Inhoudsopgave. april Dé tweemaandelijkse nieuwsbrief met actuele wet- en regelgeving over Utrecht voor professionals en vrijwilligers.

Transcriptie

1 april 2017 Dé tweemaandelijkse nieuwsbrief met actuele wet- en regelgeving over Utrecht voor professionals en vrijwilligers. Inhoudsopgave Belastingschuld door verkeerde loonheffingskorting UWV... 2 Beslagvrije voet en bankbeslag... 3 Breed wettelijk moratorium per 1 april... 5 Start pilot huurverlaging met U-pas uitgesteld... 6 Hogere vrijlating vrijwilligersvergoeding in de bijstand... 7 Experiment met minder regels in de bijstand... 9 Laatste herindicaties hulp bij huishouden Wmo Hulp bij belastingaangifte april 2017 Pagina 1 van 11

2 Belastingschuld door verkeerde loonheffingskorting UWV Het komt nogal eens voor dat mensen die meerdere uitkeringen van UWV ontvangen achteraf geconfronteerd worden met onverwachte belastingaanslagen. Ook bij belastingaangiftes in de afgelopen weken kwamen deze situaties aan het licht. Vaak moeten er forse bedragen worden nabetaald. Oorzaak is een verkeerde toepassing van de loonheffingskorting door UWV. De Nationale ombudsman heeft meerdere klachten onderzocht over de wijze waarop UWV de loonheffingskorting toepast. Daaruit blijkt dat UWV die onjuiste toepassing van de loonheffingskorting wel probeert te voorkomen, maar dat deze fouten mogelijk blijven zolang niet alle uitkeringen in één betaalsysteem worden behandeld. Een oplossing voor dit probleem wordt pas in 2020 verwacht! De ombudsman stelt dat UWV extra alert moet blijven zolang er niet één betaalsysteem voor alle uitkeringen is. Dat geldt ook voor iedereen die meerdere uitkeringen van UWV ontvangt, en natuurlijk voor de hulp- of dienstverlener die twijfelt aan de juistheid van uitkeringsbedragen bij een klant. Ontvangt iemand bijvoorbeeld na een verandering van uitkering netto een aanmerkelijk hoger bedrag, dan moeten er bellen gaan rinkelen. Het is zinvol om in zo n geval te (laten) controleren of de loonheffingskorting wel juist wordt toegepast. Kijk voor meer informatie naar het onderzoek van de Nationale ombudsman en op uwv.nl/loonheffingskorting. 6 april 2017 Pagina 2 van 11

3 Beslagvrije voet en bankbeslag De beslagvrije voet - het deel van het inkomen dat iemand minimaal nodig heeft voor levensonderhoud en waarop geen beslag gelegd mag worden, is een belangrijk recht. Bij beslag op loon of uitkering is er de wettelijke bescherming van de beslagvrije voet. Die bescherming is er echter níet bij beslag op de bankrekening, het zogeheten bankbeslag. Hierdoor kan het gebeuren dat bij een schuldenaar met loonbeslag, het vrijgelaten inkomen voor zijn levensonderhoud door een onverwacht bankbeslag alsnog wordt ingevorderd. Een bankbeslag kan enorm ingrijpend zijn. Noodzakelijke betalingen kunnen niet worden voldaan en geld pinnen kan vaak ook niet meer. Om de beslagvrije voet ook toe te passen bij bankbeslag is er een wetswijziging nodig en dat kost veel tijd. Tot het zover is, hebben de Belastingdienst, CJIB, DUO, LBIO, SVB, UWV en de gerechtsdeurwaarders nu afgesproken de beslagvrije voet ook bij het leggen van bankbeslag te respecteren. Deze afspraken zijn gemaakt op initiatief van de Nationale ombudsman. Alle partijen willen zinloze en onnodige bankbeslagen voorkomen bij mensen die wel willen maar niet kunnen betalen. Dit is goed nieuws. De Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG) heeft wel aangegeven dat gerechtsdeurwaarders de beslagvrije voet alleen bij bankbeslag kunnen toepassen als hun opdrachtgevers daarmee akkoord gaan. Veel opdrachtgevers werken wel mee, maar als dat niet het geval is kan de deurwaarder daar niets aan veranderen. Mensen die te maken krijgen met een bankbeslag moeten direct contact opnemen met de beslaglegger als zij door het beslag onder de beslagvrije voet komen. De gemaakte afspraken maken het mogelijk het bankbeslag terug te draaien en reeds geïnde bedragen terug te krijgen. Wat is er afgesproken? De beslaglegger moet de schuldenaar kort na het bankbeslag informeren. Als de schuldenaar door het bankbeslag in financiële problemen is gekomen, kan hij de beslaglegger vragen om het geïnde bedrag geheel of gedeeltelijk terug te storten. Als de schuldenaar binnen een redelijke termijn laat weten dat hij door het bankbeslag onder de beslagvrije voet komt, behoort de beslaglegger hem de gelegenheid te geven dat met bewijsstukken aannemelijk te maken. Als hij dat kan, zal de beslaglegger het bankbeslag moeten terugdraaien voor zover de beslagvrije voet hierdoor is aangetast. De gemaakte afspraken zijn te vinden in de openbare brief van de Nationale ombudsman aan de deelnemende organisaties en gerechtsdeurwaarders: %20over%20bankbeslag%20(9%20maart%202017).pdf.pdf 6 april 2017 Pagina 3 van 11

