PLANONTWIKKELING WASWEG s-hertogenbosch

Transcriptie

1 PLANONTWIKKELING WASWEG s-hertogenbosch Betreft : Geluidonderzoek in kader van milieuzonering Kenmerk : /47.570/MZ3 Datum : 2 februari 2010 Eerste blad van : 6 bladen (en 5 bijlagen: A-E) Aanleiding De gemeente s-hertogenbosch is voornemens aan de Wasweg te s-hertogenbosch een schietvereniging en een hondensportvereniging te huisvesten. In het kader van een goede ruimtelijke onderbouwing dient een akoestisch onderzoek uitgevoerd te worden naar de geluidemissie van de twee verenigingen. Inhoud In de rapportage zijn achtereenvolgens opgenomen: een beschrijving van de situatie het toetsingskader een beoordeling van de situatie het geluidonderzoek betreffende de hondensportvereniging o uitgangspunten o rekenresultaten o bevindingen en randvoorwaarden het geluidonderzoek betreffende de schietvereniging o uitgangspunten o rekenresultaten o bevindingen en randvoorwaarden conclusie en aanbevelingen In de bijlagen zijn opgenomen: een begrippenlijst het toetsingskader een toelichting op het rekenmodel van de hondensportvereniging een toelichting op het rekenmodel van de schietvereniging figuren

2 PROJECT BLAD 2 Situatie Het plangebied Wasweg is gelegen op een strook grond die momenteel onbebouwd is. De locatie grenst aan (het geluidscherm langs) de A2. Zowel circa 50 meter ten zuiden van de locatie aan de Wasweg, als aan de westzijde aan de Harmoniepolder (op circa 100 meter) liggen woningen. In figuur E1 in bijlage E is de huidige situatie met daarin de ligging van het plangebied weergegeven en in figuur E2 is de indeling van het plangebied Wasweg weergegeven.

3 PROJECT BLAD 3 Toetsingskader Ruimtelijke onderbouwing Milieuzonering zorgt voor voldoende afstand tussen milieubelastende activiteiten (zoals bedrijven) en milieugevoelige functies (zoals woningen) in ruimtelijke plannen. Het doel hiervan is om reeds in ruimtelijke plannen milieuhinder bij woningen te voorkomen, en tegelijkertijd aan bedrijven voldoende milieuruimte te bieden voor het uitoefenen van hun bedrijfsactiviteiten. Regels voor milieuzonering zijn opgenomen in de VNGpublicatie Bedrijven en Milieuzonering editie Hierin wordt, onderscheiden naar omgevingstypen waarvoor een bepaalde mate van milieuhinder aanvaardbaar wordt geacht, een richtafstand tot woningen per bedrijfstype aangegeven. Voor buitenplanse inpassing is een stappenplan opgenomen in bijlage 5.3 van de publicatie (zie bijlage B Toetsingskader van deze rapportage). Bedrijven en Milieuzonering - stappenplan bijlage 5.3 Stap 1 Indien de richtafstand voor het aspect geluid niet wordt overschreden, kan verdere toetsing van het aspect geluid in beginsel achterwege blijven. Stap 2 Indien stap 1 niet toereikend is, is een geluidonderzoek noodzakelijk. De middels dit onderzoek bepaalde geluidbelastingen worden getoetst aan grenswaarden die afhankelijk zijn van het types gebied (bijvoorbeeld rustige woonwijk of gemengd gebied). Indien de geluidbelastingen voldoen aan deze grenswaarden, is buitenplanse inpassing mogelijk. Stap 3 Indien stap 2 niet toereikend is, worden de middels het geluidonderzoek bepaalde geluidbelastingen getoetst aan minder strenge grenswaarden. Het bevoegd gezag dient echter te motiveren waarom het deze hogere geluidbelastingen in de concrete situatie acceptabel acht. Indien de geluidbelastingen voldoen aan deze grenswaarden, is buitenplanse inpassing mogelijk. Stap 4 Bij een hogere geluidbelasting dan aangegeven in stap 3 is buitenplanse inpassing doorgaans niet mogelijk.

