jaarverslag 2011 Geïntegreerd financieel en duurzaamheidsverslag

Transcriptie

1 jaarverslag 2011 Geïntegreerd financieel en duurzaamheidsverslag

2 Van Gansewinkel Groep In een overzicht People Planet Profit Aantal medewerkers Fatale ongevallen 2 e leven als grondstof Vermeden CO 2 in de keten Omzet Bedrijfsresultaat (EBIT) ,1 % 1,22 Mton mln 59mln 617 * 0 1,4% 0,05 Mton 71 mln 9 mln Frequentie verzuimongevallen 8 Ziekteverzuim 5,1% Nettorendement energieopwekking 22,4% Elektriciteit geleverd aan het net 694 GWh EBITDAE 254mln Nettoresultaat -25 mln 3 0,3% 0,7% 6% 5 mln 3 mln Verloop Opleidingsinspanning Warmteproductie Nieuw geïmplementeerde C2C-projecten Eigen vermogen Operationele kasstroom 10,9 % 1,5 % TJ mln 233 mln 3,1% 0,1% 191 TJ 1 8 mln 3 mln * De kerncijfers die betrekking hebben op People zijn, met uitzondering van het aantal medewerkers, exclusief de resultaten van het medio 2011 overgenomen Veolia België. Twee kanten, twee klanten Van Gansewinkel Groep bedient vanuit twee kanten, twee klanten. Aan de voorkant zamelen we afval in en verwerken dit tot secundaire grondstoffen. Aan de achterkant leveren we deze materialen op specificatie aan bij klanten voor de productie van nieuwe producten. Zie pag. 22. Grondstoffenschaarste als businesscase Door de wereldwijde bevolkingsgroei en toenemende welvaart neemt de vraag naar grondstoffen toe, terwijl het aanbod afneemt. Van Gansewinkel Groep geeft afval een tweede leven als grondstof en energie en reduceert daarmee de behoefte aan natuurlijke grondstoffen. Zie pag. 87. GanseWinkel Van Gansewinkel Groep biedt een scala aan duurzame producten en diensten. Neem een kijkje in onze GanseWinkel en vind een greep uit ons aanbod. Zie pag. 98.

3 Profiel Van Gansewinkel Groep is zowel afvaldienstverlener als grondstoffen- en energieleverancier. Het bedrijf zamelt afval in en bewerkt of verwerkt afval tot grondstoffen en energie. Thuismarkt is de Benelux, maar Van Gansewinkel Groep is ook actief in Duitsland, Frankrijk, Portugal, Tsjechië, Polen en Hongarije. Ongeveer medewerkers realiseren een jaaromzet van circa 1,2 miljard. De private equity-partijen CVC Capital Partners en Kohlberg Kravis Roberts & Co. hebben samen een meerderheidsbelang (respectievelijk 38,2% en 32,5%) in Van Gansewinkel Groep bv. De overige aandelen zijn in handen van Oranje-Nassau Groep (6,9%), Intermediate Capital Group (6,4%) en het management (16 %). Van Gansewinkel Groep Omzet mln * fte ** Van Gansewinkel Inside Door de wereldwijde bevolkingsgroei en toenemende welvaart neemt de vraag naar grondstoffen toe, terwijl het aanbod afneemt. Op langere termijn moeten we rekening houden met mondiale fysieke tekorten aan materialen. De grondstoffenschaarste vormt de basis voor onze strategie. Van Gansewinkel Groep zit met haar diensten en renewables (secundaire grond- en brandstoffen) inside de processen en producten van steeds meer klanten. We verdiepen ons in de bedrijfsprocessen van onze klanten en gebruiken onze kennis en ervaring om ervoor te zorgen dat er zo weinig mogelijk afval ontstaat. Voor de afvalstromen die toch vrijkomen, ontwikkelen we een optimaal logistiek systeem en een duurzame en waardevolle bewerkingsmethode. Zo blijven zo veel mogelijk waardevolle grondstoffen behouden. Steeds meer producten bestaan uit onze gerecyclede grondstoffen. Zo leveren wij onder andere metalen, kunststoffen, glasscherven, hout en papier. En we gaan verder. Samen met partners ontwikkelen we retoursystemen en sluiten we kringlopen, waarbij we grondstoffen direct terugleveren aan diezelfde partners. Steeds meer producten kunnen het etiket Van Gansewinkel Inside dragen. Zo geven we concreet invulling aan ons credo: Afval Bestaat Niet. Inzameling & Services Recycling Energy from Waste Omzet 883 mln fte Omzet 142 mln 465 fte Omzet 242 mln 414 fte Van Gansewinkel Coolrec Maltha Van Gansewinkel Minerals Inzameling en bewerking van afval. Leverancier van materiaalstromen, zoals papier, bouwen sloopmateriaal, metalen, aluminium, koper, hout en kunststoffen. Recycling van elektrische en elektronische apparatuur. Leverancier van o.a. herwonnen staal, koper, kunststof en aluminium. Recycling van glasproducten. Leverancier van herwonnen glas. Bodemsanering en grondreiniging. Leverancier van duurzame bouwstoffen. * Uit de geconsolideerde omzet is 81 miljoen omzet geëlimineerd, die betrekking heeft op intercompany omzet tussen de verschillende onderdelen. ** Het totaal aantal fte van Van Gansewinkel Groep is exclusief uitzendkrachten en omvat 363 fte die voor de Groep werkzaam zijn. AVR Verwerking van restafval. Leverancier van energie. 2 jaarverslag 2011

4 Kerncijfers People* Aantal medewerkers (excl. uitzendkrachten) Gemiddeld aantal uitzendkrachten (fte) Verloop (%) 10, Motivatie van medewerkers (cijfer) - 7,4 - Opleidingsinspanning (%) 1,5 1,4 - Ongevallenfrequentie Ernstgraad van incidenten 0,19 0,24 0,28 Ziekteverzuim (%) 5,1 5,4 5,1 Planet Tweede leven als grondstof (%) 58,1 56,7 56,5 Vermeden CO 2 in gehele keten (Mton) 1,22 1,17 1,20 Nettorendement energieopwekking (%) 22,4 23,1 26,1 Aantal nieuw geïmplementeerde C2C-projecten Productie groene energie (%) 19,4 20,6 20,4 Productie grijze energie (%) 14,6 13,5 13,7 Overige toepassing (%) 7,9 9,2 9,4 Elektriciteitsproductie (GWh) 879, Warmteproductie (TJ) Profit - in miljoen Omzet EBITDAE** EBITDAE-marge 21% 22% 23% Bedrijfsresultaat (EBIT) Nettoresultaat Eigen vermogen Operationele kasstroom Rendement op geïnvesteerd vermogen (ROCE) 4% 3% -7% Klanttevredenheid (cijfer) 8,2 8,2 8,1 ** De kerncijfers die betrekking hebben op People zijn, met uitzondering van het aantal medewerkers, exclusief de resultaten van het medio 2011 overgenomen Veolia België. ** Het EBITDAE-resultaat is de winst voor rente, belastingen, afschrijvingen, amortisaties en uitzonderlijke resultaten. De uitzonderlijke resultaten (exceptional items) worden genormaliseerd voor een zuivere vergelijking van de resultaten zonder impact van eenmalige/ uitzonderlijke kosten en opbrengsten. De uitzonderlijke resultaten worden niet meegenomen in de resultaten in de managementrapportages van de onderneming. Voor een aansluiting van het EBITDAE-resultaat voor managementdoeleinden met de EBITDA in de jaarrekening wordt gerefereerd naar pagina 123 in het jaarverslag. De EBITDA in de jaarrekening is de winst voor rente, belastingen, afschrijvingen en amortisaties. 3

5 Inhoud Van de voorzitter... 6 Risicomanagement Verslag Raad van Commissarissen... 8 Interview met Raad van Commissarissen Corporate Governance Verslag Raad van Bestuur Missie, visie, kernwaarden Marktpositie, markttrends SWOT-analyse Strategie Kerndoelstellingen Verdienmodel Inzameling & Services: Van Gansewinkel Recycling: Coolrec, Maltha. & Van Gansewinkel Minerals Energy from Waste: AVR Internationaal organisatie en verankering. van duurzame ontwikkeling People Verslag Centrale Ondernemingsraad Planet Profit Financiële ontwikkelingen Verwachtingen Van de CFO Stakeholdersdialoog Duurzaam ketenbeheer Van Gansewinkel Inside Onze visie: Afval Bestaat Niet De Renewables Company De GanseWinkel Zo sluiten we de cirkel Ontwikkelingen in de politiek en regelgeving Verkorte jaarrekening Over dit verslag GRI-verklaring GRI-tabel Assurance rapport Personalia Raad van Bestuur Personalia Raad van Commissarissen Verklarende woordenlijst Colofon jaarverslag

