Pensioenreglement 2016 Pensioenabonnement Flex. Van Aegon PPI B.V. Versiedatum 18 februari [Type text]

Transcriptie

1 Pensioenreglement 2016 Pensioenabonnement Flex Van Aegon PPI B.V. Versiedatum 18 februari 2016 [Type text]

2 Vooraf In dit pensioenreglement leest u de pensioenregeling van uw werkgever. U ziet welke pensioenaanspraken u heeft en hoe de hoogte daarvan wordt bepaald. Met een pensioenaanspraak krijgt u recht op een pensioenuitkering als u met pensioen gaat. Ook krijgt uw partner recht op een partnerpensioen als u overlijdt. En uw kinderen krijgen recht op een wezenpensioen. Uw pensioenaanspraken zijn door uw werkgever via een uitvoeringsovereenkomst bij ons ondergebracht. Dit pensioenreglement regelt ook de afspraken tussen u en ons. Dit pensioenreglement is vastgesteld op basis van de pensioenovereenkomst zoals die geldt bij aanvang van de uitvoeringsovereenkomst. Pensioenovereenkomst Uitvoeringsovereenkomst De overeenkomst tussen u en uw werkgever over deze pensioenregeling. De overeenkomst tussen uw werkgever en ons over de uitvoering van deze pensioenregeling. Uw werkgever Uitvoeringsovereenkomst Pensioenovereenkomst Pensioenreglement Wij als pensioenuitvoerder U als werknemer Let op Dit is een algemeen pensioenreglement van uw pensioenregeling. Het geldt voor u, maar ook voor werknemers van andere bedrijven, die dezelfde soort pensioenregeling hebben. In dit pensioenreglement wordt op een aantal plaatsen verwezen naar de Regelinggegevens Pensioenabonnement Flex, het Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Daarin kunt u zien wat er voor u persoonlijk geldt. Het is daarom handig om deze bij de hand te hebben als u het pensioenreglement leest. U leest meer over het UPO en uw persoonlijke omgeving op in het hoofdstuk 'Hoe communiceren we met u'. In de Regelinggegevens Pensioenabonnement Flex leest u de concrete getallen van uw pensioenregeling. Ook staat daar een kort overzicht van de belangrijkste kenmerken die voor u van toepassing zijn. De Regelinggegevens Pensioenabonnement Flex heeft u apart van uw werkgever gekregen toen u ging deelnemen aan de pensioenregeling. Mist u deze? Neem dan contact op met uw werkgever of kijk op Mijn PPI Flex op onze website Uw regelinggevens zijn onlosmakelijk verbonden met dit reglement. 2

3 In het pensioenreglement 1. Wat bedoelen we met 5 2. Uitgangspunten De pensioenuitvoerders De deelnemer De werkgever Verplichting tot medewerking Einde van uw deelname aan de pensioenregeling Uitkering van pensioenen 8 3. Uw pensioenregeling Karakter van de pensioenregeling Uw pensioenaanspraken Pensioengrondslag Werken in deeltijd Waardeoverdracht Opbouw van Pensioen Beschikbare premie Beschikbare premie bij deeltijdwerken Extra storten Beleggingspensioen Life Cycle Beleggen Vrij Beleggen Beleggingen en kosten Opheffen of vervanging beleggingsfondsen Garantpensioen Winstdeling en Toeslagen Toeslagen en winstdeling op Beleggingspensioen Toeslag op Garantpensioen Toeslag op Nabestaandenpensioen Toeslag op Anw-hiaatpensioen Grenzen en beperkingen Maxima voor pensioen Fiscale goedkeuring Aanpassingen door uw werkgever Afkopen, vervreemden, prijsgeven en zekerstellen Afkoop klein pensioen Acceptatie van verzekerde aanspraken Beperking van het recht op uitkering 25 3

4 7. Pensionering Pensioen aankopen Persoonlijke pensioendatum Eerder met pensioen Later met pensioen Deeltijdpensioen Uitruilen van pensioen bij pensionering Variatie in pensioenuitkeringen Overlijden Partnerpensioen als onderdeel van het Pensioen Partnerpensioen als onderdeel van het Nabestaandenpensioen Partnerpensioen bij deeltijdwerken Wezenpensioen als onderdeel van het Nabestaandenpensioen Anw-hiaatpensioen Arbeidsongeschiktheid Premievrijstelling Ontslag Pensioenaanspraken na ontslag Partnerpensioen na ontslag Waardeoverdracht naar nieuwe pensioenregeling Scheiding Onbetaald verlof Hoe communiceren we met u Klachten 43 Bijlagen Bijlage 1 - Begrippen begrijpelijk Bijlage 2 - Verzekeringsvoorwaarden arbeidsongeschiktheid Bijlage 3 - Tarieven en Rekenfactoren Aegon PPI Flex Bijlage 4 Fondsinformatie Aegon PPI Flex Let op: Alle bijlagen zijn onlosmakelijk verbonden met dit reglement. 4

5 Hoofdstuk 1. Wat bedoelen we met... In dit pensioenreglement staan begrippen die passen bij de taal van pensioenen. Maar die voor u wellicht niet meteen begrijpelijk zijn. Wij leggen deze begrippen zoveel mogelijk uit in de paragraaf waarin het begrip staat. Begrippen die vaak voorkomen staan in de bijlage 'Begrippen begrijpelijk' nader uitgelegd. Hieronder staan namen en benamingen met daarbij de uitleg wie of wat we bedoelen. Het is dus belangrijk om deze vooraf te lezen. Dat helpt u om het reglement goed te begrijpen. U bent De persoon die deelnemer, gewezen deelnemer of pensioengerechtigde is. Wie van deze u bent, bepaalt welke hoofdstukken en paragrafen van dit pensioenreglement voor u gelden. U bent deelnemer als u: - werknemer bent bij de werkgever van deze pensioenregeling, en - u met hem een pensioenovereenkomst voor deze pensioenregeling heeft gesloten, of - u geen werknemer meer bent, maar nog wel pensioenaanspraken opbouwt omdat u arbeidsongeschikt bent. Als u deelnemer bent, gelden voor u alle paragrafen. Alle paragrafen in de inhoudsopgave en in dit pensioenreglement hebben daarom een rood blokje. U bent gewezen deelnemer als u: - ex-werknemer bent van de werkgever van deze pensioenregeling, en - deze werkgever geen premie meer betaalt voor u, terwijl - u nog wel pensioenaanspraken heeft, waarvoor geen vrijstelling van premiebetaling geldt wegens arbeidsongeschiktheid. Voor u gelden de paragrafen die in de inhoudsopgave een geel blokje hebben. In het pensioenreglement zelf staan de gele blokjes ook bij deze paragrafen. U bent pensioengerechtigde als u op grond van deze pensioenregeling een pensioenuitkering ontvangt. Voor u gelden de paragrafen die in de inhoudsopgave een groen blokje hebben. In het pensioenreglement zelf staan de groene blokjes ook bij deze paragrafen. Uw partner wordt pensioengerechtigde als u overlijdt. Zie hiervoor hoofdstuk 8, 'Overlijden'. Uw ex-partner kan ook een pensioengerechtigde zijn. Zie hiervoor hoofdstuk 11, 'Scheiding'. Wij zijn De pensioenuitvoerders; Aegon PPI, Aegon Leven en Aegon Schade. Gezamenlijk zijn wij de uitvoerders van uw pensioenregeling. Als we in het reglement één van de pensioenuitvoerders noemen, dan bedoelen we alleen die ene pensioenuitvoerder. Aegon PPI bemiddelt met volmacht voor Aegon Leven en Aegon Schade. Hierdoor heeft u één aanspreekpunt voor uw pensioen bij ons, namelijk Aegon PPI. 5

6 De pensioendatum Dit is de standaard pensioendatum, namelijk de eerste dag van de maand waarin u de leeftijd van 67 jaar bereikt. Uw persoonlijke pensioendatum U bent niet verplicht om op de pensioendatum met pensioen te gaan. U mag dat ook eerder of later doen. In hoofdstuk 7 leest u over de mogelijkheden van flexibele pensionering. Met 'uw persoonlijke pensioendatum' bedoelen we de datum waarop u daadwerkelijk met pensioen gaat. Pensioen Dit zijn de pensioenen na uw persoonlijke pensioendatum, namelijk het: - levenslang ouderdomspensioen; - partnerpensioen bij overlijden ná uw persoonlijke pensioendatum, standaard 70% van het ouderdomspensioen. Overal waar we Pensioen met een hoofdletter schrijven, bedoelen we dus het ouderdomspensioen en het partnerpensioen bij uw overlijden ná uw persoonlijke pensioendatum. Nabestaandenpensioen Dit zijn de pensioenen die uw partner en uw kinderen ontvangen na uw overlijden. Dit is een levenslang partnerpensioen en een tijdelijk wezenpensioen. Het wordt alleen uitgekeerd als u overlijdt vóór uw persoonlijke pensioendatum. Overal waar we Nabestaandenpensioen met een hoofdletter schrijven, bedoelen we dus het partner- en wezenpensioen bij overlijden vóór uw persoonlijke pensioendatum. Beleggingspensioen Bij Beleggingspensioen wordt - na aftrek van de aankoopkosten - belegd met uw beschikbare premie. U belegt dus voor uw pensioen. De waarde van het Beleggingspensioen - na aftrek van verkoopkosten - gebruikt u op uw persoonlijke pensioendatum om Pensioen aan te kopen. De hoogte van het Pensioen is onder andere afhankelijk van de waarde van uw Beleggingspensioen op uw persoonlijke pensioendatum. En de marktrente waarmee de levensverzekeraars rekenen in hun tarieven op het moment van aankoop van Pensioen. Fiscale regels bepalen de maximale hoogte van uw Pensioen. Garantpensioen Met Garantpensioen kunt u al vóór de pensioendatum Pensioen aankopen. Garantpensioen is een verzekering die meteen zekerheid geeft over de hoogte van het Pensioen. U kunt eenmalig of periodiek de waarde van uw Beleggingspensioen vastklikken door (een gedeelte van) de waarde van uw Beleggingspensioen te gebruiken voor aankoop van Garantpensioen. 6

7 Hoofdstuk 2. Uitgangspunten In dit hoofdstuk leest u wie partij zijn bij de pensioenregeling en wat uw plichten zijn De pensioenuitvoerders Aegon PPI Aegon PPI is pensioenuitvoerder voor de beschikbare premieregeling van uw werkgever. Bij een beschikbare premieregeling stelt uw werkgever voor u een pensioenpremie beschikbaar. Daarmee moet u zelf een Pensioen aankopen. Daarnaast treedt Aegon PPI op namens: Aegon Leven verzekeraar als u kiest voor Garantpensioen. verzekeraar voor het Nabestaandenpensioen. verzekeraar als u kiest voor het Anw-hiaatpensioen. Aegon Schade verzekeraar voor premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid. Aegon PPI is tot aan uw persoonlijke pensioendatum altijd het aanspreekpunt voor alle hierboven genoemde pensioenen De deelnemer U gaat deelnemen aan deze pensioenregeling nadat uw werkgever met u een pensioenovereenkomst voor deze pensioenregeling heeft gesloten. U krijgt dan pensioenaanspraken. U kunt niet voor uw werkgever werken zonder deel te nemen aan de pensioenregeling. Behalve als u een verklaring van de Sociale Verzekeringsbank heeft waarin u als gemoedsbezwaarde wordt erkend De werkgever Uw werkgever heeft met ons afgesproken dat wij zorgen voor de uitvoering van de pensioenregeling. Wij incasseren alle premies en administratiekosten bij uw werkgever. Als u een eigen bijdrage moet betalen, regelt uw werkgever dit apart met u. Uw werkgever verrekent de eigen bijdrage met uw salaris. Wanneer zich een situatie voordoet waarin de pensioenregeling niet voorziet, handelt uw werkgever naar beste weten en in de geest van de pensioenregeling. Wanneer het gaat om zaken die van invloed zijn op de uitvoering van de pensioenregeling, beslissen uw werkgever en wij hier gezamenlijk over. 7

8 2.4. Verplichting tot medewerking U bent verplicht mee te werken aan een goede uitvoering van de pensioenregeling. Dit betekent dat u uw werkgever en ons alle gegevens en bewijsstukken verstrekt die nodig zijn. Wij zullen u tijdig en duidelijk informeren over de gegevens die u aan ons moet verstrekken. U moet ons in ieder geval schriftelijk informeren als u: - gaat scheiden van tafel en bed, binnen veertien dagen nadat uw scheiding officieel is; - uw partnerschap (samenwonen) beëindigt, binnen veertien dagen na beëindiging. En u moet uw werkgever schriftelijk informeren als u: - extra geld in uw Beleggingspensioen wilt storten. Zie paragraaf 4.3 'Extra storten'. - Anw-hiaatpensioen wilt verzekeren. Zie paragraaf 8.5 'Anw-hiaatpensioen'. Bij het onjuist, niet of te laat aanleveren van deze gegevens door u aan ons of aan uw werkgever zijn uw pensioenaanspraken niet of niet volledig verzekerd. De dekking van uw pensioenaanspraken is in dat geval dan ook beperkt tot het niveau dat hoort bij de informatie die wij wel meest recent juist en tijdig van u hebben gekregen. Naast de gegevens die u moet aanleveren, moet uw werkgever ook gegevens aanleveren. De verzekering baseren wij ook op die gegevens Einde van uw deelname aan de pensioenregeling De opbouw van pensioen in deze pensioenregeling stopt als u met pensioen gaat. Ook eindigt de opbouw van pensioen in deze pensioenregeling als u niet meer in dienst bent bij de werkgever van deze pensioenregeling. In een aantal gevallen blijven pensioenaanspraken uit de pensioenregeling wel bestaan. Meer hierover kunt u lezen in paragraaf 10.1 'Pensioenaanspraken na ontslag'. De opbouw van pensioen in deze pensioenregeling eindigt niet als u arbeidsongeschikt wordt tijdens uw dienstbetrekking bij deze werkgever. Dan wordt de premie vrijgesteld en blijft u deelnemen. Met vrijstellen bedoelen we dat uw werkgever de premie niet meer voor u hoeft te betalen. Wij nemen de premiebetaling dan van uw werkgever over Uitkering van pensioenen Aegon Leven keert pensioen uit aan de pensioengerechtigde. Dat doet Aegon Leven nadat zij alle gegevens heeft ontvangen. Als de pensioengerechtigde staat ingeschreven in de Basisregistratie Personen, sturen wij hem op dat adres informatie over welke gegevens Aegon Leven nodig heeft om het pensioen uit te kunnen keren. De pensioenen zijn bruto bedragen. Als Aegon Leven gaat uitkeren worden er dus nog belasting en premies voor de sociale verzekeringen ingehouden. Dit geldt ook voor de eventuele afkoopwaarde. 8

