!!! "#$%&'()*)+,()-./(01) )(!%&66

Transcriptie

1 !!! "#$%&'()*)+,()-./(01) )(!%&66 Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's) Veiligheidsmiddelen 78&8&9677 VWI Activiteit G-01 Het werken aan of nabij gasvoorzieningsystemen G-02 Het graven en dichten van sleuven en werkputten (handmatig) x x x Het graven en dichten van sleuven en werkputten (machinaal) x x x x x G-06 Het plaatsen, verwisselen of verwijderen van gasmeters! G25 x x x x x G-07 Het beproeven op dichtheid van binneninstallaties en meteropstellingen! G25 x x x x G-08 Het ontluchten van binneninstallaties! G25 x x x G-09 Het plaatsen, verwisselen of verwijderen van gasmeters HD of > G25 x x x x x G-10 Het repareren en onderhouden van LD meteropstellingen! G25 x x x x x Idem bij verwisselen hoofdkranen onder druk x x x x x x G-11 Het aansluiten en in bedrijf nemen van LD-aansluitleidingen incl. meteropstellingen x x x x x G-12 Het beproeven op sterkte en dichtheid van LD-aansluitleidingen x x x x G-13 Het ontluchten van LD-aansluitleidingen x x x x x G-14 Het uitvoeren van werkzaamheden aan bestaande LD-aansluitleidingen incl. meteropstellingen x x x x x x x Idem bij werkzaamheden in besloten ruimten x x x x x x Idem bij werkzaamheden met vrije gasuitstroming x x x x x x x G-15 Het aanleggen en in bedrijf nemen van HD-aansluitleidingen x x x x x G-16 Het werken aan gaszadels en aftakkingen onder druk in LD-netten (met gasuitstroming) x x x x x x x x x G-20 Het in en uit bedrijf nemen van LD-leidingen, incl. eventueel duurzaam buiten bedrijf stellen x x x x x x G-21 Het in en uit bedrijf nemen van HD-leidingen, incl. eventueel duurzaam buiten bedrijf stellen x x x x x x x x G-22 Het beproeven op sterkte van HD- en LD-leidingen, incl. HD-aansluitleidingen x x x x x G-23 Het beproeven op dichtheid van HD- en LD-leidingen, incl. HD-aansluitleidingen x x x x x G-24 Het plaatsen en verwijderen van gasblazen in LD-leidingen x x x x x x x G-25 Het stoppelen van HD-leidingen x x x x x x x x G-27 Het knevelen van PE-leidingen in HD- en LD-netten x x x x x x G-28 Het lassen van aftakhulpstukken op PE in bestaande HD- en LD-netten x x x x x G-29 Het lassen van aftakhulpstukken op staal in bestaande HD- en LD-netten x x x x x x G-31 Het controleren van bekleding van HD- en LD-leidingen x x x x G-35 Het bovengronds gaslekzoeken x x x x G-36 Het veiligstellen van de omgeving en lokaliseren van gaslekken x x x x x x G-37 Het repareren van lekken in HD- en LD-leidingen x x x x x Idem bij werkzaamheden onder druk x x x x x x G-41 Het nemen van gasmonsters in HD- en LD-netten x x x x x G-42 Het bedienen van grondafsluiters in HD- en LD-netten x x x x x G-43 Het controleren van grondafsluiters en appendages in HD- en LD-netten x x x x x G-45 Het uitvoeren van KB-metingen x x x x G-46 Het aanbrengen van meetdraden voor kathodische bescherming op gasvoerende leidingen x x x x x x G-47 Het werken met aardgascondensaat x x x x G-50 Het betreden en het uitvoeren van niet-gastechnische werkzaamheden rond gastechnische bedrijfsruimten x x x x x Idem bij niet gastechnische werkzaamheden in de gastechnische bedrijfsruimten x x x x x G-51 Het uitvoeren van functionele inspecties aan gastechnische installaties en meteropstellingen > G25 x x x x x G-52 Het uitvoeren van gastechnische werkzaamheden in gastechnische bedrijfsruimten x x x x x G-54 Het in en uit bedijf nemen van gasdrukregel- en meetstations x x x x x x Werkkleiding Antistatische en vlamvertragende werkkleding Antistatische, gladde, afsluitende en vlamvertragende werkkleding Veiligheidschoeisel of -laarzen Isolerend veiligheidschoeisel Veiligheidshelm Veiligheidsbril Sotbril Handschoenen Veiligheidkleding voor werkzaamheden langs de weg Gehoorbescherming Brandvertragende hoofdbescherming Aanvullende kleding voor laswerkzaamheden op staal: zie noot 1 Aanvullende kleding voor werken met aardgascondensaat: zie noot 2 Gassignaleringsapparatuur met akoestisch en optisch signaal Gasconcentratiemeter, 100% aardgas Gasdetectieapparatuur Zuurstofmeter Brandblusser (klasse A/B/C) van minimaal 2 kg Brandblusser (klasse A/B/C) van minimaal 6 kg Elektrisch geleidende overbruggingskabel Noot 1: Noot 2: Aanvullende kleding voor laswerkzaamheden aan stalen leidingen: lasoverall, lasbril, lashelm/laskap en lashandschoenen Aanvullende kleding voor werken met aardgascondensaat: veiligheidslaarzen, brandvertragende wegwerpoverall, polyvinylalcohal (PVA) of neopreen (wegwerp)handschoenen en halfgelaatmasker met een filtrerend gelaatstuk A2. Bij kans op verneveling of spatten een volgelaatmasker in plaats van een halfgelaatmasker

2 !!! "#$%&'()*)+,()-./(01) )(!%&66 78&8&9677

3 Het werken aan of nabij gasvoorzieningsystemen Documentnr. : G-01 Blad : 1 van 6 1. Doel. Het veilig werken aan of nabij gasvoorzieningsystemen. 2. Toepassingsgebied. HD- en LD-gasvoorzieningsystemen. 3. Aanwijzingen en opdrachtverstrekking.! De aanwijzing is afhankelijk van de uit te voeren werkzaamheden.! Opdrachtverstrekking door minimaal WV netten, via werkplan of raamopdracht.! Mate van toezicht is afhankelijk van het soort werk en staat in de geldende veiligheidwerkinstructies vermeld. 4. Voorwaarden.! Deze werkinstructie beschrijft de algemene voorwaarden voor het veilig uitvoeren van werkzaamheden aan of in de nabijheid van gasvoorzieningsystemen. Deze voorwaarden worden verondersteld bekend te zijn en worden daarom niet meer vermeld in andere werkinstructies.! Werkzaamheden aan of in de nabijheid van gasvoorzieningsystemen dienen altijd te worden uitgevoerd volgens de VIAG met de daaraan verbonden geldende veiligheids werkinstructies.! Tijdens uitvoering van gastechnische werkzaamheden, waarbij ongecontroleerde uitstroming van gas kan plaatsvinden, moet men buiten de gevarenzone blijven.! Alle werkzaamheden aan of met asbesthoudende materialen vallen onder de bepalingen conform het besluit Veilig werken met asbestcementleidingen voor ondergrondse leidingen of conform het Asbestbesluit voor overige werkzaamheden aan of met asbesthoudende materialen.! Meetapparatuur, wat in de gevarenzone gebruikt kan worden, dient te voldoen aan de richtlijnen beschreven in de ATEX-norm en zijn voorzien van het EEx-kenmerk. 5. Risico s en maatregelen. Afhankelijk van de werkzaamheden zijn de meest voorkomende risico s met de daaraan te treffen maatregelen: Risico: Ongecontroleerde uitstroming van gas. Maatregel: Ventileren, continu meten, zo nodig werkplek verlaten en melden aan de WV. Risico: Persoonlijk letsel en verstikking. Maatregel: Gebruik maken van PBM s. Risico: Aanwezigheid van omstanders en/of dieren in de directe omgeving van de werkplek. Maatregel: Afbakenen van de werkplek, omstanders manen de werkplek te verlaten. Risico: Beïnvloeding van buitenaf, bijv. weersomstandigheden, verkeer. Maatregel: Werkonderbreking, paraplu, afzettingen volgens Handboek 96b van de CROW. Risico: Blokkering vluchtwegen. Maatregel: Vluchtwegen vrijhouden van obstakels.

