Ondersteuningstraject implementatie kwaliteitseisen voor- en vroegschoolse educatie

Transcriptie

1 Ondersteuningstraject implementatie kwaliteitseisen voor- en vroegschoolse educatie Bijgestelde versie 20 februari 2017 Vooraf In de afgelopen jaren is door Sociaal Werk Nederland en Brancheorganisatie Kinderopvang ondersteuning geboden aan de vve-organisaties in de G37 en G86 bij de implementatie van de kwaliteitseisen voor vve. De invoering van de taaleis 3F voor pedagogisch medewerkers is daarbij een belangrijk speerpunt. In 2017 en 2018 krijgen de overige gemeenten middelen vanuit het rijk om de taaleis voor medewerkers vve te implementeren. Brancheorganisatie Kinderopvang en Sociaal Werk Nederland zetten zich ook in de komende jaren graag samen in voor de realisatie van kwaliteitsvolle vve. De samenwerking wordt uitgebreid met een derde partij: Branchevereniging Maatschappelijk Kinderopvang. De drie partijen hebben de handen ineen geslagen en dit projectvoorstel ontwikkeld voor de ondersteuning van werkgevers in 2017 en Een samenwerkingsovereenkomst tussen de drie partijen ligt hieraan ten grondslag. Namens de drie samenwerkende partijen vraagt Brancheorganisatie Kinderopvang een subsidie aan voor de uitvoering van dit ondersteuningstraject vve voor werkgevers. Onderstaand projectplan is een projectplan op hoofdlijnen. We gaan in 2017 voortvarend van start, en zullen dan in overleg met het ministerie van OCW- een meer gedetailleerde uitwerking maken. Ook de begroting, behorend bij dit projectplan, is op hoofdlijnen en wordt nader uitgewerkt op basis van de verdere invulling van het projectplan. 1. Context en historie Voor- en vroegschoolse educatie; beleidsdoelstellingen Voor- en vroegschoolse educatie (vve) is een onderdeel van het onderwijsachterstandenbeleid. De kern van dit beleid vormt het tegengaan en wegwerken van onderwijsachterstanden. Hierbij wordt ingezet op de volgende speerpunten: - Versterking taalniveau van pedagogisch medewerkers - Opbrengstgericht werken - Inzet van meer hbo-ers in VVE - Versterken ouderbetrokkenheid De voorschoolse educatie (ve) richt zich op kinderen in de peuterleeftijd van 2,5 tot 4 jaar. Het toeleidingsbeleid is sterk gericht op kinderen met een (risico op) taalachterstand. Een goede taalontwikkeling op jonge leeftijd is van groot belang voor een optimale verdere ontwikkeling op de basisschool. Kinderen met een (risico op) taalachterstand krijgen door middel van vve spelenderwijs een stimulerend en taalrijk aanbod, met behulp van een vve-programma waarin op gestructureerde en samenhangende manier hun ontwikkeling wordt gestimuleerd (taal, rekenen, motoriek en sociaal-emotioneel). Zo kunnen zij een betere start maken op de basisschool. 1

2 De kwaliteit van vve is medebepalend voor de effectiviteit. Het ministerie van OCW wil de opbrengsten vergroten door de eisen voor VE aan te scherpen en zo de kwaliteit van de pedagogisch medewerkers -en daarmee van het aanbod- verder te versterken. Een Wijzigingsbesluit is momenteel in voorbereiding. Dit Wijzigingsbesluit heeft tot doel de kwaliteitseisen aan beroepskrachten voorschoolse educatie verder aan te scherpen en richt zich op de volgende onderwerpen: 1. Invoering van een (verhoogde) taaleis van tenminste niveau 3F voor beroepskrachten ve op de onderdelen Mondelinge taalvaardigheid en Lezen; 2. Opnemen van ve in het pedagogisch beleidsplan, dat bovendien moet worden geëvalueerd; 3. Verduidelijking van de term beroepskracht in het Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie; 4. Aanscherping van de eisen met betrekking tot: a. de module ve; b. het bewijs van scholing ve; c. het opleidingsplan beroepskrachten ve. In het nu voorliggende Wijzigingsbesluit is opgenomen dat er een gefaseerde invoering zal zijn van de verplichting voor pedagogisch medewerkers in de ve om aan het taalniveau 3F voor Mondelinge taalvaardigheid en Lezen te voldoen. Per 1 augustus 2017 zullen alle beroepskrachten ve in de G37 en G86 hieraan moeten voldoen. Voor de beroepskrachten ve