deze data te combineren met bijvoorbeeld de hoeveelheid regen, type beplanting, bemesting, opbrengst van de grond en dergelijke heeft de fabrikant een grote kaart kunnen ontwikkelen met gegevens over landbouwgronden. Die kennis verkoopt hij nu aan boeren; in combinatie met voor bepaalde typen grond geoptimaliseerde landbouwwerktuigen. We zouden bijna kunnen zeggen: het bedrijf verkoopt nu deze kennis en geeft er gratis een ploeg bij. Het is een van de vele voorbeelden van bedrijven die enorme hoeveelheden gegevens (Big Data) vastleggen en daarmee hun businessmodel hebben kunnen verbeteren. Voor de technische infrastructuur van datacenters betekent deze trend dat de hoeveelheid data die wordt vastgelegd, alleen nog maar verder zal groeien. Er is echter nog een punt dat om aandacht vraagt: welke kennis zouden we kunnen opdoen als we van een computerzaal of datacenter ook simpelweg alle data gaan vastleggen? Komen we in de wereld van de technische infrastructuur dan straks ook tot nieuwe businessmodellen? managing change Als leverancier van DCIM-oplossingen zijn wij zeker klaar voor dit soort ontwikkelingen, vertelde Niels Velthuizen van Schneider Electric, hoofdsponsor van het congres. Met onze software zijn wij in staat om bijvoorbeeld te helpen om tot die financiële transparantie te komen. Bovendien is de samenwerking tussen Schneider Electric en VMware al in een dusdanig stadium dat de softwareomgevingen van beide bedrijven goed met elkaar kunnen samenwerken en bijvoorbeeld kun-

9 nen inspelen op het verplaatsen van virtuele machines van de ene server naar de andere. Voor een goed beheer van een datacenter is het van groot belang dat we grip hebben op alle apparatuur in het datacenter, vertelde David Cuthbertson van het Britse softwarehuis AssetGen. Helaas weten veel datacentermanagers niet welke apparatuur zij in huis hebben en welke applicaties hierop draaien. Dat maakt het voor hen erg lastig om tot een optimaal beheer van de technische infrastructuur te komen. In mijn ogen zouden datacentermanagers en IT-managers veel meer moeten gaan samenwerken, zodat we weten welke applicaties en apparatuur waar in het datacenter staan en we een koppeling kunnen gaan leggen tussen verbruik van geld, stroom en dergelijke aan de ene kant en opbrengst (applicaties, gegenereerde informatie en dergelijke) anderzijds. soc-1, -2 en -3 En dan waren er natuurlijk nog SOC-1, SOC-2 en SOC-3. De letters SOC staan voor service organization control en geven een maat voor de manier waarop een aanbieder van clouddiensten zekerheid biedt aan een afnemer van die cloudservice. Daarmee zitten we in de vaak nogal abstracte wereld van governance, riskmanagement en dergelijke. Niet direct een onderwerp dat dagelijks een rol speelt bij technische infrastructuren van datacenters. Dat gaat de komende tijd drastisch veranderen. Steeds meer bedrijven en overheidsinstellingen ontdekken de voordelen van de cloud en gaan serieus onderzoek doen naar de mogelijkheden. Dan kijken zij echter verder dan alleen maar de kwaliteit van de technische infrastructuur. Heel belangrijk zijn dan ook of misschien wel vooral continuïteit, de vraag of voldaan kan worden aan overheidsregels en wat bijvoorbeeld de risico s zijn die zij lopen door over te stappen op een clouddienst? Die vragen gaat een organisatie stellen aan de hostingpartner die ze kiest of het nu gaat om het eigen datacenter of om een hostingpartij. Het is niet meer dan logisch dat die partijen deze vragen op hun beurt weer gaan stellen aan hun eigen toeleveranciers. Voor de verdere groei van de datacenterindustrie is het daarom van groot belang dat dit soort onderwerpen de komende tijd aan de orde gaan komen. Zodat we de grote kans die cloud computing ook voor de datacenterindustrie inhoudt, daadwerkelijk kunnen grijpen. meer weten? De presentaties die tijdens DatacenterWorks/Bicsi Voorjaarscongres 2012 zijn gehouden, kunnen worden gedownload via: www. datacenterworks/nl/congres. advertentie Oog voor samenwerking All IT Rooms heeft een uitgesproken eigen aanpak en werkwijze. Wij geloven sterk in de opbouw van lange termijn relaties met onze klanten maar ook met onze leveranciers. Onze leveranciers noemen wij niet voor niks onze partners. All IT Rooms werkt aan elke opdracht met een team van specialisten. Hierin is ook een belangrijke rol voor u als klant weggelegd. U bent immers de specialist van uw organisatie. Wij verheugen ons op een prettige samenwerking met u. Ontdek de passie van all it ROOms all it Rooms B.v. Lange Kleiweg 50B 2288 GK Rijswijk t +31(070) e info@allitrooms.com

