Wij overschatten medicatie enorm. Voeding is ons dagelijkse medicijn.'
|
|
- Lodewijk Vedder
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Wij overschatten medicatie enorm. Voeding is ons dagelijkse medicijn.' wkb Vergeet heel even Jeroen Meus. De culinaire bestseller van het moment werd niet geschreven door een kok, maar door een arts. Kris Verburgh weet wat we moeten eten om af te slanken en jong te blijven. Zet u schrap voor het betere voedingsadvies. En ja, Bart De Wever kan maar beter meelezen. Het idee maakte zich van hem meester toen hij in een psychiatrisch ziekenhuis werkte. Daar heb ik mijn voedselzandloper bedacht', zegt hij. Ik werkte op een afdeling met schizofrene patiënten. Die nemen nogal veel neuroleptica, en het nadeel daarvan is dat je verdikt. Daarom is gezonde voeding belangrijk. Zo heb ik mijn model ontwikkeld.' Dat model, zijn voedselzandloper, maakt momenteel furore. Het gelijknamige boek is na een paar maanden al aan de dertiende druk toe. Er werden al ruim exemplaren van verkocht. Zelfs in juli, toch een stillere maand in het boekenvak, vloog het over de toonbank. In De voedselzandloper legt de jonge Antwerpse arts Kris Verburgh (26) uit hoe we onze ongezonde voedingspatronen (de bovenste helft van de zandloper) kunnen vervangen door gezonde gewoonten (de onderste helft). Sommige dingen weten we al (groene thee is gezonder dan frisdrank), sommige inzichten lijken voor de hand te liggen (vis is gezonder dan rood vlees), sommige bevindingen zijn ronduit verrassend (drink vooral geen melk). In ieder geval heeft Verburgh, die eerder al boeken schreef over het heelal en onze hersenen, zich gebaseerd op de best beschikbare wetenschappelijke kennis van dit moment. Voor een arts is Verburgh erg sceptisch over geneesmiddelen. De meeste van die middelen genézen helemaal niets', zegt hij. Behalve antibiotica en chemotherapeutica. Wij overschatten medicatie enorm. Het enige wat de meeste middelen doen, is symptomen onderdrukken. Het is een cliché, maar ik denk dat Hippocrates gelijk had: voeding is ons dagelijkse medicijn.' 1 / 8
2 En dat leer je niet als arts? Nee, ik heb in zeven jaar maar een half uur les gehad over voeding. Als arts word je vooral opgeleid in de acute geneeskunde. Je leert wat je moet doen als iemand een hartaanval krijgt of als de symptomen van kanker doorbreken. Maar die hartaanval en die kanker zijn het resultaat van een proces dat al tientallen jaren bezig is. En daarbij speelt voeding een zeer belangrijke rol. Heel veel klachten zijn het gevolg van een verkeerd voedingspatroon.' Er bestaat toch zoiets als preventieve geneeskunde? Wat daaronder meestal wordt verstaan, is helemaal niet preventief. Een screening op darmkanker, een mammografie of een uitstrijkje: dat noemt men allemaal preventieve geneeskunde. Maar dat is het natuurlijk niet, het enige wat je dan doet, is de kanker iets vroeger opsporen. In onze opleiding zouden voeding en preventie meer aan bod moeten komen, zodat we als artsen overtuigender en motiverender advies kunnen geven.' Veel van uw adviezen circuleren allang in het alternatieve circuit. Sommige. Maar in die alternatieve sector heeft men het tegenwoordig nogal gauw over voedsel-allergieën en intoleranties, en daar ben ik niet zo voor te vinden. Men praat ook nogal veel over het belang van een goede darmflora, en dat is goed, maar men slaat altijd een beetje door.' Moeten we allemaal aan de probiotica, voor onze darmflora? Op zich is dat gezond, maar als het voedingspatroon niet deugt, zullen die bacteriën niet goed werken. Je kunt je darmen bezaaien met probiotica, maar als de grond niet deugt, zullen die geen wortel schieten. Goede voeding betekent onder meer: voldoende vezels. Vroeger in de oertijd aten we honderd gram vezels per dag, vandaag nog maar vijftien. Dertig is een goed streefcijfer. Dat is een van de principes van mijn zandlopermodel: veel groenten en fruit, veel vezels en geen snelle suikers. Als je dat doet, heb je automatisch een gezonde darm, en kun je ook zonder probiotica.' 2 / 8
3 Eten zoals de oermens, is dat een goed idee? Het zogenaamde paleodieet is zeer hip. Dat gaat ervan uit dat je veel vlees moet eten, zoals de oermens, en weinig granen. Met dat laatste ben ik het eens: pasta en brood eet je best zo weinig mogelijk. Maar de grote nadruk op vlees is niet goed. Van veel eiwitten verlies je weliswaar gewicht, maar het is niet gezond. Veel vlees, vooral rood vlees, doet het risico op diabetes en darmkanker toenemen. Het is ook intellectueel aantrekkelijk: eten zoals onze verre voorouders is zogezegd je lichaam laten eten waarvoor het gemaakt is.' Is dat zo? We weten helemaal niet zo zeker of we wel zoveel vlees aten. Ons dieet in het stenen tijdperk bevatte misschien meer vis dan vlees. En stel nu nog dat we wel zoveel vlees aten toen, dan was dat nog niet noodzakelijk gezond. In de oertijd werden mensen maar dertig jaar. Van veel eiwitten verouder je ook snel.' Geldt dat ook voor een eiwitdieet, zoals