4 PROJECT BLAD 4 Beoordeling situatie conform VNG-publicatie Bedrijven en Milieuzonering Algemeen In de VNG-publicatie worden richtafstand tot woningen per bedrijfstype en omgevingstypen aangegeven. Onderscheid wordt gemaakt tussen omgevingstype rustige woonwijk, een woonwijk die is ingericht volgens het principe van functiescheiding, het qua aanvaarbare milieubelasting vergelijkbare omgevingstype rustig buitengebied en omgevingstype gemengd gebied, een gebied met een matige tot sterke functiemenging en gebieden die direct langs de hoofdinfrastructuur liggen. Karakterisering omgeving Voor de eerste beschouwing van de mogelijke milieuhinder is uitgegaan van karakterisering van het plangebied als omgevingstype gemengd gebied. Het plangebied is gelegen nabij een aantal ontsluitingswegen (Rijksweg A2 ten oosten, de Sluisweg en De Saren ten zuiden en de Wasweg ten westen van het plangebied). Ook door de gemeente uitgevoerde referentiemetingen rechtvaardigen de keuze voor de hogere toelaatbare geluidbelasting behorende bij gebiedstype gemengd gebied. De richtafstand voor dit omgevingstype is weergegeven de 4 e kolom in tabel 1. Tabel 1. (Richt)afstanden bedrijven conform VNG-publicatie Inrichting SBI-code/nr Richtafstanden Afstand tot woningen 1 Hondensportvereniging / B 50 meter 30 meter > 100 meter Schietvereniging 931 / meter 100 meter 50 meter De richtafstanden gelden voor gebiedstype rustige woonwijk (3 e kolom) en gemengd gebied (4 e kolom). 1 : Afstand tot maatgevende woning. Stap 1. Toetsing richtafstanden Op basis van beoordeling volgens de stap 1 van de VNG-publicatie kunnen de volgende conclusies getrokken worden: Voor de hondensportvereniging is, op grond van hun activiteiten en bijbehorende richtafstand tot woningen in relatie de afstand tussen de beoogde locatie en de aanwezige woningen, geen milieu- cq geluidhinder te verwachten. Voor de schietvereniging is, op grond van hun activiteiten en bijbehorende richtafstand tot woningen in relatie de afstand tussen de beoogde locatie en de aanwezige woningen, mogelijke milieu- cq geluidhinder te verwachten. Ondanks het feit dat voor de hondensportvereniging de afstand tot maatgevende woningen voldoet aan de richtafstand uit de VNG-publicatie is op verzoek van de gemeente s-hertogenbosch toch nader onderzoek uitgevoerd.

5 PROJECT BLAD 5 Stap 2. Geluidonderzoek en bijbehorende grenswaarden De VNG-publicatie maakt zowel onderscheid tussen beoordeling van de gemiddelde en maximale geluidniveaus ten gevolge van activiteiten op het eigen terrein, als van de beoordeling van gemiddelde geluidniveaus ten gevolge van activiteiten buiten het eigen terrein cq de verkeersaantrekkende werking. Activiteiten op eigen terrein De geluidniveaus ter plaatse van woningen en andere geluidgevoelige bestemmingen mogen niet meer bedragen dan: 50 db(a) etmaalwaarde voor (langtijd)gemiddelde beoordelingsniveaus o 50 db(a) in de periode tussen 7:00 en 19:00 uur o 45 db(a) in de periode tussen 19:00 en 23:00 uur o 40 db(a) in de periode tussen 23:00 en 7:00 uur 70 db(a) etmaalwaarde voor maximale geluidniveaus (piekgeluiden) o 70 db(a) in de periode tussen 7:00 en 19:00 uur o 65 db(a) in de periode tussen 19:00 en 23:00 uur o 60 db(a) in de periode tussen 23:00 en 7:00 uur Activiteiten buiten eigen terrein De geluidniveaus ter plaatse van woningen en andere geluidgevoelige bestemmingen mogen niet meer bedragen dan: 50 db(a) etmaalwaarde ten gevolge van verkeersaantrekkende werking o 50 db(a) in de periode tussen 7:00 en 19:00 uur o 45 db(a) in de periode tussen 19:00 en 23:00 uur o 40 db(a) in de periode tussen 23:00 en 7:00 uur Methodiek Geluidniveaus in de omgeving als gevolg van beide verenigingen zijn bepaald middels een geluidonderzoek. Hiertoe is uitgegaan van de informatie zoals verkregen uit overleg met de opdrachtgever en de contactpersonen van de betreffende verenigingen. Aangezien het een nieuwe situatie betreft, zijn de geluidniveaus van de verenigingen nog niet bekend. Om de geluidniveaus ter plaatse van de woningen nabij het plangebied vast te stellen is van het plangebied, de bedrijven en de omliggende bebouwing een rekenmodel opgesteld. Hierin is de akoestische situatie van de bedrijven ingevoerd op basis van de beschreven beoogde bedrijfsvoering en aannames (zie blad 6-7 en bijlage C voor de hondensportvereniging, en blad 8-9 en bijlage D voor de schietvereniging).