10 apac airconditioning, specialist op het gebied van datacenter- en computerruimtekoeling, maakt directe vrije koeling toegankelijker. elke luchtgekoelde airconditioner voor computerruimten kan, ongeacht fabricaat, worden geüpgraded met de directe vrije-koelingplenumbox van de specialist. CO 2 -reductie en energiebesparing Directe vrije koeling toegankelijker met plenumbox dcw juni energiebesparing 10 Het grote voordeel van het upgraden van de koelinstallatie met onze directe vrije-koelingplenumbox, is dat het gebruik van mechanische koeling (compressoruren) drastisch zal dalen. Hierdoor wordt jaarlijks een flinke energiebesparing gerealiseerd. Onze ervaring is dat computerruimten ruim 95 procent van het jaar zonder compressorgebruik kunnen worden gekoeld, zegt Edgar Hogenbirk, technisch directeur van Apac. De directe vrije-koelingplenumbox is voorzien van twee jaloezieluchtkleppen, een luchtfilter en een microprocessorregeling. De plenumbox wordt op de nieuwe of bestaande computerrui mte-airco geplaatst. Dankzij deze toepassing blijft de beschikbaarheid van mechanische koeling te allen tijde gewaarborgd. Door een aanzuigopening in de buitenmuur wordt buitenlucht gemengd met de ruimteretourlucht via jaloezieluchtkleppen en aangestuurd op basis van de ruimte-inblaastemperatuur. Deze regeling zorgt ervoor dat buitenlucht met ruimteretourlucht wordt gemengd om de ingestelde en/of gewenste ruimte-inblaastemperatuur te verkrijgen. De vrije koeling wordt vrijgegeven zodra de buitentemperatuur gelijk of lager is dan de ingestelde inblaaswaarde. Met de regeling is het ook mogelijk de onder- en bovenwaarden van de relatieve vochtigheid te bewaken. Wanneer één van deze grenzen wordt overschreden, zal de airconditioner tijdens vrije-koelingbedrijf overschakelen naar mechanisch bedrijf en worden de buitenlucht- en overdrukkleppen dicht gestuurd. steeds interessanter De richtlijn voor temperatuur en luchtvochtigheid in computerruimten, zoals gesteld volgens AshraeTC 9.9 of de Bicsi, maakt toepassing van directe vrije koeling steeds interessanter. In het kader van de CO 2 -reductie zijn enorme besparingen te realiseren, waarbij de beschikbaarheid van de koelinstallatie niet in het geding komt. De microprocessorregeling van de plenumbox creëert een zeer stabiele ruimte-inblaastemperatuur, waardoor een constante temperatuur aan de serverracks wordt aangeboden. De microprocessorregeling maakt het mogelijk op dauwpunt of grenswaarden van de relatieve vochtigheid te regelen, waardoor eenvoudig aan de ruimte-inblaasconditie van Ashrae TC 9.9 of de Bicsi kan worden voldaan. In de microprocessorregeling van de plenumbox wordt een aantal belangrijke parameters bewaakt en geregeld. Dit zijn onder andere ruimte- en inblaasluchttemperatuur, relatieve vochtigheid, onder- en bovengrens van de relatieve vochtigheid en het dauwpunt. Door op deze waarden te regelen en/of te controleren wordt het aandeel buitenlucht tot een minimum beperkt. Dit komt mogelijke vervuiling en de bedrijfszekerheid ten goede. Directe vrije koeling bestaat misschien al veel langer dan je denkt. Het is de eerste en eenvoudigste vorm van het ontrekken van warmte uit een ruimte. Wanneer het bij je thuis erg warm wordt zet je ook een raam of deur open. Het koelen van een tekst: edgar hogenbirk, technisch directeur apac

11 computerruimte door buitenlucht (vrije koeling) is enorm in opkomst, doordat het op een zeer energievriendelijke manier kan worden toegepast. Het toepassingsgebied van directe vrije koeling wordt steeds breder doordat de specificaties van serverapparatuur steeds ruimer worden opgesteld. vier aandachtspunten Ondanks de enorme voordelen die directe vrije koeling brengt, zijn er wel vier punten waarmee je rekening moet houden als je overweegt directe vrije koeling te gaan toepassen. Het maakt niet uit of dit in een nieuwe of bestaande situatie is. Bouwkundig - De wanden van de ruimte of het bedrijfspand moeten geschikt zijn om relatief grote gaten te maken zonder dat dit de bouwkundige constructie verzwakt. Aanpassingen en/ of verstevigingen zijn vaak mogelijk maar resulteren meestal in aanzienlijke kosten. Relatieve vochtigheid - De relatieve vochtigheid in een computerruimte kan negatieve effecten hebben. Een te lage relatieve vochtigheid geeft kans op statische elektriciteit, terwijl een te hoge relatieve vochtigheid de kans op schimmelvorming of corrosie verhoogt. De grenswaarden van de relatieve vochtigheid worden veelal bepaald door de leverancier van serverapparatuur. Vervuiling - De omgeving van een computerruimte en/of bedrijfspand kan van invloed zijn op mogelijke vervuiling van filters of de hele ruimte. De aanwezigheid van agressieve stoffen van industrie of snelwegen, maar ook zee (zout water), stof, roet, rook, chemicaliën en/of bloesem kan mogelijke vervuiling veroorzaken tengevolge van de aanzuig van de koelinstallatie. De wijze van de luchtaanzuig van de koelinstallatie in combinatie met luchtfiltering verkleinen de nadelen van deze invloeden. Rook en/of brand - Rookdetectie zorgt direct voor afschakeling van vrije koeling. De buitenlucht- en overdrukklep wordt dicht gestuurd, waarna de mechanische (compressor)koeling het overneemt. Deze vier punten zijn van belang voor de bewustwording van mogelijke gevaren en de mogelijke oplossingen en te nemen maatregelen. Het zijn overwegingen die je moet maken ten opzichte van een flinke energiebesparing. Een raam openzetten als het warm wordt. dcw juni energiebesparing 11

12 dcw juni koeling 12 Een investering in een cold corridor levert een reductie in energiegebruik op tot 30 procent, zo blijkt uit R&D-cijfers van Minkels. Luchtstroomoptimalisatie met datacenteraccessoires kan de energiereductie verder vergroten.

