Beelden van Karel Gomes

Transcriptie

1 Beelden van Karel Gomes Fietsroute (en alternatieve autoroute) langs de beelden van Gomes Bezienswaardigheden Agenda activiteiten Fietsknooppunt Fietsknooppunten op deze route pagina 1 / 5

2 Omschrijving Van 1 juli t/m 15 augustus is een bijzondere expositie te zien met beeldhouwwerk van Karel Gomes in de Galerie van Schouwburg De Meerse en de Passage van Het Cultuurgebouw. In het kader hiervan is dit overzicht samengesteld met beelden van Gomes in en rond Haarlemmermeer. De route bestaat uit een fietsroute van 28 km langs beelden in Hoofddorp, Vijfhuizen en Badhoevedorp. Deze route is ook te fietsen m.b.v. fietsknooppunten. Download wel de routekaart, omdat de beelden niet precies op deze route liggen. Daarnaast is er een alternatieve autoroute langs beelden in Leimuiden, Amsterdam, Badhoevedorp, Vijfhuizen en als eindpunt Het Cultuurgebouw in Hoofddorp. Vanaf hier kun je lopend de overige beelden in het centrum van Hoofddorp bekijken. Bezienswaardigheden 1 Hildegard von Bingen Tijdelijk in Het Cultuurgebouw, Galerie De Meerse, Raadhuisplein 3 Hoofddorp Hildegard von Bingen ( ) werd geboren in een adellijk gezin. Voor haar opvoeding werd ze aan de recluse Jutta van Spanheim toevertrouwd, die in een cella woonde die tegen de kerk van het klooster Disibodenberg was gebouwd. Ze leerde van haar in de eerste plaats Latijn, maar ook het zingen van het officie en de geneeskunst van die tijd. Toen Jutta in 1136 stierf, werd Hildegard gekozen tot abdis van het nonnenklooster dat was ontstaan. Het was in die tijd dat Hildegard, met behulp van haar secretaris Volmar, de visioenen die zij kreeg, begon op te tekenen. Aan het einde van haar leven kwam ze in moeilijkheden doordat ze een geëxcommuniceerde in gewijde grond had laten begraven. Haar gemeenschap mocht zich geen klooster meer noemen, de zusters mochten geen sacramenten meer ontvangen en ze mochten zelfs niet meer zingen bij de getijden. In 1179 stierf Hildegard von Bingen op 81 jarige leeftijd. Haar relieken werden in 1642 overgebracht naar de parochiekerk in Eibingen. Ze is in 2012 door de Duitse paus Benedictus XVI heilig verklaard en in oktober van datzelfde jaar tot kerklerares verheven. 2 Arlecchino Het Cultuurgebouw De Meerse Jan Gras Foyer, Raadhuisplein 3 Hoofddorp De Harlekijn (Italiaans: Arlecchino) is een personage uit de Commedia dell'arte, een Italiaanse vorm van volkstoneel. De harlekijn was een voorloper van de hedendaagse clown. In het Nederlands wordt de komische harlekijn ook paljas genoemd, maar er zijn ook tragische harlekijnen. In de Commedia dell'arte is Harlekijn een acrobatische, ondeugende jonge man, één van de zanni (dienaars). Hij draagt een veelkleurig kostuum met geruit diamantpatroon en een hoed. Hij verbergt zijn gezicht achter een zwart halfmasker. Ook draagt hij altijd een stok, de batocchio, als een zwaard aan zijn riem. Deze stok wordt hem regelmatig afgenomen om hem mee af te ranselen de oorsprong van slapstick. De Arlecchino is ook een bronzen beeldje dat jaarlijks wordt uitgereikt door een jury van de Nederlandse Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties als prijs voor de meest indrukwekkende mannelijke, ondersteunende acteursrol van het Nederlands theaterseizoen. De prijs draagt de Italiaanse naam van het personage Harlekijn, en werd voor het eerst uitgereikt in Karel Gomes maakte deze Arlecchino ter gelegenheid van de sponsoractie om het monumentale voormalige Raadhuis bij de fontein te kunnen restaureren. In Het Oude Raadhuis is het theaterleven in Haarlemmermeer begonnen in De Polderwerker Polderplein, winkelcentrum Hoofddorp Deze polderwerker, met snor, pet en boezeroen, lijkt vanaf zijn sokkel uit te kijken over het titanenwerk dat is verricht: het graven van de 36 kilometer lange Hoofdvaart, het begin van de drooglegging van de Haarlemmermeerpolder in Het standbeeld is een monument voor alle mannen en vrouwen die Haarlemmermeer hebben gemaakt tot wat het nu is. Gomes heeft daarmee een eerbetoon gebracht aan de oorspronkelijke polderbewoners. Het beeld staat dan ook in het centrum van Hoofddorp, de eerste gemeente in de nieuwe polder. Geen wonder dat het beeld nu wordt beschouwd als hét symbool voor de wilskracht en onverzettelijkheid waarmee het land van het water werd gewonnen. pagina 2 / 5