6 PROJECT BLAD 6 Geluidonderzoek hondensportvereniging Uitgangspunten onderzoek Er vinden op doordeweekse dagen in de avondperiode cursussen plaats van 19:30 uur tot 20:30 uur en van 20:30 uur tot 21:30 uur. Tijdens deze cursustijden zijn er maximaal 11 honden tegelijkertijd aanwezig op het trainingsveld. In het weekend vinden er in de dagperiode cursussen plaats van 09:30 uur tot 10:30 uur en van 11:00 uur tot 12:00 uur. Tijdens deze cursustijden zijn er maximaal 16 honden tegelijkertijd aanwezig op het trainingveld Allerlei soorten honden, behalve de pitbulls en soortgelijke honden die niet zijn toegestaan als huisdier, mogen gebruik maken het terrein. Regulier zal het aantal honden gelijkmatig verdeeld zijn over grote en kleine honden. De beoogde afmetingen van het veld bedragen 41 bij 120 m 2 met daarbij een clubhuis van ongeveer 10 bij 20 m 2. Er is een percentage blaffen van 10% aangehouden ten aanzien van het blafgedrag van de honden. Dit komt neer op 6 blaffen per minuut per hond. Rekenresultaten Geluidbelasting t.g.v. hondensportvereniging De langtijdgemiddelde beoordelingsniveaus ter plaatse van de maatgevende woningen bedragen: o 40 db(a) in de dagperiode o 44 db(a) in de avondperiode. De maximale geluidniveaus ter plaatse van de maatgevende woningen bedragen: o 58 db(a) in de dag- en avondperiode (honden op het trainingsveld) o 68 db(a) in de dag- en avondperiode (honden op het parkeerterrein 1 ). De maatgevende woningen zijn gelegen aan de Harmoniepolder, uitgezonderd betreffende de maximale geluidniveaus vanwege honden op het parkeerterrein (Wasweg 3). Geluidbelasting t.g.v. parkeerbewegingen Het gemiddeld geluidniveau ter plaatse van de maatgevende woning bedraagt: o 24 db(a) in de dagperiode o 23 db(a) in de avondperiode. De maatgevende woning is gelegen aan de Wasweg 3. De geluidbelastingen als gevolg van de hondensportvereniging in het plangebied aan de Wasweg op basis van de beschreven uitgangspunten en aannamen voldoen aan de gehanteerde grenswaarden, uitgezonderd het maximale geluidniveau in de avondperiode als gevolg van honden op het parkeerterrein. 1 Hoewel de honden niet regulier op het parkeerterrein verblijven bestaat de mogelijkheid dat honden blaffen tijdens het lopen bij aankomst en vertrek van het parkeerterrein naar het veld waarop de trainingen plaatsvinden en vice versa. De meest zuidelijke parkeergelegenheid is bepalend voor het maximale geluidniveau ter plaatse van de woning aan de Wasweg 3.

7 PROJECT BLAD 7 Bevindingen Op basis van het geluidonderzoek blijkt dat de vestiging van de hondensportvereniging niet direct planologisch mogelijk is. Om te kunnen voldoen aan de aangehouden grenswaarde van 65 db(a) voor het maximale geluidniveau in de avondperiode gelden onderstaande randvoorwaarden: 1. Het parkeren leden en bezoekers van de hondensportvereniging slechts toestaan op een afstand van maximaal 50 meter vanaf het trainingsveld cq minimaal 100 meter van de woning Wasweg 3.