6 CEO Ruud Sondag Ondanks de zwakke economische situatie en de prijsdruk die we binnen alle bedrijfsonderdelen hebben ervaren, zijn we in staat geweest concreet invulling te geven aan onze groeistrategie en is de efficiency van ons bedrijf verder toegenomen. We hebben onze transitie naar een toonaangevende leverancier van grondstoffen en energie verder vorm gegeven. Met gepaste trots en tevredenheid kijk ik dan ook terug op onze prestaties in We begonnen het jaar met een margeverlies van ruim 30 miljoen als gevolg van de tariefserosie binnen Energy from Waste, die voortkwam uit de tenders voor huishoudelijk afval in Daar hebben we groepsbreed het stevige efficiencyprogramma Fit for the Future tegenover gesteld, waardoor de daling van de winstmarge beperkt bleef. De besparingsdoelstelling van dit programma is gerealiseerd, dat is echt een prestatie van formaat. Operationeel hebben we een jaar van verbeteringen achter de rug. We hebben boordcomputers en automatische planningssystemen geïmplementeerd, onze financiële administraties gecentraliseerd en onze recyclinglijnen geoptimaliseerd. Daarnaast hebben we de efficiency van de voorzitter op onze afvalenergiecentrales verhoogd en zijn flinke stappen gezet om ons toekomstig energierendement uit de verbrandingsactiviteiten te verhogen. Stap voor stap verbeteren we met ruim collega s de kwaliteit van onze veelzijdige onderneming. Sterke positionering Tot tevredenheid stemt ook onze marktpositionering. Door de crisis en haar effecten heeft het begrip duurzaamheid meer importantie gekregen. Er is behoefte aan stabiliteit en visie op lange termijn. Onze Afval Bestaat Niet-propositie leidt onherroepelijk tot business. We zijn toonaangevend, staan te boek als een opinieleider en onderscheiden ons op het gebied van duurzaamheid en transparantie. Steeds meer klanten vragen proactief of wij willen kijken naar hun afvalmanagement en grondstoffengebruik. Het besef dat de grondstoffen die ze gebruiken schaars worden, neemt toe. Wij bieden een oplossing door terugnamesystemen te organiseren en materialen geschikt te maken voor hergebruik. We merken echt dat klanten voor ons kiezen vanwege onze duurzame aanpak, kennis en visie. Dat zien we terug in de klanttevredenheidscijfers, die onverminderd goed blijven en nog steeds verbeteren. Strategische stap in België Een strategisch belangrijke stap was de overname van Veolia in België, een gezond inzamelings- en recyclingbedrijf met een jaaromzet van zo n 100 miljoen. Ondanks de moeilijke marktomstandigheden en onze kapitaalstructuur zijn we in staat geweest om onze positie in België verder te verstevigen. Met onze aandeelhouders - die kapitaal beschikbaar stelden voor de transactie - hebben we met deze overname de weg naar groei vervolgd. De acquisitie leidde bovendien tot een verbetering van onze balanspositie, omdat er geen vreemd vermogen aan te pas is gekomen. Een tactische zet was verder de aanpassing van onze financieringspositie. Met ons bankensyndicaat kwamen we in april 2011 tot nieuwe voorwaarden, die ons meer ruimte en flexibiliteit geven om zelf de volgende stap van de onderneming te bepalen. Wel is het noodzakelijk dat we op termijn tot andere vermogensverhoudingen komen, zodat we onze strategie op eigen kracht kunnen uitrollen. Ook onze kapitaalstructuur moet een duurzaam karakter krijgen, net als onze diensten en producten. Prijsdruk binnen Inzameling Nederland Helaas zijn we niet afdoende in staat geweest om de tariefserosie binnen de Nederlandse inzamelactiviteiten op te vangen. Deze prijsdruk is het gevolg van de overcapaciteit op de afvalverbrandingsmarkt. Van Gansewinkel verwacht op termijn meer evenwicht in deze markt, als gevolg van een aanzienlijke import van afvalstromen uit het buitenland. Dat is goed en hoopgevend op korte termijn, maar geen structureel goede oplossing op de lange termijn. Door de mondiale grondstoffenschaarste zal het belang van afvalverbranding afnemen en het belang van hoogwaardig materiaalhergebruik toenemen. In onze ogen is dat laatste argument de hoofdreden om structureel capaciteit in Nederland af te bouwen. Binnen de branche zal het belang van afvalverbranding afnemen. Dit zal ertoe leiden dat met name installaties die excentrisch gelegen zijn, de benodigde schaal ontberen en weinig ontsluitingsmogelijkheden hebben voor warmte (huishoudens) en stoom (bedrijfsleven) de toekomst met zorg tegemoet zullen zien. Wij hebben in 2010 als eerste in de markt een van onze drie verbrandingsinstallaties gesloten en onze eigen capaciteit met 15% gereduceerd. Inmiddels ligt de focus bij de overgebleven capaciteit op hogere energierendementen. De zogenoemde varkenscyclus binnen de afvalverbrandingsmarkt heeft ons tot innovatie gebracht. Ondanks structureel lagere poorttarieven aan de voorkant, komen onze EBITDAE-marges weer op het oude niveau dankzij hogere energieopbrengsten. Contracten met het Warmtebedrijf Rotterdam voor stadsverwarming en de Stoompijp bv voor de levering van stoom aan omliggende bedrijven zullen onze energierendementen binnen drie jaar grofweg doen verdubbelen. Blijvende focus op efficiency Toekomstige macro-economische omstandigheden zijn moeilijk in te schatten en Van Gansewinkel Groep acteert in een markt die onzeker is als het gaat om volume en prijs. Dus blijven we focussen op efficiency- en kwaliteitsverbeteringen, waarbij de successen die we eerder op dit vlak hebben geboekt motiverend werken. In 2012 gaan we ons logistieke apparaat nog moderner, efficiënter, foutlozer en sneller maken dan het vandaag al is. Door meer processen te standaardiseren en te professionaliseren, kunnen we ons nog meer richten op onze klanten en medewerkers. Ons bedrijf heeft inmiddels een trackrecord als het gaat om voortdurende verbeterslagen. Onze kostenstructuur is de afgelopen jaren met 100 miljoen gereduceerd en daarmee houdt het niet op. Bij al die veranderingen houden we altijd onze vijf kernwaarden in het achterhoofd. Zo bewaken we het DNA van onze organisatie. Als je continu verbouwt om te verbeteren, is het belangrijk om de bloedgroep van de verbouwers goed in de gaten te houden. Dat doen we al jaren en dat zullen we blijven doen. In 2011 heeft het door ons ingeschakelde strategisch adviesbureau Roland Berger de recyclingmarkt en onze activiteiten daarbinnen onder de loep genomen. Komend jaar gaan we opvolging geven aan die studie. We willen optimaal gebruikmaken van ons netwerk en onze kennis en een zo hoog mogelijke kwaliteit van de grondstoffen realiseren. Van Gansewinkel Groep blijft investeren in kennis, kwaliteit en uitbreiding van haar positie als grondstoffenleverancier. Ik ben ervan overtuigd dat we dankzij de inzet van onze medewerkers en met onze activiteiten, visie en strategie goed gepositioneerd zijn voor verdere groei. Ruud Sondag Voorzitter Raad van Bestuur ruud.sondag@vangansewinkel.com 6 jaarverslag

7 verslag raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen bespreekt met de Raad van Bestuur actuele projecten. Naast de financiële positie worden ook de marktontwikkelingen en de ontwikkelingen op het gebied van veiligheid, klant- en medewerkerstevredenheid belicht. De Raad van Commissarissen is in 2011 zes keer bijeen geweest. Indien een lid van de Raad van Commissarissen niet fysiek bij een vergadering aanwezig kan zijn, participeert hij via een video- of telefoonconference. Eén lid heeft hier in 2011 tweemaal gebruik van gemaakt. Tijdens de vergaderingen kwamen de volgende onderwerpen aan de orde: Marktontwikkelingen Voortgang financiële en operationele resultaten Veiligheid..Jaarcijfers 2010, duurzaamheidsverslag 2010 en bijbehorende managementletter accountant Strategie en Mid Term Plan Riskmanagement Financiële positie Herfinanciering 2011 Eigendomsstructuur Selectie nieuwe accountant Acquisities en investeringsvoorstellen Kostenbesparings- en verbeterprogramma s Energie-efficiency AVR Rozenburg Budget 2012 overleg met de Centrale Ondernemingsraad. Tijdens de bijeenkomst zijn de volgende onderwerpen aan de orde gekomen: Kostenbesparings- en efficiencyprogramma s Schuldpositie en herfinanciering Marktontwikkelingen Veiligheidsontwikkelingen Betrokkenheid van de aandeelhouders Commissies De financial audit commissie wordt gevormd door de heren Gorenflos en Van Berckel, evenals de selectie- en remuneratiecommissie. De remuneratiecommissie heeft de volgende criteria bepaald voor de bonussystematiek: EBITDAE Operationele performance Vrije kasstroom voor financieringslasten Medewerkerstevredenheid Veiligheid (IF) De aandeelhouders stellen het beloningsbeleid vast en de onafhankelijke commissarissen toetsen of de beloningen een acceptabele afspiegeling vormen van de verhoudingen binnen de onderneming. Zie de remuneratie van de Raad van Bestuur in 2011 op pag v.l.n.r.: Carel van den Driest, Reinhard Gorenflos, Hugo van Berckel en Peter Berdowski. In de vergadering in april 2011 is het financiële en duurzaamheidsverslag 2010 door de Raad van Commissarissen besproken. Hierbij was de externe accountant aanwezig. Overleg met Raad van Bestuur De Raad van Bestuur voert maandelijks als team overleg met de aandeelhouders (KKR, CVC Capital Partners). Tijdens dit overleg wordt ingegaan op de resultaatontwikkeling, de operationele ontwikkelingen en personeels- en strategiegerelateerde issues. Agenda 2012 De Raad van Commissarissen zal de financiële en operationele resultaten van de onderneming in 2012 nauwkeurig volgen, net als de prestaties op het gebied van veiligheid en de uitrol van het groeiplan voor de middellange termijn. Daarnaast willen de commissarissen in 2012 de contouren schetsen voor de volgende stap van de onderneming. De Raad van Commissarissen is in 2012 drie jaar in dezelfde samenstelling actief. In 2011 was er geen aanleiding om het eigen functioneren te evalueren, maar dit punt wordt in 2012 besproken. De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het strategische en financiële beleid van Van Gansewinkel Groep. De raad bestond in 2011 uit voorzitter Reinhard Gorenflos (Partner KKR), Hugo van Berckel (Partner CVC), Peter Berdowski (CEO Koninklijke Boskalis Westminster nv) en Carel van den Driest (voormalig CEO Koninklijke Vopak nv). Sinds 1 januari 2012 is Hugo van Berckel voorzitter van de Raad van Commissarissen. Overleg met Centrale Ondernemingsraad De heer Van den Driest is mede personeelscommissaris namens de medezeggenschap en voerde eenmaal Hugo van Berckel Voorzitter Raad van Commissarissen Zie interview Raad van Commissarissen op pag jaarverslag

8 interview met de raad van commissarissen Flink stuk vooruit, ondanks tegenwind opzichte van zijn sectorgenoten, vindt Berdowski. Een ander belangrijk item dat uitvoerig besproken is binnen de Raad van Commissarissen is de aanpassing van de financieringsvoorwaarden. De nieuwe financieringspositie heeft meer lucht en ruimte gegeven in de ontwikkeling van het bedrijf, zegt Van den Driest. Dat was volgens de Raad van Commissarissen ook nodig. Hier is een prima prestatie geleverd, zeker wat betreft snelheid en timing. Er is optimaal gebruikgemaakt van de marktkennis van de aandeelhouders. Duurzaam en transparant De Raad van Commissarissen hecht veel waarde aan een duurzame en transparante bedrijfsvoering. Gorenflos: Van Gansewinkel Groep presteert op dit vlak uitstekend. De strategie, businesscase en werkwijze van het bedrijf bewijzen dat economie en ecologie absoluut hand in hand gaan. We staan ook volledig achter het besluit van de onderneming om het Global Compact te ondertekenen, een initiatief van de Verenigde Naties ter bevordering van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Gegeven de moeilijke marktomstandigheden is de Raad van Commissarissen tevreden over de prestaties die Van Gansewinkel Groep heeft neergezet in Ondanks de tegenwind is de onderneming in veel opzichten een flink stuk vooruitgekomen, stellen de toezichthouders eensgezind. De overcapaciteit op de Nederlandse afvalverbrandingsmarkt heeft geleid tot stevige prijserosie binnen Energy from Waste, die in 2011 nadrukkelijk is overgeslagen naar de inzamelingsmarkt. Van Gansewinkel Groep is erin geslaagd de volumes vast te houden en de prijsval voor een belangrijk deel te compenseren door groepsbrede efficiencyverbeteringen, aldus Reinhard Gorenflos, voorzitter van de Raad van Commissarissen. Het feit dat de doelstellingen van de geformuleerde efficiencyprogramma s in een moeilijke markt volledig zijn gerealiseerd, is een groot compliment waard, zegt Carel van den Driest. Een mooi voorbeeld is de afvalenergiecentrale in Rozenburg, die na een reorganisatie en focus op energierendement weer goed gepositioneerd is voor toekomstige groei. Het verbeteringspotentieel binnen Energy from Waste is door het management volledig benut en er zijn belangrijke strategische stappen gezet: Van Gansewinkel Groep gaat steeds meer huishoudens en bedrijven voorzien van energie. Goede balans Peter Berdowski spreekt van een goede balans tussen het streven naar margebehoud door efficiencymaatregelen aan de ene kant en innovaties en groei door acquisities aan de andere kant. Ondanks de crisis is het bedrijf sterker geworden. Door slimmer te werken en de introductie van innovatieve producten als het eigen Cradle to Cradle-kantoorpapier, maar ook door de overname van Veolia in België. Een acquisitie die uitstekend aansluit bij de strategie. Deze acquisitie, waarvoor de aandeelhouders kapitaal inbrachten, werd door de Raad van Commissarissen dan ook volledig gesteund. De activiteiten van beide partijen vullen elkaar aan en ook geografisch zijn de bedrijven complementair. Het synergiepotentieel is groot, stelt Hugo van Berckel. Met de overname heeft Van Gansewinkel haar leidende positie in de Benelux verder versterkt. De marktpositionering is volgens de commissarissen ook versterkt door de commerciële propositie van de onderneming. De boodschap Afval Bestaat Niet staat als een huis. Daar plukt Van Gansewinkel Groep nu de vruchten van en ook de komende jaren kan er geoogst worden. Het bedrijf onderscheidt zich nadrukkelijk ten Juiste prioriteitenstelling De Raad van Commissarissen waakt voor een goede prioriteitenstelling. We zetten de groeiplannen van het management af tegen het strategisch kader. In een gezonde verhouding is het management het gaspedaal en de Raad van Commissarissen de rem. Dat is ook bij Van Gansewinkel Groep het geval, laat Berdowski weten. We zeggen: ben bezig met morgen, maar pluk ook het laaghangend fruit vandaag en zorg dat je excelleert in je kernactiviteiten. De financiële middelen en de managementaandacht die kunnen worden gegeven zijn immers schaars. Bovendien rekenen de commissarissen ook de komende jaren op lastige marktomstandigheden. Dan is het verstandig voorzichtig te opereren en het huis steeds verder op orde te brengen, zegt Van Berckel. Dat doet Van Gansewinkel Groep als geen ander. Het bedrijf blijft werken aan efficiency- en kwaliteitsverbeteringen. Zo bestudeert het management in 2012 welke processen binnen de organisatie kunnen worden gestandaardiseerd en geautomatiseerd. Dat is geen revolutie, maar evolutie. Dergelijke initiatieven passen bij de voortdurende aandacht voor verbetering en leiden ertoe dat Van Gansewinkel Groep voorop blijft lopen in de branche. Veiligheid is een thema dat bij elke vergadering van de Raad van Commissarissen op de agenda staat. Als je kijkt naar de cijfers is de trend positief, maar als het om veiligheid gaat kan het altijd beter en mag je nooit tevreden zijn, benadrukt Van den Driest. Zware ongevallen staan per definitie hoog op de agenda. Wat was de oorzaak? Wat zijn de lessen die we eruit kunnen trekken? Dat willen we als toezichthouders weten. Van Gansewinkel Groep maakt deel uit van het Green Portfolio Program van KKR. We investeren niet alleen in de financiële performance van bedrijven, maar ook in de duurzaamheidsprestaties. Kern van dit programma is dat duurzaamheid en verbetering van processen in elkaars verlengde liggen, zo laat Gorenflos weten. Op het gebied van transparantie heeft Van Gansewinkel Groep volgens Van Berckel inmiddels een goed trackrecord opgebouwd. De GRI A+-status is het transparantieniveau dat in onze ogen past bij de onderneming. De erkenning hiervoor van diverse stakeholders is waardevol. Volgende stap In 2012 streeft de onderneming naar verdere resultaatsverbetering. Dat moet voortkomen uit de verdere integratie van Veolia in België, verdere efficiency- en kwaliteitsverbeteringen en de sterke positionering van het bedrijf, die onherroepelijk zal leiden tot meer business, stelt Gorenflos. Daarnaast zal Van Gansewinkel Groep zich verder voorbereiden voor een exit. De Raad van Commissarissen wil in 2012 samen met de Raad van Bestuur de contouren schetsen voor de volgende stap van de onderneming, waarbij de aandeelhoudersstructuur zal veranderen. We hebben unaniem de bereidheid uitgesproken om hier in de loop van het jaar een visie op te hebben, aldus Gorenflos, die hieraan toevoegt dat de timing van de volgende stap afhankelijk is van de ontwikkeling op de financiële markten en de prestaties van het bedrijf. Mede in dit kader is in 2011 gekozen voor een nieuwe accountant, op advies van de Raad van Commissaris- 10 jaarverslag