4 Het werken aan of nabij gasvoorzieningsystemen Documentnr. : G-01 Blad : 2 van 6 Risico: Brand en/of explosie. Maatregel: Geen ontstekingsbronnen in of in de omgeving van de werkplek, werkplek afbakenen d.m.v. verbodsborden Open vuur verboden. Risico: Schade aan kabels en leidingen. Maatregel: Voor aanvang graafwerkzaamheden KLIC-melding doen (eventueel calamiteitenmelding), werkplek zorgvuldig ontgraven. 6. Middelen en apparatuur.! De vereiste PBM s, afhankelijk van de werkzaamheden, zijn: o Antistatische, gladde, afsluitende en vlamvertragende werkkleding, waarbij voorkomen wordt dat uitstromend gas via openingen (o.a. bij de polsen, enkels en de hals) onder de kleding kan komen en zich daar kan ophopen. o Veiligheidsschoenen en/of veiligheidslaarzen. o Veiligheidshelm. o Veiligheidsbril en/of stofbril. o Gehoorbescherming. o Handschoenen. o Reflecterende kleding voor werken langs de openbare weg. o Brandvertragende hoofdbescherming voor werken, waarbij vrije gasuitstroming plaats vindt, behoudens bij het ontluchten van leidingen. o Aanvullende PBM s voor gespecialiseerd werk zijn: o Laswerkzaamheden: lasoverall, lasbril, lashelm, laskap, lashandschoenen. o Werkzaamheden met condensaat: polyvinylalcohol of neopreen handschoenen, halfgelaatsmasker met filterend gelaatstuk A1 of volgelaatsmasker, veiligheidsbril, brandvertragende wegwerpoverall. o Werkzaamheden aan asbestcementleidingen: neopreen handschoenen, mondkap met P3-filter, brandvertragende wegwerpoverall. Onder werkkleding wordt verstaan de door het bedrijf verstrekte kleding, wat geschikt is voor het uitvoeren van de diverse werkzaamheden. Onderscheid kan worden gemaakt in: o Werkkleding (niet brandvertragende uitvoering) wat gedragen dient te worden bij het uitvoeren van werkzaamheden, waarbij geen kans aanwezig is op (on)gecontroleerde gasuitstroming. o Werkkleding (antistatisch en brandvertragend) wat gedragen dient te worden bij het uitvoeren van werkzaamheden, waarbij geringe kans aanwezig is op (on)gecontroleerde gasuitstroming. o Werkkleding (antistatisch, glad, afsluitend en brandvertragend) wat gedragen dient te worden bij het uitvoeren van werkzaamheden, waarbij kans aanwezig is op (on)gecontroleerde gasuitstroming.! Gassignaleringsapparatuur met akoestisch en optisch signaal.! Gasdetectiemeter.! Gasconcentratiemeter, 100% aardgas.! Zuurstofmeter.! Brandblusser (klasse A/B/C), minimaal 2 kg voor binnenshuis.! Brandblusser (klasse A/B/C), minimaal 6 kg voor werkzaamheden buiten.! Branddeken (blusdeken).! Verbodsborden Open vuur verboden.

5 Het werken aan of nabij gasvoorzieningsystemen Documentnr. : G-01 Blad : 3 van Definities. Gassignaleringsmeter:! Te gebruiken als persoonlijke alarmering t.b.v. werkzaamheden in opdracht van de netbeheerder.! De gassignaleringsmeter meet de aanwezigheid van gas.! De gassignaleringsmeter geeft een akoestisch en optisch signaal, wanneer een waarde van 10% LEL of hoger wordt bereikt (0,5 vol.% of 5000 ppm). Gasdetectiemeter:! Te gebruiken om een gaslekkage op te sporen.! Een gasdetectiemeter dient zelfaanzuigend te zijn.! Met een gasdetectiemeter wordt binnen het meetbereik van het meetinstrument de hoeveelheid gas in het gasluchtmengsel gemeten.! De gasdetectiemeter geeft een akoestisch en optisch signaal als er een gasluchtmengsel wordt gedetecteerd. Gasconcentratiemeter:! Te gebruiken om leidingen te ontluchten.! Met een gasconcentratiemeter wordt binnen het meetbereik van het meetinstrument de hoeveelheid gas in het gasluchtmengsel gemeten.! De gasconcentratiemeter dient een meetbereik tot 100% aardgas te hebben. Zuurstofmeter:! Te gebruiken om zuurstofgehalte in (besloten) ruimten te bepalen.! De zuurstofmeter geeft een akoestisch en optisch signaal als het zuurstofgehalte < 19% O 2 wordt. 7. Werkwijze. 7.1 Te gebruiken veiligheidsmiddelen, gereedschap en meetapparatuur.! De Persoonlijke Bescherming Middelen (PBM s) dienen conform de diverse veiligheidswerkinstructies te worden gedragen.! Voor alle uitvoerende werkzaamheden is het dragen van werkkleding en veiligheidsschoeisel verplicht.! Tijdens werkzaamheden, waarbij het gevaar voor oplopen van oogletsel bestaat, is het dragen van een veiligheidsbril verplicht.! Gebruik afzetmateriaal volgens de richtlijn Handboek 96b van de CROW.! Het te gebruiken handgereedschap dient in goede staat te verkeren.! Het elektrische gereedschap en de meetapparatuur dient periodiek gekeurd te zijn, en voorzien zijn van een sticker waarop de eerstvolgende keuringsdatum staat aangegeven.! Bij werkzaamheden op het terrein van derden kunnen aanvullende maatregelen worden geëist. 7.2 Te nemen veiligheidsmaatregelen:! Werkzaamheden aan de gasvoorzieningssystemen mogen alleen plaatsvinden zonder vrije gasuitstroom, tenzij anders beschreven in een werkinstructie of montageinstructie.! Gasuitstroming dient altijd zoveel mogelijk voorkomen te worden.! Tijdens de uitvoering van gastechnische werkzaamheden, waarbij mogelijk gas kan uitstromen, moet gassignaleringsapparatuur continu ingeschakeld benedenwinds en binnen handbereik geplaatst worden.! Gastechnische werkzaamheden, waarbij de kans aanwezig is dat ongecontroleerde gasuitstroom kan plaatsvinden, dienen te allen tijde door tenminste twee personen te worden uitgevoerd. Deze personen dienen zodanig visueel contact met elkaar te houden dat in noodsituaties adequaat kan worden opgetreden.