8 PROJECT BLAD 8 Geluidonderzoek schietvereniging Uitgangspunten onderzoek Er vinden op doordeweekse avonden tot 24:00 uur schietactiviteiten plaats, waarbij geschoten wordt met diverse kaliber pistolen. De schietactiviteiten zullen plaatsvinden in een ondergrondse bunker voorzien van aarden grasdak. De schietverenigingen hebben ledenaantallen van 120 tot 150 personen. Er zijn drie verschillende verenigingen die van hetzelfde gebouw gebruik zullen gaan maken. Gemiddeld zullen 60 mensen per dag aanwezig zijn. De totale terrein (inclusief parkeerterrein) is ongeveer 90 bij 50 m 2 met daarop een clubhuis van ongeveer 10 bij 20 m 2 en een bunker van 26 bij 67 m 2. Aannamen ten aanzien van schietactiviteiten (bronsterkte, kaliber en aantal schoten (per uur en per baan)) zijn beschreven in bijlage D. Rekenresultaten Geluidbelasting t.g.v. schietvereniging De geluidniveaus (L r ) 2 ter plaatse van de maatgevende woning bedragen o 37 db(a) in de avondperiode o 37 db(a) in de nachtperiode. De maximale geluidniveaus ter plaatse van de maatgevende woning bedragen: o 49 db(a) in de avond- en nachtperiode. De maatgevende woning is gelegen aan de Wasweg 3. Geluidbelasting t.g.v. parkeerbewegingen Het gemiddeld geluidniveau ter plaatse van de maatgevende woning bedraagt: o 24 db(a) in de avondperiode o 21 db(a) in de nachtperiode. De maatgevende woning is gelegen aan de Wasweg 3. Bevindingen Op basis van het geluidonderzoek blijkt dat de vestiging van de schietvereniging planologisch mogelijk is, mits voldaan wordt aan de hieraan gestelde randvoorwaarden: 1. De gebouwschil (gevels en dak) schietbunker uitvoeren conform de aangenomen omschreven bouwkundige uitvoering: a. Gevels 120 mm kalkzandsteen of gelijkwaardig b. Dak 200 mm gasbeton of gelijkwaardig 2. Uitgaande van de aangenomen omschreven bouwkundige uitvoering zijn maximaal en 300 schoten per uur met een pistool (kaliber.22 ) in respectievelijk de avond- en nachtperiode mogelijk. 2 Bepaald conform de methodiek van de Circulaire Schietlawaai.

9 PROJECT BLAD 9 3. Het toepassen van geluidgedempte dakinstallaties (LBH-kasten en airco s met een totale bronsterkte van maximaal 83 db(a)). 4. Ramen en deuren van de ruimten waarin de schietactiviteiten plaatsvinden, alsmede daaraan gelegen ruimten die direct uitkomen op de buitenlucht, gesloten houden. Ad. 1 Door de geluidisolatie van de gebouwschil te verbeteren ten opzichte van de aangenomen omschreven bouwkundige uitvoering kan het maximaal aantal schoten per uur verhoogd en/of het kaliber vuurwapen verzwaard worden. Ad. 2 In tegenstelling tot de VNG-publicatie zijn in de Circulaire Schietlawaai geen grenswaarden opgegeven met betrekking tot het geluidniveau L r in de nachtperiode.

10 PROJECT BLAD 10 Conclusies In het kader van de ruimtelijke onderbouwing behorende bij een nieuw bestemmingsplan een terrein aan de Wasweg te s-hertogenbosch is onderzoek uitgevoerd naar de mogelijke geluidhinder vanwege de mogelijke vestiging van een schietvereniging en een hondensportvereniging. Op basis van het geluidonderzoek blijkt dat de realisatie van de hondensportvereniging planologisch mogelijk is, mits voldaan wordt aan de gestelde randvoorwaarden, te weten: o Het parkeren leden en bezoekers van de hondensportvereniging slechts toestaan op een afstand van maximaal 50 meter vanaf het trainingsveld cq minimaal 100 meter van de woning Wasweg 3. Ook realisatie van de schietvereniging is planologisch mogelijk te zijn, mits voldaan wordt aan de gestelde randvoorwaarden, te weten: o De schietbunker opbouwen met gevels van 120 mm kalkzandsteen en een dak van 200 mm gasbeton of akoestisch gelijkwaardig. o Uitgaande van de omschreven bouwkundige uitvoering maximaal 300 schoten per uur met een pistool (kaliber.22 ) in de avond- en nachtperiode. o Het toepassen van geluidgedempte dakinstallaties. o Ramen en deuren van de ruimten waarin de schietactiviteiten plaatsvinden, alsmede daaraan gelegen ruimten die direct uitkomen op de buitenlucht, gesloten houden. In het kader van de toekomstige procedures ten behoeve van het ontwerp en de realisatie van de locatie (aanvragen om bouwvergunning en milieuvergunningen of meldingen in het kader van het Activiteitenbesluit) dienen deze nader uitgewerkt te worden. Algemeen geldt dat bij nadere uitwerking van de plannen (indeling terreinen, opbouw schietbunker en daadwerkelijke representatieve schiet- en hondenactiviteiten) overleg met de akoestisch adviseur wenselijk is. ir. J.W.F. Schuddeboom ing. D. van der Moere