9 sen. We vinden het per definitie verstandig om eens in de paar jaar van accountant te wisselen, laat Van Berckel weten. Dat is ook in toenemende mate in lijn met de visie van de Nederlandse overheid op dit gebied. En juist met het oog op de volgende fase van de onderneming is het goed dat er met een frisse externe blik naar de organisatie wordt gekeken. Corporate Governance Betrokken medewerkers De Raad van Commissarissen heeft ook in 2011 een grote betrokkenheid en flexibiliteit bij de medewerkers van Van Gansewinkel Groep ondervonden. Die betrokkenheid zien de commissarissen ook terug in de Centrale Ondernemingsraad. Van den Driest: De medezeggenschap bij Van Gansewinkel Groep is kritisch, maar constructief. De Centrale Ondernemingsraad heeft voor een groot deel dezelfde onderwerpen op de agenda staan als wij en kijkt voornamelijk naar de impact van maatregelen op medewerkers. Dat is positief. De Raad van Commissarissen wil alle medewerkers hartelijk danken voor de grote inzet die is getoond. Door de lastige marktomstandigheden wordt er veel gevraagd en iedereen verdient een compliment voor de prestaties die zijn geleverd. Op Van Gansewinkel Groep bv is het gemitigeerd structuurregime van toepassing. Dit betekent dat de wettelijke bepalingen omtrent het structuurregime gelden, met uitzondering van het bepaalde in art. 2:272 BW: benoeming en ontslag van bestuurders geschiedt niet door de Raad van Commissarissen, maar door de algemene vergadering van aandeelhouders. Aan de algemene vergadering van aandeelhouders van de vennootschap behoort conform de wet alle bevoegdheid die niet aan het bestuur of aan anderen is toegekend. De vennootschap wordt bestuurd door de Raad van Bestuur. Toezicht op het beleid van de Raad van Bestuur wordt gehouden door de Raad van Commissarissen. Daarnaast wordt de Raad van Commissarissen geconsulteerd omtrent belangrijke aangelegenheden die de onderneming betreffen. Meer in het bijzonder zijn conform de statuten van de vennootschap een aantal ingrijpende bestuursbesluiten voorbehouden aan voorafgaande goedkeuring door de Raad van Commissarissen. Twee leden van de Raad van Commissarissen zijn niet onafhankelijk in de zin van de corporate governancecode, aangezien zij KKR en CVC Capital als grootaandeelhouders van de onderneming vertegenwoordigen. De heren Berdowski en Van den Driest hebben als onafhankelijke leden zitting in de Raad van Commissarissen (zie pag. 143). De Raad van Commissarissen vergadert minimaal vier keer per jaar, doch overigens zo vaak als dit noodzakelijk is of wordt geacht met het oog op het belang van de onderneming. De Raad van Commissarissen is samengesteld en benoemd in overeenstemming met het bepaalde in art. 2:268 BW. Als niet-beursgenoteerde onderneming is Van Gansewinkel Groep niet verplicht de principes en best practicebepalingen van de Nederlandse Corporate Governance Code toe te passen. De mate van transparantie en verantwoording die de Corporate Governance Code bedrijven oplegt, sluit echter prima aan op de filosofie en de bedrijfsvoering van Van Gansewinkel Groep. Risicobeheersing heeft de volledige aandacht van de Raad van Bestuur. Het in kaart brengen van alle voorkomende risico s en een zo transparant mogelijke communicatie daarover, is daarbij het uitgangspunt. Daar zal de Raad van Bestuur de relevante principes van de Corporate Governance Code bij betrekken. Een strategische doelstelling van onze huidige aandeelhouders is dat Van Gansewinkel Groep op termijn andere eigenaars zal krijgen, waarbij een beursgang tot de opties behoort. Dit zal nog scherpere eisen stellen aan de transparantie en verantwoording van onze bedrijfsvoering. Gedurende het verslagjaar is dan ook verder vormgegeven aan de professionalisering van de corporate governance van de onderneming. Er zijn voorbereidingen getroffen voor aangepaste reglementen van de Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen, die in 2012 ter besluitvorming worden voorgelegd. Daarnaast heeft in 2011 besluitvorming plaatsgevonden over de invoering van een gedragscode, die begin 2012 wordt geïmplementeerd. Ook heeft de onderneming de principes van het Global Compact-programma van de Verenigde Naties onderschreven. De rapportage hierover zal vanaf verslagjaar 2012 plaatsvinden. We willen de ingezette lijn om transparant te communiceren met onze stakeholders over onze strategie, resultaten, risico s en kansen (SWOT) steeds concreter invullen. De GRI A+-status, de rapportage volgens IFRS en de informatie in dit jaarverslag tonen aan dat we die ambitie ook daadwerkelijk vorm geven. 12 jaarverslag

10 verslag raad van bestuur Missie Overal waar gewerkt en geleefd wordt, ontstaat afval. En dat afval wordt meestal vroeg of laat verwijderd, opgeruimd of vernietigd. Van Gansewinkel Groep ziet het als haar taak om helemaal niets weg te gooien. Want weggooien levert op de lange termijn geen enkele bijdrage. Niet aan bedrijven en niet aan de maatschappij. Van Gansewinkel Groep levert die bijdrage wel. Blijvend. Wij zien afval dan ook niet als restproduct, maar juist als waardevol begin van een nieuwe cyclus. Zo kan afval een tweede leven krijgen en worden benut voor nieuwe grondstoffen of voor de productie van groene energie. Kernwaarden Voor de klant Wij zijn betrokken, oprecht geïnteresseerd en klantgericht. Vooruitstrevend Wij vinden dat afval niet bestaat. Dit sluit aan bij de Cradle to Cradle-filosofie. Vertrouwen in elkaar Wij staan garant voor een integere en transparante behandeling van materiaalstromen. Veiligheid voorop Wij willen dat iedereen die voor ons werkt gezond en wel weer thuiskomt. Vakmanschap ten top Wij stimuleren persoonlijke groei en samenwerking. v.l.n.r.: Yves Luca, Diederik Gijsbers, Rob de Fluiter Balledux en Ruud Sondag. Visie Afval wordt door de meeste mensen als ongewenst beschouwd. Als iets zonder waarde. Van Gansewinkel Groep denkt daar heel anders over. Want in het afval van vandaag groeit de kiem voor de producten en goederen van morgen. Wij maken er zelfs graag iets moois van. Voor ons bestaat afval niet. Van Gansewinkel Groep streeft naar de meest duurzame oplossing voor haar afvalstromen en geeft zo veel mogelijk afval een tweede leven als grondstof. Dit tweede leven kan afval krijgen door onze gedegen kennis van grondstoffen, materialen en logistieke processen. Het afval dat overblijft, gebruiken we als brandstof voor onze afvalenergiecentrales. Zo kunnen we honderdduizenden huishoudens en bedrijven voorzien van duurzame stroom en warmte. Kernwaarden Bestuursvoorzitter Ruud Sondag: Binnen al onze activiteiten op het gebied van inzameling, recycling en energie staat het respect voor mens en milieu centraal. We willen voortdurend onze prestaties en processen ten aanzien van veiligheid, gezondheid en milieu verbeteren. Als dienstverlener leveren we daarbij graag topkwaliteit. Dat pakken we op onze eigen manier aan, volgens de vijf sterren (kernwaarden) van Van Gansewinkel Groep. Waarbij we altijd gaan voor de klant. Met vooruitstrevende oplossingen, in wederzijds ver- trouwen. En met veiligheid en vakmanschap hoog in het vaandel. Zo krijgt afval sterkwaliteit. In de vorm van grondstoffen en energie. Want afval bestaat in onze ogen niet. Zo bewaken we onze normen en waarden. Deze uitgangspunten garanderen helderheid over onze manier van werken. Voor onze medewerkers, voor onze klanten en leveranciers en voor de wereld om ons heen. Marktpositie Van Gansewinkel Groep is zowel afvaldienstverlener als grondstoffen- en energieleverancier en actief in de gehele afvalketen. Het bedrijf zamelt alle soorten afval in en bewerkt of verwerkt afval tot grondstoffen en (duurzame) energie. Met een omzet van 1,2 miljard is Van Gansewinkel Groep marktleider in de Benelux en een top 10-speler in Europa. Het bestaande portfolio en de bestaande geografische spreiding vormen het platform voor groei, die zowel autonoom als door acquisities zal worden gerealiseerd. Van Gansewinkel Groep streeft naar groei van de (afval)dienstverleningsactiviteiten en de recyclingactiviteiten. Binnen de consoliderende afvalverbrandingsmarkt ligt de focus op maximaal energierendement. 14 jaarverslag