13 Minkels doet onderzoek naar luchtstroomoptimalisatie Geen strategie voor luchtstroommanagement al redelijk wat datacenters hebben inmiddels energiebesparende maatregelen getroffen. energie-efficiënte koeling en het gebruik van cold corridors zijn het meest voor de hand liggend. minder bekend is het nog om een luchtstroommanagementplan te hebben, terwijl daarmee juist veel energiebesparing valt te realiseren. dat blijkt uit r&d-onderzoek van datacenterfabrikant minkels. tekst: koen stegeman Stroomverbruik vormt een substantieel onderdeel van de operationele kosten van een datacenter. Toch worden in de markt nog niet alle mogelijkheden benut om het energiegebruik terug te dringen. Vooral een plan voor luchtstroommanagement kan veel energiewinst opleveren, betoogt Patrick Timmer. Hij is integrated product designer datacenters bij fabrikant Minkels en specialist in luchtstroomoptimalisatie. Een plan voor luchtstroommanagement en -optimalisatie kan bovendien met relatief beperkte investeringskosten worden gerealiseerd. Dat is het mooie eraan. Om zijn kennis over luchtstroommanagement met anderen te delen, heeft hij een whitepaper geschreven, getiteld: Rack Airflow Optimisation (zie kader: Whitepaper over luchtstroommanagement). Datacenterketens en corporate datacenters maken weliswaar in toenemende mate gebruik van energie-efficiënte koelingstechnieken, zoals free en fresh air cooling, zegt Timmer. Ook worden in veel van zulke datacenters inmiddels cold corridors geïnstalleerd, waarmee warme en koude luchtstromen op energie-efficiënte wijze van elkaar worden gescheiden. Dat is natuurlijk een goede ontwikkeling. Uit onderzoek van onze R&D-afdeling blijkt namelijk dat je met cold corridors tot 30 procent op het energiegebruik kunt besparen. Dat is een mooie eerste stap. Een plan voor luchtstroomoptimalisatie kan met beperkte investeringskosten worden gerealiseerd. datacenteraccessoires Het onderzoek van Minkels R&D-afdeling naar luchtstroommanagement laat zien dat er nog veel meer energiebesparing mogelijk is, met relatief eenvoudige middelen en tegen beperkte investeringskosten. Door luchtstromen in een datacenter te optimaliseren, valt veel energiewinst te behalen. In het whitepaper heb ik bijvoorbeeld een casestudy opgenomen, een voorbeeld uit de praktijk van een corporate datacenter met achttien serverracks. De koelingsoplossing bestaat uit een Crac, verhoogde vloeren en drie cold corridors en heeft een capaciteit van 65 kw redundant vermogen (2N). De totale heat load (IT + ups) bedraagt 19,9 kw. De totale facility load is gecalculeerd op 27,5 kw. In de casestudy is te zien dat de lekkage van koellucht tot wel 86 procent kan worden gereduceerd. Dat vergt geen kadcw juni koeling 13

14 Gebruik van datacenteraccessoires zorgt voor een enorme reductie in energiegebruik. dcw juni koeling 14 pitaalintensieve investeringen. Er is alleen wel bepaalde kennis voor nodig om met specifieke datacenteraccessoires op de juiste locaties in het datacenter de nodige infrastructurele aanpassingen te maken. Daar waar ze het meeste effect sorteren. De datacenteraccessoires die bij het corporate datacenter werden gebruikt, zijn standaardaccessoires. Het ging hier om dertig HE blanking panels, 2U side panels, achttien nieuwe luchtstroomgeoptimaliseerde serverracks, geoptimaliseerde schuifdeuren voor de cold corridors, plus een minimalisering van de ruimte tussen de serverracks, vertelt Timmer. grote effectverschillen datacenteraccessoires Datacenteraccessoires die voor luchtstroomoptimalisatie kunnen worden gebruikt, zijn bijvoorbeeld: borstels en schuimrubber (beide bedoeld om kabeldoorvoergaten in een serverrack af te dichten), frontpanelen (metaal of kunststof), kabelklossen en kabelvingers (om te voorkomen dat kabels de luchtstromen blokkeren). Onze R&D heeft de concrete effecten van de belangrijkste datacenteraccessoires via metingen uitvoerig onderzocht. Ook zijn de reductiepercentages in koelluchtverlies bij het gebruik van verschillende soorten datacenteraccessoires, door R&D in kaart gebracht. In het whitepaper heb ik dit inzichtelijk gemaakt via grafieken, zegt Timmer. Zo wordt in het whitepaper bijvoorbeeld het effect van borstels en schuimrubber voor kabeldoorvoergaten tegen elkaar afgezet. Ook de effectverschillen tussen metaal en kunststof worden beschreven, onder andere waar het gaat om afdichting van ongebruikte serverracks in een coldcorridoropstelling. Het R&D-onderzoek laat helder en duidelijk zien dat het gebruik van specifieke datacenteraccessoires en een optimalisering van luchtstromen een enorme reductie in het energiegebruik tot resultaat heeft. Daarom willen we deze onderzoeksresultaten graag delen met de markt. Tegelijkertijd stelt het Minkels als datacenterfabrikant in staat om op basis van de onderzoeksgegevens het