in overige gemeenten gaat deze verplichting per 1 augustus 2019 in. De specificering van het begrip beroepskracht gaat per 1 augustus 2017 in. De invoering van de verscherpte eisen voor het pedagogisch beleidsplan, evenals die voor het opleidingsplan zullen per 1 augustus 2018 in werking treden. De aanscherping met betrekking tot de module ve wordt per 1 augustus 2019 van kracht, evenals het alternatieve scholingsbewijs. Voor- en vroegschoolse educatie; middelen Met de G37 gemeenten zijn in 2012 bestuursafspraken overeen gekomen om tot 2016 invulling te geven de vier bovengenoemde speerpunten. In navolging van de bestuursafspraken met de G37 gemeenten is in het najaar van 2013 via een Wijzigingsbesluit specifieke uitkeringen gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid voor de daaropvolgende 86 gemeenten (G86) een financiële bijdrage vastgesteld om vanaf 2014 met name te werken aan het versterken van het taalniveau van pedagogisch medewerkers. In 2016 bleven voor de G37 de financiële middelen om te investeren in het kwaliteitsniveau behouden. Voor de G86 bleven de stimuleringsmaatregelen behouden om het taalniveau te versterken. De resterende GOAB-gemeenten (buiten de G37 en G86, hierna te noemen de G-overig) zullen vanaf 2017 middelen ontvangen om pedagogisch medewerkers te scholen in het verhoogde taalniveau. Tevens is aangekondigd dat onderzocht zal worden in hoeverre de inzet van hbo ers in vve verder gestimuleerd kan worden en mogelijk als wettelijke eis opgenomen zal worden. Vroegschoolse educatie; ondersteuning werkgevers in periode Vanaf het najaar van 2012 ondersteunen Brancheorganisatie Kinderopvang en Sociaal Werk Nederland (de voormalige MOgroep) werkgevers van organisaties die ve aanbieden binnen de G37 om invulling te geven aan bovengenoemde vier speerpunten. Vanaf 2013 is de ondersteuning uitgebreid met ondersteuning van de werkgevers binnen de G86 bij de toetsing en scholing met betrekking tot de taalnorm. In 2016 zijn de G-overig daaraan toegevoegd. 2

3 De ondersteuning die in 2016 geboden wordt, is deels een vervolg op de ondersteuning voor werkgevers die ve aanbieden binnen de G37 en G86 gemeenten. Daarnaast is het ondersteuningstraject ingezet om werkgevers die ve aanbieden in overige gemeenten voor te bereiden op de introductie van het verhoogde taalniveau in Eind 2016 is hiervoor een eerste serie van regiobijeenkomsten georganiseerd. In de G-overig gaat het veelal om kleinere organisaties met minder vve-middelen en minder vve-pedagogisch medewerkers dan bij de G37 en G86. In 2016 zijn kinderopvangorganisaties en peuterspeelzalen ondersteund met betrekking tot het bieden van ve aan peuters van asielzoekers. Sociaal Werk Nederland heeft hiervoor grotendeels uit eigen middelen samen met Sardes een handreiking geschreven voor organisaties over de opvang van vluchtelingpeuters en de ondersteuning aan hun ouder(s). De (mogelijke) introductie van de inzet van hbo ers als wettelijke eis is doorgeschoven naar Brancheorganisatie Kinderopvang behartigt de belangen van werkgevers voor alle vormen van opvang. Naast peuteropvang in kinderdagverblijven gaat het daarbij ook om peuterspeelzalen en organisaties die peuterarrangementen aanbieden. Sociaal Werk Nederland behartigt de belangen van onder andere organisaties die peuterspeelzaalwerk bieden, al of niet in combinatie met kinderopvang en/of sociaal werk zoals kinder- en jongerenwerk en schoolmaatschappelijk werk. Vve wordt vooral uitgevoerd door peuterspeelzalen, peuteropvang en voorscholen van organisaties, die aan de kwaliteitseisen voldoen van de vve-subsidie-regeling. Voor veel kinderdagverblijven is ve een relatief nieuw aandachtsgebied, maar ook zij bieden het in toenemende mate aan. De samenhang met de Wet IKK en de Wet Harmonisatie, die onlangs aan de Tweede kamer zijn aangeboden, is evident. Invoering van verscherpte eisen aan vve vanuit de landelijke overheid zal het meest succesvol zijn als het binnen de context van deze nieuwe wet- en regelgeving wordt