dat van Bart De Wever? Ja, als je veel eiwitten eet, versnel je het verouderingsproces. Als je veel gewicht in korte tijd verliest, meer dan een kilogram per week, dan versnel je dat proces ook. Dat is niet gezond. We zien bovendien dat de meeste mensen die zo'n dieet volgen, na een paar jaar hervallen en op den duur meer wegen dan toen ze aan hun dieet begonnen. Dat geldt overigens voor de meeste diëten.' Wat raadt u mensen dan aan, als ze willen afvallen? Niet dat ze op dieet gaan, want een dieet betekent dat je gedurende een korte periode tegen je zin minder gaat eten. En dat is verkeerd. Je moet je eetgewoontes aanpassen. Behalve pasta ook geen of veel minder rijst en aardappelen. Dat kun je allemaal vervangen door peulvruchten of paddenstoelen of tofoe. Brood vervang je door havermoutpap 's morgens. Daar eet je dan nog een beetje zwarte chocolade bij, met eventueel wat aardbeien of druiven. Qua eten hanteer je best het principe: 's morgens als een koning, 's middags als een prins en 's avonds als een 3 / 8
4 bedelaar. 's Avonds wil dat zeggen dat ik mij beperk tot een beetje soep, met eventueel wat groenten en een stukje vlees.' U zondigt nooit? Toch wel. Ik eet ook wel eens een gebakje en om de zoveel maanden een pak frieten. Maar het probleem is dat mijn lichaam dat niet meer zo gemakkelijk verteert. Als je lang genoeg gezond eet, merk je dat ongezonde dingen zwaar op je maag blijven liggen.' Wat heeft u het meeste verrast terwijl u aan het boek werkte? Het belang van voedingsmiddelen in hun geheel. Er wordt vaak gekeken naar bepaalde stoffen of vitamines die in deze of gene voedingsmiddelen zitten. Maar het heeft geen zin om dan alleen die stof of die vitamine te isoleren en in te nemen. Als je naar het product in zijn geheel kijkt, doe je verrassende vaststellingen. Wie regelmatig broccoli eet, heeft veertig procent minder kans op borstkanker. Elke dag een handvol walnoten halveert de kans op een hartaanval.' Heel verrassend is dat u melk gewoon afraadt. Ja, koemelk blijkt niet gezond te zijn. En daarvoor baseer ik mij op studies van de wereldautoriteiten. Wie elke dag melk drinkt, heeft een grotere kans om de ziekte van Parkinson te krijgen. Bij vrouwen neemt de kans op eierstokkanker toe. Mannen die elke dag een glas melk drinken, hebben dubbel zo veel kans op uitgezaaide prostaatkanker.' Maar we krijgen er sterke botten van, toch? Ook niet. Integendeel. Die spotjes op televisie waarin je ziet dat oudere mensen nog altijd kunnen dansen zoals in hun jeugd, die worden gesponsord door de melkindustrie. Dat is een enorme lobbymachine. Melk kan een hoop gezondheidsproblemen veroorzaken. Vrouwen die 4 / 8
5 elke dag melk drinken, hebben vijfenveertig procent meer kans op heupfracturen dan vrouwen die dat niet doen.' Waarom weten we dat niet? Omdat de melklobby miljarden euro's heeft om reclame te maken, en professor Walter Willet in Harvard, een van de wereldautoriteiten die dit heeft onderzocht, nul euro.' Het probleem met voedingsadvies is dat het vaak verandert. Ik heb mij gebaseerd op de topexperts, en op de publicaties in de toptijdschriften. Je kunt altijd je gelijk staven, natuurlijk. Je kunt zelfs zeggen dat roken gezond is, omdat het je risico op Parkinson vermindert. Dat is ook zo. Maar dan negeer je wel alle studies die zeggen dat roken je risico op longkanker verhoogt. Ik heb voor mijn boek rekening gehouden met de belangrijkste en betrouwbaarste studies. Mijn benadering is ook een hele specifieke: ik ben niet zozeer geïnteresseerd in gewichtsverlies, ik bekijk voeding vanuit het standpunt van de veroudering.' Weinig eten, is dat een goed plan als je lang wil leven? Ja. Ik raad het niemand aan, maar de diehards kunnen dat inderdaad proberen. Om langer te leven, moet je een kwart minder eten dan je nodig hebt. Een volwassen vrouw heeft kilocalorieën nodig, dus die moet er dan elke dag eten. Als je dat doet, komt het lichaam in een soort spaarstand, waardoor het minder snel veroudert. Er zijn weinig interventies die vandaag al de veroudering kunnen afremmen, maar dat is er een van.' Hoe is dat te verklaren? Als je veel eet, moet je lichaam op volle toeren draaien, en daar veroudert het van. Als je minder eet, kun je tot 15 jaar langer leven, zelfs als je daarmee begint op je zestigste. Farmaceutische bedrijven zijn volop op zoek naar een pil die dat effect kan nabootsen, een pil 5 / 8