datacenteraccessoiresportfolio verder uit te breiden. Dankzij het R&D-onderzoek hebben we bijvoorbeeld het voordeel kunnen constateren van schuimrubber ten opzichte van borstels voor het afdichten van kabeldoorvoergaten in serverracks, en dit hebben we in cijfers kunnen vastleggen. Dat voordeel is echt significant, het verlies van koellucht is met schuimrubber beduidend kleiner. Het is een eyeopener geweest voor onze productontwikkeling, en dus hebben we het product als nieuwe datacenteraccessoire opgenomen in ons portfolio, stelt Timmer. waar lekt koellucht? Zoals gezegd moeten datacenteraccessoires op de juiste locaties in het datacenter worden ingezet, daar waar ze het meeste effect sorteren. Er zijn verschillende locaties in een datacenter te vinden waar doorgaans de meeste lekkage van koellucht plaatsvindt. Het gebruik van cold corridors is een allereerste voorwaarde om koelluchtlekkage te voorkomen. Vervolgens kun je stellen dat de belangrijkste lekkage van koellucht plaatsvindt in het serverrack, onder andere door ongewenste recirculatie van koellucht. Ook slecht afgedichte kabeldoorvoergaten en vloeruitsparingen achter in een serverrack dragen bij aan een verstoorde luchtstroom- en temperatuurhuishouding. In het whitepaper heb ik nog meer voorbeelden van dergelijke locaties met betrekking tot koelluchtlekkage beschreven, vertelt Timmer. Het geleiden van luchtstromen en het voorkomen van koelluchtlekkage kunnen volgens hem beter worden gemanaged wanneer een en ander in parameters en bijbehorende prestatiecijfers kan worden gevangen. Voor elk datacenter zal het verschillend zijn op welke locaties in het datacenter luchtstroomoptimalisatie noodzakelijk is. Als datacentermanager wil je grip op de weerbarstigheid van de praktijk krijgen. Om die reden heb ik in het whitepaper universele managementmetrieken opgenomen, oftewel objectief meetbare grootheden voor het meten en analyseren en/of beoordelen van gerealiseerde effectresultaten, waarmee je kunt calculeren op welke locaties en tegen welke investering het meeste resultaat kan worden geboekt door luchtstroomoptimalisatie met specifieke datacenteraccessoires. In de casestudy in het whitepaper is de managementinsteek ook terug te vinden. Er is bijvoorbeeld niet alleen een berekening gemaakt voor de reductie van koelluchtlekkage. Er zit ook een financiële component in. Mijn berekeningen laten tevens zien whitepaper over luchtstroom management Het whitepaper Rack Airflow Optimisation is geschreven door Patrick Timmer, als specialist in luchtstroommanagement werkzaam bij Minkels. Het whitepaper telt 28 pagina s en kan worden gedownload via: In het whitepaper staan onder andere: Verschillende vormen van koelluchtlekkage Grafieken met percentuele effectverschillen datacenteraccessoires Managementformules voor luchtstroomoptimalisatie Managementformules voor ROI-berekeningoptimalisatie Casestudy luchtstroomoptimalisatie corporate datacenter (100 m 2 )

15 welke investeringen nodig zijn, en dat het corporate datacenter in de beschreven casestudy ongeveer 50 euro per kw per jaar kan besparen, wanneer de koelingsoplossing goed wordt getuned en luchtstromen worden geoptimaliseerd met onze nieuwe airflow optimised datacenteraccessoires, geeft Timmer aan. Degenen die denken dat lekkage van koellucht met de hand kan worden getraceerd, om vervolgens ad hoc wat aanpassingen te maken, die hebben het mis. Uit onze R&D-cijfers blijkt dat met het blote oog, of door met je hand in een serverrack te voelen, niet alle lekkage van koellucht waarneembaar is. Daarvoor zijn professionele metingen met temperatuursensoren nodig, waarbij plaatsing van de sensoren cruciaal is. Luchtstromen worden dus indirect via temperatuursensoren gemeten. Dergelijke sensoren zijn gewoon als data-accessoire verkrijgbaar. DCIM-software (datacenter information management) kan die gegevens vervolgens bundelden, het algehele proces inzichtelijk maken en locaties identificeren waar sprake is van koelluchtlekkage. modulaire in-row koeling In het whitepaper leg ik heel concreet uit waar en hoe je koelluchtlekkage kunt voorkomen, en welke datacenteraccessoires daarbij het meeste effect sorteren. Het is zeer bruikbare informatie voor op de datacentervloer. Wil je luchtstroomoptimalisatie evenwel écht professioneel aanpakken, dan zul je verder moeten kijken dan alleen het gebruik van datacenteraccessoires. Eigenlijk moet je dan de gehele datacenterinfrastructuur erbij betrekken, wat implicaties heeft voor het algehele management en de basale inrichting van een datacenter. Timmer vervolgt zijn verhaal: In dat geval kun je bijvoorbeeld de installatie van luchtstroomgeoptimaliseerde serverracks overwegen. Bij zo n volledig geprefabriceerd 19 -serverrack, die air tight oftewel luchtdicht is uitgevoerd, worden al de benodigde datacenteraccessoires