9 Een pensioengerechtigde ontvangt de ingegane pensioenen in euro s en in maandelijkse termijnen achteraf. Een bruto maandtermijn is gelijk aan het bruto pensioen op jaarbasis gedeeld door 12. Aegon Leven betaalt de pensioenuitkering aan de pensioengerechtigde door deze over te maken op een bankrekening op zijn naam. Kosten voor eventuele valutaverschillen of kosten die de bank berekent komen voor zijn rekening. Bij overmaking op een andere bankrekening dan een IBANbankrekening kunnen extra uitvoeringskosten voor Aegon Leven ontstaan. Deze kosten mogen zij aan de pensioengerechtigde in rekening brengen. De vordering van de pensioengerechtigde tot zijn pensioenuitkering verjaart niet zolang hij leeft. 9

10 Hoofdstuk 3. Uw pensioenregeling Dit hoofdstuk geeft u informatie over het karakter van de pensioenregeling en over de pensioenaanspraken die u tijdens uw deelname opbouwt. Ook wordt een toelichting gegeven op begrippen zoals pensioengrondslag, pensioengevend salaris en franchise. Daarnaast leest u welke regels gelden als u in deeltijd werkt Karakter van de pensioenregeling De Pensioenwet verdeelt de pensioenen in Nederland in een aantal soorten, ook wel karakters genoemd. Deze pensioenregeling kent twee karakters: - een premieovereenkomst voor de aanspraak op beschikbare premie. - een uitkeringsovereenkomst voor: - Nabestaandenpensioen - Anw-hiaatpensioen Uitleg De premieovereenkomst in deze pensioenregeling geeft u recht op een beschikbare premie. We gebruiken de beschikbare premie om voor u te beleggen. Dit noemen we het Beleggingspensioen. U kunt ervoor kiezen om de waarde van uw Beleggingspensioen (gedeeltelijk) te gebruiken voor aankoop van Garantpensioen. Met Garantpensioen wordt het Beleggingspensioen omgezet naar een Pensioen in euro s. U leest over de premie, het Beleggingspensioen en Garantpensioen in hoofdstuk 4 'Opbouw van Pensioen' en in hoofdstuk 8 'Overlijden'. De uitkeringsovereenkomst in deze pensioenregeling geeft u aanspraak op verzekerde pensioenen. Voor deze verzekerde pensioenen garanderen wij direct de totale pensioenuitkering. De hoogte van deze uitkering is dus vooraf bekend. U leest over de aanspraak op verzekerde pensioenen in hoofdstuk 8 'Overlijden' en hoofdstuk 9 'Arbeidsongeschiktheid'. 10

11 3.2. Uw pensioenaanspraken Voor alle aanspraken gelden de bepalingen van dit pensioenreglement en ook de: - pensioenovereenkomst - uitvoeringsovereenkomst - wettelijke voorschriften U heeft aanspraak op: - een beschikbare premie zoals omschreven in hoofdstuk 4 'Opbouw van Pensioen'. De beschikbare premie gebruikt u voor het opbouwen van Beleggingspensioen. - verzekerde pensioenen. Deze zijn: - Garantpensioen als u waarde van Beleggingspensioen naar Garantpensioen heeft overgedragen. U leest hierover in hoofdstuk 4 'Opbouw van Pensioen'. - Nabestaandenpensioen, als u overlijdt vóór uw persoonlijke pensioendatum. U leest hierover in hoofdstuk 8 'Overlijden'. - Anw-hiaatpensioen, als wij uw keuze daarvoor tijdig hebben ontvangen. U leest hierover in hoofdstuk 8 'Overlijden'. Voor een aanspraak op Nabestaandenpensioen en Anw-hiaatpensioen gelden de volgende aanvullende bepalingen: - Bij uw overlijden moet uw partner kunnen aantonen dat uw partner voldoet aan de definitie van partner volgens dit pensioenreglement. - De hoogte van de pensioenuitkering - zoals deze op uw Uniform Pensioenoverzicht staat - geldt alleen als u deelnemer bent als u overlijdt. Het Uniform Pensioenoverzicht kunt u vinden op Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website - Er is op elk moment maar voor één partner aanspraak op pensioen bij overlijden Pensioengrondslag Met de pensioengrondslag berekenen we al uw pensioenaanspraken, behalve het Anwhiaatpensioen. Dit is dus een belangrijk gegeven. Berekening van de pensioengrondslag De pensioengrondslag is het pensioengevend salaris min de franchise. Uw pensioengrondslag stellen wij maandelijks vast per de eerste van de maand. Rekenvoorbeeld 1 Pensioengrondslag Stel: u heeft een voltijds jaarsalaris van ,- bruto. (Dit is uw pensioengevend salaris inclusief 8% vakantiegeld). En uw franchise is ,-. Uw pensioengrondslag is ,- min ,- = ,-. Als uw bruto pensioengevend salaris binnen een maand wijzigt, dan moet uw pensioengrondslag opnieuw worden vastgesteld. 11

12 Pensioengevend salaris Het pensioengevend salaris is het voltijds salaris waarover u pensioenen opbouwt. Dit staat in uw arbeidsovereenkomst of in uw pensioenovereenkomst. Uw werkgever geeft het pensioengevend salaris aan ons op. Dit bedrag staat in het Uniform Pensioenoverzicht en op Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website U leest over dit overzicht in hoofdstuk 13 'Hoe communiceren wij met u'. Het pensioengevend jaarsalaris mag in 2016 maximaal ,- zijn. Het maximum bedrag wordt jaarlijks aangepast. Hiervoor baseren wij ons op het maximale salaris waarover pensioen mag worden opgebouwd volgens de Wet op de loonbelasting. Het kan zijn dat uw werkgever voor een lager maximum heeft gekozen. Dit staat in de 'Regelinggegevens Pensioenabonnement Flex'. U vindt deze regelinggegevens op Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Daarnaast geldt dat uw pensioengevend salaris met maximaal 15% per jaar mag stijgen. Franchise De franchise is het deel van het pensioengevend salaris dat niet meetelt voor pensioen. Uw franchise staat in de 'Regelinggegevens Pensioenabonnement Flex'. Daarin staat ook hoe de franchise jaarlijks op 1 januari wordt vastgesteld. U vindt de franchise ook terug in het Uniform Pensioenoverzicht en op Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Over de invloed van arbeidsongeschiktheid op de pensioengrondslag kunt u lezen in paragraaf 9.1 'Premievrijstelling' Werken in deeltijd Werken in deeltijd heeft invloed op uw pensioenen. U werkt in deeltijd als u minder uren werkt dan het aantal uren dat in uw bedrijf gewerkt wordt bij een voltijd dienstbetrekking. Wij stellen het deeltijdpercentage opnieuw vast zodra u: - van een deeltijd naar een voltijd dienstbetrekking gaat, of - van een voltijd naar een deeltijd dienstbetrekking gaat, of - uw deeltijd dienstbetrekking wijzigt zonder dat u dan de volledige arbeidstijd werkt. Dit percentage is het werkelijke aantal arbeidsuren gedeeld door het aantal uren van een voltijd dienstbetrekking en vermenigvuldigd met 100%. Uw werkgever geeft het deeltijdpercentage aan ons op. Wat er precies gebeurt met uw pensioen als in deeltijd werkt, leest u in paragraaf 4.2 'Beschikbare premie bij deeltijdwerken' en in paragraaf 8.3 'Partnerpensioen bij deeltijdwerken' Waardeoverdracht Als deelnemer aan deze pensioenregeling kunt u de waarde van uw pensioenaanspraken bij uw vorige werkgever naar ons overdragen. Het verzoek moet u bij ons indienen. Op kunt u het formulier 'Waardeoverdracht' downloaden, invullen en naar ons sturen. Daarna zorgen wij ervoor dat de noodzakelijke stappen worden gezet. 12

13 Hoofdstuk 4. Opbouw van Pensioen In dit hoofdstuk leest u alles over de opbouw van Pensioen. U leest hoe de beschikbare premie wordt vastgesteld. Ook leest u hoe u kunt beleggen en hoe u kunt kiezen voor zekerheid Beschikbare premie Zolang u werkt voor de werkgever van deze pensioenregeling wordt elke maand een premie door uw werkgever beschikbaar gesteld voor Pensioen. De beschikbare premie is een percentage van de pensioengrondslag. Dit percentage is vast of afhankelijk van uw leeftijd. Wij gaan dan uit van uw leeftijd op de laatste dag van iedere maand waarin wij de beschikbare premie vaststellen. Uw werkgever heeft de percentages van de pensioengrondslag gekozen. De percentages die voor u gelden staan in de 'Regelinggegevens Pensioenabonnement Flex'. Deze regelinggegevens kunt u terugvinden op Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Rekenvoorbeeld 2 Vanaf leeftijd Staffel 2 100% 15 4,1% Als voorbeeld voor de manier waarop we de 20 4,7% beschikbare premie berekenen ziet u 25 5,7% hiernaast een tabel met de percentages 30 6,9% Van staffel 2 uit het besluit van ,4% december ,2% 45 12,5% 50 15,4% 55 18,9% 60 23,6% 65 27,7% Beschikbare premie Stel: u bent 49 jaar en uw pensioengrondslag is ,-. En het percentage beschikbare premie bij uw staffel en uw leeftijd is 12,5%. Uw beschikbare premie is ,- x 12,5% = 4.562,50 per jaar. Uw beschikbare premie is 4.562,50 / 12 = 380,21 per maand. De ingangsdatum van uw aanspraak op beschikbare premie staat in de 'Regelinggegevens Pensioenabonnement Flex'. Bent u later in dienst gekomen dan die ingangsdatum? Dan is de ingangsdatum gelijk aan de datum van indiensttreding bij uw werkgever. Treedt u gedurende de kalendermaand in dienst dan telt die maand gedeeltelijk mee. De einddatum van uw aanspraak op beschikbare premie is gelijk aan de datum van uitdiensttreding, of de laatste dag voorafgaand aan uw persoonlijke pensioendatum. 13

14 De premies voor de volgende onderdelen worden apart berekend: - Nabestaandenpensioen; - Anw-hiaatpensioen, als wij uw keuze daarvoor tijdig hebben ontvangen; - Premievrijstelling voor de beschikbare premie bij arbeidsongeschiktheid Beschikbare premie bij deeltijdwerken Werken in deeltijd heeft invloed op uw beschikbare premie. Bij het vaststellen van uw beschikbare premie gaan we uit van uw pensioengrondslag bij een voltijd dienstbetrekking. Deze pensioengrondslag vermenigvuldigen we met uw deeltijdpercentage. We gaan altijd uit van uw actuele deeltijdpercentage. Rekenvoorbeeld 3 Beschikbare premie bij deeltijdwerken Stel: u bent 49 jaar en u werkt 32 uur bij voltijd werkweek van 40 uur. Uw deeltijdpercentage is dan 32 / 40 = 0,80 x 100% = 80,00%. En uw (voltijds) pensioengrondslag is ,-. Uw beschikbare premie is 80% x ,- x 12,5%= 3.650,- per jaar. Uw beschikbare premie is 3.650,- / 12 = 304,17 per maand Extra storten Als uw werkgever niet heeft gekozen voor de fiscaal maximale regeling, dan mag u eenmalig of periodiek extra bedragen storten. Met deze stortingen belegt u voor extra Pensioen. De extra regeling is vrijwillig en voor uw eigen rekening. De extra bedragen worden via uw werkgever betaald. Hij verrekent dit met uw salaris. U kunt geen premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid meeverzekeren voor deze extra stortingen. Het extra storten kent een maximum dat afhankelijk is van fiscale ruimte. U moet vooraf met uw werkgever of uw financieel adviseur bepalen of u nog fiscale ruimte heeft. Meer informatie over 'Extra storten' en over fiscale ruimte vindt u op Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Ook kunt u een financieel adviseur raadplegen. Als u extra bedragen wilt storten moet u dit schriftelijk doorgeven aan uw werkgever. 14

15 4.4. Beleggingspensioen U krijgt een eigen pensioenbeleggingsrekening. Als wij de beschikbare premie uiterlijk voor de 20 ste van de maand hebben ontvangen van uw werkgever, beleggen wij de beschikbare premie voor u per de eerste werkdag van de volgende maand. Zolang de beschikbare premie niet is betaald, wordt er niet voor u belegd. De laatste beschikbare premie voorafgaand aan uw persoonlijke pensioendatum wordt niet belegd maar direct opgeteld bij de waarde van uw Beleggingspensioen. Aanvang deelname Bij aanvang van deelname aan de pensioenregeling wordt uw beschikbare premie altijd belegd volgens 'Life Cycle Beleggen'. Dit gebeurt standaard volgens het neutrale risicoprofiel en rekening houdend met uw leeftijd. Life Cycle Beleggen in het kort Bij Life Cycle Beleggen beleggen we voor u in beleggingsfondsen volgens verdeelsleutel, de Life Cycle. Zodra de feitelijke verdeling van uw beleggingen niet meer klopt met de gewenste verdeling volgens die Life Cycle, herstellen wij die verdeling. Dan switchen wij een deel van de waarde van uw beleggingen naar de verdeling die past bij uw risicoprofiel en uw leeftijd. Switchen betekent aan- en verkopen van beleggingen. U leest hier meer over in paragraaf 4.5 Life Cycle Beleggen. Risicoprofiel bepalen Standaard houden wij rekening met een neutraal risicoprofiel. Wilt u zelf uw risicoprofiel vaststellen? Of wilt u overstappen van Life Cycle Beleggen naar Vrij Beleggen? In Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website vragen wij u naar uw persoonlijk risicoprofiel. Daarna kunt u kiezen tussen 'Life Cycle Beleggen' of 'Vrij Beleggen'. Als wij uw risicoprofiel voor de 20ste van de maand hebben ontvangen, wordt de wijziging per de eerste van de volgende maand uitgevoerd. Een verzoek met terugwerkende kracht is niet mogelijk. Vrij Beleggen in het kort Nadat u uw risicoprofiel hebt ingevuld, kunt u dus kiezen voor Vrij Beleggen. Dan bepaalt u zelf de verdeling van de waarde over verschillende beleggingsfondsen. Als wij uw gewenste verdeling voor de 20ste van de maand hebben ontvangen, wordt die per de eerste van de volgende maand uitgevoerd. Dan switchen wij (een deel van) de waarde van uw beleggingen naar de verdeling van uw keuze. Een verzoek met terugwerkende kracht is niet mogelijk. U leest hier meer over in paragraaf 4.6 Vrij Beleggen. 15