6 Het werken aan of nabij gasvoorzieningsystemen Documentnr. : G-01 Blad : 4 van 6! Controleer voorafgaand aan de werkzaamheden op de aanwezigheid van ontstekingsbronnen en schakel deze uit of pas de werkzaamheden hierop aan. Denk hierbij ook aan mobiele telefoons, PDA s e.d. en verder weggelegen ontstekingsbronnen zoals gevelkachels, elektrische schakelkasten, hoogspanningslijnen en bovenleidingen van tram en metro.! Daar waar bekend is dat in het verleden aardgascondensaat aangetroffen werd, dient nu gewerkt te worden conform VWI G-47 Het werken met aardgascondensaat.! Daar waar niet bekend is dat er aardgascondensaat aanwezig is, moet men wel bedacht blijven op het risico dat er aardgascondensaat aangetroffen kan worden. Indien tijdens de werkzaamheden vocht aangetroffen wordt, dient als volgt gehandeld te worden: o Ga in HD-leidingen als volgt te werk: Indien er vocht wordt aangetroffen, behandel dit dan als condensaat. o Ga in LD-leidingen als volgt te werk: Indien er vocht wordt aangetroffen, behandel dit dan als condensaat, tenzij duidelijk is dan het gaat om inwaterende lekkage.! Plaats de eventueel toe te passen verlichting buiten de gevarenzone.! Zet de werkplek zodanig en voldoende ruim af, zodat omstanders gewaarschuwd worden en buiten de werkplek blijven. Plaats, zo nodig, de borden Open vuur verboden en Werk in uitvoering.! Bij alle delen van een gasvoorzieningsysteem waaraan, waarmee of in de nabijheid waarvan werkzaamheden worden uitgevoerd, moet voldoende ruimte zijn om veilig te kunnen werken. De werkplek moet goed toegankelijk zijn, voldoende zijn verlicht en adequaat zijn afgeschermd. De ondergrond moet voldoende stabiel en vlak zijn om de werkzaamheden veilig te kunnen uitvoeren.! Neem de benodigde verkeersmaatregelen volgens Handboek 96b van de CROW.! Zet voorafgaande aan de werkzaamheden één (of meerdere ) brandblusser(s) (klasse A/B/C), bovenwinds geplaatst en binnen handbereik van de assisterende medewerker, gereed.! Er dienen tijdelijke afsluitmiddelen aanwezig te zijn om, indien nodig, het ongecontroleerd uitstromen van gas te stoppen. Het plaatsen van tijdelijke afsluitmiddelen mag alleen plaats vinden buiten de gevarenzone, dus! 10% LEL.! Een goed begaanbare vluchtweg moet bekend en aanwezig zijn en worden vrijgehouden van obstakels;! De voor de werkzaamheden relevante (veiligheids)werkinstructies of werkplannen en/of bedieningsplannen moeten bij de uitvoerenden bekend te zijn en op de werkplek beschikbaar zijn.! Voer een LMRA (Laatste Minuut Risico Analyse) uit.! Afval dient op de juiste wijze opslagen en afgevoerd te worden.! Voor het (tijdelijk) verlaten van de werkplek moet deze veilig voor de omgeving worden achtergelaten.! Gebruik de arbeidsmiddelen en gevaarlijke stoffen op de juiste wijze.! De op de arbeidsmiddelen of anderszins aangebrachte beveiligingen worden op de juiste wijze gebruikt.! Draag de voorgeschreven PBM s volgens instructie en op plekken die daarvoor op bijvoorbeeld gebodsborden aangegeven staan.! Til niet te zwaar en op de juiste manier.! Wanneer een gasdistributiestation verlaten wordt, moet de deur(en) van het station goed afgesloten zijn (controleren).! Op elke werkplek moet: o Alarm nr. in geval van een calamiteit bekend zijn. o EHBO doos moet op de werkplek beschikbaar zijn. o Inhoud EHBO doos moet van de juiste houdbaarheidsdatum zijn voorzien.

7 Het werken aan of nabij gasvoorzieningsystemen Documentnr. : G-01 Blad : 5 van Opstellen werkplan en bedieningsplan.! Alle werkzaamheden in het gasvoorzieningsysteem worden volgens een werkplan of raamopdracht uitgevoerd.! Alle bedieningshandelingen in het gasvoorzieningsysteem worden volgens een bedieningsplan of raamopdracht uitgevoerd.! In een werkplan worden de uit te voeren werkzaamheden en, om de geïnventariseerde risico s te beheersen, de te nemen veiligheidsmaatregelen vastgelegd. Daarbij moet in het werkplan worden verwezen naar relevante veiligheidswerkinstructies, montage-instructies en/of veiligheidsvoorschriften.! In een bedieningsplan worden de uit te voeren bedieningshandelingen vastgelegd.! Beide plannen worden geautoriseerd door de WV, in bepaalde gevallen ook door de OIV.! Voor alle bedieningshandelingen, behalve de beperkte bedieningshandelingen, is toestemming van BD/meldpunt nodig.! De inhoud van de plannen dient voor aanvang van de werkzaamheden en/of bedieningshandelingen door de WV, of de PL in opdracht van de WV, aan alle uitvoerenden bekend te zijn gemaakt via een zogenaamde startwerkbespreking.! Na afloop van alle activiteiten dienen de plannen gereed te worden gemeld.! Bij onraad, onduidelijkheden en/of afwijkende situaties (bijv. beschadigingen) dient de WV te worden ingelicht. Deze beslist over de te nemen actie en informeert, indien noodzakelijk, BD/meldpunt en/of OIV. Opmerking: Conform de wettelijke regels dient een werkplan tot vijf jaar na uitvoering te worden bewaard. 7.4 Beëindiging.! Lever de benodigde gegevens volledig op met de gewenste kwaliteit van de netbeheerder.! Lever de uitgevoerde activiteiten op: o Activiteiten via een werkplan: gereedmelding van het werkplan bij de WV. o Activiteiten via een raamopdracht: oplevering conform de bedrijfsafspraken.! Laat de werkplek netjes en veilig achter. 8 Opmerkingen.! Om fouten bij de mondelinge overbrenging van informatie te voorkomen, moet de ontvanger de informatie naar de verzender herhalen. De verzender moet bevestigen dat de informatie juist is ontvangen en begrepen.! Een gasluchtmengsel is explosief binnen de grenzen van 5% en 15% gas.! Wanneer de gasconcentratie groter is dan 10% LEL (dit komt overeen met 0,5 vol% gas of 5000ppm) spreekt men van de gevarenzone. Ten gevolge van deze gasconcentratie kan er gevaar aanwezig zijn voor brand, explosie of verstikking.! Werkzaamheden binnen de gevarenzone zijn niet toegestaan.! Voor het bepalen van de gevarenzone dienen de onderstaande richtlijnen: o Het punt voor bepaling van de gasconcentratie bevindt zich 0,5 mtr. boven maaiveld of 0,5 mtr. boven de bodem van de ontgravingen. o Indien op de gemeten plaats de gasconcentratie lager blijft dan 10% LEL, moet ervan uitgegaan worden dat de gasconcentratie op maaiveldhoogte of op de bodem van de werkput hoger is. o In de omgeving van de werkplek en ook op de werkplek zelf mogen zich geen ontstekingsbronnen bevinden. Het materiaal en/of materieel moet explosieveilig zijn uitgevoerd. o De ontgravingen moeten ruim uitgevoerd worden.

8 Het werken aan of nabij gasvoorzieningsystemen Documentnr. : G-01 Blad : 6 van 6 o Tijdens ontgraven continu blijven bepalen of de gasconcentratie op de meethoogte beneden de 10% LEL. o De werkzaamheden onmiddellijk staken of onderbreken wanneer de gasconcentratie hoger wordt dan 10% LEL. 9 Referenties.! VIAG.! VWI G-47 Het werken met aardgascondensaat.! VCA.! Arbeidsomstandighedenwet.! NEN-normen.! Asbestbesluit.! VWI s.! Bedieningshandleidingen! Montagevoorschriften. 10 Bijlagen.! Geen.