11 BIJLAGEN

12 Begrippenlijst Bijlage A A. Begrippenlijst Korte uiteenzetting van enkele akoestische begrippen: db(a) etmaalwaarde gevoelige gebouwen gevel decibel: de eenheid voor het geluidniveau, gemeten met een correctie, overeenkomend met de van de toonhoogte afhankelijk gevoeligheid van het menselijke oor hoogste waarde van de volgende drie equivalent geluidniveaus: a. de waarde van het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau over de dagperiode: L dag (=L Ar,LT ); dag: uur; b. met 5 db(a) verhoogde waarde van het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau over de avondperiode: L avond (=L Ar,LT ); avond: uur; c. met 10 db(a) verhoogde waarde van het langtijdgemiddeld beoordelingsniveau over de nachtperiode: L nacht (=L Ar,LT ); nacht: uur. woningen en gebouwen die op grond van artikel 1 van de Wet geluidhinder worden aangemerkt als andere geluidsgevoelige gebouwen, met uitzondering van die gebouwen behorende bij de betreffende inrichting bouwkundige constructie die een ruimte in een woning of gebouw scheidt van de buitenlucht, daaronder begrepen het dak immissiemeting het meten van het geluidniveau ter plaatse van de ontvanger/ontvangpositie L Aeq,T L Amax L Ar,LT L knal L i L r L WR woning equivalent geluidniveau in db(a); energetisch gemiddelde van de fluctuerende niveaus van het ter plaatse, in de loop van een bepaalde periode optreden geluid A-gewogen maximale geluidniveau in de meterstand "Fast" gecorrigeerd met de meteocorrectieterm (C m ) beoordelingsgrootheid gebaseerd op het equivalent geluidniveau L Aeq,T waarbij tevens rekening gehouden wordt met de afzonderlijke bijdragen tijdens de verschillende bedrijfstoestanden van de inrichting, alsmede met het karakter van het geluid (impulsachtig, tonaal, muziek) en variaties van het immissieniveau als gevolg van verschillende weersomstandigheden (meteocorrectie) het geluidniveau van een enkelvoudige knal, gemeten in A;impuls, waarbij afhankelijk van het achtergrondniveau van het omgevingsgeluid L 95 ter plaatse schrikreacties kunnen optreden (= vergelijkbaar met L Amax ) het gestandaardiseerd immissieniveau het geluidniveau van een aantal knallen dat in een bepaalde periode wordt geproduceerd (= vergelijkbaar met L Ar,LT, echter over een periode van 1 uur) de immissierelevante bronsterkte een gebouw dat voor bewoning gebruikt wordt of daarin voorziet.