3 4 Leeghwater Tuin Polderhuis, Marktplein 47 Hoofddorp Jan Adriaansz Leeghwater (De Rijp, Amsterdam, 1650) was een molenbouwer en waterbouwkundige. Hij hield toezicht op de poldermolens die bij de droogmaking van de Beemster (1612) werden gebruikt. Mede onder zijn leiding werden in Noord-Holland tussen 1607 en 1643 diverse plassen drooggelegd: Heerhugowaard (1625), Purmer (1622), Schermer (1635), Starnmeer en De Wormer (1626). In 1641 publiceerde Leeghwater zijn Haarlemmermeer-boek. Hij was hiermee een van de eersten die pleitten voor drooglegging van het groeiende Haarlemmermeer. Pas in 1852 werd dit gerealiseerd. Het beeld werd onthuld op 16 november 2004 door drs. R. van Gaalen, de laatste dijkgraaf van waterschap Groot-Haarlemmermeer. 5 Eva Beeldentuin Johannes de Doperkerk, Kruisweg 1067 Hoofddorp (parallel aan Raadhuislaan) Volgens het Bijbelse scheppingsverhaal Genesis werd Eva door God gemaakt uit een rib van Adam. Eva woonde met haar Adam in het paradijs. Zij werd echter verleid door Satan, in de gedaante van een slang, om van een verboden vrucht te eten. Daarop werden Adam en Eva uit het paradijs gejaagd door een engel met een vlammend zwaard. Hierna begon het aardse leven van de lijdende mens. Karel Gomes heeft Eva hier afgebeeld met de verboden vrucht in haar hand, een appel. De blauwe tegels staan symbool voor de vier stromen van het paradijs. 6 Vrijheidsbeeld Ringdijk, hoek Leimuiderdijk - Lisserweg in Weteringbrug Meestal is plechtigheid en herdenking van de doden het onderwerp van oorlogs- en vrijheidsmonumenten. Karel Gomes heeft echter de opgetogenheid en feestvreugde direct na de bevrijding in Nederland willen weergeven. Opvallend is dat de ouderwetse kleding van het dansende paar in de jaren veertig niet meer gedragen werd. De zonnehoed en boezeroen van de boer en het lage decolleté van de boerin hebben hun oorsprong in voorstellingen uit de 16de en 17de eeuwse schilderkunst, zoals die van Pieter Breugel. Opvallend zijn tevens de gezichten: deze vertonen geen teken van opgetogenheid. De beweging van de figuren is daardoor eerder een plechtig ritueel dan een ongebonden dans. Gomes heeft met de kleding en de ernstige gezichtsuitdrukking de tijdloosheid van het vieren van vrijheid tot uitdrukking willen brengen. 7 De Recreanten Haarlemmermeerse Bos Floriademeer Paviljoenlaan, bij parkeerplaats Vork & Mes links langs het meer Een vrouw met op haar schoot een baby maakt een praatje met een oude man. Tussen hen in, op de bank aan de rand van het meer, zit een jong meisje te zonnen. De alledaagsheid van dit tafereel is bewust gekozen. Gomes heeft de functie van het Haarlemmermeerse bos als ongedwongen ontmoetingsplaats nadrukkelijk willen uitbeelden. Om dit element te versterken heeft hij aan weerszijden van het beeld twee bankjes geplaatst. Als iemand op die bankjes gaat zitten, verandert de compositie van het beeld. 8 De Stekeltrekker Hoek Spieringweg - Vijfhuizerweg in Vijfhuizen Op een betonnen sokkel is een man op klompen en met een pet op aandachtig bezig met een stekeltrekker waarmee hij onkruid wiedt. Op het eerste gezicht is het bronzen beeld een monument voor de Haarlemmermeerse boeren. Maar in combinatie met de titel, Stekeltrekker, is het voor de plaatselijke bewoners direct duidelijk: het beeld is een monument voor de journalist Jan Mastenbroek, die in de jaren vijftig voor de Hoofddorpse Courant onder het pseudoniem 'Stekeltrekker' columns met de titel 'Stekels' publiceerde. Hierin kwam Mastenbroek op voor de bewoners van Vijfhuizen, die destijds vaak in armelijke omstandigheden verkeerden. 9 Generaties Schuilhoeve, Keizersweg 107, Badhoevedorp pagina 3 / 5