11 Top 9 Afvaldienstverleners Benelux (omzet 2010 in mld) Van Gansewinkel Groep Sita Shanks Indaver Attero AEB HVC Omrin Twence 0,1 0,1 0,2 0,2 0,3 0,4 0,6 1,0 1,1 0,0 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2 Top 10 Afvaldienstverleners Europa (omzet 2010 in mld) Markttrends licht aantrekkende economische omstandigheden eerste halfjaar, sterke economische teruggang tweede halfjaar Stabiele afvalvolumes Benelux..overcapaciteit en prijsdruk op Energy from Wastemarkt (afvalverbranding)..prijsdruk binnen Energy from Waste slaat nadrukkelijk over op inzamelmarkt..toenemende vraag naar duurzame oplossingen voor afvalvraagstukken..toenemende vraag naar renewables (secundaire grondstoffen en energie)..grondstofprijzen stijgen eerste halfjaar, dalen tweede halfjaar. Prijzen liggen in 2011 gemiddeld op een hoger niveau dan in Groeiend besef grondstoffenschaarste (zie pag. 87) Ontwikkeling Europese afvalmarkt Ontwikkeling Europese afvalmarkt In de ontwikkeling van van de Europese de Europese afvalmarkt afvalmarkt zijn drie verschillende zijn drie verschillende stadia te onderscheiden: stadia te onderscheiden: landen waar afval landen wordt gestort waar (fase afval 1); wordt gestort (fase 1); landen waar wordt wordt gestort gestort en beperkt en beperkt wordt verbrand wordt verbrand en hergebruikt en hergebruikt (fase 2); en landen (fase met 2); en een landen hoge mate met van een hergebruik hoge mate en waar van hergebruik en waar weinig wordt verbrand en nauwelijks en nauwelijks wordt gestort wordt (fase gestort 3). De (fase landen 3). waar De landen Van Gansewinkel waar Van Groep Gansewinkel actief is, zijn Groep verspreid actief over is, deze zijn drie verspreid over deze stadia. Van Gansewinkel Groep verwacht dat uiteindelijk alle Europese landen zullen evolueren naar fase 3 met een geschatte omvang drie stadia. Van Gansewinkel Groep verwacht dat uiteindelijk alle Europese landen zullen evolueren naar fase 3 met een geschatte van 225 miljard. Onderstaande figuur toont aan dat de Europese afvalmarkt een groeimarkt is.* omvang van 225 miljard. Onderstaande figuur toont aan dat de Europese afvalmarkt een groeimarkt is. * Omvang in miljard Veolia 9,3 SUEZ Remondis 5,3 5,9 Fase 1 Fase 2 Fase 3 FCC Alba Group ACS/Urbaser Van Gansewinkel Groep Ferrovial/Cespa Biffa Shanks 1,5 1,1 0,9 0,8 0,8 2,7 Bron: onderzoek Van Gansewinkel Groep 3,7 0,0 2,5 5,0 7,5 10,0 Standaard afvaldienstverlening, voornamelijk storten tegen lage prijzen Geringe regelgeving en weinig interesse voor geavanceerd afvalbeheer Beperkte uitgave per hoofd van de bevolking Regelgeving om storten te reduceren zorgt voor toenemende stortkosten (belastingen), waardoor de markt richting recycling en verbranding wordt gestuurd Dit stimuleert de totale afvalmarkt Nieuwe activiteiten: sorteren, recyclen en verbranden Transitie naar meer duurzaam afvalbeheer Recycling wordt economisch aantrekkelijker en er is meer focus op het leveren van grondstoffen Afvalmarkt groeit naar een grondstoffenmarkt, wat extra omzet genereert en een hogere meerwaarde per ton: - Grondstoffenhandel - Aggregatie & coördinatie van diensten Huidige positie Van Gansewinkel Groep op geografische basis Verbranding transformeert naar Energy from Waste (EfW) Omzet Activiteiten Marktpositie Nederland 816 mln Inzameling & Services Grondstoffen & Recycling Energy from Waste Marktleider Nieuw gewonnen materiaal Verbranding/ storten Nieuw gewonnen materiaal EfW Grondstoffenhandel Nieuw gewonnen materiaal België 274 mln Inzameling & Services Grondstoffen & Recycling Uitdager Tsjechië 31 mln Inzameling & Services Volger Polen 11 mln Inzameling & Services Volger Storten Productie Verwerking Productie Verwerking Aggregatie en coördinatie Productie Overige landen 54 mln Inzameling & Services Grondstoffen & Recycling Volger Inzameling Distributie Inzameling Distributie Inzameling Distributie Totaal mln Inzameling & Services Grondstoffen & Recycling Energy from Waste Gebruikers Gebruikers Gebruikers Meer informatie over onze internationale activiteiten op pag 34. * Onderzoek door Deloitte (2010) in opdracht van Van Gansewinkel Groep. Onderzoek door Deloitte (2010) in opdracht van Van Gansewinkel Groep. 16 jaarverslag

12 SWOT-analyse Sterkten Sterke marktpositie..actief in gehele afvalketen (inzameling, recycling, Energy from Waste)..Klantgerichtheid door decentrale organisatie; hoge klanttevredenheidscijfers Divers klantenbestand; actief in elke branche Kasstroomgenererend vermogen..kennis van grondstoffen, materialen en logistieke systemen..afvalenergiecentrales geografisch gunstig gelegen..strategische allianties met klanten en leveranciers..toegewijde en vakkundige medewerkers, goede medewerkerstevredenheid..hoge standaarden op gebied van veiligheid en compliance; complete ISO-certificering..Afvalverbrandingscapaciteit komende jaren goed benut door langdurige contracten..overeenkomsten voor stadsverwarming en stoomlevering..goede relatie met de financiers Zwakten Kleine positie buiten Benelux..Beperkt aandeel Recycling binnen totale omzet. Van Gansewinkel Groep ICT-landscape zeer gedifferentieerd Nog beperkt gebruik groepsbrede diensten..verhouding tussen eigen vermogen en vreemd vermogen (hoge leverage)..schaarse (eigen) financiële middelen voor volledige uitrol strategie Kansen..Grondstoffenschaarste en de ontwikkeling van regelgeving op nationaal en Europees niveau..beprijzing CO 2 -uitstoot..aflopende verwerkingscontracten van concurrentie Toenemend belang duurzame energie..toenemende aandacht voor duurzaamheid en. Cradle to Cradle..Mogelijkheden afvalimport dankzij R1-status afvalenergiecentrales Groeimogelijkheden, autonoom en door acquisities Groei afvalmarkt in Polen en Tsjechië Toenemende industriële productie Financieel solide aandeelhouders Groepsbrede operationele verbeterprogramma s Bedreigingen Volatiliteit grondstofprijzen Terugval of onvoldoende aantrekken van economie Prijsontwikkeling inzamelmarkt Onzekerheid over stabiliteit financiële stelsel Stijgende rentetarieven..onvoldoende level playing field binnen Inzameling en Energy from Waste Begrotingstekorten in West-Europa Actiepunten..Schaalgrootte en marktpositie in Benelux op het gebied van inzameling en recycling verder benutten..creëren van tweede thuismarkt in Centraal- en Oost-Europa..Verdere structurele (efficiency)verbeteringen in gehele organisatie (standaardisering en professionalisering van processen) Versterking Innovatie & Businessdevelopment..Verdere verbetering energierendementen en stabiliteit afvalenergiecentrales..vergroten kennis personeel door opleidingen en nieuwe instroom..voorbereiding op nieuwe eigendomsstructuur..creëren van tweede thuismarkt in Centraal- en Oost-Europa..Groeien in recycling, ook buiten bestaande geografie Visie Toonaangevende grondstoffenleverancier en afvaldienstverlener Strategie Doelstelling Optimaliseren thuismarkt Positie versterken Europa Herdefiniëren industrie Van Gansewinkel Groep streeft naar groei van de (afval)dienstverleningsactiviteiten en een versnelde groei van de recyclingactiviteiten. Binnen de consoliderende afvalverbrandingsmarkt ligt de focus op maximaal energierendement. De bestaande portfolio en de bestaande geografische spreiding vormen het platform voor groei. Europa is voor Van Gansewinkel Groep een groeimarkt, geen verdringingsmarkt (zie ook pag. 20). De groei zal zowel autonoom als door acquisities worden gerealiseerd. 1. Positieversterking Benelux Klanten concentreren zich in toenemende mate op hun kernactiviteiten, daarin gestimuleerd door de groeiende complexiteit van wetgeving en verantwoordingsplicht. Als gevolg daarvan maken zij steeds vaker gebruik van partijen die hun niet-kernactiviteiten begeleiden of overnemen. Naast de operationele uitvoering neemt het belang van analyse, advies, monitoring en rapportage toe. Dit biedt Van Gansewinkel Groep de ruimte haar aanbod van diensten te verbreden en intensiever met Strategie Positie versterken Benelux Optimaliseren Energy from Wasteactiviteiten Creëren tweede thuismarkt in Centraal en Oost-Europa Groeien als grondstoffenleverancier Ontwikkelen nieuwe services klanten samen te werken in een groeiend deel van de bedrijfsprocessen. Van Gansewinkel Groep wil haar positie in de Benelux versterken en is continu actief op zoek naar nieuwe klanten in alle branches. Met haar schaalgrootte, brede serviceaanbod en visie op afval en duurzaamheid kan de onderneming zich onderscheiden van haar concurrenten. Daarnaast is Van Gansewinkel Groep de afgelopen decennia sterk gegroeid door overnames en wil ze deze vorm van groei continueren. Naast een potentieel aan kleine regionale spelers zijn ook grote overnamekandidaten geïdentificeerd. Ontwikkelingen in 2011:..Acquisitie Veolia België..uitrol kwaliteits- en efficiencyprogramma s (boordcomputers, automatische planningssystemen)..voorbereidingen voor nieuwe kwaliteits- en. efficiencyprogramma s 18 jaarverslag