16 Waarde en kosten Uw beleggingen staan op een pensioenbeleggingsrekening. De waardeontwikkeling kunt u volgen op Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website De waarde wordt aan het begin van iedere maand bijgewerkt. Als er - om welke reden dan ook - op een moment geen koers kan worden vastgesteld, geldt de koers van het eerstvolgende moment waarop de koers wel kan worden vastgesteld. Beleggen kost geld. Wij verrekenen de kosten met uw beleggingen. U leest hier meer over in paragraaf 4.7 Beleggingskosten. Op uw persoonlijke pensioendatum De waarde van uw Beleggingspensioen komt beschikbaar op uw persoonlijke pensioendatum. Voorwaarde is dat u dan in leven bent. U mag de waarde van uw beleggingen alleen gebruiken voor het aankopen van Pensioen. De hoogte van het Pensioen is dus afhankelijk van de waarde van uw Beleggingspensioen. Daarnaast is de hoogte ook afhankelijk van de rentestand op uw persoonlijke pensioendatum. En de tarieven die de gekozen pensioenuitvoerder op dat moment gebruikt. Bij Beleggingspensioen heeft u vooraf dus geen zekerheid over de hoogte van het Pensioen. U ziet een indicatie van de hoogte van uw Pensioen Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website U ontvangt daarnaast jaarlijks van ons een indicatie van de hoogte van uw Pensioen in het Uniform Pensioenoverzicht. U mag zelf kiezen bij welke pensioenuitvoerder u uw Pensioen aankoopt. U leest hierover meer in hoofdstuk 7 'Pensionering' Life Cycle Beleggen Bij Life Cycle Beleggen beleggen we voor u in beleggingsfondsen volgens een vooraf bepaald risicoprofiel. U heeft er verder geen omkijken naar. Het beleggen gebeurt dan verder automatisch volgens het risicoprofiel. Er zijn Life Cycles voor de volgende drie risicoprofielen: Defensief, Neutraal en Offensief. Wij houden rekening met uw leeftijd en de mate waarin u risico wilt nemen met het beleggen voor Pensioen. Dit doen wij door u uw persoonlijke risicoprofiel te laten bepalen. Aan de hand van dit risicoprofiel beleggen wij in een op maat gemaakte verdeling over een drietal beleggingsfondsen: Aegon Diversified Equity Fund Aegon Diversified Bond Fund Aegon Liability Matching Fund Naarmate uw pensioendatum nadert, nemen we geleidelijk minder beleggingsrisico: We beleggen minder in het Aegon Diversified Equity Fund en meer in het Aegon Diversified Bond Fund. Maar de hoogte van de rente op de pensioendatum beïnvloedt ook uw aan te kopen Pensioen. Daarom houden wij bij het beleggen ook rekening met het renterisico. Dit doen wij door te beleggen in een fonds dat ook het renterisico geleidelijk afdekt, het Aegon Liability Matching Fund. Mogelijke onderof overwaarde van het Aegon Liability Matching Fund wordt door middel van aan- of verkopen van het Aegon Diversified Bond Fund gerealiseerd. Hieronder ziet u een indicatie van de verdeling over de drie beleggingsfondsen bij een neutraal profiel. 16

17 Risicoprofiel neutraal naar aantal jaren voor pensioendatum ,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% AEGON Diversified Equity Fund AEGON Diversified Bond Fund AEGON Liability Matching Fund Binnen deze drie beleggingsfondsen beleggen wij vervolgens gespreid in verschillende beleggingscategorieën. Hieronder ziet u een indicatie van de verdeling van de drie beleggingsfondsen over verschillende beleggingscategorieën: Beleggingscategorieën bij neutraal profiel naar aantal jaar voor pensioendatum 100% 80% 60% 40% 20% % Grondstoffen Wereld Aandelen High Yield Bedrijfsobligaties AEGON Liability Matching Fund Wereld Vastgoed Emerging Markets Debt Asset Backed Securities Staatsobligaties Mate van matching Renterisico Het rendement op de beleggingsfondsen kan zowel positief als negatief zijn. Het beleggingsrisico is altijd voor uw eigen rekening Vrij Beleggen U kunt ervoor kiezen om te stoppen met Life Cycle Beleggen en over te stappen naar Vrij Beleggen. Uw persoonlijke risicoprofiel moet dan bij ons bekend zijn. Vrij Beleggen geeft u de vrije keuze om uw beleggingen te verdelen over één of meer van de volgende fondsen: 17

18 Aegon World Equity Index Fund (EUR) Aegon Vastgoed Fund Internationaal Aegon Emerging Market Debt Fund (EUR) Aegon Global Commodity Fund (EUR) Aegon Core Eurozone Government Bond Index Fund Aegon Global High Yield Fund (EUR) Aegon European Credit Fund Aegon ABS Fund AEAM Money Market Euro Fund Het rendement op de beleggingsfondsen kan zowel positief als negatief zijn. Het beleggingsrisico is altijd voor uw eigen rekening. Jaarlijks toetsen wij of de verdeling van uw beleggingen aansluit bij uw persoonlijke risicoprofiel. Vervolgens ontvangt u een zogeheten 'zorgplichtbrief' met uitleg over de aansluiting van de verdeling bij uw risicoprofiel. Switchen U kunt de verdeling van uw beleggingen wijzigen en (een deel van) uw beleggingen verkopen en daarvoor beleggingen in één of meer andere beleggingsfondsen kopen. Voor elke switch betaalt u de aan- en verkoopkosten die horen bij de fondsen die u aan- en verkoopt. Uw wijziging geeft u online door via Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Als wij uw keuze voor de 20ste van de maand hebben ontvangen, wordt die per de eerste van de volgende maand uitgevoerd. Een verzoek met terugwerkende kracht is niet mogelijk Beleggingen en kosten Beleggen kost geld. We maken kosten voor: - de aankoop van uw beleggingen; - de verkoop van uw beleggingen; - en het beheer van uw beleggingen. Deze kosten verrekenen we met de waarde van de beleggingen die we voor u aan- en verkopen. De beheerkosten worden samengevat in de Lopende Kosten Factor (LKF). De beheervergoeding en de service fee zijn de twee belangrijkste kostenfactoren binnen de LKF. De LKF stellen we elk jaar opnieuw voor alle fondsen vast. In bijlage 4 'Fondsinformatie Aegon PPI Flex' leest u meer over de fondsen, de kosten en over de actuele tarieven per fonds. U vindt deze informatie ook op Opheffen of vervanging beleggingsfondsen Wij mogen de beleggingsfondsen opheffen of vervangen door één of meer andere beleggingsfondsen. De beleggingen worden dan overgeheveld van het opgeheven of te vervangen beleggingsfonds naar (een) beleggingsfonds(en) met een soortgelijk risicoprofiel. Als wij geen beleggingsfonds met een soortgelijk risicoprofiel kunnen aanbieden, ontvangt u vooraf een aanbod waaruit u een keuze moet maken. 18

19 Het opheffen of vervangen van een beleggingsfonds gebeurt alleen als wij oordelen dat dit noodzakelijk is voor een verantwoorde bedrijfsvoering. Daarbij houden we - in alle redelijkheid - rekening met uw belangen Garantpensioen Belegt u in 'Vrij Beleggen'? Dan kunt ervoor kiezen om uw Beleggingspensioen (gedeeltelijk) te gebruiken voor aankoop van Garantpensioen. De waarde van uw Beleggingspensioen (of een deel daarvan) wordt dan overgedragen naar Garantpensioen. Dit noemen wij vastklikken van uw Beleggingspensioen. Garantpensioen is een pensioenuitkering in euro s en dus is de hoogte van uw Pensioen meteen zeker. Maar u profiteert ook niet meer van het rendement op uw Beleggingspensioen. Dit deel van uw Pensioen (het Garantpensioen) is dan niet meer afhankelijk van de betere of slechtere marktomstandigheden op het moment dat u met pensioen gaat. U kiest zelf wanneer u Pensioen wilt vastklikken en hoe vaak. Als u dat voor de 20 ste van de maand doet, dan voeren wij dit uit per de eerste van de volgende maand. Geeft u het later aan dan zal de waarde per de eerste van de daaropvolgende maand worden vastgeklikt. Een verzoek met terugwerkende kracht is niet mogelijk. U leest de hoogte van uw Garantpensioen in het Uniform Pensioenoverzicht en in Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website De hoogte van het Garantpensioen stellen wij vast volgens tarieven die wij jaarlijks met uw werkgever overeenkomen. De tarieftabel 'Garantpensioen' vindt u in de bijlage 'Tarieven en Rekenfactoren Aegon PPI'. Rekenvoorbeeld 4 Garantpensioen Stel: u bent 49 jaar en de pensioendatum is 67 jaar. En de waarde van uw Beleggingspensioen is ,-. U wilt ,- overdragen naar Garantpensioen. De prijs van 1,- Garantpensioen bij uw leeftijd bedraagt 15,6056. Uw Beleggingspensioen wordt dan ,- min ,- = ,-. U koopt Garantpensioen voor ,- / 15,6056 = 3.844,77. Dit betekent dat u vanaf de pensioendatum recht heeft op 3.844,77 Pensioen per jaar (bruto). En uw partner heeft na uw overlijden na de pensioendatum recht op 70% van 3.844,77 = 2.691,34 per jaar. Dit voorbeeld is gebaseerd op de Garantpensioen tarieven van Als u kiest voor Garantpensioen, betaalt u een koopsom voor de uitkeringen die u krijgt vanaf de pensioendatum. In deze koopsom zitten verwerkt: een rentegarantiepremie, een risicopremie waardeoverdracht en een opslag voor excassokosten. De rentegarantiepremie brengen wij in rekening zodat wij kunnen garanderen dat uw Pensioen na de pensioendatum levenslang wordt uitgekeerd. De rentegarantiepremie wordt jaarlijks vastgesteld en is geldig van 1 januari tot en met 31 december van het jaar. 19

20 - De risicopremie waardeoverdracht brengen wij in rekening om een eventuele bijbetalingsverplichting van uw werkgever bij een wettelijke (individuele) waardeoverdracht te voorkomen. - De opslag voor excassokosten brengen wij in rekening om kosten af te dekken voor het uitkeren van de pensioenen. In de bijlage 'Tarieven en Rekenfactoren Aegon PPI' leest u wat de percentages hiervoor zijn. De opslagpercentages zijn al in de tabellen verwerkt. 20

21 Hoofdstuk 5. Winstdeling en toeslagen In dit hoofdstuk leest u meer over de winstdeling en of de pensioenen in aanmerking komen voor een toeslag Toeslagen en winstdeling op Beleggingspensioen Op het Pensioen dat u aankoopt met de waarde van het Beleggingspensioen worden geen toeslagen verleend. Wel zullen wij de waarde van uw Beleggingspensioen jaarlijks proberen te verhogen door het bijschrijven van resultaat uit de winstdelingspool. Dit resultaat ontstaat door het overlijden van andere deelnemers en gewezen deelnemers die een pensioenregeling hebben die uitgevoerd wordt door Aegon PPI. Het gaat dus niet alleen om de deelnemers en gewezen deelnemers aan de pensioenregeling van uw werkgever. Als een deelnemer of gewezen deelnemer overlijdt, valt de waarde van zijn beleggingen en de terugontvangen dividendbelasting in een winstdelingspool. Deze winst wordt jaarlijks op 1 januari verdeeld over het Beleggingspensioen van alle deelnemers en gewezen deelnemers van Aegon PPI Toeslag op Garantpensioen Het uitgangspunt is om het door u aangekochte Garantpensioen ieder jaar met een toeslag te verhogen. Dat zijn het ouderdomspensioen en het partnerpensioen als u overlijdt na uw persoonlijke pensioendatum. Dat werkt zo. Bij inkoop van Garantpensioen gaan wij er vanuit dat we jaarlijks 3% rendement kunnen maken. Die 3% noemen we de rekenrente. Als we meer rendement maken dan deze 3% rekenrente, is er rendement 'over'. Dit noemen we overrente of winst. Wij hebben met uw werkgever afgesproken dat de overrente wordt gebruikt voor verhoging van uw Garantpensioen. Zo n verhoging heet een toeslag. Hoe we de overrente berekenen staat in de uitvoeringsovereenkomst. Als er overrente is, gebruiken we deze elk jaar op 1 januari voor een voorwaardelijke toeslag op: - uw nog niet ingegane ouderdomspensioen en het nog niet ingegane partnerpensioen als u deelnemer bent; - uw nog niet ingegane ouderdomspensioen en het nog niet ingegane partnerpensioen dat is vastgesteld toen u uit dienst trad als u gewezen deelnemer bent. - het nog niet ingegane partnerpensioen voor uw ex-partner als u gescheiden bent. - uw ingegane ouderdomspensioen als u pensioengerechtigde bent; - het ingegane partnerpensioen als u overleden bent en uw partner het partnerpensioen ontvangt. Dit geldt ook voor het ingegane partnerpensioen waarop uw ex-partner recht heeft. We bedoelen hier met partnerpensioen steeds het partnerpensioen als u overlijdt na uw persoonlijke pensioendatum. De toeslag is een procentuele verhoging van de pensioenen. 21

22 Als de toeslag leidt tot een verhoging van minder dan 0,5% verlenen we geen toeslag. De toeslag wordt dan met rentevergoeding doorgeschoven naar een volgend jaar en opgeteld bij de toeslag van dat volgende jaar. Het is nooit zeker of er wel overrente is. Daarom is de toeslag voorwaardelijk. U heeft door een verhoging en de verwachting voor de komende jaren niet meteen ook recht op verhogingen in de toekomst. Voor het verlenen van toeslagen geldt een voorwaardelijkheidsverklaring: Op de pensioenrechten en pensioenaanspraken worden in beginsel jaarlijks toeslagen verleend. De hoogte van de toeslagverlening is uitsluitend afhankelijk van de winstdeling, die door de verzekeraar wordt vastgesteld op basis van een gemiddeld rendementspercentage op een pakket fictieve leningen. In deze verklaring is winstdeling een ander woord voor overrente Toeslag op Nabestaandenpensioen Op het Nabestaandenpensioen wordt geen toeslag verleend. Behalve als uw werkgever daar vooraf voor gekozen heeft. Dan wordt het Nabestaandenpensioen ieder jaar per 1 januari met 2% verhoogd, nadat dit pensioen is ingegaan. De verhoging wordt berekend over het Nabestaandenpensioen dat over het voorafgaande jaar is uitgekeerd. In de 'Regelinggegevens Pensioenabonnement Flex' leest u of uw werkgever hiervoor heeft gekozen. U vindt deze regelinggegevens in Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Voor het verlenen van deze toeslag geldt een voorwaardelijkheidsverklaring: Op de pensioenrechten wordt jaarlijks toeslag verleend conform de ambitie Toeslag op Anw-hiaatpensioen Op het Anw-hiaatpensioen wordt geen toeslag verleend. 22