gepositioneerd. Vanzelfsprekend is de ondersteuning tot nu toe niet alleen gericht geweest op leden van beide brancheorganisaties; ook niet-aangesloten kinderopvangorganisaties en peuterspeelzalen worden ondersteund binnen dit traject. Alle organisaties betrokken bij ve kunnen gebruik maken van de regiobijeenkomsten en de informatieverstrekking. In het ondersteuningstraject dat tot en met 2016 geboden is vinden extra (additionele) activiteiten plaats, boven op de standaard dienstverlening en werkzaamheden die regulier voor de sector verricht worden. Sociaal Werk Nederland en Brancheorganisatie Kinderopvang voeren beide een aantal reguliere werkzaamheden uit, zoals het voeren van een actieve lobby, het volgens van wet- en regelgeving en het uitvoeren van reguliere (op maat) ondersteuningswerkzaamheden aan leden rondom ve. Het gaat hierbij naar schatting om 8 uur per week gedurende het gehele jaar. Daarnaast zijn beide werkgeversorganisaties actief als het gaat om bv. arbeidsvoorwaarden, opleidingen en kwaliteitsverhoging in brede zin, en vindt er structureel overleg plaats met sociale partners. Sociaal Werk Nederland voert in de periode het harmonisatietraject uit ter ondersteuning van peuterspeelzaalorganisaties bij de invoering van de nieuwe landelijke kwaliteitseisen. In dit traject worden alle deelnemers aan de bijeenkomsten en via de digitale media ook geïnformeerd over de nieuwe eisen die gelden voor vve. In 2012 en 2013 hebben zowel Sociaal Werk Nederland als Brancheorganisatie Kinderopvang afzonderlijk subsidie ontvangen om het ondersteuningstraject voor werkgevers binnen de G37 (vanuit bestuursafspraken) en G86 (vanuit extra financiële middelen voor verhoging taalniveau) vorm te geven. In 2014 en 2015 heeft Brancheorganisatie Kinderopvang namens beide werkgeversorganisaties een 3

4 subsidieaanvraag gedaan, waarbij Sociaal Werk Nederland voor de verrichte werkzaamheden in dit kader aan de Brancheorganisatie heeft gefactureerd. Ook in 2016 is voor het ondersteuningstraject een samenwerkingsovereenkomst afgesloten, waarmee van deze structuur gebruik is gemaakt. 2. Ondersteuningstraject In 2017 en 2018 zetten de Brancheorganisatie Kinderopvang, Sociaal Werk Nederland en Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang zich graag gezamenlijk in voor de ondersteuning van (met name) de werkgevers in de G-overig bij de invoering van de taaleis. Daarnaast besteden we binnen het traject aandacht aan het informeren van alle gemeenten over de nieuwe eisen die gesteld gaan worden in de loop van de komende jaren. Bovendien pakken we enkele onderwerpen op, die randvoorwaardelijk zijn om de kwaliteit in de vve verder te versterken. Een goede afstemming en samenwerking tussen vve-organisaties en gemeente is een belangrijke randvoorwaarde voor de uitvoering van de lokale vve. Zonder die samenwerking is de kans op slagen klein. Bij de helpdesk van de branches komen veel vragen binnen over de do s and don ts van het gemeentelijk beleid. Overleg en afstemming met de VNG kan veel bijdragen aan het slagen van de kwaliteitsverhoging van de vve. Naar verwachting zal er ook in 2018 en 2019 een ondersteuningstraject voor gemeenten worden opgezet. Vanuit het ondersteuningstraject willen we periodiek overleggen met de aanbieders van dit ondersteuningstraject. Wellicht is het mogelijk om het te ontwikkelen informatiemateriaal ook voor gemeenten geschikt te maken. Op deze manier kunnen we vanuit het ondersteuningstraject de vveaanbieders en gemeenten op een gelijke informatiepositie brengen. Door periodiek overleg met de VNG kunnen knelpunten aan beide zijden sneller en duidelijker gesignaleerd worden. Mogelijk kunnen zo ook best practices voor gemeenten gedeeld worden. Focus: in 2017 informeren, in 2018 verdiepen Bij organisaties die vve aanbieden bestaat grote diversiteit als het gaat om kwaliteitsontwikkeling en professionaliteit. Ook is er verschil in de voortgang van de Harmonisatie van kinderopvang en peuterspeelzalen, en de wijze waarop de gemeente haar vve-beleid in de nieuwe