9 Het graven en dichten van sleuven en werkputten Documentnr. : G-02 Blad : 1 van 3 1. Doel. Het veilig graven en dichten van sleuven en werkputten. 2. Toepassingsgebied. HD- en LD-gasvoorzieningsystemen. 3. Aanwijzingen en opdrachtverstrekking.! Aanwijzing is niet van toepassing (leken).! Opdrachtverstrekking conform de relevante VWI.! Geen toezicht noodzakelijk. 4. Voorwaarden.! Voor aanvang van graafwerkzaamheden moet er een KLIC melding gedaan zijn.! Bij aanvang van de graafwerkzaamheden dienen de KLIC gegevens ter plaatse beschikbaar te zijn.! Bij calamiteiten moet een calamiteitenmelding gedaan worden. Denk aan de terugmelding.! Bij machinaal graven dient er altijd een tweede man aanwezig te zijn om te kunnen voorgraven conform CROW richtlijn 280 Zorgvuldig graven.! In de directe omgeving van kabels en leidingen dient er handmatig gegraven te worden.! Als bij graafwerkzaamheden voorwerpen of stoffen worden aangetroffen, waarvan redelijkerwijs geacht kan worden dat dit gevaar opleveren voor de veiligheid en gezondheid van personen of het milieu moeten de werkzaamheden worden gestaakt en dient contact te worden opgenomen met de verantwoordelijke WV (en eventueel de grondeigenaar).! Indien de diepte van de sleuf/werkput meer dan 1 meter bedraagt, moeten aanvullende voorzieningen worden getroffen tegen het inkalven van de taluds.! Houdt rekening met de bewegingsvrijheid van het met werk belaste personeel. 5. Risico s en maatregelen. Risico: Persoonlijk letsel. Maatregel: Gebruik maken van PBM s. Risico: Aanwezigheid van omstanders en/of dieren in de directe omgeving van de werkplek. Maatregel: Afbakenen van de werkplek, omstanders manen de werkplek te verlaten. Risico: Beïnvloeding van buitenaf, bijv. weersomstandigheden, verkeer. Maatregel: Werkonderbreking, afzettingen conform Handboek 96b van de CROW. Risico: Schade aan kabels en leidingen. Maatregel: Werkplek ruim en zorgvuldig ontgraven. Risico: Vervuilde grond. Maatregel: Werk stil leggen, waarschuwen WV en aanvullende maatregelen treffen, zonodig ook de grondeigenaar hierin betrekken.

10 Het graven en dichten van sleuven en werkputten Documentnr. : G-02 Blad : 2 van 3 Risico: Inkalven van taluds. Maatregel: Juiste talud toepassen, aanvullende maatregelen treffen, zorgen voor veilige in- en uitgangen uit sleuf of werkput. 6. Middelen en apparatuur.! De vereiste PBM s: werkkleding, veiligheidsschoeisel, helm (nabij graafmachine), gehoorbescherming, reflecterende kleding (bij werkzaamheden langs de weg).! Graafgereedschap/Graafmachine. 7. Werkwijze Voorbereiding.! Controleer of aan alle voorwaarden volgens punt 4 en de maatregelen volgens punt 5 is voldaan.! Indien bij bovengenoemde controles afwijkingen worden geconstateerd, mag er niet met de werkzaamheden worden gestart, maar dient contact te worden opgenomen met de opdrachtgever.! Voer Laatste Minuut Risico Analyse (LMRA) uit Uitvoering (graven).! Tref de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen.! Sla de vrijkomende materialen zoals klinkers, tegels, keien, grond e.d. op voldoende afstand van de sleuf of werkput op.! Sla de vrijkomende grond per grondsoort gescheiden op Uitvoering (dichten).! Dicht de sleuf/werkput zodanig dat de verschillende grondsoorten op hun oorspronkelijke plaats terugkomen.! Pas, indien noodzakelijk, grondverbetering toe.! Vul de sleuf/werkput aan weerskanten van de leiding gelijkmatig aan.! Verdicht handmatig bij een afstand van minder dan 0,2 m naast de leiding en minder dan 0,4 m boven de leiding.! Vul de sleuf of werkput laagsgewijs aan.! Verdicht de sleuf of werkput machinaal of handmatig in lagen van maximaal 0,3m.! Werk de aangevulde sleuf of werkput af met de vrijgekomen sleufbedekking.! Hef de genomen veiligheidsmaatregelen op Beëindiging.! Registreer de benodigde gegevens.! Lever de uitgevoerde activiteiten op: o Activiteiten via een werkplan: gereedmelding van het werkplan bij de WV. o Activiteiten via een raamopdracht: oplevering conform de bedrijfsafspraken.! Laat de werkplek netjes en veilig achter.

11 Het graven en dichten van sleuven en werkputten Documentnr. : G-02 Blad : 3 van 3 8. Opmerkingen.! Geen. 9. Referenties.! NEN ! Arbo-wetgeving! Handboek 96b van de CROW.! CROW richtlijn 280 Zorgvuldig graven. 10. Bijlagen.! Geen.

12 Het assisteren bij werkzaamheden aan of nabij gasvoorzieningsystemen Documentnr. : G-03 Blad : 1 van 3 1. Doel. Het veilig assisteren bij werkzaamheden aan of nabij gasvoorzieningsystemen. 2. Toepassingsgebied. HD- en LD-gasvoorzieningsystemen. 3. Aanwijzingen en opdrachtverstrekking.! De aanwijzing is minimaal VOP, maar is ook afhankelijk van de eisen zoals genoemd in de veiligheidwerkinstructie die betrekking heeft op de uit te voeren activiteit (bij bepaalde werkzaamheden is een hogere aanwijzing vereist).! De opdrachtverstrekking voor assistentie wordt gegeven door minimaal een WVnetten, via werkplan of raamopdracht.! Mate van toezicht is afhankelijk van het soort werk en staat in de geldende veiligheidwerkinstructies vermeld. 4. Voorwaarden.! Werkzaamheden aan of in de nabijheid van gasvoorzieningsystemen dienen altijd te worden uitgevoerd volgens de VIAG met de daaraan verbonden geldende veiligheids werkinstructies.! Tijdens uitvoering van gastechnische werkzaamheden, waarbij ongecontroleerde uitstroming van gas kan plaatsvinden, moet men buiten de gevarenzone blijven.! Alle werkzaamheden aan of met asbesthoudende materialen vallen onder de bepalingen conform het besluit Veilig werken met asbestcementleidingen voor ondergrondse leidingen of conform het Asbestbesluit voor overige werkzaamheden aan of met asbesthoudende materialen.! De assisterende persoon dient geïnstrueerd te zijn in de werkzaamheden waarbij hij gaat assisteren.! De assisterende persoon dient zich strikt te houden aan de VIAG en de aanwijzingen van de PL. Daarbij mag de assisterende persoon zelfstandig geen werkzaamheden uitvoeren die zijn aanwijzing overschrijden. 5. Risico s en maatregelen. Afhankelijk van de werkzaamheden zijn de meest voorkomende risico s met de daarvoor te treffen maatregelen: Risico: Ongecontroleerde uitstroming van gas. Maatregel: Ventileren, continu meten, zo nodig werkplek verlaten en melden aan de WV. Risico: Persoonlijk letsel en verstikking. Maatregel: Gebruik maken van PBM s. Risico: Aanwezigheid van omstanders en/of dieren in de directe omgeving van de werkplek. Maatregel: Afbakenen van de werkplek, omstanders manen de werkplek te verlaten. Risico: Beïnvloeding van buitenaf, bijv. weersomstandigheden, verkeer. Maatregel: Werkonderbreking, paraplu, afzettingen volgens Handboek 96b van de CROW. Risico: Blokkering vluchtwegen. Maatregel: Vluchtwegen vrijhouden van obstakels.