13 Kerndoelstellingen 2. Optimalisering Energy from Waste-activiteiten Van Gansewinkel Groep haalt zo veel mogelijk grondstoffen uit afval. Soms is afval echter zo samengesteld, dat het met bestaande technieken niet lukt om er grondstoffen uit te halen. Dan krijgt het afval een andere, nuttige bestemming: het wordt door verbranding omgezet in (duurzame) energie. De focus bij Van Gansewinkel Groep ligt op maximaal energierendement. Afvalstoffen worden gezien als brandstoffen, te doseren naar optimale energieopbrengst, in de vorm van stoom, warmte of elektriciteit. Een voorbeeld hiervan is de levering van stadsverwarming. Zo transformeert AVR, onderdeel van Van Gansewinkel Groep, van traditionele afvalverbrander naar duurzame energieleverancier. Ontwikkelingen in 2011:..Import afval uit buitenland ten behoeve van optimale capaciteitsbenutting..voorbereidingen voor levering stadsverwarming Rotterdam..Voorbereidingen voor stoomlevering industrie Rotterdam-Botlek 3. creatie tweede thuismarkt in Centraal- en Oost-Europa Van Gansewinkel Groep wil een tweede thuismarkt voor alle activiteiten ontwikkelen in Centraal- en Oost- Europa. De onderneming is op dit moment al actief in Tsjechië, Polen en Hongarije. De kennis die de afgelopen jaren is opgebouwd in de Benelux op het gebied van afval- en milieuoplossingen past Van Gansewinkel Groep toe in Centraal- en Oost-Europa. De vraag naar duurzame oplossingen voor afvalvraagstukken in deze regio groeit en kan versneld toenemen door nationale en Europese milieuwetgeving. Ontwikkelingen in 2011:..Realisatie autonome groei (+16%)..Interessante overnamekandidaten bestudeerd..eerste stappen voor sorteren huishoudelijke afvalstromen in Polen..IAB-concept (Integraal Afvalbeheer) uit Benelux geïntroduceerd in Polen en Tsjechië 4. Groei als grondstoffenleverancier De wereldwijde voorraad grondstoffen is niet onuitputtelijk en toegang tot schaarser wordende grondstoffen is niet langer vanzelfsprekend. Dit leidt tot stijgende prijzen en stimuleert innovaties om alternatieven voor schaarse grondstoffen te vinden en grondstoffen terug te winnen uit bestaande producten. De hoeveelheid materialen die een tweede leven krijgt, zal verder toenemen. Van Gansewinkel Groep wil leidend zijn in deze ontwikkeling en groeien als grondstoffenleverancier. Met behulp van eigen innovatieve bewerkings- en recyclinginstallaties, maar ook door de inschakeling van derden. Met klanten worden samenwerkingsverbanden opgezet waarbij in de ontwerpfase grondstoffen en grondstofsamenstellingen worden gekozen, die na gebruik van een product herwonnen en weer gebruikt kunnen worden. Focus ligt daarbij op de verdere ontwikkeling van vier materiaalclusters: biogene materialen (organisch van oorsprong), metalen, mineralen en kunststoffen. Op deze manier behouden grondstoffen hun waarde, blijft de beschikbaarheid van grondstoffen gewaarborgd en wordt fossiele uitputting voorkomen. Kennis van materialen speelt een cruciale rol. Van Gansewinkel Groep zal hierin blijven investeren. Door de groei van deze activiteiten zullen de recyclingactiviteiten een nadrukkelijker aandeel in de portfolio van Van Gansewinkel Groep gaan krijgen. Door autonome groei, door (Cradle to Cradle-)samenwerkingsverbanden en door acquisities. Ontwikkelingen in 2011:..Adviesbureau Roland Berger aangesteld voor strategische roadmap Recycling..Besluitvorming over investering in glasrecyclinglocatie Frankrijk (zie pag. 28) 5. Ontwikkeling nieuwe services Van Gansewinkel Groep ontwikkelt nieuwe producten en diensten om aan de brede vraag naar duurzame oplossingen te voldoen. Te denken valt aan: Materialen op productspecificatie (grondstoffen die voldoen aan de productspecificatie van klanten) Organiseren en/of uitvoeren van logistieke terugnamesystemen Ontwikkeling nieuwe producten zoals Van Gansewinkel Office Paper en Destra Totaal (zie pag. 100) Ontwikkelingen in 2011:..Investeringen in innovatieve diensten en producten, zoals FORZ, Destra Totaal en de Walking Bins (zie pag ) People Kerndoelstelling Vakmanschap met passie Creëren van een veilige en gezonde werkomgeving Planet Afval blijft grondstof Verminderen ecologische voetafdruk Vermeerderen van hoogwaardige recycling Profit Robuuste, winstgevende groei Langdurige partnerships met klanten (keten) Indicator Verloop Motivatie medewerkers Opleidingsinspanning Ongevallenfrequentie Ernstgraad Ziekteverzuim Tweede leven Vermeden CO 2 in gehele keten Nettorendement energieopwekking bij Energy from Wasteactiviteiten Aantal nieuw geïmplementeerde C2C-projecten* EBITDAE-marge Rendement op geïnvesteerd vermogen (ROCE) Klanttevredenheid Ambitie ,0% 7,4 1,8% 7,5 0,15 4,9% 58,5% 1,25 Mton 23,1% 15 21% 6% 8,2 Toelichting Kerndoelstelling Indicator Ambitie 2012 Toelichting Kerndoelstelling Indicator Ambitie 2012 Toelichting Van Gansewinkel Groep blijft investeren in ontplooiingsmogelijkheden en wil zich onderscheiden door gemotiveerde, gekwalificeerde en deskundige medewerkers. De medewerkers van Van Gansewinkel Groep werken volgens de strengste veiligheids- en gezondheidsvoorschriften in een veilige, in goede staat verkerende arbeidsomgeving. Van Gansewinkel Groep manifesteert zich als grondstoffen- en energieleverancier en wil hoogwaardig hergebruik van ingezameld afval maximaliseren. Van Gansewinkel Groep ondersteunt klanten en leveranciers bij het verminderen van CO 2 -emissies en wil ook haar eigen uitstoot zoveel mogelijk beperken. Doel is om de CO 2 -emissies in de gehele keten te minimaliseren. Van Gansewinkel Groep wil de energetische waarde van afval optimaal benutten, door naast de productie van (groene) elektriciteit steeds meer warmte en stoom af te zetten. Met haar kennis van materialen, grondstoffen en logistieke systemen kan Van Gansewinkel Groep samen met klanten kringlopen sluitend maken, zodat er in plaats van afval een tweede leven als grondstof voor een product ontstaat. Groei-initatieven moeten direct bijdragen aan het EBITDAE-resultaat, de balanspositie verbeteren en de Afval Bestaat Niet-propositie versterken. Klantgerichtheid staat centraal. Van Gansewinkel Groep werkt op een transparante, innovatieve en betrouwbare wijze en verdiept zich uitvoerig in de processen van haar klanten. ** De De prestatie-indicator prestatie-indicator voor voor de kerndoelstelling de kerndoelstelling Vermeerderen 'Vermeerderen van hoogwaardige van hoogwaardige recycling recycling' is het aantal is nieuw het aantal geïmplementeerde nieuw geïmplementeerde C2C-projecten. C2C-projecten. Naast deze prestatie-indicator Naast deze prestatie-indicator willen we ook inzichtelijk willen we maken ook inzichtelijk voor welke maken materialen voor welke een materialen hoogwaardiger we verwerkingsmethode een hoogwaardigere hebben verwerkingsmethode gevonden. Vaak is hebben dit een essentiële gevonden. tussenstap Vaak is dit op een weg essentiële naar volledige tussenstap toepassing op weg van het naar Cradle volledige to Cradle-principe. toepassing van Een het voorbeeld Cradle to hiervan Cradle-principe. kan de implementatie Een voorbeeld van een hiervan recyclingmethode kan implementatie zijn voor een van afvalstroom een recyclingmethode die tot dusver alleen zijn voor verbrand een afvalstroom wordt,door een die andere tot dusver scheidingstechniek alleen verbrand toe wordt, te passen door een zodat andere het aandeel scheidingstechniek gerecycled materiaal toe te verder passen toeneemt, zodat het of aandeel door met gerecycled een producent materiaal (eerste) verder stappen toeneemt, te zetten of in een door ander met ontwerp een producent andere (eerste) samenstelling stappen van te een zetten product. in een ander ontwerp en andere samenstelling van een product. 20 jaarverslag

14 Verdienmodel Twee kanten, twee klanten Van Gansewinkel Groep bedient vanuit twee kanten, twee klanten. Aan de voorkant van de keten zamelen we afval van klanten in en verwerken we dit tot nieuwe grondstoffen en energie. Aan de achterkant van de keten leveren we deze materialen op specificatie aan bij klanten voor de productie van nieuwe producten. Afvalgedreven Inzamelen en voorbewerken van afval Handelgedreven Verhandelen van materiaalvolumes Vraagcreatie Creëren van materiaalstromen Geef ons uw afval en wij maken er iets moois van Wij zijn leverancier van grondstoffen Wij ontwikkelen de materiaalstromen van de toekomst Afval Bestaat Niet VRAAGCREATIE KLANT grond- en brandstoffen transport HANDELGEDREVEN bewerking, recycling transport KLANT Afval Bestaat Niet inzameling transport op- en overslag, bewerking AFVALGEDREVEN MARKT Coördineren outletmanagement, met bestaande be- en verwerkers COMPETENTIE Dienstverlening en fijnmazige logistiek Grondstoffenrotonde Het afval dat binnen Van Gansewinkel Groep een tweede leven krijgt, is verdeeld over vijf materiaalclusters. Kennis van scheidings-, recycling- en verwerkingstechnieken is daarvoor essentieel. Zo blijven grond- en brandstoffen behouden en kunnen ze zonder kwaliteitsverlies oneindig worden ingezet: de grondstoffenrotonde. Energie stoom stroom warmte Mineralen glas keramiek beton puin fosfaat Handelen in secundaire grondstoffen als duurzaam alternatief voor primaire grondstoffen Kennis van materialen, bewerking en afzetmarkten; handelsgeest in grondstoffen Biogene materialen hout compost textiel bio-plastics papier swill Kunststoffen PVC PP/PE ABS/Nylon composiet harsen Leveren van grondstoffen op klantspecificatie; bouwen van supplychains Ontwikkelen nieuwe grondstoffen, primaire specificaties beïnvloeden, al dan niet via samenwerkingsverbanden Metalen ferro aluminium koper zilver/goud zeldzame aardmetalen 22 jaarverslag 2011