4 Vereenvoudiging beslagvrije voet In maart heeft de Eerste Kamer ingestemd met het wetsvoorstel ter vereenvoudiging van de beslagvrije voet. Een hele verbetering voor schuldenaren, schuldeisers en gerechtsdeurwaarders. Als de wet van kracht wordt, naar verwachting per 2018, zijn deurwaarders vrijwel niet meer afhankelijk van de schuldenaar om de gegevens voor het berekenen van de beslagvrije voet bij elkaar te krijgen. Deurwaarders kunnen dan de belangrijkste gegevens zelf ophalen uit de basisregistratie persoonsgegevens en de polisadministratie van UWV. De wet regelt ook dat schuldeisers beter op de hoogte kunnen zijn van elkaars incasso s, waardoor het vrij te laten inkomen beter beschermd is. Een verbetering voor schuldenaren: zij krijgen vaker met één coördinerende deurwaarder te maken in plaats van met verschillende schuldeisers. 6 april 2017 Pagina 4 van 11

5 Breed wettelijk moratorium per 1 april In ActUgids nummer 5 van november 2016 schreven wij over het breed wettelijk moratorium onder de titel Adempauze voor mensen met schulden. Bedoeling van het moratorium is dat schuldenaar, schuldhulpverlening en schuldeisers tijd krijgen om afspraken te maken over het verdere traject van schuldhulpverlening. Gemeenten kunnen nu een wettelijk moratorium afdwingen. Dat is geregeld in artikel 5 van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening en is van kracht m.i.v. 1 april april 2017 Pagina 5 van 11

6 Start pilot huurverlaging met U-pas uitgesteld De gemeente Utrecht, woningcorporaties en huurdersorganisaties werken samen aan de invoering van een huurkortingsregeling voor Utrechtse U-pashouders. Utrechters met een laag inkomen en een dure huurwoning kunnen dan mogelijk korting krijgen op hun huur. De invoering van deze regeling is echter vertraagd en op dit moment kunnen huurders met een U-pas deze korting nog niet aanvragen. Zodra er meer bekend is, krijgen de dure scheefhuurders die hiervoor wellicht in aanmerking komen bericht van hun verhuurder. De regeling die de gemeente Utrecht heeft afgesproken met de vijf grootste woningcorporaties en de huurdersorganisatie zal er op hoofdlijnen zo uit zien: Alleen huishoudens met een huurcontract van vóór komen voor de regeling in aanmerking. Huishoudens die een U-pas hebben én een netto huur boven de voor hen relevante aftoppingsgrens, krijgen een huurkorting tot op de aftoppingsgrens. De lage toppingsgrens (huur boven 592,55) geldt voor 1-persoonshuishoudens en voor 2-persoonshuishoudens tussen 23 en de AOW-gerechtigde leeftijd. De hoge aftoppingsgrens (huur boven 635,05) is van toepassing op huishoudens van 3 of meer personen. Deze grens geldt ook voor 2- persoonshuishoudens als minstens 1 van de 2 ouder is dan de AOW-gerechtige leeftijd. De korting moet elk jaar opnieuw worden aangevraagd. De korting staat en valt dus met het bezit van een geldige U-pas van het huishouden. De regeling geldt voorlopig voor twee jaar. Na evaluatie wordt bezien of de regeling een structureel karakter krijgt. Meer informatie lees je hier in de raadsbrief d.d. 24 november april 2017 Pagina 6 van 11