13 Het assisteren bij werkzaamheden aan of nabij gasvoorzieningsystemen Documentnr. : G-03 Blad : 2 van 3 Risico: Brand en/of explosie. Maatregel: Geen ontstekingsbronnen in of in de omgeving van de werkplek, werkplek afbakenen d.m.v. verbodsborden Open vuur verboden. Risico: Schade aan kabels en leidingen. Maatregel: Voor aanvang graafwerkzaamheden KLIC-melding doen (eventueel calamiteitenmelding), werkplek zorgvuldig ontgraven. 6. Middelen en apparatuur.! De vereiste PBM s, afhankelijk van de werkzaamheden, zijn aangegeven in de betreffende VWI, en kunnen zijn: o Antistatische, gladde, afsluitende en vlamvertragende werkkleding, waarbij voorkomen wordt dat uitstromend gas via openingen (o.a. bij de polsen, enkels en de hals) onder de kleding kan komen en zich daar kan ophopen. o Veiligheidsschoenen en/of veiligheidslaarzen. o Veiligheidshelm. o Veiligheidsbril en/of stofbril. o Gehoorbescherming. o Handschoenen. o Reflecterende kleding voor werken langs de openbare weg. o Brandvertragende hoofdbescherming voor werken, waarbij vrije gasuitstroming plaats vindt, behoudens bij het ontluchten van leidingen. o Aanvullende PBM s voor gespecialiseerd werk zijn: o Laswerkzaamheden: lasoverall, lasbril, lashelm, laskap, lashandschoenen. o Werkzaamheden met condensaat: polyvinylalcohol of neopreen handschoenen, halfgelaatsmasker met filterend gelaatstuk A1 of volgelaatsmasker, veiligheidsbril, brandvertragende wegwerpoverall. o Werkzaamheden aan asbestcementleidingen: neopreen handschoenen, mondkap met P3-filter, brandvertragende wegwerpoverall. Onder werkkleding wordt verstaan de door het bedrijf verstrekte kleding, wat geschikt is voor het uitvoeren van de diverse werkzaamheden. Onderscheid kan worden gemaakt in: o Werkkleding (niet brandvertragende uitvoering) wat gedragen dient te worden bij het uitvoeren van werkzaamheden, waarbij geen kans aanwezig is op (on)gecontroleerde gasuitstroming. o Werkkleding (antistatisch en brandvertragend) wat gedragen dient te worden bij het uitvoeren van werkzaamheden, waarbij geringe kans aanwezig is op (on)gecontroleerde gasuitstroming. o Werkkleding (antistatisch, glad, afsluitend en brandvertragend) wat gedragen dient te worden bij het uitvoeren van werkzaamheden, waarbij kans aanwezig is op (on)gecontroleerde gasuitstroming.! Gassignaleringsapparatuur met akoestisch en optisch signaal.! Gasdetectiemeter.! Gasconcentratiemeter, 100% aardgas.! Zuurstofmeter.! Brandblusser (klasse A/B/C), minimaal 2 kg voor binnenshuis.! Brandblusser (klasse A/B/C), minimaal 6 kg voor werkzaamheden buiten.! Branddeken (blusdeken).! Verbodsborden Open vuur verboden.

14 Het assisteren bij werkzaamheden aan of nabij gasvoorzieningsystemen Documentnr. : G-03 Blad : 3 van 3 7. Werkwijze Voorbereiding! Overtuig je ervan dat de PL heeft gecontroleerd of aan alle voorwaarden volgens punt 4 en de maatregelen volgens punt 5 is voldaan.! Overtuig je ervan dat de PL heeft gecontroleerd of het werkplan of de raamopdracht overeenkomt met de situatie ter plekke.! Indien bij bovengenoemde controles afwijkingen worden geconstateerd mag er niet met de werkzaamheden worden gestart maar dient door de PL contact te worden opgenomen met de WV.! Overtuig je ervan dat de PL een Laatste Minuut Risico Analyse (LMRA) heeft uitgevoerd Uitvoering! Volg de aanwijzingen van de PL strikt op.! Verricht de werkzaamheden volgens de opdrachten van de PL; dit geldt ook ten aanzien van (delen) van werkzaamheden die op basis van de eigen aanwijzing zelfstandig zouden mogen worden uitgevoerd Beëindiging! Verlaat de werkplek indien de PL dit aangeeft. 8. Opmerkingen.! Geen. 9. Referenties.! VIAG.! VCA.! VWI s.! Montagevoorschriften. 10. Bijlagen.! Geen.

15 eiligheidswerkinstructie Het plaatsen, verwisselen of verwijderen van gasmeters! G25 Documentnr. : G-06 Blad : 1 van 3 1. Doel. Het veilig plaatsen, verwisselen of verwijderen van gasmeters! G Toepassingsgebied. LD-gasvoorzieningsystemen. 3. Aanwijzingen en opdrachtverstrekking.! Uitvoering door minimaal VOP-meters.! Opdrachtverstrekking door minimaal WV netten, via werkplan of raamopdracht.! Mate van toezicht wordt door WV bepaald. 4. Voorwaarden.! De werkplek is voldoende ruim, droog en verlicht.! De werkplek wordt voldoende geventileerd.! De gasconcentratie wordt voortdurend gemeten en mag niet hoger zijn dan 10% LEL.! Er dient voor de aanvang van de werkzaamheden visuele controle van de meteropstelling plaats te vinden.! Het werken aan een meteropstelling dient drukloos te gebeuren.! Voorafgaande aan het verwijderen van de gasmeter dient, indien van toepassing, een elektrisch geleidende overbrugging tot stand worden gebracht.! Er worden geen (de)montage werkzaamheden aan de binneninstallatie zelf uitgevoerd.! Overige werkzaamheden aan gasmeteropstellingen, waaronder werkzaamheden aan drukregelaars en B-kleppen, uitvoeren conform VWI G-10 Het repareren en onderhouden van LD meteropstellingen! G25, inclusief hoofdkranen. 5. Risico s en maatregelen. Risico: Aanwezigheid van gas. Maatregel: Ventileren, continu meten, eventueel noodafdichting maken, zo nodig samen met bewoner werkplek verlaten en melden aan WV. Risico: Persoonlijk letsel en verstikking. Maatregel: Gebruik maken van PBM s en apparatuur. Risico: Aanwezigheid van bewoners en/of huisdieren in de directe omgeving van de werkplek. Maatregel: Afbakenen van de werkplek, bewoners manen de werkplek te verlaten. Risico: Vonkvorming door potentiaalverschil. Maatregel: Elektrisch geleidende overbrugging aanbrengen. 6. Middelen en apparatuur.! De vereiste PBM s: antistatische en vlamvertragende werkkleding, veiligheidsschoeisel.! Gassignaleringsapparatuur met akoestisch en optisch signaal.! Elektrisch geleidende overbruggingskabel.! Brandblusser (klasse A/B/C) van minimaal 2 kg.