13 Toelichting rekenmodel hondensportvereniging Bijlage C B. Toetsingskader Milieuzonering Regels voor milieuzonering zijn opgenomen in de VNG-publicatie Bedrijven en Milieuzonering editie Voor buitenplanse inpassing is een stappenplan opgenomen in bijlage B5.3. Bedrijven en Milieuzonering - stappenplan bijlage 5.3 Stap 1 Indien de richtafstand 3 (zie de lijsten in bijlage 1) voor het aspect geluid niet wordt overschreden, kan verdere toetsing van het aspect geluid in beginsel achterwege blijven; buitenplanse inpassing is mogelijk. NB: voor de afstand tot gemengd gebied mag rekening gehouden worden met de vermindering van één afstandstap, zie paragraaf 2.1 onderdeel omgevingstypen (bijvoorbeeld: richtafstand tot gemengd gebied voor categorie 3.2 is 50 meter in plaats van 100 meter). Stap 2 Indien stap 1 niet toereikend is: - Bij een geluidbelasting op woningen of andere geluidgevoelige bestemmingen in gebiedstype rustige woonwijk van maximaal: 45 db(a) langtijdgemiddeld beoordelingsniveau; 65 db(a) maximaal (piekgeluiden); 50 db(a) ten gevolge van verkeersaantrekkende werking en; - Bij een geluidbelasting op woningen of andere geluidgevoelige bestemmingen in gebiedstype gemengd gebied van maximaal: 50 db(a) langtijdgemiddeld beoordelingsniveau; 70 db(a) maximaal (piekgeluiden); 50 db(a) ten gevolge van verkeersaantrekkende werking; is buitenplanse inpassing mogelijk. Stap 3 Indien stap 2 niet toereikend is: - Bij een geluidbelasting op woningen en andere geluidgevoelige bestemmingen in gebiedstype rustige woonwijk van maximaal: 50 db(a) langtijdgemiddeld beoordelingsniveau; 70 db(a) maximaal (piekgeluiden); 50 db(a) ten gevolge van verkeersaantrekkende werking en; - Bij een geluidbelasting op woningen en andere geluidgevoelige bestemmingen in gebiedstype gemengd gebied van maximaal: 55 db(a) langtijdgemiddeld beoordelingsniveau; 70 db(a) maximaal (piekgeluiden) exclusief piekgeluiden door aan- en afrijdend verkeer; 65 db(a) ten gevolge van verkeersaantrekkende werking; is buitenplanse inpassing mogelijk. Het bevoegd gezag dient echter te motiveren waarom het deze geluidbelasting in de concrete situatie acceptabel acht, waarbij tevens de cumulatie met eventueel reeds aanwezige geluidbelasting moet worden betrokken. Het bevoegd gezag kan daarbij gebruik maken van gemeentelijke geluidbeleid, indien de te verwachten geluidbelasting voldoet aan de in dat gemeentelijk geluidbeleid vastgestelde grenswaarden voor het betreffende gebied. 3 De richtafstandenlijst vermelden de richtafstanden die bij voorkeur worden aangehouden tussen bedrijven en de omgevingstypen rustige woonwijk en rustig buitengebied. Bij het omgevingstype gemengd gebied kunnen de afstanden uit de richtafstandentabel met één afstandstap worden verminderd.

14 Toelichting rekenmodel hondensportvereniging Bijlage C C. Toelichting rekenmodel hondensportvereniging Representatieve bedrijfssituatie - uitgangspunten In het plangebied Wasweg te s-hertogenbosch zal een hondensportvereniging worden gevestigd. Hondengeblaf Allerlei soorten honden, behalve de pitbulls en soortgelijke honden die niet zijn toegestaan als huisdier, kunnen aanwezig zijn op het trainingsveld. Parkeerbewegingen Bezoekers komen lopend danwel met eigen vervoer (auto, scooter of de fiets). Er zijn parkeermogelijkheden aanwezig op het terrein tussen de schietbaan en de geluidwal van de A2. Rekenmodel Van de situatie aangaande plangebied Wasweg te s-hertogenbosch is een rekenmodel (Geonoise v5.43) opgesteld. Hierin is de gebouwde omgeving geschematiseerd. Het plangebied Wasweg inclusief de nieuwe locatie van de hondensportvereniging en de omliggende bebouwing zijn ingevoerd. Afmetingen volgden uit de ontvangende tekeningen. Bronsterkten Voor de bronsterkte van blaffende honden is gebruik gemaakt van het akoestisch dossier van. Ons bureau heeft in uitgebreid onderzoek gedaan naar het blafgedrag middels metingen. Deze metingen zijn uitgevoerd op diverse hondenpensions en kennels, aan diverse honden. De bronsterkte verschilt per hond, evenals de gemiddelde tijdsduur van een blaf. De verschillen in tijdsduur van een blaf zijn genormaliseerd door deze uit te drukken in een zogenaamde SEL-waarde. Hierdoor kan bij de berekening van bedrijfsduurcorrecties worden uitgegaan van een tijdsduur van 1 seconde per blaf. In onderstaande tabel zijn de bronsterkten van diverse typen honden weergegeven. Tabel C1. Hondenras Overzicht bronsterkten (L WR,SEL, en L WR,max ) van verschillende honden Grootte L WR,SEL [db(a)] Verdeling [%] L WR,SEL [db(a)] L WR,max [db(a)] Rottweiler Groot Duitse dog Groot gem. 114 Herder Groot Labrador Groot Tekkel Klein Westy Klein gem. 110 Collie Klein Mopshond Klein Maximale bronsterkte is onafhankelijk van het aantal honden en bedraagt 114 db(a) Bedrijfstijd blaffen Voor bronnen is de bedrijfstijd voor de dag- (D), avond- (A) en nacht (N) periode aangegeven. Gerekend is met bedrijfsduur-correctieterm C b, die voor puntbronnen als volgt berekend kan worden.