6 die het lichaam kan doen geloven dat het in spaarstand moet gaan. Maar ik betwijfel of ze dat ooit met één pil zullen kunnen.' Vecht u met uw boek niet tegen de bierkaai? We leven toch steeds ongezonder, niet? Er zijn toch steeds meer mensen die de kracht van gezond eten ontdekken. Maar de overheid schiet veel te langzaam wakker. Terwijl de ongezonde levensgewoonten van vandaag ons later nog veel geld zullen kosten. Misschien zullen we over honderd jaar beschaamd zijn, dat we onze voeding vandaag niet in betere banen leiden.' Zullen we ongezonde voeding op den duur verbieden? Ik denk dat het die kant opgaat. Politici zullen het bekijken zoals ze vandaag roken bekijken. Maar over die aanpak ben ik niet zo enthousiast. Ik geloof niet zozeer in de reglementering van onze consumptie, ik geloof meer in de verandering van onze landbouwpolitiek. Vandaag wordt die sector volledig verkeerd gesubsidieerd. Er worden veel te veel graanproducten en mais geproduceerd. Zo eten wij niet alleen ongezond, maar ook onze koeien en kippen. Suikerproducten zijn ook veel te goedkoop, terwijl groenten en fruit almaar duurder worden. Maar ja, de landbouwlobby is nu eenmaal zeer sterk.' Zijn suikers volledig te mijden? Nee, suikers met een lage glycemische index zijn gezond havermoutpap, bijvoorbeeld, of zetmeelrijke peulvruchten. Maar snelle suikers, zoals in frisdranken, zijn zeer ongezond. Wie elke dag één frisdrank drinkt, verdubbelt zijn kans op diabetes.' Ook light frisdrank? Die bevatten veel fosfaten, en die versnellen het verouderingsproces. Plus: ze zijn zoet en werken een zoetverslaving in de hand.' 6 / 8
7 Krijg je kanker van aspartaam? Uit proeven op ratten blijkt dat aspartaam bij hele hoge dosissen kankerverwekkend kan zijn, maar dan moet je er als mens al hele pakjes van opeten. De kans bestaat wel dat aspartaam een invloed heeft op de neurotransmitters in je hersenen, waardoor je kans op depressie kan toenemen.' Over antidepressiva bent u negatief: doorgaans hebben ze niet meer dan een placebo-effect. Inderdaad. We slikken veel te snel antidepressiva. Voor een lichte tot matige depressie is dat helemaal niet nodig. Een gezond voedingspatroon en elke avond een half uur stevig wandelen, werkt bij matige depressie zeker zo goed. De pillen heb je alleen nodig als je echt een majeure depressie hebt, en tot niets meer in staat bent. Nu goed, de meeste antidepressiva hebben weinig ernstige bijwerkingen, en een placebowerking is ook een werking. Maar misschien zou er een pil moeten komen die dokters kunnen voorschrijven als ze denken dat een placebo volstaat. Een pil waar niets in zit, dan.' U doet onderzoek naar de veroudering van de hersenen. Wat moet dat opleveren? Vaccins tegen de ziekte van Alzheimer, onder meer. Daar wordt nu al aan gewerkt. Met een vaccin zouden de eiwitten die neerslaan op de hersencellen kunnen worden opgeruimd.' Alzheimerspecialiste Christine Van Broeckhoven is sceptisch over een pil. Zij vertrekt bij de genen en onderzoekt hoe het metabolisme van de ziekte in elkaar zit. Dat is bijzonder complex en de kans is klein dat we ooit op dat proces kunnen ingrijpen. Ik doe onderzoek waarbij het probleem van een andere kant wordt benaderd. Wij laten het metabolisme zijn gang gaan en proberen het afval op te ruimen. Dat is de toekomst.' Dan hoeven we straks niet meer te verouderen? 7 / 8
8 Het zal nog deze eeuw mogelijk worden om mensen echt te verjongen. We zullen iemand van tachtig er weer als een dertiger kunnen laten uitzien. Het is niet uitgesloten dat we onze levensduur met een paar honderd jaar verlengen.' Wat is uw body mass index? Heel laag, iets minder dan twintig. Je hoort wel eens dat een beetje overgewicht gezond is, maar dat komt omdat men grote groepen mensen met elkaar vergelijkt. Magere mensen leven gemiddeld iets minder lang. Maar dat komt omdat er in de magere groep veel rokers zitten, en mensen met tbc, kanker of hiv. Als je dat niet hebt, kun je maar beter aan de magere kant zijn.' 8 / 8
28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2.
Voeding en leefstijl bij en na kanker Malu van Geel Inhoud 1. Voeding van vroeger tot nu 2. Voeding en kanker 3. Aanbevelingen 4. Veel gestelde vragen 1. Voeding van vroeger tot nu 1 Hippocrates Laat voeding
Nadere informatieDe actieve voedingsdriehoek, de voedingszandloper en my plate
De actieve voedingsdriehoek, de voedingszandloper en my plate Gezonde voeding en het promoten van voldoende lichaamsbeweging is en blijft belangrijk in het geven van advies naar een gezonde levensstijl.
Nadere informatieMoeten mensen er echt mee leren leven of... zou het ook aan onze voeding kunnen liggen?
Darmklachten zijn een steeds vaker voorkomend probleem. Ondanks de toename van het aantal klachten is er nog steeds geen passende oplossing gevonden voor het probleem. In mijn praktijk Detoxenzo kloppen
Nadere informatiePre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.
Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77
Inhoud Voorwoord 3 Voeding 6 Slaap 22 Houding 30 Naar de dokter 37 Kleding 65 Mode 74 Kleding wassen 77 6 VOEDING Weet wat je eet Je eet elke dag. Alles wat je eet (en drinkt) heet voeding. Is elke voeding
Nadere informatieVoedingsadvies bij Diabetes Mellitus. Bij gebruik van GLP-1-analoog
Voedingsadvies bij Diabetes Mellitus Bij gebruik van GLP-1-analoog Aangezien u lijdt aan Diabetes mellitus, type 2 (oftewel ouderdomsdiabetes) én overgewicht hebt, heeft de arts u een behandeling met zogenaamd
Nadere informatieMet het hele gezin gezond het nieuwe jaar in
Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.