15 inzameling & services Van gansewinkel sterke posities heeft in gebieden waar wij nog niet opereerden. De overname heeft geleid tot een optimale dekking van ons netwerk in België en droeg direct positief bij aan onze resultaten. Aan de andere kant had de aanhoudende prijserosie op de Nederlandse inzamelmarkt een negatief effect op onze financiële cijfers, maar dit heeft ook onze creativiteit vergroot. Met nieuwe concepten en interne verbeterprogramma s hebben we tegenwicht geboden aan de prijsdruk, hoewel dit niet afdoende was om autonome omzetgroei te realiseren. Wel hebben we de inzamelvolumes vast kunnen houden. De Belgische inzamelmarkt ontwikkelde zich stabieler. Van Gansewinkel heeft in België een sterke positie in het MKB-segment en blijft hier sterk in groeien. In Frankrijk, Tsjechië en Polen heeft Van Gansewinkel beperkte marktposities. Deze landen vormen belangrijke groeimarkten voor Van Gansewinkel. Ondanks de zwakke economische omstandigheden realiseerde Van Gansewinkel in deze landen autonome groei. In alle landen waar Van Gansewinkel actief is - met uitzondering van Nederland lag de omzet van de Inzameling & Services-activiteiten in 2011 op een hoger niveau dan een jaar eerder. Van Gansewinkel Ministerie EL&I kiest voor duurzaam afvalbeheer Inzameling & Services Aantal fte Omzet (in mln) EBITDAE (in mln) Capex (in mln) De structuur van de businessunits is in 2011 in lijn gebracht met het aansturingsmodel binnen Van Gansewinkel Groep. De vergelijkende EBITDAE-cijfers 2010 zijn hiervoor aangepast. Activiteiten Diederik Gijsbers, COO Inzameling & Services Van Gansewinkel is specialist op het gebied van afvalmanagement, materiaalstromen en logistieke systemen. Het bedrijf zamelt afval in bij huishoudens, bedrijven en instellingen en transporteert de afvalstromen naar specifieke be- en verwerkingslocaties. Doel is ervoor te zorgen dat zo veel mogelijk afval een tweede leven krijgt als grondstof voor nieuwe producten. Marktpositie Van Gansewinkel is marktleider in de Benelux met een omzet van 828 miljoen. Naast een beperkt aantal grote private ondenemingen hebben veel regionale (overheids)partijen een positie op de markt. Van Gansewinkel is als inzamelbedrijf ook actief in Frankrijk, Tsjechië en Polen, met (vooralsnog) beperkte marktposities. COO Diederik Gijsbers: Veruit de belangrijkste ontwikkeling binnen Inzameling & Services was de overname van Veolia in België. Hiermee hebben we onze markpositie in de Benelux aanzienlijk versterkt. Het inzamelings- en recyclingbedrijf Veolia België vormde een ideale toevoeging aan onze activiteiten, omdat het Onze Afval Bestaat Niet-propositie is goed aangeslagen, dat merken we overal. Van Gansewinkel staat er in de markt beter voor dan ooit. We zijn een graag geziene gast en dienstverlener. Niet alleen aan de achterdeur om de containers te ledigen, maar ook bij de voordeur om mee te denken over de grondstof- en designvragen van klanten. Dat is een minstens zo belangrijke ontwikkeling als de prijsdruk, want die is tijdelijk. Bij marktherstel zullen wij optimaal profiteren van onze sterke positionering en efficiënte processen. Marktontwikkelingen De overcapaciteit op de afvalverbrandingsmarkt had een negatief effect op de Nederlandse markt voor Inzameling & Services. Bedrijven en gemeenten betaalden lagere tarieven voor de inzameling van brandbaar bedrijfs- en huishoudelijk afval, als gevolg van lagere verwerkingstarieven. Inzamelbedrijven hebben vaak langjarige contracten met afvalverwerkende partijen en kortlopende contracten met klanten. Hierdoor is de relatie tussen de inzameltarieven en verwerkingstarieven verstoord. Op verschillende plekken in Nederland zijn de verwerkingstarieven dusdanig laag dat ze niet meer duurzaam zijn en innovatie in de weg staan, aldus Diederik Gijsbers. Van Gansewinkel heeft als inzamelbedrijf ook langlopende verplichtingen om te leveren aan afvalenergiecentrales van derden. Soms tegen prijsniveaus die op termijn niet meer houdbaar zijn. We zijn in gesprek met die partijen om te komen tot reële markttarieven. Bedrijfsontwikkelingen Met de overname van Veolia in België (jaaromzet ca. 100 miljoen) zette Van Gansewinkel een belangrijke stap in de uitvoering van haar groeistrategie. Met de acquisitie kreeg de onderneming er 450 medewerkers, 140 voertuigen en klanten bij. De integratie verloopt soepel en volgens plan. In augustus 2011 was de overname definitief, op 1 november was het eerste onderdeel al volledig geïntegreerd. In het noorden van Frankrijk versterkte Van Gansewinkel haar positie met de overname van Del Rosso, nabij Valenciennes. Dit inzamelbedrijf realiseerde een jaaromzet van ongeveer 1 miljoen. We opereren in Noord-Frankrijk nu vanuit drie vestigingen en hebben een sterk netwerk in de departementen waar we actief zijn. Ook hier slaat onze Afval Bestaat Niet-propositie aan. We zijn hier weliswaar een kleine, maar inmiddels onderscheidende speler. Van Gansewinkel gaf in 2011 verder invulling aan verschillende kostenbesparings- en efficiencyprogramma s. We hebben goede voortgang geboekt bij de implementatie van geautomatiseerde planningssystemen en boordcomputers in onze voertuigen. Alle processen - inclusief urenadministratie en orderafwikkeling - kunnen via de boordcomputers worden afgewikkeld. Het systeem is gekoppeld aan de front- en backoffice én aan het planningssysteem. Daarmee lopen we voorop in de branche. We streven naar zo min mogelijk handmatige activiteiten. Dat geeft ons de gelegenheid om nog meer aandacht te hebben voor onze klanten en medewerkers. Het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) heeft gekozen voor de duurzame afvaldienstverlening van Van Gansewinkel. Doelstelling is om zo veel mogelijk vrijkomend afval om te zetten in grondstoffen. Over vijf jaar wil het ministerie nog slechts 10% restafval hebben, waardoor ook haar CO 2 -footprint zal verbeteren. Van Gansewinkel Eco- Smart gaat op circa 30 locaties van EL&I afval vanaf de werkplek gescheiden inzamelen. In totaal gaat het om ruim werkplekken. Van Gansewinkel tekende hiertoe een vijfjarige overeenkomst met het ministerie. Van Gansewinkel EcoSmart is gespecialiseerd in het op een milieu- en kostentechnisch verantwoorde manier inzamelen, scheiden en afvoeren van kantoorafval. Industrial Services met groot materieel in Moerdijk na brand Van Gansewinkel Industrial Services werd begin 2011 ingeschakeld om het bluswater op industrieterrein Moerdijk op te ruimen na de grote brand bij Chemie- Pack. Van Gansewinkel heeft alle riolen op het industrieterrein leeggepompt en gereinigd en assisteerde bij het wegpompen van het oppervlaktewater. Van Gansewinkel Industrial Services is gespecialiseerd in de reiniging van installaties, leidingsystemen en tanks. Van Gansewinkel Office Paper Steeds meer klanten stappen over op Van Gansewinkel Office Paper, vanwege het duurzame karakter van dit 100% gerecyclede Cradle to Cradle-papier. Het klantenbestand varieert van huisartsenpraktijken en campings tot grote organisaties als NAM/Shell, Staples, Multicopy, DHV, Sligro, Ziggo, Leger des Heils en Océ. Van Gansewinkel zamelt oud kantoorpapier in bij haar klanten en versnippert het na een scheidingsproces tot grondstoffen, die in balen worden geleverd aan de Duitse papierproducent Steinbeis. Na een duurzaam productieproces leveren Van Gansewinkel en partner Océ het 100% gerecyclede papier weer aan bij hun klanten, waar het na gebruik ook weer ingezameld wordt. Zo sluit Van Gansewinkel de cirkel. 24 jaarverslag

16 Marktaandeel Van Gansewinkel 25% 20% 15% 10% 5% 0% 21% Commercieel brandbaar afval 17% Gevaarlijk afval Inzameling & Services 16% Gemeentelijk afval Van Gansewinkel is marktleider binnen bovenstaande afvalstromen. De gemeentelijke afvalvolumes zijn exclusief bouw- en sloopafval. Onderzoek door Deloitte (2010) in opdracht van Van Gansewinkel Groep. De onderneming maakte daarnaast grote stappen op het gebied van digitale facturatie. Van Gansewinkel lanceerde haar e-billing-concept FactuurDigitaal begin 2011 in Nederland en aan het einde van het jaar maakten ruim klanten gebruik van het concept. Hiermee wordt circa 20% van alle facturen in Nederland digitaal verstuurd. In 2012 rolt Van Gansewinkel FactuurDigitaal ook uit in België. In 2011 is verder vorm gegeven aan de afdeling Materials, Concepts & Infrastructure (MCI), waarin de activiteiten op het gebied van logistiek en vastgoed zijn ondergebracht en van waaruit alle materiaalstromen worden gecoördineerd. MCI stemt de logistiek, locatiekeuze en materiaalstromen af op de marktvraag naar grond- en brandstoffen en is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van hiermee samenhangende innovatieve oplossingen, zoals de retoursystemen die ontwikkeld zijn voor onder andere Auping en Luxaflex (zie pag. 108). De forse prijsdruk vormde voor Van Gansewinkel aanleiding om na te denken over verdere verbeteringen binnen het inzamelbedrijf. We willen onze toppositie in de Benelux duurzaam vasthouden, ook voor de langere termijn. In 2012 onderzoeken we welke processen we kunnen automatiseren en standaardiseren, zodat we onze klanten en medewerkers nog beter kunnen bedienen. Doelstellingen Conform de strategie streeft Van Gansewinkel naar autonome groei door haar sterke Afval Bestaat Niet-propositie en verdere kwaliteitsverbeteringen. Daarnaast wil de onderneming groeien als grondstoffenleverancier. Van Gansewinkel voorziet op lange termijn structureel hoge grondstofprijzen als gevolg van de mondiale grondstoffenschaarste. Dit vormt een interessante businesscase voor Van Gansewinkel. We willen onze grondstoffen nog beter vermarkten, door de materialen die we in handen krijgen op specificatie te brengen en rechtstreeks te leveren aan onze klanten. Hierbij zullen we steeds vaker met klanten een terugnamesysteem voor eindproducten ontwikkelen, zodat gesloten kringlopen ontstaan. Vooruitzichten 2012 Van Gansewinkel rekent op volatiele marktomstandigheden in 2012, hoewel de bodem van de prijsdruk in de inzamelingsmarkt naar verwachting is bereikt. De sterke Afval Bestaat Niet-propositie en verdere efficiency- en kwaliteitsverbeteringen zullen naar verwachting een positief effect hebben op de resultaten van het bedrijfsonderdeel wordt het eerste volledige jaar waarin de resultaten van Veolia België bijdragen aan de resultaten van Van Gansewinkel. Recycling Coolrec, Maltha en. Van Gansewinkel Minerals Yves Luca, COO Recycling en Energy from Waste Activiteiten Coolrec, Maltha en Van Gansewinkel Minerals geven afval een tweede leven als grondstof. Coolrec is gespecialiseerd in recycling van metaal- en kunststofcombinaties, onder andere uit elektrische apparaten en ICTapparatuur. Maltha is gespecialiseerd in glasrecycling. Van Gansewinkel Groep heeft een belang van 67% in Maltha, de overige aandelen zijn in handen van glasproducent Owens-Illinois (O-I). Van Gansewinkel Minerals is actief op het gebied van bodemsanering en grondreiniging en zet geselecteerde afvalstoffen om in secundaire grondstoffen, die worden afgezet onder de naam FORZ. Marktpositie Coolrec Coolrec is in de Benelux marktleider in de recycling van elektrische apparaten en andere metaal- en kunststofcombinaties met een volume van 99 kton. In Europa heeft Coolrec een top 3-positie. De verwachte consolidatieslag in Europa en de initiatieven van een aantal landen om recyclingactiviteiten te stimuleren, bieden kansen voor Coolrec. De onderneming optimaliseert de capaciteit in de Benelux (door operational excellence en investeringen in innovatieve recyclingtechnieken) en wil de capaciteit buiten de Benelux uitbreiden, door nieuwe markten te betreden. Maltha Maltha is marktleider in glasrecycling in de Benelux met een volume van 300 kton in Nederland en 170 kton in België. In Europa heeft Maltha een top 3-positie. Maltha opereert in een versnipperde Europese markt, waarbij de concurrentie uiteenloopt van enkele tot meer dan 20 bedrijven per land. Dit biedt ruimte voor een consolidatieslag binnen de Europese glasrecyclingbranche en Maltha wil daarin een rol spelen. Maltha kijkt continu naar mogelijkheden in andere landen, met name in Centraal- en Oost-Europa. De glasmarkt is zich daar sterk aan het ontwikkelen en er wordt een grote afzetmarkt verwacht. Van Gansewinkel Minerials Van Gansewinkel Minerals is sinds 2011 de nieuwe naam van A&G. De naamswijziging past in de transitie van de onderneming van bodemsaneerder en grondreiniger naar duurzame grondstoffenleverancier. Met haar duurzame grondstof FORZ heeft Van Gansewinkel Minerals nog een beperkt marktaandeel binnen de beton- en cementindustrie, maar de onderneming ziet de afzetkanalen voor FORZ sterk toenemen. COO Yves Luca: Onze recyclingbedrijven zijn de afgelopen tien jaar volwassen spelers geworden in een jonge groeimarkt. Door continue focus op innovatie en kostprijsleiderschap is de weg van stabiele groei doorgezet. Dat blijkt ook uit de resultaten over 2011, die tot tevredenheid stemmen. Alle drie de onderdelen binnen Recycling presteerden beter dan een jaar eerder, door een groeiend aantal klanten, hogere volumes, gemiddeld hogere grondstofprijzen en een lager kostenniveau. We kunnen snel schakelen als het gaat om de balans tussen de inkoop van te recyclen producten en de verkoop van grondstoffen. De inkoopkant fluctueert mee met de grondstofprijzen, waardoor we stabiliteit creëren. Als grondstoffen minder waard worden, berekenen we dat door aan leveranciers en andersom. Door de grondstoffenschaarste zal het belang van recycling toenemen. Door de sterke posities van onze recycling- 26 jaarverslag