15 Toelichting rekenmodel hondensportvereniging Bijlage C C T b b = 10log (1) To met C b = bedrijfsduurcorrectieterm [db(a)] T b = bedrijfsduur [s] T o = beoordelingsperiode [s] Bij het hanteren van de L WR;SEL komt de bedrijfsduur (T b ) in secondes overeen met het aantal blaffen. Uit genoemd onderzoek blijkt dat het blafgedrag van honden sterk afhankelijk is van de situatie waarin de honden zich bevinden. Gebeurtenissen zoals het voeren van honden, het benaderen door vreemden, het passeren van verkeer of het ontbreken van een duidelijke roedelleider bij het uitlopen in groepen, leiden vaak tot een verhoogd blafgedrag. In het artikel Blaffende honden bijten niet van M. Tennekes (blad Geluid nr. 1 d.d. maart 1998) zijn de resultaten van een uitgebreide (dossier)studie naar het blafgedrag van honden binnen verschillende kennels en het daarbij behorende bronniveau gepresenteerd. Het onderzoek wordt veelvuldig aangehaald in ambtsberichten. Tennekes merkt in zijn artikel een aantal keer op dat zonder grondig onderzoek de te kiezen bedrijfsduurcorrectie een grote gok is. Uit de onderzochte akoestische rapporten blijkt dat de honden tussen de 3 en 5% van de dagperiode blaffen. In verschillende andere artikelen en onderzoeken wordt beschreven dat binnen een rustige kennel met gecontroleerd bezoek, waar mede tijdens voedertijden en bij buitenspelen in kleine groepen rekening wordt gehouden met eventuele agitatie van de honden, de blaftijdsduur effectief circa 1% of minder kan bedragen. Maximale geluidniveaus blaffen Voor de berekening van de maximale geluidniveaus in de dagperiode is uitgegaan van de bijdrage van enkele bronnen welke overeenkomen met de meest relevante posities van blaffende honden op de buitenspeelplaats. Deze bronnen hebben een bronsterkte van 114 db(a) en zijn in de uiterste hoeken van het terrein L Amax bronnen gemodelleerd Er kunnen weliswaar meerdere honden gelijktijdig blaffen, maar het maximale geluidniveau wordt bepaald door de honden die het hardste blaffen en zich op de kortste afstand danwel met de minste afscherming tot het beoordelingspunt bevinden. Gelijktijdigheid van de pieken (binnen de middelingtijd van de stand 'fast') zal nauwelijks voorkomen. Maximale geluidsniveaus worden bepaald door het hoogste L i te verminderen met de meteocorrectieterm C m. Vervolgens is de overdracht van deze geluidbronnen naar de omgeving berekend conform methode II.8 van genoemde handleiding. Rekenresultaten Initiële situatie In figuur C1 is voor beoogde toekomstige situatie de geluidbelastingen als gevolg van de initieel aangehouden representatieve bedrijfssituatie van de hondensportvereniging op een hoogte van 5 meter boven maaiveld weergegeven (aanname blafpercentage 10% 4 ). 4 Het aangehouden blafpercentage van 10% kan als maximum gesteld worden. Aangezien tijdens de cursus zowel een cursusleider als de eigenaar van de hond aanwezig zijn kan, aansluitend bij de resultaten uit diverse onderzoeken en in analogie met een rustige kennel met gecontroleerd bezoek waar rekening gehouden wordt met eventuele agitatie van de honden, de blaftijdsduur effectief mogelijk circa 1% of minder kan bedragen.