7 Hogere vrijlating vrijwilligersvergoeding in de bijstand Vanaf 1 april 2017 geldt voor mensen die een uitkering hebben op grond van de Participatiewet (bijstand), IOAW of IOAZ een gunstiger vrijlatingsregeling als zij een vergoeding krijgen voor vrijwilligerswerk. Vanaf die datum wordt voor alle uitkeringsgerechtigden het zelfde maximale bedrag vrijgelaten, namelijk maximaal 150 per maand tot maximaal per jaar. Tot 1 april 2017 werd bij een bijstandsuitkering een vrijwilligersvergoeding vrijgelaten van maximaal 95 per maand, tot een maximum van 764 per jaar. Was de vergoeding hoger, dan werd deze gekort op de uitkering. Voor vrijwilligerswerk dat gericht was op arbeidsinschakeling gold wel de hogere vrijlatingsregeling van 150 per maand / 1500 per jaar. Dit verschil in vrijlating is nu gelijk getrokken: ook voor mensen met een bijstandsuitkering, IOAW- of IOAZ-uitkering wordt een vrijwilligersvergoeding vrijgelaten tot maximaal 150 per maand en per jaar. Ongeacht of het vrijwilligerswerk wordt verricht in het kader van arbeidsinschakeling. De hogere bedragen golden al voor vrijwilligerswerk bij andere uitkeringen. De aanpassing van de regeling per 1 april 2017 betekent dan ook dat alle uitkeringen nu dezelfde vrijwilligersregeling hanteren: de Werkloosheidswet, Ziektewet, Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering en de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen, Participatiewet, IOAW en IOAZ. Onbelast De vrijwilligersvergoeding is onbelast als die voldoet aan de eisen van de Belastingdienst: het vrijwilligerswerk gebeurt bij een organisatie die niet onder de vennootschapsbelasting valt of bij een sportvereniging, een sportstichting of een ANBI; de vrijwilliger is niet in dienst bij de organisatie en doet de werkzaamheden ook niet voor zijn beroep; de vergoeding die de vrijwilliger krijgt is zo laag dat deze niet in verhouding staat tot de omvang en het tijdsbeslag van het werk: d.w.z. max. 4,50 per uur (max. 2,50 per uur als de vrijwilliger < 23 jaar is), met een maximum van 150 per maand en per jaar. Als een vrijwilligersvergoeding boven de toegestane maximumbedragen per uur, maand en jaar uitkomt, gaat de Belastingdienst uit van een vergoeding die in verhouding staat tot de omvang en het tijdsbeslag van het werk. De vergoeding is dan belast voor de loon- en inkomstenbelasting. Zie voor meer informatie: belastingdienst/werken als vrijwilliger. 6 april 2017 Pagina 7 van 11

8 Heeft de vrijwilligersvergoeding nadelige gevolgen voor inkomensregelingen? De vrijgestelde vrijwilligersvergoeding is onbelast en heeft dus géén gevolgen voor inkomensafhankelijke regelingen zoals de toeslagen en het kindgebonden budget. Bij kwijtschelding werkt het als volgt. De vrijwilligersvergoeding telt níet mee bij het netto besteedbaar inkomen dat de draagkracht bepaalt (Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990, artikel 14 lid 1 sub C 10). Het bedrag telt wél mee voor de vermogensvaststelling. Als door de vrijwilligersvergoeding de grens voor het vrij te laten vermogen wordt overschreden is kwijtschelding dus niet mogelijk. Tip: als een kwijtscheldingsverzoek is afgewezen doordat de vrijwilligersvergoeding wél is meegeteld bij het netto besteedbaar inkomen, neem dan contact op met de BghU en houd - voor de zekerheid, de beroepstermijn in de gaten (10 dagen na dagtekening!) 6 april 2017 Pagina 8 van 11