meegeleverd om de luchtstromen maximaal te optimaliseren. Minkels heeft recent een dergelijk product op basis van de R&D-cijfers rond luchtstroommanagement ontwikkeld. Zo kun je bij een luchtstroomgeoptimaliseerde herinrichting van een datacenter, ook denken aan de installatie van metered PDU s (power distribution units) met ingebouwde intelligentie, met sensoren om temperatuur en luchtdruk te monitoren. Of je kunt het gebruik van specifieke racks voor de huisvesting van netwerkapparatuur overwegen, omdat deze apparatuur vaak gebruikmaakt van zijkoeling. Aanschaf van een modulaire in-row koelingsoplossing zou daarnaast bijvoorbeeld de ongewenste bypass van de cold corridor kunnen voorkomen, plus de bypass van de Crac-units die langs de rand van een ruimte staan opgesteld. Feitelijk verdwijnt door die in-row toepassing het verlies van koellucht dat gepaard gaat met een verhoogde datacentervloer. invloed op veiligheid en stabiliteit Optimalisatie van luchtstromen en een adequate luchtstroommanagementstrategie hebben overigens niet alleen impact op het energiegebruik in een datacenter. Ze zijn ook van invloed op de constructieve luchtstroomoptimalisatie Wil je luchtstroomoptimalisatie constructief aanpakken, dan zul je verder moeten kijken dan alleen het gebruik van datacenteraccessoires, zoals frontpanelen, borstels voor kabeldoorvoergaten, kabelvingers en kabelklossen. In dat geval zijn de volgende investeringen en/of maatregelen voor luchtstroomverbetering het overwegen waard: installeer intelligente PDU s en sensoren voor temperatuur en luchtdruk; meet temperaturen op individueel rackniveau, daar waar luchtstromen worden verplaatst; installeer luchtstroomgeoptimaliseerde (geprefabriceerde) racks, om functioneren cold corridor te verbeteren; gebruik dedicated racks voor netwerkapparatuur, met optimalisatie voor zijkoeling; installeer in-row (DX) koeling binnen een cold corridor, om afstand tussen koelingsoplossing en IT-apparatuur te verkleinen; nstalleer DCIM-software om via sensoren koelluchtlekkage te identificeren en te analyseren; gebruik kabelbakken bovenop de serverracks. stabiliteit, veiligheid en continuïteit, oftewel op het al dan niet goed functioneren van server-, netwerk- en storageapparatuur die in een datacenter wordt ondergebracht. Wanneer je luchtstromen en koelluchtlekkage optimaliseert, worden de ontwikkeling en het transport van warmte in een datacenter veel voorspelbaarder. Hotspots kunnen daarmee verleden tijd zijn. Het kan betekenen dat de temperatuur in een datacenter gerust iets omhoog kan, omdat je zeker weet dat de lucht in een datacenter overal de gewenste constante temperatuur heeft. Ook dat zorgt weer voor energiebesparing. Toen Minkels in 2006 als een van de eerste datacenterfabrikanten in Europa met cold corridors op de markt kwam, bracht dat drastische verbeteringen in het beheersen van luchtstromen in het datacenter. Koude en warme luchtstromen werden van elkaar gescheiden, waardoor kortsluiting tussen de twee luchtstromen werd voorkomen. Dat heeft voor aanzienlijke energiebesparingen gezorgd, zegt Timmer. Gaandeweg hebben we vervolgens geconstateerd dat er aanvullend significante verbeteringen in luchtstroombeheersing mogelijk zijn. In de praktijk blijkt er vaak een significant temperatuurverschil tussen de lucht die de koelingapparatuur verlaat, en de lucht die de IT-apparatuur bereikt. Dat kan alleen maar het resultaat zijn van koude en warme luchtstromen die zich ongewenst met elkaar vermengen. Het tunen van koelingapparatuur blijkt dan niet altijd te helpen. Sterker, soms maakt dat de situatie erger. Voor ons was dat reden genoeg om eens uitgebreid naar luchtstroomontwikkeling in het datacenter te kijken, vertelt Timmer. Uiteindelijk blijkt dus dat niet in de cold corridor, maar vooral in de serverracks aanpassingen moeten worden gemaakt om die ongewenste vermenging van warme en koude luchtstromen en ook de lekkage van koellucht uit het serverrack te voorkomen. dcw juni koeling 15

16 Emerson Network Power introduceert Trellis Platform voor stroomlijnen IT en facility management de naam trellis hing al een tijdje boven de markt, maar nu heeft emerson dan toch formeel dit platform voor het stroomlijnen van it en facility management gelanceerd. deze oplossing voor infrastructuurbeheer consolideert realtime informatie van it- en facilitaire apparatuur. met als doel betere prestaties en een lagere total cost of ownership voor datacenters. bieden voor de ondernemingen van onze klanten, zegt Ankush Patel, vice president of Sustainability van Infosys. Door onze uitgebreide ervaring op het gebied van duurzaamheid en datacenters beseffen we hoeveel behoefte er is aan systemen die uitblinken in zowel energie-efficiëntie als prestaties. We installeren het Trellis-platform van Emerson Network Power