peutervoorzieningen positioneert. Dit vraagt om differentiatie in het ondersteuningtraject. In 2017 ligt de focus van de ondersteuning vooral op het informeren. Voor de organisaties in de G-overig is de taaleis een nieuw fenomeen. Voor de G37 en G86 komen er -waarschijnlijk- nieuwe eisen, op basis van de voorgenomen AMvB. We gaan er vanuit dat eind 2017 elke organisatie goed in beeld heeft, hoe ze aan de slag kunnen om aan de nieuwe eisen te voldoen. In 2017 ligt de nadruk op het houden van informatiebijeenkomsten en het ontwikkelen en aanbieden van informatiemateriaal. De helpdesk bij de drie brancheorganisaties heeft een cruciale rol in de informatievoorziening-op-maat. In 2018 willen we het ondersteuningstraject meer richten op verdieping. Een belangrijk onderdeel van de vve-kwaliteit is de ouderbetrokkenheid. Het belang van taalontwikkeling en -breder- van het voorkomen of verminderen van ontwikkelingsachterstand via vve kan niet zonder de betrokkenheid en inzet van ouders. Het belang van ouderbetrokkenheid wordt onderkend, maar het ontbreekt aan voldoende kennis en vaardigheden om dit goed vorm te geven. In het veld zien we handelingsverlegenheid : beschikbare kennis en methoden zijn onvoldoende bekend zijn, of onvoldoende beschikbaar, of het ontbreekt aan de juiste vaardigheden. Om de vve-organisaties te ondersteunen bij het realiseren van meer ouderbetrokkenheid, willen we dit in 2018 verder uitwerken. Mede op basis van wat organisaties daar zelf over aangeven zou een 4

5 handreiking ouderbetrokkenheid samengesteld kunnen worden, een overzicht van trainingen, good practices, masterclasses, of andere manieren om de kennis en vaardigheden te vergroten, en die aansluiten bij de behoefte van het veld. Taalontwikkeling en taalgebruik, zowel van ouders als van kinderen, staat daarbij centraal. Gekeken wordt hoe je kunt stimuleren dat ouders op de vve-locatie meedoen met activiteiten en thuis een taalrijke omgeving kunnen creëren (voorlezen, bibliotheekbezoek, thuis in het Nederlands communiceren, etc.). Vanzelfsprekend gaat de informatievoorziening in 2018 door en blijft de helpdesk zijn belangrijke rol vervullen. In de afgelopen jaren is een programmamanager ingezet, die vanuit een onafhankelijke positie daar waar nodig naar buiten trad als belangenbehartiger van de vve-kwaliteit. Ook in 2017 wordt in deze rol voorzien. Voor het jaar 2018 zal, op basis van de nog verder uit te werken verdieping, worden bezien welke externe expertise nodig is. Onderwerpen ondersteuningstraject Voor het ondersteuningstraject onderscheiden we de volgende onderwerpen die aandacht behoeven. A. Taalniveau 3F in G-overig / vve-kinderdagverblijven, vve-peuterspeelzalen en vvepeuteropvang 1 in G37 en G86 In 2017 en 2018 komen middelen beschikbaar voor de gemeenten niet behorend tot de G37 en G86. Deze middelen zijn bedoeld voor de versterking van het taalniveau van pedagogisch medewerkers die in een vve-groep werken. Werkgevers in deze gemeenten worden via het ondersteuningstraject geïnformeerd en ondersteund om er voor te zorgen dat de toetsing en scholing van hun medewerkers in de ve tijdig leiden tot de juiste kwalificatie. De activiteiten die hiervoor ondernomen worden liggen grotendeels in dezelfde lijn als de activiteiten die in de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden voor werkgevers in de G37 en G86 (zie hiervoor ook de projectplannen van voorgaande jaren). Vanwege het grotere aantal organisaties en gemeenten dan in voorgaande jaren en het belang bijeenkomsten dicht bij huis te organiseren, zal er een substantieel groter aantal bijeenkomsten plaatsvinden. Opgemerkt wordt dat in de G37 en G86 naast de peuterspeelzalen ook veel kleine kinderopvangaanbieders zijn, die een vve-aanbod (zullen) doen. Zij hebben tot op heden niet deelgenomen aan de trajecten voor de juiste kwalificaties voor taal. Ook deze organisaties worden tot de doelgroep van het ondersteuningstraject gerekend. Hoewel de rijksmiddelen in hun gemeenten niet meer beschikbaar zijn, is