9 Experiment met minder regels in de bijstand Onder de titel Weten wat werkt start de gemeente Utrecht samen met de Universiteit Utrecht op 1 mei een onderzoek naar regels in de bijstand. Het onderzoek duurt twee jaar. De regels van de Participatiewet zijn complex en vrij strikt. De onderzoekers zijn benieuwd wat er gebeurt als bijstandsgerechtigden aan minder regels hoeven te voldoen en meer ruimte krijgen voor eigen initiatief om aan het werk te komen. Belangrijk voor dit moment is dat de deelnemers worden geselecteerd door loting. De geselecteerde deelnemers krijgen in de maand april een uitnodiging van de gemeente en de Universiteit om mee te doen aan het onderzoek. Ze kunnen zich dus niet zelf aanmelden. Deelname is vrijwillig. Het heeft geen consequenties als mensen besluiten niet mee te doen. Er komen vier onderzoeksgroepen die gedurende twee jaar worden gevolgd. Iedere groep krijgt te maken met een andere aanpak. In alle groepen (behalve de controlegroep) wordt de reintegratieplicht afgeschaft gedurende het tweejarig experiment. De mensen in deze groep hoeven dus niet meer verplicht te solliciteren of langs te komen. Zij krijgen de ruimte om zelf te bepalen op welke manier ze op zoek gaan naar werk of gaan participeren. Verder is er een groep waarin deelnemers extra hulp en begeleiding krijgen aangeboden van de gemeente. En er is een groep waarbij mensen een vergoeding krijgen van maximaal 125 euro per maand als ze een klus doen die wordt aangeboden door de gemeente. Op de website staat meer informatie over de aanpak die geldt in de vier onderzoeksgroepen. 6 april 2017 Pagina 9 van 11

10 Laatste herindicaties hulp bij huishouden Wmo 2015 Op 18 mei 2016 heeft Rechtbank Midden Nederland een oordeel gegeven over het beleid van de gemeente Utrecht op het gebied van huishoudelijke hulp onder de Wmo 2015 (wet maatschappelijke ondersteuning). Naar aanleiding van deze uitspraak is een groep mensen teruggevallen op het aantal uren huishoudelijke hulp dat zij voor invoering van de Wmo 2015 hadden. De komende tijd verlopen de eersten van indicaties en worden deze voor het eerst onder de nieuwe Wmo beoordeeld. Moet deze groep rekening houden met een uitgebreide herbeoordeling? De rechter heeft toch in 2016 nog bepaald hoeveel uren zij nodig hebben? Ja, deze groep moet rekening houden met een uitgebreide herbeoordeling. De rechtbank heeft immers geen oordeel gegeven over het aantal uren hulp dat in ieder individueel geval noodzakelijk is. De rechtbank heeft enkel vastgesteld dat de normen uit het beleid van destijds onvoldoende onderbouwd waren. Inmiddels heeft gemeente Utrecht onderzoek laten verrichten naar het aantal uren dat onder bepaalde omstandigheden minimaal nodig is voor een schoon en leefbaar huis. Dit onderzoek kwam op een basisnorm van 2 uur per week in plaats van de oude 1,5 uur. Op basis van de conclusies uit het onderzoek zijn nieuwe beleidsregels opgesteld. De beleidsregels bieden ruimte om naast de basisnorm aanvullende uren op maat toe te kennen. Bijvoorbeeld: Wanneer een hoger niveau van hygiëne noodzakelijk is wegens ernstige allergieën of COPD kan een richttijd van een half uur per week extra toegekend worden. Wanneer dat noodzakelijk is kan een richttijd van een half uur per dag extra toegekend worden om een broodmaaltijd te bereiden, koffie/thee te zetten en een warme maaltijd op te warmen. Wanneer extra was gedraaid moet worden wegens incontinentie kan een richttijd van een half uur per week extra toegekend worden. Wanneer een ouder door een beperking de zorg voor een kind tot 6 jaar oud niet kan organiseren, kan voor maximaal 3 maanden een richttijd van maximaal 40 uur per week toegekend worden. Wanneer iemand door een beperking zelf geen structuur kan aanbrengen of behouden in het huishouden kan een richttijd van een half uur per week extra toegekend worden. Naast de nieuwe beleidsregels zijn er ook enkele uitgangspunten uit de nieuwe wet die van belang zijn bij de herindicatie. Zo wordt nog meer gekeken naar wat iemand zelf kan organiseren. Er zal onderzocht worden in hoeverre huisgenoten in redelijkheid kunnen bijdragen. Dit wordt in de wet gebruikelijke hulp genoemd. Volgens de gemeentelijke beleidsregels valt het schoonmaken van het huis in principe onder gebruikelijke hulp. Afhankelijk van de omvang van de werkzaamheden en de belastbaarheid van de huisgenoot zal dus niet zomaar huishoudelijke hulp toegekend worden als er huisgenoten zijn. Afgaande op het bovenstaande lijkt het misschien alsof na herindicatie zomaar een lager aantal uren toegekend kan worden. Een beslissing zal echter altijd goed gemotiveerd moet worden. Er moet altijd sprake zijn van maatwerk dus kan niet worden volstaan met verwijzing naar een richttijd. Hoewel de nieuwe basisnorm inmiddels onderbouwd is met een onderzoek, is deze nog niet aan een rechter voorgelegd en is het de vraag of een gemiddelde schoonmaaktijd voor één type woning een passende bijdrage oplevert voor iedere situatie. Daarnaast heeft de gemeente beloofd meer maatwerk te bieden door de ondersteuningsvraag niet over de telefoon maar met een huisbezoek in kaart te brengen en te wijzen op onafhankelijke cliëntondersteuning 6 april 2017 Pagina 10 van 11