in ons datacenter in Bangalore als onderdeel van het Trellis Early Adopters Program. We verwachten er veel van: met het platform kunnen we op een kosteneffectieve, energiezuinige manier bedrijfskritische systemen continu in de gaten houden en potentiële problemen voorspellen. Ook voor wat betreft functionaliteit reageert men positief. Het Trellis-platform wordt een veelomvattend, krachtig systeem, zegt Andy Lawrence, research vice president for Datacenter Technology van 451 Research. Hij noemt het ontwerp en de architectuur van het systeem, die gebaseerd zijn op realtime gegevens, nieuw in de huidige markt. Ik verwacht dat het platform zowel flexibel is als uiterst schaalbaar. Een van de belangrijkste kenmerken van het Trellis-platform noemt hij het feit dat het is ontworpen met het oog op gebruiksgemak en eenvoud: De ontwerpers hebben veel aandcw juni management 16 Emerson Network Power introduceert de eerste softwaretoepassing binnen het Trellis-platform. De in totaal vier Trellis-softwaretoepassingen bieden realtime optimalisatie van de infrastructuur die volgens het bedrijf een verbetering van tot 70 procent in de operationele efficiëntie en tot 25 procent in de energie-efficiëntie mogelijk maakt. De toepassingen zijn te gebruiken in combinatie met de eerder gelanceerde Avocent Universal Management Gateway. minder dubbelingen De verbeteringen van de energie-efficiëntie zijn met Trellis te realiseren omdat datacentermanagers nu alle beheerfunctionaliteiten tot hun beschikking hebben in één oplossing en op één locatie. Dit resulteert in minder dubbel uitgevoerde processen. Daarnaast is het niet meer nodig om verschillende, aan eigendomsrecht onderhevige, systemen aan elkaar te koppelen om een volledig beeld te krijgen van de IT- en facilitaire apparatuur en prestaties. Emerson heeft geprobeerd het Trellis-platform zo intelligent mogelijk te maken. Het platform maakt een volledige verantwoording van een communicatieverbinding tussen IT- en facilitaire apparatuur, processen en bedrijfsvoering mogelijk en ondersteunt de realisatie daarvan. Hierdoor is het niet langer nodig dat datacentermanagers hun beheer vormgeven rond de informatiekloven tussen IT- en facilitaire systemen. In plaats daarvan beschikken ze over een oplossing die hun manier van werken ondersteunt. Door datacentermanagers realtime inzicht te geven in de prestaties van het gehele datacenter, en niet slechts in afzonderlijke onderdelen daarvan, zorgt het Trellis-platform ervoor dat zij sneller betere beslissingen kunnen nemen. Beslissingen die bedoeld zijn om de beschikbaarheid, efficiëntie en capaciteit van het datacenter te optimaliseren. platform De hardware- en softwaretoepassingen die verantwoordelijk zijn voor het verzamelen van informatie delen het onderliggende platform. Hoe meer modules een gebruiker toevoegt, hoe groter de voordelen en hoe lager de TCO, stelt Emerson. Gebruikers kunnen snel mogelijkheden toevoegen om te anticiperen op veranderingen en om het datacenter voor te bereiden op de toekomst. Diverse klanten van het bedrijf waaronder Infosys, hebben het Trellis-platform getest. Infosys streeft ernaar om duurzame oplossingen te tekst: van de redactie

17 TM Universal Management Gateway 4000 The Emerson Network Power Trellis TM Platform User Browser IT Manager Facilities Manager User ipad SCENARIO PLANNER PROCESS MANAGER COOLING SYSTEM MANAGER CHANGE PLANNER VIRTUAL INSIGHT POWER SYSTEM MGR. ENERGY INSIGHT INVENTORY MANAGER SITE MANAGER PLATFORM SERVICES Avocent Universal Management Gateway Appliance STORAGE SERVERS POWER COOLING SPACE CONNECTIONS RELEASE 1 RELEASE 2 RELEASE 3 dacht besteed aan hoe datacentermedewerkers werken. De informatie die nodig is om het datacenter te beheren, wordt gepresenteerd binnen de context van de bedrijfsvoering. Dit maakt het tot een intuïtief proces en het verhoogt de productiviteit. lieuaspecten, zodat ze omstandigheden kunnen herkennen en oplossen die een nadelige invloed hebben op de beschikbaarheid van de infrastructuur en de prestaties van de systemen. frastructure Efficiency). Met deze informatie krijgen datacentermanagers inzicht in hoe infrastructuurveranderingen de energie-efficiëntie en zodoende ook het nettoresultaat beïnvloeden. softwaremodules Trellis-softwaretoepassingen die nu beschikbaar zijn: Trellis Inventory Manager biedt datacentermanagers de basis voor een nauwkeurig, compleet overzicht van hun datacenters wereldwijd, de kennis van waar apparaten en systemen zich bevinden, de relatie tussen deze componenten, en welke middelen datacenterapparatuur verbruiken. Trellis Site Manager informeert datacentermedewerkers over de gezondheidstoestand van de infrastructuur, inclusief mi- Trellis Change Planner zorgt er samen met Trellis Inventory Manager voor dat gebruikers beschikken over nauwkeurige, consistente