duidelijk dat ook deze organisaties willen zij ve aanbieden- aan het vereiste taalniveau moeten voldoen. In het ondersteuningstraject wordt een onderscheid gemaakt tussen organisaties in de G-overig, waar in 2017 en 2018 middelen beschikbaar zijn, en organisaties in de G86 waar geen structurele middelen meer beschikbaar zijn voor de toetsing en scholing inzake de taalnorm. De informatie over het verhogen van het taalniveau aan de G86 en de actualisatie ervan wordt via de reguliere communicatiekanalen van de branches en het harmonisatietraject van Sociaal Werk Nederland verspreid en onder de aandacht gebracht. 1 In aanloop naar de Wet Harmonisatie vindt ve plaats voor peuters in kinderdagverblijven, in peuterspeelzalen en in de al geharmoniseerde peuteropvang. 5

6 B. Ondersteuning en voorlichting bij implementatie/uitvoering van het te wijzigen Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie a. Invoeren verplichting taaleis op resp Naast hetgeen onder 1 vermeld staat, wordt in nodige communicatie voorzien. b. Opnemen van voorschoolse educatie in het pedagogisch beleidsplan In het nu geldende Besluit is het niet verplicht dat organisaties in hun beleidsplan iets opnemen over hun aanbod ve en hoe zij dit uitvoerden. Om de kwaliteit van ve te bepalen, te bewaken en verbeteren is het van belang dat een organisatie een duidelijke visie heeft op ve en hoe zij daar uitvoering aan geeft. Voorgeschreven wordt dat in het pedagogisch beleidsplan een apart onderdeel moet worden opgenomen over ve (in het geval dat de organisatie ve-locatie(s) heeft). 2 c. De eisen aan de module voorschoolse educatie en het bewijs scholing voorschoolse educatie worden aangescherpt. De kennis en vaardigheden waarop deze scholing zich moet richten zullen nader gedefinieerd worden. Wanneer deze kennis en vaardigheden niet in de kwalificatiestructuur zijn opgenomen, moet de (toetredende) beroepskracht ve een keuzedeel gericht op het ontwikkelingsgericht werken in de ve met een voldoende hebben afgerond. Het bewijs scholing voorschoolse educatie moet zich ook richten op de kennis en vaardigheden genoemd in het besluit en minimaal 12 dagdelen beslaan. Ook de bij- en nascholing vanuit werkgevers moet zich toonbaar gaan richten op deze kennis en vaardigheden. Deze maatregelen moeten nog door de Tweede kamer worden goedgekeurd. C. Verkenning en advisering met betrekking tot inhoudelijke normen ve Binnen het ondersteuningstraject vindt een verkenning plaats naar de mogelijkheden van het gezamenlijk door de branchepartijen laten ontwikkelen van eindtermen, en het uitwerken nascholingstoetsen. De verkenning kent 3 fasen: 1. Eerst vindt een oriëntatie en verdieping op het onderwerp plaats, waarbij ook naar eerdere trajecten binnen en buiten de branches wordt gekeken. 2. Een volgende stap is het in kaart brengen van de relatie met de betreffende cao s en de zeggenschap van sociale partners hierin. 3. Op basis van de bevindingen wordt de mogelijkheid tot het ontwikkelen van inhoudelijke normen verder uitgewerkt en in gang gezet. Bij de start wordt e.e.a. uitgewerkt in een plan van aanpak. OCW wordt op de hoogte gehouden van de verkenning op de drie volgende momenten: - Startfase (afstemming plan van aanpak) - Tussenfase (afstemming verdere uitwerking verschillende scenario s) - Eindfase (afstemming conceptversie eindrapportage) en verder tijdens de reguliere overleggen. 2 Hierin moet in elk geval worden beschreven hoe de houder wat betreft voorschoolse educatie aantoonbaar werkt aan: a. De vormgeving van het aanbod; b. Het stimuleren van het jonge kind, met name op het gebied van taal, rekenen, motoriek en sociaal-emotionele ontwikkeling; c. Het volgen van de ontwikkeling van peuters en het aanpassen van het aanbod hierop d. De inrichting van de ruimte en het beschikbare materiaal; e. Het betrekken van de ouders bij de stimulering van de ontwikkeling van kinderen; f. De vormgeving van een doorlopende leer- en ontwikkellijn. 6