Nadere informatieGeef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit
Geef kanker minder kans eet volop groente en fruit Iedereen heeft zo zijn eetgewoonten. De één eet wat meer dan de ander. De één lust graag dit, de ander dat. Vaste eetgewoonten zijn er steeds minder.
Nadere informatieGezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet
Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Waarom eet je eigenlijk? Je krijgt er energie van! Energie heb je nodig alle processen in je lichaam b.v. voor lopen, computeren Maar ook
Nadere informatieniveau 2, 3, 4 thema 5.5
niveau 2, 3, 4 thema 5.5 Gezonde voeding Inleiding Wanneer eet je gezond? Hoeveel moet ik dagelijks eten? Wat is een goed lichaamsgewicht? Onder- en overgewicht Inleiding Goede voeding levert de dagelijks
Nadere informatieEen leven lang vitaal. Kwestie van geluk of goede genen? Kun je er zelf iets aan doen?
Een leven lang vitaal Kwestie van geluk of goede genen? Kun je er zelf iets aan doen? Oudste vrouw van de wereld Japanse Misao Okawa, 115 jaar Gemiddelde levensverwachting Mannen en vrouwen in de 20 ste
Nadere informatiePre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.
Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het
Nadere informatieGezonde. voeding en. Eet gevarieerd, vermijd lang stilzitten en beweeg voluit!
Gezonde voeding en beweging Eet gevarieerd, vermijd lang stilzitten en beweeg voluit! Alles over gezonde voeding en beweging Voel jij je gezond in je hoofd? www.fitinjehoofd.be of www.noknok.be Wil je
Nadere informatieKlasseLunch. Over gezond eten 1. Werkbladen KlasseLunch 2008:
Werkbladen 2008: Over gezond eten 1 WAAROM IS GEZOND ETEN BELANGRIJK? Je bent nu in de groei. Je lichaam is nog lang niet klaar. Goed en gezond eten is daarom erg belangrijk. Want alleen dan krijg je voldoende
Nadere informatieDiabetes mellitus. Victoza en voeding
Diabetes mellitus Victoza en voeding In het kort Wat is diabetes? Diabetes mellitus wordt in de volksmond ook wel suikerziekte genoemd. Bij Diabetes mellitus is er geen of onvoldoende insuline beschikbaar
Nadere informatieKanker. Inleiding. 1. Wat is kanker eigenlijk? 2. Verschillende soorten kanker
Kanker Inleiding Mijn spreekbeurt gaat over kanker patiënten. Ik hou mijn spreekbeurt hier over omdat er veel kinderen zijn die niet precies weten wat kanker nou eigenlijk is en omdat kanker heel veel
Nadere informatiePre-diabetes. Vasculair Preventie Centrum
Pre-diabetes Vasculair Preventie Centrum Wat is pre-diabetes? Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het glucosegehalte in uw bloed (bloedsuiker) is, vooral s ochtends voordat u gegeten
Nadere informatieVitaminen en mineralen. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Vitaminen en mineralen Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Vitaminen 3 Mineralen 4 Voeding 4 Dagelijkse behoefte 4 Wanneer extra vitaminen gebruiken
Nadere informatieGezonde recepten avondeten. Gezonde recepten avondeten
Gezonde recepten Gezonde recepten Vraag jij je ook wel eens af wat gezonde recepten zijn en wat nu gezond is en wat niet? Er zijn zoveel geluiden in voedingsland, dat je soms de weg kwijt kunt raken. Wat
Nadere informatieHoe zit het met jou?
Hoe zit het met jou? Eet jij veel suikerrijke producten? Let je erop? Drink je veel frisdrank? Doe je vaak extra suiker op je eten of in je drinken? Wie denkt dat hij/zij te veel suiker consumeert? Waarom
Nadere informatieTe licht. Tips als uw kind niet wil eten. Eet- en beweegkalender
Te licht Bij kinderen is het lastig om aan te geven wanneer er sprake is van ondergewicht. Uw kind kan heel veel eten en toch ondergewicht hebben. Dit kan komen door een groeispurt, of door veel sporten.
Nadere informatieModule Voeding & Gezondheid. Grip op je gezondheid met voeding
Module Voeding & Gezondheid Grip op je gezondheid met voeding Introductie Olivia Bijman, dietist i.o. aan Haagse Hogeschool, The Happy Green Lifestyle.com Holistische gezondheid, duurzame levensstijl en
Nadere informatievoedingsadvies bij dreigende ondervoeding
patiënteninformatie voedingsadvies bij dreigende ondervoeding De arts of verpleegkundige heeft met u besproken dat u kans heeft op ondervoeding. Goede voeding kan helpen om uw conditie te verbeteren. Wat
Nadere informatieHet koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap.
Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. EET PALEO 3 Inhoudsopgave Inleiding 6 Mijn Paleo verhaal 8 De 7 stappen in het kort 12 Stap 1 Richt je op de praktijk 14
Nadere informatieEet smakelijk René de Groot 15-06-2014
Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Inhoudsopgave: Kennis testen Waar is voeding eigenlijk goed voor? Waarmee moeten we dan ontbijten? Bloedsuiker spiegel Calorieën?? Schijf van 5 Hoeveel calorieën
Nadere informatieSchijf van Vijf-spel. Opdracht 4C. Opdracht
Opdracht 4C Schijf van Vijf-spel Opdracht Doel: Introductie: 15 min. Opdracht 1: Opdracht 2: Kinderen worden bewust gemaakt van wat gezonde basisvoeding is. Dit zijn producten uit de Schijf van Vijf. Als
Nadere informatieAltijd al gedacht dat zware botten een verklaring voor overgewicht zijn?
1 Altijd al gedacht dat zware botten een verklaring voor overgewicht zijn? De 20 fabels en feiten over afslanken Be-Slank Copyright 2011 Be-Slank.nl Alle rechten voorbehouden. 2 Feiten en Fabels: Frisdrank
Nadere informatieOOK ZO N GEZONDE EETLUST?
OOK ZO N GEZONDE EETLUST? dé specialist in arbeid en gezondheid Test: weet jij wat je eet? 1. Waar zitten meer calorieën in, in pasta of in aardappels? a Pasta b Aardappels 2. Wat is vetter, een kippenpoot
Nadere informatieP Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen
Diabetes en uw apotheek Als bij u diabetes is vastgesteld, dan kunt u natuurlijk terecht bij uw apotheek. Het apotheekteam zorgt ervoor dat u: Op tijd het juiste medicijn krijgt. Medicijnen krijgt die
Nadere informatieDiabetes type 2. Het belang van gezonde voeding
Diabetes type 2 Het belang van gezonde voeding Gezond eten is voor iedereen belangrijk, maar voor mensen met diabetes type 2 zijn er extra aandachtspunten. Onze voedingsadviezen helpen je. Wat gebeurt
Nadere informatieRisico op ondervoeding tijdens opname
Risico op ondervoeding tijdens opname Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is in het ziekenhuis een veelvoorkomend probleem. Ongeveer één op de drie patiënten heeft een risico op
Nadere informatieGezond eten moet dat?
51 K e n n I s m a k e n Gezond eten moet dat? Uit allerlei studies en enquêtes in verband met gezondheid en voeding blijkt dat het aantal zwaarlijvige jongeren toeneemt. Kinderen eten te vaak frieten,
Nadere informatieVitamines zitten in kleine hoeveelheden in je eten en drinken. Je hebt het halve alfabet aan vitamines: A, B, C, D, E, K.
Testlab Er zitten heel veel voedingsstoffen in gezonde producten. Dat hebben jullie in de film gezien. Nou ja gezien? Voedingsstoffen zijn niet zichbaar in producten, maar we kunnen ze wel aantonen. Daar
Nadere informatieDe eerste stappen naar een gezond gewicht
De eerste stappen naar een gezond gewicht Sylvia van Willigen Online Gewichtsconsulente en Life Coach Als je dit leest, heb je de eerste stap al gezet. Gefeliciteerd! Nu gaan we verder elke week een stapje.
Nadere informatieVoorkom Zwangerschapsdiabetes
Voorkom Zwangerschapsdiabetes Steeds meer zwangere vrouwen krijgen zwangerschapsdiabetes (zwangerschapssuiker). Deze folder geeft informatie over gezond eten en bewegen tijdens zwangerschap. Wat is zwangerschapsdiabetes?
Nadere informatie10 KEER GEZOND EET GROENTEN
10 KEER GEZOND 10 KEER GEZOND Er zijn volgens ons tien regels waar het voedingspatroon van elke sporter of niet-sporter dagelijks aan zou moeten voldoen. Deze richtlijnen zijn grotendeels gebaseerd op
Nadere informatieGezonde voeding. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? De betekenis van eten voor mensen. Gezonde voeding
Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over gezonde voeding. Nu vraag je je misschien af wat dit met de horeca te maken heeft. Gasten komen toch naar een horecabedrijf om lekker te eten en toch niet
Nadere informatie7 Tips om Sneller, Gezonder en Zonder Hongergevoel af te Slanken
7 Tips om Sneller, Gezonder en Zonder Hongergevoel af te Slanken Denk na bij wat je eet Alles begint bij nadenken, veel mensen eten om te eten en dat is uiteraard niet de bedoeling. Denk dus goed na waarom
Nadere informatieDeze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes. Lekker. en gezond eten met diabetes
Deze brochure is gebaseerd op de NDF Voedingsrichtlijn Diabetes Lekker en gezond eten met diabetes 3 Gezond eten heeft zin Met diabetes heb je extra veel plezier van gezond eten: je zit lekkerder in je
Nadere informatieEen gezonde lunch. Een gezonde lunch. Ontbijt en energie
Een gezonde lunch Een gezonde lunch Ga met folders van het Voorlichtingsbureau voor de Voeding een gezonde lunch voor jezelf maken. Zoek daarvoor eerst uit wat er precies in een gezonde lunch moet zitten.
Nadere informatie24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren
24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren Annette Schormans, diëtist Lezing 26 januari 2015 KBO Boxtel Gezondheidsproblemen leefregels voor senioren goede keuze in voeding maken blijven bewegen hersenen
Nadere informatieInfofiche 2. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen
Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen weten welke voedingsstoffen het lichaam nodig heeft en waarom ze zo belangrijk zijn. De leerlingen zien in dat een gezonde voeding alle essentiële voedingsstoffen
Nadere informatieSamenvatting Biologie H7 Biologie Eten
Samenvatting Biologie H7 Biologie Eten Samenvatting door J. 1049 woorden 5 januari 2017 5,1 13 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 7.1 Eten Eet iedereen hetzelfde? Eetgewoontes hangen van verschillende
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek
PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is
Nadere informatieHoe verklein ik mijn kans op kanker? Volg de kleuren!