informatie en dat installaties, verplaatsingen en declasseringen van apparatuur op een consistente manier worden gepland, gevolgd en gecommuniceerd aan teamleden. Dit minimaliseert de impact van veranderingen op de kwaliteit van de dienstverlening en stroomlijnt de bedrijfsvoering. Trellis Energy Insight berekent het totale energieverbruik van het datacenter, de elektriciteitskosten en de PUE (Power Usage Effectiveness) / DCiE (Data Center In- De eerste release omvat functionaliteiten voor vier van de kerncomponenten van de DCIM Capability-definitie van de 451 Group. Het Trellis-platform maakt een einde aan versnipperde besluitvorming, zodat datacenterprofessionals elk aspect van hun bedrijfskritische infrastructuuroperaties kunnen optimaliseren, zegt Steve Hassell, President van de Avocenttak van Emerson Network Power. Het resultaat is dat datacenters een nieuw prestatieniveau realiseren, dat het mogelijk maakt om de goede beschikbaarheid, operationele efficiëntie en flexibiliteit te bieden die nodig zijn om te voorzien in de behoeften van bedrijven. dcw juni management 17

18 hostingbedrijven halen rendement uit hun investeringen in innovatie. toch investeren veel hosters vaak niet meer dan 50 procent van hun brutomarge daarin. een ander middel om de concurrentiekracht te versterken, is certificering. vooral de leden van de belangenvereniging dutch hosting provider association (dhpa) zien dit als een voorwaarde voor groei. dit blijkt uit het mazars hostingonderzoek 2012 dat blauw research uitvoerde in opdracht van de dhpa en adviesbureau mazars. aan het onderzoek deden bijna honderd hostingbedrijven mee. Mazars Hostingonderzoek 2012 Hostingproviders profiteren van innovatie dcw juni onderzoek 18 Een ruime meerderheid van de hosters (61 procent) geeft aan dat de organisatie positieve rendementen haalt uit investeringen in innovatie. Eveneens is bij de meeste hostingproviders (60 procent) innovatie verankerd in de organisatie en gekoppeld aan een heldere langetermijnvisie (56 procent). Des te opvallender is dat nog geen kwart (22 procent) van de providers meer dan de helft van hun brutomarge investeert in innovatie. certif icering Voor hosters is de belangrijkste doelstelling van hun investeringen verbetering van de klantervaring en kwaliteit (62 procent). De belangrijkste motieven voor hostingbedrijven om te investeren in innovaties zijn: eigen ideeën en eigen visie (87 procent) en de wensen van klanten (76 procent). 24 procent innoveert omdat de concurrentie dat ook doet en slechts 20 procent doet dit puur uit financiële overwegingen, zoals kostenbesparingen. Van de respondenten aan het hostingonderzoek heeft 49 procent een certificering. In 2011 was dit nog 33 procent. Het gaat dan om ISO , ISO 9001-, ITIL- en PCI-certificeringen. DHPA-leden beschikken vaker over deze certificeringen dan niet-leden. hostingmarkt Op dit moment bevindt het merendeel van de klanten van hostingproviders zich in de zakelijke dienstverlening (79 procent). Daarnaast scoren de sectoren handel (63 procent) en financiële dienstverlening (44 procent) hoog. Wel is er een verschuiving waarneembaar naar (semi-) overheidssectoren (onderwijs, overheid en gezondheidszorg). De drempel voor deze sectoren is echter hoger vanwege complexe aanbestedingsprocedures en de noodzaak voor specifieke certificeringen. Dit verklaart ook de sterke groei in certificeringen het afgelopen jaar. Bijna 70 procent van de hostingbedrijven ziet de borging van het klantvertrouwen als een voorwaarde voor groei. De helft van de hostingproviders vindt certificering noodzakelijk voor dit vertrouwen. Verder ziet meer dan tweederde (68 procent) in certificering een manier om het klantvertrouwen te borgen. De helft (52 procent) vindt certificering noodzakelijk voor transparantie van de organisatie. Tegelijkertijd is het merendeel van de hosters (60 procent) van mening dat klanten ook zonder certificering prima in staat zijn een afgewogen keuze te maken voor een hostingdienst. De op de website vermelde kennis en ervaring zijn hiervoor voldoende. Hier onderscheiden zich DHPA-deelnemers van andere hosters. Onder DHPA-deelnemers wordt certificering vaker als onderscheidend gegeven genoemd. Overigens merkt 39 procent van de hosters op dat de complexiteit van certificering remmend werkt op de groei van de branche. acquisitie Het onderzoek van Mazars laat verder zien dat de sterke groei van de sector proactieve acquisitie bijna overbodig maakt. Bijna de helft van de klanten (47 procent) meldt zichzelf aan. Maar liefst 82 procent van de nieuwe klanten komt uit het bestaande netwerk. Daarnaast scoren online marketing en sales (62 procent) en netwerkevenementen (55 procent) hoog. tekst: Hans Vandam