7 Toelichting verkenning Pedagogisch medewerkers zonder een beroepsopleiding met de vereiste vve-module kunnen nu alsnog aan de slag als beroepskracht ve indien zij een erkend bewijs van scholing ve hebben gevolgd. Het probleem met dit bewijs is dat er geen eindtermen verbonden zijn aan dit bewijs. In de praktijk komt de inspectie regelmatig bewijzen tegen van cursussen van een halve dag, of gericht op internet. De kwaliteit hiervan is onvoldoende geborgd. In de voorgenomen wijziging van het Besluit wordt opgenomen dat aan het bewijs in ieder geval scholing van minimaal 12 uur ten grondslag moet liggen, gericht op het bijbrengen van kennis en vaardigheden met betrekking tot: a. het werken met programma s voor voor- en vroegschoolse educatie; b. het stimuleren van ontwikkeling van het jonge kind, in het bijzonder op de gebieden taal, rekenen, motoriek en sociaal-emotionele ontwikkeling; c. het volgen van de ontwikkeling van peuters en het hierop afstemmen van het aanbod van ve; d. de aansluiting tussen voor- en vroegschoolse educatie. Omdat meerdere partijen om inhoudelijke eindtermen hebben gevraagd, is nu geregeld dat dit bij Ministeriële regeling mogelijk wordt. OCW geeft er echter de voorkeur aan om dit niet zonder meer op te nemen in het Besluit, maar om de gezamenlijke brancheorganisaties de mogelijkheid van het beter borgen van inhoudelijke kwaliteitsnormen te laten verkennen. De eindtermen die nu gelden in het mbo voor vve (mbo 3: keuzedeel vve; mbo4: kwalificatiedossier m.b.t. vve) zijn daarbij leidend. Deze zijn immers al in samenspraak met het veld tot stand gekomen. De vraag is alleen wat de mogelijkheden zijn om deze beter te borgen voor wat betreft het alternatieve bewijs van scholing in ve. Verkenningsvraag In de verkenning, die in de eerste helft van 2017 wordt uitgevoerd, staat de volgende vraag centraal: Wat zijn de mogelijkheden om te borgen dat voor pedagogisch medewerkers die willen werken in de voorschoolse educatie voldoen aan vergelijkbare normen gelden met betrekking tot de kennis en vaardigheden voorschoolse educatie, als voor pedagogisch medewerkers die hiervoor binnen de beroepsopleiding (en de aanvullende eisen in het Besluit) zijn gekwalificeerd? In de verkenning worden in elk geval de volgende vragen beantwoord: - Hoe doelmatig (inclusief kosten) en toegankelijk zijn de scenario s? - Wat zijn de gevolgen van de verschillende scenario s voor de verschillen stakeholders? (bijvoorbeeld: werknemers/gevers, toezicht, houders, gemeenten, private markt opleidingen, mbo-opleidingen, Rijk (SZW/OCW) etc.) - Wat is het draagvlak voor de verschillende scenario s? - Wat is de relatie met de cao s? - Wat zijn de kansen en risico s op korte en lange termijn van de verschillende scenario s? - Wat vergt de implementatie van de scenario s van de verschillende partijen? (tijd/kosten/inspanningen) De rapportage van de verkenning is voor intern gebruik. Publicatie is alleen mogelijk na toestemming van OCW. D. Afstemming en knelpunten tussen wet- en regelgeving/beleidsontwikkeling met betrekking tot vve, IKK, harmonisatie en Directe Financiering Op dit moment zijn er verschillende voorzieningen die bijdragen aan de vve. Het palet aan voorschoolse voorzieningen is divers: peuterspeelzalen, kinderdagverblijven, voorscholen als welzijnsvoorziening en voorscholen als onderwijsvoorziening, geharmoniseerde peuteropvang binnen de kinderopvang. De Wet harmonisatie kinderopvang en peuterspeelzalen regelt dat per 1 januari 2018 alle voorzieningen voor peuters onder de definitie van kinderopvang worden gebracht. De kwaliteitseisen worden voor alle peuteropvang gelijk, evenals de mogelijkheid voor werkende ouders voor alle vormen van peuteropvang 7