23 Hoofdstuk 6. Grenzen en beperkingen In dit hoofdstuk leest u aan welke fiscale grenzen uw pensioenopbouw is gebonden. U leest wanneer een aanpassing van de pensioenregeling mogelijk is. Ook leest u ook over afkoop. En wanneer wij u als deelnemer accepteren. Ten slotte leest u wanneer wij het recht op een uitkering beperken Maxima voor pensioen Het pensioen is maximaal het 'fiscale maximum' als bedoeld in de Wet op de loonbelasting De toeslagen uit hoofdstuk 5 zijn maximaal het op dat moment fiscaal geaccepteerde. De waarde van uw Beleggingspensioen gebruikt u op uw persoonlijke pensioendatum voor het aankopen van Pensioen. Heeft uw werkgever de beschikbare premie zo bepaald dat deze is gericht op aankoop van een fiscaal maximaal pensioen? Dan gelden bijzondere regels. Kijk in de 'Regelinggegevens Pensioenabonnement Flex' of dit voor u het geval is. U vindt deze regelinggegevens in Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Deze bijzondere regels houden het volgende in: U heeft op uw persoonlijke pensioendatum recht op de uitkeringen die u kunt aankopen uit de waarde van uw Beleggingspensioen en het eventuele Garantpensioen, behalve als die hoger zijn dan 1,875% x aantal dienstjaren x de gemiddelde pensioengrondslag verhoogd met toeslagen. Dan heeft de werknemer recht op 1,875% x aantal dienstjaren x de gemiddelde pensioengrondslag verhoogd met toeslagen. Wij moeten dan het surplus afromen. Zo kunt u nooit door ontwikkelingen in rente of waarde van uw Beleggingspensioen recht verkrijgen op een pensioen dat volgens de fiscale regels te hoog is. Het bedrag van de afroming komt, op grond van fiscale regelgeving, toe aan Aegon PPI. Dit wordt toegevoegd aan de winstdelingspool en verdeeld over alle deelnemers en gewezen deelnemers van de Aegon PPI. Over de winstdeling las u meer in hoofdstuk 5 'Winstdeling en Toeslagen'. Ook op andere momenten dan op uw persoonlijke pensioendatum moeten wij de hoogte van het pensioen op deze manier toetsen. Onder andere bij waardeoverdracht en bij scheiding. Bij deze toets vergelijken wij de hoogte van de uitkeringen die u voor de waarde van uw Beleggingspensioen op dat moment bij ons zou kunnen aankopen met het fiscaal maximale pensioen. Het fiscaal maximale pensioen is het pensioen dat u tot die datum zou hebben opgebouwd in een geïndexeerde middelloonregeling. Is er voor u belegd in meerdere fondsen? Dan vindt de afroming zo plaats dat de verdeling over de fondsen voor en na de afroming procentueel gelijk blijft. Wijziging of nadere uitleg van fiscale regels door de belastingdienst of de rechter kan leiden tot wijzigingen in de toets en de gevolgen daarvan. 23

24 6.2. Fiscale goedkeuring Als de Belastingdienst en/of belastingrechter deze pensioenregeling niet (volledig) goedkeurt, vervangt uw werkgever de regeling door een regeling die wel aan alle eisen voldoet. Uw werkgever mag zich neerleggen bij de uitspraak van de Belastingdienst en/of de belastingrechter. Als uw werkgever de pensioenregeling moet aanpassen, wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de toezeggingen die in deze pensioenregeling staan Aanpassingen door uw werkgever Invoering of aanpassing van wet- en regelgeving kan zorgen voor gewijzigde omstandigheden. Uw werkgever mag de pensioenregeling aanpassen als het gaat om bepalingen die dwingend zijn voorgeschreven. Uw werkgever mag de pensioenregeling zonder uw toestemming aanpassen als hij zo n groot belang heeft bij de wijziging, dat het daarom redelijk is dat het belang van werknemers hiervoor opzij wordt geschoven. Bijvoorbeeld bij surseance van betaling. In dat geval vindt een aanpassing van de toekomstige pensioenaanspraken plaats. De al aanwezige waarde van uw pensioenen blijft op het moment van die regelingwijziging gelijk. Tenzij wettelijke maatregelen anders bepalen. U kunt ons en uw werkgever niet aansprakelijk stellen voor een vermindering van de pensioenen als dit voortvloeit uit het toepassen van wettelijke voorschriften Afkopen, vervreemden, prijsgeven en zekerstellen Op grond van dit pensioenreglement ontstaan er rechten voor u. Dat is bijvoorbeeld het recht op uw pensioenuitkering als u met pensioen bent. En bij uw overlijden ontstaan er rechten voor uw partner en/of kinderen. Dat is bijvoorbeeld het recht op uitkering van het Nabestaandenpensioen. Deze rechten kunnen niet worden afgekocht, vervreemd of prijsgegeven. Of een formeel of feitelijk voorwerp van zekerheid worden. U kunt bijvoorbeeld niet in plaats van bijvoorbeeld een maandelijkse uitkering, in één keer alles laten uitkeren. Of de uitkering op naam van iemand anders zetten. Tenzij de Pensioenwet anders regelt, zoals bij de afkoop van klein pensioen Afkoop klein pensioen Volgens de Pensioenwet is een pensioenuitkering klein als deze per jaar lager is dan 465,94 (voor 2016). Dit bedrag wordt jaarlijks aangepast. In een aantal situaties kunnen wij klein pensioen afkopen. U ontvangt dan één bedrag in plaats van een periodieke uitkering. Deze situaties zijn: 24

25 - Pensionering. - Overlijden, waardoor recht op uitkering van Nabestaandenpensioen ontstaat. - Ontslag. Na ontslag kunt u de waarde van uw pensioenen bij ons laten staan. Als uw waarde twee jaar na uw ontslag nog bij ons staat, maken we een berekening. - Scheiding. Als u gaat scheiden heeft uw ex-partner recht op het deel van het partnerpensioen dat is bedoeld voor bijzonder partnerpensioen. Wij berekenen dan het pensioen voor uw expartner. Als we afkopen gaat de afkoopwaarde van dit partnerpensioen naar uw ex-partner. Als blijkt dat sprake is van een 'klein pensioen' keren we de afkoopwaarde uit. Als wij gaan afkopen, ontvangt u hierover bericht binnen zes maanden na de melding van pensionering of scheiding. Bij ontslag wachten wij twee jaar. Na deze twee jaar informeren wij u binnen zes maanden. U beslist zelf of u gebruik maakt van ons aanbod om af te kopen. De afkoopwaarde keren we uit binnen dezelfde zes maanden. Als gevolg van deze uitkering ineens vervallen de pensioenaanspraken. Bij afkoop van Pensioen berekenen we het klein pensioen op basis van het (totale) Pensioen van uw Beleggingspensioen en/of Garantpensioen. Of een Belegginspensioen een klein pensioen is berekenen we volgens ons actuele tarief en sterftetafel voor een direct ingaand pensioen. De afkoopwaarde van het Garantpensioen bepalen we op basis van een afkoopvoet. Zie de bijlage 'Tarieven en Rekenfactoren Aegon PPI'. De afkoopwaarde van het Beleggingspensioen is gelijk aan de actuele waarde van uw Beleggingspensioen Acceptatie van verzekerde aanspraken Vanaf het moment van deelname aan deze pensioenregeling krijgt u pensioenaanspraken waarvoor verzekeringen worden gesloten. Wij accepteren u altijd voor deze verzekeringen. Verhogingen van de verzekeringen die voortvloeien uit de pensioenregeling, accepteren we ook zonder rekening te houden met uw gezondheidstoestand. Er zijn twee situaties waarin wij acceptatie van de verzekeringen mogen weigeren op grond van uw gezondheidstoestand. Deze situaties zijn: - Als u terugkomt op het eerder weigeren van deelname aan deze pensioenregeling als gemoedsbezwaarde. - Als u later kiest voor het Anw-hiaatpensioen dan het moment van deelname of later dan drie maanden na het krijgen van een partner of een kind. De beperkingen voor acceptatie gelden alleen als het risico van overlijden of arbeidsongeschiktheid voor ons toeneemt door uw gezondheidstoestand. Misbruik Nabestaandenpensioen en Anw-hiaatpensioen Er bestaat geen aanspraak op een Nabestaandenpensioen en Anw-hiaatpensioen als u overlijdt binnen één jaar nadat: - u bent gaan deelnemen aan de pensioenregeling, of - u trouwt of een partnerschap aangaat. 25

26 Was er voor u direct voorafgaande aan uw deelname aan de pensioenregeling bij ons of een andere pensioenuitvoerder een gelijksoortige verzekering? Dan geldt deze beperking alleen voor een uitbreiding of verhoging van die verzekering. Deze beperking geldt alleen als uw overlijden redelijkerwijs te verwachten was: - toen uw deelname aan de pensioenregeling begon, - op het moment van trouwen, of op het moment van aangaan van het partnerschap. Wij laten de onafhankelijke Toetsingscommissie Gezondheidsgegevens beoordelen of dit het geval is. Als deze uitsluiting geldt, krijgen uw nabestaanden geen pensioenuitkering. Misbruik premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid Er wordt er geen premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid verleend, als u (deels) ophoudt met werken door ziekte en/of een aandoening binnen een half jaar nadat u bent gaan deelnemen aan de pensioenregeling. Dit (deels) ophouden met werken moet dan redelijkerwijs voor u te voorzien zijn bij aanvang van uw deelname. Was er voor u direct voorafgaand aan uw deelname aan de pensioenregeling al premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid verzekerd voor pensioen bij ons of een andere pensioenuitvoerder? Dan geldt dit alleen voor een uitbreiding of verhoging van die verzekering Beperking van het recht op uitkering Wij mogen het recht op uitkering of de waarde van het pensioen in drie situaties beperken. Dit geldt: - bij overlijden als gevolg van oorlog of gewapende strijd. Als sprake is van een oorlogstoestand zoals beschreven in de uitvoeringsovereenkomst gelden de bepalingen van paragraaf 6.4 'Oorlogsrisico'.; - het recht op uitkering ontstaat als gevolg van een gebeurtenis, die door de Nederlandse Herverzekeringsmaatschappij voor Terrorismeschaden N.V. (NHT) is aangemerkt als terrorisme. Wij zijn bij de NHT aangesloten evenals bijna alle andere Nederlandse verzekeraars.; - op basis van een besluit van de Minister van Financiën op basis van de Noodwet Financieel Verkeer. Hoe wij het recht op uitkering of de waarde van het pensioen in deze gevallen beperken leest u in het hoofdstuk Slotbepalingen van de uitvoeringsovereenkomst die behoort bij dit pensioenreglement. U vindt deze uitvoeringsovereenkomst op onze website 26

27 Hoofdstuk 7. Pensionering Het door u opgebouwde Beleggingspensioen is bedoeld voor aankoop van Pensioen: ouderdomspensioen en partnerpensioen bij overlijden ná uw persoonlijke pensioendatum Pensioen aankopen U krijgt van ons een aanbod om Pensioen aan te kopen op uw persoonlijke pensioendatum, door de waarde van uw Beleggingspensioen over te maken naar Aegon Leven. U kunt ook kiezen voor een andere pensioenuitvoerder. U ontvangt ouderdomspensioen vanaf uw persoonlijke pensioendatum. Uw ouderdomspensioen wordt uitgekeerd tot het einde van de maand waarin u overlijdt. Uw partner ontvangt partnerpensioen als u overlijdt ná uw persoonlijke pensioendatum. Dit partnerpensioen wordt uitgekeerd vanaf de 1 e van de maand ná uw overlijden tot het einde van de maand waarin uw partner overlijdt. Als u Garantpensioen heeft aangekocht, is dat al ondergebracht bij Aegon Leven. Aegon Leven gaat het Garantpensioen aan u uitkeren. Pensioen aankopen bij een andere pensioenuitvoerder U mag de waarde van het Beleggingspensioen op uw persoonlijke pensioendatum ook gebruiken om Pensioen aan te kopen bij een andere pensioenuitvoerder dan Aegon Leven. Als u hiervoor kiest, moet u vooraf een schriftelijk verzoek bij ons indienen. Dit verzoek moeten wij uiterlijk drie weken voor uw persoonlijke pensioendatum ontvangen hebben. Uw partner moet hiervoor toestemming geven. Als u geen keuze maakt voor een andere pensioenuitvoerder wordt uw Pensioen aangekocht bij Aegon Leven Persoonlijke pensioendatum In deze pensioenregeling gaan we er standaard van uit dat u met pensioen gaat op de eerste dag van de maand waarin u 67 jaar wordt. Op uw verzoek kunt u eerder of later met pensioen gaan als de fiscale regels dit op dat moment mogelijk maken. Als u Beleggingspensioen heeft, geldt bij eerder of later met pensioen gaan dat we de waarde van uw Beleggingspensioen vaststellen op uw persoonlijke pensioendatum. Heeft u Garantpensioen? Dan geldt bij eerder of later met pensioen gaan dat we het Pensioen verlagen of verhogen op basis van een factor. Zie de bijlage 'Tarieven en Rekenfactoren Aegon PPI'. 27

28 7.3. Eerder met pensioen U mag eerder met pensioen gaan vanaf vijf jaar voordat u de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt. Wij keren het verlaagde ouderdomspensioen aan u uit. Als u eerder met pensioen gaat komen de volgende pensioenaanspraken te vervallen: - Nabestaandenpensioen - Anw-hiaatpensioen, als dit voor u verzekerd is volgens uw keuze. Het ouderdomspensioen dat u ontvangt, mag niet lager zijn dan het bedrag voor 'klein pensioen', zie paragraaf 6.5 'Afkoop klein pensioen'. Toestemming U en uw werkgever moeten het samen eens zijn over uw eerdere pensionering. Vervolgens moet u uw vervroegde pensioendatum uiterlijk zes weken voor aanvang schriftelijk melden aan ons. Als uw huidige werkgever niet de werkgever van deze pensioenregeling is, heeft u de toestemming van uw oude werkgever niet nodig. U hoeft uw oude werkgever dus niet te melden dat u eerder met pensioen gaat Later met pensioen U mag uw pensioen later laten ingaan. Dit mag tot vijf jaar na uw AOW-gerechtigde leeftijd. Maar alleen voor zover u blijft werken. Maar zodra het ouderdomspensioen - dat u kunt krijgen na uw AOW-gerechtigde leeftijd - hoger is dan 100% van het pensioengevend loon volgens de Wet op de loonbelasting, moet u met pensioen gaan. Het ouderdomspensioen mag na uw AOW-gerechtigde leeftijd wel hoger zijn als dat komt door uitruil, toeslagen, waardeoverdracht of variatie in uitkering. Bij later met pensioen gaan vervalt de aanspraak op Anw-hiaatpensioen op de pensioendatum. Als de premie voor deze verzekering wordt betaald tot uw 65 ste verjaardag, ontvangt uw partner bij uw overlijden daarna alsnog het Anw-hiaatpensioen. Toestemming Uw werkgever en u moeten het er samen over eens zijn dat u later met pensioen gaat. Vervolgens moet u uw latere persoonlijke pensioendatum uiterlijk zes weken voor de pensioendatum schriftelijk melden aan ons. Als uw huidige werkgever niet de werkgever van deze pensioenregeling is, heeft u geen toestemming van uw oude werkgever nodig. U hoeft uw oude werkgever dan niet te melden dat u later met pensioen gaat. Verklaring andere werkgever Als u niet meer werkt bij de werkgever van deze pensioenregeling, moet u ons elk jaar verklaren dat u een dienstbetrekking heeft bij een andere werkgever of dat u werkt als zelfstandig ondernemer. Als wij deze verklaring niet uiterlijk zes weken voor de pensioendatum ontvangen, wordt automatisch geregeld dat uw pensioen ingaat. Daarna moet u de verklaring jaarlijks insturen. Ook hiervoor geldt dat wij uw verklaring steeds uiterlijk zes weken voor de verplaatste pensioendatum ontvangen moeten hebben. Anders wordt automatisch geregeld dat uw pensioen ingaat. 28