17 bedrijven zijn we goed gepositioneerd voor verdere groei, zowel autonoom als door acquisities. Samen met het strategisch adviesbureau Roland Berger hebben we in 2011 bestudeerd waar de kansen voor Recycling in de bestaande en nieuwe markten liggen. De recyclingmarkt ontwikkelt zich sterk en met het volwassen worden van de Europese markt groeit ook de lijst met interessante overnamekandidaten binnen de glas,- kunststof- en metaalrecycling. De inzichten van de. Roland Berger-studie zullen richtinggevend zijn voor onze overnamestrategie. Marktontwikkelingen De mondiale aandacht voor de grondstoffenschaarste nam in 2011 verder toe. Mede hierdoor bleven de prijzen van primaire grondstoffen op een hoog niveau, ondanks de crisis. Dat is een wezenlijk verschil met de crisisjaren 2008 en 2009, toen de grondstofprijzen sterk daalden en de recyclingsector zwaar onder druk stond. De toegevoegde waarde van het omzetten van afval in secundaire grondstoffen is daarmee bewezen. Het wordt in steeds meer gevallen ook financieel aantrekkelijker om secundaire grondstoffen in te zetten in plaats van primaire, natuurlijke grondstoffen. De recyclingbedrijven van Van Gansewinkel Groep zagen de vraag naar gerecyclede grondstoffen dan ook toenemen. Producenten maken hun processen in toenemende mate geschikt voor de inzet van secundaire grondstoffen. Dat is positief voor de recyclingsector; de afzetkanalen nemen toe. Aan de andere kant leidt het tot druk op de tarieven aan de voorkant, door de toenemende vraag naar volumes van marktspelers. Recyclingbedrijven moeten meer moeite doen om afvalstromen die geschikt zijn voor recycling binnen te krijgen. Van Gansewinkel Groep profiteert hierbij van haar geïntegreerde ketenaanpak. Coolrec profiteerde met name van het hoge prijsniveau van non-ferro s (o.a. aluminium en koper) en kunststoffen gedurende Maltha zag de marktvraag naar glasscherven als grondstof voor de productie van glas verder toenemen. De inzet van scherven bij het productieproces leidt tot energiereductie ten opzichte van het gebruik van primaire grondstoffen. Uit zowel economisch als ecologisch oogpunt kiest de (verpakkings) glasindustrie steeds vaker voor glasscherven. Zo heeft aandeelhouder O-I de doelstelling om de inzet van glasscherven de komende jaren te verdubbelen naar 60%. Een doelstelling die zeer gunstig is voor Maltha als schervenleverancier. Wel nam de stroom te recyclen glasafval af als gevolg van de zwakke economische omstandigheden. Van Gansewinkel Minerals is met de grondstof FORZ actief in een markt die nauwelijks gevoelig is voor de fluctuerende grondstofprijzen. Door de inzet van FORZ blijven natuurlijke materialen als kalk en zand bespaard. Maar hoewel de capaciteit van zand- en grindgroeves niet onbeperkt is, is van schaarste nog geen sprake. FORZ is een volwaardige vervanger van dure en schaarse primaire bouwstoffen en geschikt als funderings-, aanvul- of ophoogmateriaal, bijvoorbeeld voor de aanleg van parkeerplaatsen, bedrijfsterreinen en wegen. Bedrijfsontwikkelingen De focus van de recyclingbedrijven bleef onverminderd op kostprijsleiderschap en op de kwaliteit van de secundaire grondstoffen die worden verkocht. In 2011 besloot Coolrec te investeren in één nieuwe, grote locatie waar de huidige Coolrec-vestigingen in Dordrecht, Waalwijk (PHB) en Geldrop worden ondergebracht. Dit leidt tot kostenreductie, maar vormt ook een momentum om waar nodig te investeren in de nieuwste en meest innovatieve recyclingtechnieken. Maltha nam het besluit om haar locatie in het Franse Izon uit te breiden en te vernieuwen. De capaciteit van de nieuwe, state of the art glasrecyclinginstallatie wordt verhoogd van ton naar ton per jaar. Met de nieuwe locatie kan Maltha in Frankrijk aan de vraag van haar belangrijkste afnemer O-I voldoen. Van Gansewinkel Minerals maakte in 2011 een succesvolle start met de herpositionering als duurzame bouwstoffenleverancier. De resultaten van het bedrijf werden positief beïnvloed door de overname van Veolia België door Van Gansewinkel Groep. De stortplaats die hierbij werd geacquireerd, valt onder Van Gansewinkel Minerals. Over circa drie jaar wordt deze stortplaats gesloten en zal Van Gansewinkel Groep recyclingactiviteiten op deze locatie gaan uitvoeren. Doelstellingen Van Gansewinkel Groep wil groeien in de recyclingsector en blijft investeren in innovatie en kostprijsleiderschap. De investeringskansen in de recyclingmarkt nemen toe, in lijn met de vraag naar gespecificeerde gerecyclede grondstoffen van producenten. Om deze kansen en mogelijkheden gestructureerd aan te vliegen, hebben we adviesbureau Roland Berger een studie uit laten voeren. Het rapport van Roland Berger bevestigt voor een belangrijk deel onze visie op de markt. Dat is positief, we zijn de goede weg ingeslagen en we weten nu waar de belangrijkste groeikansen liggen. In 2012 worden de prioriteiten en criteria binnen Recycling bepaald. Vooruitzichten 2012 Van Gansewinkel Groep wil haar claim Afval Bestaat Niet verder waarmaken, onder andere met haar recyclingactiviteiten. Als het gaat om het binnenhalen van te recyclen afvalstromen voorziet de onderneming een aanhoudend concurrerend speelveld. Aan de andere kant verwacht Van Gansewinkel Groep dat de grondstofprijzen in 2012 volatiel, maar gemiddeld op een hoog niveau blijven als gevolg van de grondstoffenschaarste. Coolrec levert grondstoffen voor Senseo Coolrec, Maltha, Van Gansewinkel Minerals Recycling Aantal fte Omzet (in mln) EBITDAE (in mln) Capex (in mln) 8 6 De structuur van de businessunits is in 2011 in lijn gebracht met het aansturingsmodel binnen Van Gansewinkel Groep. De vergelijkende EBITDAE-cijfers 2010 zijn hiervoor aangepast. Philips produceert een groene Senseo die vrijwel geheel bestaat uit gerecyclede materialen. Coolrec levert de grondstoffen voor de lekbakjes. Een unieke samenwerking. Enerzijds omdat het een gesloten kringloop betreft van één producent. Anderzijds vanwege de brede en hoogwaardige toepassing van secundaire grondstoffen. Uit kleine elektrische Philips-apparaten zoals koffiezetapparaten, tandenborstels en scheerapparaten haalt Coolrec de kunststofstroom polypropyleen. Na een bewerkingsproces wordt deze grondstof vervolgens weer geleverd aan Philips. De duurzame Senseo is kwalitatief volstrekt gelijkwaardig aan de apparaten die uit primaire grondstoffen zijn gemaakt. Philips stelde namelijk twee eisen: de kwaliteit van het gerecycled materiaal mag niet onderdoen voor de kwaliteit van het oorspronkelijke materiaal, en de productiekosten via recycling mogen niet hoger liggen. Met haar bestaande productieproces kan Coolrec daar zonder problemen in voorzien. 28 jaarverslag

18 Energy from Waste AVR Yves Luca, COO Recycling en Energy from Waste Activiteiten teit uit afval en andere biomassastromen (marktaandeel 12%) een van de grootste producenten van duurzame elektriciteit in Nederland. COO Yves Luca: De tenderprocessen uit 2009 voor de verwerking van huishoudelijk afval hadden een negatieve impact van ruim 30 miljoen op de omzet van AVR in De daling van het EBITDAE-resultaat bleef echter beperkt tot 21 miljoen, onder andere door een reorganisatie bij AVR Rozenburg waarbij de focus kwam te liggen op stabiliteit van de processen en een maximaal energierendement. AVR heeft in 2011 belangrijke stappen gezet in de transformatie van traditionele afvalverbrander naar duurzame energieleverancier. Boden we vroeger een oplossing voor het afvalvraagstuk, vandaag de dag bieden we een oplossing voor het energievraagstuk. Er is hard gewerkt aan de voorbereidingen op de aanleg van een stoompijp en een warmtenet, waarmee we omliggende industriële bedrijven en tienduizenden huishoudens in Rotterdam kunnen voorzien van stoom en warmte. Zo blijven fossiele brandstoffen als aardgas bespaard en dat levert aanzienlijke milieuwinsten op. zijn de eerste grote buitenlandse volumes met name uit Groot-Brittannië door Nederlandse afvalenergiecentrales verwerkt en dit volume zal de komende jaren sterk toenemen. Hierdoor ontstaat naar verwachting een beter evenwicht op de Nederlandse markt, waardoor de neerwaartse prijsdruk zal stabiliseren. Mede door de overcapaciteit is de focus verschoven van poorttarieven aan de voorkant naar energieopbrengsten aan de achterkant. De markt ziet restafval steeds meer als brandstof voor afvalenergiecentrales. In Nederland kwamen in 2011 vier contracten op de markt. AVR won hiervan één contract met een volume van ton. De energieprijzen lagen in 2011 gemiddeld op een hoger niveau dan een jaar eerder. In het tweede kwartaal liepen de prijzen op door de Europese discussie over kernenergie, als gevolg van de aardbeving in Japan die ook de kerncentrale in Fukushima trof. In de tweede helft van het jaar liepen de energieprijzen terug als gevolg van de zwakke economische omstandigheden, waardoor de vraag naar energie afnam. AVR Energy from Waste Aantal fte Omzet (in mln) EBITDAE (in mln) Capex (in mln) De structuur van de businessunits is in 2011 in lijn gebracht met het aansturingsmodel binnen Van Gansewinkel Groep. De vergelijkende EBITDAE-cijfers 2010 zijn hiervoor aangepast. Nederlandse verbrandingsmarkt 13% 17% Energy from Waste 25% 20% 24% AVR creëert Energy from Waste door afval via verbrandingsprocessen om te zetten in (duurzame) energie. Het bedrijf heeft afvalenergiecentrales in Rozenburg en Duiven en richt zich steeds meer op waardecreatie door het winnen van energie uit afval. Zo transformeert AVR van traditionele afvalverbrander naar duurzame energieproducent. AVR streeft naar optimale (verbrandings-)processen en wil een zo hoog mogelijk energierendement realiseren. Naast de productie van elektriciteit leveren de afvalenergiecentrales warmte en stoom aan omliggende bedrijven en steden. Daarnaast streeft AVR naar een zogenaamd zero waste-proces, waarbij restproducten als bodemassen een tweede leven krijgen. Marktpositie Met langlopende contracten hebben we ons in ieder geval tot 2019 verzekerd van voldoende restafval als brandstof voor onze installaties. Daarnaast zijn we succesvol in het aantrekken van buitenlandse stromen. Zo hebben we adequaat gereageerd op de ontstane overcapaciteit op de verwerkingsmarkt. Onze afvalenergiecentrales staan er weer goed voor. De locaties van AVR in Rozenburg en Duiven zijn geografisch goed gelegen in de nabijheid van grote steden die behoefte hebben aan warmte, en dicht bij industriële bedrijven die behoefte hebben aan stoom voor hun processen. De mogelijkheden hiervoor zijn nog niet volledig benut. AVR kan nog meer steden en bedrijven van warmte voorzien. Marktontwikkelingen Bedrijfsontwikkelingen De centrales van AVR opereerden in 2011 stabieler en efficiënter dan een jaar eerder. AVR Rozenburg zette meer restafval om in energie met minder mensen en AVR Duiven boekte verschillende productierecords. In het kader van lean management werden alle handelingen en processen binnen de organisatie zo goed mogelijk op elkaar afgestemd. AVR sloot overeenkomsten met verschillende Britse afvaldienstverleners en met de Italiaanse gemeente Napels voor de verwerking van restafval. De stroom buitenlands restafval kwam in de laatste maanden van het jaar goed op gang en AVR verwacht in 2012 meer dan ton afval uit het buitenland om te zetten in energie. Hierdoor zal de capaciteit van de centrales de komende jaren volledig worden benut. AVR Attero AEB HVC Kleine marktspelers AVR is markleider in Nederland met een verwerkingscapaciteit van 1,82 miljoen ton. De afvalenergiecentrale in Rozenburg behoort met een capaciteit van 1,27 miljoen ton tot de grootste in de wereld. AVR is met een productie van meer dan MWh groene elektrici- In Nederland is sprake van een overcapaciteit op de verwerkingsmarkt. Het tekort aan brandbaar afval bedroeg in 2011 circa 0,7-1,0 miljoen ton. In reactie hierop heeft de markt belangrijke slagen gemaakt als het gaat om de import van afval uit het buitenland. Het afgelopen jaar Ook AVR Duiven kreeg in 2011 een R1-status, waarmee het een installatie voor nuttige toepassing werd. Deze status maakt het mogelijk om afval uit het buitenland te verwerken. AVR Rozenburg heeft sinds 2010 een R1- status. 30 jaarverslag