19 Platform services zorgen voor het grootste deel van de omzet. 3 Dienstenaanbod 3.1 Omzetverhouding diensten Aangeboden diensten (aandeel totale omzet) Platform services 39% Infrastructuur services 17% Software services 14% Overige diensten 11% Datacenter services en co-locatie 11% Ondersteuning 8% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% n=72 Vraag Kunt u aangeven in welke omzetverhouding u onderstaande diensten aanbiedt? Het gaat om diensten die integraal onder uw verantwoordelijkheid vallen. Hostingmarkt 2012 B14023 / april 2012 Pag. 14 Afgelopen jaar diensten toegevoegd Software services 16% Infrastructuur services 15% Platform services 12% Ondersteuning 10% Datacenter services en co-locatie anders geen van bovenstaande 7% 10% Beschikking certificeringen ISO % ISO % ITIL PCI 8% 8% NEN7510 ISAE 3402 ISO ISO SAS70 ISO ISO Privacy Audit Proof anders 5% 4% 3% 3% 3% 2% 2% 2% 6% geen van bovenstaande 52% weet niet 13% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% n=83 Platform services Infrastructuur servicesk Software services Datacenter services en colocatie Ondersteuning 54% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% n=83 anders ik bied geen diensten in het buitenland aan weet niet 1% Aanbod buitenland 4% 19% 18% 17% 22% 33% 45% 0% 10% 20% 30% 40% 50% n=83 michiel steltman, directeur van dhpa Sinds 2010 doen de Dutch Hosting Provider Association (DHPA) en Mazars onderzoek naar het reilen en zeilen in de hostingsector. Er is in die twee jaar al veel veranderd. Nog niet zo lang geleden werden hostingbedrijven vooral gezien als toeleveranciers voor de companywebsite. Maar anno 2012 is de online industrie zo groot dat de hostingsector van belang is geworden voor de gehele economie. Complete sectoren zijn nu afhankelijk van het goed en veilig functioneren van de door hosters geleverde online infrastructuur. Kortom: zonder een goed functionerende hostingsector staat tegenwoordig alles stil. Het onderzoek van 2012 geeft, in lijn met deze ontwikkelingen, een beeld van een stabiele en volwassen sector met heldere differentiaties in type dienstverlening, kwaliteit en prijs. Hierbij zijn de in vorige onderzoeken voorspelde bewegingen zichtbaar geworden. De opkomst van cloudservices draagt bij aan bredere acceptatie en aan het overall vertrouwen. Er is in toenemende mate sprake van specialisatie, en certificering en groene ict staan nog prominent op de agenda. De DHPA streeft als belangenbehartiger van de sector naar een continue professionalisering en naar ondersteuning van het positieve imago van de online branche. Bij die ambities past een voortdurende nieuwsgierigheid naar het belang van en de ontwikkelingen binnen de sector. Daarom zullen wij bewegingen en trends blijven onderzoeken. concurrentie De verwachting binnen de hostingbranche is dat er op het gebied van concurrentie niet veel gaat veranderen de komende jaren. Hosters zien vooral andere hostingproviders als belangrijke concurrenten. Datacenters en Google zijn respectievelijk tweede en derde. Deze top drie wordt gevolgd door softwareleveranciers, ISP s, Amazon en Microsoft. Hostingproviders zien in specialisatie de enige overlevingsvorm van de hostingsector (63 procent). Tegelijkertijd signaleert 45 procent van de hosters dat ze zich nauwelijks van elkaar onderscheiden. dcw juni onderzoek omzet Het merendeel van de hostingproviders (61 procent) had in 2011 een jaaromzet lager dan één miljoen euro. Het grootste deel van hun omzet 19

20 louis van garderen, partner en aandeelhouder mazars Het lijkt erop dat de grotere hostingproviders het pad van operational excellence zijn ingeslagen: stroomlijnen van bedrijfsprocessen, bouwen aan schaalgrootte, standaardiseren en certificeren van de dienstverlening, gestructureerde acquisitie en internationale oriëntatie. Zij maken een uitstekende kans zich te weer te stellen tegen de grote public-cloudproviders door zich te specialiseren in private-clouddiensten die appelleren aan de behoeften van het grootbedrijf en de overheid, met inachtneming van de hoge eisen aan security, privacy, schaalbaarheid en beheerbaarheid die ze daar stellen. En natuurlijk door in te spelen op de specifieke business requirements van de klant. Voor hen is een wereld te winnen bij de ontwikkeling van een goede, indirecte distributiestrategie. halen hostingproviders uit het directe kanaal (71 procent). Daarnaast komt 18 procent van de omzet van value added resellers (VAR s) en 7 procent van whole-saledistributeurs. mazars hosting onderzoek De Mazars Hosting Provider Survey is een jaarlijks onderzoek onder Nederlandse hostingbedrijven. Het onderzoek is uitgevoerd door onderzoeksbureau Blauw Research in opdracht van de Dutch Hosting Provider Association (DHPA) en Mazars. Aan het onderzoek van 2012 deden bijna honderd hostingbedrijven mee. advertentie IT-Infrastructuur van XS tot XXL. KASTSYSTEMEN STROOMVERDELING KLIMATISERING