4 De Schuilhoeve in Badhoevedorp is gebouwd op het terrein waar het gelijknamige verzorgingshuis heeft gestaan. De nieuwe Schuilhoeve bestaat uit 178 driekamerwoningen, verdeeld over de begane grond en drie verdiepingen. Vanuit de woningen kijk je naar het beeld van Karel Gomes dat drie generaties symboliseert: kind, moeder, opa en oma. Het is een verbeelding van de levenstrap : we worden geboren, we worden groot en we gaan dood. 10 Gandhi-monument Churchilllaan middenberm tussen Scheldestraat en Maasstraat, Amsterdam Mohandas Karamchand Gandhi (Porbandar, 2 oktober 1869 New Delhi, 30 januari 1948), vaak Mahatma Gandhi genoemd, was een Indiaas politicus. Na een rechtenstudie in Engeland vertrok Gandhi naar Zuid-Afrika, waar hij zich voor de Indiase bevolkingsgroep inzette. Na terugkeer in India werd hij leider in de Indiase onafhankelijkheidsstrijd. Mahatma Gandhi was een van de grondleggers van de moderne staat India en voorstander van actieve geweldloosheid als middel voor revolutie. Gandhi spande zich ook in voor verzoening tussen hindoes en moslims in India. Hij werd in 1948 in New Delhi vermoord door een extremistische hindoe. Dit bronzen monument van de lopende Mahatma Gandhi is tot stand gekomen door particulier initiatief van de Hindoe-organisatie Triveda. Jaarlijks vindt bij het monument op 2 oktober de herdenking van Gandhi s geboortedag plaats. Het beeld is in 1990 geplaatst. De plaatsing van het beeld op de Churchilllaan brengt twee werelden samen. Churchill ( ) en Gandhi ( ) waren politieke tegenstanders. Churchill kon zich niet vinden in de vooruitstrevende socialistische visie van Gandhi op gezondheidszorg en onderwijs. 11 De Verdwenen Boer Molenwerf hoek Petruskerk-Volkstuinen Sloterdijk, Amsterdam Aan de achterzijde van het beeld bevindt zich een bronzen plaquette met de tekst: 'De verdwenen boer van beeldhouwer Karel Gomes herinnert aan de boerenfamilies die duizend jaar lang woonden en werkten in het veenweidegebied ten westen van de stadsrand van Amsterdam. Nog in 1050 liep de grens tussen stad en platteland ongeveer hier. In de tweede helft van de twintigste eeuw schoof hij door tot aan de ringvaart van de Haarlemmermeer. De oprichting van dit beeld is mogelijk gemaakt door particuliere donaties en door Stadsdeel Bos en Lommer, Stichting Beeldende Kunst Amsterdam, Rabobank Amsterdam e.o. en Stichting Beeld voor de Verdwenen Boer.' pagina 4 / 5

5 Routebeschrijving pagina 5 / 5