11 Hulp bij belastingaangifte Bij Buurthuis Rosa in West vond 8 maart weer de aftrap plaats van de HUBA-campagne die het stadsteam Informatie en Advies in samenwerking met de Belastingdienst en Hogeschool Utrecht heeft georganiseerd. Op acht dagen vulden twaalf studenten van de HBO Sociaal Juridische Dienstverlening de belastingaangiftes in van Utrechtse burgers die zich hiervoor bij de buurtteams hadden aangemeld. De medewerkers van het stadsteam I en A stonden de studenten met raad en daad bij. Op 31 maart hebben we de HUBA-campagne afgesloten in Vleuten. We hebben in deze HUBA-periode 370 belastingaangiftes ingevuld. Wat dit jaar vooral opviel waren aangiftes waarbij echtscheiding en de verdeling van de koopwoning een rol speelden. Een ander opvallend feit was (weer) dat bij mensen die twee of meer verschillende inkomens hadden ontvangen de loonheffingskorting niet goed was toegepast. Daardoor moet vrijwel altijd belasting worden bijbetaald. Dit is grotendeels te voorkomen door er alert op te zijn dat slechts bij één inkomen (doorgaans het hoogste) de loonheffingskorting wordt toegepast, en bij de andere inkomens niet. Helemaal waterdicht is dit niet, vooral bij wisselende inkomens, daarom is het aan te raden om in het begin van het jaar de loonheffing te (laten) checken bij personeelszaken, uitkeringsinstantie, pensioenfonds of buurtteam. Ook bij verandering van de inkomsten in de loop van het jaar is een check van belang. En, niet te vergeten bij de uitkeringen van UWV: als iemand meer dan een uitkering van UWV ontvangt, betekent dat niet dat UWV vanzelf de juiste loonheffingskorting toepast. UWV heeft namelijk (nog steeds) niet één betaalsysteem voor alle uitkeringen. Zelf alert blijven is dus van belang. Ontvangt iemand bijvoorbeeld na een verandering in de uitkering netto een aanmerkelijk hoger bedrag, dan moeten er bellen gaan rinkelen. Het is zinvol om in zo n geval te (laten) controleren of de loonheffingskorting wel juist wordt toegepast. Wie nu nog belastingaangifte wil doen, kan nog bij de Belastingdienst terecht. Afspraak maken kan via de BelastingTelefoon ( ). 6 april 2017 Pagina 11 van 11