8 van kinderopvangtoeslag (KOT) gebruik te maken. De gemeenten blijven vooralsnog verantwoordelijk voor de peuteropvang voor kinderen van ouders die geen recht op KOT hebben. De gemeenten zijn ook verantwoordelijk voor OAB en daarmee voor de vve. Omdat de geharmoniseerde peuteropvang vanaf het voertuig voor de vve is, is het van essentieel belang de verschillende wetstrajecten met elkaar in samenhang te zien en te monitoren of, en zo ja waar knelpunten ontstaan in de uitvoeringspraktijk. Vanuit het ondersteuningstraject wordt actief ingezet op afstemming van de vvebeleidsontwikkelingen met de implementatietrajecten van de Wet harmonisatie, IKK1 en IKK4. Ook de mogelijke consequenties van de Directe Financiering voor de vve-peuteropvang worden gemonitord. E. Ondersteuning het vve-aanbod aan vluchtelingenpeuters In het kader van het ondersteuningstraject wordt voor opvang van vluchtelingpeuters aansluiting gerealiseerd bij een landelijk project. Dit gezamenlijke project van Sociaal Werk Nederland, Pharos, Sardes en het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) levert een bijdrage aan een goede start voor vluchtelingpeuters en hun ouders in Nederland. Andere brancheorganisaties, overheden en maatschappelijke organisaties worden betrokken in een breed kennisplatform. Vanuit dit project vinden verder de volgende activiteiten plaats: inventarisatie van de behoefte aan ondersteuning; handreikingen voor kinderopvang en gemeenten; inventarisatie van methodieken; regionale kenniskringen voor gemeenten en kinderopvang; pilots ouderbetrokkenheid; helpdesk; brochurereeks. Vanuit het ondersteuningstraject vve wordt een beperkt aantal uren ingezet om de kennis en expertise vanuit dit landelijk project terug te kunnen koppelen naar de deelnemende organisaties en gemeenten. Het ondersteuningstraject vve ontwikkelt zelf geen producten in dit kader. F. Monitoring resultaten ondersteuningstraject voorschoolse educatie Met de aangescherpte eisen beoogt het ministerie van OCW de kwaliteit en het effect van de vve te verhogen. De aangekondigde maatregelen zijn gebaseerd op wetenschappelijke inzichten op de gewenste randvoorwaarden voor vve. Het ondersteuningstraject voor werkgevers beoogt een goede bijdrage te leveren aan de implementatie van de nieuwe kwaliteitseisen. Wij vinden het van belang te monitoren wat het bereik van het ondersteuningstraject is, en welke bijdrage dit levert aan een kwaliteitsvolle vve. Bij de start van het ondersteuningstraject wordt een monitor ontwikkeld, waarmee wij het bereik van onze acties en het effect van ons communicatie(middelen) gedurende de projectperiode in beeld brengen. De monitor moet ook handvatten geven om onze acties en middelen tussentijds bij te stellen, om zo gericht mogelijk de branche te ondersteunen bij de implementatie van de taaleis en de andere nieuwe eisen die aan een kwalitatief hoogwaardige vve worden gesteld. G. Ondersteuning in het vormgeven van de inzet van hbo ers (p.m.) OCW onderzoekt of de inzet van hbo ers verplicht gesteld kan worden. Afhankelijk van de uitkomst van het onderzoek is het wenselijk om werkgevers in alle gemeenten voor te lichten over de inzet van de hbo er in de voorschoolse voorziening. Afstemming met de nieuwe kwaliteitseisen van het IKK (SZW) omtrent de inzet van hbo ers is noodzakelijk. 8

9 Doelstelling en activiteiten ondersteuningstraject Doelstelling: Door middel van het ondersteuningstraject worden organisaties adequaat ondersteund bij de voorbereiding op en implementatie van de nieuwe kwaliteitseisen, zoals opgenomen in het Wijzigingsbesluit. Activiteiten op hoofdlijnen: - Met gebruikmaking van kennis en ervaring in het ondersteuningstraject van voorgaande jaren, worden werkgevers in de G37 adequaat ondersteund om invulling te blijven geven aan de kwaliteitsverbetering die is ingezet. - Met gebruikmaking van kennis en ervaring van het ondersteuningstraject van de voorgaande jaren, worden werkgevers in de G86 adequaat ondersteund om invulling te blijven geven aan de gestelde eisen m.b.t. taalniveau. - Met gebruikmaking van opgedane kennis en ervaring van het ondersteuningstraject van de voorgaande jaren, worden werkgevers in de G-overig ondersteund om invulling te geven aan de gestelde eisen met betrekking tot het taalniveau. Het stimuleren van regionale samenwerking en inkoop van taaltoetsen en taaltrainingen is daarbij een belangrijk item (inzet