Hoe verklein ik mijn kans op kanker? Volg de kleuren! KAN KANKER VOORKOMEN WORDEN? Kanker is in Nederland doodsoorzaak nummer één. Preventie is daarom van groot belang. Er zijn helaas geen garanties op
Nadere informatieINFOBLAD. Meeste invloed. Gezond leven
GEWICHT, VOEDING, BEWEGEN EN ALCOHOL INFOBLAD Ongeveer 30% van kanker zou voorkomen kunnen worden. Een garantie om kanker te voorkomen is er niet. Je kan wel het risico op kanker verkleinen door een gezonde
Nadere informatieWat eten we vanavond?
35 35 HOOFDSTUK 3 Wat eten we vanavond? WOORDEN 1 Kies uit: jam school slager boodschappen vegetariër 1 Dorien eet geen vlees. Ze is. 2 Moniek houdt van zoet. Ze eet graag op brood. 3 Johan, ik ga naar
Nadere informatieEnergie in balans: weet wat je eet, fit tot de meet.
Energie in balans: weet wat je eet, fit tot de meet. Met de juiste balans in actie! Niet suf zijn, altijd bruisen van energie! Het kan! Met een gezonde voeding, voldoende bewegen en een juist evenwicht
Nadere informatieDieet bij COPD. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl
Dieet bij COPD Informatie voor patiënten F0521-1011 mei 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44
Nadere informatieLES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1
12/11/14 1 LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 1. (lezen) Ik.... een lange tekst. 2 Hij.... een moeilijk boek. 3. Zij.... een gemakkelijk tekstje. 4..... jullie veel? Ja, wij.... graag kinderboeken.
Nadere informatieVoedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap
Voedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap www.jijwij.nl Tijdens de zwangerschap kunnen er problemen optreden bij de verwerking van koolhydraten (suiker) uit de voeding. Dit wordt aangetoond
Nadere informatieBobbie is net vier geworden, o, wat is hij alweer groot. Hij mag nu naar de basisschool. met schooltas, fruit en brood.
Bobbie is net vier geworden, o, wat is hij alweer groot. Hij mag nu naar de basisschool met schooltas, fruit en brood. Zijn ontbijtje staat al klaar: een boterham of bordje pap, met daarbij een glaasje
Nadere informatieVoeding en gezondheid
Voeding en gezondheid Diëtistenpraktijk Meierijstad Stephan van Rooij 31 jaar Diëtist bij - Dietistenpraktijk Meijerijstad - Schijndel (Avantilaan 7) - Sint Oedenrode (Ollandseweg 86) Aandachtsvelden:
Nadere informatieDIEET BIJ CF-GERELATEERDE DIABETES. In deze folder vindt u informatie over het Dieet bij CF-gerelateerde Diabetes
DIEET BIJ CF-GERELATEERDE DIABETES In deze folder vindt u informatie over het Dieet bij CF-gerelateerde Diabetes Inhoud 1. Inleiding 3 2. Diabetes bij CF 4 3. Behandeling 4 3.1. Doel van de behandeling
Nadere informatieNaam: VOEDINGSSTOFFEN Gezond eten en drinken
Naam: VOEDINGSSTOFFEN Gezond eten en drinken Wat zijn voedingsstoffen Voedingsstoffen zijn stoffen die je nodig hebt om te lopen, te denken enz. Er zijn 6 soorten voedingsstoffen. 1. eiwitten (vlees, peulvruchten.
Nadere informatieGezond/onbewerkt eten (clean eating) VS. If It Fits Your Macro s (IIFYM)
Gezond/onbewerkt eten (clean eating) VS. If It Fits Your Macro s (IIFYM) Op je voeding letten, gezond eten of diëten hoe je het ook noemt, het moet wel leuk blijven! If It Fits Your Macro s is daar bij
Nadere informatieVoedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap
Voedingsadviezen bij verhoogde bloedglucose in de zwangerschap Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming
Nadere informatie0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1
Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht
Nadere informatieVoedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes
DIETETIEK Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes Bij de behandeling van zwangerschapsdiabetes hoort een voedingsadvies. Vaak zijn maar een paar aanpassingen nodig in de voeding om nadelige gezondheidsgevolgen
Nadere informatieHoe word je 100? (en willen we dat eigenlijk wel?)
Hoe word je 100? (en willen we dat eigenlijk wel?) Gezond zijn levert dus niet alleen meer Als voorbeeld vergelijken we twee jaren op, vijftigjarigen zonder en met diabetes maar ook veel betere en vitalere
Nadere informatieWAT ETEN WE VANDAAG? 1 Waarom moet je eten?