16 eiligheidswerkinstructie Het plaatsen, verwisselen of verwijderen van gasmeters! G25 Documentnr. : G-06 Blad : 2 van 3 7. Werkwijze. 7.1 Voorbereiding! Controleer of aan alle voorwaarden onder punt 4 en maatregelen onder punt 5 is voldaan.! Controleer of het werkplan of raamopdracht overeenkomt met de situatie ter plekke.! Indien bij bovengenoemde controles afwijkingen worden geconstateerd, mag er niet met de werkzaamheden worden gestart, maar dient contact te worden opgenomen met de WV. Dit geldt ook indien er fraude wordt geconstateerd.! Voer Laatste Minuut Risico Analyse (LMRA) uit Uitvoering Plaatsen gasmeter (niet bij nieuwbouw).! Tref de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen.! Plaats gasmeter conform montagehandleiding van de fabrikant.! Monteer bij toepassing van een datakabel van de gas- naar de e-meter deze volgens instructie fabrikant. Indien de uitvoering niet middels een stekkerverbinding tot stand kan worden gebracht, is tevens VWI E-69 Het plaatsen, verwisselen, verwijderen van een elektriciteitsmeter/tf! 3x80 A van toepassing.! Controleer dichtheid binneninstallatie conform VWI G-07 Het beproeven op dichtheid van binneninstallaties en meteropstellingen! G25.! Ontlucht de binneninstallatie conform VWI G-08 Het ontluchten van binneninstallaties! G25.! Hef de genomen veiligheidsmaatregelen op. Note: Indien er (nog) geen binneninstallatie aanwezig is en er toch een gasmeter geplaatst moet worden, beproef dan alleen de meteropstelling (afhankelijk van bedrijfsprocedures). De meteropstelling dient dan aan de uitlaatzijde gasdicht te worden afgestopt. In dat geval beperkt de beproeving zich tot het onder gasdruk zetten van de gasmeteropstelling en het vervolgens controleren op dichtheid Verwisselen gasmeter.! Tref de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen.! Controleer gasmeternummer versus adres en overige administratieve gegevens.! Demonteer, indien van toepassing, de datakabel van de gas- naar de e-meter deze volgens instructie fabrikant. Indien de uitvoering niet middels een stekkerverbinding tot stand is gebracht, dan geldt tevens VWI E-69 Het plaatsen, verwisselen, verwijderen van een elektriciteitsmeter/tf! 3x80 A.! Sluit hoofdkraan en maak de binneninstallatie drukloos.! Breng, indien noodzakelijk, elektrisch geleidende overbrugging aan.! Verwijder bestaande gasmeter.! Controleer de hoofdkraan op lekkage en/of slecht afsluiten. Bij onvolkomenheden WV waarschuwen.! Plaats nieuwe gasmeter met nieuwe pakkingen conform montagehandleiding.! Monteer bij toepassing van een datakabel van de gas- naar de e-meter deze volgens instructie fabrikant. Indien de uitvoering niet middels een stekkerverbinding tot stand kan worden gebracht, is tevens VWI E-69 Het plaatsen, verwisselen, verwijderen van een elektriciteitsmeter/tf! 3x80 A van toepassing.

17 eiligheidswerkinstructie Het plaatsen, verwisselen of verwijderen van gasmeters! G25 Documentnr. : G-06 Blad : 3 van 3! Controleer dichtheid binneninstallatie conform VWI G-07 Het beproeven op dichtheid van binneninstallaties en meteropstellingen! G25.! Ontlucht de binneninstallatie conform VWI G-08 Het ontluchten van binneninstallaties! G25.! Controleer de hoofdkraan op dichtheid.! Hef de genomen veiligheidsmaatregelen op Verwijderen gasmeter.! Tref de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen.! Controleer gasmeternummer versus adres en overige administratieve gegevens.! Demonteer, indien van toepassing, de datakabel van de gas- naar de e-meter deze volgens instructie fabrikant. Indien de uitvoering niet middels een stekkerverbinding tot stand is gebracht, dan geldt tevens VWI E-69 Het plaatsen, verwisselen, verwijderen van een elektriciteitsmeter/tf! 3x80 A.! Sluit hoofdkraan en maak de binneninstallatie drukloos.! Breng, indien noodzakelijk, elektrisch geleidende overbrugging aan.! Verwijder bestaande gasmeter.! Controleer de hoofdkraan op lekkage en/of slecht afsluiten. Bij onvolkomenheden de WV waarschuwen.! Dop de aansluitleiding af en controleer deze op dichtheid.! Plaats een afdichting op de aansluiting van de binneninstallatie.! Hef de genomen veiligheidsmaatregelen op Beëindiging.! Registreer de benodigde gegevens.! Lever de uitgevoerde activiteiten op: o Activiteiten via een werkplan: gereedmelding van het werkplan bij de WV. o Activiteiten via een raamopdracht: oplevering conform de bedrijfsafspraken.! Laat de werkplek netjes en veilig achter. 8. Opmerkingen.! Geen. 9. Referenties.! VIAG.! VWI G-01 Het werken aan of nabij gasvoorzieningsystemen.! VWI G-07 Het beproeven op dichtheid van binneninstallaties en meteropstellingen! G25.! VWI G-08 Het ontluchten van binneninstallaties! G25.! VWI G-10 Het repareren en onderhouden van LD meteropstellingen! G25, inclusief hoofdkraan.! VWI E-69 Het plaatsen, verwisselen, verwijderen van een elektriciteitsmeter/tf! 3x80 A.! Montagevoorschriften.! Bedieningsvoorschriften. 10. Bijlagen.! Geen.

18 Het beproeven op dichtheid van binneninstallaties en meteropstellingen! G25 Documentnr. : G-07 Blad : 1 van 4 1. Doel. Het veilig beproeven op dichtheid van binneninstallaties en meteropstellingen! G Toepassingsgebied. LD-gasvoorzieningsystemen en binneninstallatie van de klant! G Aanwijzingen en opdrachtverstrekking.! Uitvoering door minimaal VOP-meters.! Opdrachtverstrekking door minimaal WV netten, via werkplan of raamopdracht.! Mate van toezicht wordt door WV bepaald. 4. Voorwaarden.! De werkplek is voldoende ruim, droog en verlicht.! De werkplek wordt voldoende geventileerd.! Er worden geen (de)montage werkzaamheden aan de binneninstallatie uitgevoerd. 5. Risico s en maatregelen. Risico: Aanwezigheid van gas. Maatregel: Voldoende ventileren, continu meten, zo nodig hoofdkraan sluiten. Risico: Persoonlijk letsel en verstikking. Maatregel: Gebruik maken van PBM s en apparatuur. Risico: Aanwezigheid van bewoners en/of huisdieren in de directe omgeving van de werkplek. Maatregel: Afbakenen van de werkplek, bewoners manen de werkplek te verlaten. 6. Middelen en apparatuur.! De vereiste PBM s: antistatische en vlamvertragende werkkleding, veiligheidsschoeisel.! Gassignaleringsapparatuur met akoestisch en optisch signaal.! Dichtheidsbeproevingsapparatuur.! Brandblusser (klasse A/B/C) van minimaal 2 kg. 7. Werkwijze Voorbereiding.! Controleer of aan alle voorwaarden volgens punt 4 en de maatregelen volgens punt 5 is voldaan.! Controleer of het werkplan of raamopdracht overeenkomt met de situatie ter plekke.! Indien bij bovengenoemde controles afwijkingen worden geconstateerd, mag er niet met de werkzaamheden worden gestart, maar dient contact te worden opgenomen met de WV.! Aansluitkranen zijn geopend en de toestelkranen gesloten.! Voer Laatste Minuut Risico Analyse (LMRA) uit.