29 7.5. Deeltijdpensioen In deze pensioenregeling gaan we er standaard van uit dat u bij pensionering volledig met pensioen gaat. Maar u kunt ook kiezen voor gedeeltelijk met pensioen gaan. Dan gaat uw pensioenuitkering voor een deel in, dat kan voor of na de pensioendatum. De hoogte van het deeltijdpensioen volgt de regels van het eerder of later ingaan van het pensioen. Voorwaarde is dat de fiscale regels deeltijdpensioen op dat moment mogelijk maken. U mag met deeltijdpensioen vanaf vijf jaar voordat u de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt. Voor het deel dat u in dienst blijft van uw werkgever, blijft u deelnemen aan de pensioenregeling. In paragraaf 3.4 'Werken in deeltijd' beschrijven we hoe we uw pensioenaanspraken bepalen voor dit gedeelte. Als u gedeeltelijk met pensioen bent gegaan, kunt u alleen nog maar minder gaan werken. Als u dat wilt, moet u dit zes weken van tevoren melden aan uw werkgever en ons. Paragraaf 7.7 'Variatie in pensioenuitkeringen' is niet van toepassing op ingegaan deeltijdpensioen. Toestemming U en uw werkgever moeten het samen eens zijn over uw deeltijdpensionering. Vervolgens moet u uw deeltijd pensioendatum uiterlijk zes weken voor aanvang schriftelijk melden aan ons. Als uw huidige werkgever niet de werkgever van deze pensioenregeling is, heeft u geen toestemming van uw oude werkgever nodig. U hoeft uw oude werkgever dus niet te melden dat u deeltijd met pensioen gaat Uitruilen van pensioen bij pensionering U krijgt op uw persoonlijke pensioendatum het recht om de waarde van de pensioenen met elkaar uit te ruilen. Daarbij moet u er wel rekening mee houden dat u niet altijd het ouderdomspensioen en partnerpensioen kunt uitruilen. Zo blijft het deel van het ouderdomspensioen dat door scheiding aan uw ex-partner uitbetaald wordt, buiten de uitruil. Ook het bijzonder partnerpensioen blijft buiten de uitruil, zie hoofdstuk 11 'Scheiding'. Wij verlagen de aanspraak die u uitruilt op basis van een factor. Deze staat in de bijlage 'Tarieven en Rekenfactoren Aegon PPI'. Als u wilt uitruilen, moet u dat uiterlijk zes weken voor uw persoonlijke pensioendatum schriftelijk aan ons doorgeven. Een hoger partnerpensioen en een lager ouderdomspensioen Voor een hoger partnerpensioen ruilt u ouderdomspensioen uit voor partnerpensioen. Daarbij is dit partnerpensioen gelijk aan maximaal 70% van het - door deze uitruil - verlaagde ouderdomspensioen. Een hoger ouderdomspensioen en een lager partnerpensioen Voor een hoger ouderdomspensioen ruilt u partnerpensioen uit voor ouderdomspensioen. Het partnerpensioen mag minimaal 0% en maximaal 70% van uw ouderdomspensioen zijn. 29

30 Als u een hoger ouderdomspensioen wilt en daardoor kiest voor een lager partnerpensioen, heeft u de toestemming van uw partner nodig. Uiteraard alleen als u een partner heeft Variatie in pensioenuitkeringen Deze paragraaf is uitsluitend van toepassing als u uw Beleggingspensioen of Garantpensioen gebruikt voor aankoop van Pensioen bij Aegon Leven. Op uw persoonlijke pensioendatum kunt u kiezen voor een hoger ouderdomspensioen aan het begin en een lager ouderdomspensioen daarna. Bij de berekening tellen we het partnerpensioen bij overlijden na uw persoonlijke pensioendatum niet mee. Voor variatie in de hoogte van het ouderdomspensioen geldt het volgende: - De hogere uitkering begint meteen vanaf uw persoonlijke pensioendatum. - Als het ouderdomspensioen ingaat op of voor de 64-jarige leeftijd, kunt u de hogere uitkering laten uitkeren tot de eerste dag van de maand waarin u 65 of 70 jaar wordt. - Als het ouderdomspensioen ingaat na de 64-jarige leeftijd, kunt u de hogere uitkering laten uitkeren tot de eerste dag van de maand waarin u 70 of 75 jaar wordt. - De hogere uitkering staat in een vaste verhouding van 100:75 ten opzichte van de lagere uitkering. - De lagere uitkering mag niet lager zijn dan het bedrag voor 'klein pensioen', zie paragraaf 6.5 'Afkoop klein pensioen'. Als u vóór uw AOW-gerechtigde leeftijd met pensioen gaat, heeft u ook de mogelijkheid om een ouderdomspensioen te kiezen dat in het begin net zo hoog is als de jaarlijkse gezamenlijke AOWuitkering inclusief vakantietoeslag. We gaan dan uit van een AOW-uitkering waarbij zowel de man als de vrouw de AOW-gerechtigde leeftijd hebben bereikt. Een lager ouderdomspensioen mag natuurlijk ook. Voor deze mogelijkheid geldt het volgende: - De hogere uitkering begint meteen vanaf uw persoonlijke pensioendatum. - De hogere uitkering wordt uitgekeerd tot de eerste dag van de maand waarin u de AOWgerechtigde leeftijd bereikt. - De minimale uitkeringsduur van de hogere uitkering is twaalf maanden. - De lagere uitkering mag niet lager zijn dan het bedrag voor 'klein pensioen', zie paragraaf 6.5 'Afkoop klein pensioen'. We berekenen de variatie in de hoogte van het ouderdomspensioen op basis van een factor. Deze staat in de bijlage 'Tarieven en Rekenfactoren Aegon PPI'. 30

31 Hoofdstuk 8. Overlijden 8.1. Partnerpensioen als onderdeel van het Pensioen Uw partner heeft recht op partnerpensioen als u overlijdt na uw persoonlijke pensioendatum. Het gaat in op de eerste dag van de maand ná uw overlijden en het wordt uitgekeerd tot het einde van de maand waarin uw partner overlijdt. Dit partnerpensioen is onderdeel van het Pensioen. Als u Beleggingspensioen heeft, koopt u het Pensioen op uw persoonlijke pensioendatum aan met de waarde van uw Beleggingspensioen. We kunnen nu nog niet berekenen hoeveel partnerpensioen u hiermee kunt aankopen. De hoogte van het partnerpensioen wordt op dat moment bepaald door de waarde van uw beleggingen. Daarnaast is de hoogte ook afhankelijk van de rentestand op uw persoonlijke pensioendatum. En de tarieven die de gekozen levensverzekeringsmaatschappij op dat moment gebruikt. U leest een indicatie van de hoogte van het partnerpensioen in het Uniform Pensioenoverzicht en in Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Heeft u aangegeven dat u Garantpensioen wil, dan gebruiken wij (een gedeelte van) uw waarde van uw Beleggingspensioen direct om Pensioen voor u aan te kopen. Het Garantpensioen is een gegarandeerd bedrag in euro s. De hoogte van dit Pensioen stellen wij vast volgens de tarieven voor Garantpensioen die wij met uw werkgever zijn overeengekomen. Het partnerpensioen bij uw overlijden na pensioendatum is daarbij 70 procent van het ouderdomspensioen. U leest de hoogte van het partnerpensioen in het Uniform Pensioenoverzicht en in Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Partnerpensioen als onderdeel van het Nabestaandenpensioen Uw partner heeft aanspraak op partnerpensioen als u overlijdt vóór uw persoonlijke pensioendatum. Het gaat in op de eerste dag van de maand waarin u overlijdt en het wordt uitgekeerd tot het einde van de maand waarin uw partner overlijdt. We berekenen het partnerpensioen als een percentage van de vastgestelde pensioengrondslag over elk dienstjaar tot de pensioendatum. Over de pensioengrondslag las u in paragraaf 3.3 'Pensioengrondslag'. In de 'Regelinggegevens Pensioenabonnement Flex' kunt u zien wat dat percentage is (opbouwpercentage partnerpensioen). En vanaf welke datum we dienstjaren rekenen. Deze dienstjaren bepalen we in maanden en dagen nauwkeurig. Rekenvoorbeeld 5 Partnerpensioen Stel: u bent geboren op 17 juli Uw pensioengrondslag is ,- en het percentage partnerpensioen is 1,16% per dienstjaar. De pensioendatum is 1 juli En u kwam op 20 december 2009 in dienst, uw diensttijd in maanden en dagen nauwkeurig is 23 jaar, 6 maanden en 12 dagen: { 23 + ([ /31 ]) / 12} = 23,53226 jaar. Uw partnerpensioen is 23,53226 jaren x 1,16% x ,- = 9.963,56 bruto per jaar. 31

32 Bij de berekening van het partnerpensioen gaan we ervan uit dat voor u altijd dezelfde pensioengrondslag geldt. Dat komt in de praktijk bijna nooit voor. Daarom leggen we hieronder uit wat er gebeurt als uw pensioengrondslag stijgt of daalt. Als uw pensioengrondslag stijgt of daalt, wijzigt het partnerpensioen. Niet alleen wijzigt het partnerpensioen dat u verkrijgt vanaf de wijziging van uw pensioengrondslag tot aan de pensioendatum. Het partnerpensioen dat u al had vóór die tijd wijzigt mee. Een wijziging van uw pensioengrondslag telt dus mee over de periode in het verleden. In feite betekent dit dat u door de jaren heen partnerpensioen verkrijgt over uw laatste vastgestelde pensioengrondslag. De hoogte van het partnerpensioen leest u in het Uniform Pensioenoverzicht en in Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Ook ziet u de hoogte van het partnerpensioen in het Pensioenregister, Daar ziet u ook het partnerpensioen dat u bij andere pensioenuitvoerders heeft verkregen en dat daar nog aanwezig is. Risicobasis De aanspraak op partnerpensioen is verzekerd op risicobasis. Dit betekent dat er met dit pensioen geen waarde wordt opgebouwd. Het partnerpensioen vervalt zonder waarde als: - uw deelname aan de pensioenregeling eindigt, of - u geen partner meer heeft, of - u uw persoonlijke pensioendatum bereikt. De aanspraak op partnerpensioen vervalt niet als u na uw ontslag meteen een WW-uitkering krijgt. U leest hier meer over in paragraaf 10.1 'Pensioenaanspraken na ontslag' Partnerpensioen bij deeltijdwerken Werken in deeltijd heeft invloed op uw partnerpensioen. Bij het vaststellen van uw partnerpensioen houden we rekening met uw deeltijdpercentage. Dit percentage is het werkelijke aantal arbeidsuren gedeeld door het aantal uren van een voltijd dienstbetrekking en vermenigvuldigd met 100%. We gaan er voor de toekomstige diensttijd van uit dat het deeltijdpercentage hetzelfde blijft tot aan de pensioendatum. Over de eerdere diensttijd blijft het oude deeltijdpercentage gelden. Het nieuwe deeltijdpercentage over uw gehele diensttijd heet het gewogen deeltijdpercentage. Rekenvoorbeeld 6 Partnerpensioen bij deeltijdwerken Stel: u bent geboren op 17 juli Uw pensioengrondslag is ,- en het percentage partnerpensioen is 1,16% per dienstjaar. De pensioendatum is 1 juli En u kwam op 20 december 2009 in dienst, werkte fulltime en u gaat vanaf 1 januari % werken. Uw verleden diensttijd is dan 6 jaar en 12 dagen (6,03226 jaar). Uw toekomstige diensttijd is dan 80% maal 17,5 jaar (14,00000 jaar). Uw diensttijd voor het partnerpensioen is dan 6,03226 jaar plus 80% 17,5 jaar is 20,03226 jaar. Uw partnerpensioen is 20,03226 jaren x 1,16% x ,- = 8.481,66 bruto per jaar. 32

33 8.4. Wezenpensioen als onderdeel van het Nabestaandenpensioen Uw kind heeft aanspraak op een wezenpensioen als u overlijdt vóór uw persoonlijke pensioendatum. Een kind heeft recht op deze uitkering vanaf de eerste dag van de maand waarin u overlijdt. Of vanaf de eerste dag van de maand waarin een kind recht krijgt op wezenpensioen. Er geldt: - Uw kind ontvangt de uitkering standaard tot hij 18 wordt. - Uw kind ontvangt de uitkering uiterlijk tot hij 27 wordt, zolang hij voor vijf dagdelen of meer onderwijs of een opleiding voor een beroep volgt. - Uw kind ontvangt de uitkering uiterlijk tot hij 27 wordt, zolang hij een WIA-uitkering ontvangt en hij volgens de beschikking van het UWV ten minste 45% arbeidsongeschikt is. - Uw kind ontvangt de uitkering uiterlijk tot hij 27 wordt, zolang hij een WAJONG-uitkering ontvangt. We keren het wezenpensioen uit tot het einde van de maand waarin het recht op wezenpensioen vervalt. Of eerder bij overlijden van uw kind tot het einde van de maand. We berekenen het wezenpensioen als een percentage van de vastgestelde pensioengrondslag over elk jaar tot de pensioendatum. Over de pensioengrondslag las u in paragraaf 3.3 'Pensioengrondslag'. In de 'Regelinggegevens Pensioenabonnement Flex' kunt u zien wat dat percentage is (opbouwpercentage wezenpensioen). En vanaf welke datum we dienstjaren rekenen. Deze dienstjaren bepalen we in dagen nauwkeurig. U vindt deze regelinggegevens in Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Rekenvoorbeeld 7 Wezenpensioen Stel: u bent geboren op 17 juli Uw pensioengrondslag is ,- en het percentage wezenpensioen is 0,232% per dienstjaar. De pensioendatum is dan 1 juli En u kwam op 20 december 2009 in dienst, uw diensttijd is 23 jaar, 6 maanden en 12 dagen (23,53226 jaar). Uw wezenpensioen is 23,53226 jaren x 0,232% x ,- = 1.992,71 bruto per jaar. Bij de berekening van het wezenpensioen gaan we ervan uit dat voor u altijd dezelfde pensioengrondslag geldt. Dat komt in de praktijk bijna nooit voor. Daarom leggen we hieronder uit wat er gebeurt als uw pensioengrondslag stijgt of daalt. Als uw pensioengrondslag stijgt of daalt, wijzigt het wezenpensioen. Niet alleen wijzigt het wezenpensioen dat u verkrijgt vanaf de wijziging van uw pensioengrondslag tot aan de pensioendatum. Het wezenpensioen dat u al had vóór die tijd wijzigt mee. Een wijziging van uw pensioengrondslag telt dus mee over de periode in het verleden. In feite betekent dit dat u door de jaren heen wezenpensioen verkrijgt over uw laatste vastgestelde pensioengrondslag. Ook uw wezenpensioen corrigeren wij voor deeltijdwerken. De berekening werkt hetzelfde als bij partnerpensioen. Zie hiervoor paragraaf 8.3 'Partnerpensioen en deeltijdwerken'. De hoogte van het wezenpensioen leest u in het Uniform Pensioenoverzicht. Het Uniform Pensioenoverzicht kun u vinden op Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Ook ziet u de hoogte van het wezenpensioen in het Pensioenregister, 33