19 AVR Rozenburg Energierendement (in %) Stoom Warmte Elektriciteit Rozenburg 2009 Energy from Waste Rozenburg Doelstelling 2015 Capaciteitbenutting Energy from Waste Circa 75% van de totale capaciteit van de twee afvalenergiecentrales in Rozenburg en Duiven is tot 2019 gecontracteerd. Door de import van een aanzienlijke stroom afval uit het buitenland en nieuw te winnen tenders in Nederland verwacht Van Gansewinkel Groep de nog beschikbare capaciteit te kunnen benutten Beschikbare capaciteit in Kton Gecontracteerde volumes in Kton Gecontracteerd in % Capaciteitbenutting Energy from Waste - HS De Biomassa Energie Centrale in Rozenburg kampte in het eerste halfjaar met een aantal technische problemen. Er is hard gewerkt aan verbeteringen, waarbij van de gelegenheid gebruik is gemaakt om verdere modificaties aan te brengen ten behoeve van toekomstige efficiencyen rendementsverbetering. AVR vordert vergoeding voor de geleden schade van haar verzekeraar. De Waterfabriek in Rozenburg (verwerking vervuild water) presteerde in 2011 beter dan een jaar eerder. Enerzijds nam de vraag naar haar verwerkingsactiviteiten toe, anderzijds werd het kostenniveau van de fabriek verder gereduceerd door onder meer een lager gasverbruik. Doelstellingen AVR blijft werken aan operationele verbeteringen. Daarnaast investeert het bedrijf komend jaar op het terrein in Rozenburg in een ruimte waar het restafval op specificatie kan worden gebracht. Hier kunnen de verschillende restafvalstromen dusdanig worden gemengd, dat de meest optimale brandstof ontstaat voor onze afvalenergiecentrale. Dat levert direct een positieve bijdrage aan de energiehuishouding. AVR gaat vanaf Rotterdamse huishoudens voorzien van warmte en omliggende industriële bedrijven van stoom (zie pag. 33). We willen zo veel mogelijk restwarmte op een duurzame manier beschikbaar stellen aan onze omgeving. In dit kader werken we samen met de gemeente en het Warmtebedrijf Rotterdam een plan uit met de intentie om naast Rotterdam-Zuid ook het bestaande stadsverwarmingsnetwerk in het noordelijk deel van Rotterdam te ontsluiten en te voorzien van warmte. Daarnaast werkt AVR Duiven aan plannen om omliggende bedrijven te gaan voorzien van warmte en de levering van stadsverwarming aan omliggende gemeenten uit te breiden. AVR verwacht dat haar totale energierendement de komende jaren zal oplopen van circa 25% naar ongeveer 60%. Verwachtingen 2012 Van Gansewinkel Groep verwacht dat de bodem van de tariefsdruk binnen de Nederlandse afvalverbrandingsmarkt is bereikt, onder andere omdat de beschikbare capaciteit in toenemende mate wordt benut door buitenlandse afvalstromen. De afvalenergiecentrales van AVR beschikken (door langjarige contracten) de komende jaren over voldoende brandbaar afval. Warmtenet Rotterdam AVR is gestart met de eerste werkzaamheden voor de distributie van warmte via een nieuw warmtenet naar Rotterdam-Zuid. Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam gaf hiertoe 18 januari 2012 het startsein op het terrein van AVR Rozenburg. Tot 2013 werkt het Warmtebedrijf Rotterdam aan een pijpleiding van 26 kilometer tussen AVR Rozenburg en Rotterdam-Zuid. Als het warmtenet gereed is, kunnen zo n huishoudens en bedrijven worden voorzien van duurzame stadsverwarming. AVR heeft hiervoor een langjarige overeenkomst gesloten met het Warmtebedrijf Rotterdam. De komende 30 jaar zal AVR restwarmte die vrijkomt bij afvalverbranding in de vorm van warm water leveren aan het net. De betrokken partijen hebben de intentie om ook circa huishoudens in Rotterdam-Noord van warmte te gaan voorzien. Door deze vorm van stadsverwarming hoeft veel minder warmte te worden opgewekt met kostbaar aardgas. Bovendien is de warmte die vrijkomt bij het verbrandingsproces van AVR voor meer dan 50% biogeen (biologisch of organisch materiaal); de CO 2 - uitstoot is dus laag. Door de aanleg van het warmtenet wordt jaarlijks 70 tot 80 kiloton minder CO 2 uitgestoten, zo heeft het Warmtebedrijf Rotterdam berekend. Stoompijp AVR gaat stoom leveren aan omliggende bedrijven in de Rotterdamse Botlek, waardoor fossiele brandstoffen bespaard blijven en CO 2 -emissies worden gereduceerd. AVR ondertekende hiertoe 15 februari 2012 de contracten met haar partners Stedin (netbeheerder) en chemiebedrijf en stoomgebruiker Emerald Kamala Chemical (EKC), waarmee de aanleg van een stoomnetwerk in de Rotterdamse Botlek officieel groen licht kreeg. Het idee voor de aanleg van een stoomnetwerk bestaat al jaren en nu is het zover dat Stedin kan starten met de bouw van het netwerk. Het doel van het stoomnetwerk is de stoom van AVR Rozenburg te transporteren naar omliggende fabrieken die stoom als productiemiddel nodig hebben. Deze fabrieken wekken hun stoom nu op met eigen, veelal fossiel gestookte stoomketels. Door aansluiting op het stoomnetwerk kunnen bedrijven elkaars productiefaciliteiten optimaal benutten en daarmee aanzienlijke kosten in de keten besparen. Met het stoomnetwerk wordt de CO 2 -uitstoot aanzienlijk teruggedrongen en de luchtkwaliteit verbeterd. De levering van stoom aan EKC levert alleen al een CO 2 -reductie op van tot ton per jaar jaarverslag

20 Internationaal Van Gansewinkel Groep streeft naar Europese expansie lossingen voor afvalvraagstukken in deze regio groeit en kan versneld toenemen door nationale en Europese milieuwetgeving. Frankrijk sterk gemoderniseerd en de capaciteit is fors uitgebreid. Maltha Portugal voorziet in een nadrukkelijke behoefte op het Iberisch schiereiland. Polen In Tsjechië wordt slechts 10% van het afval verbrand en omgezet in energie. Door de zeer lage capaciteit van verbranden is het vooralsnog noodzakelijk om grote hoeveelheden afval naar stortplaatsen te brengen. Van Gansewinkel Groep wil in Tsjechië doorinvesteren in recyclingfaciliteiten. Van Gansewinkel Groep is internationaal georiënteerd en heeft buiten de Benelux ook vestigingen in Frankrijk, Duitsland, Portugal, Tsjechië, Polen en Hongarije. Maar ook in landen waar Van Gansewinkel Groep geen eigen vestigingen heeft, worden klanten ondersteund als het gaat om afvaldienstverlening op locatie, het organiseren en uitvoeren van internationale terugnamesystemen en de daaraan verbonden herwinning van grondstoffen. Ontwikkeling tweede thuismarkt in Centraal- en Oost-Europa Van Gansewinkel Groep wil een tweede thuismarkt voor alle activiteiten ontwikkelen in Centraal- en Oost- Europa. De kennis die de afgelopen jaren is opgebouwd in de Benelux op het gebied van afval- en milieuoplossingen, implementeert Van Gansewinkel Groep in Centraal- en Oost-Europa. De vraag naar duurzame op- In Frankrijk is Van Gansewinkel Groep actief in inzameling en recycling. Het inzamelbedrijf Van Gansewinkel zag het aantal klanten in 2011 sterk toenemen. Als uitdager in de Franse markt onderscheidt Van Gansewinkel zich met haar visie Afval Bestaat Niet (Le déchet n existe pas). Het inzamelbedrijf heeft in het noorden van Frankrijk drie vestigingen. De onderneming streeft de komende jaren naar sterke groei, zowel autonoom als door acquisities. Maltha Glasrecycling is met drie vestigingen en een volume van circa ton vooral in het zuiden van Frankrijk een belangrijke speler. De afgelopen jaren is nadrukkelijk ingezet op kwaliteitsverbetering. Coolrec heeft in Noord-Frankrijk moderne verwerkingslijnen voor koel- en vriesapparatuur. Daarnaast ontvangt het bedrijf in samenwerking met Envie2E alle overige stromen van afgedankte elektrische en elektronische apparaten voor ontmanteling en depollutie. Envie2E is een dochteronderneming van Vitamine T, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het re-integreren van mensen in het arbeidsproces. Hongarije In het najaar van 2008 nam Maltha het Hongaarse glasrecyclingbedrijf Humán Szerviz over, waarmee Van Gansewinkel Groep voet aan de grond zette in Hongarije. Vanuit Hongarije wil Maltha steeds meer glasscherven afzetten naar glasproducenten in Centraal- en Oost-Europa. Portugal Maltha is al ruim vijftien jaar gevestigd in Portugal. De locatie in het midden van het land levert jaarlijks ongeveer ton schone glasscherven als grondstof aan de glasindustrie. De installatie is in de afgelopen jaren Van Gansewinkel zamelt in Polen huishoudelijk en bedrijfsafval in en biedt aan een groeiend aantal klanten een samenhangende oplossing voor hun afvalvraagstukken. Ook in Polen ziet Van Gansewinkel het als een uitdaging om zo veel mogelijk afval een tweede leven te geven als grondstof. Van Gansewinkel is sinds 1998 actief op de Poolse markt, met name in het zuiden. Naast het hoofdkantoor in Kraków beschikt het bedrijf in Polen over vestigingen in Olawa, Ruda Slaska, Legnica, Polkowice en Tarnów. De afgelopen tien jaar is Van Gansewinkel Polen gemiddeld met zo n 20% per jaar gegroeid. Tsjechië In Tsjechië is Van Gansewinkel Groep sinds het midden van de jaren 90 actief als afvaldienstverlener en grondstoffenleverancier. De onderneming zamelt vanaf vijf locaties huishoudelijk en bedrijfsafval in en scheidt papier, glas, kunststof en drankverpakkingen. Deze stromen worden verwerkt tot nieuwe grondstoffen. Daarnaast biedt Van Gansewinkel in Tsjechië diensten aan op het gebied van waterzuivering, openbare verlichting en stadsreiniging. Van Gansewinkel Tsjechië verzorgt de afvalinzameling voor ruim bedrijven en enkele tienduizenden huishoudens. Daarnaast verzorgt het bedrijf de logistieke dienstverlening voor het Tsjechische lampenretoursysteem en andere collectieve retoursystemen. Van Gansewinkel Groep heeft in Tsjechië een meerderheidsbelang in Petka CZ. Dit bedrijf verwerkt jaarlijks meer dan ton PET-flessen (verpakking voor frisdranken en andere vloeistoffen) tot zogenaamde PET-flakes. Deze grondstof wordt geleverd aan de garenindustrie, producenten van PET-bindtapes, PET-folie voor de productie van levensmiddelenverpakkingen en andere applicaties. Petka CZ exporteert ongeveer 30% van haar productie naar Duitsland en Nederland. Duitsland Coolrec voert sinds 2009 ook recyclingactiviteiten in Duitsland uit. Deze activiteiten werden begin 2012 flink uitgebreid met de overname van RDE GmbH. RDE staat voor Rücknahmen, Demontage, Elektronik-Recycling. Dit bedrijf is sinds 1991 gespecialiseerd in inzameling, sortering en demontage van alle soorten elektrische en elektronische apparaten (WEEE) en heeft twee vestigingen nabij Keulen en Kaiserslautern. 34 jaarverslag