WAT ETEN WE VANDAAG? 1 Waarom moet je eten? Alles wat je eet en drinkt noemen we voedingsmiddelen. Voorbeelden hiervan zijn: brood, boter, groenten en vlees. In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen:
Nadere informatiePrikkelbare Darm Syndroom (PDS/IBS)
Prikkelbare Darm Syndroom (PDS/IBS) MDL-centrum IJsselland Ziekenhuis www.mdlcentrum.nl U heeft van uw arts gehoord dat u een Prikkelbare Darm heeft. Een andere benaming voor Prikkelbare Darm Syndroom
Nadere informatieVoedingsadviezen na een Whipple-operatie
Voedingsadviezen na een Whipple-operatie Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1127 Inleiding U heeft een Whipple-operatie gehad waarbij (een deel van) uw alvleesklier is verwijderd. Na de operatie
Nadere informatieEten en drinken voor uw blaas De beste adviezen voor u op een rijtje
Eten en drinken voor uw blaas De beste adviezen voor u op een rijtje Blijf jezelf. Zo zorgt u goed voor uzelf Als u te maken hebt met ongewenst urineverlies, is het goed om eens stil te staan bij wat u
Nadere informatieBELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ZWAARLIJVIGHEID. Blaine Stiger - FOTOLIA DUIDELIJKE ANTWOORDEN
BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ZWAARLIJVIGHEID Blaine Stiger - FOTOLIA DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat
Nadere informatieGezond gewicht. Wat kunt u er zelf aan doen? altijd dichtbij. Vraag ons gerust om advies.
Gezond gewicht Wat kunt u er zelf aan doen? Vraag ons gerust om advies altijd dichtbij www.alphega-apotheek.nl Gezond gewicht De meeste mensen willen graag een aantal kilo s afvallen. Maar is dat wel nodig?
Nadere informatieInfofiche 1. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen
Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen leren de actieve voedingsdriehoek kennen en begrijpen de indeling ervan. De leerlingen kunnen zelf voedingsmiddelen indelen bij de passende voedselgroep. geeft
Nadere informatieInhoud Hoe BRAVO ben jij?
Inhoud Hoe BRAVO ben jij? Inleiding 2 De behandeling van een aandoening 2 Medicijnen 2 Leefstijl 5 Een verergering van je klachten 6 Jouw behandelplan 8 Bewegen 8 Roken 8 Alcohol en voeding 8 Ontspanning
Nadere informatielyondellbasell.com Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid
Eet dit Dat niet Verbeter je gezondheid Verander je keuzes, verander je leven Deze presentatie heeft als doel om u betere beslissingen te laten nemen m.b.t. voeding om zo uw gezondheid te verbeteren. Belangrijke
Nadere informatieGezonde voeding Het dagmenu
Voeding en bewegen Gezonde voeding Kinderen in de basisschoolleeftijd zijn volop in ontwikkeling. Ze groeien hard. Om te kunnen groeien is gevarieerde voeding belangrijk. Gevarieerde voeding zorgt ervoor
Nadere informatieWij, Nederlanders, hebben er ook veel nieuwe eetgewoontes bij gekregen. Dat komt door drie dingen:
Samenvatting door B. 739 woorden 29 november 2016 6,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 7.1 Eten Eet iedereen hetzelfde? Eetgewoontes hangen van verschillende dingen af: je voorkeur voor eten
Nadere informatieMedischwetenschappelijk. onderzoek. Algemene informatie voor de proefpersoon
Medischwetenschappelijk onderzoek Algemene informatie voor de proefpersoon Inhoud Inleiding 5 Medisch-wetenschappelijk onderzoek 6 Wat is medisch-wetenschappelijk onderzoek? Wat zijn proefpersonen? Wie
Nadere informatieVakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist
Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist Inhoud 1 Vakantiebestemmingen 2 Wat is gezonde voeding? 3 Energieleveranciers en functies 4 Energiebalans op vakantie 5 Weet
Nadere informatieGezond gewicht: BOFT. Gezonde eet- en beweegadviezen. voor ouders van kinderen van 4 tot 12 jaar
Gezond gewicht: BOFT Gezonde eet- en beweegadviezen voor ouders van kinderen van 4 tot 12 jaar Van gezond eten blijf je fit en van bewegen word je vrolijk Kinderen moeten goed eten om te groeien, leren,
Nadere informatieGOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN
GOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Voeding doet meer dan u denkt! Goede voeding is van levensbelang om gezond
Nadere informatieDieetadviezen bij wondgenezing
Dieetadviezen bij wondgenezing Diëtetiek Bereikbaarheid afdeling Diëtetiek Amphia Ziekenhuis: Locatie Langendijk, Molengracht, Pasteurlaan: (076) 595 30 75 Algemeen telefoonnummer Amphia Ziekenhuis: (076)
Nadere informatieWorkshop diabetes en koolhydratenbeperking bij overgewicht. Graag in samenwerking
Workshop diabetes en koolhydratenbeperking bij overgewicht Graag in samenwerking Voor zowel kinderen als volwassenen zijn overgewicht en obesitas de belangrijkste risicofactoren voor de ontwikkeling van
Nadere informatieGezond eten met pubers
Gezond eten met pubers Slimme tips voor ouders E-Book uitgegeven door Feel Good Coaching, exploitant van Ladyline Parkstad en Ladyline Sittard Gezond eten met pubers Slimme tips voor ouders Als ouder zie
Nadere informatiede andijvie A is een soort groente met grote groene bladeren.
Woordenlijst bij hoofdstuk 6 de aardappel Wat eten we vanavond, rijst of a? alcoholvrij zonder alcohol Graag een a bier. Ik moet nog auto rijden. de andijvie A is een soort groente met grote groene bladeren.