projectsubsidie). - Informatievoorziening richting werkgevers en werknemers (als taak van werkgevers) met het oog op belang van vve en kwaliteit verhogende elementen vindt op regelmatige basis plaats. Onderdeel daarvan vormt het maken van een kort filmpje over een pedagogisch medewerker die het taaltraject met succes heeft doorlopen. Doel van het filmpje is om pedagogisch medewerkers bekend te maken met taaltoetsing en hen op een positieve, maar realistische manier kennis te laten maken met deze taaltoetsing. - In het verlengde hiervan worden werkgevers binnen het domein 0-4 jaar actief geïnformeerd over de verschillende ontwikkelingen ten aanzien van verhoging kwaliteitseisen. - Er wordt actieve inzet gedaan op verbinding van de vve-ontwikkelingen met andere implementatietrajecten rondom nieuwe wet- en regelgeving voor peuteropvang: het ondersteuningstraject Harmonisatie, het project IKK1 (uitwerking in regelgeving) en IKK4 (communicatie- en implementatietraject) en Directe Financiering in relatie tot de inzet van GOAB-middelen. - Er wordt actieve inzet gedaan op afstemming c.q. samenwerking met de VNG, vanwege de beleidsverantwoordelijkheid op dit dossier die bij gemeenten ligt en de afstemming en samenwerking die tussen gemeente en vve-organisaties op lokaal niveau noodzakelijk is. - Er wordt actieve inzet gedaan op afstemming met opleidingen op MBO3 niveau om deze zo snel mogelijk en zo goed mogelijk te laten aansluiten op de verhoogde taalnorm in de vvvpeuteropvang. - Er wordt actieve inzet gedaan op de ontwikkeling van branchecertificaten voor vve-opleidingen. - De informatie vanuit het landelijk project voor vluchtelingenpeuters wordt actief gedeeld met kinderopvangorganisaties en peuterspeelzalen die ve aanbieden aan peuters van asielzoekers. De periode waarvoor subsidie voor het ondersteuningstraject werkgevers wordt aangevraagd, loopt van 1 januari 2017 tot en met 31 december

10 Overzicht activiteiten Activiteiten 2017 Voortzetting ondersteuning via info en helpdesk van G37 organisaties Voortzetting ondersteuning via info en helpdesk van G86 organisaties 2 x Uitwisselingsbijeenkomst G37 / G86 5 x Regiobijeenkomsten G-overigen info en uitwisseling invoering taaltoetsen en trainingen: voorjaar x Regiobijeenkomsten G-overigen info en uitwisseling invoering taaltoetsen en trainingen: najaar 2017 Ondersteuning via info en helpdesk van G-overigen organisaties Stimuleren van regionale inkoop van taaltoetsen en taaltrainingen door organisaties Afstemming en overleg met VNG, gezamenlijke informatievoorziening 1 x Videofilmpje van pmer-die taaltraject al heeft gedaan, ter ondersteuning van traject voor pm-ers en organisaties Voorlichting gewijzigde besluit basisvoorwaarden Verkenning van ontwikkeling inhoudelijke normen voor geldende vve-opleidingen Afstemming opleidingen mbo 3 en taaleisen Afstemming en knelpunten andere wetstrajecten Verspreiding info over aanpak en ondersteuning vluchteling peuters, ouders en organisaties Monitoring resultaten ondersteuningstraject p.m. Inzet hbo ers Activiteiten 2018 Voortzetting ondersteuning via info en helpdesk van G37 organisaties Voortzetting ondersteuning via info en helpdesk van G86 organisaties 2 x Thematische verdiepingsbijeenkomst G37 / G86 5 x Regiobijeenkomsten G-overigen info en uitwisseling invoering taaltoetsen en trainingen: voorjaar x Thematische verdiepingsbijeenkomsten G-overigen: najaar 2017 Ondersteuning via info en helpdesk van G-overigen organisaties Stimuleren van regionale inkoop van taaltoetsen en taaltrainingen door organisaties Afstemming en overleg met VNG, gezamenlijke informatievoorziening Verdiepingsslag op kwaliteitsontwikkeling vve-voorziening op thema taalontwikkeling en ouderbetrokkenheid Voorlichting gewijzigde besluit basisvoorwaarden Afstemming opleidingen mbo 3 en taaleisen Afstemming en knelpunten andere wetstrajecten Verspreiding info over aanpak en ondersteuning vluchteling peuters, ouders en organisaties Monitoring resultaten ondersteuningstraject p.m. Inzet hbo ers 10