34 Daar ziet u ook het wezenpensioen dat u bij andere pensioenuitvoerders heeft verkregen en dat daar nog aanwezig is. Het wezenpensioen wordt verdubbeld als beide ouders van het kind zijn overleden. Risicobasis De aanspraak op wezenpensioen is verzekerd op risicobasis. Dit betekent dat er met dit pensioen geen waarde wordt opgebouwd. Het wezenpensioen vervalt zonder waarde als: - uw deelname aan de pensioenregeling eindigt, of - u geen kind meer heeft dat in aanmerking komt voor een wezenpensioen, of - u uw persoonlijke pensioendatum bereikt. De aanspraak op wezenpensioen vervalt niet als u na uw ontslag meteen een WW-uitkering krijgt. U leest hier meer over in paragraaf 10.1 'Pensioenaanspraken na ontslag' Anw-hiaatpensioen Deze paragraaf is op u van toepassing als u heeft gekozen voor het vrijwillig verzekeren van het Anw-hiaatpensioen. De extra regeling is vrijwillig en voor uw eigen rekening. De premie wordt via uw werkgever betaald. Hij verrekent dit met uw salaris. De hoogte van de premie leest u in de bijlage 'Tarieven en Rekenfactoren Aegon PPI'. U moet uw keuze hiervoor schriftelijk aan uw werkgever doorgeven. U doet dat binnen 3 maanden nadat u bent gaan deelnemen aan deze pensioenregeling. Of binnen 3 maanden nadat u een partner of een kind heeft gekregen. Wij verzekeren dan een extra partnerpensioen. Uw partner krijgt hiermee meer inkomen als u overlijdt voor de pensioendatum. Ingang en einde van het pensioen Het Anw-hiaatpensioen gaat in op de eerste dag van de maand waarin u overlijdt. En eindigt op de laatste dag van de maand waarin uw partner: - de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt, of - 67 jaar wordt als dat eerder is, of - komt te overlijden als dat eerder is. Als u in dienst blijft bij uw werkgever tot uw 65-jarige leeftijd en de premie voor deze verzekering tot dan is betaald, ontvangt uw partner bij uw overlijden daarna alsnog het Anw-hiaatpensioen. Hoogte uitkering De hoogte van het verzekerd Anw-hiaatpensioen is voor iedereen hetzelfde. Het Anw-hiaatpensioen is namelijk hetzelfde bedrag als de wettelijke Anw-uitkering van het jaar waarin u overlijdt. De wettelijke Anw-uitkering wordt jaarlijks op 1 januari vastgesteld. In 2016 is dit ,- bruto per jaar. Dit is dus in 2016 ook de hoogte van het Anw-hiaatpensioen. En in bijlage 'Tarieven en Rekenfactoren Aegon PPI' kunt u opzoeken welke premie u hiervoor betaalt. De hoogte van die premie is afhankelijk van uw leetijd. Rekenvoorbeeld 8 Risicopremie Anw-hiaatpensioen Stel: u bent 49 jaar en u heeft gekozen voor Anw-hiaatpensioen. Het Anw-hiaatpensioen is in ,- bruto per jaar. Zolang u 49 bent betaalt u 29,54 per maand (bruto) Zodra u i 50 bent betaalt u 31,25 per maand (bruto).. 34

35 Risicobasis De aanspraak op Anw-hiaatpensioen is verzekerd op risicobasis. Dit betekent dat er met dit pensioen geen waarde wordt opgebouwd. Het Anw-hiaatpensioen vervalt zonder waarde als: - uw deelname aan de pensioenregeling eindigt, of - u geen partner meer heeft, of - als u er voor kiest niet langer meer Anw-hiaatpensioen te verzekeren. De aanspraak op Anw-hiaatpensioen vervalt niet als u na uw ontslag meteen recht heeft op WW.. U leest hier meer over in paragraaf 10.1 'Pensioenaanspraken na ontslag'. Rentestandcorrectie Bij de vaststelling van onze tarieven voor de premieberekening van het Anw-hiaatpensioen gaan we uit van een rekenrente van 3% per jaar. De werkelijke rentestand op de kapitaalmarkt wisselt en is niet altijd 3%. Met die rentestandcorrectie corrigeren wij de premies naar de werkelijke rentestand. Als de (gemiddelde) rentestand op de kapitaalmarkt hoger is dan 3% dan betekent de rentestandcorrectie een korting. Is de gemiddelde rentestand lager, dan is de correctie een opslag. De rentestandcorrectie wordt jaarlijks vastgesteld en is geldig van 1 januari tot en met 31 december van het jaar. In de bijlage 'Tarieven en Rekenfactoren Aegon PPI' leest u wat het correctiepercentage voor dat jaar is. De rentestandcorrectie is al in de premietabellen verwerkt. 35

36 Hoofdstuk 9. Arbeidsongeschiktheid 9.1. Premievrijstelling Vanaf de dag dat u recht heeft op een WIA-uitkering, krijgt u (gedeeltelijke) vrijstelling van premiebetaling. Premies waarvoor vrijstelling is verkregen, beoordelen wij als betaald. Dit betekent dat uw pensioenen blijven bestaan alsof u niet arbeidsongeschikt bent geworden. Dit geldt voor zover u daar volgens onze voorwaarden recht op heeft. De voorwaarden leest u in de bijlage 'Verzekeringsvoorwaarden arbeidsongeschiktheid' bij dit pensioenreglement. Als u een eigen bijdrage betaalt voor deze pensioenregeling, wordt uw eigen bijdrage voor hetzelfde deel vrijgesteld als de totale premie. Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid is niet van toepassing bij extra stortingen. U leest meer over extra stortingen in artikel 4.2 van dit pensioenreglement: Extra Storten. De premievrijstelling is volgens de volgende tabel. 6 klassen Bij een uitkeringspercentage WIA van is het percentage arbeidsongeschiktheid en is het percentage vrijstelling 70% - 75% 50,75% 42% 35% 28% minder dan 28% 80% of hoger 65% tot 80% 55% tot 65% 45% tot 55% 35% tot 45% minder dan 35% 100% 72,5% 60% 50% 40% 0% In de periode van premievrijstelling wijzigen we uw pensioengrondslag en/of deze pensioenregeling niet. Als u gedeeltelijk arbeidsongeschikt bent, geldt dit alleen voor het deel van de pensioenaanspraken dat is vrijgesteld. Rekenvoorbeeld 9 Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid Stel: u bent 49 jaar en uw beschikbare premie is 380,21 bruto per maand. En u betaalt hiervoor een eigen bijdrage van 200,- bruto per maand. (Wij kennen uw eigen bijdrage niet. Uw eigen bijdrage kunt u vinden op uw salarisspecificatie). En u wordt door het UWV voor 60% arbeidsongeschikt verklaard. Het percentage vrijstelling volgens bovenstaande tabel is dan 72,5%. U houdt gewoon recht op uw beschikbare premie van 380,12 per maand. Uw werkgever hoeft hiervoor nog maar ( 100% - 72,5% ) = 27,5% te betalen. En uw eigen bijdrage wordt ook verlaagd naar 27,5%, dus naar 55,00 per maand. Als u ouder wordt, kan uw beschikbare premie hoger worden. Of dit voor u geldt, leest u in de bijlage 'Regelinggegevens Pensioenabonnement Flex'. Deze regelinggegevens vindt u in Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Wij volgen deze percentages voor de premievrijstelling. De vrijgestelde premie wordt op dezelfde manier dus ook hoger. 36

37 Uw werkgever heeft met ons afgesproken dat hij voor het Nabestaandenpensioen elk jaar een hogere premie betaalt. Dan betaalt hij in het begin minder en later meer. Ook hierbij volgen we voor de vrijstelling elk jaar de hogere premie. Premievrijstelling na uitdiensttreding U kunt aanspraak maken op premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid na uitdiensttreding als u: - tot aan het moment van uitdiensttreding een Ziektewetuitkering ontvangt, of - loon bij ziekte ontvangt zoals bedoeld is in het Burgerlijk Wetboek, en - onafgebroken ziek was, en - aansluitend een uitkering volgens de WIA ontvangt. Als u wordt ontslagen en u bent (deels) arbeidsongeschikt, houdt u recht op (het deel van) de aanspraken waarvoor de premie is vrijgesteld. Dit recht houdt op als uw premievrijstelling eindigt. 37

38 Hoofdstuk 10. Ontslag In dit hoofdstuk leest u welke pensioenaanspraken u bij ontslag behoudt en welke komen te vervallen Pensioenaanspraken na ontslag Als uw dienstbetrekking eindigt door ontslag, houdt u recht op de pensioenen die u tot dat moment heeft opgebouwd. De hoogte hiervan leest u in het Uniform Pensioenoverzicht en in Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website Voor het Beleggingspensioen betekent dit dat de beleggingen aanwezig blijven. De waarde daarvan kan door koerswijzigingen veranderen. Dit beleggingsrisico blijft voor uw rekening. De volgende pensioenaanspraken vervallen als uw dienstbetrekking eindigt: - Nabestaandenpensioen; - Anw-hiaatpensioen, als dit voor u is verzekerd volgens uw keuze. Uitzondering bij WW-uitkering Voor het verzekerde Nabestaandenpensioen en het Anw-hiaatpensioen geldt een uitzondering. Namelijk als u bij ontslag direct aansluitend recht heeft op een WW-uitkering én u een partner en/of kinderen heeft, blijven uw partner en/of kinderen aanspraak houden op Nabestaandenpensioen en het Anw-hiaatpensioen zolang het recht op de WW-uitkering bestaat. De hoogte van dit Nabestaandenpensioen is afhankelijk van het aantal jaren dat u deelnam aan deze pensioenregeling en is daardoor lager dan als u in dienst bent. U kunt na ontslag ouderdomspensioen uitruilen voor partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum. Dit leest u in 10.2 Partnerpensioen na ontslag. Het bedrag van dat partnerpensioen trekken we af van het partnerpensioen dat uw partner krijgt op basis van deze uitzondering Partnerpensioen na ontslag Als uw dienstbetrekking eindigt door ontslag, kunt u een deel van de waarde van uw Pensioen gebruiken voor het aankopen van partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum. Dit partnerpensioen mag maximaal 70% van het verlaagde ouderdomspensioen zijn. Dit partnerpensioen gaat in op de eerste dag van de maand waarin u overlijdt en het wordt uitgekeerd tot het einde van de maand waarin uw partner overlijdt. Uw verzoek om gebruik te maken van deze mogelijkheid, moet u doen binnen drie maanden nadat wij u geïnformeerd hebben over de gevolgen van uw ontslag. Wij verlagen uw Pensioen (Beleggingspensioen en/of uw Garantpensioen) op basis van een factor. Deze factoren staan in de bijlage Tarieven en Rekenfactoren Aegon PPI'. 38

39 Risicobasis Dit partnerpensioen na ontslag is verzekerd op risicobasis. Dat betekent dat het zonder waarde vervalt als u op de pensioendatum in leven bent. Of vervalt op de datum dat u eerder met pensioen gaat. De verzekering van dit partnerpensioen blijft bestaan als u na ontslag gaat scheiden. Als u kiest voor waardeoverdracht stopt de verzekering van dit partnerpensioen Waardeoverdracht naar nieuwe pensioenregeling Als uw dienstbetrekking eindigt door ontslag, heeft u recht op waardeoverdracht. Dan draagt u de waarde van uw pensioenen over naar de pensioenregeling van uw nieuwe werkgever. De waarde wordt omgezet in pensioenaanspraken volgens de regeling van uw nieuwe werkgever. Een waardeoverdracht doen wij op uw verzoek en volgens de wettelijke voorschriften. Als u een partner heeft, moet deze schriftelijk toestemming geven voor de waardeoverdracht van het partnerpensioen. Een bijzonder partnerpensioen zie hoofdstuk 11 'Scheiding'- kan niet worden overgedragen. 39

40 Hoofdstuk 11. Scheiding Uw ex-partner heeft volgens wettelijke regels recht op een deel van het pensioen. De regels zijn als volgt: - Uw ex-partner krijgt aanspraak op 'bijzonder partnerpensioen' volgens de bepalingen in de Pensioenwet. Uw ex-partner krijgt dan een eigen aanspraak op partnerpensioen. Dit is alleen voor het deel dat u opbouwde tot aan de datum van scheiding of de datum waarop het (geregistreerd) partnerschap eindigt. Na het overlijden van uw ex-partner vervalt het bijzonder partnerpensioen. Het komt niet terug bij het partnerpensioen voor een volgende partner. Het bijzonder partnerpensioen geldt niet voor de ex-partner waarvan u gescheiden bent van tafel en bed. - Als u vóór de scheiding ouderdomspensioen uitruilde in partnerpensioen gaat de aanspraak op dit partnerpensioen naar uw ex-partner. Dit geldt niet voor de ex-partner waarvan u gescheiden bent van tafel en bed. - Daarnaast heeft uw ex-partner recht op verevening van het ouderdomspensioen volgens de bepalingen in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding. Als gevraagd is om verevening, heeft uw ex-partner een aanspraak op uitbetaling van de helft van het ouderdomspensioen. Maar alleen van het ouderdomspensioen dat u opbouwde in de periode dat u getrouwd of geregistreerd partners was. Dit heet verevend pensioen. Bent u gescheiden van tafel en bed? Dan telt voor verevening alleen de periode tot scheiding van tafel en bed mee. Verevening leidt dus tot een lager ouderdomspensioen voor u. De verevening vervalt als uw ex-partner overlijdt. Uw ouderdomspensioen groeit dan weer aan met het verevende deel. Het maakt niet uit of het ouderdomspensioen al is ingegaan of niet. Als u samenwoonde met of zonder een samenlevingscontract kent de wet geen recht op verevening toe. - Vanaf uw persoonlijke pensioendatum keren wij het verevende ouderdomspensioen rechtstreeks uit aan uw ex-partner. De uitkering stopt zodra u overlijdt. En als uw ex-partner eerder overlijdt, gaat deze uitkering naar u vanaf het moment dat uw ex-partner is overleden. - Binnen twee jaar na de datum van scheiding mag u of uw ex-partner ons rechtstreeks om uitbetaling van het verevende ouderdomspensioen vragen. Daarna moet uw ex-partner aan u om rechtstreekse uitbetaling vragen. De wet biedt u soms de mogelijkheid om het anders te regelen. Wij zijn niet in alle gevallen verplicht om daaraan mee te werken. Informeert u bij een voornemen om te gaan scheiden op tijd naar de wettelijke regels, die dan gelden. Het is ook belangrijk dat u ons vraagt welke gegevens u aan ons moet verstrekken en wanneer. En of wij meewerken als u en uw ex-partner het anders willen regelen. 40