16 Toelichting rekenmodel hondensportvereniging Bijlage C Figuur C1. Geluidcontouren hondensportvereniging bij blafpercentage 10%

17 Toelichting rekenmodel schietvereniging Bijlage D D. Toelichting rekenmodel schietvereniging Representatieve bedrijfssituatie - uitgangspunten In het plangebied Wasweg te s-hertogenbosch zal een schietvereniging worden gevestigd. Schieten Er wordt geschoten met diverse kaliber pistolen. Parkeerbewegingen Bezoekers komen lopend danwel met eigen vervoer (auto, scooter of de fiets). Er zijn parkeermogelijkheden aanwezig op het terrein tussen de schietbaan en de geluidwal van de A2. Bouwkundige uitvoering Uitgegaan is van de volgende opbouw van schietbunker: o Gevels: halfsteens kalkzandsteenmetselwerk (d=120 mm, 240 kg/m 2 ) o Dak: gasbeton (d=200 mm, 200 kg/m 2 ). Installaties Uitgegaan is van een 2-tal airco s en/of luchtbehandelingsinstallaties met een bronvermogen van 80 db(a) op het gebouw. Rekenmodel Van de situatie aangaande plangebied Wasweg te s-hertogenbosch is een rekenmodel (Geonoise v5.43) opgesteld. Hierin is de gebouwde omgeving geschematiseerd. Het plangebied Wasweg inclusief de nieuwe locatie van de schietvereniging en de omliggende bebouwing zijn ingevoerd. Afmetingen volgden uit de ontvangende tekeningen. Bronsterkten Voor de geluidniveaus in de schietbaan tijdens het schieten is gebruik gemaakt van het akoestisch dossier van. Ons bureau heeft in diverse metingen uitgevoerd aan diverse typen en kaliber vuurwapens. Het geluidniveaus verschilt per type vuurwapen en kaliber, evenals het gemiddelde aantal schoten per uur per baan. Uitgegaan is van een geluidniveau L knal in de schietbunker van 108 db(a) op basis van een pistool (kaliber.22 ). Voor het schieten met groot kaliber hand- of vuistvuurwapen kan gebruik gemaakt worden van een vergelijking in de benodigde energie voor het uitdrijven van de kogel. De kogelmassa is evenredig met de derde macht van de diameter. Een kogel van een groot kaliber, te weten 9 mm, zal ten opzichte van een kogel van een klein kaliber, te weten.22" (5,6 mm) vier keer zo zwaar zijn. Hiervoor is dus vier keer zo veel energie nodig. Dit levert in decibel uitgedrukt een bronsterkte en een L n,knal is de ruimte op die 6 db(a) hoger is. In het rekenmodel zijn de relevante geluidbronnen ingevoerd. De immissierelevante bronsterkten van de bouwdelen zijn bepaald met behulp van methode II.7 van de Handleiding meten en rekenen industrielawaai, uitgave De oppervlakte en geluidisolatie van de maatgevende geveldelen zijn vastgesteld op basis van tekeningen en productinformatie. L W ; i = L + 10log S knal i R C i d met L W;i = immissierelevante bronsterkte van een bouwdeel [db(a)] L knal = geluidniveau in de ruimte tijdens een schot [db(a)] S i = (gevel)oppervlakte bouwdeel [m] R i = isolatie bouwdeel [db] C d = correctieterm voor diffusiteit van het veld in de ruimte [-] Vervolgens is de overdracht van deze geluidbronnen naar de omgeving berekend conform methode II.8 van genoemde handleiding. Uitgegaan is van 150 schoten per uur gedurende de gehele openingstijd van de schietbaan.

18 Toelichting rekenmodel schietvereniging Bijlage D Rekenresultaten In onderstaande tabel zijn voor beoogde toekomstige situatie de geluidniveaus als gevolg van de aangehouden representatieve bedrijfssituatie van de schietvereniging weergegeven. Tabel E1. Overzicht beoordelingsniveaus Schietvereniging Wasweg te s-hertogenbosch Beoordelingsplaats Rekenhoogte [+MV] L knal * [db(a)] n [#/uur] L r [db(a)] Harmoniepolder ,5 39, ,5 40,7 26 Harmoniepolder ,5 41,4 27 4,5 43,6 30 Harmoniepolder ,5 41,7 27 4,5 43,3 30 Harmoniepolder ,5 41,2 26 4,5 43,3 30 Harmoniepolder ,5 42,9 28 4,5 45,1 31 Wasweg 3 1,5 46,1 32 4,5 48,7 37 Wasweg 1 1,5 43,7 29 4,5 46,4 34 *: de in het rekenmodel vastgestelde immissieniveaus (L i ) komen (door invoer van L WRA;impuls ) overeen met L knal

19 Figuren Bijlage E E. Figuren Figuur E1 Omgeving plangebied Wasweg te s-hertogenbosch (rood; plangebied) Figuur E2. Indeling plangebied Wasweg