19 Het beproeven op dichtheid van binneninstallaties en meteropstellingen! G25 Documentnr. : G-07 Blad : 2 van Uitvoering Beproeven met gas (meetnippel aanwezig).! Tref de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen.! Sluit meetapparatuur aan.! Zet hoofdkraan open.! Wacht tot de B-klep zich opent (indien aanwezig).! Zet installatie op bedrijfsdruk.! Sluit hoofdkraan.! Laat de druk in de binneninstallatie tot 23 mbar teruglopen.! Start drukmeting, voor beproevingsduur zie tabel 1a.! Registreer gemeten drukdaling.! Controleer bij iedere drukdaling separaat de meteropstelling op dichtheid.! Repareer eventuele lekkages aan de meteropstelling en voer de drukbeproeving opnieuw uit.! Stel volgens tabel 1a de vervolgactie vast.! Koppel meetapparatuur los.! Controleer de meetnippel op dichtheid.! Hef de genomen veiligheidsmaatregelen op. Tabel 1a: beproeving met gas Meteropstelling Meettijd Drukdaling Constatering Te ondernemen acties G4; G6 3 minuten " 3 mbar Minimaal of Zie geen gaslek > 3 mbar Mogelijk gaslek Zie G10; G16; G25 10 minuten " 3 mbar Minimaal of Zie geen gaslek > 3 mbar Mogelijk gaslek Zie Beproeven met lucht (geen meetnippel aanwezig).! Tref de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen.! Sluit meetapparatuur aan.! Breng de binneninstallatie op de vereiste druk (30 mbar).! Laat de druk stabiliseren gedurende dezelfde tijd als de meettijd.! Start drukmeting, voor beproevingsduur zie tabel 1b.! Registreer gemeten drukdaling.! Controleer bij iedere drukdaling separaat de meteropstelling op dichtheid.! Repareer eventuele lekkages aan de meteropstelling en voer de drukbeproeving opnieuw uit.! Koppel meetapparatuur los.! Monteer de gasmeter.! Controleer de meterkoppelingen op dichtheid.! Hef de genomen veiligheidsmaatregelen op.

20 Het beproeven op dichtheid van binneninstallaties en meteropstellingen! G25 Documentnr. : G-07 Blad : 3 van 4 Tabel 1b: beproeving met lucht Meteropstelling Meettijd Drukdaling Constatering Te ondernemen acties G4; G6 4,5 minuten " 3 mbar Minimaal of Zie geen gaslek > 3 mbar Mogelijk gaslek Zie G10; G16; G25 15 minuten " 3 mbar Minimaal of Zie geen gaslek > 3 mbar Mogelijk gaslek Zie Vervolgacties Actie bij minimaal of geen gaslek:! Informeer klant dat installatie in orde is.! Lever beproevingsrapport in bij de WV Actie bij mogelijk gaslek:! Sluit de aansluitkranen.! Voer een nieuwe dichtheidsbeproeving uit volgens tabel 2. Tabel 2 Meteropstelling Meettijd Drukdaling Constatering Te ondernemen acties G4; G6 Gas 3 minuten. " 1 mbar Akkoord Zie Lucht 4,5 minuten > 1mbar Gaslek Zie G10; G16; G25 Gas 10 minuten. " 1 mbar Akkoord Zie Lucht 15 minuten > 1mbar Gaslek Zie Actie bij gaslek:! Laat hoofdkraan dicht staan.! Informeer klant dat: o Er een gaslek is geconstateerd. o De binnenleiding mogelijk niet veilig is. o De hoofdkraan dicht wordt gelaten.! Adviseer klant om de leiding te laten onderzoeken door een installateur.! Laat registratieformulier in tweevoud ondertekenen, 1 exemplaar is voor de klant.! Lever beproevingsrapport en registratieformulier in bij de WV.! Laat waarschuwingslabel/-sticker bij de hoofdkraan achter Beëindiging.! Registreer de benodigde gegevens.! Lever de uitgevoerde activiteiten op: o Activiteiten via een werkplan: gereedmelding van het werkplan bij de WV. o Activiteiten via een raamopdracht: oplevering conform de bedrijfsafspraken.! Laat de werkplek netjes en veilig achter.

21 Het beproeven op dichtheid van binneninstallaties en meteropstellingen! G25 Documentnr. : G-07 Blad : 4 van 4 8. Opmerkingen.! Er dient een precisie meetinstrument te worden gebruikt; het standaard meetbereik dient 1,5 keer de beproevingsdruk te zijn, terwijl de nauwkeurigheidsklasse moet voldoen aan minimaal 0,25% van het standaard bereik.! Bij het verlaten van het pand de aangeslotene informeren over het opgeleverde werk.! Afhankelijk van de situatie of bij een drukdaling " 10 mbar wordt direct het contactpersoon van de netbeheerder ingelicht. Deze dient dan de gemeente (in casu de brandweer) te informeren.! Het beproevingsrapport en het eventuele registratieformulier gedurende minimaal drie maanden archiveren. 9. Referenties.! VIAG.! VWI G-01 Het werken aan of nabij gasvoorzieningsystemen. 10. Bijlagen.! Registratieformulier lekkage binneninstallatie.

22 Rapport ten behoeve van registratie en melding van een lekkage van binneninstallaties bij meteropstellingen! G25 Documentnr. : G-07, bijlage 1 Datum/versie : Blad :1 van 1 Melding lekkage gasleiding/installatie Datum Naam klant Adres Nr. gasmeter Postcode Meterstand Plaats Telefoon Geachte klant, In uw gasleiding/installatie hebben wij een lekkage vastgesteld. De gemeten drukdaling in 3 minuten is mbar. O Wij weten niet waar het lek zich bevindt. Uw gasleiding/installatie dient zo spoedig mogelijk door een bevoegd persoon te worden gerepareerd. Wij hebben de gastoevoer naar uw binnenleiding afgesloten door het sluiten van de hoofdkraan. Iedere lekkage veroorzaakt een mogelijk gevaar voor u en uw omgeving. O De drukdaling is " 10 mbar; deze lekkage veroorzaakt een gevaarlijke situatie voor u en uw omgeving. Vanwege dit gevaar hebben wij de gastoevoer afgesloten door het sluiten en vergrendelen van de hoofdkraan en wordt hiervan een melding gedaan aan de gemeente. Wij adviseren u dringend deze hoofdkraan pas te laten openen door een bevoegd persoon, nadat deze de gasleiding/installatie heeft gerepareerd en op gasdichtheid heeft gecontroleerd. Voor de veiligheid van uw gasinstallatie bent u zelf verantwoordelijk. In geval van gaslucht kunt u contact met ons opnemen via het storingsnummer Ondergetekende (klant) verklaart kennis te hebben genomen van het bovenstaande en zal zorgdragen voor herstel en controle van de gasleiding/installatie door een bevoegd persoon Medewerker Netbeheerder Gesproken met (namens) klant Naam Naam Handtekening Handtekening