Nadere informatieOvergewicht en kinderwens
Overgewicht en kinderwens Overgewicht is een toenemend probleem in onze samenleving. Het altijd en overal beschikbaar zijn van voedsel maakt dat we meer eten dan we nodig hebben. Ook bewegen we minder,
Nadere informatieVEILIGHEID. 5. TBM Maart 2014
VEILIGHEID 5. TBM Maart 2014 TBM: Gezond op het werk * Aan de hand van een Quiz * Verdeel de Quiz kaart de dag voor de TBM * Verzamel voor de start van de TBM de kaarten en steek deze in een omslag met
Nadere informatieWAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition
HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition % LICHAAMSVET Wie wil je worden? Waar ben je nu? % LICHAAMSVET Vrouw 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Man 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Te laag
Nadere informatieSNAQ AFDELING DIËTETIEK FRANCISCUS GASTHUIS
SNAQ AFDELING DIËTETIEK FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Tijdens het opnamegesprek heeft de verpleegkundige een aantal vragen gesteld over uw voedingstoestand. Deze vragen gingen over eetlust, onbewust gewichtsverlies
Nadere informatieKwetsbare ouderen. Wat kunt u er zelf aan doen?
Kwetsbare ouderen. Wat kunt u er zelf aan doen? Hoeveel procent van Nederland is ouder dan 65 jaar? A 11 % B 5 % C 42% Hoeveel wonen er zelfstandig A. 50% van de 70 jaar en ouder B. 83 % van de 70 jaar
Nadere informatieLeesboekje eten en drinken
Leesboekje eten en drinken Leesboekje Eten en Drinken Pagina 1 Dit is de groente Dit is het fruit. Dit is de sinaasappel. Dit is de banaan. Dit is de tomaat. Dit is de appel. Dit zijn de druiven. Dit is
Nadere informatieGezond eten. Tips voor een gezonde
Gezond eten Tips voor een gezonde leefstijl Gezond eten door kleine veranderingen Inleiding In dit boekje lees je meer over hoe je met kleine veranderingen gezonder kunt eten. Tips die weinig moeite
Nadere informatievoorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam
voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam 1 2 VOORKOMEN VAN ONDERVOEDING BIJ OUDEREN Bij het bezoek op de polikliniek is u een aantal vragen gesteld over gewichtsverlies en uw eetlust. Hiermee wordt
Nadere informatieHart- en vaatziekten. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart
Hart- en vaatziekten voor Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn. Daarna vertellen
Nadere informatieOpdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst
Opdrachten bij cahier Foodtopia Het voedsel van de toekomst BEWAREN EN BEHOUDEN Wij vinden het heel normaal dat de supermarkt vol eten ligt. Vandaag, morgen, volgende week en daarna. Dat is mogelijk doordat
Nadere informatieKinderen en een gezond gewicht
Kinderen en een gezond gewicht Een kind met een gezond gewicht beweegt makkelijker en ontwikkelt zich lichamelijk beter dan een kind met overgewicht. Bovendien betekent nú overgewicht hebben dat je kind
Nadere informatieVoeding bij chronische longziekten
Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Goede lichamelijke conditie Veel mensen met chronische longziekten (ook wel COPD genoemd) hebben voortdurend last van hun aandoening.
Nadere informatieOndervoeding: een miskend probleem
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Ondervoeding: een miskend probleem Dienst Kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 28 91 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke
Nadere informatieDiabetes: zo zit dat. Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes. Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen?
Diabetes: zo zit dat Veelgestelde vragen en antwoorden Iedere dag krijgen 200 Nederlanders diabetes Wat is het? Hoe herkent u het? Is het te genezen? Wat is diabetes? Diabetes type 1, diabetes type 2 de
Nadere informatieZwangerschapsdiabetes en voeding
Gynaecologie Zwangerschapsdiabetes en voeding www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Zwangerschapsdiabetes... 3 Glucosedagcurve... 3 Behandeling... 4 Adviezen met betrekking tot uw voeding... 4 Hanteer een
Nadere informatieGezonde. voeding en. Eet gevarieerd en beweeg voluit!
Gezonde voeding en beweging Eet gevarieerd en beweeg voluit! Alles over gezonde voeding en beweging Voel jij je gezond in je hoofd? www.fitinjehoofd.be of www.noknok.be Fitte School www.fitteschool.be
Nadere informatieGezonde. voeding en. Eet gevarieerd en beweeg voluit!
Gezonde voeding en beweging Eet gevarieerd en beweeg voluit! Alles over gezonde voeding en beweging Voel jij je gezond in je hoofd? www.fitinjehoofd.be of www.noknok.be Fitte School www.fitteschool.be
Nadere informatieGezonde leefstijl, hoe pak je dit op?
Gezonde leefstijl, hoe pak je dit op? Jolande van Teeffelen, diëtist Van de mensen met OSAS heeft 90% overgewicht Vetafzetting door overgewicht kan obstructie van de luchtweg veroorzaken. Maar de apneu
Nadere informatieWorkshop: Voedingsgewoontes van jongeren
Workshop: Voedingsgewoontes van jongeren Opinies van jongeren mbt voeding (Carine Vereecken) Kieskeurig : Dranken en tussendoortjes op school (Olaf Moens & Loes Neven) Opinies van jongeren mbt voeding
Nadere informatieWorkshop Korfbal & Voeding: maximaal effect door minimale aanpassingen. Miracle Performance
Workshop Korfbal & Voeding: maximaal effect door minimale aanpassingen. Bob ter Haak Miracle Performance Bob ter Haak Eigenaar Miracle Performance Sportdiëtist Bewegingsdeskundige Docent Sport Fietsen
Nadere informatie