41 Hoofdstuk 12. Onbetaald verlof In de periode dat u met onbetaald verlof bent, worden uw aanspraken op grond van deze pensioenregeling voortgezet op dezelfde manier en volgens dezelfde regels als direct voor uw onbetaald verlof. U kunt met uw werkgever afspraken maken over de premie die u gedurende het verlof zelf betaalt als eigen bijdrage. 41

42 Hoofdstuk 13. Hoe communiceren we met u Bij alle belangrijke gebeurtenissen voor uw pensioen informeren we u over de gevolgen daarvan. We vinden het belangrijk dat u alle informatie over uw pensioen snel en gemakkelijk kunt terugvinden. Ons uitgangspunt is daarom dat we u zoveel mogelijk digitaal informeren over uw pensioen. Tenzij dat nog niet kan of wettelijk nog niet mag. Uw werkgever meldt u als deelnemer bij ons aan. U ontvangt van ons bericht dat u toegang krijgt tot Mijn PPI Flex, uw persoonlijke omgeving op onze website U kunt inloggen met uw DigiD. Op Mijn PPI Flex krijgt u op elk moment dat u wilt inzicht in uw persoonlijke pensioensituatie. U leest op welke pensioenen u recht heeft en hoe hoog deze zijn. En u kunt uw risicoprofiel bepalen en zien welke keuzes u met uw beleggingen kunt maken. Ook uw Uniform Pensioenoverzicht vindt u op Mijn PPI Flex. Een deel van de informatie ontvangt u schriftelijk. U ontvangt van ons in elk geval per post: - 'Pensioen 1 van het Pensioen 1-2-3': binnen drie maanden nadat uw werkgever u als de deelnemer bij ons heeft aangemeld, of als uw pensioenregeling is gewijzigd. De belangrijkste kenmerken van uw pensioenregeling staan in deze brief. 42

43 Hoofdstuk 14. Klachten We doen ons uiterste best u goed van dienst te zijn. Heeft u toch een klacht, dan horen we dat graag van u. U kunt uw klacht schriftelijk sturen naar: Aegon PPI B.V. Klachtbehandeling Postbus GE Groningen Meer over onze klachtenprocedure leest u uitgebreid in het Klachtenreglement Aegon Nederland N.V. U vindt het Klachtenreglement op 43

44 Bijlage 1 Aegon Leven Aegon PPI Aegon Schade Anw Anw-uitkering Dienstbetrekking Kind Op risicobasis Partner Partnerschap (samenwonen) Pensioenaanspraak Pensioenovereenkomst Pensioenrecht Begrippen begrijpelijk Aegon Levensverzekering N.V. Aegon PPI B.V. handelend voor zichzelf en als bemiddelaar met volmacht om bepaalde werkzaamheden te doen namens Aegon Leven en Aegon Schade. Allen gevestigd in Den Haag. Aegon Schadeverzekering N.V. Algemene nabestaandenwet. De bruto uitkering per jaar op grond van de Algemene nabestaandenwet, plus de bruto vakantietoeslag, voor een nabestaande zonder kinderen. De arbeidsovereenkomst tussen werkgever en werknemer, naar burgerlijk recht. Eigen kinderen volgens de wet en die dit ook al zijn vóór uw persoonlijke pensioendatum. En ook stief- en pleegkinderen als u hen tot uw overlijden als 'eigen kind' heeft onderhouden en opgevoed. Voor zover dit onderhoud en deze opvoeding zijn begonnen vóór uw persoonlijke pensioendatum. Er wordt geen waarde in het pensioen opgebouwd. Het pensioen vervalt bij ontslag, scheiding en pensionering. De persoon waarmee u vóór uw persoonlijke pensioendatum - getrouwd bent, of - een geregistreerd partnerschap bent aangegaan, of - samenwoont en met wie u een Partnerschap (samenwonen) volgens onderstaande definitie bent aangegaan. De gezamenlijke huishouding tussen de ongehuwd (gewezen) deelnemer met een andere ongehuwde persoon, die geen van beiden een geregistreerd partnerschap of een andere gezamenlijke huishouding hebben. Voorwaarde daarbij is dat u: - geen bloed- of aanverwant in de rechte lijn bent van elkaar, en - op hetzelfde adres staat ingeschreven in de Basisregistratie Personen van de overheid, en - minimaal zes maanden aaneengesloten een gezamenlijke huishouding voert, of - een notariële samenlevingsovereenkomst heeft gesloten waarin de gezamenlijke huishouding is vastgelegd. Het recht op een pensioen dat nog niet is ingegaan. De overeenkomst tussen u en uw werkgever over deze pensioenregeling. Het recht op een ingegaan pensioen. 44

45 Pensioenregeling Scheiding Uitvoeringsovereenkomst Werknemer Werkgever De pensioenregeling zoals beschreven in uw pensioenovereenkomst. Onder scheiding verstaan we: - Echtscheiding. - Ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed. - Beëindiging van een partnerschap anders dan door overlijden, vermissing of omzetting van een partnerschap (samenwonen) in geregistreerd partnerschap of huwelijk. - Beëindiging van een geregistreerd partnerschap anders dan door overlijden, vermissing of omzetting van een geregistreerd partnerschap in een huwelijk. De overeenkomst tussen uw werkgever en Aegon PPI, ook handelend namens Aegon Leven en Aegon Schade, over de uitvoering van deze pensioenregeling. De persoon die volgens een arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht arbeid voor een werkgever verricht. Het bedrijf of de organisatie voor wie u arbeid verricht volgens een arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht. 45

46 Bijlage 2 Verzekeringsvoorwaarden arbeidsongeschiktheid 1. Begrippen Arbeidsongeschiktheid In deze voorwaarden is iemand arbeidsongeschikt als deze persoon voor ten minste 35% arbeidsongeschikt is volgens de WIA of WAO en een WIA- of WAO-uitkering ontvangt. Eerste ziektedag De eerste ziektedag is de eerste werkdag waarop de deelnemer niet werkt of tijdens werktijd is gestopt met werken, omdat hij ziek is. Maar we gaan altijd uit van de dag die het UWV vermeldt op de beschikking. Pensioenverzekering Dit zijn de verzekeringen die de werkgever in combinatie met deze verzekering van arbeidsongeschiktheid met ons sluit voor de verzekering van de pensioenregeling. Premie Het bedrag dat de werkgever volgens de uitvoeringsovereenkomst eenmalig of periodiek moet voldoen. Verzekering De verzekering van premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid, die de werkgever sluit in combinatie met de pensioenverzekering. UWV Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen. WIA Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen. WAO Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering. Als we in deze voorwaarden de WIA noemen, bedoelen we daarmee ook de WAO. 2. Ingang en einde van de premievrijstelling De premievrijstelling gaat in op de dag dat de WIA-uitkering ingaat. De premievrijstelling eindigt zodra de WIA-uitkering eindigt. De premievrijstelling loopt in ieder geval nooit langer door dan tot de eerste dag van de maand waarin de deelnemer 67 jaar wordt of tot ingang van het pensioen als dat eerder is. 46

47 3. Omvang van de premievrijstelling Wij kennen de premievrijstelling toe al naar gelang de mate van arbeidsongeschiktheid. Dit gebeurt volgens de tabel in de offerte waarmee de werkgever akkoord is gegaan. De deelnemer leest deze tabel in dit pensioenreglement. De mate van arbeidsongeschiktheid stellen we vast aan de hand van de gegevens die het UWV digitaal aan ons doorgeeft. De premievrijstelling bepalen we op basis van het salaris en de premies zoals die voor de pensioenverzekering gelden op de dag voorafgaand aan de ingang van de WIA-uitkering. En ook op basis van het salaris en de premies die betrekking hebben op een naar ons oordeel redelijke salarisverhoging. We bedoelen dan een salarisverhoging die leidt tot een verhoging van de verzekering en die binnen 104 weken vóór ingang van de WIA-uitkering is afgesproken met de werkgever. 4. Toe- of afname van de arbeidsongeschiktheid De premievrijstelling kan worden aangepast als de mate van arbeidsongeschiktheid zo toe- of afneemt, dat daardoor een ander percentage uit de tabel in dit pensioenreglement gaat gelden. De aanpassing kan een verhoging, verlaging of intrekking van de premievrijstelling zijn. De aanpassing gaat in op de dag waarop de mate van arbeidsongeschiktheid wijzigt. Bij een verlaging of intrekking van de premievrijstelling kan de pensioenverzekering premievrij gemaakt worden. Dat gebeurt als de werkgever niet meer verplicht is de premie voor dat deel van de pensioenverzekering te betalen. Premievrij maken betekent dat de opbouw van de pensioenen stopt en dat de verzekeringen op risicobasis vervallen. 5. Opnieuw toekennen van de premievrijstelling na tijdelijke arbeidsgeschiktheid Als een deelnemer weer volledig arbeidsgeschikt is, eindigt de premievrijstelling. Maar als de deelnemer opnieuw arbeidsongeschikt wordt, kan de premievrijstelling opnieuw worden toegekend. Hiervoor gelden de volgende voorwaarden: - de deelnemer heeft nog steeds een arbeidsovereenkomst met de werkgever; - de deelnemer is binnen zes maanden opnieuw arbeidsongeschikt geworden; - de uitvoeringsovereenkomst tussen de werkgever en ons nog niet is geëindigd of premievrij is gemaakt; - de premievrijstelling bepalen we volgens de nieuwe mate van arbeidsongeschiktheid. 47

48 6. Uitsluitingen Naast andere beperkingen en uitsluitingen volgens de uitvoeringsovereenkomst gelden bij arbeidsongeschiktheid ook de beperkingen en uitsluitingen hieronder. Wij kennen geen premievrijstelling toe als de arbeidsongeschiktheid en/of het erger worden van de arbeidsongeschiktheid komt door: - opzet, grove schuld of verregaande roekeloosheid van de deelnemer; - oorlog of een oorlogshandeling; - een atoomkernreactie behalve als die voor een medische behandeling is toegepast. Wij kennen geen of een gedeeltelijke premievrijstelling toe als de deelnemer geen of maar gedeeltelijk recht heeft op een WIA-uitkering volgens: - artikel 43 'Uitsluitingsgronden' in de WIA, of - 'Maatregelen UWV', volgens de bepaling 'Maatregelen eigenrisicodrager'. Wij stoppen of verlagen de premievrijstelling als de deelnemer zijn genezing belemmert of vertraagt. 7. In- en uitlooprisico Er is geen dekking voor arbeidsongeschiktheid als: - de deelnemer al geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt was toen de werkgever de verzekering sloot. Voor premievrijstelling verzekeren we dan voor de gedeeltelijk arbeidsongeschikte deelnemer alleen het gedeelte dat hij arbeidsgeschikt is; - de deelnemer nog niet arbeidsongeschikt maar al wel ziek was toen de werkgever de verzekering sloot. Dit ziek zijn moet de oorzaak zijn van de arbeidsongeschiktheid. Voor premievrijstelling verzekeren we dan voor de gedeeltelijk arbeidsongeschikte deelnemer alleen het gedeelte dat hij arbeidsgeschikt is. Als de deelnemer ziek is, maar ook perioden niet ziek is, kunnen wij dat zien als één periode van ziek zijn. Dat doen wij als de perioden van niet ziek zijn korter zijn dan 28 kalenderdagen; - de eerste ziektedag na beëindiging van de verzekering ligt. Bij het beëindigen van de verzekering voor arbeidsongeschikheid, blijft de verzekering gelden voor de deelnemers die hun eerste ziektedag hadden voor het einde van de verzekering. Maar als ze daarna gedurende 28 dagen niet ziek zijn, vervalt de verzekering voor arbeidsongeschiktheid alsnog. De verzekering geldt zo lang als de deelnemer arbeidsongeschikt is. Maar uiterlijk tot de situaties die in 2 'Ingang en einde van de uitkering' staan. Een toename van de arbeidsongeschiktheid na het einde van de verzekering is niet verzekerd. 8. Verplichtingen De werkgever en de deelnemer moeten zich houden aan de wettelijke verplichtingen die staan beschreven in onder meer de Wet Verbetering Poortwachter, de Arbeidsomstandighedenwet en de WIA. Dit geldt in de ziekteperiode voorafgaand aan de arbeidsongeschiktheid en tijdens de arbeidsongeschiktheid. Na de toekenning van de premievrijstelling moeten de werkgever en de deelnemer: 48

49 - ons alle gegevens en informatie geven die wij vragen om de arbeidsongeschiktheid te beoordelen; - ons informeren over een adreswijziging van de deelnemer. 9. Preventie en reïntegratie De werkgever moet een adequaat verzuim-, controle- en reïntegratiebeleid voeren. Wij mogen een onderzoek instellen naar het verzuim en de eventuele reïntegratiemogelijkheden. Hiervoor moet de werkgever de door ons gevraagde machtigingen en informatie geven. En ook de naam en adresgegevens van de deelnemer zodat wij bij hem gegevens en/of een machtiging kunnen opvragen. 10. Niet voldoen aan verplichtingen Als de deelnemer niet voldoet aan alle hierboven genoemde verplichtingen, kennen wij geen premievrijstelling toe of trekken wij de premievrijstelling in. Bij het intrekken van de premievrijstelling moet de werkgever de premies, die ten onrechte niet zijn betaald in verband met de arbeidsongeschiktheid, alsnog aan ons betalen. Als de werkgever niet voldoet aan alle hierboven genoemde verplichtingen, moet hij de financiële gevolgen aan ons vergoeden. 11. Wijziging WIA Deze voorwaarden zijn onder andere gebaseerd op de tekst van de WIA per 1 januari Een wijziging van de WIA en/of een andere wet of maatregel van de overheid geldt automatisch. Tenzij wij aan de werkgever schriftelijk verklaren dat wij deze niet gaan volgen. Wij moeten die verklaring sturen binnen zes maanden na het van kracht worden van deze wijziging. 12. Einde van de verzekering De verzekering eindigt: - zodra de werkgever of wij de verzekering beëindigen of premievrij maken. Dat geldt ook als de werkgever of wij de pensioenverzekering beeindigen waarmee de werkgever deze verzekering in combinatie afsloot. - zodra de deelnemer waarvoor de verzekering werd gesloten, uit dienst treedt; - als de werkgever een wijziging door ons zoals bedoeld in het hoofdstuk van de uitvoeringsovereenkomst 'Aanpassen en opzeggen' niet accepteert. Na beëindiging van de verzekering betalen wij het eventueel vooruitbetaalde deel van de premie terug. Dit geldt niet in geval van overlijden van de deelnemer. Als de verzekering eindigt, kan de toegekende premievrijstelling blijven bestaan. Dat gebeurt alleen als de eerste ziektedag ligt voor het einde van de verzekering en die ziekte heeft geleidt tot de arbeidsongeschiktheid. De premievrijstelling eindigt op de datum, die staat in 2 'Ingang en einde van de uitkering'. Met een toename van de arbeidsongeschiktheid wordt geen rekening gehouden. 49