23 Het ontluchten van binneninstallaties! G25 Documentnr. : G-08 Blad : 1 van 2 1. Doel. Het veilig ontluchten van binneninstallaties! G Toepassingsgebied. Binneninstallatie van de klant! G Aanwijzingen en opdrachtverstrekking.! Uitvoering door minimaal VOP-meters.! Opdrachtverstrekking door minimaal WV netten, via werkplan of raamopdracht.! Mate van toezicht wordt door WV bepaald. 4. Voorwaarden.! De werkplek is voldoende ruim, droog en verlicht.! De plaats van ontluchten wordt voldoende geventileerd.! Er worden geen (de)montage werkzaamheden aan de binneninstallatie uitgevoerd. 5. Risico s en maatregelen. Risico: Aanwezigheid van gas. Maatregel: Ventileren, continu meten, zo nodig, samen met bewoner, werkplek verlaten en melden aan WV. Risico: Persoonlijk letsel en verstikking. Maatregel: Gebruik maken van PBM s en apparatuur. Risico: Aanwezigheid van bewoners en/of huisdieren in de directe omgeving van de werkplek. Maatregel: Afbakenen van de werkplek, bewoners manen de werkplek te verlaten. Risico: Overmatige gasconcentratie tijdens ontluchten in toestel (explosie). Maatregel: Op juiste wijze ontluchten/ontsteken. 6. Middelen en apparatuur! De vereiste PBM s: antistatische en vlamvertragende werkkleding, veiligheidsschoeisel.! Gassignaleringsapparatuur met akoestisch en optisch signaal. 7. Werkwijze Voorbereiding.! Controleer of aan alle voorwaarden onder punt 4 en maatregelen onder punt 5 is voldaan.! Controleer of het werkplan of raamopdracht overeenkomt met de situatie ter plekke.! Indien bij bovengenoemde controles afwijkingen worden geconstateerd, mag er niet met de werkzaamheden worden gestart, maar dient contact te worden opgenomen met de WV.! Voer Laatste Minuut Risico Analyse (LMRA) uit.

24 Het ontluchten van binneninstallaties! G25 Documentnr. : G-08 Blad : 2 van Uitvoering.! Tref de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen.! Ventileer de ruimte zoveel mogelijk en bewaak constant de aanwezige gasconcentratie door middel van meting.! Ontlucht: o door middel van een gaskomfoor. o via de cv-ketel.! Controleer of de toestellen correct blijven werken.! Hef de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen op Beëindiging.! Registreer de benodigde gegevens.! Lever de uitgevoerde activiteiten op: o Activiteiten via een werkplan: gereedmelding van het werkplan bij de WV. o Activiteiten via een raamopdracht: oplevering conform de bedrijfsafspraken.! Laat de werkplek netjes en veilig achter. 8. Opmerkingen.! Geen. 9. Referentie.! VIAG.! VWI G-01 Het werken aan of nabij gasvoorzieningsystemen. 10. Bijlagen.! Geen.

25 Het plaatsen, verwisselen of verwijderen van gasmeters HD of > G25 LD Documentnr. : G-09 Blad : 1 van 3 1. Doel. Het veilig plaatsen, verwisselen of verwijderen van gasmeters HD of > G25 LD. 2. Toepassingsgebied. HD- en LD-gasvoorzieningsystemen. 3. Aanwijzingen en opdrachtverstrekking.! Uitvoering voor gasmeter LD door minimaal VP, met assistentie van minimaal VOP.! Uitvoering voor gasmeter HD in stationsopstelling door minimaal AVP stations, met assistentie van minimaal VOP.! Uitvoering voor gasmeter HD in separate opstelling door AVP netten, met assistentie van minimaal VOP.! Opdrachtverstrekking door minimaal WV netten, via werkplan of raamopdracht.! Mate van toezicht wordt door WV bepaald. 4. Voorwaarden.! De werkplek is voldoende ruim, droog en verlicht.! De werkplek wordt voldoende geventileerd.! De gasconcentratie wordt voortdurend gemeten en mag niet hoger zijn dan 10% LEL.! Er dient voor de aanvang van de werkzaamheden visuele controle van de meteropstelling plaats te vinden.! Het werken aan een meteropstelling dient drukloos te gebeuren.! Indien bij deze activiteiten het gasdrukregel- en meetstation buiten bedrijf moet worden gesteld, dan uitvoeren conform G-54 Het in en uit bedrijf nemen van gasdrukregel- en meetstations.! Voorafgaande aan het verwijderen van de gasmeter dient, indien van toepassing een elektrisch geleidende overbrugging tot stand te worden gebracht.! Er worden geen (de)montage werkzaamheden aan de binneninstallatie uitgevoerd.! Voorafgaand aan de werkzaamheden controleren of de grondafsluiter bereikbaar en bedienbaar is. 5. Risico s en maatregelen. Risico: Aanwezigheid van gas. Maatregel: Ventileren, continu meten, eventueel noodafdichting maken, zo nodig samen met aanwezigen werkplek verlaten en melden aan WV. Risico: Persoonlijk letsel en verstikking. Maatregel: Gebruik maken van PBM s en apparatuur. Risico: Aanwezigheid van aanwezigen en/of huisdieren in de directe omgeving van de werkplek. Maatregel: Afbakenen van de werkplek, bewoners manen de werkplek te verlaten. Risico: Vonkvorming door potentiaalverschil. Maatregel: Elektrisch geleidende overbrugging aanbrengen.

26 Het plaatsen, verwisselen of verwijderen van gasmeters HD of > G25 LD Documentnr. : G-09 Blad : 2 van 3 6. Middelen en apparatuur.! De vereiste PBM s: antistatische, gladde, afsluitende en vlamvertragende werkkleding, veiligheidsschoeisel.! Gassignaleringsapparatuur met akoestisch en optisch signaal.! Elektrisch geleidende overbruggingskabel.! Til- of hijsapparatuur.! Brandblusser (klasse A/B/C) van minimaal 2 kg. 7. Werkwijze. 7.1 Voorbereiding! Controleer of aan alle voorwaarden onder punt 4 en maatregelen onder punt 5 is voldaan.! Controleer of het werkplan of raamopdracht overeenkomt met de situatie ter plekke.! Indien bij bovengenoemde controles afwijkingen worden geconstateerd, mag er niet met de werkzaamheden worden gestart, maar dient contact te worden opgenomen met de WV. Dit geldt ook indien er fraude wordt geconstateerd.! Voer Laatste Minuut Risico Analyse (LMRA) uit Uitvoering Plaatsen gasmeter.! Tref de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen.! Plaats gasmeter inclusief eventuele EVHI conform montagehandleiding van de fabrikant.! Monteer bij toepassing van een datakabel van de gas- naar de e-meter deze volgens instructie fabrikant. Indien de uitvoering niet middels een stekkerverbinding tot stand kan worden gebracht, is tevens VWI E-69 Het plaatsen, verwisselen, verwijderen van een elektriciteitsmeter/tf! 3x80 A van toepassing.! Breng een tijdelijk afdichting aan op de uitlaatzijde van de meteropstelling als de binneninstallatie niet door of namens de eigenaar in gebruik kan worden genomen.! Controleer de verbindingen van de meteropstelling op dichtheid.! Laat de binneninstallatie door of namens de eigenaar in bedrijf nemen.! Hef de genomen veiligheidsmaatregelen op Verwisselen gasmeter.! Tref de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen.! Controleer gasmeternummer versus adres en overige administratieve gegevens.! Demonteer, indien van toepassing, de datakabel van de gas- naar de e-meter deze volgens instructie fabrikant. Indien de uitvoering niet middels een stekkerverbinding tot stand is gebracht, dan geldt tevens VWI E-69 Het plaatsen, verwisselen, verwijderen van een elektriciteitsmeter/tf! 3x80 A.! Sluit hoofdkraan en laat de binneninstallatie door of namens de eigenaar drukloos maken.! Breng, indien noodzakelijk, elektrisch geleidende overbrugging aan.! Verwijder bestaande gasmeter inclusief eventuele EVHI.! Controleer de hoofdkraan op lekkage en/of slecht afsluiten. Bij onvolkomenheden WV waarschuwen.! Plaats nieuwe gasmeter inclusief de eventuele EVHI conform montagehandleiding van de fabrikant.