50 Bijlage 3 Tarieven en Rekenfactoren Aegon PPI Flex Geldigheid en wijziging percentages en bedragen De percentages en bedragen in deze bijlage zijn vastgesteld voor het jaar 2016 en gebaseerd op pensioenleeftijd 67 jaar (tenzij expliciet anders aangegeven). De percentages en bedragen kunnen jaarlijks veranderen. Ieder jaar publiceren wij een nieuw reglement met nieuwe bijlagen. Bij een aanpassing of afkoop in het jaar 2016 wordt het percentage of bedrag gebruikt, dat in deze tabellen staat. Behalve als bij een tabel expliciet iets anders staat vermeldt. Beleggingspensioen: Uitruil van partnerpensioen (zie hoofdstuk 7.6) Uitgangspunten: - aankoop van een gelijkblijvend ouderdomspensioen in combinatie met een gelijkblijvend partnerpensioen, 70% van dat ouderdomspensioen; - aankoop van het Pensioen bij Aegon Leven. Als u op uw pensioendatum uw partnerpensioen met 1.000,- verlaagt, krijgt u: Pensioenleeftijd Extra ouderdomspensioen , , , , , , , , , , , , ,40 Garantpensioen: Koopsommen Garantpensioen (zie hoofdstuk 4.9.) Uitgangspunten: - 100% ouderdomspensioen en 70% partnerpensioen; - rentegarantiepremie 51,48%; - risicopremie waardeoverdracht 0,75%; - excassokosten 2,00%. Deze uitgangspunten zijn al verwerkt in onderstaande tabel. De rentegarantiepremie is gebaseerd op de marktomstandigheden ultimo nov De rentegarantiepremie geldt voor heel 2016, tenzij er naar het oordeel van Aegon een onverwacht grote rentebeweging te zien is. In dat geval kan Aegon de factoren aanpassen. 50

51 Koopsom voor aankoop van Garantpensioen (per 1.- Garantpensioen) Leeftijd 15 5, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,3583 Koopsom per 1,- Garantpensioen 51

52 Garantpensioen: Eerder met pensioen (zie hoofdstuk 7.3) Uitgangspunten: - persoonlijke pensioendatum volgens onderstaande tabel; - verhouding ouderdomspensioen/partner pensioen voor en na vervroegen 100%/70%. Bij vervroeging van de pensioeningang wordt het oorspronkelijke levenslang ouderdomspensioen verlaagd tot het vermelde percentage. Vervroegingsjaren voor de pensioendatum Verlaagd (67 jaar) levenslang ouderdomspensioen 1 93,09% 2 86,86% 3 81,24% 4 76,11% 5 71,45% Voorbeeld: u kunt 2.000,- levenslang ouderdomspensioen met pensioendatum 67 jaar eerder laten ingaan. Als dit levenslang ouderdomspensioen ingaat op 64 jaar wordt het levenslang ouderdomspensioen verlaagd naar 1.624,80 levenslang ouderdomspensioen ,00 x 81,24% = 1.624,80. Garantpensioen: Later met pensioen (zie hoofdstuk 7.4) Uitgangspunten: - persoonlijke pensioendatum volgens onderstaande tabel; - verhouding ouderdomspensioen/partner pensioen voor en na vervroegen 100%/70%. Bij uitstel van de van de pensioeningang wordt het oorspronkelijke levenslang ouderdomspensioen verhoogd tot het vermelde percentage. Uitsteljaren na de pensioendatum Verhoogd (67 jaar) levenslang ouderdomspensioen 1 107,67% 2 116,26% 3 125,92% 4 137,33% 5 151,03% Voorbeeld: u kunt 2.000,- levenslang ouderdomspensioen met pensioendatum 67 jaar later laten ingaan. Als dit levenslang ouderdomspensioen ingaat op 69 jaar wordt het levenslang ouderdomspensioen verhoogd naar 2.325,20 levenslang ouderdomspensioen ,00 x 116,26% = 2.325,20. 52

53 Garantpensioen: Uitruilen van pensioen bij pensionering (zie hoofdstuk 7.6) Een hoger ouderdomspensioen en een lager partnerpensioen Bij uitruil van 1000,- uitruilbaar partnerpensioen wordt het levenslange ouderdomspensioen verhoogd met het vermelde bedrag. Persoonlijke pensioendatum Verhoging levenslang ouderdomspensioen , , , , , , , , , , , , ,40 Voorbeeld: op de 67-jarige leeftijd kunt u 2.000,00 uitruilbaar partnerpensioen uitruilen voor 514,20 ouderdomspensioen. Garantpensioen: Combinaties In combinatie met eerder met pensioen wordt eerst de ingangsleeftijd van het levenslang ouderdomspensioen verlaagd. Daarna wordt op de verlaagde pensioenleeftijd uitruilbaar partnerpensioen uitgeruild naar levenslang ouderdomspensioen. In combinatie met later met pensioen wordt eerst uitruilbaar partnerpensioen uitgeruild naar levenslang ouderdomspensioen. Daarna wordt de ingangsleeftijd van het levenslang ouderdomspensioen verhoogd. 53

54 Afkoop van klein pensioen Garantpensioen(zie hoofdstuk 6.5) Afkoopleeftijd Afkoopvoet levenslang ouderdomspensioen 15 2,269 1, ,338 1, ,408 1, ,481 1, ,557 1, ,635 1, ,715 2, ,798 2, ,883 2, ,972 2, ,063 2, ,156 2, ,252 2, ,352 2, ,455 2, ,560 2, ,669 2, ,781 2, ,897 2, ,016 2, ,140 2, ,268 2, ,399 3, ,535 3, ,675 3, ,820 3, ,970 3, ,127 3, ,287 3, ,455 3, ,628 3, ,808 3, ,995 3, ,190 3, ,392 3, ,602 4, ,822 4, ,052 4, ,292 4, ,542 4, ,805 4, ,081 4, ,371 4, ,676 4, ,998 4, ,339 4, ,701 4, ,084 4, ,494 4, ,931 4, ,401 4, ,908 4, ,458 4,781 Afkoopvoet levenslang partnerpensioen 54

55 Variatie in pensioenuitkeringen (zie hoofdstuk 7.7) Variëren in hoogte van levenslang ouderdomspensioen Bij variatie in de hoogte van het levenslang ouderdomspensioen krijgt u vanaf uw persoonlijke pensioendatum eerste een periode een hoge pensioenuitkering. De hoge pensioenuitkering loopt tot de vermelde eindleeftijd. Vanaf deze leeftijd gaat de lage pensioenuitkering in. De verhouding tussen de hoge en lage pensioenuitkering is 100:75. Het vermelde percentage is de hoge pensioenuitkering uitgedrukt in de pensioenuitkering voor de verdeling in een hoge en lage pensioenuitkering. Eindleeftijd 65 jaar voor hoge uitkering Persoonlijke pensioendatum ,44% ,14% ,06% Verhoogd levenslang ouderdomspensioen tot 65 jaar Voorbeeld: u kunt 2.000,00 levenslang ouderdomspensioen met (vervroegde) persoonlijke pensioendatum 62 jaar laten variëren in hoogte. Als de hoge uitkering van dit levenslang ouderdomspensioen ingaat op 62 jaar wordt de hoge uitkering van levenslang ouderdomspensioen 2.481,20. Deze hoge uitkering loopt tot 65 jaar. Daarna bedraagt het levenslang ouderdomspensioen 75% van de hoge uitkering ( 1.860,90). Eindleeftijd 70 jaar voor hoge uitkering Persoonlijke pensioendatum ,77% ,75% ,85% ,09% ,48% ,07% ,89% ,98% Verhoogd levenslang ouderdomspensioen tot 70 jaar Voorbeeld: u kunt 2.000,00 levenslang ouderdomspensioen met (vervroegde) persoonlijke pensioendatum 62 jaar laten variëren in hoogte. Als de hoge uitkering van dit levenslang ouderdomspensioen ingaat op 62 jaar wordt de hoge uitkering van levenslang ouderdomspensioen 2.297,00. Deze hoge uitkering loopt tot 70 jaar. Daarna bedraagt het levenslang ouderdomspensioen 75% van de hoge uitkering ( 1.722,75). Eindleeftijd 75 jaar voor hoge uitkering Persoonlijke pensioendatum ,04% ,89% ,84% ,93% ,16% ,59% ,25% Verhoogd levenslang ouderdomspensioen tot 75 jaar Voorbeeld: u kunt 2.000,00 levenslang ouderdomspensioen met (vervroegde) persoonlijke pensioendatum 64 jaar laten variëren in hoogte. Als de hoge uitkering van dit levenslang ouderdomspensioen ingaat op 64 jaar wordt de hoge uitkering van levenslang ouderdomspensioen 2.200,80. Deze hoge uitkering loopt tot 75 jaar. Daarna bedraagt het levenslang ouderdomspensioen 75% van de hoge uitkering ( 1.650,60). 55

56 Combinaties In combinatie met eerder of later met pensioen of met uitruil van pensioen bij pensionering vindt variëren in hoogte van levenslang ouderdomspensioen als laatste plaats. Omzetten van levenslang ouderdomspensioen in een tijdelijk ouderdomspensioen Het tijdelijk ouderdomspensioen gaat in op uw persoonlijke pensioendatum en eindigt op de AOWgerechtigde leeftijd. Bij verlaging van het levenslang ouderdomspensioen met het vermelde bedrag wordt 1.000,- tijdelijk ouderdomspensioen verkregen. In deze tabel is dat de AOW-gerechtigde leeftijd van een 67-jarige. Bij een lagere AOW-gerechtigde leeftijd zijn de vermelde bedragen lager. Persoonlijke pensioendatum Verlaging levenslang ouderdomspensioen , , , , , , ,80 Voorbeeld: als u 1.250,00 extra tijdelijk ouderdomspensioen tot 67 jaar wilt dat ingaat op 62 jaar, wordt uw levenslang ouderdomspensioen met (vervroegde) persoonlijke pensioendatum 62 jaar verlaagd met 382,63. 56

57 Partnerpensioen bij ontslag (zie hoofdstuk 10.2) Koopsom voor aankoop van het tijdelijk risico partnerpensioen tot de pensioendatum (per 1.000,- partnerpensioen dat ingaat bij overlijden na ontslag voor pensioendatum) Leeftijd , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,60 324,00 Koopsom voor aankoop van het tijdelijk risico partnerpensioen tot de pensioendatum 57

58 Anw-hiaatpensioen (gelijkblijvend en vrijwillig; zie hoofdstuk 8.5) Uitgangspunten (deze opslagen zijn al in onderstaande premietabel verwerkt): - excassokosten 2,00% - termijnopslag 1,50%; - premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid 3,65% - rentestandcorrectie 18,40%. Maandpremie voor een Anw-hiaatpensioen van ,-. Leeftijd 15 2, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,44 Premie per maand 58

59 Bijlage Fondsinformatie Pensioenabonnement Flex PPI v Leeswijzer In het prospectus vindt u een uitgebreide specificatie van de kosten van de fondsen en ook de meest actuele en meest uitgebreide beschrijving van de Fundspecificaties van de fondsen. Deze vindt u op Hieronder volgt een korte samenvatting van de belangrijkste kenmerken van de beleggingsfondsen. Fondsen in de Lifecycles Fondsnaam Beleggings categorie Beheer vergoeding Service fee LKF 2014 Aan- en verkoop Risicokosten* score Aegon Diversified Equity Fund Life Cycle 0,41% 0,03% nvt * 0,20% 7 Aegon Diversified Bond Fund Life Cycle 0,41% 0,03% nvt * 0,21% 3 Aegon Liability Matching Fund Life Cycle 0,41% 0,03% nvt * 0,42% 10 Fondsen voor Vrij beleggen Fondsnaam Beleggings categorie Beheer vergoeding Service fee LKF 2014 Aan- en verkoop Risicokosten* score Aegon World Equity Index Fund (EUR) Equity 0,23% 0,03% 0,27% 0,20% 7 Aegon Vastgoed Fund Internationaal Real Estate 0,48% 0,03% 0,52% 0,30% 8,5 Aegon Global Commodity Fund (EUR) Alternatives 0,30% 0,03% 0,34% 0,09% 10 Aegon Core Eurozone Government Bond Index Fund Fixed Income 0,04% 0,03% 0,07% 0,02% 2,5 Aegon Emerging Market Debt Fund(EUR) Fixed income 0,60% 0,03% 0,64% 0,40% 6 Aegon Global High Yield Fund (EUR) Fixed income 0,40% 0,03% 0,44% 0,50% 5 Aegon European Credit Fund Fixed Income 0,15% 0,03% 0,18% 0,20% 3,5 Aegon ABS Fund Asset Backed securities 0,12% 0,03% 0,15% 0,15% 3 AEAM Money Market Euro Fund Geldmarkt 0,09% 0,02% 0,11% 0,01% 1,5 * De aan- en verkoopkosten worden jaarlijks gereviewed, en onder bijzondere omstandigheden vaker. Beheervergoeding De fondsbeheerder brengt kosten in rekening voor het beheer van het fondsvermogen. De beheervergoeding is een percentage van de belegde waarde en wordt verrekend in de koers van het fonds. De hoogte van deze vergoeding is afhankelijk van het fonds waarin wordt belegd. Service fee Dit zijn bijvoorbeeld kosten van toezichthouders, kosten van bewaring, kosten van (accountants)controle, kosten van (juridisch) advies, oprichtingskosten, administratiekosten en marketing- en communicatiekosten die voor het fonds worden gemaakt. Service fee wordt weergegeven als een percentage van het fondsvermogen en wordt verrekend in de koers van het fonds. Risicoscore De risicoscore geeft een indicatie van de beleggingsrisico s. Hierbij kan worden gedacht aan renterisico s bij obligatiefondsen en valutarisico s bij fondsen die in het buitenland beleggen. De beleggingsrisico s van het beleggingsfonds worden uitgedrukt in een getal tussen 1 en 10. Hoe hoger het getal hoe groter het beleggingsrisico Lopende Kosten Factor In een Lopende Kosten Factor (LKF) worden alle lopende kosten samengevat die een fonds heeft gemaakt in een jaar. De twee belangrijkste kostenfactoren daarbinnen zijn de beheervergoeding en de service fee (zie hierboven). De LKF wordt beschikbaar gesteld op de website en zijn opvraagbaar bij de Beheerder. De LKF wordt berekend door de totale kosten van een jaar te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde van het Fonds. Maar binnen een fonds worden meer kosten gemaakt. Buiten de Lopende Kosten Factor vallen de aan-en verkoopkosten, de transactiekosten van beleggingen en de interestkosten op bankrekeningen of eventuele prestatievergoedingen. Aan-en verkoopkosten Aan- en verkoopkosten vormen geen onderdeel van de Lopende Kosten Factor. Deze kosten komen niet ten goede aan Aegon maar dienen ter dekking van de transacties die in de portefeuille worden gedaan vanwege toe- en uittreding van participanten. 59